«زن یکی بیش مبر زانکه بود فتنه و شر»؛ پژوهشی درباره پدیده چند همسری در متون ادبی-سیاسی دوره قاجار (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
چندهمسری یا تعدد زوجات به عنوان مقوله ای فرهنگی، از مسائل مهم در حوزه مطالعات زنان به شمار می رود. این مسئله امری نسبتاً رایج در جوامع پیشین بوده است. منابع مختلف تاریخی، فقهی و ادبی در جامعه دوره قاجار با رویکردهای مختلف به این موضوع پرداخته اند. آنچه مسلم است اینکه تعدد زوجات در بین طبقات و اقشار مختلف جامعه ایران عصر قاجار کمابیش وجود داشته است. در متون ادبی و سیاسی اواخر دوره ناصرالدین شاه و به ویژه پس از مشروطه، به دلیل آشنایی نویسندگان و شاعران با غرب و گسترش ارتباطات، توجه به مسائل زنان بیشتر دیده می شود. این پژوهش با اتکا به متون و منابع ادبی و سیاسی عصر قاجار و مشروطه و تحقیقات جدید، رویکرد متون سیاسی، اجتماعی و ادبی به مسئله چندهمسری را به روش توصیفی-تبیینی و تحلیل محتوا به تحقیق و بررسی گذاشته است. مطالعات نشان میدهد توجه به این مسئله و علل و پیامدهای آن در نگاه منتقدانه متفکران ادبی و سیاسی از اواسط دوره قاجار و به ویژه دوره مشروطه اهمیت بسزایی یافته و به یکی از مسائل مهم در آثار آنان تبدیل شده است. نکته قابل تأمل این که آگاهی دادن به زنان نسبت به جایگاهشان و طبیعی نپنداشتن این امر یکی از مسائل مورد توجه روشنفکران و متفکران بوده است."Zan yaki bish mabar zaan keh bovad fetneh vo shar"; A study on the phenomenon of polygamy in the Qajar period
Polygamy as a cultural category is one of the important issues in the field of women's studies. This issue has been relatively common in previous societies. What is certain that polygamy existed more or less among different classes and strata of Iranian society during the Qajar era. In the literary and political texts of the late period of Naseral-Din Shah and especially after the constitution, due to the familiarity of writers and poets with the West and theexpansion of communication, more attention is paid to women's issues. This research, relying on the literary and political texts and sourcesof the Qajar and constitutional eras and new researches, has researched and investigated the approachof political, social and literary texts to the issue of polygamy by descriptive-explanatory method and content analysis. Studies show that paying attention to this issue and its causes and consequences in the critical view of literary and political thinkers from middle of the Qajar period and especially theconstitutional period became very important and became one of the important issues in their studies. It is worth pondering that informing women about their position and not considering it normal has been one of the issues of concern to intellectuals and thinkers
تبلیغات
