درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه و هدف: پرداختن به مسائل زنان به ویژه در دوره های اخیر همواره مورد بحث و گفت وگوهای فراوان بوده و با توجه به این که زنان امروزه نیمی از جوامع انسانی را تشکیل می دهند، شالوده و بنیان جوامع و خانواده به سلامت تمامی افراد جامعه به خصوص زنان بستگی دارد. این مقاله قصد دارد رابطه ویژگی های شخصیتی با سلامت روان در زنان بزهکار زندانی شهر تهران را بررسی نماید. روش: هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه دلبستگی، ویژگی های شخصیتی و سلامت روان زنان زندانی بزهکار شهر تهران بود. از بین زنان زندانی شهر تهران 100 نفر با روش تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه سبک دلبستگی بزرگسال(AAS)، ویژگی های شخصیتی (NEO) و سلامت عمومی)سلامت روان)(GHQ) استفاده شد. طرح پژوهشی از نوع همبستگی و داده ها با استفاده از روش آماری (ضریب همبستگی چند متغیره ) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها و نتایج: نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که دو پیش بین روان رنجورخویی و برون گرایی، 60 درصد تغییرات سلامت روان را پیش بینی می کنند. همچنین دو پیش بین سبک دلبستگی اجتنابی و سبک دلبستگی ایمن، 20/24 درصد تغییرات سلامت روان را پیش بینی می کنند.

خانواده یکی از رکن های اصلی جامعه و محل شکل گیری آینده یک کشور است که سلامت و سعادت جامعه در گرو سلامت و پویایی نظام خانواده است. خانواده اولین و مهمترین عامل اثرگذار بر رفتار است و نقش به سزایی در تشکیل و رشد شخصیت فرد دارد. چرا که، سلامت جسمی و روانی فرد مرهون خانواده سالم و متعادل است. در این مقاله، نقش زن در ایجاد خانواده متعادل از دو بعد نقش همسری که شامل: تامین نیازهای جسمی و روانی، مدیریت و تدبیر امور خانه، شاکر بودن و قناعت پیشگی، عفت و وفاداری به همسر و نقش مادری که بزرگترین و مهمترین نقش زن در خانواده است مورد بررسی قرار گرفت.نتایج به دست آمده از بررسی شواهد و دلایل نظری، بیانگر این است که زن نقش اصلی را در شکل گیری شخصیت، خودپنداره، دلبستگی و اعتمادبنیادیفرزندان و ایجاد یک خانواده متعادل که محیطی آکنده از آرامش، حمایت، محبت و تنها مکان برای تجربه عمیق ترین عواطف انسانی است، دارد

هدف از پژوهش حاضر، تعیین میزان رابطه توانمند سازی روان شناختی و مهارت های ارتباطی با تعهد سازمانی در دبیران زن شهر اهواز بود. در این تحقیق 237 نفر از دبیران زن 4 ناحیه اهواز به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای نسبتی انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری عبارت بود از: مقیاس توانمند سازی روان شناختی اسپریتزر، پرسشنامه مهارت های ارتباطی برتون و مقیاس تعهد سازمانی مایر و الن. طرح تحقیق از نوع همبستگی بود و برای تحلیل داده ها ازضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه استفاده گردید. تحلیل داده ها نشان داد که بین توانمندسازی روان شناختی و مهارت های ارتباطی با تعهد سازمانی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. هم چنین بین متغیرهای پیش بین )توانمند سازی روان شناختی و مهارت های ارتباطی( با تعهد سازمانی همبستگی چندگانه معنی دار وجود داشت و از بین متغیرهای پیش بین توانمندسازی روان شناختی بهترین پیش بینی کننده تعهد سازمانی بود.

کثر اهل قلم پروین اعتصامی را شاعری اجتماعی و اخلاقی می دانند ودر نتیجه اشعار پروین را در دو دسته ی عمده ی تعلیمی و اجتماعی جای می دهند و کمتر به آرای فلسفی پروین توجه شده است. پروین یک فیلسوف نیست و دیوانش یک کتاب فلسفه نیست اما وجود عناصری مانند جهان شناسی، قضا و قدر و نقش اراده و اختیار آدمی، تفکرات فلسفی این شاعر را نشان می دهد و آشنایی او را با مباحث فلسفی تأیید می کند. پروین اعتصامی دو دوره ی زمانی را تجربه کرده است. این دو دوره شامل، دوره ی مشروطه ودوره ی پهلویِ پدر است.تاثیراین دودوره دراندیشه ونگرش این شاعرنسبت به مسایل هستی شناسی،انسان شناسی و.... کاملا" نمایان است. برآیند پژوهش نشان ازآن داردکه پروین اعتصامیازجریان های ادبی رایج در زمان خود، جریان سنّتی پردازان نوگرا را برای شعرخود انتخاب کردوضمن طرح مسایل سیاسی، اجتماعی واخلاقی درقالب قصیده، مثنوی، مناظره و ... اشعارقابل ملاحظه ای را درمایه های فلسفی ازخودبه یادگارگذاشته است.

بهرام بیضایی را می توان از دهه چهل تاکنون در زمره معدود نویسندگان صاحب سبکی منحصر به خود دانست که نامش بیش از هر چیز با نمایشنامه و فیلمنامه پیوند خورده است. این پژوهش در چارچوب نظری «الگوی سفر قهرمان مؤنث» مورین مرداک به بررسی سه فیلمنامه سگ کشی، اشغالل، و حقایق ىرباره لیلا ىختر اىریس می پردازد. نظریه مرداک نگاهی نو به مدل جوزف کمبل برای سفر اسطوره ای قهرمان به شمار می آید که در آن سفر قهرمان مؤنث شامل ده مرحله گسستن از دنیای زنانه، همذات پنداری با مردان، جاده آزمون ها، موفقیت خیالی، «نه!» گفتن زن قوی، تشرف و برخورد با الهه، میل شدید به پیوند دوباره با هویت زنانه، علاج شکاف میان مادر و دختر، یافتن مردِ درون، و ورای ثنویت است. پژوهش حاضر با بررسی سیر رخدادها در سه فیلمنامه بیضایی و بهره گیری از جملات شخصیت ها به بررسی تطبیقی سیر تحول شخصیتی زنان در این آثار می پردازد و نشان می دهد که امکان انطباق ساختاری این سه اثر بر الگوی مذکور وجود دارد.

با تغییرات اجتماعی گسترده ای که ایران در سال های اخیر تجربه کرده است نقش، نگرش و انتظارات دختران و زنان نیز دست نوجوان ساکن شهر تهران دارا می باشند. از میان نیازهای فردی-روانی اصلی مشخص شده در مطالعات اکتشافی، نیاز به مورد محبت واقع شدن، موفقیت و محبت کردن به ترتیب سه اولویت اصلی نیازهای فردی- روانی دختران را تشکیل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نشان دهنده این مهم می باشد. به نظر می رسد که برنامه های اجتماعی که با توجه به این شرایط ویژه تدوین می گردند بدلیل عدم آشنایی کافی با گروه هدف خود، سنخیت لازم را با مخاطبین خود ندارند. هدف این پژوهش ارائه تصویری از نیازهای اساسی، اولویت ها و علایق دختران دانش آموز 9 تا 18 سال ساکن شهر تهران می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نیاز به اعتماد عمومی و اعتماد نهادی بالاترین اهمیت و اولویت را برای دختران می دهند. از میان انواع موسیقی، نوجوانان موسیقی پاپ را ترجیح می دهند. گردش با دوستان به روش های دیگر گذران اوقات فراغت اولویت دارد و فیلم های کمدی و شاد برای آنها اولویت دارد. پایگاه اقتصادی خانواده با تعداد کمتری از نیازهای نوجوانان دختر رابطه معنادار دارد. سرمایه فرهنگی و سن (مقطع تحصیلی) به ترتیب روابط معنادار بیشتری را نشان می دهند.

دنیای امروز که با نام ""عصر ارتباطات"" شناخته می شود؛ دنیایی است که رسانه در تمام ابعاد و وجوه زندگی انسان ها به شکل ناگزیری رسوخ یافته است. ماهواره که یکی از پیشرفته ترین رسانه های بصری تلقی می شود، در طی چند سال اخیر به صورت فراگیری در دسترس عموم مردم قرارگرفته و ارزش ها و ذائقه خانواده های ایرانی را دگرگون کرده است. بدن از جمله موضوع هایی است که به وسیله برنامه های ماهواره ای در کانون توجه افراد؛ بخصوص زنان و دختران قرار گرفته است. برنامه ها و تبلیغات ماهواره ای و تصاویری که در آنها به نمایش در می آید، می تواند نگرش افراد را درباره بدن خود تغییر دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرهای این تصاویر- که نشان دهنده زیبایی ایده آل هستند-تصویر بدن و عزّت نفس دختران صورت پذیرفت؛ در عین حال،در این پژوهش به متغیر جدیدی به نام خودطرحواره ظاهر توجه و نقش آن به عنوان متغیر تعدیل کننده در فرآیند اثرگذاری تصاویر رسانه ای بر تصویر بدن و عزّت نفس بررسی گردید. این پژوهش که به روش آزمایش میدانی و در فضای خوابگاه های دانشجویی انجام پذیرفت؛ دو گروه 20 نفره از دانشجویان دختر خوابگاهی را به صورت تصادفی به عنوان گروه کنترل و آزمایش آزمون نمود. نتایج پژوهش پس از یک دوره 1 ماهه آزمایش نشان داد که بین مشاهده تصاویر رسانه ای و پایین آمدن نمره تصویر بدنی و خود طرحواره ظاهر رابطه معنادار وجود دارد، میان نمره تصویر بدنی و نمره خودطرحواره ظاهر رابطه معکوس و معنادار وجود دارد، خودطرحواره ظاهر در فرایند اثرگذاری تصاویر رسانه ای بر تصویر بدن اثر تعدیل کنندگی دارد و عزّت نفس به عنوان سازه ای که ارزیابی کننده ارزشمندی و توانمندی فرد است، در این فرآیند دستخوش تغییر نمی گردد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر در مدیریت ریسک در بین زنان برنج کار شهرستان ساری و طراحی مدل انجام شد. جامعه ی آماری تحقیق 1677نفر از زنان برنج کار شهرستان ساری می باشند. نمونه گیری تصادفی طبقه ای در این مطالعه به کاربرده شد و 248 انتخاب شدند. روش شناسی پژوهش، ترکیبی از روش های کمی و توصیفی- استنباطی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از SPSS 16 و Smart PLSاستفاده شد. میانگین سن زنان مورد مطالعه 68/46 سال بوده است. میانگین سابقه ی کار برنج کاری زنان روستایی 17/26 سال بود. مدل به دست آمده بیانگر آن بود که 2/19 درصد از واریانس استفاده از روش های مدیریت ریسک توسط زنان برنج کار شهرستان ساری توسط پنج متغیر منابع دریافت اطلاعات، منابع وام گیری، میزان مشکلات مالی در زمینه ی برنج کاری، سابقه ی کار برنج کاری و سطح تحصیلات زن برنج کار تبیین می شود و با توجه به ضرایب مسیر، میزان مشکلات مالی در زمینه ی برنج کاری، بیش ترین اثر را بر استفاده از روش های مدیریت ریسک توسط زنان برنج کار شهرستان ساری داشت.

جمعیت سالمندان دنیا در حال افزایش است. کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست. سپردن سالمندان به مراکز نگهداری سیر صعودی دارد. مطالعات نشان می دهد که اختلالات خلقی و روانی در میان سالمندان ساکن در مرکز سالمندان نسبت به سالمندان ساکن در منزل شایع تر است. با توجه به این مهم، این تحقیق با هدف بررسی اثربخشی امیددرمانی در افزایش شادکامی و رضایت از زندگی در زنان سالمند مستقر در مرکز سالمندان با انتخاب جامعه آماری مرکز سالمندان امین بروجن انجام شد. در طی پژوهش نیمه آزمایشی پیش آزمون -پس آزمون با گروه کنترل 30 زن به صورت نمونه گیری در دسترس از بین 120 نفر انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند، سپس پیش آزمون با استفاده از پرسشنامه شادکامی آکسفورد و رضایت از زندگی داینر در هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. گروه آزمایش در 8 جلسه 5/1 ساعته تحت مداخله امیددرمانی قرار گرفتند. بعد از اتمام جلسات، پس آزمون اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون لوین، کالموگروف- اسمیرنف و تحلیل کواریانس استفاده شد. تحلیل کواریانس نشان داد تفاوت معناداری بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل وجود دارد و مداخله امیددرمانی شادکامی و رضایت از زندگی را در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل افزایش داده است و می توان گفت امیددرمانی در افزایش شادکامی و رضایت از زندگی زنان سالمند ساکن در سرای سالمندان مؤثر است.

تصور بدن ی ، پدیده پیچیده ای است که شامل مؤلفه های فیزیولوژیک، روان شناختی و جامعه شناختی می باشد. در سال های اخیر رشد فزاینده ای در پژوهش های مربوط به تصور از بدن انجام شده است. این مفهوم در دهه های اخیر بسیار نقد و بررسی شده است. تصور بدن برای نخستین بار به وسیله شلدر و با چشم اندازی روان شناسانه، به صورت «تصویری از بدن که ما در ذهنمان شکل می دهیم و شیوه ای که بدن برایمان آشکار می شود» تعریف شده است. در هر جامعه ای مجموعه ای از الگوها و ایده آل های فرهنگی در ارتباط با خصوصیات زیبایی اندام و چهره در مورد زنان تبلیغ و اشاعه می شود. نمونه مشخصی از این ارزش ها که امروزه در مورد زنان در اکثر جوامع مورد توافق قرار گرفته، باریک اندامی است. با توجه به اینکه، بر اساس پژوهش های صورت گرفته، رسانه های جمعی و ارزش های غربی از منابع مهم و تأثیرگذار بر تصور بدنی هستند، لذا در این پژوهش به بررسی رابطه دو سازه ارزش های غربی و رسانه های جمعی بر تصور بدنی پرداخته شده است. روش: این پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در بین زنان بالاتر از 15 سال شهر تبریز، با تعداد نمونه 316 نفر انجام گرفته است. نتایج: نتایج گویای این نکته است که بین تأثیر ارزش های غربی و تأثیر رسانه های جمعی با تصور بدنی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و دو متغیر درونی سازی ارزش های غربی و استفاده از اینترنت در مجموع 19 درصد از واریانس تصور بدنی را تبیین کرده است.

توانمندی راهی برای دیده شدن زنان، همچون اعضای برابر جامعه، است که در عین حال می تواند نقش مهمی در توسعه جوامع ایفا کند. بر همین اساس، بررسی توانمندی زنان و عوامل مؤثر بر آن مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه شکاف دیجیتالی و توانمندی زنان شهر شیراز است. توانمندی زنان با مؤلفه های دسترسی و کنترل بر منابع، مشارکت در تصمیم گیری، آگاهی جنسیتی، تحرک، و امنیت بررسی شد. متغیرهای مستقلی که در این پژوهش بررسی شدند نیز عبارت اند از: طبقه اجتماعی، تحصیلات پاسخگو، تحصیلات همسر، شکاف فنّاوری، شکاف سواد اطلاعاتی، و شکاف دسترسی به اطلاعات. برای این پژوهش، نمونه ای به حجم 600 نفر با روش نمونه گیری لین و با شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شد. اطلاعات مورد نیاز با تکنیک پیمایش و ابزار پرسشنامه، از بین زنان 15 54 ساله شهر شیراز جمع آوری شد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای طبقه اجتماعی، تحصیلات پاسخگو و همسر، شکاف فنّاوری، شکاف سواد اطلاعاتی، و دسترسی به اطلاعات با توانمندی زنان رابطه معناداری دارند. نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان داد که به ترتیب متغیر های شکاف سواد اطلاعاتی و تحصیلات زیر دیپلم حدود 27 درصد از تغییرات متغیر توانمندی زنان را تبیین کرده اند.

ازدواج عرفی که در عصر حاضر در میان برخی از مردم کشورهای سنی مذهب؛ بویژه گردشگران عرب کشورهای حوزه خلیج فارس مرسوم شده، نکاحی است که خارج از دادگاه و بدون نظارت آن انجام می گیرد، و غالباً بدون حضور ولی و محرمانه رخ می دهد. در صحت و بطلان آن میان مفتیان اهل تسنن اختلاف نظر وجود دارد. با توجه به شباهت ها و تفاوت هایی که با ازدواج دائم و نیز موقت دارد، بررسی ماهیت و مشروعیت آن در میان دانشیان اهل سنت، تبیین انگیزهای روی آوری به آن و تعیین وضعیت آن در حیطه قیود و شرایطی که ازدواج شرعی در دین اسلام دارد، از اهمیت و ضرورت بسزایی برخوردار است. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته، ضمن برشمردن مهم ترین عوامل گرایش به این نوع ازدواج، به دست آمده است که ازدواج مذکور به دلیل دارا نبودن برخی ارکان و شرایط ازدواج دائم؛ از قبیل مهریه، تهیه مسکن و نفقه، و نیز برخی از ارکان ازدواج موقت؛ مثل تعیین مدت نکاح، مشروعیت ندارد و گرایش بخشی از جوامع سنی مذهب به آن، اذعان به صحت اعتقاد شیعه به مشروعیت ازدواج موقت می باشد.

یکی از مسائل اساسی در حوزه علوم اجتماعی و بویژه در جامعه شناسی، بحث انزوای اجتماعی [1] زنان است. بدون شک، مشارکت اجتماعی به معنی هماهنگی و درگیر شدن همه اجزای نظام اجتماعی در جهت دستیابی به اهداف نظام، یکی از خصوصیات مهم جامعه مطلوب است. این امر هنگامی حاصل می گردد که اعضای آن جامعه به عنوان عناصر تشکیل دهنده اجزای نظام اجتماعی وظایف خود را شناخته، به آن عمل نمایند. هدف اصلی این مطالعه، بررسی نقش هراس اجتماعی در انزوای اجتماعی زنان روستایی در شهرستان دالاهوست. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق ابزار پرسشنامه استاندارد شده انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه کل زنان مناطق روستایی دالاهوست. تعداد 400 نفر از جامعه آماری به شیوه تصادفی طبقه ای با استفاده از جدول لین برای مطالعه انتخاب شدند . از اعتبار صوری و سازه برای روایی و آلفای کرونباخ برای پایایی ابزار پژوهش استفاده شد و از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس برای آزمون فرضیات و تکنیک رگرسیون برای سنجش مدل پژوهش استفاده شد. براساس یافته های پژوهش، رابطه بین متغیرهایی، چون سن(25/0- = r )، میزان تحصیلات (41/0- = r ) و میزان درآمد (081/0= r ) است. مقدار Beta برای هراس اجتماعی برابر 47/0 بیانگر این است که به ازای یک واحد افزایش در میزان هراس اجتماعی، متغیر وابسته انزوای اجتماعی برابر 47/0 تغییر می کند. مقدار R² نشان می دهد این متغیر به تنهایی توانسته است 42/0 از واریانس متغیر وابسته (انزوای اجتماعی) را تبیین کند (42/0= R² ). میانگین نمره هراس اجتماعی افراد در بعد ترس اجتماعی برابر 43/19، در بعد اجتناب اجتماعی برابر 15/23 و در بعد ناراحتی فیزیولوژیک برابر 12/16 است. بین میانگین های هر بعد با هم تفاوت است و این تفاوت مشاهده شده براساس آزمون F با مقدار 528/4 و در سطح معنی داری 003/0 تأیید شده است.