نکته هایی از معارف حسینی
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲
119 - 122
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴٬۵۸۱ تا ۱۴٬۶۰۰ مورد از کل ۷۳٬۹۱۴ مورد.
ارتباط هوش فرهنگی و هوش معنوی با هویت اجتماعی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱
129 - 150
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه هوش فرهنگی و هوش معنوی با هویت اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اسلام شهر در سال تحصیلی 97 1396بود.این پژوهش به روش توصیفی هم بستگی انجام شد و جامعه آماری مورد مطالعه تمام دانشجویان ارشد دانشگاه آزاد اسلامی اسلام شهر به تعداد 2821 نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه 383 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل: پرسش نامه هویت اجتماعی ریچارد جنکینز (2008)، مقیاس هوش فرهنگی انگ و داین (2004) و مقیاس هوش معنوی کینگ (2008) بود. پایایی آن ها به ترتیب برابر با 90/. ،88/. و 88/. به دست آمد. جهت تحلیل داده ها از آزمون مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها حاکی از آن بود که هوش فرهنگی و هوش معنوی با هویت اجتماعی رابطه مستقیم و معنا داری دارد. چنین نتیجه گیری می شود با تقویت هوش فرهنگی و معنوی از طریق برنامه آموزش رسمی و غیر رسمی در سطح دانشگاه می توان گامی مهم در عرصه فرایند توسعه و تقویت فرهنگی جامعه برداشت.
نقد و بررسی کتاب «درسنامه نحو»
حوزه های تخصصی:
یک ی از راه ه ای بهین ه س ازی آم وزش دان ش ه ا، کارآم د و روزآم د س ازی مت ن ه ای آموزش ی آنهاس ت. در ح وزه علمی ه تولی د مت ن ه ای آموزش ی چندس الی اس ت ک ه در کان ون توج ه ق رار گرفت ه و دفت ری ب ا ن ام دفت ر تدوی ن مت ون درس ی ح وزه ه ای علمی ه تأس یس ش ده اس ت. کت اب «درس نامه نح و» یک ی از مت ن ه ای تولی دی ای ن دفت ر در ح وزه دان ش نح و اس ت. در ای ن مقال ه س اختار ای ن کت اب از نظ ر بی ان مقدم ه، ترتی ب بی ان قواع د و تبوی ب و محت وای آن از نظ ر تعاری ف و تمرین ات ب ا اس تفاده از روش تحلیل ی- توصیف ی نق د و بررس ی ش ده اس ت.
بررسی نحوة بازگردانی صفات تجسیم خداوند در ترجمه های روسی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
صفات تجسیم در برخی از آیات قرآن کریم صفاتی هستند که به دلایلی همچون تقریب معنا به ذهن مخاطبین، اعضای جسمانی بندگان را به پروردگار نسبت می دهند. این امر به مسأله ای چالش برانگیز در حوزة خداشناسی بدل شده؛ زیرا از سویی عادت انسان به باور وجود هرچیز در پی جسمیت قائل شدن برای آن است و از سوی دیگر متون دینی بر استحاله این امر تأکید دارند. اگرچه؛ در میان مسلمانان، تنها اشاعره بر عدم وجود استحالة مذکور اصرار داشته و کمترین مقدار را به جسمانیت برای خداوند در روز قیامت را قائل هستند. به دلیل آن که اندیشه مذکور، از ظاهر الفاظ این گونه آیات قابل برداشت است، اگر مترجم دقت لازم را به کار نبندد اثر ارائه شده، تجسیم را برای مخاطب به باور نزدیک خواهد کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نحوه بازگردانی این آیات، با روشی تحلیلی- توصیفی در سه ترجمه شاخص روسی قرآن کریم (کراچوفسکی، عثمانف و پروخووا) به تفحص پرداخته و به این پرسش پاسخ گفته که آیا در این ترجمه ها امکان برداشت معنای «جسمانیت خداوند» برای مخاطب روسی زبان وجود دارد؟. نتیجه آنکه، با وجود توجه اندک عثمانف به برخی از این تأویلات، هر سه ترجمه با نقصان جدی روبه رو بوده و جسمانیت را القا می کنند. در نتیجه باتوجه به کاستی های زبان روسی در ارائه تأویل واژگانی در این گونه آیات، لازم است ترجمه ای تفسیری ارائه گردد.
زمینه های تاریخی شکل گیری انگاره تواتر قراءات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بسیاری از دانشمندان اهل سنت، در فاصله قرون میانه تا عصر حاضر و نیز برخی از علمای شیعه در فاصله قرون میانه تا متأخر، به طرح نظریه تواتر قراءات روی آورده اند. در حالی که چنین نظری در بین علمای متقدم شیعه و اهل سنت دیده نمی شود. این نکته، به ضمیمه مسأله تأثیر پذیری علم قراءات از سایر علوم اسلامی، به خصوص علوم حدیث، بررسی زمینه های تاریخی شکل گیری انگاره تواتر قراءات را ضروری می نماید. این پژوهش، از طریق بررسی سلسله وار جایگاه خبر واحد و متواتر در علم کلام، اصول فقه و حدیث، و در نظر گرفتن تغییر رویکردهایی که نسبت به یقین بخشی آن دو روی داده، به این نتیجه رسیده است که در پی شهرت مسأله انحصار یقین بخشی به خبر متواتر و تضعیف جایگاه خبر واحد ابتدا در کلام و بعد از آن در اصول فقه، در قرن پنجم، تقسیم خبر به واحد و متواتر، به علوم حدیث نیز راه یافت. این مسأله، بر قراءات که یکی از شاخه های علوم اسنادی است، تأثیر گذاشت. در نتیجه شهرت مسأله انحصار یقین بخشی به خبر متواتر، قراءات می بایست برای یقین آور بودن، متواتر می بود و همین مسأله موجب اصرار علمای قراءات در قرن هفتم و بعد از آن بر تواتر قراءات شد؛ حال آنکه پیش از آن، قراءات با وجود سند غیر متواتر، با ملاک شهرت، مورد پذیرش قرار می گرفت.
استدلال به خالقیت خداوند؛ روش آموزش توحید ربوبی در قرآن، از دیدگاه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
توحید در ربوبیت یکی از مراتب توحید است که در آیات فراوانی از قرآن کریم، به مخاطبان آموزش داده شده است. در آموزش توحید در ربوبیت در قرآن، روش های متعددی به کار رفته است که مهم ترین آن ها روش «استدلال» است؛ که از آن میان نیز، استدلال به خالقیت خداوند کاربرد فراوانی دارد؛ زیرا مخاطبان اولیة قرآن یعنی مشرکان و بت پرستان، خالقیت خداوند را باور داشتند و شرک آن ها عمدتاً در ربوبیت و تدبیر امور عالم بود. این مقاله با استفاده از قواعد تفسیر انجام شده و هدف آن کشف، بررسی و تبیین انواع استدلال به خالقیت خداوند برای آموزش توحید ربوبی در قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از دیدگاه علامه، این استدلال دارای انواع سه گانة استدلال به این همانی ربوبیت و خالقیت، استدلال به تلازم ربوبیت و خالقیت، و استدلال به خلقت ممزوج با تدبیر است.
تعمیم شفعه به سایر عقود معاوضی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حق شفعه در فقه و حقوق موضوعه یکی از اسباب تملک و موضوع ماده 140 قانون مدنی است. از جمله شروط اساسی ایجاد حق شفعه انتقال حصه شریک به وسیله عقد بیع است که مشهور فقها و قانون مدنی بر آن تأکید دارند. در این مقاله نخست شروط اساسی ثبوت این حق برشمرده شده و دیدگاه های متفاوت در مورد این شروط بیان شده است. در پی آن، مستندات قول مشهور نقد و بررسی شده و با توجه به تعلیل مذکور در روایات و نیز غرض قطعی شارع یعنی نفی ضرر و همچنین لزوم قانون گذاری صحیح و اجتناب از باز گذاشتن راه حیله و نیرنگ، این نتیجه بدست آمده است که حق شفعه عمومیت داشته و در سایر عقود معاوضی نیز راه دارد.
بررسی و نقد دیدگاه رابرت کین درباره ی اراده ی آزاد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندیشه دینی دوره هجدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۶۸
49 - 60
حوزه های تخصصی:
رابرت کین یکی از فیلسوفان معاصر است که تحقیقات گسترده ای درباره ی اراده ی آزاد دارد. او ازجمله فیلسوفان اختیارگراست و سازگارگرایی را برای تبیین اراده ی آزاد مناسب نمی داند. او سعی می کند نگرشی ناسازگارگرایانه از اراده ی آزاد ارائه کند که با علوم جدید سازگار باشد. کین بر این باور است که باید یک فضای نامتعین و عاری از ضرورت در زنجیره ی علل اراده ی انسان وجود داشته باشد تا ازطریق آن، زمینه ی تحقق اراده ی آزاد فراهم شود. او این فضای خالی از تعین را با نظریه های کوانتم و آشوب تأمین می کند و انتخاب های سرنوشت ساز شخص را به گونه ای در این فضا ترسیم می کند که در هر حال عقلانی و اختیاری باشند. در این مقاله دیدگاه کین را در قالب یک ساختار منظم و جدید تبیین کرده، سپس آن را بررسی و نقد کرده ایم و به این نتیجه رسیده ایم که این دیدگاه پنج اشکال اساسی دارد و به همین دلیل پذیرفتنی نیست.
کثرت روایت از راوی نشانه اعتماد به روایات منقول او
حوزه های تخصصی:
یکی از راه های احراز اعتبار حدیث و حُکم به صدور آن از معصوم، اعتماد به راویان است. برای اعتمادکردن به راوی، زمینه های مختلفی وجود دارد؛ یکی از آنها، توثیق بزرگان حدیثی است. هنگامی که محدّث بزرگی مانند شیخ صدوق یا شیخ طوسی، راویی را مورد اعتماد بداند، امکان اعتماد به وی از سوی دیگران هم وجود دارد. یکی دیگر از راه های اعتماد به روایت گران حدیث، بررسی رفتار نویسندگان منابع متقدّم است. هنگامی که نویسندگان بزرگ حدیثی از یک راوی، روایات بسیاری نقل کنند، نشان دهنده اعتماد به اوست. هرچند ثقات، گاهی از ضعفا، نقل روایت می کردند؛ ولی هیچگاه از ضعفا، نقل بسیار نکرده و آنها را به عنوان شیخ خویش قرار نمی دادند. نقل بسیار از ضعفا موجب جرح ثقه می شد. صاحب معالم از همین راه، وثاقت گروهی از راویان همچون محمّد بن سنان را احراز کرده است
مجلة بحوث فی اللغة العربیة المحکمة فی میزان النقد التحلیلی والاقتباسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تعتبر المجلات العلمیة المحکمة الیوم إحدی الوثائق والمصادر العلمیة الأکثر استعمالا، والتی باتت موضع اهتمام الباحثین والکتاب واستعمالهم فی نطاق واسع. لذلک أصبحت دراسة المنشورات العلمیة وتحلیلها ذات أهمیة بالغة. ففی هذه المقالة تطرقنا إلى دارسة تحلیلیة واقتباسیة لمقالات مجلة بحوث فی اللغة العربیة العلمیة المحکمة. تعتبر هذه المجلة إحدی المجلات المهمة فی مجال اللغة العربیة وآدابها فی إیران، والتی نشرت حتى الآن 15 عدداً منها تحوی 100 مقالة منشورة عن 191 کاتباً لهم مؤهلات جامعیة علیا یشتغلون فی 36 جامعة ومؤسسة تعلیمیة. تهدف هذه المقالة إلى دراسة إحصائیة تحلیلیة لمقالات المجلة فی مختلف المجالات. فمن هذا المنطلق، حصلت النتائج التالیة: نشرت 22 مقالة بصورة انفرادیة و77 مقالة بصورة مشترکة، تم تألیف 55 مقالة منها من جانب الزملاء الجامعیین فی جامعة واحدة و23 مقالة من جامعات مختلفة. ألفت22 مقالة بمشارکة أعضاء هیئة التحریر للمجلة تشمل نسبة22/22 % تعادل خُمسا من إجمالی المقالات. والأسلوبیة وتحلیل النصوص تغطی موضوع ثلث المقالات تقریباً وتم الإرجاع فیها إلى 2407 مصادر ویصل معدل المصادر لکل مقالة 31/24 مصدراً حیث یعتبر معدلاً مقبولاً ومن بین هذه المصادر 1863 مصدرا ًبنسبة 39/77% مضى أکثر من 14 سنة عن إصدارها.
بررسی فقهی پنهان کاری و اظهار خلاف اسرار پیشا ازدواج در فرایند خواستگاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، بررسی مسأله پنهان کاری و اظهار خلاف در موضوعات پیشاازدواج(روابط دوستی و روابط جنسی پیش از ازدواج، ازدواج سابق و فقدان پرده بکارت) در ابواب فقهی تدلیس، و صدق و کذب با روش اجتهاد دینی است. یافته ها نشان می دهد اولاً اظهار صفت کمال با علم به فقدان آن، تدلیس و غش بوده، حکم آن حرمت است؛ امّا سکوت از بیان صفت کمالی که فرد فاقد آن باشد، مصداق تدلیس نیست. ثانیاً سکوت در برابر چیزی که به لحاظ عرفی در فرد عیب و نقص محسوب می شود، درصورتی که همراه با التزام به سلامت باشد، تدلیس است، و سکوت از آنچه صفت کمال باشد یا سکوتی که التزام از آن فهمیده نشود، تدلیس نخواهد بود. ثالثاً هرگونه خبر، فعل یا سکوتی که جنبه حکایت از خلاف واقع در زمینه مسائل پیشاازدواج داشته باشد، کذب و حرام است و از باب تنقیح مناط، توریه نیز مفاسد کذب را دارد و اجتناب از آن در امر ازدواج لازم است.
سیر اندیشه مفسران در تبیین معنای «کتاب» و «میزان» و نقش آن در تحقق عدالت اجتماعی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
پژوهش های قرآنی سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۸۷)
106 - 127
حوزه های تخصصی:
در آیه 25 سوره حدید، موضوع نزولِ «کتاب» و «میزان» مطرح شده و هدف از آن، تحقق عدالت اجتماعی دانسته شده است. یکی از روش های تحقیق در آیه، بررسی آراء مفسران ذیل آن است و اگر این بررسی دارای سیر تاریخی باشد، علاوه بر تبیین معنا و پیام آیه، چگونگی سیر اندیشه مفسران در تفسیر آیه را نیز آشکار می کند. این تحقیق می نمایاند که بیشتر تفاسیر در طول قرن ها با نگاهی ساده و سطحی، از کنار این آیه گذشته اند و تنها برخی تفاسیر، تا حدّی به معنای کتاب و میزان و چگونگی نقش آن در تحقق عدالت اجتماعی توجه کرده اند و این توجه از قرن پنجم آغاز شده و با نوسان هایی تداوم یافته است؛ چنان که اوج آن را در قرن اخیر می توان شاهد بود، هرچند آیه همچنان نیازمند ژرفکاوی های بیشتری است.
بررسی شبکه معنایی نطفه در قرآن کریم با پاسخ به شبهات(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انسان پژوهی دینی سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۹
187 - 206
حوزه های تخصصی:
قرآن کریم از«نطفه» با تعابیر وتوصیفاتی ازجمله«ماءٍ دافِقٍ»، «سُلالَهٍ مِنْ ماءٍ مَهینٍ »و «نطفه امشاج» سخن گفته است .با پیشرفت علم، برخی درصدد بررسی و تطبیق این آیات با علم جنین شناسی برآمده اند.ارائه نظرات نادرست در برخی موارد سبب شده است که شبهاتی ازجمله «پست انگاری آب منی و عدم توجه به اهمیت و ویژگی آن» و «عدم توجه به نقش نطفه زن در آفرینش جنین» در این باره مطرح شود. پس از بررسی روشن گردیدواژه های «دافق» و «مَهین» که به عنوان صفت برای «ماء» آمده است، به ترتیب به معنای «مایع متحرک و آمیخته» و «مایع ضعیف» می باشد و همچنین واژه «نطفه امشاج» به قدر متیقن به نطفه مرد و زن هردو اشاره دارد. بنابراین اگر روش معناشناسی به درستی انجام گیرد، نه تنها با دستاوردهای علم جنین شناسی تعارض ندارد، بلکه کاملاً با آن هماهنگ است.
دیدگاه مکاتب فلسفه علم در باب «پیشرفت علم»؛ با نگاهی بر دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
واژه «پیشرفت علم» اولین بار در قرن 19 توسط ویلیام وول (William Whewell) مطرح شده است. سؤال اصلی این مقاله این است که دیدگاه پوزیتیویستی، دیدگاه «تقرب به واقعیت» و دیدگاه توماس کوهن درباره «پیشرفت علم» چیست؟ و چه نقدهایی بر این دیدگاه ها وارد است؟ و از سوی دیگر اسلام چه نظری درباره پیشرفت علم دارد؟ پوزیتیویست های منطقی برای علم، خصلتی انباشتی قائل بودند سرانجام پیشرفت علم را به اتحاد علوم و تقلیل آن به فیزیک ختم کردند. پوپر اما منطق استقرایی پوزیتیوست ها را بر نمی تابد و طبق منطق قیاسی، روش حدس و ابطال را معرفی می کند. بدین صورت که فرضیات علمی مطرح و نقد می شوند؛ رشد و پیشرفت علم هم در مسیر نیل به واقعیت رخ می دهد. کوهن معتقد است که نظریات قبل و بعد از انقلاب علمی، نظریه های کاملاً متفاوتی اند که به طور بنیادی با نظریه متقدم خود تفاوت دارند. این تفاوت آنچنان زیاد است که نمی توان دو پارادایم را با یکدیگر قیاس کرد؛ بنابراین تکیه کردن بر پیشرفت بی مورد است. البته کوهن بعدها این رویکرد خود را اصلاح کرد. از منظر معرفت شناسانه، اسلام حقیقت گرا است و تن به نسبی گرایی یا واقع نمایی نمی دهد. در نگاه اسلامی حرکت مبتنی بر شناخت و تکاملی است؛ لذا با رویکردهای پوپری و کوهنی متفاوت است. اسلام از وجود حقیقت عدول نمی کند اما از سوی دیگر منابع معرفت قایل دسترس مانند حواس را نیز برای تحصیل حقیقت کافی نمی داند.
وجوه شباهت عیسی با آدم براساس تحلیل مفاهیم کلیدی در نظام آیات آفرینش انسان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های قرآن و حدیث سال ۵۱ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱
67 - 87
حوزه های تخصصی:
ظهور نظریه تکامل در زیست شناسی نوین، بحث های فراوانی را در موضوع رابطه علم و دین، میان اندیشمندان جهان برانگیخت. بررسی توافق یا تقابل متن قرآن با این نظریه علمی از موضوعات اساسی در این حوزه و آیه 59 سوره آل عمران یکی از آیات مهم مورد بحث موافقان و مخالفان خوانش تکاملی آیات آفرینش است. این آیه مَثَل عیسی را با مَثَل آدم همانند می سازد، سپس از دو مرحله آفرینش آدم به عنوان وجه شبه در این تشبیه سخن می گوید؛ خلقت از خاک و امر خداوند به ایجاد. عموم مفسران تشابه عیسی و آدم را تنها در ایجاد آنی به امر خدا جستجو نموده و خلقت از خاک را بر خلاف ظاهر آیه، وجه افتراق عیسی و آدم شمرده اند. اما برخی دیگر آفرینش این دو را طبق سنن الهی در طبیعت دانسته و وجوه شباهت را به گونه های دیگر تفسیر نموده اند. در این پژوهش به منظور تبیین وجوه شباهت در آیه مذکور، بر مبنای اصل حقیقت قرآنی و اصل عدم ترادف کامل، مفهوم قرآنی کلمات آدم، انسان، بشر، نفس، روح، خلق، امر و اصطفاء به دست آمده و بر اساس مفاهیم قرآنی فوق، آیه مذکور به عنوان جزئی از نظام آیات آفرینش انسان تحلیل شده است. وجوه شباهت در تشبیه عیسی به آدم، در درجه اول خلقت از خاک همچون همه انسان ها است و در درجه دوم برخورداری از نفس مُلهَم به روح از جنس امرِ ربّ که با نوعی برگزیدگی تکوینی و تمایز از افراد «بشر» همراه است و در قرآن با عنوان «اصطفاء» از آن یاد می شود.
چندمعنایی ماده «ن ذر» در قرآن کریم؛ تحلیلی زبان شناختی بر همگرایی ریشه ای میان «نذر» و «انذار»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«ن ذر» ازجمله ماده هایی در قرآن کریم است که نقشی مؤثر در ساخت برخی مفاهیم کلیدی ایفا کرده است. از یک سو باید از «نَذر» یاد کرد که ازجمله انگاره های دینی محسوب می شود که ناظر به منسکی خاص در رابطه انسان با خداوند متعال است. از دیگر سو، با طیفی از واژگان چون «إنذار»، «مُنذر» و «نَذیر» مواجهیم که با معنای «ترس» و «هراس» در ارتباطند. قاطبه لغویان و مفسران قرآن کریم، در بحث از ماده «ن ذر» به ذکر این معانیِ به ظاهر نامرتبط بسنده کرده، نسبت به وقوع اشتراک لفظی (همنامی) یا معنوی (چندمعنایی) سکوت اختیار کرده اند. پژوهش حاضر بر پایه این دیدگاه که مطالعه پیشینه تاریخیِ واژگانِ مشترک از طریق ریشه شناسی، ابزار کارآمدی برای تمییز اشتراک لفظی از معنوی است، به ریشه یابی «ن ذر» پرداخته، می کوشد همگرایی ریشه ای میان «نَذر» و «إنذار» را به اثبات رساند. این مطالعه نشان می دهد، «نَذر» در بافت نزول قرآن کریم بر منسکی خاص اطلاق می گردد که طی آن، نذرکننده به منظور ایمنی ازآنچه می هراسد، با خداوند متعال پیمان می بندد که در صورت برخورداری از حمایت های الهی، عملی را انجام دهد یا ترک نماید.
بررسی چگونگی نماز در ادیان الهی
حوزه های تخصصی:
نماز به عنوان یک نیایش منسجم و هدف دار، سابقه ای بس طولانی در ادیان مختلف دارد و می توان آن را به عنوان قدیمی ترین عبادتی ذکر کرد که در تمام دوران گذشته حضور داشته است. با این که نماز یک جنبه فراگیر در ادیان دارد، صورت و کیفیت آن در همه موارد یکسان نمی باشد، با این اوصاف یک چیز در همه آنها مشترک است و آن اعتقاد به مخاطبی مافوق بشریت است که با او سخن می گوید و از او در امور مادی و معنوی استمداد می جوید. بنابراین می توان گفت: پیامبران پرستش را به مردم نیاموختند بلکه نوع پرستش و آداب آن را برای مردم بیان نمودند. هدف از این پژوهش بیان جایگاه نماز، کیفیت و چگونگی آن در ادیان الهی و مطرح جهان می باشد تا مخاطب بتواند کامل ترین عبادت الهی را بشناسد و با معرفتی ژرف به عبادت معبود خود بپردازد. اکنون این پرسش مطرح می گردد که نماز در ادیان الهی دارای چه جایگاه، کیفیت و مقرراتی است؟ فرضیه پژوهش آن است که نماز در ادیان مختلف الهی و غیر الهی وجود داشته است و در اصل یکی از مهمترین عبادت ها و آیین هایی بوده که با آن خداوند را عبادت و پرستش می کردند. به گونه ای که در شریعت حضرت موسی و عیسی(ع) برپایی نماز از واجبات مهمی است که خداوند، درآغازرسالت به حضرت موسی(ع) و در آغاز تولد به حضرت عیسی(ع) توصیه نمود. در عهد عتیق در مورد اصل وجوب، اهمیت نماز و دعا، چگونگی برپایی نماز، و مکان و زمان نماز مطالبی بیان شده است. برای بررسی فرضیه از روش اسنادی با مراجعه به منابع کتابخانه ای بهره می بریم.
کربن فیلسوف، تاریخمندی، و ایران معاصر یک بررسی انتقادی
حوزه های تخصصی:
موض وع گفت ار پی ش رو، کرب ن فیلس وف، تاریخمن دی و ای ران معاص ر اس ت. نویس نده در آغ از نوش تار، نخس ت، مف ردات ای ن عن وان را توضی ح داده و در ادام ه، رویک رد و روش فلس فی هان ری کرب ن و مش خصه ای ن رویک رد و نی ز اندیش ه ه ای او را تش ریح م ی کن د. در نهای ت، ب ا بررس ی وض ع تاریخ ی ای ران معاص ر از طرف ی و موقعی ت تاریخ ی فلس فه کرب ن از ط رف دیگ ر، مس اله ای فلس فی را درب اره اندیش ه ه ا و ش رایط تاریخ ی آنه ا مط رح م ی نمای د.
گونه ها، سیر نگارش و انگیزه های تألیف کتب ادعیه در پنج قرن نخست براساس دو فهرست نجاشی و شیخ طوسی(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
حدیث و اندیشه بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۵
46 - 73
حوزه های تخصصی:
براساس دو فهرست نجاشی و شیخ طوسی، بخشی از تلاش علمی شیعیان در پنج سده نخست، تألیفات دعایی بوده است. این آثار در قالب گونه های مختلف دعایی است که در بستر زمانی و مکانی متفاوتی از یکدیگر شکل گرفته است. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی در صدد مشخص شدن گونه های دعایی و سیر هر کدام از آنان در بستر زمان و مکان و کاوش در دلایل گرایش به این حوزه تألیفی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که کتاب های «یوم و لیله»، «کتاب الدعاء »ها، کتاب های «اعمال سه ماه رجب، شعبان و رمضان»، و کتاب های «زیارت»، گونه های دعایی شیعیان هستند. همچنین نگاه به روند نگارش هرکدام نشانگر اقبار و ادبار عالمان به هریک از این گونه ها در بستر زمان و مکان های مختلف است و هر گونه دعایی، سیر متفاوتی از گونه دیگر داشته است. اهمیت دعا، مناسک، عبادت و زیارت در قرآن و احادیث بنیادی ترین دلیل نگارش این آثار است؛ هرچند انگیزه های شخصی و شرایط سیاسی-اجتماعی نیز در این امر دخیل بوده است.
بررسی برخی نقدهای وارد بر نظریه رؤیاهای رسولانه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آینه معرفت سال هجدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۵
1 - 28
حوزه های تخصصی:
برخی از ناقدان نظریه روایت رؤیاهای رسولانه چهار دسته استدلال آورده اند برای اینکه این نظریه خلاف قرآن است. شواهدی قرآنی، نصوصی از قرآن، آموزه هایی قرآنی، و نشانه هایی لفظی در متن قرآنی را مستند اثبات ادعای خویش ساخته اند. ارزیابی این استدلالها نشان می دهد که گاهی بحث کلامی با بحث پدیدارشناختی و زبان شناختی یکسان گرفته شده و گاهی نظریه رقیب یعنی رویکرد سنتی "تلاوت" مبنای استدلال قرار گرفته و طبعا آنرا دوری ساخته و گاهی اشتراک لفظ راهزن ناقدان شده است. فرض اعلام نشده اغلب آنان دایر بر اینکه علی الاصول می توان برای نظریه ای مرتبه دومی دلیل نقض مرتبه اولی آورد حکایت از تفکیک نکردن سطوح زبانی و معرفتی ست. برای بسیاری از مدعیات آنان، می توان جدلا دلیل نقض از آیات قرآن آورد. در نتیجه، اساسا نمی توان در تعیین تکلیف با این دو نظریه رقیب، به متن قرآنی توسل جست.