محمد قمبری همدانی

هدف از انجام پژوهش حاضر، سنجش میزان رضایت مندی شهروندان از مؤلفه های کیفیت زندگی در شهر لوشان و ارائه راهکارهایی مناسب در جهت ارتقای آن است. پژوهش حاضر بر مبنای روش، توصیفی – تحلیلی و بر اساس هدف از نوع مطالعات کاربردی می باشد. شیوه گردآوری داده ها، مطالب اسنادی - کتابخانه ای (کتب، مقالات و پایان نامه ها) و برداشت های میدانی (پرسش نامه) بوده است. جامعه آماری پژوهش را کلیه ساکنین شهر لوشان تشکیل داده اند که تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 373 نفر محاسبه شد. برای تجزیه وتحلیل داده های حاصل از پرسش نامه از آزمون های میانگین وزنی ساده، تی تک نمونه ای و ضریب همبستگی پیرسون در محیط نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که کیفیت زندگی در شهر لوشان در سطحی نامطلوب از سوی شهروندان ارزیابی گشته است و به طور کل میزان رضایت شهروندان از مجموع شاخص های موردبررسی کمتر از میانه (میانه نظری= ۳) است. همچنین نتایج حاصل از آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد سطح معناداری بین رضایت کلی از کیفیت زندگی و شاخص های (اقتصادی، کالبدی خدماتی، محیط زیست، اجتماعی-فرهنگی و مدیریت شهری)، از همبستگی بالایی وجود دارد که این بیانگر یک رابطه خطی مثبت قوی میان آن ها است. ازاین رو بیشترین میزان همبستگی در شهر لوشان بین کیفیت زندگی شهری و متغیر کالبدی-خدماتی و همچنین بین کیفیت زندگی شهری و زیست محیطی با ضریب همبستگی مشابه ۷۸۴/۰ می باشد. این بدان معناست که با افزایش میزان کیفیت محیط کالبدی-خدماتی و زیست محیطی، کیفیت زندگی در این شهر نیز افزایش می یابد.

امروزه مطالعه درباره ی حضور پذیری زنان در محیط های شهری یکی از دغدغه های اصلی مدیران و برنامه ریزان شهری به حساب می آید. لذا هدف این پژوهش، مطلوبیت سنجی عوامل کلیدی تاثیر گذار بر مقوله احساس امنیت بانوان در فضاهای باز شهری ناحیه بلافصل شهری نایسر می باشد. این پژوهش از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی و از نظر روش جزء پژوهش های توصیفی - تحلیلی به شمار می رود. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه ای با چهار شاخص اصلی و ۲۳ گویه از طریق مرور اسناد معتبر پژوهشی استخراج شده است و حجم نمونه نیز بر اساس فرمول کوکران برابر با ۳۷۵ نفر محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل یافته های حاصل از مطالعات میدانی از روش تحلیل عاملی در نرم افزار ssps استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که امنیت فضاهای عمومی منطقه نایسر در ابعاد کالبدی - فضایی، اجتماعی - رفتاری و دسترسی از منظر زنان پایین است؛ در حالی که در بعد نظارت میزان امنیت این فضاها در حد متوسط می باشد. همچنین نتایج تحلیل عاملی نشان می دهد که در مجموع می توان از میان ۲۳ شاخص استخراج شده بر روی ۴ عامل مهم در ارتقاء حس امنیت زنان تاکید نمود که عبارتند از: بازسازی محیطی و افزایش نظارت پلیس (با مقدار ویژه ۹۴/۴)، ارتقاء کیفیت محیط های سواره و پیاده و نظارت های هوشمند (با مقدار ویژه ۳۷/۳)، استقلال افراد برای حضور در فضاهای عمومی (با مقدار ویژه ۴۱/۲) و عامل رنگ آمیزی و خوانایی المان های شهری (با مقدار ویژه ۳۴/۲).

پیشینه و هدف آنچه از بررسی مطالعات پیشین استنباط می شود در رابطه با گردشگری ساحلی مطالعات متعدد و فراوانی در نقاط مختلف ایران و جهان انجام شده است اما در بحث زیبایی شناختی منظر طبیعی پیرامون سدها در توسعه گردشگری، کم تر پرداخته شده است. ازاین رو پژوهش حاضر ضمن بررسی این موضوع، محدوده سد سفیدرود منجیل را به عنوان منطقه ای که می توان با سرمایه گذاری در آن، موجب رونق و افزایش گردشگر شد، مطالعه کرده است.  نو بودن مطالعه حاضر در این نکته است که محقق به منظور کشف روابط بین زیبایی شناختی طبیعی و توسعه گردشگری ساحلی، ضمن مطالعه مجموعه ای وسیعی از مطالعات پیشین به تدوین دوباره متغیرهای اثرگذار بر اساس هدف این مطالعه اقدام کرده است. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی نقش یا اثر مولفه های زیبایی شناختی منظر طبیعی پیرامون سدها در توسعه گردشگری ساحلی است. روش شناسی پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی  و از حیث  روش، توصیفی - تحلیلی است. به منظور جمع آوری اطلاعات، از دو روش کتابخانه ای و میدانی و برای بررسی و تعیین چهارچوب نظری-کاربردی  عوامل زیبایی شناختی منظر طبیعی پیرامون سد سفیدرود در راستای توسعه گردشگری، از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. همچنین گردآوری داده ها از طریق پرسش نامه ای با چهار متغیر مستقل (اقتصادی، اجتماعی_فرهنگی، کالبدی_عملکردی، محیطی) و یک متغیر وابسته (توسعه گردشگری ساحلی) با ۲۴ گویه استخراج شد. بدین منظور تعیین  روایی پرسش نامه و  شاخص ها و گویه های انتخاب شده، از نظرات ۶ نفر از اساتید و پژوهشگران شهرسازی و جغرافیای شهری استفاده و درنهایت پرسش نامه اصلاح و تایید شد. جامعه آماری پژوهش را اساتید و دانشجویان دکتری رشته های جغرافیا و  برنامه ریزی شهری و شهرسازی، کارشناسان و متخصصین حوزه گردشگری استان گیلان و شهر منجیل تشکیل داده که دانش کافی از گردشگری و شهر منجیل داشته اند. همچنین حجم نمونه بر مبنای نرم افزار Sample Power، تعداد ۳۰ نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. در ادامه به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و پاسخ گویی به سوالات پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری در محیط نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شده است. یافته ها و بحث در این پژوهش باتوجه به محاسبه GOF  براساس خروجی های نرم افزار اسمارت پی.ال.اس که مقدار ۶۴۱/۰ را نشان داد می توان گفت مدل از برازندگی قوی برخوردار است. بنابراین در ادامه تحلیل، محقق اجازه می یابد که به بررسی و آزمون سوال های تحقیق خود بپردازد. از این رو فرضیه تحقیق در سطح اطمینان 99 درصد و سطح معناداری صفر مورد تایید قرار گرفت. به گونه ای که میان عوامل کیفیت زیبایی شناختی محیطی به عنوان متغیر مستقل و توسعه و جذب گردشگر به عنوان متغیر وابسته رابطه معنی دار وجود دارد. همچنین ضریب مسیر به دست آمده آن برابر با 881/0 و  گویای ضریب اثر بسیار قوی میان آن ها بوده است. پس می توان با اطمینان اذعان داشت که متغیر کیفیت زیبایی شناختی در همه ابعاد بررسی شده می تواند در ارتقاء گردشگری، اثرگذاری با شدت و جهت مثبت داشته باشد. نتیجه گیری جمع بندی نهایی پژوهش حاضر به این موضوع اشاره دارد که موفقیت در دستیابی به اهداف همه جانبه، به تعامل مستمر بین عوامل کلیدی و برنامه ریزی دقیق برای توسعه و بهبود گردشگری ساحلی در شهر منجیل وابسته است. بنابراین با توجه  به نتایج پژوهش، می توان اینگونه بیان نمود که موانع توسعه گردشگری در ساحل سد سفیدرود منجیل، وابسته به عناصری مانند عناصر کالبدی - عملکردی،  محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی - فرهنگی می باشد و تا زمانی که این معضلات مرتفع نشود، گردشگری در مناطق مذکور رشد قابل توجه ای نخواهد داشت.