درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعات زنان

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی مسایل زنان آموزش زنان اخبار مطالعات زنان حقوق زن زن در سطح ملی و جهانی زن در اسلام زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن و اقتصاد زن، اجتماع و خانواده زن، اقوام و ادیان زن، تفریحات و سلامت نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۸۱ تا ۲۰۰ مورد از کل ۵٬۶۷۳ مورد.
۱۸۱.

نقش مدیریت ام السلمه در جنگ جمل

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۳ 89 - 102

کلید واژه ها: مدیریت ام السلمه جنگ جمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۷۲
هدف پژوهش حاضر، نقش مدیریت ام السلمه در جنگ جمل بود. جامعه پژوهش کلیه متون مربوط به ام السلمه یکی از همسران پیغمبرمی باشد. نمونه پژوهش نقش مدیریتی ام السلمه درجنگ جمل بود. طرح پژوهش توصیفی- تاریخی است. گردآوری اطلاعات بر مبنای جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای، اسناد و فیش برداری انجام شد. نتایج یافته ها نشان داد، ام سلمه نه تنها در حوادث مهم دوران پیامبر؛ بلکه در دوران حضرت علی (ع) نیز به نقش مهم و حساس خود در بین مسلمانان آگاه بود. در دوران خلافت علی (ع) هم از ایشان حمایت کرد. او ضمن رد پیشنهادهای برپاکنندگان جنگ جمل در جنگ با حضرت علی(ع) با یادآوری این سخن پیامبر اسلام که علی (ع) ولیّ هر مؤمن و مؤمنه ای است، درصدد برآمد عایشه را از رفتن به بصره باز دارد. ام سلمه با سخنرانی برای مهاجرین و انصار حمایت آنان را از حضرت علی(ع) تقاضا نمود و موفق شد گروه های زیادی را از همراهی با سپاهیان جمل منصرف نماید. گفتگوهای او با عایشه قبل و بعد از جنگ جمل از دوراندیشی او در جهت وحدت مسلمانان تأکید داشت. وی با نامه نگاری های متعدد با حضرت علی (ع) از دسایس و توطئه های آنان پرده برداشت. با استناد به سخنان رسول الله که به ماندن زنان در خانه و هنگامه جنگ سخن رفته بود، فرزندش عمرو بن ابی سلمه را هم به سوی حضرت فرستاد تا در جنگ با دشمنان او را یاری دهد. این موضوع باعث شد تا ام سلمه هم مورد ستایش حضرت قرار بگیرد.
۱۸۲.

بررسی نقوش زیورآلات زنان ترکمن (در ارتباط با آیین ازدواج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۴ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 27 - 55

کلید واژه ها: زیور آلات ترکمن چشم زخم ازدواج ترکمن ها مفاهیم نقوش نقوش زیور آلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۱۷
در شمال شرق ایران، در منطقه ای از دشت گرگان مردمی زندگی می کردند به نام ترکمن ها که یکی از هنر های زیبا و اصیل این قوم ساخت زیور آلاتی است سنگین و بزرگ، معمولاً از جنس طلا و نقره و مزین به سنگ های سرخ که در پس نقوش آنها باور های عمیق و باستانی مردم این منطقه نهفته است. این نوشتار تلاش دارد ضمن بیان مختصر تاریخچه و باورهای عامه مردم ترکمن، از زیور آلاتی که باعث تمایز زنان مجرد از زنان متأهل و نو عروسان می شود صحبت کند. همچنین به معنا و مفهوم نقوش این زیور آلات بپردازد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با روش کتابخانه ای و اسنادی انجام گرفته است. آنچه از پژوهش پیش رو به دست آمد، این بود که این زیورآلات از جهتی معرف خانواده و طایفه بانوان هستند و مانند نشان خانوادگی عمل می کنند و از جهتی دیگر مراحل مختلف زندگی یک خانم در ارتباط با ازدواج (مثلاً: تجرد، تأهل و غیره) را نشان می دهند. تمامی نقوش این زیورآلات دارای بار معنایی هستند که عموماً اشاره به باروری و زایش دارند، یا مانند چشم زخم و باطل کننده سحر عمل می کنند. این زیورآلات به طور کلی برای دور کردن ارواح خبیثه و نیروهای شر به کارمی روند.
۱۸۳.

مطالعه کیفی نگرش جوانان شهر اردبیل به سیاست های جمعیتی و فرزندآوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۹۶ 39 - 67

کلید واژه ها: تغییرات اجتماعی سیاست های جمعیتی شرایط اجتماعی فرزند آوری مساله جمعیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۶۴
سیاست های جمعیتی به مثابه مجموعه تدابیر نظام مند، برای مدیریت تغییرات جمعیت تعریف شده که اغلب با مسئله جمعیتی متناظر است. بر مبنای رقم پایین نرخ باروری کل در ایران و کاهش رشد جمعیت، جمعیت کشور در سال های آتی احتمالاً همچنان روند کاهشی خواهد داشت؛ بر این اساس در پژوهشی کیفی، نگرش جوانان 20 تا 35 سال شهر اردبیل نسبت به مقولات فرزندآوری و سیاست های جمعیتی با روش تأویل و بهره گیری از تکنیک مصاحبه عمیق مطالعه شد. در مرحله کدگذاری باز، از بین داده های تحقیق 7 مضمون از 7 واحد معنایی متوالی شامل: بیگانگی شناختی، ارزیابی منفی از سیاست ها، نارضایتی اجتماعی، زمانمندی باروری، نا همنوایی ناباروری به مثابه داغ اجتماعی، کفایت کمّی و جنسی استخراج شد. یافته ها نشان می دهد نگرش افراد نسبت به سیاست های جمعیتی به لحاظ شناختی، پایین و به جهت فقدان اقدام عملی، منفی است. همچنین سیاست های افزایش جمعیت به علت شرایط حاکم بر جامعه با چالش نارضایتی اجتماعی مواجه است. به نظر می رسد ضروری است نگرش افراد جامعه نسبت به فرزندآوری را در بستر نهاد خانواده مطالعه و تبیین نمود؛ به دلیل آنکه فرزندآوری همچنان امری اجتناب ناپذیر است، هرچند که در الگوهای ساختاری جدید، افراد می توانند زمان فرزندآوری خود را کنترل، مدیریت و انتخاب نمایند.
۱۸۴.

بازنمود سیمای زنان عیار در قصه های عامه عیاری؛ مطالعه موردی مجموعه «فرهنگ افسانه های مردم ایران» و «افسانه های ایرانی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۴ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 291 - 313

کلید واژه ها: زنان قصه های عامه عیاری چاره اندیشی مردانگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۶
در قصه های کوتاه عیاری فارسی، زنان نقش و حضوری برجسته، زنده، محوری و اثرگذار دارند که به انحاء و اشکال گوناگون در این متون انعکاس یافته است. گفتمان عیاری در تاریخ ایران، همواره در تقابل با نظم مسلط موجود شکل گرفته و درپی حق طلبی، برابری خواهی، رفع خودکامگی، تبعیض و ستم بوده است. زنان عیار در قصه های عیاری، نماینده همین گفتمان اند و به نوعی خرده فرهنگ عیاری را در تقابل با نظام مردسرور ظالمانه و بی اخلاق نمایندگی می کنند. این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شده است. در ابتدا قصه های عیاری زنانه گردآوری، سپس شیوه چاره اندیشی های زنان دربرابر انواع ظلم و استبداد مردان، به ویژه در موضوع تبعیض جنسیتی، احصاء، تحلیل و تبیین شده اند. براساس یافته های پژوهش، بیشترین بسامد این چاره اندیشی ها به تحقیر، فریب دادن، مبدل پوشی، استفاده از داروی بیهوشی و فرار مخفیانه اختصاص دارد. غالب مکرهایی که زنان به کار می گیرند از نوع واکنشی هستند؛ یعنی در حکم پاسخ هایی ازسوی زنان هستند که دربرابر تنوع طلبی جنسی مردان، بی عدالتی ، نابرابری، ستم، زورگویی، خودکامگی، و اعمال قدرت جامعه مردسالار به کار گرفته می شوند. در این بافت است که زنان مجال «مردانگی» می یابند.   
۱۸۵.

زندگی اجتماعی چادر در ایران معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال سیزادهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۱) 151-191

کلید واژه ها: زندگی اجتماعی چادر لباس مطالعه فرهنگ مادی زن اشیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۵۸
سرنوشت پر فراز و نشیب چادر در زندگی زنان ایرانی، موجب شده است که معانی فراوان و متعارضی در آن پنهان شود: عقب نگاه داشتن زنان از تمدن، مقاومت در برابر زن فرنگی مآبِ خودباخته، عدالت خواه بودن، پوشش قشر حزب اللهیِ همرنگ با حکومت، فراهم آورنده زیبایی برای زن محجبه متجدد. این تعابیر که از حدود 150 سال پیش بر روی چادر بار شد، با تغییرات در کالبد آن همراه بودند؛ از تنوع در مدل دوخت گرفته تا همنشینی با دیگر اشیا. در مقاله حاضر با به کارگیری رویکرد مطالعات فرهنگ مادی، و استفاده از اسناد و شواهد مکتوب، چهار دوره زندگی اجتماعی چادر در عصر جدید را نشان می د هیم: نماد عقب ماندگی، ابزاری انقلابی و رهایی بخش، نشانه حکومتی بودن، کالایی ادغام شده در بازار مد. دوران پهلوی اول، چادر به مثابه پوششی دور از تمدن و از خلال تعارضات امر سنتی با مدرن به سخن درآمد. دوره دوم، چادر در خدمت انقلاب و مبارزه در برابر فرهنگ مصرف گرای غرب قرار گرفت. در دوره سوم، چادر شکلی از سلطه فرهنگی-سیاسی را همراهی کرد. در دوره چهارم، چادر مدهای خود را آفرید تا زیبایی های بصری صاحبش را نه تنها پنهان نکند، بلکه آن ها را هرچه بیشتر آشکار سازد. واژگان کلیدی: زندگی اجتماعی چادر، لباس، مطالعه فرهنگ مادی، زن، اشیا.
۱۸۶.

حقوق زنان در کشاکش عرف و شرع: مواجهه زنان با چالش های برخورداری از حق اشتغال و استقلال مالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره دهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 107 - 131

کلید واژه ها: حقوق زن توسیع نقش فرار از نقش فاصله گیری از زنانگی بازگشت به خانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۹۷
آراء فقهاء و قوانین رسمی کشور، بیانگر مشروعیت حق اشتغال و استقلال مالی برای زنان است. با این وجود تجربیات زنان متأهل، مبین موانع و چالش هایی است که انتفاع آنها از این دو حق را با مشکل مواجه کرده است. مقاله حاضر با استفاده از رویکرد فقهی-حقوقی و نظریه ناهماهنگی شناختی فستینگر، ضمن معرفی موانع برخورداری زنان از حق اشتغال و استقلال مالی، درصدد شناسایی راهبردهای اتخاذ شده توسط زنان پیرامون این موانع است.به این منظور، از روش کیفی و شیوه تحلیل تماتیک ولکات استفاده شده است. مشارکت کنندگان این مطالعه، زنان شاغل و ساکن در استان تهران هستند که در زمان انجام مصاحبه، متأهل بوده و یا تجربه زندگی زناشویی داشته اند. این زنان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، انتخاب شدند. سپس بر اساس مفاهیم در حال تکوین، نمونه گیری نظری ر مبنای کشف حداکثر گوناگونی ها و غنای ابعاد مقوله ها صورت گرفت. در نهایت براساس معیار اشباع نظری-مفهومی، با 22 مصاحبه پایان پذیرفت. موانع و راهبردهای زنان در مواجهه با نقض حق اشتغال و استقلال مالی در پنج تم محوری«موانع ساختاری»، «موانع فرهنگی»، «توسیع نقش»، «مدیریت نقش» و «فرار از نقش» تلخیص گردید. که پیامدهای این راهبردها از حیث خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی قابل تأمل است.
۱۸۷.

مروری بر زمینه ها، انواع و پیامدهای مهاجرت بین المللی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 53 - 74

کلید واژه ها: زنان مهاجرت بین المللی جهانی شدن جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۸۵
امروزه زنان از نظر جمعیتی تقریبا نیمی از جریان های مهاجرتی را در سطح بین المللی تشکیل می دهند. این هم وزنی مهاجرت های مردان و زنان، یکی از مهم ترین تحولات مهاجرتی اخیر بوده است که از دهه ی 1970 میلادی توجه محققان حوزه مهاجرت را به خود جلب کرده است. مطالعه حاضر به بررسی روندها، انواع، و ویژگی های مهاجرت های بین المللی زنان، مطابق با آخرین آمارها و گزارش های سازمان های جهانی پرداخته است. نتایج مطالعه نشان داد که این روند را می توان در بسترهای جهانی شدن و جنسیت مورد مداقه قرارد داد؛ به ویژه جهانی شدن تقاضا برای نیروی کار زنانه ی ارزان و فرمان بر را به طور چشمگیری افزایش داده است. زنان ممکن است آزادانه و یا به اجبار دست به مهاجرت بزنند. همچنین برای زنان، مهاجرت می تواند به انگیزه ی رهایی از تبعیض ها و هنجارهای جنسیتی منقاد کننده ی زنان باشد. امکان ایجاد فرصت های برابر برای زنان در جابجایی های بین المللی و کسب فرصت های اقتصادی و اجتماعی مقتضی به دور از کلیشه های جنسیتی را می توان به عنوان مصداقی از سطوح توسعه در نظر آورد؛ گرچه زنان در این فرایند ممکن است با چالش هایی نیز مواجه شوند. از یکسو تقسیم جنسیتی کار در اقتصاد جهانی و از سوی دیگر کلیشه های جنسیتی، منافع مهاجرتی زنان را به نسبت مردان بیشتر در معرض خطر قرار می دهند. مهاجران زن غیر قانونی و همچنین زنان مهاجر غیر ماهر، بیشتر در معرض چنین مخاطراتی قرار دارند.
۱۸۸.

دلالت های سیاستی مصرف در منظومه معنایی قرآن کریم مبتنی بر نظام خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۰)

کلید واژه ها: سیاستگذاری مصرف نظام معنایی قرآن دلالت های سیاستی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۸۶
خانواده به عنوان مهمترین نهاد اجتماعی در اندیشه ونظام دینی دارای کارکردهای متعدد فرهنگی و تربیتی است. کارکردهای که متاثر از سیاست های حاکمیت و دولت سهم قابل توجهی را درساماندهی مصرف فردی و اجتماعی دارد. بررسی دلالت پژوهانه نظام معنای قرآن بیانگرتعلق ثروت به جامعه و کفالت عمومی اموال، رعایت شان، توجه به حد قوام، توجه به احکام دینی و تعیین سطح مناسبات مصرف خانواده بر مبنای عرف است. تبیین این گزاره ها و کشف وجوه افتراق مصرف خانواده در سبک زندگی از منظر قرآن و فرهنگ مصرف مدرن ما را به این نکته رهنمون می سازد که در منظومه فکری قرآن انسان موجودی با ابعاد مختلف روحی و جسمی است که برای تأمین نیازهای خود مصرف می کند. مصرف به خودی خود نکوهش نشده؛ ولی هدف غائی نیست؛ بلکه مقدمه ای برای رسیدن به هدف متعالی رشد و حیات طیبه است. لذاسامان هی این مقوله مهم نقش مهم واساسی درایجادوتعمیق وتوسعه سبک زندگی اسلامی ایرانی دارد.
۱۸۹.

همسرآزاریِ عاطفی و بی کلام بین زنان مراجعه کننده به دادگاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 31 - 55

کلید واژه ها: خشونت همسرآزاری عاطفی بیکلام زنان طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۶۱
خشونت های خانگی از موضوعات مهم در حوزه خانواده محسوب می شود. «همسرآزاری عاطفی بی کلام»، یکی از انواع خشونت های روانی، عاطفی است. متاسفانه این نوع خشونت کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ درصورتیکه اثرات مخرب آن بسیار زیاد است؛ لذا بررسی این نوع خشونت حائز اهمیت است. گاهی مرد با انجام افعال یا نمایش حالت های آزاردهنده یا ترک روابط عاطفی خود با همسرش موجب این نوع خشونت روانی می شود. اثرات این نوع خشونت موجب ایجاد ناامنی شده و شرافت، آبرو و اعتماد به نفس زن را خدشه دار می کند. هدف از تحقیق حاضر، مطالعه و تعیین میزان همسرآزاری عاطفی بی کلام در بین زنان متاهل مراجعه کننده به دادگاه های شهر قم در سال 1398 است که برمبنای روش توصیفی-تحلیلی وبا استفاده از پرسشنامه، و روش پیمایشی برای گردآوری داده ها و اطلاعات انجام شده و یافته های تحقیق حاکی از بیشترین میزان خشونت به ترتیب مربوط به خشونت جسمی در 116 زن (5/47 %)، خشونت اقتصادی 53 زن (7/21 %)، خشونت روانی 38 زن (6/15 %) و خشونت جنسی 25 (2/10 %) بود. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود قبل از ازدواج مهارت هایی به زوجین آموزش داده شود و لازم است کودکان با شیوه-های احترام متقابل آشنا شده تا در بزرگسالی دچار ناهنجاری های رفتاری نشوند. همچنین غربالگری خشونت لازم بوده و طراحی و اجرای مداخلات لازم، مانند آموزش مهارت های زندگی، ترویج مشاوره در بین زوجین و ارجاع آن ها جهت کاهش این معضل در خانواده ها ضرورت دارد.
۱۹۰.

نقش زنان تأثیرگذار ایرانی از بابت خیانت، خونسردی و اهداف برندها در رسانه های اجتماعی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۱ 15-29

کلید واژه ها: زنان تأثیرگذار خیانت خونسردی اهداف برندها رسانه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۴۰
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش زنان تأثیرگذار ایرانی از بابت خیانت، خونسردی و اهداف برندها در رسانه های اجتماعی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه زنان تأثیرگذار ایرانی رسانه های اجتماعی است. نمونه پژوهش زنان تأثیرگذار فعال در رسانه اجتماعی اینستاگرام بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای استفاده شد. پس از مطالعه و بررسی یافته ها، نتایج حاکی از آن بود که زنان تأثیرگذار در رسانه های اجتماعی، تأثیری مثبت بر مخاطبان صفحات شان مخصوصاً دختران جوان می گذارند. آن ها به عنوان افرادی مطلوب و متخصص شناخته می شوند. هم چنین خونسردی و خیانت زنان تأثیرگذار بر روابط فرااجتماعی، نگرش و اعتماد به برند تاثیر دارد. خیانت زنان تأثیرگذار باعث ایجاد نگرش منفی نسبت به برند می گردد. بدین ترتیب آنان لازم می دانند تا در شبکه های اجتماعی گوناگون حضور داشته باشند. فرهنگ و ادبیات کاربران هر شبکه را بشناسند و با توجه به آن محتوا تولید کنند و رابطه ای دوستانه با مخاطب بسازند. همین طور تأثیرگذاران زن خونسرد با جذابیت ظاهری که دارند توان اثرگذاری بیشتری بر ادراکات مصرف کنندگان داشته و می توانند نگرش مثبتی را در دنبال کنندگان نسبت به برند ایجاد کنند. زنان تاثیر گذار سعی می کنند تا با بهبود سطح اطلاعات خود بتوانند تکنیک ها و فنون معتبر و مرتبط را برای تبلیغات برند خود به کار گیرند. و نهایتا در دنبال کنندگان ازخود ذهنیتی ایجاد می کنند تا آنان را با خصوصیاتی چون با اصالت، پرانرژی، جذاب، خارق العاده، موقعیت بالا و محبوب بشناسند.
۱۹۱.

بررسی سیر تحول ذهنیت زن ایرانی در مواجهه با مدرنیته با تکیه بر رمان های «روزگار سیاه»، «زیبا» و «شب یک شب دو»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال سیزادهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۱) 255-290

کلید واژه ها: زن ایرانی مدرنیته سیر تحول رمان زیبا رمان روزگار سیاه رمان شب یک شب دو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۴۰
ورود مدرنیته به جامعه سنتی ایران تأثیر زیادی بر تغییر ذهنیت و جایگاه اجتماعی زنان داشت. به دلیل وجود ارتباط انکار ناپذیر ادبیات و جامعه، این مقاله به دنبال بررسی سیر تحول ذهنیت زن ایرانی در رویارویی با مدرنیته با تکیه بر رمان فارسی است. بدین منظور دو رمان «روزگار سیاه» و «زیبا» از سال های آغازین سده چهاردهم شمسی انتخاب شده اند.رویارویی شخصیت های زن این دو رمان با مدرنیته، با رویارویی شخصیت های زن رمان «شب یک شب دو» که در سال 1353ه.ش نگاشته شده است، مقایسه می گردد. به دلیل اینکه در این سه رمان زنان نقش محوری بازی می کنند، می توان با مقایسه تحلیلی و توصیفی نشان داد از نگاه نویسندگان، در فاصله نزدیک به پنجاه سال ذهنیت زن ایرانی نسبت به مؤلفه های مدرنیته (با تکیه بر نظریات گیدنز) چه تغییراتی کرده است. بدین منظور شخصیت زنان در مواجهه با مؤلفه های آموزش، حضور اجتماعی زنان، برابری زن و مرد، فردیت زنان، انسان گرایی، دنیاگرایی و سنت ستیزی در رمان ها بررسی و با یکدیگر مقایسه شده است.
۱۹۲.

افسردگی دوران بارداری و بیخوابی در زنان باردار: نقش پیش بینی کننده نشخوار شبانه و ذهن آگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 171 - 184

کلید واژه ها: افسردگی بارداری بیخوابی نشخوار شبانه ذهن آگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۴۲
دوران بارداری و ایام پس از زایمان، از حساس ترین دوران زندگی زنان محسوب می شود. این دوران به همان اندازه که از نظر جسمانی مورد توجه قرار می گیرد، از نظر روانی و اجتماعی نیز حایز اهمیت است اختلالات خواب و افسردگی از شکایات شایع دوران بارداری است. این اختلالات که در نتیجه تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونی در حاملگی رخ می دهند از علل متفاوتی برخوردارند و می تواند زمینه ساز بسیاری از اختلالات حین بارداری باشد. هدف از انجام این پژوهش تبیین نقش نشخوار شبانه و ذهن آگاهی در پیش بینی افسردگی و بی خوابی است. جامعه شامل زنان مراجعه کننده به کلینیک های زنان و زایمان شهر تهران بود که 136نفر از آنان به صورت در دسترس انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های شدت بیخوابی، افسردگی ادینبورگ، برانگیختگی پیش از خواب و مقیاس تجدید نظر شده شناختی-عاطفی ذهن آگاهی استفاده شد. داده ها به روش رگرسیون، توسط نرم افزار SPSS 24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بین بیخوابی و برانگیختگی قبل از خواب با افسردگی در زنان باردار رابطه مثبت وجود داشت. همچنین نشخوار شبانه رابطه مثبتی با هر دو متغیر افسردگی دوران بارداری و بیخوابی و ذهن آگاهی رابطه منفی با افسردگی دوران بارداری و بیخوابی دارد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که با کاهش فرایندهای فکری نشخوارگونه میزان افسردگی کاهش می یابد، و مداخله های ذهن آگاهانه در خصوص بیخوابی و افسردگی، باعث بهبود و تنظیم استرس و حالات روانی در دوران پیش از زایمان می شود.
۱۹۳.

تحولات ترجیحات فرزندآوری و علل آن در ایران بین سال های 1394- 1383(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره دهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۶) 53 - 76

کلید واژه ها: تعداد مطلوب فرزند ترجیحات باروری سطح تحصیلی مذهب پایگاه اقتصادی - اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۵۷
در جوامع با باروری پایین که رفتار باروری به صورت آگاهانه توسط افراد کنترل می شود، تمایلات و ترجیحات فرزندآوری در بررسی تحولات باروری مهم بوده و تعداد ایده آل فرزندان به عنوان یکی از شاخص های بررسی روند تحولات آینده باروری حائز اهمیت است. هدف مطالعه حاضر شناخت ایده آل های فرزندآوری در ایران و تبیین نوسانات و تفاوتهای آن در کشور است. این پژوهش از تحلیل ثانویه داده های پیمایش ملی تحولات فرهنگی ایرانیان در سال 1383 و پیمایش ملی ارزش ها و نگرشها در ایران که در سال 1394 جمع آوری شده، استفاده کرده است. جامعه آماری افراد بالای 15 سال ساکن در نقاط شهری و روستایی استان های کشور می باشد. یافته ها محدود به متغیرهای موجود در داده ها بوده و در حد امکان برای سنجش ایده آل های فرزندآوری مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده آن است که در هر دو مقطع مورد مطالعه 1383 و 1394 تمایل به ایده آل دو فرزندی غالب بوده و به ترتیب برابر با 3/62 و 1/48 درصد است، اما طی این سال ها تمایل به ایده آل سه فرزندی و بیشتر نیز افزایش یافته و از 8/30 درصد به 2/43 درصد رسیده است. نتایج تحلیل چند متغیره پیمایش ها در سال های 1383 و 1394 نشان می دهد که با کنترل سایر متغیرها تحصیلات و مذهب بالاترین اثر و تفاوت را در تعداد ایده آل فرزندان طی این سال ها داشته اند.
۱۹۴.

اثربخشی طرح واره درمانی بر افکار ناکارآمد و امیدواری در دانشجویان دختر خوابگاهی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۳ 57 - 70

کلید واژه ها: طرح واره درمانی افکار ناکارآمد امیدواری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۳۷
هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی طرح واره درمانی بر افکار ناکارآمد و امیدواری در دانشجویان دختر خوابگاهی شهر تهران بود. جامعه آماری ،کلیه دانشجویان دختر خوابگاهی منطقه 4 شهر تهران در سال تحصیلی 1399 بود. از بین جامعه آماری 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون و مرحله پیگیری بود. در این پژوهش از ابزار های اندازه گیری مقیاس نگرش های ناکارآمد ویزمن و بک(1978) و پرسشنامه امیدواری اسنایدر و همکاران(1991) استفاده شد. مداخله طرحواره درمانی برای آزمودنی های گروه آزمایش طی 10 جلسه 90 دقیقه ای و هفته ای یک بارانجام گرفت. در حالی که آزمودنی های گروه کنترل درمانی را دریافت نکردند. پس از پایان جلسات مداخله از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. دو ماه بعد مرحله پیگیری برگزارشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغییره و تک متغییره استفاده شد. نتایج یافته های پژوهش نشان داد که طرح واره درمانی بر افکار ناکارآمد و امیدواری در دانشجویان دختر خوابگاهی شهر تهران اثر بخش بود و این نتایج تا مرحله پیگیری تداوم داشت.
۱۹۵.

تحلیل محتوای اسناد موقوفات زنان قزوین از ابتدای دوره قاجاریه تا پایان عهد ناصری (1313- 1210ه.ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال سیزادهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۲) 41-70

کلید واژه ها: قزوین موقوفات زنان واقف دوره قاجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۵
وقف در معنای بخشیدن همه یا بخشی از اموال و دارایی یا درآمد حاصل از آن به غیر، از امور خداپسندانه و انسان-دوستانه ای است که در طول تاریخ ایران از سوی افراد و گروه های مختلف اجتماعی از جمله زنان انجام شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی موقوفات زنان واقف قزوین از ابتدای دوره قاجار تا پایان سلطنت ناصرالدین شاه است و می خواهد با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای و با روش تحلیل محتوا، مسائلی همچون نیت زنان واقف، موقعیت اجتماعی آنها، میزان و تنوع موقوفات و کارکرد آنها را بررسی و تبیین نماید. نتیجه تحقیق نشان می دهد اغلب زنان واقف از طبقات بالای اجتماعی مثل اشراف، تجار و روحانیان بودند. نیت اغلب آنها از وقف اموال و داریی شان، کسب رضای خدا و ثواب اخروی بود. در میان اموال وقف شده، زمین های زراعی روستایی و دکان بیشترین فراوانی را داشتند و در بحث مصارف موقوفات، کارکرد مذهبی بخصوص تعزیه و عزاداری امام حسین (ع) در اولویت اول و خیرات و مبرات در اولویت بعدی قرار داشت.
۱۹۶.

پیش بینی دلزدگی زناشویی، بر اساس طرح واره های ناسازگار اولیه و سرمایه روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۹ 61 - 83

کلید واژه ها: طرح واره های ناسازگار اولیه دلزدگی زناشویی سرمایه روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۶۳
هدف پژوهش، بررسی نقش پیش بینی کننده سرمایه روان شناختی و طرح واره های ناسازگار اولیه در دلزدگی زناشویی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی چندگانه بود. جامعه ی آماری، شامل زنان و مردان متأهل شهر تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، تعداد ۲۱۵ تن به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از فرم کوتاه پرسشنامه ی طرح واره یانگ (۱۹۹۴)، پرسشنامه دلزدگی زناشویی پاینز (۱۹۹۶) و پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز (۲۰۰۷) به دست آمد. برای تحلیل داده ها، علاوه بر آماره های توصیفی از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد علاوه بر همبستگی معنادار میان حوزه های طرح واره های اولیه و مؤلفه های سرمایه های روان شناختی، طرح واره های حوزه بریدگی و طرد و طرح واره های حوزه محدودیت مختل، به همراه مؤلفه امیدواری پیش بینی کننده معنادار دلزدگی زناشویی بودند. یافته های پژوهش بیانگر این است که طرح واره های حوزه بریدگی و طرد و حوزه محدودیت مختل به همراه مؤلفه امیدواری، نقش معناداری در تبیین دلزدگی زناشویی دارند. بنابراین مشاوران و روان شناسان می توانند در جلسات ارزیابی و درمان زوجین با دلزدگی زناشویی از نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر بهره مند گردند.
۱۹۷.

بررسی تفاوت جنسیتی در ارتباط با عوامل موثر بر کارایی با تاکید بر سرمایه اجتماعی مطالعه موردی: سازمان تامین اجتماعی شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 185 - 204

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی کارایی خلاقیت سازمان تامین اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۴۷
افزایش کارایی یکی از اهداف مهم سازانها به شمار می آید.سرمایه اجتماعی یکی از عوامل تاثیر گذار بر کارایی می باشد .اما نتایج برخی از مطالعات نشان داده است که سرمایه اجتماعی در زنان و مردان می تواند متفاوت باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی تفاوت جنسیتی در ارتباط با عوامل موثر بر کارایی با تاکید بر سرمایه اجتماعی، در سازمان تامین اجتماعی شهر شیراز می باشد. مواد و روش ها: جامعه آماری این پژوهش شامل کارکنان رسمی سازمان تامین اجتماعی در شهر شیراز و تعداد 200 نفر از کارکنان(زن و مرد) به عنوان حجم نمونه مورد بررسی با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده ه ازا پرسشنامه استفاده شد . جهت تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از نرم افزارهای Spss و Amos و روش معادلات ساختاری وآزمونt دو گروه مستقل استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در سرمایه ی اجتماعی(کلی) و ابعاد "ارتباطی" و" ساختاری" آن در بین زنان و مردان وجود ندارد. اما بین بعد شناختی زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود دارد و میزان بعد شناختی مردان بیشتر از زنان می باشد. نتایج دیگر حاکی از آن است که سرمایه اجتماعی و بعد ارتباطی آن تاثیر مثبت بر کارایی زنان و مردان دارد. در حالیکه بعد شناختی تاثیری بر کارایی زنان ندارد، این بعد بیشترین تاثیر را بر کارایی مردان داشته است. بعد ساختاری نیز تاثیر ی بر کارایی مردان ندارد اما تاثیر مثبت بر کارایی زنان می گذارد. همچنین سرمایه اجتماعی به طور غیر مستقیم از طریق خلاقیت سازمانی تاثیر مثبت و معنادار بر کارایی زنان و مردان دارد.
۱۹۸.

بررسی جامعه شناختی عوامل مرتبط با سلامت اجتماعی زنان شاغل در بیمارستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 108 - 132

کلید واژه ها: سلامت اجتماعی احساس امنیت اجتماعی احساس آنومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۳۱
سلامت دارای ابعاد مختلفی از جمله روانی، جسمی و اجتماعی است. سلامت اجتماعی در جامعه، متأثر از عوامل بسیاری از جمله عوامل اجتماعی است. این پژوهش با هدف بررسی جامعه شناختی میزان سلامت اجتماعی زنان شاغل در بیمارستان و عوامل مرتبط با آن با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 237 نفر تعیین گردید و نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه استاندارد کییز برای سنجش سلامت اجتماعی و پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش متغیرهای مستقل استفاده شد. یافته های تحلیل دو متغیری نشان داد بین متغیرهای احساس آنومی، رضایت شغلی، احساس بیگانگی اجتماعی، احساس امنیت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و کیفیت زندگی با سلامت اجتماعی رابطه معنی دار وجود دارد. همچنین بین سلامت اجتماعی زنان برحسب سمت شغلی، میزان تحصیلات و میزان درآمد آن ها تفاوت معنی دار وجود دارد، اما بین سلامت اجتماعی زنان بر حسب وضعیت تأهل آنها تفاوت معنی داری وجود ندارد. در تحلیل چند-متغیری با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیری، یافته ها نیز نشان داد بین متغیرهای احساس آنومی، اعتماد اجتماعی، احساس امنیت اجتماعی، احساس بیگانگی اجتماعی و رضایت شغلی با سلامت اجتماعی رابطه معنی دار وجود دارد. متغیرهای پژوهش توانسته اند 30 درصد واریانس متغیر وابسته سلامت اجتماعی را تبیین کنند.
۱۹۹.

آزمون مدل رابطه حمایت استادان از خودمختاری و کنترل روان شناختی والدینی با تفکر انتقادی با میانجی گری استرس تحصیلی در بین دانشجویان دختر

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 1 - 15

کلید واژه ها: حمایت استادان از خودمختاری کنترل روان شناختی والدینی تفکر انتقادی استرس تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۳۵
هدف پژوهش حاضر، آزمون مدل رابطه حمایت استادان از خودمختاری و کنترل روان شناختی والدینی با تفکر انتقادی از طریق استرس تحصیلی دانشجویان دختر بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر رشته های روان شناسی، علوم تربیتی و مشاوره دانشگاه پیام نور استان خوزستان بودند. نمونه پژوهش 480 نفر بود که به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. طرح پژوهش همبستگی است. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های حمایت استادان از خودمختاری بلمونت، اسکینر، ولبورن و کونل (1988)، کنترل روان شناختی والدینی باربر (1996)، استرس تحصیلی سواری (1399) و تفکر انتقادی وانگ و همکاران (2019) استفاده گردید. پس از اصلاح مدل پیشنهادی، یافته های مربوط به روابط مستقیم نشان داد بین حمایت استادان از خودمختاری و استرس تحصیلی رابطه منفی، بین کنترل روان شناختی والدینی و استرس تحصیلی رابطه مثبت، بین کنترل روان شناختی والدینی و تفکر انتقادی رابطه منفی و بین حمایت استادان از خودمختاری و تفکر انتقادی رابطه مثبت معنی داری به دست آمد اما رابطه استرس تحصیلی با تفکر انتقادی معنادار نشد. نتایج مربوط به فرضیه های غیرمستقیم نشان داد رابطه حمایت استادان از خودمختاری دانشجویان با تفکر انتقادی از طریق استرس تحصیلی و رابطه کنترل روان شناختی والدینی با تفکر انتقادی از طریق استرس تحصیلی معنی دار شد.
۲۰۰.

بررسی چالش جرم شناختی تغییر مفهوم زنانگی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 17 - 30

کلید واژه ها: چالش جرم شناختی مفهوم زنانگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۳۲
هدف پژوهش حاضر بررسی چالش جرم شناختی تغییر مفهوم زنانگی می باشد. جامعه پژوهش شامل کلیه آثار مفاهیم یا متون مرتبط با زنانگی است. نمونه مورد پژوهش تغییرات مفهوم زنانگی در حوزه جرم شناختی بود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفت. داده ها از طریق تحلیل و ترکیب جمع بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد، مفهوم زنانگی بر اساس ساختا ر اجتماعی جامعه شکل می گیرد. این مفهوم چالش بر انگیز است و از قاعده تغییر درگذر زمان مستثنی نیست. مفهوم زنانگی به معنای تفسیر اصول و چارچوب هویت زن، تحت تأثیر پیشرفت تکنولوژی و تبادل افکار بوده است و در دوره های تاریخی شکل دیگری به خود گرفته است. هم چنین یافته ها نشان داد که دید گاه زنان پس از دور شدن از نقش های سنتی و ارتباط بیشتر با جامعه واقعی و مجازی، نسبت به هویت خود تغییر کرده است و زنانی که هویت های زنانه متفاوتی را انتخاب می کنند با تجربیات متفاوتی مواجه می شوند. شکل گیری دیدگاه زن ایده آل، گاهی با سبک زندگی غیرمعمول همراه می شود که با تقویت سه عامل اهداف در دسترس، فقدان حفاظت و مجاورت مجرم، بسترهای بزه دیدگی را فراهم می نماید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان