فقه و حقوق معاصر (معارف فقه علوی سابق)

فقه و حقوق معاصر (معارف فقه علوی سابق)

معارف فقه علوی سال چهارم اردیبهشت 1397 «ویژه نامه همایش ملی نماز، تعالی فردی و اجتماعی»

مقالات

۱.

کارکردهای نماز از منظر اسلام و روان شناسی دین

نویسنده:

کلید واژه ها: اسلام نماز روانشناسی دین تعالی فردی تعالی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۵۴
برخی روانشناسان دینی غیر مسلمان بر مبنای فلسفی «پراگماتیسم»، کارکردها و آثار عملی برای نماز بیان کرده اند. به عنوان نمونه «جیمز» نماز و نیایش با خداوند را گوهری ترین و روحانی ترین ابعاد دین می شمارد و معتقد است به وسیله نماز و ارتباط با روح عالم؛ قدرتی معنوی به همراه آثار روان شناختی یا جسمانی در ما جریان می یابد. این دیدگاه در ضمن دربرداشتن نکات مثبت؛ اشکالاتی را نیز در پی دارد. از جمله اشکالات این است که بیشتر نگاه انسانها را به آثار تجربی و جسمانی معطوف می نماید. و اینجاست که برخی انسان ها تصور می کنند تنها آثار جسمانی نماز مورد توجه است و در صورت نیافتن این آثار از انجام فریضه پر ارج نماز منصرف می شوند. این در حالی است که از دیدگاه آموزه های اسلامی مهمترین اثر نماز، تعالی روحی، تعالی فرد و در نتیجه تعالی اجتماعی است و آثار و عوارض ثانویه نماز، آثار جسمانی است. بنابراین از دیدگاه اسلام آثار معنوی و روحی نماز برجسته سازی شده است هرچند و بالطبع اگر روح و قلب آدمی، اصلاح شود؛ عمل او که ارتباط مستقیم با قلب او دارد نیز اصلاح می گردد. در این پژوهش ضمن بررسی دیدگاه روانشناسان دین به بررسی دیدگاه اسلام پیرامون آثار نماز می پردازیم.
۲.

شناسایی و تبیین نقش والدین در نهادینه سازی نماز در خانواده از منظر اسلام

کلید واژه ها: نماز والدین خانواده دین اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۲ تعداد دانلود : ۲۳۵۱
پدیده نمازگریزی یکی از مسائل عبادی و فرهنگی امروز جامعه اسلامی است که بنا به نتایج تحقیقات از مهمترین عوامل آن کم توجهی و حتی بی توجهی برخی از خانواده ها به پرورش دینی فرزندان است. گستره این عوامل به حدی است که اقامه فریضه الهی «نماز» در خانواده ها کم رنگ تر شده است. خانواده بعنوان عنصری بنیادی و تأثیرگذار، در تربیت معنوی و ترویج فرهنگ نماز، نقش اساسی دارد. در این میان از راهکارهای مطمئن جهت احیاء و نهادینه سازی فرهنگ نماز در خانواده، تأمل در آیات قرآن کریم و روایات وارد شده از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) است. این مطالعه با هدف «شناسایی و تبیین نقش والدین در نهادینه سازی نماز در خانواده از منظر اسلام»، انجام یافته است. مطالعه حاضر به روش کتابخانه ای- اسنادی، در رابطه با الگوها و نحوه کاربرد راهکارهای مکتب اسلام برای والدین در خانواده، جهت نهادینه سازی فرهنگ نماز با ایجاد تغییر و اصلاح در ابعاد؛ «دانشی-شناختی، نگرشی- عاطفی و رفتاری-عملکردی» اعضای خانواده انجام یافت. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر آن است که راهکارها و جهت دهی های دین اسلام الگویی کامل برای والدین جهت تسهیل در نهادینه سازی فرهنگ نماز از طریق تغییر و اصلاح در سه حوزه؛ شناختی، نگرشی و رفتاری اعضای خانواده می باشد.
۳.

بررسی رابطه گرایش و التزام عملی به نماز و سلامت روان (مطالعه موردی: جوانان 30-15 ساله شهرستان آستارا)

کلید واژه ها: نماز سلامت روان آرامش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۵۶۱
نماز یاد خدا و پیوند با اوست اولین و مهمترین فریضه ای است که هر انسان مسلمان مکلفی ناگزیر به انجام آن است در آیات گوناگون مستقیماً به نقش آن در آرام سازی درون و شادابی روح و روان اشاره شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه گرایش و التزام عملی به نماز و سلامت روان جوانان 30-15 ساله شهرستان آستار می باشد. روش تحقیق توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه جوانان واقع در سنین (30-15) شهرستان آستارا که به تعداد 1641 بود. و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 316 نفر محاسبه شد، و به روش نمونه گیری غیراحتمالی دردسترس با ابزار پرسشنامه داده ها گردآوری گردید. روایی همگرایی برای هر یک از حیطه های پرسشنامه گرایش و التزام عملی به نماز بین (93/0- 98/0) و سلامت عمومی بین (94/0-96/0) بدست آمد و پایایی به روش آلفای کرونباخ به ترتیب 841/0 و 852/0 برآورد گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج بدست آمده از ضریب همبستگی پیرسون رابطه معکوس و معناداری را بین گرایش و التزام عملی به نماز و مولفه های آن (اثربخشی نماز در زندگی فردی و اجتماعی؛ توجه و عمل به مستحبات؛ التزام و اهتمام به انجام نماز؛ مراقبت و حضور قلب در نماز) و اختلالات روان(ناسازگاری جسمی، اضطراب و بی خوابی، اختلال در عملکرد اجتماعی، افسردگی) نشان داد (سطح معنی داری01/0 p<). با توجه به نقش نماز در سلامت روان افراد، بنظر مى رسد مسئولین فرهنگى جامعه، باید به نقش نماز توجه ویژه نمایند و با شناسایی چالش ها و موانع ساز و کار گسترش گرایش جوانان به نماز فراهم آورند.
۴.

بررسی جایگاه نماز در سبک زندگی ایرانی،اسلامی

کلید واژه ها: نماز سبک سبک زندگی سبک زندگی ایرانی –اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۱۳۹۰
«سبک زندگی»، تحت تأثیرعوامل متعددی نظیرفرهنگ، نوع جهان بینی و ایدئولوژی، شرائط و مقتضیات محیطی، وراثت و یا حتی متأثر از الگوهای دیگران، شکل می گیرد و معمولاً، بین سبک زندگی مردم جهان، تفاوت هایی وجود دارد و از جامعه ای به جامعة دیگر، این اختلاف ها عمیق تر است. در دنیای معاصر، سطح تعاملات و شیوه های زندگی به سرعت ، درمعرض تغییرات گسترده ای قرار دارد و غالباً سبک هایی با رویکرد بی هویتی، متزلزل و مغایر با معنویت و فرهنگ بومی کشورها شکل می گیرد و اگر رویکرد انفعالی در قبال آن ها اتخاذگردد، هویت و فرهنگ جوامع، با خطرات و آسیب های جدی مواجه خواهد شد. در جامعه ما برای اتخاذ رویه ای فعّال در عرصة فرهنگ، طراحی«سبک زندگی ایرانی،اسلامی»، با هدف صیانت از فرهنگ، باورها و ارزشهای اصیل جامعه شکل گرفته است. با عنایت به اینکه در نظام مبتنی بر اسلام، دین باید محور همة ارکان و فعالیتهای اعتقادی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی باشد، لذا نقش دین، کلیدی است و«نماز»، به عنوان رکن اساسی دین، باید جلوة غالب سبک زندگی ایرانی،اسلامی باشد. جایگاه نماز، به عنوان مظهر پرسش خدا و نماد دین داری،جایگاهی ممتاز است،زیرا اگر نماز با حصول شرائط وآداب، اقامه گردد،روح عبودیت را در تمام ابعاد فردی و اجتماعی حاکم می گرداند و دین را از شکل«معارف دینی»به صورت«سبک زندگی» در می آورد.
۵.

نگرشی بر آثار و نقش بنیادین نماز در اعتلای جامعه و کاستن آسیب های اجتماعی

کلید واژه ها: نماز خانواده عبادت آسیب های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۱۵۰۸
خداوند کریم با هدف رشد و پرورش شخصیت بشری و به تعالی رسانیدن روحی آنان، مجموعه ای از عبادات را واجب فرموده است تا همیشه برای ساخت شخصیت خود درحال تمرین و ممارست باشند. مهم ترین و محبوب ترین این عبادات نیایش و راز و نیاز به درگاه حق تعالی بوده که در قالب نماز پدیدار می گردد. قرآن مجید و سنت الهی به این نوع از بندگی که در قالب و شکل نماز انجام می گیرد، تاکید فراوانی نموده اند و ازجمله واجبات الهی است که در هیچ شرایط و موقعیتی نباید ترک شود. همانا نماز سرچشمه عبودیت و بندگی است و مناجات، ویژه نمازگزاران با خداست. نماز هم انسان را در برابر مشکلات اخلاقی، حقوقی و منکرات دور نگه می دارد و هم مشکلات مادی زندگی انسانی را از آسیب پذیری مصئونیت می بخشد. عباداتی هم چون نماز، روزه، زکات و حج که انجام منظم این عبادات دراوقاتی معین اطاعت از خداوند و پیروی اوامر الهی را به مومن متذکر می شود، سبب شده تا او همواره با خضوع و خشوع وصف ناپذیری درتمامی امور به خداوند نظر داشته باشد. هم چنین صبر و تحمل سختی ها، جهاد با نفس و تسلط برخواسته ها و هواهای نفسانی و اظهار محبت و نیکی به مردم را به او می آموزد. به طوری که روحیه خودباوری، همکاری و همبستگی اجتماعی او را رشد و تعالی می بخشد.
۶.

نماز و آثار آن در سیره و وصیت نامه های شهداء

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز نماز جماعت وصیت نامه شهدا سیره عملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴۸ تعداد دانلود : ۸۱۸
شهدا، انسان های کاملی هستندکه آموزه های دینی را با تمام وجود درک نموده اند. عالی ترین جلوه گاه کمال انسانی شان آنجاست که عزیزترین مطاع دنیایی شان، جان را در راه معبود خویش ایثار نمودند. لذا شهدا را می توان در همه عرصه ها به ویژه نماز که متعالی ترین هنگامه ی ارتباط عاشقانه و عاطفی خلق با خالق است، الگوی خویش قرار داد. با مطالعه ی اجمالی سیره و وصایای پرمحتوای شهدا به وضوح درمی یابیم که «نماز» و به ویژه «نماز اول وقت» از مهم ترین توصیه ها و مشی عبادی آنان به شمار می رود. در این راستا تأکید فراوان شهدا بر اقامه نماز به جماعت و شرکت مستمر و هدفمند در نمازجمعه است که حکایت از توجه ویژه آنان به وحدت و همبستگی میان مسلمین در مسیر دشمن شناسی و دشمن ستیزی دارد. لذا نگارنده برآن است که با تکیه بر وصایا و سیره عملی شهدا «جایگاه نماز و اهمیت آن» را از منظر ایشان مورد تحلیل قرار دهد.
۷.

نماز و آثار آن در سخنان، سیره و وصیت نامه های شهداء

کلید واژه ها: نماز سیره وصیت شهداء

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۰ تعداد دانلود : ۱۸۴۵
مساله مورد مطالعه در این پژوهش نماز و آثار آن در سخنان، سیره و وصیت نامه های شهداء است. نماز یک واجب الاهی است که خدای متعالی در پنج وعده روزانه مقرر فرموده است و از مهمترین و با شکوه ترین جلوه عبادت محسوب می شود تا حدی که هیچ عبادتی برای تقرب و نزدیکی به مولا به پایه نماز نمی رسد. نماز تنها به امت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله) اختصاص ندارد بلکه عهد و پیمان الاهی با همه مردم در همه دوران هاست. این پژوهش از روش کتابخانه ای به صورت فیش نویسی استفاده شده است. هدف این پژوهش شناخت سیره و وصیت نامه شهداء در مورد فریضه واجب نماز است که این بزرگواران اهتمام ویژه ای بر این امر داشتند و شهداء معنای واقعی نماز را درک کردند، آنان کسانی بودند که در شرایط سخت و ناامن نماز را اقامه می کردند و حتی در هنگام نماز به شهادت رسیدند.
۸.

بررسی نقش نماز در پیشگیری از وقوع جرم و جنایت

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز تعالی جرم و جنایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۹ تعداد دانلود : ۳۸۱۱
یکی از مهم ترین نیازهای درونی انسان، نیایش دربرابر معبود یگانه است که با توجه به شاکله وجودی انسان می توان گفت، نماز بهترین پاسخ به این نیاز می باشد. نماز ریشه در آیات و روایات فراوان دارد به عنوان نمونه، امام سجاد (ع) در رساله حقوق خود از اهمیت آن سخن می گوید. آن امام بزرگوار از نمازگزاران می خواهد که آن را بطور حقیقی ادا کنند، با آرامش و وقار و با دلی خاشع و زبانی نیکو آن را برپا دارند و جان و دل خود را متوجه خدا سازند. انسانها در جامعه عمدتا جنبه عدالت خواهی، حقیقت طلبی، کمال گرایی، زیبایی دوستی ومحبت طلبی را در اذهان خود می پرورانند از این روی جرم و جنایت را منفی می پندارند و در پی آنند که با ابزارهایی از وقوع جرم و جنایت جلوگیری نمایند. اکنون این پرسش مطرح می گردد که نماز چگونه و با چه مکانیزمی از وقوع جرم و جنایت پیشگیری می نماید؟ فرضیه پژوهش آن است که نماز، شخصیت انسان را تعالی می بخشد و او را به ابزار کنترل درونی مجهز کرده و جهت گیری مناسبی در رفتار آنها ایجاد می نماید، در نتیجه وقوع جرم و جنایت در جامعه نیز کاهش می یابد. برای بررسی فرضیه از روش اسنادی با مراجعه به منابع کتابخانه ای بهره می بریم.
۹.

بررسی چگونگی نماز در ادیان الهی

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز عبادت اسلام یهودیت مسیحیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۵۹ تعداد دانلود : ۴۳۹۰
نماز به عنوان یک نیایش منسجم و هدف دار، سابقه ای بس طولانی در ادیان مختلف دارد و می توان آن را به عنوان قدیمی ترین عبادتی ذکر کرد که در تمام دوران گذشته حضور داشته است. با این که نماز یک جنبه فراگیر در ادیان دارد، صورت و کیفیت آن در همه موارد یکسان نمی باشد، با این اوصاف یک چیز در همه آنها مشترک است و آن اعتقاد به مخاطبی مافوق بشریت است که با او سخن می گوید و از او در امور مادی و معنوی استمداد می جوید. بنابراین می توان گفت: پیامبران پرستش را به مردم نیاموختند بلکه نوع پرستش و آداب آن را برای مردم بیان نمودند. هدف از این پژوهش بیان جایگاه نماز، کیفیت و چگونگی آن در ادیان الهی و مطرح جهان می باشد تا مخاطب بتواند کامل ترین عبادت الهی را بشناسد و با معرفتی ژرف به عبادت معبود خود بپردازد. اکنون این پرسش مطرح می گردد که نماز در ادیان الهی دارای چه جایگاه، کیفیت و مقرراتی است؟ فرضیه پژوهش آن است که نماز در ادیان مختلف الهی و غیر الهی وجود داشته است و در اصل یکی از مهمترین عبادت ها و آیین هایی بوده که با آن خداوند را عبادت و پرستش می کردند. به گونه ای که در شریعت حضرت موسی و عیسی(ع) برپایی نماز از واجبات مهمی است که خداوند، درآغازرسالت به حضرت موسی(ع) و در آغاز تولد به حضرت عیسی(ع) توصیه نمود. در عهد عتیق در مورد اصل وجوب، اهمیت نماز و دعا، چگونگی برپایی نماز، و مکان و زمان نماز مطالبی بیان شده است. برای بررسی فرضیه از روش اسنادی با مراجعه به منابع کتابخانه ای بهره می بریم.
۱۰.

جایگاه نماز در پیشرفت اقتصادی؛ نماز و فعالیت های اقتصادی سالم

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز اقتصاد سالم اسلام نظم اقتصادی اعتدال در مصرف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۷ تعداد دانلود : ۱۳۰۷
مقاله حاضر به بررسی آثار روانی نماز بر سبک زندگی و اقتصاد سالم و اثرات نماز در بعد اقتصادی اشاره دارد .در این نوشتاربه ذکر آثار و نشانه های اقتصادی نماز پرداخته شده است. اسلام علاوه بر اهمیت و آداب و شرایط و از همه مهم تر آثار آن، ضمن تأیید نماز به صورت یک امر تعبدی، آن را عاملی بسیار مهم در جهت اصلاح نفس و شکوفایی استعداد و عامل سوق انسان به صراط مستقیم و در نهایت قرب الهی معرفی نموده و در کنار آثار فردی فراوانش آن را موجب اصلاح جامعه، اقتصاد سالم و کنترل نظم می شود واثرات نماز را در عرصه اقتصادی می توان در سایه توجه به افزایش تعاون اجتماعی ،زمینه ساز تقلیل دامنه کنترل رسمی دولت ودر نتیجه کاهش هزینه های مالی ،افزایش پس انداز ،افزایش سرمایه گذاری مشروع ،محو زمینه های مفاسد اقتصادی ،افزایش تعهد شغلی و انضباط و بهره وری اقتصادی دانست. در اسلام به همان اندازه که به مسائل معنوی و دینی اهمیت داده شده به مسائل اقتصادی نیز بهاء داده شده است. بخش مصرف در حوزه اقتصادی، یکی از بخش های مهم است هر گونه دست یابی به انسان کامل و جامعه سالم، نیازمند توجه کامل به حوزه اقتصادی است. از نظر اسلام، در حوزه مصرف آن چه مهم است کم مصرف کردن نیست بلکه درست و به جا مصرف کردن است. به هر حال میانه روی در مصرف و اعتدال در معاش یکی از وظایف مهمی است که پیامبر(ص) وظیفه خود می دانست. و باید با بهره گیری از نکات ارزنده نماز همچون حی الی خیر العمل، حی الی الفلاح و. .. زمینه ای را برای رشد و شکوفایی اقتصادی فراهم آوریم.
۱۱.

بررسی رابطه بین سرمایه های روانشناختی ونماز

نویسنده:

کلید واژه ها: سرمایه های روانشناختی خوش بینی امید خودکارآمدی تاب آوری نماز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۶۱۵
در سالهای اخیر توجه روانشناسان به مقوله روانشناسی مثبت گرا جلب شده و در تمام حوزه های روانشناسی توانسته نظریات گران بهایی ارائه کند در بحث روانشناسی مثبت گرا مقوله سرمایه های روانشناختی انسان در کنار دیگر نیازهای انسان مورد بحث قرار گرفته است این سرمایه ها عبارتند از: خود کار آمدی یا اعتماد به نفس ،امیدواری،خوش بینی وتاب آوری می باشد. در این پژوهش سعی شده تا رابطه این چهار مولفه با نمازوتاثیری را که نمازازنظر روانی روی چهار مولفه مذکور می گذارد را موردبررسی قرار داد.از آنجا که نماز،عالی ترین روش نزدیکی وقرب به سوی معبود است دارای اثرات مختلفی خواهد بود که نیاز به پژوهش دارند یکی از این اثرات آرامش روانی است که در پی داردکه این آرامش باعث بهزیستی روانی افراد می شود که این بهزیستی روانی در کنار سرمایه های روانشناختی محقق خواهد شد.این امر نشان دهنده اهمیت این مقوله در روند زندگی انسان می باشد که در این مقاله مفصل به آن اشاره خواهد شد.نماز به عنوان یکی از مهمترین فرایض دینی،نقطه اوج عبادت است رابطه معنی دار با سرمایه های روانشناختی دارد.انجام فعالیتهای مذهبی به ویژه نماز امید به زندگی را افزایش ،خوش بینی وخودکارآمدی را بالا برده وبرای غلبه برسختی ها تاب آوری را افزایش داده وسازگاری را در پی خواهد داشت .
۱۲.

بررسی عملکرد نماز در ممانعت از بیماریهای جسم و روح با توجه به بیانات امام رضا(ع)

کلید واژه ها: نماز فواید روحی - معنوی امام رضا (ع) جسم درمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۴ تعداد دانلود : ۷۹۶
این پژوهش نیز با توجه به اهمیت نقش نماز در زندگی انسان، به بررسی آثار و فواید روحی، جسمانی و پزشکی نماز از منظر امام رضا(ع) در راستای حفظ کرامت انسانی پرداخته است و با استفاده از اطلاعات کسب شده از منابع کتابخانه ای و روشی تحلیلی-توصیفی به بررسی آن اقدام نموده است. نتایج حاکی از آن بود که یکی از عوامل اصلی ایجاد این بیماری نداشتن روحیه سالم ناشی از بی اعتقادی و سرگردانی و نداشتن پایگاه و ملجأ مطمئن جهت تخلیه روحی و افول کرامت انسانی می باشد. نماز خود به عنوان عنصر اساسی در راستای آرامش روحی و تخلیه شخص با نیروی ماورایی و کرامت خویش می باشد. البته شایان ذکر است که این ارتباط باعث فعل و انفعالات شیمیایی در بدن انسان گشته و با ترشح هورمونهایی خاص مانع بروز بیماری ها می گردد و از طرفی رعایت آداب و رسومات فیزیکی و ظاهری نماز و همچنین ادای اوقات خاص آن به خصوص در ادای نماز صبح خود تاثیر بسزایی در افزایش کرامت انسانی و کاهش ابتلا به بیماریها و درمان آن خواهد داشت که در جای خود به تفصیل بیان شده است. امام رضا(ع) در بیان فوائد جسمی و پزشکی ابتدا به نقش عوامل معنوی در بهبود جسمی و روحی و اثرات مترتب آن برای افراد ویژه و به طور مخصوص به فواید جسمی آن برای افراد عام برای حفظ و توسعه کرامت انسانی پرداخته اند.
۱۳.

نقش نماز جماعت مساجد در ارتقای فرهنگ جامعه

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز جماعت مساجد ارتقای فرهنگ جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۱۴
از آنجا که اراده خداوندی به هدایت بشر تعلق گرفته است، باید از هر ابزاری برای تحقق این امر الهی استفاده کرد. یکی از این ابزارها، تظاهر به عبادت هایی است که در شرع مقدس اسلام به صورت ظاهری برگزار می شود، که نماز جماعت یکی ازاین شعائر است. در این مقاله بعد از مقدمه ای کوتاه، واژه نماز تعریف خواهد شد. آنگاه به سفارش نماز خواندن در ادیان مخلتف که برگرفته از آیات قرآن است، اشاره خواهد گردید و بعد از معرفی اولین نماز جماعت، این فریضه در قرآن و احادیث و روایات بررسی خواهد شد. در بخش اصلی مقاله نقش نمازجماعت مساجد در ارتقای فرهنگ جامعه به طور مشروح بررسی خواهی خواهد گردید. یافته های این تحقیق نشان می دهد که نماز جماعت مساجد، اعلام اخبار عمومی و دعوتی آشکارا به سوی خدا و گسترش معنویت در جامعه است که برای تحقق اوامر الهی انجام می گیرد. همچنین، نماز جماعت مساجد، احیاءکننده روح اخوت و دوستی برای همرنگی و همراهی مسلمانان و جلو گیری از معصیت الهی است. روش این تحقیق پژوهش کیفی مبتنی بر رویکرد توصیفی و تحلیلی می باشد.
۱۴.

تحلیل کارکردهای اجتماعی و فرهنگی نماز در جامعه

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز کارکرد اجتماعی مناسک دینی کنش فردی و جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۷ تعداد دانلود : ۱۴۹۱
در اسلام نماز یکی از شاخص ترین آیین هاست. اولین جزء نماز اراده و قصد است. در جامعه شناسی کارکردی نیز به قصد و هدفی که از اعمال کنش ها در نظر گرفته می شود، قصد یا نیت گفته می شود و به چنین کنشی، کنش هدفمند اطلاق می گردد که کارکرد های خاصی را به دنبال دارد. آثاری که در نیت نمازگذار مطرح بوده اند، کارکرد آشکار و آنچه از ابتدا در نیت او مطرح نبوده است، کارکرد پنهان نام دارند. از کارکردهای آشکار نماز می توان به ابراز بندگی و انجام امر الهی، افزایش درجه خلوص، دور شدن از بدی ها و… اشاره کرد. در این پژوهش سعی شده است تا برخی کارکردهای پنهان نماز با هدف شناسایی کارکردهای اجتماعی و فرهنگی نماز به عنوان بزرگ ترین عبادت و مهم ترین سفارش انبیاء و شناخت اهمیت نماز به عنوان کنش فردی و جمعی که روح انضباط را در انسان تقویت می کند، معرفی شوند. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و با روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است. و اطلاعات مورد نیاز از کتاب ها و مقالات صاحب نظران گردآوری، استخراج و سپس در چارچوب نظریه کارکردگرایی تحلیل شده است. و در نتیجه ملاحظه شد که اعتقادات دینی باعث انسجام و همبستگی گروهی، احساس مسئولیت، اعتماد و هویت اجتماعی و همچنین بازدارندگی از اعمال خلاف،آرامش و پیشرفت اجتماعی می شود. بنابراین اعتقادات دینی دسترسی به اهداف مشترک را تسهیل می کند که می توان از آن به عنوان یک سرمایة اجتماعی معنوی نام برد.
۱۵.

جایگاه نماز در سبک زندگی ایرانی، اسلامی

کلید واژه ها: نماز دین فریضه سبک زندگی دانش آموزان نوجوانان و جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶۳ تعداد دانلود : ۴۹۸۸
هدف از انجام این پژوهش بررسی جایگاه و نقش نماز در سبک زندگی ایرانی اسلامی در بین اقشار مختلف جامعه، بویژه دانش آموزان نوجوان و جوان می باشد. با توّجه به اهمّیت نماز در رشد و تعالی انسان و رسیدن به قرب الهی و با توّجه به نقش نماز در دوری از گناه و جرائم اجتماعی باید گفت نماز ستون دین و بهترین و استوارترین برنامه آدم سازی است و هیچ عملی نزد خداوند محبوب تر از نماز نیست .یافته های پژوهش نشان می دهد که نماز می تواند انسان را با اعتماد به نفس و اطمینان وصف ناشدنی به سوی سعادت و خوشبختی در زندگی دنیوی و اخروی پیش ببرد.فرد نمازگزار در خلوت با خدای خویش قرار می گیرد و به راز و نیاز با معبود می پردازد و با این شیوه وارد دنیایی دوست داشتنی و شیرین می شود.نمازگزار با برپایی فریضه نماز، ضمن انجام دستور الهی، آن را امری مهّم در تزکیه و اصلاح نفس خویش می یابد، بطوری که سبب شکوفایی استعداد های درونی و نشان دادن صراط مستقیم و در نهایت رسیدن به قرب الهی خواهد شد.نتایج پژوهش حاکی از آن است که نماز دارای آثار فردی و اجتماعی فراوانی است که موجب اصلاح جامعه ، اقتصاد سالم و کنترل نظم و اندیشه جوامع می شود.ازجمله آثار فردی آن، تاثیر بر روان فرد ازجمله: ایجاد تمرکز، آرامش، اعتماد به نفس، پشتوانه قوی، درمان وسواس و...در نهایت ایجاد سبک زندگی مناسب می شود. به طور کلی می توان گفت انجام فریضه نماز بر بهبود سبک زندگی دانش آموزان مؤثّر است.
۱۶.

نقش دینداری در ارتقای سلامت نظام اداری

کلید واژه ها: دینداری کیفیت زندگی کاری سلامت اداری نظام سلامت اداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۶۶۷
هدف از این پژوهش بررسی نقش دینداری در ارتقای سلامت نظام اداری در دانشگاه های سراسری استان آذربایجان شرقی می باشد. بر این اساس از طریق مرور ادبیات نظری و پیشینه تحقیق مدل مفهومی و فرضیه های تحقیق ارایه شدند. با توجه به جامعه ی آماری مورد پژوهش و با کمک جدول دمورگان، حدود 322 نفر به عنوان نمونه انتخاب و سپس داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه از کارکنان دانشگاه های آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی جمع آوری شدند. بنابراین بر حسب هدف، تحقیق کاربردی است و از نظر گردآوری و تحلیل داده ها به روش توصیفی پیمایشی می باشد . بدین منظور پس از انجام بررسی های میدانی و کتابخانه ای الگوی مفهومی تحقیق ترسیم شد. جامعه آماری درنظر گرفته شده، دانشگاه های آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی، می باشد.. اعتبار شاخص کلی دینداری و سلامت نظام اداری (0.94 و 0.75 ) بدست آمد. اطلاعات بدست آمده با انجام محاسبات آمار توصیفی و آمار استنباطی به کمک نرم افزار spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.
۱۷.

تاثیر نماز در تحکیم بنیان خانواده

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز آثار فردی آثار خانوادگی خانواده تحکیم خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸۸ تعداد دانلود : ۸۱۳
نماز یک نیاز حقیقی و ضروری انسان است و به میزان ضرورتی که برای فرد و اجتماع دارد، دارای فایده ها و آثار نیکوی فردی و جمعی است، و به همان نسبت که وجود آن منشأ برکات و خیرات است، فقدان آن نیز زیان بار است.اقبال لاهوری نماز را گوهری می داند که در دل صدف عقیده توحیدی پدید می آید و آن را حج کوچک قلب و خنجری برای از میان بردن فحشا و منکرات معرفی می کندکه در دست مسلمان قرار دارد. نماز یاد خداست و تنها با یاد خداست که دل ها آرام می گیرد. این چنین سخنانی از بزرگان عالم بسیارند که از ارزش و جایگاه عظیم نماز حکایت می کنند. تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده بعنوان واحد بنیادین جامعه، از دیرباز مورد توجه محققان جهان بوده است. با تشکیل خانواده های سالم است که دین و تقوای مردم و در نتیجه سلامت اجتماع حفظ می شود.خانواده های ناسالم خانواده هایی می باشند که در آن ها بی نمازی، فقدان نیایش و خدا فراموشی موج می زند. طبق تحقیقات انجام شده، نود و هشت درصد بزهکاران و جنایتکاران، کسانی هستند که در خانواده هایشان کسی سر به سجده نمی برده است و در طول عمرشان حتی یک بار هم نماز نخوانده اند و پا جای پای شیطان نهاده اند و دو درصد دیگر هم که نماز می خواندند اکثراً دست تصادف و اتفاق آنان را به زندان کشانده است و یا نمازشان از روی جهالت بوده است. این پژوهش بدنبال یافتن پاسخ سوال زیر است: «نماز چه نقشی در تحکیم بنیان خانواده دارد؟»
۱۸.

جایگاه نماز در کلام امام سجّاد (علیه السلام)

کلید واژه ها: امام سجّاد(ع) صحیفه ی سجّادیه رساله ی حقوق نماز دعا موانع درک نماز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۰ تعداد دانلود : ۳۸۸
موضوع این پژوهش، جایگاه نماز در کلام امام سجّاد (علیه السّلام) است؛ که به بحث پیرامون اهمیّت نماز، تعقیبات آن، اوصاف نمازگزاران، آثار و موانع درک حقیقت نماز می پردازد. هدف از این پژوهش، آشنایی بیشتر جامعه ی شیعی با دوران امامت امام سجّاد (علیه السّلام) و اقدامات ایشان در راه تبلیغ دین، بیان سیره و جمع آوری منسجم سخنان و رهنمودهای امام (علیه السّلام) در زمینه ی نماز از طریق مطالعه ی منابعی مانند صحیفه ی سجّادیه و شروح آن، بحارالانوار و ... می باشد. با مطالعه ی دعاها وسخنان امام (علیه السّلام) دریافت می شود که ایشان از طریق بهترین راه ممکن در آن روزگار فاسد، به تبیین نماز، پرداختند؛ با محتوای غنی دعاهای مرتبط با نماز، به آموزش غیر مستقیم آن اقدام کردند و نگذاشتند دسیسه ی دشمنان در انحراف دین به ثمر نشیند. با این اقدامات، باعث رشد فکری جامعه شدند که مقدمه ای برای دوران امامت امام باقر (علیه السّلام) و امام صادق (علیه السّلام) بود. بنابراین می توان گفت: ایشان در قالب ادعیه (صحیفه، ابوحمزه و ...) وبیاناتی هم چون «رساله ی حقوق» به طور مستقیم و غیر مستقیم، جامعه را به نماز (اعم از واجب و مستحب) تشویق نموده و آفات و موانع درک آن را بیان کرده اند.
۱۹.

نقش مادران مذهبی در ترغیب فرزندان به نماز

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز مادر ترغیب فرزندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۹ تعداد دانلود : ۴۸۸
موضوع تحقیق «نقش مادران مذهبی در ترغیب فرزندان به نماز» است. از آنجایی که روح پرستش از همان ابتدای خلقت انسان در نهاد او جای گرفت، انسان همواره به دنبال پناهگاه مطمئنی بود تا بت واند به معب ود خوی ش دست یابد تا اینکه روح او خ دا را جستج و کرد و در حال نماز خواندن، پی به خدا برد. نماز یک نیاز فطری و نیروی جاذبه ای است که در جسم و روح انسانها نسبت به خالق هستی است. خانه، اولین مدرسه تربیت اخلاقی و دینی است و فرزندان به تدریج بر اساس مشاهدات روزمره، پایه های اخلاقی خود را پی ریزی می کند. در محیط خانه کودک تعالیم خوب و بد را فراگرفته و زیربنای اخلاقی او شکل می گیرد. از آنجا که مادر به مناسبت دائمی بودن روابطش با فرزندان، مهرورزی و محبت بیشتر به آنان، رفع نیاز آنها و... بیشتر از پدر می تواند در فرزندان مؤثر باشد. بنابراین مادر می تواند از راههای بیشتری فرزندان خود را به نماز که یکی از مهمترین مسائل تربیتی دینی مذهبی است ترغیب نماید و از راههایی همچون الگو بودن، نمازخواندن در حضور فرزندان، تعظیم و تکریم نماز، فضاسازی معنوی و جاذبه های ظاهری و... می تواند تاثیرگذار باشد.
۲۰.

بررسی ارتباط نماز با تربیت فرزندان و تقویت بنیان خانواده بر ارتقاء احساس امنیت و سلامت روانی و اجتماعی

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز تربیت خانواده امنیت سلامت روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۲ تعداد دانلود : ۴۴۴
نماز به عنوان یکی از بهترین عبادات بر تربیت فرزندان، آثار بسیار قابل توجهی اعم از تأثیر بر اخلاق فرزندان، اجتماعی شدن فرزندان، در حل مشکلات و رفع اضطراب فرزندان، همکاری و اتحاد، رعایت حقوق اجتماعی، تمرین اعتماد به نفس و وقت شناسی را دارد که با حضور در محضر خدا و انس با نماز انواع فضایل و کمالات برای خانواده نیز مهیا می گردد، از سویی انسان ها به آرامش و سلامت روانی نیاز دارند، زیرا در سایه آرامش می توانند به رشد و کمال، اهداف عالی و سجایای اخلاقی برسند. در این تحقیق سعی شده است که به بررسی اجمالی و مختصری در رابطه با ارتباط نماز با تربیت فرزندان و تقویت و تحکیم بنیان خانواده بر ارتقاء احساس امنیت و سلامت روانی و اجتماعی آن پرداخته شود. این پژوهش با روش کتابخانه ای انجام شده است، لذا در این راستا نظرات دانشمندان دینی داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گرفته و هم چنین آراء حضرت امام خمینی نیز بیان شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که میان این متغیرها با هم رابطه وجود داشته و از هم جدا نیستند، به گونه ای که این رابطه مستقیم بوده و بین وضعیت فرد نسبت به خواندن نماز و ارتقاء سلامت و بنیان خانواده و تربیت آن رابطه معناداری وجود دارد. با این توضیح هر اندازه فرد ایمانش قوی تر و پایبندی اش به فرایض دینی بالاتر باشد، سلامت روانی، اجتماعی و احساس امنیت بالاتری داشته و به درستی تربیت فرزندان و ارتقاء و تحکیم بنیان خانواده خواهد رسید.
۲۱.

آثار نماز در اخلاق فردی

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز اخلاق فردی اثر اخلاقی اثر تربیتی اثر روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۶۷۲
عنوان مقاله حاضر «آثار نماز در اخلاق فردی» می باشد، که عموما از دیدگاه آیات و روایات بررسی شده است. تدبیر اسلام این بوده است که نماز را، سوای تمام ابعاد اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ... در قالب یک سلسله برنامه های تربیتی پیاده کند، لذا شرایطی برای آن قرار داده است تا به نمازگزاران درس هدایت، صداقت، نظم، نظافت، پاکیزگی و مراعات حقوق دیگران و... را آموزش دهد. این پژوهش که با روش کتابخانه ای به نگارش در آمده است، حاوی این موضوعات در رابطه با اخلاقی فردی نمازگزار می باشد:
۲۲.

بررسی و تاثیر نماز بر بهداشت روانی اقشار جامعه

کلید واژه ها: نماز بهداشت روانی اضطراب استرس افسردگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۱ تعداد دانلود : ۵۹۶
هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه میزان تقید به نماز و آثار آن بر بهداشت روانی اقشار مختلف جامعه می باشد که به روش کتابخانه ای انجام شد و برای گردآوری مطالب، ضمن مراجعه به کتب علمی، از مجموع مقالات و نظرات کارشناسان حوزه های تعلیم و تربیت و اندیشمندان مذهبی بهره برداری شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که توجه و خشوع که از شرایط مهم نماز است وسیله ای است برای پرورش و تمرین حضور ذهن و تمرکز حواس که در زندگی بسیار حائز اهمیت بوده، بیشتر موفقیت های انسان در نتیجه همین تمرکز و توجه کامل و حضور ذهن است. همچنین رویکردهای خود درمانی از طریق خودیابی، نقش معنادهی به حوادث در مقابل استرس ها، مسئله خود نظم جویی، کنترل خود، توکل و کنار آمدن با خدا و بالاترین و عالی ترین راه رسیدن به کمال و لقای حق ، حضور حضرت ربویی است. در اسلام بالاترین و شکوهمندترین نیایش نماز است. نماز سرود توحید و یکتاپرستی و زمزم دلنشین فضیلت و پاکی است. نماز تمرین وظیفه شناسی و سپاس به بارگاه ولی نعمت خویش است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مقید بودن به اقامه نماز در کاهش سطح اضطراب افراد تاثیر گذار می باشد و هر قدر تقید به نماز بیشتر باشد، فرد از آرامش روانی بیشتری نیز برخوردار خواهد بود.
۲۳.

نماز؛ تعالی فردی و اجتماعی در پرتو نگاه قرآن و عرفان

کلید واژه ها: نماز تعالی فردی تعالی اجتماعی قرآن عرفان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۳۴۴
این نوشته پرتوی است از در مصادیق تعالی در نماز، با جرعه نوشی از (شراب طهوری) که راه نیل به آن فاسجدله(انسان/۲۶) و با سیری در اشعار و بهره ای از نورانیت آیات و روایات، سراغ جلوه هایی از تعالی فردی و اجتماعی در نماز را گرفته، با مختصر پرداختی به عنصر زکات و جوانب طراوت آفرین آن و نیم نگاهی به فواید بی کرانه ی اقیانوس مواج نماز جماعت برای برخورداری از ظرفیتهای مقدس و متعالی آن را. تعالی در نماز بلند پایگی است، بالا رفتن و اوج گرفتن است اما نه هر بالائی، بلکه تقرب و نزدیک شدن به خداست. اولین واجب در نماز که (نیت) یعنی تعیین هسته ی مرکزی عمل است، با کلمه مبارکه (قربة الی الله) زینت می یابد. قرب، نی بالانه پستی جستن است؛ قرب حق از حبس هستی رستن است (مثنوی مولوی).پس در همان قدم اول، مقصد مشخص است، همانطور که در آوای ملکوتی اذان می شویم، (آمد ندا از آسمان جان را که بازآ، الصلاه) دعوتی جانانه با نغمه ای عرشی که: (خیزید عاشقان که سوی آسمان رویم)(کلیات شمس). حضرت امام خمینی (ره) در استحباب افزودن ۶ تکبیربر تکبیره الاحرام در تحریر الوسیله می فرمایند: (پس بگوید "وجهت وجهی للذی فطرالسموات (۷۹/ انعام)" پس از آن قرائت را شروع کند) یعنی توجه محض به خالق آسمانها . چه حقیقت دل انگیز و چه معنویت روح نوازی از تعالی در گام آغازین معراج مومن موج می زند. رویم به خداست همان بلند بالائی که رب بزرگ جهانها با همه جلال و عظمتش ،و رب من است، ربی الاعلی؛ و با این تکبیر در لحظه ی آغاز محرم میشوی و به حریم حرم راه می یابی بالا میروی، نزدیک میشوی و متصل می گردی بسان قطره ای که به اقیانوس می پیوندد.
۲۴.

مقایسه نماز(نماز جماعت) با جبهه های هشت سال دفاع مقدس و نقش آن در ایجاد و تقویت فرهنگ شهادت در جامعه

کلید واژه ها: نماز جماعت فرهنگ شهادت جبهه های حق علیه باطل تفسیر نماز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۹ تعداد دانلود : ۸۰۷
وجود نقاط مشترک در جهاد نظامی مسلمین، دفاع از مرز و بوم میهن اسلامی-حضور در جبهه های جنگ علیه باطل و دفاع مقدس- با فریضه الهی نماز(نماز جماعت) ، حضور در پیشگاه معبود، زمزمه دسته جمعی تشهد، خضوع یکپارچه، بندگی تام در محضر باری تعالی و نیز تاثیر این اتحاد در همه زمینه های جامعه از قبیل تعالی فردی و اجتماعی، پیشرفت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که امروز به قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی تبدیل شده است از اهم مواردی است که در این مقاله به تبیین آن پرداخته می شود. یکی از دلایل موفقیت رزمندگان در جبهه های حق علیه باطل و اینکه امروز پس از قریب به سه دهه هنوز استقلال کشور را مدیون آنها هستیم خصوصاً در جوانان امروز در قالب مدافعان حرم، وجود یک فرهنگ غنی است که به شهادت منجر گردیده که از هر تعلیم و تربیت دوران زندگی ایشان پررنگ تر بود و آن عشق به نماز و نماز جماعت است. چون ایشان درک کرده بودند که بعد از هر حرکت در نماز باید تفاوتی با قبل داشته باشند و عمل به تفسیر نماز آنها را از طریق شهادت جاودانه نمود.بطور مثال اگر در جبهه رزمنده ای مجروح می گردید رزمنده دیگری مثل کبوتری سبک بال بی درنگ جای خالی او را پر می کرد. همانند نماز جماعت، همه نظم و ترتیب و انجام دادن حرکت را با نظر فرمانده انجام می دادند، درست مثل پیروی از امام جماعت. حال چه شد که نماز آنها را با شهادت جاودان نمود ولی برخی نمازها امروز بدون اثر شده است؟ جوانان ما چه نمازی بخوانند تا فرهنگ شهادت محفوظ بماند؟
۲۵.

نقش نماز و دعا در تقویت بهداشت روانی

کلید واژه ها: اسلام نماز دعا بهداشت روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰۷ تعداد دانلود : ۱۹۵۵
آگاهی از عواملی که به ارتقای سلامت انسان کمک می کند ، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بر مبنای این آگاهی آدمی می تواند از هر عامل مخرب ، سلامت و شادابی خود را برهاند و همواره جسم و روانی برخوردار از تعادل و سلامت و همراه با شادابی واقعی داشته باشد . آن چه در اسلام بر آن تأکید شده این است که انسان نباید با رفتارهای خود زمینه گرفتار شدن در دام بیماری های روانی را فراهم کند .پژوهش های زیادی نشان داده اند نماز و دعا می تواند مسائل و مشکلات روحی و روانی انسان را کاهش دهد. علت تأکید اسلام بر ذکر پیوسته ی خداوند ، این است که انسان در خلال زندگی دنیوی ، لحظه به لحظه ممکن است استرس ها و فشارهای روانی گوناگونی را تجربه کند ، که غلبه بر آن ها به تدریج از قدرت روحی و روانی انسان کاسته و زمینه را برای ایجاد بیماری های خطرناک روانی و گاه جسمی فراهم می سازد . بنابراین انسان باید با ارتباط دادن خویش به منبع و سرچشمه ی هستی و استمداد قلبی از او و در سایه ی دعا و نیایش پیوسته بر قدرت روحی و روانی خود بیفزاید . بنابراین باید تمامی اوامر و نواهی خداوند را درتقویت بهداشت روان همواره نصب العین خود قراردهیم وبرای اجرای آن از خداوند استمداد جوییم . روش تحقیق از نوع کتابخانه ای با مراجعه به آیات قرآن ، تفاسیر و روان شناسان بهداشت روان به تحلیل و توصیف آن پرداخته شده است.
۲۶.

ابعاد فردی اجتماعی نماز در سبک زندگی اسلامی

کلید واژه ها: نماز سبک زندگی اسلامی اخلاق محوری ایمن سازی بخشندگی وحدت بخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۵ تعداد دانلود : ۳۷۶۴
مدرنیسم، جریان اصلی تحولات دنیای امروز، کهبه جوامع اسلامی نیز راه یافته، به دنبال اینست که تحت عنوان دلفریب تجدد،مبانی سبک زندگی غربی را جایگزین اعتقادات بنیادی مسلمانانکرده و سبب فراموشی سرچشمه های باوری که اساس حیات متعالی مسلمانان بر آنها نهاده شده،گردد.برای مقابله با این جریان، رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای مدظله العالیبا مطرح نمودن بحث تئوریک، انتقادی و دقیق«سبک زندگی اسلامی»به تقویت این سبک در جامعه اسلامی، از راه تحکیم «ایمان» تأکید ویژه دارند.ایمان در آموزه های اسلامی با«عمل صالح» پیوندی ناگسستنی دارند و بارزترین مصداق آن «برپایی نماز» می باشد. این اظهار بندگی و عبودیت نسبت به خداوند، شاخص و معیارسبک زندگی اسلامی استکه تنها یک تکلیف عبادی محضنبوده، وآن گاه که با سامان زندگی اجتماعی در هم بیامیزد، معجزه اسلام را در آرایش منظومه احکام عبادی آشکار می سازد. معجزه ای که پژوهش حاضر- بنا به رسالت خود در تبیین سخنان رهبر معظم انقلاب و تبدیل آن به گفتمان عمومی جامعه- سعی دارد به روش توصیفی - تحلیلی، به بررسی برجسته ترین ابعاد فردی اجتماعی آن در سبک زندگی اسلامیبپردازد. مطالعات و تحقیقات به عمل آمده گویای این مطلب است که نماز با سه مبنای«خدامحوری، جهان بینی الهی و جمع گرایی» متمایز کننده سبک زندگی اسلامی از سبک غربی استوبازتاب فردی اجتماعی وسیعی در سبک زندگی نمازگزار دارد، از جمله مهمترین این ابعاد عبارتند از: «اخلاق محوری، ایمن سازی، حرمت گذاری، بخشندگی و وحدت بخشی» که پژوهش پیش رو، هر یک را مورد تحلیل و واکاوی قرار داده است.
۲۷.

نماز و تقویت و تحکیم بنیان خانواده

نویسنده:

کلید واژه ها: نماز تحکیم تقویت خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۱ تعداد دانلود : ۸۹۳
نهاد خانواده به عنوان اولین کانونی که کودک در آن رشد می کند نقش اساسی در تربیت دینی دارد .از آن جا که کانون خانواده بهترین مدرسه برای رشد یافتن نسل های جوامع بشری است مسلما خانواده ی با محیط سالم رشد اجتماع را هم به همراه خواهد داشت .هر چه در این نهاد حس مذهبی رشد کند امنیت درونی و درک لذت واقعی از زندگی و استحکام خانواده بیشتر می شود .چرا که دین ،زندگی ما و سعادت دنیا و آخرت را تأمین می کند.و خط سیر فکری و عملی روشنی به فرد می دهد به طوری که نا کامی ها و مشکلات او را از پای در نمی آورد و گرفتار یأس و ناامیدی نمی شود . در بین همه ی عبادات ،نماز که در قرآن به عنوان باز دارنده از منکرات معرفی شده است با توجه دادن انسان به خدا و ارتباط قلبی او با خدا ،رضایت و خشنودی خانواده ها را فراهم کرده و از اضطراب های ناشی از آسیب ها رهایی می بخشد. نگارنده در این مقاله به جهت تأثیر نماز در همه ی ابعاد زندگی انسان به بررسی نقش نماز در استحکام خانواده که نقش مهمی در سلامت جامعه دارد پرداخته است و آثار اجتماعی نماز،عوامل بی نمازی ،تشویق جوانان به نماز ،پیامدهای آن در خانواده و تأثیر بر بهداشت روانی خانواده و تقویت کانون خانواده و جلوگیری از انحرافات و نهایتا تأثیر بر سعادت بشر را مورد مطالعه قرار می دهد.