درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۵٬۳۶۱ تا ۱۵٬۳۸۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۵۳۶۱.

بررسی دیدگاه قیصری در مورد حقیقت زمان عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خردنامه صدرا دوره ۲۴ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۹۳)

کلید واژه ها: زمان فلسفی زمان عرفانی حرکت اسماء الهی مظاهر اسماء قیصری ابن سینا ارسطو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۳۵۹
قیصری یکی از بزرگترین شارحان مکتب ابن عربی است که با استفاده از مبانی عرفانی، نظریه خاصی در مورد زمان ابداع کرده است. دیدگاه او در اینباره چند بخش دارد: نقادی نظریات فلسفی، بویژه دیدگاه ارسطو و ابن سینا، تأویل عرفانی برخی از نظریات فلسفی، تبیین حقیقت زمان طبق مبانی عرفانی و تقسیمات آن. اما انتقادات قیصری بر دیدگاه ابن سینا و تأویل عرفانی وی از برخی نظریات فلسفی، با اشکالاتی مواجه است. مهمترین اشکال نظریه او، مستندات حدیثی در مورد ظهور زمان، با استناد به اسم «الدهر» خداوند است، زیرا احادیث مورد استدلال قیصری، وثاقت لازم را نداشته و مدعای او را نیز اثبات نمیکنند. بدین لحاظ، میتوان گفت زمان با نظر به اسم «المُقَدِّر» خداوند ظهور مینماید و ظهور آن در مراتب مختلف، بوجود آورنده روز و شب الهی است.
۱۵۳۶۲.

تعیین الگوی آوایی فواصل قرآنی براساس مشخصه های تمایزدهنده واجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی سال دوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیایی ۵) 1-18

کلید واژه ها: نظم آهنگ توازن آوایی فواصل آیات مشخصه های تمایزدهنده واجی الگوی آوایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۳۵۹
نظم آهنگ حاصل از چینش و نظم همخوان ها و واکه ها در واژه ها و در هر آیه و سوره از قرآن کریم، نمودی از اعجاز بیانی این کتاب الهی محسوب می شود. در میان عوامل متعددی که این نظم آهنگ را شکل می دهند، توازن و هماهنگی آوایی فواصل قرآنی نقش برجسته ای را ایفا می کند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با تکیه بر مشخصات و ویژگی های نظام واجی زبان عربی، واج پایانی تمام فواصل قرآنی(کلمه انتهای هر آیه)، مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود که آیا الگوی خاصی برای توازن آوایی انتهای فواصل قرآنی وجود دارد و آیا می توان به کمک آن تمایزی بین سوره های مکی و مدنی ایجاد کرد. داده های تحقیق از پیکره عربی قرآنی (The Quranic Arabic Corpus) دانشگاه لیدز و با استفاده از روش داده کاوی متن استخراج شد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که با لحاظ کردن زنجیره حاصل از تمامی واج های پایانی کل فواصل هر سوره، نمی توان الگوی مشخصی برای توازن آوایی فواصل آیات ارائه داد ولی نظم خاصی از نظر شیوه تولید و محل تولید بر زنجیره های دوتایی حاصل از واج پایانی فواصل آیه آغازی و آیه پایانی سوره ها حاکم است که می تواند به عنوان معیاری برای تمایز میان سوره های مکی و مدنی توسط رایانه مورد استفاده قرارگیرد.
۱۵۳۶۳.

استحقاق اجرت المثل مدیر در اداره مال غیر از دیدگاه قرآن کریم و حقوق ایران

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: اجرت المثل حسبه احسان امربه معروف نهی از منکر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۹۱
اجرت المثل متصرف یا مدیر در اداره مال غیر از مواردی است که قانون مثل سایر موارد مرتبط با آن از جمله مسئولیت مدنی، خصوصیات مدیر، شرایط اداره و شرایط مال مورد اداره و... در ارتباط با آن سکوت اختیار کرده است؛ آیاتی از قرآن کریم موسوم به آیات قیام، تعاون، ولایت، آیه 152 سوره مبارکه انعام که به عنوان آیه های احسن، احسان و... هستند هرکدام یک جنبه از اداره مال غیر را شامل می شوند. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی، درصدد اثبات عدم استحقاق اجرت المثل برای مدیر مال غیر بر اساس آیات قرآن است. مهم ترین مستند نظریه اشاره شده، اداره مال غیر از باب حسبه بودن عمل است. از نظر بیشتر فقها و اندیشمندان مهم ترین دلیل حسبه، آیات امر به معروف و نهی از منکر بوده است؛ صرف نظر از چند آیه در قرآن با اصطلاح امر به معروف و نهی از منکر به نظر می رسد آیات دیگر و حتی آیات مربوط به اداره مال غیر با توجه به توسعه مفهوم امر به معروف و نهی از منکر توسط فقها و اندیشمندان به سوی مسائل اجتماعی، مشمول همین آیات حسبه هستند و حسبه را همان امر به معروف و نهی از منکر می دانند و شاید بتوان گفت بر اساس قاعده احترام عمل، مدیر، مستحق اجرت المثل عمل خود است، لکن هدف اصلی بررسی استحقاق اجرت المثل مدیر بر اساس آیات قرآن است و خداوند بارها در آیات خود وعده اجرت اخروی به بندگان خویش داده است و خود را بزرگ ترین محاسب دانسته و اجر کریم را در نظر می گیرد.
۱۵۳۶۴.

تأثیر عقیده «مذکر انگاری قرآن» بر قرائات هفت گانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال یادهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 111-134

کلید واژه ها: قرائات هفت گانه ابن مسعود حمزه کسائی کوفه مذکر و مؤنث تذکیر قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۳۳۴
ابن مسعود، قرآن را مذکر خوانده و از قاریان دعوت کرده است که متناسب با یک امر مذکر با آن برخورد کنند. او از آنها می خواهد در هنگام تردید بین تاء و یاء، اصل را بر یاء قرار دهند. تلاش برای فهم معنای این سخن، به انگاره عرب در مذکر شمردن آنچه در نظر او گران مایه است، رهنمون می شود. با همین دیدگاه، عالمان حدیث و ادب نیز خود را ذکور و علمشان را مذکر خوانده اند. گذشته از چنین دیدگاهی، با توجه به جایگاه تأثیرگذار ابن مسعود در قرائات قاریان صدر اسلام، و نیز صورت خبر او که به یک اصل قرائی شبیه است، بررسی تأثیرپذیری یا عدم تأثیرپذیری قاریان از سخن او، مسأله این پژوهش را تشکیل داده است. این مقاله به منظور بررسی نقش این اصل قرائی بر قرائات هفت گانه، به تحلیل متنی و سندی این اخبار پرداخته و از این رهگذر به زمان تقریبی و مکان رواج آنها دست یافته است. از سوی دیگر، قرائاتی که بین تذکیر و تأنیث افعالِ با فاعل مؤنث مردد هستند، گردآوری و میزان تذکیر در هریک را استخراج کرده و دریافته است که قرائت حمزه، کسائی و عاصم، به ترتیب از بیشترین میزان تذکیر برخوردار هستند. این مسأله، مؤیدی بر تأثیر زیاد ابن مسعود بر قرائات کوفی است؛ چنان که بیشتر این اخبار نیز در کوفه رواج داشته اند.
۱۵۳۶۵.

گستره روش اکتشافی انبیاء برای انتقال مفاهیم دینی در قرآن و عهدین

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین در آموزه های قرآن و سنت سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲

کلید واژه ها: قرآن کتب مقدس تبلیغ تعلیم و تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۴۲۶
روش اکتشافی یکی از روش هاى آموزش و انتقال مفاهیم است، که یادگیرنده را محور آموزش قرار داده و ذهن وی را فعال می کند، تا مطالب و حقایق را بهتر درک کند. این پژوهش بر آن است تا روش اکتشافی انبیاء در تعلیم مفاهیم دینی را در قرآن و کتب مقدس مورد بررسی قرار دهد. در روش اکتشافی تعلیم انبیاء، موقعیت و شرایطی فراهم می شود تا مخاطبان انبیاء، خود از طریق آزمایش به پژوهش بپردازند و جواب مسئله را کشف کنند. و به حقیقت دست یابند. گستره این پژوهش شامل موضوعاتی مانند: نفی بت پرستی، نفی الوهیت از غیرخداوند، اثبات معاد، نفی ربوبیت از غیرخداوند، اثبات توحید و معاد است. در این پژوهش هر یک از موضوعات فوق ابتدا از منظر قرآن و سپس کتب مقدس(کتب رسمی و غیر رسمی، آپوکریفا) مورد بررسی قرار گرفت، و روش اکتشافی و شیوه انتقال مفاهیم دینی در آن بیان خواهد شد. در این روش انبیاء عملاً با به کار بردن مقدمات، افعال و حرکات درباره مفهومی، پیام آن را به افراد منتقل می کنند. و آن را به صورت عملی در معرض مخاطبان قرار می دهند. این شیوه یکی از روش های مفید برای انتقال عمیق و مؤثر مفاهیم دینی است.
۱۵۳۶۶.

جواب شرط محذوف در قرآن و شیوه های ترجمه آن (با تکیه بر ادات شرط لو، لولا، إن و مَن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 127 - 150

کلید واژه ها: قرآن کریم ژرف ساخت تقدیر جواب شرط ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۰ تعداد دانلود : ۴۸۸
حذف جواب شرط، یکی از وجوه ژرف ساخت های آیات است. شناسایی جواب شرط و در نظر گرفتن تقدیر مناسب برای آن، مسئله مهمی است که اگر مترجم بدان توجه داشته باشد، فهم صحیح و مناسب تری از کلام خداوند دارد و آن را به درستی به زبان مقصد منعکس می کند. در این جستار کوشش شده است با روش تحلیلی توصیفی، شیوه انعکاس جواب شرط محذوف در برخی از ترجمه های فارسی قرآن کریم بررسی شود. نتایج تحقیق نشان می دهد مفهوم ژرف ساخت به حالت مقدّر یا تأویل در زبان عربی نزدیک است و میان انعکاس حذف جواب شرط در ترجمه و انواع ترجمه، ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. الهی قمشه ای، انصاریان، رضایی اصفهانی و صفارزاده بیشترین توجه را به انعکاس ژرف ساخت مربوط به جواب شرط محذوف داشته اند و دهلوی - باوجود تحت اللفظی بودن ترجمه اش - در بسیاری از نمونه ها در برگردان آیات به انعکاس ژرف ساخت توجه کرده است.  
۱۵۳۶۷.

ردپای کمی گرایی در نظریه ترتیب نزول نولدکه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 185 - 207

کلید واژه ها: کمی گرایی طول آیه تئودور نولدکه ترتیب نزول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۳۰۸
نظریه ترتیب نزول نولدکه از مهمترین نظریات مطرح در میان مستشرقان و شخص نولدکه است که به جهت مفصل بودن و اثرگذاری بر دیگر مطالعات قرآنی مستشرقان به جایگاه ویژه ای در حوزه مطالعات قرآنی فراز یافته است. با این وجود، در میان تلاش های علمی پیرامون نظرات و نظریه های نولدکه، اثری پیدا نشدکه روش نولدکه را آسیب شناسی کند. نظر به اهمیت نظریه مذکور و جای خالی آسیب شناسی آن، این نوشتار بر آن است که یکی از ویژگی های روشی این نظریه را که استفاده افراطی از ابزار طول آیه در کشف ترتیب نزول سور است؛ شناسایی کند و با ردیابی آن از طریق قرینه شناسی و جمع نشانه ها، علل و عوامل این نوع استفاده از طول آیه را پیدا نماید. در این مقاله توصیفی – تحلیلی، مبنای کمی گرایی نولدکه و متأثر بودن او از گفتمان علمی آلمان در سده نوزده و بیست، علل اصلی استفاده افراطی از طول آیه معرفی می شود. چنانکه مبنای فکری کمی گرایی، مطالعات را به سمت عناصر کمی و عددی چون طول آیه می کشاند و گفتمان علمی حاکم بی گمان اثر خود را بر جریان علم خواهد گذاشت.
۱۵۳۶۸.

The Qur’anic monotheism and its opportunities for building empathy and peace(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت هایی در علوم قرآن و حدیث سال پنجاهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۰
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۲۶۴
The Qur’an has been examined as a relevant resource in the extensive literature regarding notions of violence, peace, and conflict resolution. It has often been suggested that the Qur’anic tradition can be applicable in building theoretical foundations for acts of peacebuilding and nonviolence. However, researchers have frequently referred to certain challenges of integration as regards the relationship between Islamic and Western realizations of peace. As a response, many scholars have underlined the necessity to utilize indigenous processes and opportunities of peacebuilding in Muslim culture. We know that monotheism (Tawhīd) is the most fundamental theme of the Qur’an and functions as the basis of all Islamic life. Hence, the present paper aims at extracting the monotheistic opportunities of the Qur’an for building empathy as an important concept in peace studies. Application of contemporary theories of peace in order to understand the Qur’anic opportunities suggested that monotheistic teachings tend to encourage some sense of integrity within human community necessary for developing harmonious relationships in the global milieu. In addition, a triangular pattern of human commonality was reproduced based on the monotheistic doctrines. This model seems to shape the Qur’anic geometry needed for building empathy and peace in human community.
۱۵۳۶۹.

بررسی تفسیری آیات به ظاهر منافی با کرامت انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۶ 7-28

کلید واژه ها: آیات انسان شناسی کرامت انسان آیات منافی کرامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۴۰۳
آیات قرآن بر کرامت ذاتی انسان تأکیدی ویژه دارند؛ برخی از آنها به صراحت بر این مقصود تأکید نموده و برخی دیگر نیز در فحوای خود پرده از این مقصود عالی برای انسان بر می دارد. در همین راستا نبی مکرم اسلام | نیز خود را مبعوث بر اکمال مکارمی می داند که ریشه آنها در نهاد انسان وجود دارد، اما در قرآن آیات دیگری نیز وجود دارد که به ویژگی های منفی انسان ها اشاره داشته و انسان ها را مورد توبیخ قرار داده است. در ابتدا چنین تصور می شود که این دسته از آیات، نافی کرامت انسان است؛ البته فهم دلالت های این دسته از آیات که در ظاهر رویکردی منفی به انسان ها دارند، بدون در نظر گرفتن آیات دسته نخست منجر به درک ناقص و نادرستی از شناخت انسان در قرآن می شود. این نوشتار بر آن است تا مقاصد آیاتی که بیانگر این صفات مذموم هستند را به دست آورد و در نهایت به فهم هرچه بهتر دلالت های این آیات که همگی در راستای ایجاد شناخت بیشتر و خودسازی کاملتر انسان ها نازل شده اند، دست یابد.
۱۵۳۷۰.

تطبیق مفهوم «حرکت جوهری» ملاصدرا با قواعد «گره سازی» در هنر اسلامی بر مبنای رویکرد وجود تطبیق هم ارزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۵ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۸ 307 - 324

کلید واژه ها: تجلی حرکت جوهری گره سازی معماری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۷۴
هدف از این تحقیق، انطباق قاعده «حرکت جوهری» ملاصدرا بعنوان مهمترین دیدگاه نظام فکری حکمت متعالیه با قواعد گره سازی هندسی در هنر و معماری اسلامی بر مبنای رویکرد تطبیقیِ وجودِ هم ارزی، تمثال و همانند ساختی، میان نظام جزئی و نظام کلی عالم (سلسله مراتب عالم) می باشد. در نگرش حکمت متعالیه ملاصدرا، وجود مبارک حق تعالی، حقیقتی واحد و شخصی است و تمامی پدیدارهای عالم امکان و کثرات، از یک وجود دارای مراتب شدت و ضعف و بر مبنای قاعده «وحدت تشکیکی وجود» که به واسطه «عشق» از مظهر اوّل (وجود منبسط) -که در عین وحدت دارای تمام کثرات است- جاری می گردد.          در این پژوهش که به روش تحقیق توصیفی، تحلیلی، تطبیقی و با تلفیقی از دو رویکرد کمّی (از نظریه به مصداق) و کیفی (از مصداق به نظریه) انجام گرفته است، به این نتیجه دست یافت که خصوصیات به کار گرفته شده در گره سازی هندسی که دارای سه مشخصه «قابلیّت تکرار به شرط تکامل»، «قابلیّت تطوّر وتبدّل بواسطه نقوش ثانوی» و «توانائی حفظ وحدت و بقاء موضوع در عین کثرت نقوش» می باشند، تمثالِ و به مثابه بیان هنری قاعده «خلق مداوم و تکاملیِ» آفرینش عالم در دیدگاه عرفانیِ صدرالمتألهین شیرازی بوده و هدف هنرمند عارف در خلق صُورِ بینهایتْ کثرت پذیرِ نقوشِ هندسی در گره سازی، نشان دادن خلق پیوسته و استکمالی مخلوقات در تجلیات الهی به صورت «لَبس بعد لَبس» بوده که به طریقِ نقش های بافته، متکثّر و تکرارپذیر اشکال هندسی در فضاسازی معماری اسلامی بازآفرینی و خلق مجدد می گردد.
۱۵۳۷۱.

إسلامیه السرد فی حکایات ألف لیله ولیله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق الحضاره الاسلامیه سال بیست و یکم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ (۱۴۳۹ ه.ق) شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 147 - 168

کلید واژه ها: السردیه الدیانه الإسلامیه ألف لیله ولیله أنواع الشخصیات الزمان والمکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۴۶۴
تتمیّز حکایات ألف لیله ولیله بصفه فریده، وهی سیاده تعلیمات الدیانه الإسلامیه فی معظم عناصرها بشکل بارز، حیث یؤمن کثیر من الشخصیات القصصیه باختلاف أنواعها وأجناسها بهذه الدیانه ویتحمّسون لها. وکذلک الشعائر الإسلامیه مشهوده فی جمیع الأمکنه والأزمنه. یهدف هذا المقال أن یعالج بأسلوب وصفی - تحلیلی اعتناق والتزام الشخصیات القصصیه بأنواعها من الإنس والجنّ والحیوان بالدیانه الإسلامیه، وکذلک مناقشه حضور المسلمین وإقامه الشعائر الإسلامیه فی الأمکنه والأزمنه التی حدثت فیها أحداث هذه الحکایات ودراسه جذور هذه الشمولیه وأسبابها. وخلصنا فی نهایه البحث إلى أنّ اعتناق الدیانه الإسلامیه یشمل أنواع الشخصیات من الإنس والجنّ والحیوان وأنّ هذه الدیانه حسب هذه الحکایات سائده فی کلّ مکان وفی کلّ زمان ولا فرق بین المراکز الإسلامیه والأماکن القریبه منها والأماکن البعیده ومجاهل الأرض ومتاهاتها، وتعود أسباب هذه الشمولیه وجذورها إلى بعض المبادئ والمعتقدات الإسلامیه.
۱۵۳۷۲.

واکاوی و تبیین سازه های تأثیرگذار بر جلب مشارکت نوجوانان به بسیج مساجد مورد مطالعه: پایگاه بسیج مسجد امام حسین (ع) شهرستان جهرم

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 146 - 165

کلید واژه ها: مسجد جلب مشارکت بسیج مسجد امام حسین (ع) شهرستان جهرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۷ تعداد دانلود : ۴۲۳
مطالعه ی حاضر با هدف واکاوی سازه های تأثیرگذار بر جلب مشارکت نوجوانان به بسیج مساجد در شهرستان جهرم انجام پذیرفته است. این تحقیق به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ کنترل متغیرها از نوع توصیفی همبستگی بوده، که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه ی آماری پژوهش حاضر، دربردارنده ی 475 نفر از نوجوانان در محدوده ی سنی 13 الی 17 سال در پایگاه بسیج مسجد امام حسین (ع) شهرستان جهرم می باشند (475=N). حجم نمونه با استفاده از جدول بارتلت و همکاران، 163 نفر به دست آمد (163=n). ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای بود که روایی آن به وسیله ی جمعی از متخصصان تأیید گردید. همچنین، برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برابر 833/0 برآورد گردید. نتایج حاصل از آزمون رتبه ای فریدمن حکایت از آن دارد میانگین رتبه ای عوامل سازمانی و مدیریتی، برنامه های فرهنگی تربیتی، برنامه های اجتماعی و خانواده با جلب مشارکت نوجوانان به بسیج مساجد، در سطح یک درصد تفاوت معنی داری وجود دارد و این سازه ها به ترتیب رتبه های اول تا چهارم را به خود اختصاص داده اند. همچنین بر اساس بخش دیگری از یافته های تحقیق بین سازه های، برنامه های فرهنگی تربیتی (455/0=r)، اجتماعی (356/0=r) و عوامل سازمانی و مدیریتی (827/0=r) با جلب مشارکت نوجوانان به بسیج مساجد همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. در ضمن، بین متغیر نگرش خانواده (111/0=r) با جلب مشارکت نوجوانان به بسیج مساجد همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده نگردید. از جمله یافته های جالب به دست آمده در این مطالعه، همبستگی منفی و معنی دار بین پایگاه اقتصادی و اجتماعی خانوار (367/0-=r) با جلب مشارکت نوجوانان به بسیج مساجد بود. همچنین، نتایج حاصله از رگرسیون چند متغیره ی همزمان نشان داد که سازه های سازمانی و مدیریتی، برنامه های فرهنگی تربیتی، برنامه های اجتماعی و خانواده به ترتیب به عنوان مهم ترین عوامل تأثیرگذار، در مجموع توانایی تبیین 6/69 درصد از تغییرات جلب مشارکت نوجوانان را به پایگاه بسیج در مسجد امام حسین (ع) شهرستان جهرم بر عهده داشته اند. بیشترین تغییرات از جلب مشارکت نوجوانان با مقدار بتای به دست آمده ی 840/0 مربوط به سازه ی سازمانی و مدیریتی در پایگاه بسیج مسجد امام حسین (ع) شهرستان جهرم مشاهده گردید. در پایان، بر اساس نتایج به دست آمده، پیشنهادهایی ارائه گردید.
۱۵۳۷۳.

بررسی نقش نماز در پیشگیری از وقوع جرم و جنایت

نویسنده:
منبع: معارف فقه علوی سال چهارم اردیبهشت ۱۳۹۷ «ویژه نامه همایش ملی نماز، تعالی فردی و اجتماعی»

کلید واژه ها: نماز تعالی جرم و جنایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۳ تعداد دانلود : ۳۶۵۳
یکی از مهم ترین نیازهای درونی انسان، نیایش دربرابر معبود یگانه است که با توجه به شاکله وجودی انسان می توان گفت، نماز بهترین پاسخ به این نیاز می باشد. نماز ریشه در آیات و روایات فراوان دارد به عنوان نمونه، امام سجاد (ع) در رساله حقوق خود از اهمیت آن سخن می گوید. آن امام بزرگوار از نمازگزاران می خواهد که آن را بطور حقیقی ادا کنند، با آرامش و وقار و با دلی خاشع و زبانی نیکو آن را برپا دارند و جان و دل خود را متوجه خدا سازند. انسانها در جامعه عمدتا جنبه عدالت خواهی، حقیقت طلبی، کمال گرایی، زیبایی دوستی ومحبت طلبی را در اذهان خود می پرورانند از این روی جرم و جنایت را منفی می پندارند و در پی آنند که با ابزارهایی از وقوع جرم و جنایت جلوگیری نمایند. اکنون این پرسش مطرح می گردد که نماز چگونه و با چه مکانیزمی از وقوع جرم و جنایت پیشگیری می نماید؟ فرضیه پژوهش آن است که نماز، شخصیت انسان را تعالی می بخشد و او را به ابزار کنترل درونی مجهز کرده و جهت گیری مناسبی در رفتار آنها ایجاد می نماید، در نتیجه وقوع جرم و جنایت در جامعه نیز کاهش می یابد. برای بررسی فرضیه از روش اسنادی با مراجعه به منابع کتابخانه ای بهره می بریم.
۱۵۳۷۴.

نماز و تقویت و تحکیم بنیان خانواده

نویسنده:
منبع: معارف فقه علوی سال چهارم اردیبهشت ۱۳۹۷ «ویژه نامه همایش ملی نماز، تعالی فردی و اجتماعی»

کلید واژه ها: نماز تحکیم تقویت خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹۷ تعداد دانلود : ۸۵۷
نهاد خانواده به عنوان اولین کانونی که کودک در آن رشد می کند نقش اساسی در تربیت دینی دارد .از آن جا که کانون خانواده بهترین مدرسه برای رشد یافتن نسل های جوامع بشری است مسلما خانواده ی با محیط سالم رشد اجتماع را هم به همراه خواهد داشت .هر چه در این نهاد حس مذهبی رشد کند امنیت درونی و درک لذت واقعی از زندگی و استحکام خانواده بیشتر می شود .چرا که دین ،زندگی ما و سعادت دنیا و آخرت را تأمین می کند.و خط سیر فکری و عملی روشنی به فرد می دهد به طوری که نا کامی ها و مشکلات او را از پای در نمی آورد و گرفتار یأس و ناامیدی نمی شود . در بین همه ی عبادات ،نماز که در قرآن به عنوان باز دارنده از منکرات معرفی شده است با توجه دادن انسان به خدا و ارتباط قلبی او با خدا ،رضایت و خشنودی خانواده ها را فراهم کرده و از اضطراب های ناشی از آسیب ها رهایی می بخشد. نگارنده در این مقاله به جهت تأثیر نماز در همه ی ابعاد زندگی انسان به بررسی نقش نماز در استحکام خانواده که نقش مهمی در سلامت جامعه دارد پرداخته است و آثار اجتماعی نماز،عوامل بی نمازی ،تشویق جوانان به نماز ،پیامدهای آن در خانواده و تأثیر بر بهداشت روانی خانواده و تقویت کانون خانواده و جلوگیری از انحرافات و نهایتا تأثیر بر سعادت بشر را مورد مطالعه قرار می دهد.
۱۵۳۷۵.

تبیین آموزه امامت در احادیث حسینی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲ 7 - 24

کلید واژه ها: امام حسین (ع) آموزه امامت منصوص بودن امامت شرایط امام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۳۹۳
آموزه امامت، از جمله آموزه های اصیل شیعه امامیه به شمار می رود. از شاخص ترین مؤلفه های این آموزه، این است که امامت منصبی از سوی خداوند و شخص امام نیست دارای مقامات و ویژگی هایی خاص است. امامان معصوم: به تبیین این آموزه امامت و ویژگی های آن پرداخته اند. امام حسین(ع) در دوران پس از امامت حضرت علی(ع) و برادرش امام حسن(ع) به امامت رسید. در آن دوره ویژه که بنی امیه ادعای امیر و ولیّ بودن بر مسلمانان را داشتند و همه را بر بیعت با خویش فرامی خواندند، امام حسین7 به تبیین آموزه امامت و ویژگی های امام و حاکم واقعی جامعه اسلامی پرداخت تا راه را بر فریب فکری و عقیدتی مردم آن زمان ببندد. نوشتار پیش رو با روش توصیفی و شیوه کتابخانه ای و اسنادی، به تبیین آموزه امامت از منظر احادیث امام حسین(ع) پرداخته است تا امام شناسی از زبان امام معصوم(ع) صورت پذیرد.
۱۵۳۷۶.

از حریم کعبه تا حرم کربلا؛ واکاوی مبانی تاریخی رثای شهریار بر امام حسین(ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲ 53 - 76

کلید واژه ها: ادبیات مرثیه شهریار سیر امام حسین از مدینه و مکه تا کربلا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷ تعداد دانلود : ۳۶۳
ادبیات مرثیه، از مهم ترین منابع تحقیق و پژوهش در معارف حسینی است. زبان هنر در هر قالبی که درآید، ماندگاری و اثربخشی آن را مضاعف می کند. زبان شعر به سبب ویژگی های احساسی، حماسی و ادبی سهم بیشتری را در بیان ابعاد حماسه حسینی داشته است. در بین شعرای معاصر، شهریار نیز خود را از این جرگه خارج ندانسته و با آفرینش چند قطعه مرثیه ادبی، ارادت خود را به سرور و سالار شهیدان نشان داده است. نوشتار حاضر ضمن معرفی کوتاهی از این شاعر بلندآوازه تبریزی، یکی از مرثیه های معروف او را موضوع تحقیق خود قرار داده و کوشیده است مبانی تاریخی این مرثیه را واکاود. شهریار در مرثیه مزبور سیر تاریخی حضرت را از مدینه و مکه تا کربلا به زیبایی تمام به تصویر کشیده و تسلط خود را بر مبانی تاریخی و اعتقادی اصیل شیعه نشان داده است.
۱۵۳۷۷.

آسیب شناسی مناظره بر اساس الگوی مناظرات امام رضا (علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۱ 173-198

کلید واژه ها: امام رضا (ع) آسیب شناسی مناظره ائمه معصومین (ع) ولایتعهدی امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۹ تعداد دانلود : ۹۴۸
مناظره گفتگویی برای ایجاد فهم مشترک و درک متقابل توأم و یکی از شیوه های مطلوب و مؤثر برای تبیین و نشر معارف الهی است که انبیا و ائمه معصومین (علیهم السلام) در مواجهه با آرا و اندیشه های مخالفان ادیان الهی از آن بهره می جستند. به دلیل شرایط فرهنگی سیاسی و تضارب آراء که در دوران ولایتعهدی امام رضا (علیه السلام) روی داد، ایشان برای جلوگیری از تحریف اسلام، مناظره هایی با دانشمندان و بزرگان فرقه های مختلف داشتند. حضرت در این مناظره ها با رعایت اصول و دوری جُستن از آفت ها و آسیب هایی که مانع اثرگذاری و ثمربخش بودن مناظره می شود، گفتگو را تا روشن شدن حقایق و حصول نتیجه ادامه داده اند. هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی مناظره بر اساس الگوی مناظرات امام رضا (علیه السلام) است. پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بررسی منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی، آسیب های مناظره را با استناد و تحلیل فرایند و محتوای مناظرات امام رضا (علیه السلام) شناسایی کرده است. آسیب های مناظره به دو صورت کلی است: آسیب های علمی (شامل مغالطه در بحث، تکیه بر اصول غیرمشترک، نداشتن نظم و ساختار در بحث و ...) و آسیب های اخلاقی (شامل عدول از انصاف، تعصب و تقلید، ارزیابی شخصیت طرف و ...). نتایج پژوهش نشان داد امام رضا (علیه السلام) با رعایت اصول مناظره و دوری جستن از آسیب های آن، روند مناظره را طی کرده و سعی در هدایت و روشنگری مخاطب داشته اند و همیشه نیز در میدان مناظرات پیروز می شدند.
۱۵۳۷۸.

تأملی بر جایگاه حقوق بشر در پرتوِ سیره و اندیشه رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال ششم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۲ 65-103

کلید واژه ها: امام رضا (ع) حقوق بشر کرامت انسانی مساوات آزادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۳۰۷
مفهوم حقوق بشر به عنوان مجموعه ای از حقوق و آزادی هایی که انسان در حیات فردی و اجتماعی برای صیانت از کرامت ذاتی از آنها برخوردار است، در گفتار و کردار امام رضا (علیه السلام) شایسته تأمل است؛ چنان که به استناد آن می توان نسبت به ارتباط حقوق بشر و اسلام، به درک صحیح رسید. حضرت در کنار تبیین احکام و دستورات دین مبین اسلام، به تشریح اصول و مبانی حقوق بشر، به منظور ایجاد جامعه ای وارسته و وفادار به حقوق مردم پرداخته اند تا در نهایت طریق هدایت و سعادت را به همگان بنمایانند. بررسی دقیق و روشمندِ اصول اساسی و گزاره های مهمّ حقوق بشری مدّنظر امام رضا (علیه السلام) با روش تحلیل مفادی و اسنادی از طریق گردآوری اسناد و منابع کتابخانه ای در این پژوهش مدّ نظر قرار گرفته و تلاش شده است با واکاوی محتوایی بینش رضوی در این باره، تصویری از سیره و اندیشه امام رضا (علیه السلام) نسبت به حقوق بشر و مرتبت آن در اسلام ترسیم شود. در تعالیم امام (علیه السلام) کرامت انسان، پایه و اساس واقع می شود و تمامی قواعد حقوق بشری با توجه به این اصل و نیز مساوات و آزادی، تدوین می شوند. اهتمام امام رضا (علیه السلام) نسبت به حقوق بشر تنها در حقوق مالی و قضایی و اجتماعی مشاهده نمی شود، بلکه حقوق موجود در حوزه فکر و اندیشه انسان جایگاه والاتری در تفکر ایشان دارد که عدم تحمیل دین و آزادی مباحثات علمی، از مصادیق تامّ آنهاست.
۱۵۳۷۹.

رابطه ی هویت محله ای با گرایش های مذهبی ساکنان اطراف حرم مطهر احمدبن موسی الکاظم شاه چراغ(ع)

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 121-135

کلید واژه ها: حرم مطهر احمد بن موسی الکاظم شاه چراغ (ع) هویت محله ای گرایش های مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۲ تعداد دانلود : ۳۲۰
هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه ی هویت محله ای با گرایش های مذهبی ساکنان محلات اطراف حرم مطهر احمدبن موسی الکاظم شاه چراغ(ع) بود. بدین منظور 151 نفر (65 مرد و 86 زن) از ساکنان محلات اطراف حرم مطهر به صورت تصادفی و با مراجعه به درب منازل انتخاب شدند. سنجش هویت محله با استفاده از مقیاس 33 گویه ای تهیه شده توسط وحیدا و نگینی (1391) و سنجش دینداری با استفاده از پرسشنامه 25 گویه ای گلاک و استارک (1965 به نقل از دلبری، 1383) انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون همزمان حاکی از آن بود که از بین ابعاد هویت محله ای، دو بعد تعلق و مشارکت پیش بین های مثبت و معنی داری برای دینداری ساکنان محلات اطراف حرم مطهر بودند. نتایج در پرتو شواهد موجود مورد بحث و بررسی قرار گرفتند و پیشنهادهایی جهت استفاده ی دست اندرکاران و پژوهشگران ارائه شد.
۱۵۳۸۰.

بررسی تطبیقی نظریه فارابی و بوعلی سیناپیرامون هدفمندی هنر و کارکرد سرگرمی، شگفتی و لذت در آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت سینوی (مشکوه النور) سال بیست و دوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۹ 27-40

کلید واژه ها: هنر سرگرمی شگفتی لذت فارابی بوعلی سینا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱ تعداد دانلود : ۵۹۷
ابونصر فارابی و شیخ الرئیس بوعلی سینا در آثار گوناگون خود به هنر و غایات هنر و انواع کارکردهای آن توجه نشان داده اند. این غایات و کارکردها از یک سو مورد تصریح قرار گرفته است، از دیگر سو از مفهوم سازی و خصوصیات قوای خیالی قابل استنباط است. توانمندی های قوای خیالی از محاکات صور حسی و صور خیال تا محاکات معقولات و مفارقات محض را دربر می گیرد. هرچند عالی ترین هدف هنر محاکات معقولات و هدایت فرد و جامعه به سمت خوشبختی غایی است، اما در این میان، سرگرمی، شگفتی، لذت و استراحت نیز از فوایدی است که برای هنر در نظر گرفته شده است. درصورتی که تعجیب یا شگفتی آفرینی از خصوصیاتی است که فارابی به شکل مستقل به آن نپرداخته و تنها بوعلی بر آن تأکید دارد. بقیه خصوصیات در آثار هر دو حکیم آمده است. سعادت غایی انسان، هدف اصلی هنر و هنرمند باشد، سرگرمی و التذاذ نفس جایز است و هر انسانی به میزان رفع خستگی و تجدیدقوا برای تلاش مجدد در راه سعادت قصوا می تواند از آن بهره مند شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان