درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸٬۳۶۱ تا ۸٬۳۸۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۸۳۶۱.

حضور روسیه در خاورمیانه در دورة پوتین (احیای نفوذ روسیه در کشورهای زیر نفوذ اتحاد شوروی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: تروریسم روسیه خاورمیانه قدرت بزرگ پوتین ایالات متحدة آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۴ تعداد دانلود : ۶۲۴
روی کارآمدن پوتین سبب توجه دوبارة روسیه به منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به ویژه کشورهایی (مصر، عراق، سوریه، فلسطین و یمن) که در گذشته حوزة نفوذ اتحاد شوروی بودند، شد. علت توجه جدی روسیه به خاورمیانه در دورة جدید چیست؟ به نظر می رسد که تلاش روسیه برای حضور در این منطقة راهبردی، به دلیل ضرورت هایی مانند احیای نقش روسیه به عنوان یک ابرقدرت قادر به رقابت با آمریکا با هدف حضور دائمی و ایفای نقش تثبیت شده در تحولات منطقه، فروش سلاح و دست افزارهای نظامی به کشورهای منطقه، ترس از گسترش تروریسم و افراطی گری از خاورمیانه و شمال آفریقا به مناطق مسلمان نشین جنوب این کشور درصورت غفلت از این منطقه و درنهایت تجارت کالاها و خدمات با این کشورها بود. به همین دلیل است که روسیه تلاش کرد تا افزون بر گسترش روابط با ترکیه، ایران و عربستان سعودی، در کشورهایی همچون مصر، یمن، عراق، سوریه، فلسطین و اسراییل به عنوان حوزة نفوذ حاضر شود. هدف این نوشتار بررسی سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا در دورة پوتین با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی است.
۸۳۶۲.

تحلیلی بر اختلاف دیدگاه علمای موافق و مخالف مشروطه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال هجدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۶۹

کلید واژه ها: برابری آزادی قانون مشروطه اختلاف دیدگاه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۹ تعداد دانلود : ۴۸۸
بررسی اختلاف دیدگاه علمای موافق و مخالف مشروطه و مفاهیم مرتبط با آن موضوع اصلی نوشتار حاضر است. نویسنده با استفاده از آموزه «اختلاف دیدگاه ها» تلاش کرده است، چگونگی اختلاف دیدگاههای علمای مشروطه را توضیح دهد. در این نوشته اختلاف دیدگاه علما نسبت به مفهوم حکومت مشروطه و مفاهیم پیرامونی آن همچون قانون، آزادی، و برابری مورد توجه قرار گرفته است. از دیدگاه حاکم بر نوشتار حاضر، اختلاف در موضعگیری علمای این دوران، قبل از هر چیز، ریشه در اختلاف برداشت آنان از مشروطه و مفاهیم مرتبط با آن دارد. بدون توجه به این اختلاف دیدگاه نمیتوان به تحلیل اختلاف موضعگیری آنان در ماجرای مشروطیت پرداخت.
۸۳۶۳.

تأثیر سرمایه نمادین در ساخت و بازتولید تمایزهای هویت ساز در اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۵ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 551 - 567

کلید واژه ها: اسرائیل بازتولید برساخت بوردیو تمایز سرمایه نمادین هویت یهودیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۵۱۷
هویت یابی یهودیان اسرائیل، یکی از مسائل مهم در ارزیابی وضعیت جامعه شناختی، سیاسی و اجتماعی این ساختار سیاسی است. بررسی جریان های غالب در میدان گفتمانی صهیونیسم، حاکی از آن است که تمایزگذاری و غیریت سازی منطبق با تحولات و رویدادهای مهم این میدان، یکی از اجزای جدانشدنی در هویت یابی یهودیان بوده است. این امر موجب شده است تا هدایت و کنترل رفتار سیاسی ساکنان این ساختار سیاسی در جهت استمرار و حفظ میدان صهیونیسم تسهیل شود. با توجه به اهمیت این روند، نویسندگان این مقاله بر آن اند تا چگونگی برساخت و بازتولید فضای ساختاری در فضای هویتی و ذهنی یهودیان را تبیین کرده، به این پرسش پاسخ دهند که تمایزهای هویت ساز در ساختار ذهنی یهودیان داخل اسرائیل چگونه برساخته و بازتولید شده است؟ در این پژوهش، نشان داده خواهد شد که طبقه مسلط در میدان صهیونیسم، از راه سرمایه های نمادین، تمایزهای هویت ساز را در فضای ذهنی یهودیان به منظور راهبرد حفظ میدان، برساخته و بازتولید می کند.
۸۳۶۴.

تبیین روابط ایران و آمریکا در گفتمان سیاست خارجی امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هفتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۳ 117 - 151

کلید واژه ها: اسلام امام خمینی (ره) سیاست خارجی آمریکا تحلیل گفتمان انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۲۴
جهت گیری سیاسی کشورها در قبال یک دیگر، کیفیت روابط آن ها را مشخص می کند. سیاست خارجی اصولاً پدیده ای برآمده از درون نظریه های هویتی است که بازی گران در مقام عمل نمی توانند به همکاری کارآمد و پایدار در آن نایل آیند مگر آن که به نظریه و ایدئولوژی واحد دست یافته باشند. امام خمینی(ره) «اسلام» را موجودیتی متفاوت فرض می کند تا بتواند «دیگری» را در هویت سیاسی خود قوام بخشد. زبان و ایدئولوژی بر توجیه، تولید و بازتولید هژمونی و روابط نابرابر قدرت تأکید می کند و هدف انتقاد را توجه به عمیق ترین وجه اعمال قدرت در اجتماع از رهگذر افشای تزویر زبان می داند. تحلیل گفتمان انتقادی، به لحاظ فلسفی مبتنی بر ساخت گرایی اجتماعی است که با تأکید بر عامل انسانی، واقعیت را به سازه های انسانی تقلیل می دهد. هدف از تحلیل انتقادی، کشف این ارتباط و نشان دادن باورها و ارزش های ایدئولوژیکی است که به صورت عقل سلیم جلوه یافته اند. بر هیچ کس پوشیده نیست که آمریکا در گفتمان امام(ره) نقش «خصم» و «غیر» را بازی می کند و این نقش تا زمان تغییر الگوی رفتاری آمریکا پابرجاست. در پاسخ  به پرسش «شرایط عادی شدن روابط دو کشور در گفتمان امام (ره) کدامند»، مؤلفه هایی هم چون «احترام متقابل» و «تغییر سیاست های تقابلی خصمانه» احصا می شود. بنابراین تلاش خواهد شد با روش توصیفی مبتنی بر ابزار کتابخانه ای ضمن مرور اندیشه اسلامی امام(ره)   گفتمان انتقادی وی در سیاست خارجی تحلیل و با آزمون فرضیه ی پیشین، اصول کلی موردنظر اثبات شود.
۸۳۶۵.

بررسی و نقد سیاست خارجی اوباما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هفتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۵ 157 - 184

کلید واژه ها: سیاست خارجی آمریکا دکترین اوباما تغییر منتقدان اوباما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۸۷
با به قدرت رسیدن باراک اوباما، چرخشی در سیاست خارجی آمریکا ایجاد شد؛ در حالی که سیاست خارجی بوش بر یکجانبه گرایی و تاکید برحصول امنیت و منفعت به شیوه سخت افزاری استوار شده بود. اوباما سیاست خارجی خود را بر اساس چندجانبه گرایی، قدرت نرم، دیپلماسی عمومی، دموکراسی و قواعد بین المللی ساماندهی نمود. در این مقاله، ابتدا دکترین و سیاست خارجی اوباما به صورت خلاصه بررسی می شود و سپس انتقادات به سیاست خارجی اوباما در منطقه خاورمیانه و بحران اوکراین بررسی می شود. این مقاله با استفاده از مقالات تخصصی درمورد سیاست خارجی آمریکا و با تاکید بر روش تحقیق تحلیلی- تبیینی درصدد اثبات این فرضیه است که: منتقدان، اوباما را به عقب نشینی، انزوا، تضعیف موقعیت آمریکا در جهان و از دست دادن موقعیت رهبری در جهان متهم می کنند. آمریکا اعتماد به نفس خود را از دست داده و قادر به اتخاذ مواضع قاطع برای اطمینان بخشیدن به متحدان خود نیست؛ به همین دلیل، اعتماد متحدان نسبت به رهبری آمریکا متزلزل شده است.
۸۳۶۶.

ورود پهپادهای جاسوسی به قلمرو هوایی ایران از منظر حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال هجدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۶۷)

کلید واژه ها: جاسوسی حقوق هوایی پهپاد نظامی پهپاد جاسوسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۸ تعداد دانلود : ۶۴۷
استفاده کشورها از فناوری های الکترونیکی برای جاسوسی، پدیده ای نوظهور است. هواپیماهای بدون سرنشین موسوم به پهپاد یکی از این فناوری های نوظهورهستند که بیشترین استفاده را در این زمینه داشته اند. ایالات متحده، در سال های اخیر به دفعات از این فناوری برای جاسوسی در حریم هوایی ایران استفاده کرده است. صرف نظر از میزان موفقیت آمریکا در دستیابی به اهداف خود و واکنش های به موقع و مؤثر ایران، ارسال پهپادهای جاسوسی به قلمرو هوایی ایران با برخی قواعد عام و خاص حقوق بین الملل در تعارض است. از جمله این قواعد می توان به اصل منع مداخله در امور داخلی و ممنوعیت جاسوسی در قلمرو هوایی اشاره نمود. نقض این قواعد از سوی آمریکا می تواند موجب مسؤولیت بین المللی این کشور در برابر جمهوری اسلامی ایران گردد.
۸۳۶۷.

دوستی مدنی و نوع مدینه نزد فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: فارابی مدینه فاضله غایت دوستی مدنی مدینه های غیرفاضله امر محبوب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در اسلام
تعداد بازدید : ۱۵۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۸۶
دوستی مدنی از جمله مقولاتی است که در فلسفه سیاسی فارابی جایگاه خاصی دارد. پرسش پژوهش حاضر این است که چه رابطه ای میان دوستی مدنی و نوع مدینه در اندیشه فارابی وجود دارد؟ با توجه به این سؤال و با تحلیل محتوای فلسفی آثار فارابی، آشکار می شود که نزد او دوستی مدنی به مثابه امری است که اعضای جامعه را به هم تألیف می دهد. دوستی در مدینه، دوستی بر سر چیزی (امر محبوب) است؛ هرچند در مدینه فاضله، دوستی بر سر چیزی، دوستی افراد نسبت به یکدیگر را به دنبال دارد. دوستی مدنی، شکل مدینه را نیز مشخص می سازد. در واقع پیوند میان معرفت اعضای هر مدینه و نوع سعادتی که به عنوان غایت زیست مدنی خود تعریف می کنند، خود را در چیزی می نمایاند که همان «امر محبوب» است؛ امر محبوبی که برای تحقق آن تعاون صورت می گیرد. مهم ترین دستاورد این پژوهش ارتباط ایجابی میان دوستی مدنی و شکل مدینه است؛ به گونه ای که اگر امر محبوب میان اعضای یک مدینه، امور و اعمال فاضله باشد، آن مدینه، مدینه فاضله خواهد بود و در صورتی که آن امر محبوب، اموری چون لذت، ثروت، قدرت، کرامت، و... باشد، انواع مدینه های جاهله (نذاله، کرامه، تغلب و...) شکل خواهد گرفت. با توجه به امر محبوبی که به مثابه نهایت و غایت عمل سیاسی در نظر گرفته می شود، هر یک از مدینه های فاضله و غیرفاضله، پیامدهای خاصی را در خصوص نحوه تعامل افراد نیز ایجاب می کنند و منشأ دوستی، نوع دوستی و وضع انسان مدنی نیز متفاوت خواهد بود.
۸۳۶۸.

از تضاد طبقاتی تا شکاف گفتمانی: بازخوانی مارکسیسم کلاسیک از منظر پسامارکسیسم «لاکلائو» و «موفه»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در غرب
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در غرب تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی از قرن بیستم به بعد
تعداد بازدید : ۲۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۱۰۹
هر نظام اندیشگی در طول تاریخ، تحولات و تطورات گوناگون یافته است. پیچیدگی جوامع سرمایه داری متأخر، مارکسیست های جدید را بر آن داشت تا به تجدید حیات جبهه مخالفین نظام سرمایه داری بپردازند. «لاکلائو» و «موفه» از جمله پسامارکسیست هایی هستند که در این راه تلاش می کنند. نقادی آنها از مارکسیسم کلاسیک، به علت ویژگی های متصلب و تحلیل های یک جانبه آن است. آنها با طرح مفاهیمی چون گفتمان، مفصل بندی، هویت های سیال، هژمونی و شکاف های گفتمانی سعی دارند یک جانبه گرایی اندیشه مارکسیسم کلاسیک را که در تعین اقتصادی، هویت های طبقاتی، منازعات طبقاتی و شکاف های طبقاتی خلاصه می شد، به نحوی جبران کنند. این تحولات برای افزایش کارآمدی مارکسیسم در تحلیل جوامع پیچیده سرمایه داری متأخر است. پرسش اصلی این مقاله، چرایی و چگونگی تطور مارکسیسم ارتدکس به پسامارکسیسم لاکلائو و موفه است. از این رو قصد داریم تحولات اندیشه مارکسیسم کلاسیک به سوی پسامارکسیسم لاکلائو و موفه را بررسی کنیم. برای نیل به این هدف از روش تحلیل مقایسه ای مفاهیم سود خواهیم جست. به این منظور به بحثی درباره مرکززدایی از جامعه در اندیشه پسامارکسیسم خواهیم پرداخت که جایگزین موجبیت اقتصادی در شکل گیری نظم اجتماعی شده است. در ادامه به ایده تضاد خواهیم پرداخت که نقطه مشترک هر دو دیدگاه مارکسیسم و پسامارکسیسم است. مارکسیسم کلاسیک، سیاست را در ایده تضاد طبقاتی می نگریست که در کمونیسم نهایی، نزاع طبقاتی مرتفع می شد و یک جامعه بی طبقه حاصل می شد. اما پسامارکسیسم لاکلائو و موفه با اشاره به بی پایان بودن عرصه نزاع های سیاسی، تضاد را عنصر همیشگی جامعه می داند و تلاش سیاست دموکراتیک رادیکال را در حفظ این تضاد نشان می دهد.
۸۳۶۹.

نظم بین المللی و رهبری جهانی با تأکید بر رویکرد ارتباطی

نویسنده:
منبع: چالش های جهان سال اول پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 157-176

کلید واژه ها: نظم بین المللی رهبری جهانی توانمندسازی ارتباط گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۵۶۳
نظم بین المللی و رهبری آن همواره یکی از موضوعات کلیدی برای جامعه ی بشری بوده است. امروزه در سده ی بیست و یکم، دوره ی انقلابی گری کلاسیک به پایان رسیده است؛ منافع اساسی بازیگران عمده مشخص شده و ساختار جهانی قدرت نیز شکل گرفته است به گونه ای که رویکرد بازیگران عمومی به صلح و نظم نیز در چارچوب نظام مطلوب آن ها قرار گرفته است. در این راستا، نظم بین المللی در دهکده ی جهانی به رهبری کارآمد جهانی، بستگی دارد. رهبری جهانی به این دلیل ضروری به نظر می رسد که احتمال تهدیدات گسترده برای حیات نظام مند دهکده ی جهانی یا حتی احتمال جنگ بین قدرت های بزرگ هنوز وجود دارد. این مقاله ضمن بررسی دیدگاه های نظری در مورد رهبری جهانی نظم بین الملل، درصدد است تا به این سئوال پاسخ دهد که کدام نوع رهبری می تواند نظم بین المللی مطلوب را در نظام و ستفالیایی دولت – ملت ایجاد کند. در این راستا، با بازنگری انتقادی دیدگاه های فردگرایانه، نهادگرایی و سیستماتیک در مورد رهبری جهانی، دیدگاه ارتباط گرایی، رویکردی فراتر از واقع گرایی و ایده آلیسم معرفی می شود.
۸۳۷۰.

قدرت نرم، انقلاب اسلامی ایران و بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۴ (پیاپی ۴۴)

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی منطقه خاورمیانه قدرت نرم بیداری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۵ تعداد دانلود : ۹۵۰
قدرت نرم یکی از مؤلف ههای مهم و تأثیرگذار در سیاست خارجی کشورها به شمار م یآید. انقلاب اسلامی ایران را م یتوان تجلی تحقق قدرت نرم به معنای توانایی نفوذ در میان دیگر مل تها، بدون تهدید و یا پرداخت هزینه محسوس به شمار آورد . جمهوری اسلامی ب ه عنوان یک واحد سیاسی دارای هویتی خاص است. این هویت دارای چند بعد ایرانی، اسلامی، انقلابی و جهان سومی است که تعیی نکنندة رفتار آن در سیاست بی نالملل هستند. ایران با تکیه بر قدرت نر مافزاری ب هویژه ارز شهایی چون ایثار، شهاد تطلبی، معنوی تگرایی، عدالت باوری، استقلا لطلبی، مبارزه با صهیونیسم و ضدیت با سیاس ت های امپریالیستی غرب ب ه ویژه آمریکا، توانسته به احیای خودباوری دینی و بیداری اسلامی در عرصه منطق های و تأثیرگذاری بر مناسبات جهانی بپردازد و اقتدار نر م افزاری خود را در عرصه بی نالمللی به منصه ظهور رساند. در این مقاله در پی بررسی تأثیر قدرت نرم انقلاب اسلامی در در منطقه شمال آفریقا و کشورهایی نظیر مصر، تونس و لیبی « بیداری اسلامی » جنبش موسوم به هستیم.
۸۳۷۱.

«زبان و مقبولیت ایدئولوژی های سیاسی» در نظریه پل دومان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال دهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلید واژه ها: زبان ایدئولوژی مجاز زبان ادبی بلاغت خوانش دومان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۳ تعداد دانلود : ۶۲۲
یکی از اهداف شالوده شکنی، براندازی و ایجاد تشکیک در مفاهیم پایه ای ایدئولوژی های سیاسی است چرا که زیربنای ایدئولوژیهای سیاسی، معانی برساخته ای تصور می شود که عوامل زبانی، محیطی و تاریخی موجب شده اند آنها را تثبیت یافته فرض کنیم. پل دومان در کسوت یکی از این شالوده شکنان برای شناورسازی معانی مستتر در ایدئولوژیهای سیاسی و پاسخ به چرایی مقبولیت آنها، زبان ادبی را مطمح نظر قرار داده و خصایص زبان ادبی را دلیلی قاطع برای بی اعتباری مضامین و مفاهیم ایدئولوژی های سیاسی می داند. با توجه به این فرض، مقاله حاضر درصدد پاسخ به این سوال است که مقبولیت ایدئولوژی های سیاسی نزد مخاطبین آن، نتیجه چه روندی در ساحت زبان بوده و نقد ادبی پساساختارگرا چگونه اعتبارزدایی از این روند را قابل توجیه می سازد؟ در این جستار تلاش شده است که به مراحل این روند در اندیشه پل دومان، پرداخته شود ضمن اینکه، برای فهم بهتر آن، دیدگاه اندیشمند مارکسیست فردریک جیمسون که منتقد نگاه دومان است ، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
۸۳۷۲.

چارچوب روش شناختی برای پژوهش های محیط شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال هجدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۶۸)

کلید واژه ها: تصمیم گیری سیاست گذاری مدیریت استراتژیک محیط محیط شناسی مطالعات محیط شناسی متغیرهای محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۳ تعداد دانلود : ۷۰۸
طی یک دهه اخیر، اکثر رشته های دانشگاهی به ضرورت انجام طرح های تحقیقاتی محیط شناسی واقف بوده و محققان فراوانی، به ویژه در رشته مطالعات راهبردی و امنیتی، در این حوزه مشغول تحقیق شده اند. این در حالی است که همچنان ضعف های روش شناختی متعددی بر طرح های محیط شناسی مترتب است. بر این اساس و با عطف نظر به خلأ و دغدغه های موجود، در نوشتار حاضر، ضمن مرور مفهوم محیط و خاستگاه و جایگاه آن در رشته های مختلف علمی، تلاش می شود چارچوب منقح و منظم برای اجرای چنین طرح های پژوهشی تدوین و پیشنهاد شود. بنابراین، هدف اصلی مقاله تدوین و ارائه چارچوبی روش شناختی برای پژوهش های محیط شناسی است. پیش فرض کلی مقاله آن است که ارائه این چارچوب امکان پذیر است و با تلفیق رویکردهای مختلف، روش شناسی های علوم اجتماعی و دغدغه های مطالعات امنیتی، می توان به تدوین مبنای روش شناختی در این حوزه پرداخت.
۸۳۷۳.

بررسی موانع تحقق دموکراسی جهان وطنی بر اساس نهادگرایی جدید

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست سال دوم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۷

کلید واژه ها: جهانی شدن دموکراسی نهادگرایی دموکراسی جهان شهری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جهانی شدن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جهانی شدن نظریه های جهانی شدن
تعداد بازدید : ۱۴۲۴ تعداد دانلود : ۱۰۱۹
با گسترش روزافزون ارتباطات در پرتوی فرآیند جهانی شدن، دولت و دموکراسی همانند سایر حوزه های علوم اجتماعی، در معرض تحول و تطور بوده است. در همین راستا ایده ی دموکراسی جهان وطنی توسط دیوید هلد طرح شده است. یکی از دغدغه های اصلی دیوید هلد، دموکراسی در جهان در حال جهانی شدن است؛ جهانی شدن هم تهدید و هم فرصتی برای دموکراسی است. به نظر وی، در جهانی که در حال جهانی شدن است، ادامه حیات دموکراسی از طریق واحد ملت- دولت ممکن نیست و گسترش دموکراسی در حوزه ی بین الملل ضروری است. بر این اساس به نظر می رسد نظریه ایده ی دموکراسی جهان وطنی، به عنوان یک یوتوپیا مورد اغفال قرار گرفته و نگارنده بر این باور است تا کنون امکان تحقق و موانع آن مورد بحث و بررسی جدی قرار نگرفته است. از این رو نوشتار پیش رو می کوشد تا به کنکاش در مورد عمده چالش های پیش روی دموکراسی جهانی وطنی بپردازد. به نظر می رسدکه عمده چالش های دموکراسی جهان وطنی را می توان در دو سطح «ساختار کنونی سازمان ملل» و «قواعد حاکم بر مناسبات وستفالیایی قدرت در عرصه بین المللی» مطرح نمود. ضمنا هسته ی اصلی عمده چالش های دموکراسی جهان وطنی «گسترش مسائل سیاسی فرامرزی» بر اثر گسترش ارتباطات و اطلاعات باشد؛ که موجب از بین رفتن وجود تمایز قطعی میان امور داخلی و خارجی می شود؛ بررسی موشکافانه ی این موانع از دقائق اصلی این نوشتار می باشد.
۸۳۷۴.

فهم خوانش فقهای معاصر از فقه سیاست: مطالعه مرتضی انصاری، میرزای نائینی و حضرت امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۷ 63 - 87

کلید واژه ها: فقه سیاست ولایت فقیه امور عامه و امور حسبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۹۳
فقه و سیاست یا فقه سیاست، عمری به درازای ادیان الهی و، به طور مشخص، اسلام دارد (تاریخچه)، اما رابطه فقه و سیاست، به ویژه در دیدگاه عالمان دینی معاصر، بر جامعه علمی مبهم است (مسئله)، البته، درباره این موضوع مباحث فراوان ولی ناکافی، ارائه شده است (پیشینه)؛ درنتیجه اکنون با این پرسش روبه روایم: که فقهای معاصر(شیخ انصاری،آیت الله نائینی و امام خمینیŠ) از موضوع فقه سیاست چه خوانش هایی داشته اند؟ (سؤال) به نظر می رسد از سویی ایشان خوانشی برگرفته از دین مطرح کرده اند، و ازسوی دیگر، به تناسب وضعیت و به میزان درک خویش،نسبت های گوناگون از فقه و سیاست را عرضه کرده اند (فرضیه). این پژوهش درباره فهم خوانش های فقهای معاصر از موضوع فقه سیاست است (هدف)؛ مقاله برای دستیابی به این هدف از روش تفسیری سود برده است (روش). بررسی ها پژوهش نشان می دهد شیخ انصاری با قائل شدن ولایت مطلقه برای امامان معصوم‰ تأسیس اصل ولایت مطلقه را برای فقیهان جامع الشرایط مطرح می کند؛ سپس، نائینی با قائل شدن ولایت تکوینی و تشریعی برای فقیه، به ولایت تشریعی او حکم می دهد. حضرت امامŠ برای امام معصوم و ولی فقیه، قائل به ولایت مطلقه است؛ ولایتی که مسئولیت فقیه در امور عامه و همگانی را به تصویر می کشد و ازدیگرسو، منصب قضا و سیاست را یکسان می انگارد و به عادل بودن فقیه جامع الشرایط حکم می دهد (یافته).
۸۳۷۵.

Philosophy, Art and Critique: A (short) conversation with the “other”(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۲ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 75 - 86

کلید واژه ها: گفت و گو خاورمیانه فلسفه هنر علوم سیاسی نقد دیگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۱۴۵
The article sketches a nexus between philosophy, art (poetry) and critique with a particular emphasis on the contribution of classical Muslim philosophers. At the same time, it demonstrates how luminaries such as Omar Khayyam and Ibn Sina, contributed to the renewal of philosophy as a freedom seeking exercise and as a means to pursue happiness through knowledge. In the second part of the article this discussion is geographically de-located to include critical theories from mainland Europe. The conclusion focuses on the comparability of these contemporary critical theories with the philosophies of the “east”. 
۸۳۷۶.

جایگاه دیپلماسی عمومی در رقابت جدید ایالات متحده ی آمریکا و فدراسیون روسیه (بازتولید جنگ سرد در عرصه ی دیپلماسی عمومی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هفتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۳ 153 - 178

کلید واژه ها: امنیت ملی ایالات متحده آمریکا دیپلماسی عمومی فدراسیون روسیه قدرت نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۷۴
دیپلماسی عمومی ابزار «قدرت نرم» است. این واقعیت مدت ها پیش مطرح بوده و در سال های اخیر در عملکرد کشورها نمود عینی داشته است. آمریکا و روسیه دو کشور قدرتمند، سابقه رقابت با یکدیگر دارند. روسیه در سال های اخیر به دلیل ضعف قوای نظامی و اقتصادی نسبت به رقیب، رقابت خود را در دیپلماسی عمومی قرار داده که علی رغم فراهم بودن زمینه هایی از قبیل زبان مشترک و شناخت فرهنگ یک دیگر در رقابت با آمریکا دچار چالش هایی است. در این مقاله تلاش خواهدشد تا به پرسش «دیپلماسی عمومی چه جایگاهی در سیاست خارجی متقابل دو کشور داشته است، چگونه و در چه حوزه هایی مورداستفاده قرار گرفته است» پاسخ داده شود. پاسخ احتمالی به این پرسش این است که هر دو کشور به کارکردهای دیپلماسی عمومی در دنیای امروز واقفند اما به رغم تلاش های صورت گرفته طی سال های اخیر، روسیه پیروزی زیادی در حوزه ی دیپلماسی عمومی نداشته است. یکی از موانع مهم در پیش برد «دیپلماسی عمومی» در روسیه، ذهنیت هم چنان «سخت انگار» دولت مردان کرملین است. از دیگر سو آمریکا به عنوان یکی از مهم ترین بازی گران سیاسی عرصه ی نظام بین الملل همواره از ابزارهای گوناگون برای انتقال پیام خود به مردم و سایر دولت ها استفاده و توفیقات بیشتری کسب کرده است. این جستار به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، اینترنتی و الکترونیکی انجام شده است.
۸۳۷۷.

ریشه یابی منازعات ایران و عربستان (مطالعه ی موردی سه کشور عراق، بحرین و یمن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هفتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۳ 179 - 207

کلید واژه ها: ایران بحرین عراق عربستان یمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۴۴
جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو قدرت مؤثر در جهان اسلام هستند. این دو کشور نقش مهمی در تحولات منطقه ی خاورمیانه ایفا می کنند. در این مقاله تلاش می شود با بررسی تحولات اخیر سه کشور عراق، بحرین و یمن به عنوان سه حوزه ی نفوذ ایران و عربستان، وجه ریشه ای رقابت این دو دولت کاوش و در پرتو چنین وضعیتی، راهکارهای لازم استخراج شود. هدف این پژوهش آن است که نشان دهد ماهیت منازعه ی منطقه ای ایران و عربستان ریشه در ملاحظات ایدئولوژیک ناشی از حاکمیت نظام عقاید و عناصر فکری – ارزشی ناهم سو دارد که رهیافت های کشمکش زا و شکاف آفرینی را در مناسبات منطقه ای ایران و عربستان رقم زده است. به نظر می رسد هرگونه تلاش برای تقویت پایه های ایده ی تعامل و همکاری و کاهش تنش های موجود بین این دو کشور در صورتی مؤثر واقع خواهد شد که به ساختارهای معنایی دو دولت و الزامات این ساختار توجه شود.
۸۳۷۸.

گفتمان اسلام سیاسی بر اساس خوانش امام خمینی) ره(، سید قطب و مالک بننبی

نویسنده:
منبع: اندیشه سیاسی در اسلام پاییز ۱۳۹۴ شماره ۵

کلید واژه ها: حکومت اسلامی تمدن اسلامی امام خمینی (ره) سیدقطب گفتمان اسلام سیاسی مالک بن نبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۰ تعداد دانلود : ۳۷۶
راهبرد بازگشت به اسلام در دوران معاصر، خوانش ها و رویکردهای گوناگونی را در جامعه مسلمان به همراه داشته است. این تلاش ها اگرچه در فضاهای متفاوت فکری و فرهنگی و مذهبی سامان یافته، اما همگی در چارچوب نظام معنایی توحیدی و با نگاه به آموزه های والای اسلامی شکل گرفته است. به نظر می رسد دیدگاه امام خمینی ره، سیدقطب و مالک بن نبی که به رویکردهای احیاگرایانه، جهادی و اصلاحی منتهی شده است، بیشترین و اصلی ترین جریان های فکری و عملی در جهان اسلام را رهبری می کند. هر کدام از این دیدگاه های سه گانه در واقع، خوانشی ویژه از اسلام سیاسی ارائه می کند و پژوهش حاضر سیستم های معانی مورد نظر آنان و مفصل بندی ویژه احکام، گزاره ها و نشانه ها را از نظر هر یک مورد توجه قرار می دهد و از این رهگذر، شیوه رسیدن هر کدام به دستاوردهای خاص خود را نشان می دهد. بازخوانی اسلام اگرچه دال مرکزی هر سه دیدگاه را تشکیل می دهد اما سه اندیشمند مورد نظر این نوشتار، به دستاوردهای متفاوتی دست یافته اند، چراکه نشانه یا دالّ مرکزی آنان، به گونه متفاوتی سایر مفاهیم و نشانه ها را تحت تأثیر قرار داده است و مفصل بندی متفاوتی را پدید آورده است.
۸۳۷۹.

رقابت قدرت های منطقه ای در عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال هفتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱

کلید واژه ها: عراق نفوذ شیعیان قدرت های منطقه ای سنی ها گذار ژئوپلیتیکی تعلق ژئوپلیتیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۶۴
بعد ازحمله امریکا به عراق و سرنگونی رژیم صدام حسین، ایران، عربستان و ترکیه به عنوان سه کشور مهم منطقه سعی در افزایش حوزه نفوذ و گسترش قلمرو ژئوپلیتیکی خود در عراق داشته اند. در این میان از سویی ایران قراردارد که با قدرت گیری شیعیان در عراق با دولت جدید این کشور به نوعی همگرایی نسبی دست یافته است؛ از سوی دیگر کشورهای عربستان و ترکیه قراردارند که با توجه به منافع خود راهبردهای خاصی را در عراق جدید دنبال کرده اند. بر این مبنا پرسش اصلی که این مقاله مطرح می کند چنین است: عربستان سعودی و ترکیه در رابطه با دولت جدید عراق چه سیاست هایی را اتخاذ کرده اند و هدف اصلی آنها از اتخاذ این سیاست ها چه بوده است؟ فرضیه اصلی پژوهش حاکی از آن است که کشورهای عربستان و ترکیه در تلاش بوده اند تا با بهره گیری از شکاف های اجتماعی عراق، به ویژه شکاف های مذهبی و قومی و با اتخاذ سیاست ها و راهبردهای گوناگون، دولت جدید عراق را به چالش کشیده و حوزه نفوذ و قلمرو ژئوپلیتیکی ایران را تهدید نمایند. این مقاله با رویکردی تحلیلی-توصیفی به سیاست ها و راهبردهای دولت های تاثیرگذار منطقه ای در عراق پرداخته و با لحاظ نمودن سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی، به واکاوی تحولات عراق می پردازد. در این راستا، در سطح داخلی شکاف های اجتماعی پیچیده و ضعف دولت-ملت سازی در عراق که منجر به تاثیرگذاری بالای هویت های قومی و مذهبی در مقابل هویت ملی شده و زمینه پیوند برخی گروه های قومی مذهبی با کشورهای همسایه را ایجاد نموده، بررسی می شوند. در سطح منطقه ای، رقابت های ژئوپولیتیکی بازیگران منطقه ای با بهره گیری از عوامل داخلی عراق و در سطح بین المللی نیز سیاست قدرت های بزرگ به ویژه ایالات متحده امریکا مورد توجه قرارمی گیرد
۸۳۸۰.

روند توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۵ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ 103 - 123

کلید واژه ها: برابری تمایز ساختاری توسعه انسانی توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ظرفیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۰ تعداد دانلود : ۵۷۹
در کشورهای جهان سوم، به موضوع انقلاب، به عنوان یکی از راه های رسیدن به توسعه، توجه شده است. حال این سؤال مطرح است که دستاورد انقلاب اسلامی از منظر توسعه سیاسی، چه بوده و جمهوری اسلامی چه سیاست ها و برنامه هایی را برای تحقق آن به کار بسته است؟ یافته های این مقاله نشان می دهد بعد از شکل گیری نظام جمهوری اسلامی و تثبیت نهادهای انتخابی، دولت ها در برنامه ها و سیاست های خود جهت گیری متفاوتی در راستای توسعه سیاسی داشته اند، اما با توجه به فاصله نسبی این برنامه ها با آرمان های انقلاب اسلامی، هنوز ظرفیت های زیادی برای تحقق توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی وجود دارد که به بازنگری سیاست ها و جمع بندی در شرایط موجود احتیاج دارد. چارچوب نظری این مقاله رهیافت غایت گرایانه لوسین پای است که توسعه سیاسی را وضعیتی می داند که کشورها پس از رسیدن به آن ویژگی های خاصی پیدا می کنند که به عنوان نشانگان تجدّد و معرّف توسعه سیاسی مطرح است. این رهیافت، توسعه سیاسی را به معنای افزایش ظرفیت و توانایی نظام سیاسی در مواجهه با مشکلات و چالش های پیشِ رو می داند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان