فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۱٬۱۸۱ تا ۱۱٬۲۰۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۱۱۸۱.

نقص در اراده: اتخاذ دیدگاه بین تشخیصی با بهره گیری از علم النفس اسلامی-قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلالات روانی ضعف اراده روان شناسی اسلامی فرهنگ قرآنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۷۳
هدف از این نوشتار، بررسی اختلالاتی است که با نقص و ضعف در قدرت اراده مرتبط هستند. در این پژوهش سعی شده با تکیه بر منابع معتبر و مقالات و پژوهش های ایرانی و خارجی که در زمینه ارتباط اراده و مفاهیم هم سو با آن انجام گرفته است، به بحث و بررسی اختلالاتی پرداخته شود که می توان منشأ آن ها را نقص در اراده انسانی دانست. با تعیین و اثبات نقش اراده در سبب شناسی اختلالات روانی مختلف، در حقیقت، می توان چنین استنباط کرد که آنچه دچار مشکل گردیده نیروی اراده و مسؤولیت پذیری در انسان است و آنچه که باید به عنوان بیماری درمان گردد، افزایش قدرت و نیروی اراده در افراد است. می توان نشانه های ضعف و نقص در اراده را به عنوان علائم هشداردهنده ایجاد مشکل در رفتار فرد، بررسی کرد و با پیشگیری، کنترل و در مواقعی درمان و بهبود عملکرد مبتنی بر اراده عقلانی، از بسیاری از آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی، فرهنگی و روانی در افراد و جامعه، جلوگیری کرد. با در نظر گرفتن نگرش قرآنی به مفهوم اراده و تأکیدی که بر اراده انسانی در برخورداری از زندگی سالم و بهینه از نظر روان شناختی، می توان این مفهوم را بسط داد و در حیطه درمان روان شناسی نیز می توان از آن استفاده کرد.
۱۱۱۸۲.

ارزیابی ادعای آلوسی در باب نسبت تحریف قرآن به شیعه از منظر آیت الله فاضل لنکرانی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: آیت الله فاضل آلوسی تحریف ناپذیری قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۲۰
آیت الله فاضل لنکرانی در کتاب مدخل التفسیر پس از آن که دیدگاه مذهب امامیه را درباره تحریف ناپذیری قرآن بیان می کند، به نقد محمود آلوسی (م/1270) مؤلف تفسیر روح المعانی می پردازد که به صراحت شیعه را به تحریف قرآن متهم ساخته است. آیت الله فاضل در سه محور ادعای آلوسی را نقد و ابطال کرده است: الف) چشم پوشی آلوسی درباره اجماع امامیه و محققان مذهب در تحریف ناپذیری قرآن و نیز علاج آنان از روایات تحریف نما در مدارک شیعی، ب) ابطال ادعای آلوسی درباره اجماع اهل سنت بر عدم تحریف براساس معیارهای آلوسی، ج) ابطال نظریه نسخ التلاوه در علاج روایات تحریف نما در مدارک سنی و اثبات همسانی این نظریه با قول به تحریف. این مقاله کوشیده در هر کدام از این سه محور، دیدگاه آیت الله فاضل را غنا بخشد و با تکمیل، شرح، پاسخ های نقضی و... به گزاف گویی های آلوسی پایان دهد.  
۱۱۱۸۳.

استدلال منطقی در قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: قرآن اقترانی حملی اقترانی شرطی استثنایی اتصالی استثنایی انفصالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۵ تعداد دانلود : ۸۶۳
خدای سبحان در قرآن کریم، رسالت پیامبر اکرم(ص) را تلاوت آیات، تعلیم کتاب و حکمت، و تزکیه نفوس معرفی می کند. جامع همه این رسالت ها، رسالت دعوت به سوی خداست. قرآن کریم با بیان این رسالت جامع، روش های آن، یعنی حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن را بیان کرده است. خدای سبحان شیوه های گوناگون دعوت را به رسول خدا(ص) آموخته و خود نیز در تبیین و تفهیم معارف قرآنی، آنها را به کار گرفته است. در این پژوهش، با اذعان به وجود استدلال عقلی به لحاظ صورت و ماده در قرآن، به بررسی برخی از الگوهای صوری استدلال در قرآن، یعنی الگوی قیاسی می پردازیم. بررسی تمام صورت های استدلال، مانند صورت مصرّح و مضمر، صورت بسیط و مرکب، صورت قیاس، استقراء و تمثیل و بررسی تفصیلی تمام صورت های قیاسی، یعنی اقترانی حملی و شرطی و استثنایی اتصالی و انفصالی، و همچنین بررسی روش برهان، خطابه و جدل در قرآن، نیازمند پژوهش های متعدد و مستقل است و در این تحقیق مختصر نمی گنجد. به همین دلیل در این پژوهش، به اختصار به بررسی برخی از صورت های استدلال، یعنی صورت قیاسی می پردازیم و سایر مباحث را به پژوهش های دیگر واگذار می کنیم
۱۱۱۸۴.

جایگاه و نقش آفرینی تعهداخلاقی درانتقال اجرائی اسناد در حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سند انتقال اجرایی تعهدات اخلاقی اجرائیه ثبتی اجرای احکام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۵۲۵
به موجب ماده140قانون مدنی یکی ازاسباب تملک،عقود و تعهدات اخلاقی است و بدین ترتیب ازطریق انعقادعقود ،انتقال مالکیت اموال از مالک به شخص دیگر عملی می گردد.انعقاد عقد و بطورکلی هرعمل حقوقی مستلزم وجود قصد و رضای طرفین است.چنان که د رماده 190قانون مدنی نیز بیان شده است.درشرایط عادی،قصد و رضای طرفین با حضورآنها انشا و اعلام می شود، خواه این حضوربلاواسطه باشد وخواه مع الواسطه. گاهی به دلایلی ازقبیل امتناع شخصی ازانجام دادن تعهدش یا ابای وی ازگردن نهادن به الزام قانونی،براساس قاعده«الحاکم ولی لکل ممتنع» وبه حکم مقامات صالح قانونی،انتقال مال شخصی به شخص دیگر بدون حضور مالک مطرح می شودکه دراین نوشته برخی جنبه های اخلاقی و عملی انجام گرفتن این معاملات دردفاتراسنادرسمی و ابعادحقوقی انتقال اجرایی آن و پاره ای آثارمرتبط باآن دربعداخلاقی بحث وبررسی می شود. نوع روش تحقیق به شیوه توصیفی وتحلیلی باتکیه برمنابع کتابخانه ای واسنادی بامراجعه به قوانین،کتب حقوقی موجوددرحوزه پژوهش حاضرو باکسب نظر از اساتیددانشگاهی و حوزوی ،مطالب مربوط راجمع آوری وسپس موردتجزیه وتحلیل قرارخواهیم داد.
۱۱۱۸۵.

بررسی فقهی سرقت نفقه توسط زوجه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرقت زوجه نفقه تقاص دین روایت هند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۴ تعداد دانلود : ۶۸۱
از جمله استثنائات مطرح شده در حد سرقت، سرقت زوجه از اموال زوج است. با جستجو در عبارات فقها دانسته می شود که آن ها در حدود و گستره این مسئله با یکدیگر اختلاف نظر دارند. گروهی به طور مطلق معتقدند که سرقت زوجه از اموال زوج در ازای نفقه جائز بوده و نمی تواند حد قطع را به دنبال داشته باشد. دسته ای دیگر بر این باورند که سرقت زوجه تنها در صورت حاجت و اضطرار به نفقه جایز است و اطلاق این کلام مقتضی آن است که در سرقت زوجه از زوج حتی اگر زوج از دادن نفقه خودداری نکند و این سرقت نیز در ازای نفقه و یا به اندازه آن نباشد متتها در حال نیازمندی زوجه به نفقه باشد، حد قطع بر وی جاری نمی شود. عده ای نیز معتقدند که چنانچه زوج از دادن نفقه خودداری کند و زوجه به مقدار نفقه از اموال وی سرقت نماید یا اگر زاید بر آن سرقت نماید آن مقدار زائد به حد نصاب قطع نرسد، در این صورت چنین سرقتی حد قطع به دنبال ندارد. پس از نقد و بررسی دلائل هر یک از این سه گروه، در نهایت با تحلیل روایت مشهور نبوی، این نتیجه حاصل است که حکم به انتفای حد نسبت به برداشتن زوجه از اموال زوج در ازای نفقه خود در صورتی که زوج از پرداخت آن خودداری کند، با توجه به وجود دین و صدق تقاص، مطابق با قاعده است و نیازمند استناد به روایت هند نیست. ولی حکم به انتفای حد از زوجه نسبت به برداشتن نفقه فرزند توسط زوجه از اموال زوج در صورتی که زوج از پرداخت آن خودداری کند، با توجه به وجود نداشتن دین و نبود موضوع تقاص، مطابق با قاعده نیست، لذا تنها مستند مسئله در این فرض روایت هند است.
۱۱۱۸۶.

تأثیر روش تدریس معکوس بر خلاقیت و انگیزش دانش آموزان پایه هشتم در درس کار و فناوری

کلید واژه ها: روش تدریس معکوس خلاقیت و انگیزش دانش آموزان درس کار و فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۵ تعداد دانلود : ۶۸۳
هدف پژوهش حاضر تأثیر روش تدریس معکوس بر خلاقیت و انگیزش دانش آموزان پایه هشتم در درس کار و فناوری می باشد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح، پیش آزمون، پس آزمون باگروه کنترل و آزمایش می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان کلاس هشتم شهر فارسان درسال تحصیلی 97-96 می باشد که در دوگروه آزمایش و کنترل به تعداد 20 نفر می باشند. نمونه گیری به روش تصادفی مبتنی بر هدف انجام شد. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس استفاده شد. براساس آزمون تحلیل کواریانس اجرا شده سطح معنی داری محاسبه شده کوچکتر از 01/ می باشد لذا فرض صفر رد و فرض تحقیق مبنی بر اثربخشی متغیر مستقل مورد تائید می باشد و بین پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش تفاوت وجود دارد. لذا روش تدریس معکوس در درس کار و فناوری موجب ایجاد انگیزه پیشرفت و خلاقیت در دانش آموزان پایه هشتم می شود. پژوهش حاضر نشان می دهد که تأثیر آموزش معکوس مثبت بوده بنابراین می توان گفت که آموزش معکوس به عنوان رویکردی نو در ارائه محیط یادگیری آزاد، منعطف و برای هر کس در هر زمان و هر مکان امکان پذیر خواهد بود.
۱۱۱۸۷.

سرمایه اجتماعی گامی به سوی توسعه اجتماعی

نویسنده:

کلید واژه ها: توسعه توسعه اجتماعی سرمایه اجتماعی شبکه اعتماد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۲۸۴
اساساً سرمایه اجتماعی مجموعه ای از شبکه ها، هنجارها و شناخت ها(درک ها) است که همکاری درون گروه ها و بین گروه ها را در جهت کسب منافع متقابل تسهیل می کند. در سال های اخیر یکی از مفاهیمی که مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان دنیا قرار گرفته است، واژه سرمایه اجتماعی می باشد. تا جایی که، بسیاری از اقتصاددانان بر این عقیده اند که سرمایه اجتماعی حلقه مفقوده کشورهای عقب مانده برای رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی شان است. آنان عقیده دارند که افزایش روابط مبتنی بر اعتماد و مشارکت های اجتماعی گروهی، سبب رشد و حتی توسعه کشورهای عقب مانده خواهد شد. این مقاله با استفاده از روش مرور مطالعات پیشین و بررسی شواهد مطالعه شده سایرین، به گونه ای تحلیلی به بیان نقش سرمایه اجتماعی در شکل گیری توسعه اجتماعی می پردازد. چارچوب کلی مقاله توصیفی است و روش اسنادی و مرور در تدوین آن بکار رفته است.در این مقاله تلاش شده است در گام نخست با بررسی تعاریف مختلف ارائه شده از مفاهیم سرمایه اجتماعی، توسعه ی اجتماعی وتحلیل این تعاریف، ضمن شناسایی ابعاد مختلف این مفاهیم، تعریفی جامع از آن ها ارائه شود و در گام بعد تلاش شد با شناسایی و بررسی شاخص های متعددی که برای سنجش این مفاهیم از سوی سازمان های مختلف ارائه شده است،جامع ترین شاخص موجود در زمینه ی سرمایه اجتماعی و توسعه ی اجتماعی شناسایی گردد.نتایج تحقیق بیانگر آن است که بین فاکتورهای سرمایه اجتماعی و آماده سازی بستر توسعه اجتماعی در هر جامعه ای ارتباطی تنگاتنگ وجود دارد.
۱۱۱۸۸.

مروری بر سیر تاریخی تدوین کتب اعجاز قرآن کریم

کلید واژه ها: قرآن سیر تاریخی اعجاز فصاحت و بلاغت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۰ تعداد دانلود : ۶۹۸
در فرهنگ اسلامی انگاره اعجاز قرآن، ابتدا در محافل کلامی شکل گرفت و سپس وارد حوزه مباحث علوم قرآنی شد. از این رو در طول سده های اسلامی عالمان این دو حوزه به بحث و بررسی در اعجاز قرآن پرداخته و کتب متعددی را درباره ابعاد مسئله اعجاز قرآن به رشته تحریر درآورده اند. هدف این نوشتار مروری بر سیر تاریخی تدوین این کتب و تبیین فراز و فرود های سیر این تدوین است. در اهمیت و ضرورت بررسی سیر تاریخی تدوین کتب اعجاز، همین بس که، انجام هر گونه تحقیق و پژوهشی در حوزه اعجاز قرآن مترتب بر شناخت و آگاهی کامل از سیر تاریخی و نقاط عطف و شناخت منابع مهم و اثرگذار در این حوزه است. این پژوهش با رویکرد توصیفی_ تحلیلی کوشیده سیر تدوین کتب را مورد بررسی قرار دهد. تالیف در باره اعجاز قرآن، به صورت علمی مدون در قرن سوم هجری به وقوع پیوست. تدوین کتب اعجاز در قرون چهار تا پنج به علت شرایط سیاسی و فرهنگی، به وجود آمدن و رویارویی فرقه های مختلف و توان مندی دولت اسلامی، به اوج خود رسید. از قرن هفت به بعد با حمله مغول ها و شرایط نابسامان، تدوین کتب به دوران افول و ایستایی خود رسید. در سده های دهم تا سیزدهم، به علت رواج بحث درباره حجیت ظواهر کلام خدا و مسئله تحریف، تدوین کتب در باب اعجاز کاهش داشت. در تمام این دوران، گفتمان غالب، وجه اعجاز فصاحت و بلاغت قرآن بود. با شروع سده چهارده و با توجه به پیشرفت علوم در مغرب زمین رویکرد علمی اعجاز علمی گسترده تر شد.
۱۱۱۸۹.

معیارهای ارزیابی اخبار تاریخی در «سیره الحسین فی الحدیث و التاریخ»

نویسنده:

کلید واژه ها: معیارهای ارزیابی اخبار تاریخی کتاب سیره الحسین فی الحدیث و التاریخ جعفر مرتضی عاملی سیره امام حسین (ع) احادیث ارزیابی حدیث مستندات تاریخی تاریخ باورهای کلامی اعتبار سندی ارزیابی روایت روایات عاشورایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۲۰۰
نویسنده در نوشتار حاضر نیم نگاهی به ملاک های جعفر مرتضی در ارزیابی مستندات مربوط به سیره امام حسین (ع) با تکیه بر روایات عاشورایی دارد. وی در راستای این هدف، نخست گذری بر کتاب سیره الحسین فی الحدیث و التاریخ داشته و عناوین قسمت های شش گانه کتاب را همراه با ابواب درونی و مجلدات آن در قالب جدول ارائه می کند. در ادامه، برخی از مهم ترین ملاک های نقد و ارزیابی احادیث و نصوص تاریخی را در کتاب مذکور از قبیل اعتبار سندی و اعتبار منبع و مأخذ روایت و ...، شرح می دهد.
۱۱۱۹۰.

مقایسه تطبیقی جایگاه حقوقی زن در اسلام و کنوانسیون بین المللی رفع تبعیض علیه زنان و سند 2030(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حقوق زن اسلام اسناد بین المللی تبعیض سند 2030

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۱ تعداد دانلود : ۴۸۱
مکتب انسان ساز اسلام که قوانین آن از وحی سرچشمه گرفته، با نگرشی فراگیر و با در نظر گرفتن همه حقوق و ویژگیهای زن، منزلت و کرامت والایی را برای او قائل شده است. بدون شک از نظر تکوینی، تفاوتهای حکیمانه ای میان زن و مرد وجود دارد، اما در عین حال، بین حقوق و تکالیف زن و مرد نوعی تعادل که متناسب با شأن و فطرت هریک از آن دو است، برقرار می باشد. در دهه های اخیر، موضوع زن به عنوان یک مسئله جهانی در اعلامیه های بین المللی همچون «کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان» و «سند 2030» مورد توجه قرار گرفته که ماهیت اصلی آنها، ایجاد نوعی تشابه کامل میان زن و مرد، بدون لحاظ هرگونه استثنا و براساس جنسیت است و در این مورد الزاماتی را فراروی دولتها و ملتها قرار می دهد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای و میدانی، در صدد بررسی تطبیقی مواد حاکم بر این معاهدات بین المللی با دیدگاه دین اسلام و آیات قرآن در مورد حقوق زن است. مداقه در تفسیر آیات متعدد قرآن کریم نشان می دهد حقوقی چون حق تکوینی، تشریعی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... را برای زن به عنوان حقوق مسلّم لحاظ کرده است، در حالی که این معاهدات فقط یک بُعد از وجود زن، آن هم بُعد جنسیتی او را در نظر گرفته و قائل به تساوی جنسیتی شده اند. این اسناد، اشتغال زنان را عامل مهم جلوگیری از وابستگی زنان به مردان و خانواده دانسته و تعهدات مادری و همسری را تحت تأثیر قرار داده و جایگاه زن را به یک شریک جنسی صرف تنزل داده و طلاق را از یک پدیده مذموم بودن درآورده و به عنوان یک راهکار انسانی نشان داده اند. حال آنکه طبق آیات الهی، مفاد این اعلامیه ها و اسناد بین المللی با نیازهای طبیعی زن در تضاد آشکار بوده و نوعی بی احترامی و ظلم مضاعف به زن و حتی به مرد است که موجب اضمحلال خانواده و جامعه خواهد شد.
۱۱۱۹۱.

اقسام دیدگاه های مبتنی بر نقل از آیه میثاق

کلید واژه ها: عالم ذر روایات تفسیری عهد الست آیه میثاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۲۷۰
در تفسیر آیه 172 سوره اعراف معروف به آیه ذر و میثاق، مفسران از روایاتی بهره گرفته اند و عالمی با نام «ذر» را معتقد شده اند که در آن از همه انسان ها عهد ستانده شده است و بشر به این میثاق بلی گفته است. اما آبا در کنار هم آوردن روایات ذیل آیه میثاق و دیدگاه های مفسران این نتیجه حاصل می شود که چند نظریه مختلف با تکیه بر روایات در نوشته های تفسیری ثبت شده است؛ من جمله اختصاص آیه به قوم بنی اسرائیل و افراد مشرک و خروج ذرات ریز از صلب آدم، خلق روح قبل از بدن، که نشان می دهد دیدگاه های مبتنی بر نقل نیز دچار گونه گونی و اضطراب بوده و علاوه بر نقد و بررسی هرکدام، نقد کلی بر همه روایات را می طلبد. لذا با ذکر این دیدگاه های تفسیری و ارکان و روایات مدنظرشان، با روش کتابخانه ای، نقدی هم در این پژوهش با تکیه بر نظر بزرگانی چون آیت الله مکارم شیرازی صورت خواهد گرفت.
۱۱۱۹۲.

خاندان سُهروَردی، خاندان تصوف و علم در سرزمین های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خاندان سهروردی سلسله نسب صوفی عالم شیخ شهاب الدین سهروردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۵۵
نخستین رجال خاندان سهروردی از سهرورد، شهر کوچکی میان زنجان و همدان، برخاستند و با کوچ به بغداد به انگیزه قدم در راه تهذیب و تحصیل علم، این خاندان در سده 5ق در این شهر ظهور یافت و به تدریج به تصوف و علم شناخته شد. خاندان مذکور تا اوایل سده 9ق در عراق و جزیره دوام یافت و بیشترین اخلاف خاندان در این جا ظهور یافتند. با پراکنده شدن تدریجی برخی از رجال خاندان در سرزمین های اسلامی، از نیمه دوم سده 7ق تا سده 14ق اخلافی از این خاندان در ایران، مصر و شام، ماوراءالنهر و به ویژه هند نیز ظاهر شدند. منابع سلسله نسب همه اخلاف را به طور کامل بیان نکرده اند. درباره منتسبان با سلسله نسب ناقص اجمالا می دانیم که از نسل شیخ شهاب الدین عمر سهروردی(د.632ق) بوده اند. از این رو، می توان گفت برخی از اخلاف شیخ و تبعا خاندان تا سده اخیر نسب خویش را حفظ کرده یا از نسب بردن خویش از شیخ آگاهی داشته اند؛ با این همه، احتمال نسب سازی برخی از منسوبان متاخر برای خویش بسیار است. این پژوهش می کوشد پس از معرفی خاندان سهروردی، با استقصای نام اعضا و اخلاف آن، شجره نامه ایشان را بر پایه منابع موجود ترسیم و مدعیان انتساب به شیخ را نیز معرفی کند.
۱۱۱۹۳.

معرفی و نقد شروح برجسته گلشن راز شبستری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گلشن راز شروح مفاتیح الاعجاز نسایم صاین الدین شرح الهی اردبیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۷۷
منظومه گلشن راز شبستری را به حق می توان یک دوره کامل عرفان نظری و حتی شناسنامه عرفان نظری دانست. این کتاب به رغم اختصار در حجم و تعداد ابیات، مضامین بلند و عمیق عرفانی را به شایستگی تبیین کرده و همین امر، فهم دقیق محتوای آن را حتی برای اهل فن نیز بسیار دشوار نموده است؛ لذا شرح های بسیار زیادی بر آن نوشته شده و این نوشتار درصدد آن است که ضمن معرفی مهم ترین شروح گلشن راز، به اختصار به نقد و بیان اهم ویژگی های آنها بپردازد. در نتیجه می توان گفت در میان مهم ترین شرح هایی که در این پژوهش مطالعه شده اند، شرح مفاتیح الاعجاز، هم به لحاظ پرداختن به تمام ابیات گلشن و هم به لحاظ عمق مطالب برجسته ترین و تأثیرگذارترین شرح به شمار می آید که شروح پس از آن کمابیش وام دار آن هستند.
۱۱۱۹۴.

تحلیل و نقد آرای تئودور نولدکه در تحریف به زیادت باتوجه به بافت آیات و دیدگاه مفسران

کلید واژه ها: تحریف به زیادت شرق شناسان نولدکه شبهه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۹ تعداد دانلود : ۱۵۲
تحریف، عاملی است که اصالت و اعتبار هر کتاب و کلام معتبری را با آسیب همراه می کند. نسبت تحریف به قرآن مجید، خواسته و یا ناخواسته در همین راستاست، اگر مسئله تحریف ناپذیری قرآن به اثبات نرسد اعتبار قرآن به چالش کشیده می شود و هر گونه استناد به آن با مشکل اساسی روبه رو می شود. دسته ای از شبهه های وارده از سوی شرق شناسان، در تحریف قرآن است که این شبهه ها، با رویکرد بی- اعتبار ساختن مطرح می شود. استاد و بزرگ آنان نولدکه آلمانی است که سامان دهنده مستندها و نظر- های شرق شناسان پیش از خود، تأثیر گذار بر افراد پس از خود در طرح این موارد است. شبهه های مربوط به تحریف به زیادت، 4 شبهه است، شامل آیات(بخشی از آیه 23/ سجده؛ 15/ احقاف؛ 20/ مزمل؛ 44/ آل عمران؛ 40/ احزاب؛ 2/ محمد؛ 2/ فتح) است. نولدکه و دیگر شرق شناسان با پیش فرض های نادرست از جمله اعتقاد به نگارش قرآن بعد از وفات محمد(ص)، عدم درک تناسب برخی آیات قرآن، معیار اشتباه در تقسیم بندی آیات به مکی و مدنی، مطالب برخی از منابع روایی، تفسیری، تاریخی و عدم توجه به اسناد معتبر تاریخی به طرح این آراء مبادرت ورزیده اند؛ در این پژوهش که گردآوری به روش کتابخانه ای و استنادی؛ تجزیه و تحلیل به صورت تحلیل محتوایی کیفی(توصیفی-تحلیلی) انجام شد، اثبات گردید آیات مورد ادعا در کمال تناسب اعجازین با آیات قبل و بعد قرار دارند و تمام این شبهه ها به دلیل مبنای غلط و در نتیجه بی اساس می باشد.
۱۱۱۹۵.

تسبیب در قتل ناشی از ترک فعل

نویسنده:

کلید واژه ها: ماده206 قانون مجازات اسلامی قتل ترک فعل قتل عمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۱ تعداد دانلود : ۴۳۸
در خصوص جرم قتل ناشی از ترک فعل اختلاف زیادی بین فقها و حقوق دانان وجود دارد. منشاء این اختلاف نیز این است که آیا ترک و خودداری می تواند عنصر مادی جرم قرار گیرد یا خیر؟ برخی با این تصور که ترک و امتناع، یک امر عدمی است و نمی تواند سبب امر وجودی قرار گیرد، به این سؤال پاسخ منفی داده و عده ای هم این جرم را فاقد عنصر قانونی دانسته اند. نگارنده با واکاوی باب فقه جزایی و مباحث قتل معتقد است ترک فعل با لحاظ شرایط دیگر نه تنها میتواند موجب قتل شود بلکه حسب مورد می تواند مشمول بندهای سه گانه ماده ۲۰۶ قانون مجازات اسلامی شده و قتل ارتکابی را عمدی سازد. هر چند قانونگذار در بندهای سه گانه ماده ۲۰۶ به انجام فعل از سوی قاتل اشاره کرد، اما واژه فعل در اینجا به معنای فعل مصرح در ماده ۲ قانون مجازات اسلامی نیست. در جایی که شخصی حفاظت یا مراقبت از دیگری را می پذیرد، به تبع پذیرفتن این تعهد اسباب موجب مرگ را ایجاد میکند، در نتیجه موظف به دفع آن خطر است. به عبارت دیگرواژه کار در ماده ۲۰۶ ق.م.ا در معنای رفتار ، به کار رفته است، همان گونه که عرف، کار رابه معنای رفتار میداند. از طرف دیگر اصل بر آن است که قانونگذار از کلمات مترادف استفاده نمیکند.
۱۱۱۹۶.

نقد و بررسی آراء مفسران در تفسیر «وَمَا مِنْ دَابَّهٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ یَطِیرُ بِجَنَاحَیْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُکُمْ»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیه ی 38 سوره ی انعام أُمَمٌ أَمْثَالُکُمْ اعجاز علمی تفسیر تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۱ تعداد دانلود : ۳۱۲
عبارت « وَمَا مِنْ دَابَّهٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ یَطِیرُ بِجَنَاحَیْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُکُمْ » در آیه ی 38 سوره ی انعام، یکی از مواضع مورد اختلاف مفسران است که گروهی، این عبارت را با توجه به ارتباط با آیات قبل تفسیر کرده و آن را دلیلی بر قدرت خداوند در نزول آیه ی خواسته شده از طرف کفار دانسته اند. گروهی دیگر، به تفسیر مستقل این بخش پرداخته و وجوهی چون شباهت انسان و سایر موجودات در مخلوق بودن، شناخت و عبادت خدا، ضبط اعمال برای روز حشر، امت بودن و زندگی اجتماعی داشتن، هدایت و... را میان انسان و حیوان مشترک دانسته اند. توجه به ارتباط میان این آیه با آیات قبل و همچنین توجه به مفهوم واژه ی « امم » ، بحث اعجاز علمی را در این آیه برجسته ساخته و نشان می دهد که امت بودن حیوانات و تعاملات اجتماعی آن ها، می تواند همان آیه ای باشد که کفار خواسته اند؛ اما همان طور که در آیه ی 37 آورده شده، « وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُونَ » .
۱۱۱۹۷.

بررسی تطابق ماهوی ذهن و عین براساس نوع رابطه ماهیت با وجود از منظرآیت الله جوادی آملی و مصباح یزدی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: ماهیت مفاهیم ماهوی جود ذهنی مطابقت حکایی جوادی آملی مصباح یزدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۶ تعداد دانلود : ۲۸۵
واقع نمایی یافته های ذهن و چگونگی آن، از مسائل اساسی معرفت شناسی است. به نظر می رسد در فلسفه صدرالمتألهین، واقع نمایی ذهن به دو شکل کلی مطرح شده است؛ تطابق عوالم و تطابق ماهوی میان وجود ذهنی و وجود خارجی. اما به دلیلِ گوناگونی تعابیر از ماهیت در آثار صدرا، شارحان حکمت صدرایی به مساله چیستی ماهیت و نوع رابطه آن با وجود توجه ویژه داشته و هر کدام تحلیل و تدقیق خاصی ارائه کرده اند. در این مقاله به تقریر و تبیینات آیت الله جوادی آملی و استاد مصباح یزدی متمرکز شده و سعی کرده ایم با روش توصیفی تحلیلی به چگونگی تطابق ذهن و عین از دیدگاه این دو شارح متاخر حکمت متعالیه بپردازیم؛ یافته های تحقیق چنین است که ایشان با توجه به نقش ماهیت و مفاهیم ماهوی در واقع نمایی ذهن،  ملاک بودن ماهیت برای شناخت، و نوع رابطه ماهیت با وجود درحکمت صدرایی، معتقدند ماهیت صرفا ظهور ذهنی داشته، در خارج هیچ تحققی ولوبالعرض ندارد و جایگاه آن فقط در ذهن است؛ از این رو ماهیت ذهنی فقط حاکیِ از واقعیت خارجی بوده و مطابقت عینی بین ماهیت ذهنی و واقعیت خارجی معنا ندارد؛ بین ذهن و خارج تنها مطابقتِ حکایی برقرار است.
۱۱۱۹۸.

مواجهه ابن سینا و سهروردی در مسئله علم الهی و ظهور حکمتی برتر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علم عنایی صور مرتسمه اضافه اشراقیه بسیط الحقیقه ابن سینا سهروردی ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۹۳
در مسئله علم الهی، عمده بحث و نزاع در مورد علم واجب تعالی به ماسواست. نوشتار حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که چه الگویی در تبیین علم الهی میتواند علاوه بر اثبات تمامی مراتب علم برای خداوند، با واجب الوجود بودن حق تعالی منافات نداشته باشد؟ در راستای پاسخ به این پرسش، بوعلی سینا به ارائه الگویی با محوریت صور مرتسمه میپردازد که نتیجه آن اثبات علم حصولی به ماسوا برای خداوند است. در تبیین نحوه فاعلیت الهی، ابن سینا دوباره سراغ علم الهی میرود و با طرح فاعلیت بالعنایه، خلق موجودات را نتیجه علم فعلی خداوند نسبت به عالم و رضایت او به نظام احسن میداند. اما در اندیشه شیخ اشراق این الگوی سینوی به چالش کشیده شد. شیخ شهید عقیده داشت تبیین ابن سینا، علاوه بر نقض بساطت ذات حق تعالی، تنها قوه یی صرف را برای خداوند اثبات میکند. صدرالمتألهین، در مقام قضاوت، اشکالاتی را به هر دو رأی وارد میکند و بر اساس قاعده بسیط الحقیقه، تبیینی متعالی درباره مسئله ارائه میکند که نه اشکال ذهنی بودن صور مرتسمه سینوی را دارد و نه همچون تبیین اشراقی، قاصر در اثبات علم پیش از ایجاد، برای خداوند است. او اثبات میکند که تمامی وجودات و علوم در وجود خداوند و علم او به ذاتش مستهلکند.
۱۱۱۹۹.

بررسی تطبیقی عناوین حقوق فرزندان در قرآن کریم و عهدین

کلید واژه ها: تربیت دینی کلام تطبیقی معارف قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۶۰۸
معارف مشترک در ادیان الهی، نشان دهنده منشأ مشترک است.یکی از موضوعاتِ دارای گزاره های مشابه در ادیان ابراهیمی، «حقوق فرزندان» است. بررسی اجمالی این حوزه به صورت تطبیقی از سویی اهمیت موضوع را در ادیان الهی روشن کرده و نشان می دهد که آینده سازان جوامع، چه جایگاهی در کتاب های آسمانی دارند و از سوی دیگر، میزان کمال و جامعیت اسلام را روشن می سازد. پژوهش پیش رو عناوین حقوق فرزندان را در قرآن و عهدین بررسی کرده است. در این بررسی، نگاه قرآن کریم به «فرزند» مطرح شده و سپس سرفصل های حقوق فرزندان در قرآن و عهدین فهرست می شود.
۱۱۲۰۰.

اصول «اخلاق مسالمت» با تمرکز بر سخنان امام علی علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق مسالمت فطرت رحمت وحدت عدالت امام علی (ع) و نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۲۲۷
در این مقاله احادیث نهج البلاغه به منزله تفسیر قرآن کریم مورد استفاده قرار گرفته اند و با استفاده از سخنان امام اول شیعیان علی علیه السلام منظومه ای اخلاقی صورت بندی شده که مبتنی بر مشترکات انسانی است تا پاسخگوی روابط فرادینی و فرافرهنگی در عصر ارتباطات باشد. این اصول اخلاقی بر مبانی مشترک انسان شناختی مانند پاک نهادی، برادری و برابری افراد بشر، پایه گذاری شده است تا زمینه های مشترک اخلاقی مانند رحمت، وحدت و عدالت فراهم شود و سپس اصول «اخلاق مسالمت» به گونه ای صورت بندی گردد که در هر یک از اصول، همه زمینه های مشترکِ زیست اخلاقی و نیز همه مبانی انسان شناسانه، حضور داشته باشند تا نظام اخلاقی منسجمی برای ارتباطات مسالمت آمیز میان «امت انسانی واحد»شکل گیرد. در این نوشتار با تمرکز بر آموزه های نهج البلاغه: اول) انسان شناسیِ مبتنی بر اشتراکات فطری بشر به عنوان ریشه اصلی اخلاق مسالمت، تبیین و صورت بندی می شود؛ دوم) زمینه های مشترک اخلاق مسالمت بر مبنای انسان شناسی فطری امام علی ترسیم می شود؛ سوم) مجموعة نظام مند اصول اخلاق مسالمت از نهج البلاغه اخذ می شود به گونه ای که هر یک از اصول، در بطن خود حامل زمینه های مشترک اخلاقی و مبانی انسان شناختی در کلام علوی باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان