فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۵۸۱ تا ۴٬۶۰۰ مورد از کل ۶٬۱۱۵ مورد.
منبع:
زن و فرهنگ سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۱
31-45
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، بازیابی نشانه های زبان زنانه در بایاتی های آذربایجان است. جامعه آماری پژوهش 4567 بایاتی است. نمونه پژوهش نشانه های نوشتاری و زبانی زنانه بایاتی های آذربایجان است. طرح پژوهش از نوع گفتمان کاوی کیفی و روش انجام آن از نوع توصیفی تحلیلی است. جهت دستیابی به داده های این مطالعه بر اساس مطالعات کتابخانه ای بایاتی های سروده زنان از طریق نشانه های زبانی به کار رفته در بایاتی ها، بازیابی شد. پس از ارائه توصیفات و اطلاعات کتابخانه ای، به روش تحلیلی داده ها مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بخشی از بایاتی ها نشانه های کلامی صریحی داشت که دلالت بر جنسیت مونث سراینده می کرد. در بخشی از بایاتی ها نیز با واکاوی لایه های پنهان متن زنانگی سراینده آشکار می شد. زنان در بایاتی ها در ضمن صحبت از مضامینی چون عشق، بیان مشکلات زندگی، شکوه و شکایت، مسائل مربوط به ازدواج و ... با اشاره های آشکار یا پنهان جنسیت خود را آشکار می کنند و در لالایی ها، خواسته ها و آرزوهای درونی خود را بیان می کنند. بر اساس نتایج، 3495 بایاتی فاقد نشانه جنسیتی بود. 749 بایاتی نشانه آشکار جنسیتی داشت که 508 نمونه از بایاتی ها دارای دلالت مردانه و 241 نمونه دارای دلالت زنانه بودند. بنابراین 82% سروده ها فاقد نشانه جنسیتی، 12% سروده ها دارای نشانه مردانه و6% سروده ها دارای نشانه زنانه بودند.
تحلیل زمینه های اجتماعی داستان بانوگشسپ در حماسه های شفاهی
منبع:
زن و فرهنگ سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۷
55-70
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، تحلیل زمینه های اجتماعی داستان بانوگشسپ در حماسه های شفاهی است. داستان زندگی و دلاوری بانوگشسپ، دختر رستم، از قدیم ترین روایات حماسی ایران است که علاوه بر بانوگشسپ نامه، در ادبیات عامیانه و حماسه های شفاهی ایرانی نیز راه جسته است. این پژوهش بر آن است که با روش توصیفی- تحلیلی به تطبیق حماسه های شفاهی و کلاسیک داستان بر مبنای چگونگی تکوین شخصیت زن- قهرمان در آنها بپردازد. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که با وجود قدمت روایت منظوم، حماسه های شفاهی بخش های بیشتری از داستان بانو را حفظ کرده یا نقاط خلأ آن را پرورش داده است. سلیقه مخاطب عام و جلب رضایت او، افزایش بن مایه های تغزلی و عناصر مربوط به افسانه و جادو و عناصر معنوی فرهنگ عامه از جمله تفاوت های متون شفاهی است. الگوی قدرت بخشیدن به زنان قهرمان در شبیه شدن آنها به مردان که محصول فرهنگ پدرسالارانه است، مهم ترین بخش الگوی زن- قهرمان در داستان بانوست که در حماسه های شفاهی، به علت فاصله با فرهنگ بسته حاکم بر طبقه نخبه، وجوه زنانه شخصیت بانو پررنگ تر شده است.
«زن یکی بیش مبر زانکه بود فتنه و شر»؛ پژوهشی درباره پدیده چند همسری در متون ادبی-سیاسی دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
چندهمسری یا تعدد زوجات به عنوان مقوله ای فرهنگی، از مسائل مهم در حوزه مطالعات زنان به شمار می رود. این مسئله امری نسبتاً رایج در جوامع پیشین بوده است. منابع مختلف تاریخی، فقهی و ادبی در جامعه دوره قاجار با رویکردهای مختلف به این موضوع پرداخته اند. آنچه مسلم است اینکه تعدد زوجات در بین طبقات و اقشار مختلف جامعه ایران عصر قاجار کمابیش وجود داشته است. در متون ادبی و سیاسی اواخر دوره ناصرالدین شاه و به ویژه پس از مشروطه، به دلیل آشنایی نویسندگان و شاعران با غرب و گسترش ارتباطات، توجه به مسائل زنان بیشتر دیده می شود. این پژوهش با اتکا به متون و منابع ادبی و سیاسی عصر قاجار و مشروطه و تحقیقات جدید، رویکرد متون سیاسی، اجتماعی و ادبی به مسئله چندهمسری را به روش توصیفی-تبیینی و تحلیل محتوا به تحقیق و بررسی گذاشته است. مطالعات نشان میدهد توجه به این مسئله و علل و پیامدهای آن در نگاه منتقدانه متفکران ادبی و سیاسی از اواسط دوره قاجار و به ویژه دوره مشروطه اهمیت بسزایی یافته و به یکی از مسائل مهم در آثار آنان تبدیل شده است. نکته قابل تأمل این که آگاهی دادن به زنان نسبت به جایگاهشان و طبیعی نپنداشتن این امر یکی از مسائل مورد توجه روشنفکران و متفکران بوده است.
همبسته های پیش بین مصرف مواد در دختران نوجوان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه زنان سال سیزادهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۹)
221-243
حوزه های تخصصی:
نوجوانی یک دوره حساس برای سوء مصرف مواد است. این پژوهش با هدف شناسایی همبسته های پیش بین سوء مصرف مواد در بین دختران نوجوان ایرانی انجام شد. با استفاده از روش مرور نظام مند مطالعات فارسی که با روش همبستگی عوامل خطر و محافظت کننده مرتبط با مصرف مواد روان گردان در دختران نوجوان را مورد بررسی قرار داده بودند در چهار پایگاه داده ای نورمگز (NOORMAGS)، سیویلکا (civilica)، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، و پایگاه اطلاعات علمی ایران (irandoc) مورد جستجو قرار گرفتند. در بررسی 6 مطالعه ای که واجد معیارهای شمول این پژوهش بودند، 16 متغیر به عنوان عوامل خطر و 17 متغیر به عنوان عوامل حفاظت کننده از مصرف مواد شناسایی و گروه بندی شدند. در بین متغیرهای شناسایی شده، یک متغیر، همبستگی قوی، 17 متغیر همبستگی متوسط و 15 متغیر همبستگی ضعیف با متغیر ملاک مصرف مواد داشتند. در بین عوامل خطر، حال گرایی لذت طلب، هیجان خواهی و مقایسه اجتماعی و در بین عوامل محافظت کننده، خود مشاهده گری، خود تنظیمی و هوش اخلاقی بالاترین همبستگی را با متغیر ملاک مصرف مواد داشتند.
حقوق انسانی و شهروندی در حکومت اسلامی بر اساس اندیشه سیاسی حقوقی آیت الله هاشمی شاهرودی
حوزه های تخصصی:
حقوق شهروندی یکی از مقولات راهبردی در نظام های سیاسی دمکراتیک است که در دهه اخیر بازتاب فراوانی در منشورهای بین المللی و اسناد حقوق بین الملل داشته است و به همین دلیل، کشورهای مختلف در راستای کسب مشروعیت بین المللی، سندها و مراکزی برای حقوق شهروندی تدارک دیده اند. اگر چه حقوق شهروندی در ادبیات غرب و محافل سیاسی حقوق بین الملل مطرح شده، اما سابقه آن در اسلام بسیار بیشتر از اسناد حقوقی سازمان های بین المللی است، زیرا تاریخ اسلام سرشار از احکامی است که مبتنی بر حقوق انسانی است و آموزه های وحیانی بر حقوق همه جانبه افراد تأکید دارند. با توجه به اختلاف آرا و تفاسیر در باب حقوق شهروندی در نظام های سیاسی مختلف، در این مقاله سعی می شود حقوق شهروندی از دیدگاه یکی از مقامات قضایی ایران بررسی شود که نقش مهمی در نهادینه سازی و توسعه قضایی در حوزه مقررات حقوق شهروندی در ایران داشته است. آیت الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی ضمن فعالیت در بالاترین جایگاه قضایی ایران، اندیشه و گفتارهای متعددی در خصوص حقوق شهروندی و انسانی داشته که پرداختن به آن ها می تواند به درک بهتر چیستی حقوق شهروندی در قوانین جمهوری اسلامی کمک نماید. از این رو، با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و روش تحلیلی - توصیفی تلاش می شود به این سؤال پاسخ داده شود که: «حقوق شهروندی در حکومت اسلامی براساس اندیشه های حقوقی _ سیاسی آیت الله هاشمی شاهرودی، دارای چه بار مفهومی، مصادیق و ملزوماتی است؟» مفروض مقاله این است که حقوق شهروندی یکی از حقوق راهبردی و اساسی در حکومت اسلامی است که بر اساس آموزه های وحیانی و فرامین اسلام ناب محمدی(ص)، لازمه تعالی جامعه است و دوری از مؤلفه ها و مصادیق حقوق انسانی، جامعه را با مشکلات و آسیب های داخلی و خارجی زیادی همراه می سازد.
نقش مصالح نوین و معماری داخلی در بهبود کیفیت فضای داخلی با تأکید بر نیاز های روان شناختی زنان
منبع:
زن و فرهنگ سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۱
99-111
حوزه های تخصصی:
هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش مصالح نوین و معماری داخلی در بهبود کیفیت فضای داخلی با تأکید بر نیاز های روان شناختی زنان بود. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع و متون مصالح نوین و معماری داخلی می باشد. نمونه پژوهش، معماری داخلی با تأکید بر نیازهای روان شناختی زنان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. گردآوری اطلاعات از طریق روش کتابخانه ای و پایگاه های پژوهشی مرتبط با حوزه معماری داخلی نوین گردآوری شد. سپس داده های استخراج شده با توجه به نیاز های روان شناختی زنان تفسیر و توصیف شد. نتایج داده ها نشان داد در گذشته مسکن ایرانی، نیاز ها و تمایلات روحی زنان را بیشتر مورد توجه قرار داده بود و زنان با آزادی کامل و آسایش فکری به فعالیت های روزمره خود می پرداختند. امروزه با پیشرفته ترشدن زندگی و تأثیر گذاری هزینه معاش بر زیبایی، روح و تنوع از خانه ها از بین رفته و یک نواختی و روزمرگی جایگزین آن شده است. تأثیر دوگانه رویکرد معماری داخلی برکیفیت فضاهای داخلی از طریق طراحی درست و منطقی منطبق بر فیزیک زنان و انتخاب معقول مصالح متناسب با روحیه و ذهنیت آن ها، می تواند محیطی مناسب و منطبق با نیاز های روان شناختی زنان در فضاهای مسکونی را فراهم آورد. از این رو می توان با استفاده از رنگ های روشن و گرم (رنگ های نشاط آور نارنجی، قرمز روشن، لیمویی) درسطوح وسیع و عدم استفاده از رنگ های تیره و کدر در فضاهای کوچک به نیازهای روان شناختی زنان دست یافت. هم چنین رعایت تناسبات ارتفاعی ، ابعاد فضا و شکستن قرینه سازی به منظور جلوگیری از یک نواختی در فضا، می تواند کمک کننده باشد. استفاده از مصالح نوین در کف، سقف و دیوار ها به منظور کنترل حرارت و تنوع در بافت، رنگ و شکل، تغییر در اشکال و مبلمان منزل امکان پویایی و تسهیل در امور زندگی روزمره در زنان را تسهیل بخشد.
تأثیر آموزش گروهی مهارت های زناشویی مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی غیرمنطقی و صمیمیت زنان
منبع:
زن و فرهنگ سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۰
81-93
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی غیرمنطقی و صمیمیت زنان در شهر رشت پرداخت. جامعه آماری شامل زنان متأهل شهر رشت بوده و نمونه تحقیق نیز 30 نفر زن متأهل دارای معیارهای ورود بوده که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایگزین شدند. طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه بود و جهت گردآوری داده از پرسشنامه بهزیستی ذهنی کی یز و ما گیارمو (2003)، مقیاس باورهای ارتباطی آدیلسون و اپشتاین (1982) و مقیاس صمیمیت اکسیس جی واکر و لیندا تامپسون (1983) استفاده شد. گروه آزمایش در قالب 10 جلسه آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد را دریافت کرد و گروه گواه، هیچ درمانی دریافت نکرد. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. تحلیل داده های پس آزمون، نمرات بالاتری در بهزیستی ذهنی و صمیمیت و نمرات پایین تری در باورهای ارتباطی شرکت کنندگان را نشان داد. این تغییرپذیری داده ها آشکار ساخت که آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی و صمیمیت زنان اثربخش بوده است. می توان نتیجه گرفت که آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد یک درمان مؤثر و قابل قبول برای بهبود بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی و صمیمیت است.
اثربخشی آموزش معنادرمانی آمیخته با معنای زندگی مبتنی بر مکتب ملاصدرا بر تعارض زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی آموزش معنادرمانی آمیخته با معنای زندگی مبتنی بر مکتب ملاصدرا بر تعارض زناشویی به روش نیمه آزمایشی با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره اصفهان بود که به علت داشتن تعارض زناشویی به این مراکز مراجعه کرده بودند که تعداد ۳۰ نفر از ایشان به روش نمونه گیری دردسترس برای ورود به پژوهش انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. گروه آزمایش در طول 10 جلسه تحت آموزش معنادرمانی آمیخته با معنای زندگی مبتنی بر مکتب ملاصدرا قرارگرفت. داده ها در مرحله پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از پرسش نامه تعارض زناشویی جمع آوری و بااستفاده از روش تحلیل کوواریانس تک متغییره تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش معنادرمانی آمیخته با معنای زندگی مبتنی بر مکتب ملاصدرا سبب بهبود معنادار میانگین نمرات تعارض زناشویی در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه گردید.
ویژگی های آسیب زای زنان در بیان امیرمؤمنان(ع)
منبع:
زن و فرهنگ سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۱
23-31
حوزه های تخصصی:
در پژوهش حاضر هدف آن است که با استفاده از سخنان امام علی(ع) به ویژگی هایی از جنس زن پرداخته شود که اگر به درستی مدیریت نشوند، به آسیب هایی جدی تبدیل می گردند. روش کار کتابخانه ای و به صورت توصیفی-تحلیلی، با محوریت آموزه های علوی(ع) در منابع روایی مختلف به ویژه نهج البلاغه و با شیوه ی مسئله محور است. یافته های پژوهش شامل معرفی و تحلیل ویژگی هایی چون شدت عواطف، واکنش های سریع کلامی و رفتاری، میل به خودنمایی، لطافت جسمی و صفات خاص زنان می باشد. بدین روی، به جهت آنکه زنان به عنوان نیمی از پیکر اجتماع و ستون تربیتی و منبع تأمین عواطف در خانواده ها هستند و همچنین به سبب پیچیده شدن ساختار جوامع و گستردگی ارتباطات و تعدّد نقش ها و وظایف اجتماعی در عصر حاضر، پرداختن به موضوع آسیب های زنان بسیار مهم است؛ زیرا با مصونیت بخشی به زندگی زنان است که می توان هر چه بهتر به صیانت از مقام آنان و حفظ کانون خانواده ها و جوامع پرداخت.
مردان و واگذاری وکالت در طلاق: پیامدها از منظر صاحب نظران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات زن و خانواده دوره هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۷)
163 - 188
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف دست یابی به «پیامدهای واگذاری شرط توکیل در طلاق از جانب مردان» به منزله ی یک پدیده ی اجتماعی انجام شده است. داده های مورد نیاز این پژوهش با رویکرد کیفی و تکنیک مصاحبه نیمه-ساختاریافته گردآوری و با روش تحلیل مضمون تحلیل شده است. با توجه به ملاحظات نظری، واگذاری وکالت مرد در طلاق تمام ابعاد حیات آنان را تحت الشعاع خویش قرار داده، ضمن اینکه می تواند مثبت یا منفی تلقی گردد. بسترهای درخواست اخذ شرط از منظر مصاحبه شوندگان حقوقی، فرهنگی اجتماعی بوده و براساس یافته-های تحقیق، کارشناسان عواملی مانند اطاله دادرسی قضایی، برداشت فمینیستی، شکل گیری منیّت در زندگی، ناکامی های حقوقی، قدرت طلبی، بی اعتمادی اجتماعی، ضرورت های اجتماعی، بزرگ منشی متظاهرانه، ناامنی روحی و خودتنظیمی در زندگی را از جمله بسترهای شکل دهنده این پدید می دانند. همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد که پیامدهای مثبت معطوف به مردان از دیدگاه کارشناسان، واگذاری شرط در ازای بذل مهریه که دِین مرد تلقی می گردد، بسیاری از مشکلات را حل می نماید. همچنین آثار منفی معطوف به مردان، فروگذاری تعهد اقتصادی، اقتدارزدایی خاموش، تله رهاشدگی، مخفی کاری و تظاهر اخلاقی، ناامنی روانی و محدودیت بخشی است.
شناخت رابطه بین کیفیت زندگی و منزلت اقتصادی اجتماعی با نگرش به فرزندآوری: مود مطالعه زنان شهرستان سرپل ذهاب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۴)
217 - 236
حوزه های تخصصی:
تمایل به فرزندآوری تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که این مطالعه بر روی کیفیت زندگی و منزلت اقتصادی اجتماعی زنان است. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین کیفیت زندگی و منزلت اقتصادی اجتماعی زنان با نگرش آن ها به فرزندآوری در شهرستان سرپل ذهاب می باشد. روش مطالعه از لحاظ رویکردی؛ کمی و از نظر راهبردی و گردآوری داده ها، همبستگی و توصیف از نوع پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته، جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی زنان متأهل 15 تا 49 ساله شهرستان سرپل ذهاب است که تعداد 384 نفر از آنان به عنوان حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای پردازش داده ها، از نرم افزار SPSS استفاده گردید. متغیرهای مستقل کیفیت زندگی با ابعاد سلامت اجتماعی، سلامت جسمانی، سلامت روحی روانی و سلامت محیطی و منزلت اقتصادی – اجتماعی و متغیر وابسته نگرش به فرزندآوری می باشد. نتایج همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین کیفیت زندگی و نگرش به فرزندآوری(281/0 = r) رابطه معناداری وجود دارد. این معناداری برای ابعاد سلامت روحی روانی(294/0 = r) و سلامت جسمانی(251/0 = r) معنادار اما برای سلامت محیطی(095/0 = r) و اجتماعی(090/0 = r) معنادار نیست. نتایج حاصل از رگرسیون نشان می دهد که کیفیت زندگی با (284/0 = B) و منزلت اقتصادی اجتماعی با (186/0 = B) توانستند 27 درصد از تغییرات متغیر فرزندآوری را تبیین نمایند.
نقش میانجی پیشایندهای نیت کارآفرینی دررابطه تجربه قبلی ونیت کارآفرینی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کارآفرینی اجتماعی از جدیدترین موضوعاتی که همراه با کارآفرینی سازمانی و اقتصادی درمحافل علمی مورد توجه قرارگرفته است. توسعه کارآفرینی اجتماعی به عنوان یکی از روش های رفع مسائل و آسیب های اجتماعی تلقی می شود مقوله کارآفرینی اجتماعی می تواند به سرعت دادن روند پیشرفت کشور کمک کند. برهمین اساس هدف از این پژوهش بررسی نقش میانجی پیشایندهای نیت کارآفرینی دررابطه تجربه قبلی مشکلات اجتماعی و نیت کار آفرینی بوده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و در دسته تحقیق های توصیفی پیمایشی قرار دارد. گردآوری داده ها توسط پرسشنامه 19 سوالی استاندارد هوکرتس(2017) صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش 120 نفر از مدیران وفعالان کارآفرینی اجتماعی زن بود و حجم نمونه، با استفاده از جدول مورگان، به تعداد 92 نفر محاسبه شد. جهت انتخاب نمونه، از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها، با روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل صورت گرفت.یافته ها نشان داد که در سطح اطمینان 95% الگوی ساختاری تحقیق، از برازش مناسبی برخوردار است و با تجزیه و تحلیل داده ها نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که تجربه قبلی مشکلات اجتماعی بر تعهد اخلاقی و خودکارآمدی کارآفرینی اجتماعی، تاثیر می گذارد ولی تاثیرتجربه قبلی مشکلات اجتماعی بر نیت کارآفرینی رد شد و در نهایت نقش مثبت دو متغیرمیانجی نیز تایید شد. بنابراین تعهد اخلاقی، خودکارآمدی کارآفرینی اجتماعی بر نیت کارآفرینی اجتماعی تاثیر می گذارد.
اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر صمیمیت زناشویی، کیفیت زندگی و درد مزمن زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و فرهنگ سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۵
97 - 112
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر صمیمیت زناشویی، کیفیت زندگی و درد مزمن زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی شهر مینودشت انجام شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه زنان متاهل آسیب دیده از خیانت همسر مراجعه کننده مراکز مشاوره و کلینیک های خدمات روان شناختی اداره بهزیستی شهر مینودشت در بازه زمانی آبان ماه الی آذر سال 1401 بودند، از جامعه پژوهش تعداد 30 زن به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شد و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون -پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. گروه آزمایش تحت 8 جلسه 60 دقیقه ای، درمان مبتنی بر شفقت بر اساس پروتکل تیرچ و همکاران (2014) قرار گرفت. دوره پیگیری پس از گذشت سه ماه از اتمام پس آزمون انجام شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های صمیمیت زناشویی تامپسون و واکر (1983)، کیفیت زندگی وار و همکاران (1993) و درد مزمن مک گیل (1975) بود. داده های پژوهش با آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر شفقت بر صمیمیت زناشویی (763/14F=، 000/0P<)، کیفیت زندگی (852/13F=، 000/0>P) و درد مزمن (626/455F=، 000/0>P) زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی موثر بود و این نتایج تا دوره پیگیری ماندگار بود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که درمان مبتنی بر شفقت با ایجاد فضای همدلانه و مهربانی با خود بر افزایش صمیمیت زناشویی، کیفیت زندگی و کاهش درد مزمن زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی تأثیر دارد.
حقوق زنان در کشاکش عرف و شرع: مواجهه زنان با چالش های برخورداری از حق اشتغال و استقلال مالی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات زن و خانواده دوره دهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۴)
107 - 131
حوزه های تخصصی:
آراء فقهاء و قوانین رسمی کشور، بیانگر مشروعیت حق اشتغال و استقلال مالی برای زنان است. با این وجود تجربیات زنان متأهل، مبین موانع و چالش هایی است که انتفاع آنها از این دو حق را با مشکل مواجه کرده است. مقاله حاضر با استفاده از رویکرد فقهی-حقوقی و نظریه ناهماهنگی شناختی فستینگر، ضمن معرفی موانع برخورداری زنان از حق اشتغال و استقلال مالی، درصدد شناسایی راهبردهای اتخاذ شده توسط زنان پیرامون این موانع است.به این منظور، از روش کیفی و شیوه تحلیل تماتیک ولکات استفاده شده است. مشارکت کنندگان این مطالعه، زنان شاغل و ساکن در استان تهران هستند که در زمان انجام مصاحبه، متأهل بوده و یا تجربه زندگی زناشویی داشته اند. این زنان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، انتخاب شدند. سپس بر اساس مفاهیم در حال تکوین، نمونه گیری نظری ر مبنای کشف حداکثر گوناگونی ها و غنای ابعاد مقوله ها صورت گرفت. در نهایت براساس معیار اشباع نظری-مفهومی، با 22 مصاحبه پایان پذیرفت. موانع و راهبردهای زنان در مواجهه با نقض حق اشتغال و استقلال مالی در پنج تم محوری«موانع ساختاری»، «موانع فرهنگی»، «توسیع نقش»، «مدیریت نقش» و «فرار از نقش» تلخیص گردید. که پیامدهای این راهبردها از حیث خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی قابل تأمل است.
نگرشی بر حکمیت و آیین خون بس در جرائم زنان در پرتو نظام عدالت کیفری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه زنان سال دوزادهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۷)
173-190
حوزه های تخصصی:
از دیر بازدر برخی نواحی کشوررسوم مختلفی برای حل و فصل دعاوی استفاده نموده اند، طرقی نظیر آیین خون بس، فصل، پتر، میانجیگری و پرداخت خون بها از شیوه های مرسوم در رفع اختلافات بوده اند. امروزه نیز، شاهد هستیم که در حوزه پاسخ به جرم، و به طور خاص در زمینه بزهکاری زنان، و تلاش جهت استخدام ساز و کارهای فایده منددر مواجهه با این مقوله، به علت حساسیت ها، در کنار فرآیند دادرسی کیفری و تعیین مجازات متناسب، حکمیت، مجال ظهور پیدا می کند.لذا«میانجیگری» به عنوان یکی ازطرق جایگزین کیفردر متون قانونی انعکاس یافته است. این مکانیسم در صدد است تا با تضمین رودررویی از آثار مخرب «کیفرمحض» که میتواند منجر به آسیبهای جبران ناپذی بر بنیان خانواده گرددجلوگیری کند.لذا این پرسش قابل طرحست که در کدام جرم با توجه به اقتضائات بزهکاری زنان قضایای کیفری را مشمول عدالت ترمیمی قرار دهد.در پژوهش حاضر، ضرورت و چالشهای مختلف تقنینی،در این خصوص مورد مطالعه قرار گرفته است. نتیجتا به نظر می رسد نظر به بسترهای موجود و گرایش های سنتی اقوام، می توان با راهکارهایی چون بسط قانون، آموزش مستمر و نظارت بر کنشگران عدالت ترمیمی، خواه داوران یامیانجی گران مدلی برای توسل به میانجیگری در بزهکاری زنان یافت.
بررسی داستان های نویسند گان مهاجر زن بر اساس نظریه ی کارناوالیسم میخاییل باختین
منبع:
زن و فرهنگ سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲
43 - 57
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی داستان های نویسندگان مهاجر زن بر اساس نظریه ی کارناوالیسم میخاییل باختین بود. جامعه ی پژوهش، شامل کلیه داستان های نویسندگان مهاجر زن بود. نمونه پژوهش، داستان های مهاجرت از گلی ترقی(12 داستان) و فیروزه جزایری دوما (خنده ی لهجه ندار)، که براساس نظریه ی کارناوالیسم میخاییل باختین از کتاب بوطیقای داستایفسکی بررسی شد. طرح پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات بر مبنای جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای، اسناد و فیش برداری ، بر اساس ویژگی هایی چون کنش های کارناوالی، کرونوتوپ (بررسی زمان_مکان )، آرشیتکتونیک (سازماندهی روابط سوژه ها) و هتروگلاسیا (معنادهی در موقعیت) و بررسی موقعیت های کارناوالیزه ی مهاجرت در چند داستان از این نویسندگان انجام گرفت. داده ها با توجه به نظریه ی کارناوالیسم باختین تحلیل شدند. نتایج نشان داد که، مهاجران برای رسیدن به هماهنگی در شرایط زمان و مکان و موقعیت جدید در محیطی کارناوالیزه، رفتار و منش خود را تغییر می دهند تا خود را با سرزمین جدید هماهنگ کنند. هم چنین در دیدگاه کارناوالی، بیگانه در هر زمان و مکانی، دیگری به حساب می آید وهویت مردم سرزمین جدید را نمی تواند به تمامی بپذیرد. در آثارگلی ترقی و فیروزه جزایری دوما نیز کنار آمدن با فرهنگ و زبان و موقعیت آدم های سرزمین های دیگر چالش برانگیز بود. هر دو نویسنده دو نوع زندگی را در دو موقعیت وطن و سرزمین مهاجرت شده تجربه کرده اند. داستان های این دو نویسنده بازتابی بی واسطه و واقع گرایانه از جهان زیسته ی آن ها بود.
تأثیر حیای زن بر استحکام خانواده و آثار آن بر حیات طیبه
منبع:
زن و فرهنگ سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲
31 - 41
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تبیین تاثیر حیای زن بر استحکام خانواده و آثار آن بر حیات طیبه بود. جامعه پژوهش، منابع اسلامی مرتبط با موضوع حیا است. نمونه پژوهش مفهوم حیای زن بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی بود. شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای اسنادی و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس رویکرد تفسیری بود. به این صورت که ارتباط مفهوم «حیای زن» با حیات طیبه با واکاوی متون دینی (آیات و روایات مرتبط)، اثرات حیا بر روی فرد، خانواده و جامعه تبیین شد. نتایج نشان داد، کانون مقدس خانواده در صورتی می تواند زمینه پرورش حیا را فراهم کند که زن به عنوان اصلی ترین عنصر آن، الگوی عینی حیامداری باشد. در این صورت خانواده استحکام می یابد و از فروپاشی و آسیب های متعدد در امان می ماند. حیای زن با استحکام خانواده به عنوان سلول تشکیل دهنده جامعه منجر به رسیدن جامعه به حیات طیبه می شود. هم چنین. حیای زن نقش اثرگذار در جایگاه همسری و مادری، راه رسیدن افراد، خانواده ها و جامعه را به حیات طیبه، هموار کرده و طعم زندگی متعالی و طیبه را به کام جامعه چشانده است. در واقع با مزین شدن زن و به تبع آن خانواده به زیور حیا، جامعه در مسیر سعادتمندی و حیات طیبه حرکت می کند. یکی از اصلی ترین ثمرات تقویت استحیا، رسیدن فرد و جامعه به حیات طیبه به عنوان بهترین نوع زندگی است.
بررسی تطبیقی دیدگاه اسلام و غرب در مورد مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی
حوزه های تخصصی:
زنان نیمی از جمعیت هر کشور را تشکیل می دهند. از این رو، فعالیت اقتصادی ایشان به عنوان نیمی از نیروی کار جامعه در دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی بسیار مؤثر می باشد. جوامع مختلف دیدگاه های متفاوتی را در مورد نحوه مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی دارند. در دیدگاه غرب، زنان باید بدون هیچ قید و شرطی وارد بازار کار شوند و به فعالیت اقتصادی بپردازند. نقش شغلی آنان در درجه اول اولویت قرار دارد و از نقش مادری و همسری ایشان مهم تر است. لیکن در اسلام، ضمن تأکید بر امکان مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی، بر نقش ایشان در خانواده به عنوان مادر و همسر تأکید شده است. اسلام اشتغال زنان را تحت شرایط خاصی قبول نموده است. در این پژوهش تلاش شده است این دو دیدگاه مورد بررسی قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه گردد. سپس پیامدها و نتایج این دیدگاه ها در وضعیت کنونی زندگی زنان مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله حاضر به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده ازداده های کتابخانه ای تدوین شده است.
اثربخشی مشاوره گروهی رشد مدار بر شاخص های افسردگی، از منظر قرآن و افسردگی (بک) در زنان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه با توجه به رشد روزافزون اختلالات رفتاری در حوزه روان شناسی، نیاز به کشف و بررسی علمی نظریات جامع و متقن که یاری دهنده هر چه بیشتر متخصصین در تشخیص و درمان اختلالات باشد، بیش از پیش ضروری به نظر می رسد. در همین راستا هدف از این مطالعه، تعیین اثربخشی مشاوره گروهی رشد مدار بر افسردگی از منظر قرآن و افسردگی (بک) در زنان بود. بدین منظور، طی یک پژوهش شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه، 30 تن زن متأهل در سنین 30 تا 40 سال که صاحب فرزندان دختر دبستانی در منطقه 14 آموزش و پرورش شهر تهران بودند، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جای گذاری شدند (15 تن گروه آزمایش و 15 تن گروه گواه). گروه ها در ابتدا و انتهای پژوهش، پرسشنامه افسردگی از منظر قرآن و افسردگی را تکمیل کردند. سپس گروه آزمایش به مدت سه ماه (12 جلسه 90 دقیقه ای) تحت مشاوره گروهی رشد مدار، مبتنی بر شاخص های افسردگی از منظر قرآن کریم قرار گرفتند. نتایج حاصل تحلیل کوواریانس نشان داد میانگین نمرات افسردگی (در هر دو مقیاس) و همین طور زیرمقیاس های افسردگی مبتنی بر قرآن در گروه آزمایش، در مرحله پس آزمون به میزان معناداری نسبت به گروه گواه کاهش پیدا کرده است (0001/0 p <). معناداری این اثربخشی بر گروه آزمایش، در مرحله پیگیری سه ماهه نیز حفظ شد. بدین ترتیب بر اساس یافته های فوق می توان گفت، تدوین و توسعه مشاوره های گروهی مبتنی بر قرآن کریم که همگی در نهایت، موجب ارتقای سطح رشدی و معنویت فردی می گردد، می تواند بر شاخص های سلامت روان - نظیر: افسردگی و اختلالات خلقی - تأثیرات مثبت و معناداری را بر جای گذارد.
شناسایی نگرش مشاوران خانواده نسبت به علل پیدایی روابط فرازناشویی زوجین شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
خانواده، به عنوان یک نهاد ارزشمند به جهت کارکردهای بسیار مهمی که دارد در تمامی فرهنگ ها موردتوجه قرار گرفته است. پس لازم است هرآنچه که به ساختار خانواده آسیب می زند را به درستی شناخت و در مقام اصلاح آن برآمد. پدیده روابط فرازناشویی، به عنوان یکی از آسیب های خانواده، در چند دهه اخیر پیامدهای ناگواری را برای فرد، خانواده و جامعه به همراه داشته است. افسردگی، ازبین رفتن اعتماد همسر، طلاق عاطفی و جدایی از جمله پیامدهای این مسئله می باشد. این پژوهش برآن است که با بهره گیری از روش کیو، به تبیین الگوهای ذهنی مشاوران خانواده نسبت به عوامل پیدایی مسئله روابط فرازناشویی زوجین شهر تهران بپردازد. از آن روی که این روش، یکی از روش های کاربردی در کشف الگوهای ذهنی است از این روش بهره گرفته شده است. در این مطالعه، 15 مشاور خانواده مشارکت داشتند که در نهایت، 5 الگوی ذهنی (محیط گرایان، خانواده گرایان، باورگرایان، ارتباط گرایان و روان گرایان) به عنوان الگوی ذهنی در پیدایی این روابط کشف و تبیین گشته است. برای توصیف این 5 ذهنیت، از 34 عامل استخراج شده از پژوهش های علمی بهره گرفته شده است.