درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰٬۸۶۱ تا ۱۰٬۸۸۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۰۸۶۱.

استعاره مفهوم صلح و مدارا از بعد مؤلفه های سواد رسانه ای با تکیه بر نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 261-282

کلید واژه ها: نهج البلاغه امیرالمومنین علی (ع) سواد رسانه ای تفکر انتقادی صلح و مدارا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۲۹۴
از آنجایی که هر آنچه که پیامی را به دیگری منتقل کند، می تواند کارکرد رسانه را داشته باشد؛ بنابراین «نهج البلاغه» نیز از جایگاه یک «رسانه» برخوردار است و این توانایی را دارد؛ تا با کارکردهای خود مفاهیمی را که حضرت علی (ع) در نظر داشته اند به مخاطب ارسال و گام مهمی را در عرصه فرهنگ سازی دینی بردارد. در این پژوهش، با روش تفسیری-تحلیلی به بررسی سواد رسانه ای در کلام امیرالمومنین (ع) پرداخته شده است. و از میان ابعاد سواد رسانه ای (یعنی بعد احساسی، شناختی، زیبایی شناختی و اخلاقی)، بعد اخلاقی سواد رسانه ای در صلح و مدارای امام علی (ع) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. یافته ها حاکی از آنست که امام علی(ع) به عنوان یک رهبر دینی در این کتاب، سخنان آموزنده ای درباره صلح و مدارا مطرح کرده اندکه راهی بسیار روشن، هماهنگ با عقلانیت ناب، وجدان پسند و جهان بینی الهی دارد. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که مضامین و مولفه های مرتبط با سواد رسانه ای، از بعد اخلاقی و از منظرِ صلح و مدارا در متن نهج البلاغه کدامند؟ این سخنان نشان می دهد که مولفه های سواد رسانه ای در نهج البلاغه شامل: تفکر انتقادی، پرسشگری، شک راهبردی، گسترش فرهنگ پژوهشگری، عدم سطحی نگری، توجه به مسئولیت اجتماعی، سواد اخلاقی و توجه به کرامت انسانی، اخلاق رسانه ای و انتقاد پذیری در باور امام مسلمانان شیعه به عنوان امری نیکو و ثمربخش است.
۱۰۸۶۲.

واکاوی نقادانه روش ماریا دکاک در فهم حدیث غدیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 57-79

کلید واژه ها: جانشینی پیامبر (ص) حدیث غدیر فهم حدیث جامعه کاریزماتیک ماریا دکاک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۳۲۱
پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی به بررسی فصل دوم از کتاب «جامعه کاریزماتی: هویّت شیعه در صدر اسلام» و نقد روش مؤلفش، ماریا دکاک در فهم حدیث غدیر می پردازد. روش فهم وی دارای برخی نقاط قوت مانند اهتمام بر استفاده از منابع معتبر فریقین در فهم حدیث غدیر، دقّت در مؤلف کتاب الولایه، تأکید بر حفظ یکپارچگی متن حدیث غدیر، عنایت برنقش اقتضائات اجتماعی و مذهبی در نقل روایات و تحلیل عقلی در ردّ معنای محبّت برای مولی است. البته نقاط ضعفی نیز وجود دارد؛ مانند منحصر کردن ناقلان و راویان حدیث غدیر به افراد مدنی، عدم عنایت بر نقش ضابط بودن در پذیرش حدیث، تأکید بر جعلی بودن احادیث حاوی نام امامان (ع) و اشتباه در اعلام سبب صدور حدیث غدیرخم. تحلیل آسیب های روش فهم دکاک بیانگر فهم نادقیق وی از حدیث غدیر است که بی تأثیر از نظرات اهل سنّت که در فضای علمی خاورشناسان منتشر شده، نیست.
۱۰۸۶۳.

حکمت حجاب در اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال هفدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۹ «ویژه قزن و خانواده» 154-168

کلید واژه ها: قرآن سنت حجاب حکمت حجاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۵ تعداد دانلود : ۱۱۰۸
حجاب از جمله مفاهیم پر کاربرد در جامعه است که در زندگی بشر تأثیر ویژه دارد. اهمیت حجاب اسلامی تا جایی است که در قرآن از آن به عنوان یک ضرورت یاد شده و به گوشه هایی از حکمت و کارکرد آن اشاره شده است. نوشتار حاضر به بررسی حجاب و انواع و حکمت آن می پردازد. حجاب به عنوان یک فرهنگ، ابعاد مختلفی دارد مانند حجاب پوششی، حجاب رفتاری، حجاب دیداری، گفتاری، و شنیداری.. سرشت انسان، اقتضای حیا و پوشش دارد. حکمت حفظ و پوشش اشیاء، ارزش آنهاست و حکمت حجاب، حفظ ارزش والای زن است برخی از موارد مورد اشاره به عنوان حکمت حجاب، عبارتند از: میل فطری، آرامش روانی، سلامت اجتماعی، ارزش زن، منع هویت جویی کاذب، تحکیم خانواده، کنترل خودآرایی، تعدیل شهوترانی، کنترل مدگرایی، اصلاح تحسین خواهی.
۱۰۸۶۴.

معاونت و مشارکت در جرم در قرآن (با تأکید بر روش تفسیر حقوقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۱ 179 - 202

کلید واژه ها: تفسیر حقوقی معاونت مشارکت جرم قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۸ تعداد دانلود : ۴۴۷
تفسیر حقوقی قرآن کریم یکی از روش های مطالعه میان رشته ای بین علم حقوق و قرآن کریم است. با توجه به موضوع، مسائل و غایت علم حقوق و آنچه که از جامعیت، کمال و حکمت قرآن کریم انتظار می رود، می توان بعضی موضوعات در علوم انسانی را به لحاظ ایدئولوژیک به قرآن عرضه نمود و بستر مبنایی برای نظریه پردازی در آن را به دست آورد. در خلال این امر، عظمت و برتری قرآن کریم نسبت به دیگر منابع علمی، قابلیت گسترش ابعاد علم حقوق بر اساس حقیقت وجودی انسان و جهان و... به دست خواهد آمد. در این تحقیق با معطوف نمودن این روش به یکی از موضوعات علم حقوق تحت عنوان مشارکت و معاونت در جرم، به تنقیح ابعاد حقوقی قرآن کریم در این باره پرداخته خواهد شد. نتیجه اصلی این تحقیق، معرفی آیات متضمن مفهوم مشارکت و معاونت در جرم است که غالباً در کتب متقدم و متأخر و مقالات صرفاً به دو یا سه آیه در این باب استناد می شده است. از نتایج دیگر تحقیق، وجه تفکیک معاون و مشارک در جرم از مباشر و میزان مجازات هر یک و تطبیق و مقایسه با دستاوردهای فقهی و حقوقی است. روش تحقیق در این نگاره، تعریف موضوع، شناسایی آیات مرتبط، دسته بندی آن ها، به کار بردن قواعد تدبر و تفسیر در آن، تحلیل حقوقی و نظم بخشی به نتایج حاصله است.
۱۰۸۶۵.

نگاهی به فراز «بَدَنُهُ غافِلٌ لِسُکونِ عُروقِهِ» و عواقب کم تحرّکی

نویسنده:
منبع: دانش ها و آموزه های قرآن و حدیث سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۸ 137-142
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۴۸۱
موضوع دعای پنجاه و دوم صحیفه سجّادیه، یادکرد برخی از حالات بندگان و خوی ناپسند آن ها و درخواست رحمت از خداوند است. امام سجّاد علیه السلام در این دعا کم تحرّکی را یکی از ویژگی های ناپسند فردی شمرده اند. ایشان به درگاه الهی عرضه می دارند: فَاَساَلُکَ یا مَولای سُآلَ مَن ... بَدَنُهُ غافِلٌ لِسُکونِ عُروقِهِ.
۱۰۸۶۶.

نوآوری های رجالی محقق اردبیلی در جامع الرواه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 281-300

کلید واژه ها: جامع الرواه محقق اردبیلی سند تصحیف ارسال طبقه راوی راویان مشترک توحید مختلفات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۹ تعداد دانلود : ۳۹۱
حدیث، گزارش کننده سنت نبوی و ولوی است و بر پایه ای محکم و متین به نام سند استوار است. نقل حدیث همراه با سند مورد تأکید و توصیه معصومان k بوده است. یکی از طرق ارزشیابی حدیث، ارزیابی سند و راویان آن است. بدین سبب علمی به نام «علم رجال» تأسیس و ده ها اثر رجالی تدوین شده است. در میان کتب رجالی، کتاب جامع الرواه از موقعیت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و دارای امتیازات مهم و سودمندی است. مؤلف اندیشور آن با مجاهدت علمی و تلاش بیست ساله خویش توانسته است تحولی درشناخت راویان و شیوه نقد سند به وجود آورد و روش نوینی را ابداع کند که در میان پیشینیان سابقه نداشته است. ایشان با این روش ابتکاری، توانسته است به آسیب شناسی اسناد روایات کتب اربعه حدیثی شیعه بپردازد و به نتیایج بسیار مهم و ارزشمندی درشناخت راویان و اسناد دست یابد؛ از جمله شناسایی تصحیف در نام راویان مانند تصحیف «حسین» به «حسن» و برعکس، شناسایی تصحیف در الفاظ تحدیث مانند تصحیف «عن» به «بن» و برعکس، تمییز راویان مشترک مانند تمییز «احمد بن محمد» که مشترک بین تعدادی از راویان ازجمله «احمد بن محمد بن عیسی اشعری»، «احمد بن محمد بن خالد برقی»، «احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی» است، شناخت مترادفات راوی و یکسان سازی عناوین متعدد مانند ثابت بن دینار، ثابت بن ابی صفیه، ابوحمزه ثمالی، الثمالی که همه آن ها یک شخص می باشند، شناخت تعلیق در اسناد، شناخت افتادگی در اسناد این مقاله به تبیین و توضیح منهج جدید و روش ابتکاری محقق اردبیلی و نتایج به دست آمده آن می پردازد.
۱۰۸۶۷.

تحلیل تحول و تبدل صفت عارفانه حیا بر اساس مراتب سه گانه سِیروسلوک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادیان و عرفان سال ۵۳ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 125 - 140

کلید واژه ها: بقا تحول صفت صفت عارفانه حیا فرق فنا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۶۳۰
در این پژوهش، صفت عارفانه حیا در برخی از مهم ترین آثار برجسته عرفانی تا قرن نهم هجری تحلیل می شود. بنیان این پژوهش بر اساس تحلیل حیا از منظر مراتب سِیروسلوک عرفانی است. این بررسی که با روشی توصیفی - تحلیلی نوشته شده است، نشان می دهد که صفت حیا در سخن برخی از عارفان، در هریک از مراتب سه گانه سلوک، رویکرد متفاوتی داشته و دچار تحول و تبدل محتوایی شده است. چنان که در مرتبه نخست سلوک که مقام فرق است، ویژگی ایجابی و کوشش مدارانه دارد. سالک در این ساحت سعی در اتصاف به حیا و لوازم آن دارد. در مرتبه دوم که مقام فنا است، جذبه الهی سالک را از وجود مجازی و همه صفاتش فانی می سازد، لذا حیا در عارف خصوصیتی سلبی و تنزیهی می یابد، کوشش او زایل و اتصافش به حیا ترک می شود؛ اما در مرتبه سوم، یعنی مقام بقا، عارف مظهر اسما و صفات الهی می شود. ازاین رو، حیا در عارف پس از سلب، مجدداً به شکل ایجابی، اما تحول یافته نمود می یابد. نتیجه این بررسی نشان می دهد با وجود اینکه سخنان بیشتر عارفان درباره حیا با ویژگی های مرتبه فرق مطابقت دارد؛ اما سخنان عده ای از آنان از حیا، علاوه بر مرتبه فرق، بر خصوصیات و احکام مرتبه فنا و نیز مرتبه بقا هم پوشانی دارد.
۱۰۸۶۸.

بررسی آراء صدرالمتألهین پیرامون نحوه پیدایش کثرات از واحد متعال با تکیه بر نقد قاعده الواحد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت صدرایی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 11 - 35

کلید واژه ها: صدرالمتألهین قاعده الواحد صدور کثرت و وحدت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۴۳۲
شاید بتوان گفت صدرالمتألهین شیرازی در آثار خود، به آراء همه حکمای پیش از خود درباره کیفیت صدور کثرت از وحدت اشاره نموده است. از این رو تحلیل نظر حقیقی او پیرامون این مسئله دشوار به نظر می رسد. با این همه، ما در این مقاله سعی نموده ایم با مراجعه به کتب او، همه نظراتی که او در این باره عنوان داشته را گردآورده و مورد نقد و بررسی قرار دهیم. از بررسی نظرات مختلفی که صدرالمتألهین درباره به مسئله صدور مطرح می کند، می توان به این جمع بندی رسید که او ضمن بیان دیدگاه های مختلف فلسفی، کلامی و عرفانی که در آثار فلاسفه و متکلمین و عرفای پیش از او نیز عیناً یافت می شود، به نوعی سعی نموده از قاعده موسوم به الواحد دفاع و در واقع بین این نظرات و این قاعده جمع نماید. ما در این مقاله به دنبال آن هستیم تا نشان دهیم که جمع بین این نظرات مختلف و قاعده الواحد، نه تنها کمکی به صدرالمتألهین در تبیین کیفیت صدور کثرات از واحد متعال ننموده بلکه او را با تعارضات بیشتری مواجه ساخته است و اگر در تبیین و توجیه نظرات خویش به این قاعده استناد نمی نمود، استدلال های او موجه تر و پذیرفتنی تر می بود.
۱۰۸۶۹.

چگونگی نفوذ شیطان در قوای ادراکی آدمی و اقسام کنش های آن از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه موسوی خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال هفدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 205 - 221

کلید واژه ها: موسوی خمینی مقابله با شیطان راه های نفوذ شیطان قوای ادراکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۳۶۳
بر پایه عناوینی که در قرآن و نصوص دینی بر کنش های شیطان در وجود آدمی اطلاق شده است می توان به تنوع و چگونگی این کنش ها پی برد؛ از این منظر، اضلال و اغوای شیطان از طریق وهم و خیال و حس در قالب تدلیس، تلبیس، تسویل، تأییس و تسویف برای آدمی پیش می آید. قلب آدمی کانون القا و هجمه شیطان است که از طریق اندام ها و قوای حسی و شیطنتِ وهم رخ می دهد. نیل به معرفت توحیدی از طریق حجت درون و برون، که غایت آفرینش انسان دانسته شده، و مدیریت و اشراف عقل بر کارکرد قوای ادراکی، راه مقابله با نفوذ شیطان است. در خصوص این مقابله، موسوی خمینی بر لزوم نظارت بر قوه خیال و مهار آن و نیز تقویت و امارت عقل بر وهم تأکید می کند.
۱۰۸۷۰.

ثنائیّه المودّه والکراهیه فی العلاقات بین الأدیان دراسه قرآنیّه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق الحضاره الاسلامیه سال بیست و سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ (۱۴۴۱ ه.ق) شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 287-309

کلید واژه ها: الکراهیه الولاء البراء الموده الهویه الغلظه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۲۸۴
تذهب بعض التیارات الفکریّه والفقهیّه فی العالم الإسلامی خاصّه السلفیّه إلى الإیمان بمبدأ الکراهیه بین الأدیان، بوصفه من وجهه نظرهم الأساس الذی تقوم علیه الشریعه الإسلامیّه، مدّعین أنّ الأصل فی التعامل مع الآخر الدینی هو إضمار الکراهیه له بوصفها مظهراً من مظاهر الغلظه والشدّه ونفی الموالاه. وقد حاول هذا البحث أن یدرس هذه القضیّه من زاویه قرآنیّه، لیتوصّل إلى أنّ فکره الکراهیه لا وجود لها فی النصّ القرآنی إلا تجاه المعتدین على الأمّه المسلمه والإنسان، لا مطلق المختلف معهم فی الرأی والعقیده والدین والمذهب، وأنّ النصّ القرآنی یرکّز على مبدأ المفاصله لحفظ الهویّه، ولیس على مبدأ الکراهیه.
۱۰۸۷۱.

نقش انگاره سفر در معناداری زندگی از منظر نهج البلاغه و مؤلفه های آن در ساحات درونی انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: انگاره سفر معناداری زندگی نهج البلاغه ساحت های درونی انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۳۰۶
استفاده از انگاره ها برای تمثل بخشیدن به امور ذهنی و درونی در بسیاری از عرصه ها و ازجمله متون دینی پیشینه ای کهن دارد. در نهج البلاغه برای تبیین مسئله معناداری زندگی از انگاره های گوناگونی استفادهشده است که یکی از آن ها «زندگی به منزله سفر» است. در این مقاله پس از استقصای کامل موارد کاربرد واژه سفر و زندگی و نیز دیگر واژگان مرتبط با موضوع با روش توصیفی-تحلیلی به تبیین این انگاره در ساحت های درونی آدمی یعنی شناخت، احساس و اراده پرداختهشده است. مؤلفه های شناختی انگاره سفر باورهایی مانند مبدأ، معاد، جایگاه انسان، ویژگی های مسیر، راهنمای سفر، مراحل و مقاطع سفر و موانع و دشواری های آن را در برمی گیرد. مراد از مؤلفه های عاطفی این انگاره احساس هایی مانند شوق، آرامش، امید، تعالی، کامیابی، اعتمادبه نفس، پویایی و ارزشمندی است و سرانجام، مؤلفه های ارادی معناداری مواردی مانند تعهد به سیر و آمادگی برای آن، زهد، فرصت جویی، بازگشت از انحراف، غلبه بر موانع و پایداری در حرکت را در برمی گیرد. امتیاز انگاره سفر بر دیگر انگاره های معناداری زندگی در دو عامل است: 1-قدرت بیشتر برای تمثل بخشیدن به ویژگی های معناداری زندگی و 2-شمول آن بر انگاره هایی مانند تجارت، کشتزار، مسابقهو کارزار که همگی ملازم با سفر منظور می شده اند.
۱۰۸۷۲.

ارائه مؤلفه های تفکر انتقادی باتوجه به تربیت آیه ای مستخرج از سوره مبارکه بقره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۷ 63-85

کلید واژه ها: تفکر انتقادی تربیت آیه ای قرآن سوره بقره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۲ تعداد دانلود : ۳۵۳
تفکر انتقادی به منزله یک مهارت اساسی برای تربیت عاقلانه انسان در جامعه اسلامی شناخته شده است. قرآن کریم به عنوان منبعی جهت دعوت به تفکر برای همه انسان ها حاوی مؤلفه های تفکر انتقادی است. هدف پژوهش حاضر ارائه مؤلفه های تفکر انتقادی باتوجه به تربیت آیه ای مستخرج از سوره مبارکه بقره است. روش پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است. توصیفی به این دلیل که هدف پژوهشگر توصیف عینی، واقعی و منظم موضوع بوده است و ازسوی دیگر تحلیلی، به این دلیل که هدف آن تبیین ویژگی تفکر انتفادی حاصل از بررسی آیات سوره مبارکه بقره بود. برای رسیدن به هدف پژوهش، آیات مرتبط به صورت هدف مند از قرآن کریم انتخاب شده است، سپس ازطریق تحلیل کیفی، با استفاده از تحلیل محتوایی استقرایی قیاسی به شیوه کدگذاری باز داده های جمع آوری شده تجزیه وتحلیل شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تفکر انتقادی ازجمله موضوعاتی است که در آموزه های اسلام تصریح و در قرآن مؤلفه هایی برای تفکر انتقادی ذکر شده است. درنهایت برای هریک از مؤلفه ها مصادیقی از سوره مبارکه بقره استخراج شد. نتایج پژوهش به تبیین مؤلفه هایی برای تفکر انتقادی انجامید که عبارتند از: قصه گویی، پرسشگری، داوری با معیار مشخص، تمثیل، استدلال، تحلیل انتقادی، پرهیز از تعصب و اغراض شخصی، عدالت ورزی و حقیقت جویی.
۱۰۸۷۳.

ارزیابی اشکالات علامه طباطبایی بر استفاده عالم ذر از آیه میثاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال ۵۳ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 9 - 27

کلید واژه ها: آیه میثاق بدن ذری ذریه آدم عالم ذر علامه طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۲۴۹
موضوع مقاله پیش رو، بررسی اشکالات علامه طباطبایی بر استفاده«عالم ذر» از «آیه میثاق» است. در مورد استفاده عالم ذر یا عدم استفاده آن از آیه 172-173 سوره اعراف که به «آیه میثاق» معروف است، بین اندیشمندان اسلامی اختلاف دیدگاه وجود دارد. برخی از مفسران و اندیشمندان اسلامی، دلالت آیه میثاق را بر وجود عالم ذر مورد انکار قرار داده و مبنای انکار آنان سلسله اشکالاتی است که بر استفاده عالم ذر از آیه میثاق وارد کرده اند. از جمله کسانی که بر استفاده عالم ذر از آیه میثاق اشکالات متعددی وارد کرده اند، علامه طباطبایی است. ایشان در تفسیر المیزان بردلالت آیه مذکور بر وجود عالم ذر اشکالاتی وارد کرده که در آثار سایر اندیشمندان ومفسران نیامده است و در نتیجه وجود عالم ذر را به این معنا که همه انسان ها در عالمی قبل از آفرینش آنان در دنیا، آفریده شدند و خداوند از آنان، در حالی که دارای روح و در نتیجه دارای عقل و شعور بودند، به ربوبیت خویش پیمان و اقرار گرفته؛ انکار کرده و مفاد آیه میثاق را به گونه دیگری توجیه کرده است. در این مقاله، اشکالات ایشان مطرح و به همه آن ها تفصیلا پاسخ داده شده است و در نتیجه اشکالات ایشان نمی تواند استفاده عالم ذر از آیه میثاق را مانع شود.
۱۰۸۷۴.

بررسی و تحلیل مفهوم، ادله، ضوابط و موانع «پویایی در عقود»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم مرداد ۱۳۹۹ شماره ۲۷۲ 23-34

کلید واژه ها: پویایی عقود پویایی در عقود احکام امضائی منطقه الفراغ ابداع و ترکیب عقود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۲۲۱
ضرورت طراحی سازوکارهای مشروع در راستای اهداف شریعت در حوزه قراردادهای مالی، اهمیت پویایی در عقود را نشان می هد. این تحقیق، با استفاده از تحلیل های فقهی، اقتصادی و جامعه شناسانه، مفهوم، انواع، ضرورت، ادله، ضوابط و شبهات پویایی در عقود را برمی رسد و در مورد متصدی طراحی عقود به قضاوت می نشیند. طبق یافته های تحقیق، عقود بخش پویای توزیع ثروت در اقتصاد اسلامی است. سه سنخ دلیل بر پویایی قابل ارائه است: 1. ادله اجتماعی اقتصادی مبتنی بر تحلیل نیازهای پویای اجتماعی منجر به شکل گیری عقود. 2. تحلیل های فقهی، چون امضائی و غیرابتدائی بودن عقود و وجود منطقه الفراغ در فقه معاملات. 3. ادله لفظی، چون آیات 1 مائده؛ 34 اسراء؛ 177 بقره؛ 29 نساء و حدیث شرط. ضوابط پویایی در ابداع، تضمین اهداف و ساختارهای شریعت و در ترکیب عقود، عدم مخالفت با کتاب الله و مقتضای عقد است. رکود در شکل دهی عقود نوین، ناشی از عدم احساس نیاز به طراحی عقد جدید با وجود عقود پیشین، وجود موانع علمی چون تصور توقیفی بودن عقود یا موانع عملی چون عدم وجود مسئولیت اجتماعی برای فقهاست. متصدی امین جهت طراحی عقود نوظهور، نظام ولایت است.
۱۰۸۷۵.

مفهوم و مؤلفه های درون زایی در اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم مرداد ۱۳۹۹ شماره ۲۷۲ 49-60

کلید واژه ها: درون زایی اقتصاد مقاومتی خوداتکایی خودکفایی خودباوری رشد اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹۸ تعداد دانلود : ۴۴۵
درون زایی یکی از مؤلفه های محوری اقتصاد مقاومتی می باشد که تبیین دقیقی از مفهوم و مؤلفه های آن صورت نگرفته است. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی توصیفی به دنبال تبیین مفهوم و مؤلفه های محوری درون زایی در اقتصاد مقاومتی می باشد. براساس یافته های تحقیق، درون زایی به مفهوم اتکا به ظرفیت های ملی با حداکثرسازی بهره وری به منظور افزایش ثروت و ارزش افزوده در جهت رشد پایدار و امنیت اقتصادی می باشد. با توجه به تعریف، درون زایی دارای چهار مؤلفه محوری خودباوری، خوداتکایی، خودکفایی و خودارتقائی می باشد. با بررسی آیات و روایات، نتیجه می گیریم که دو هدف اصلی درون زایی در اقتصاد، تأمین رشد وافر و امنیت اقتصادی می باشد. با توجه به رابطه درون زایی با سایر مؤلفه های اقتصاد مقاومتی، به نظر می رسد که درون زایی نقشی اساسی در تحقق سایر مؤلفه های اقتصاد مقاومتی همچون برون نگری، عدالت محوری و مردم بنیادی دارد.
۱۰۸۷۶.

مؤلفه ها، معیارها و شاخص های مردم محوری در اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم مرداد ۱۳۹۹ شماره ۲۷۲ 61-69

کلید واژه ها: اقتصاد مقاومتی ساختار مردم محور مؤلفه ها اراده مردم سرمایه مردم مدیریت مردمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۹ تعداد دانلود : ۵۳۱
اقتصاد مقاومتی ساختاری مردم محور دارد. برای فهم دقیق این ساختار و در نتیجه اعمال آن در اقتصاد کشور، با روش تحقیق توصیفی و تحلیل متون مؤلفه های آن کشف شد. حکومت اسلامی در نقش مکمل این ساختار، وظایفی حاکمیتی بر عهده دارد که آنها را می توان به سه دسته کلی برنامه ریزی، هدایت و نظارت تقسیم کرد. در فضایی که مردم تصدی تمامی فعالیت های اقتصادی را به عهده دارند و دولت فقط اعمال حاکمیت می کند، مؤلفه های ساختار مردم محور اقتصاد عبارتند از: 1. تصمیم گیری و اراده مردم؛ 2. سرمایه گذاری مردمی؛ 3. مدیریت مردمی بنگاه های اقتصادی. با سه معیار سهولت حضور مردم در اقتصاد، تمایل مردم به کسب و کار خصوصی، و عدالت تخصیصی و توزیعی در میان مردم می توان وجود ساختار مردم محور را در اقتصاد تشخیص داد. شاخص های تعیین کننده درجه این ساختار در یک نظام اقتصادی عبارتند از: نرخ بیکاری (نسبت نیروهای فعال جویای کار به کل نیروهای فعال اقتصادی)، نسبت شاغلین در بخش غیردولتی به کل شاغلین، نسبت شاغلین مالک به کل شاغلین، و نسبت شاغلینی که نقش مدیریتی دارند به کل شاغلین.
۱۰۸۷۷.

تاثیر نرم افزارهای آموزشی در یادگیری دانش آموزان

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم شهریور ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 82 - 74

کلید واژه ها: نرم افزار آموزشی یادگیری دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۴ تعداد دانلود : ۶۵۰
مقاله حاضر از نوع مطالعات توصیفی است که با توجه به منابع کتابخانه ای گردآوری و نگاشته شده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی تاثیر نرم افزارهای آموزشی در یادگیری دانش آموزان است که نتیجه این مقاله نشان می دهد که نرم افزارهای آموزشی می توانند باعث یادگیری بیشتر دانش آموزان می شود و دانش آموزان بهتر می توانند موضوعات را بفهمند و حتی در زندگی به کار گیرند و در نتیجه قابلیت انتقال آنها بیشتر خواهد شد. لذا مجریان تعلیم و تربیت باید تا جایی که بتوانند از نرم افزارهای آموزشی استفاده وافر را ببرند.
۱۰۸۷۸.

تاثیر آموزش به روش یادگیری مشارکتی بر اساس مدل جیگ ساو بریادگیری خودراهبر دانش آموزان

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم آبان ۱۳۹۹ شماره ۱۶ 101 - 90

کلید واژه ها: یادگیری مشارکتی روش جیگ ساو یادگیری خودراهبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۸۹۸
مقاله حاضر از نوع مروری – کتابخانه ای است که با توجه به نظرات اندیشمندان این عرصه نگاشته و جمع آوری شده است. هدف از نگارش این مقاله تاثیر آموزش به روش یادگیری مشارکتی بر اساس مدل جیگ ساو بریادگیری خودراهبر دانش آموزان است. نتیجه این مقاله نشان می دهد که روش تدریس مشارکتی می تواند محیطی شاد برای دانش آموزان ایجاد کند و یادگیری بهتر و پایدارتری را به ارمغان بیاورد.همچنین روش جیگساو با ایجاد محیط یادگیری جذاب، تعاملی و مشارکتی می تواند نتایجی بهتر را نسبت به الگوهای متداول در رسیدن به هدف مهم خودراهبری دانش آموزان در یادگیری داشته است.
۱۰۸۷۹.

شاخصه های عبودیت در صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم مهر ۱۳۹۹ شماره ۲۷۴ 41-52

کلید واژه ها: بندگی اخلاق بندگی حقیقت عبودیت صحیفه سجادیه امام سجاد (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۸ تعداد دانلود : ۵۷۴
رسیدن به هدفی که خداوند برای خلقت انسان بیان کرده و شناخت عواملی که آدمی را به آن هدف می رساند، از مسائل مهم زندگی هر انسانی است. طبق آیات و روایات، یکی از اهداف ممتاز خلقت انسان عبودیت و بندگی ِ خداوند است. بنابراین برای کسب رضایت الهی و رسیدن به حقیقت عبودیت می بایست شاخصه های عبودیت شناخته شود. با مراجعه به صحیفه سجادیه و استخراج مشتقات واژه عبد و تحلیل فقراتی از دعاهای امام سجاد علیه السلام فهمیده می شود که بندگان حقیقی خداوند دارای شاخصه ها و ویژگی های برجسته ای هستند. طبق فرازهایی از صحیفه سجادیه، بنده واقعی خداوند با شیطان و هوای نفسش مخالفت می ورزد و در مقابل معبودش احساس نیاز می کند، ولی در مقابل غیر خداوند حس بی نیازی دارد. عبد حقیقی هرگز در مقابل معبودش تکبر نمی ورزد و عمرش را در انجام اوامر و ترک نواهی مولایش صرف می کند و در صورت انجام گناه بلافاصله توبه و استغفار کرده و بر انجام معصیت اصرار نمی ورزد و همیشه به بخشش معبودش امیدوار است و در امتحانات الهی نیکوترین عمل را انجام می دهد.
۱۰۸۸۰.

تحلیل محتوای کیفی کتاب های فارسی دوره ابتدایی از منظر ارزش های اجتماعی سند تحول آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم مهر ۱۳۹۹ شماره ۲۷۴ 75-86

کلید واژه ها: تحلیل محتوا کتاب فارسی ارزش ارزش اجتماعی سند تحول بنیادین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۷ تعداد دانلود : ۵۷۲
پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کیفی کتاب های فارسی دوره ابتدایی از منظر ارزش های اجتماعی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می باشد. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی، و به صورت توصیفی تحلیلی است و از میان روش های کیفی، این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی صورت می پذیرد. پس از بررسی و تهیه سیاهه ارزش های اجتماعی از سند تحول با پایی 11/94 درصد، اهداف، متن، تصاویر، پرسش و تمارین کتاب های فارسی اول و ششم ابتدایی که به صورت هدفمند از میان کتاب های فارسی به عنوان نمونه انتخاب شده اند. جهت شناسایی و توصیف ارزش های اجتماعی و مفاهیم مرتبط با آنها کتاب های فوق الذکر مورد تحلیل محتوا قرار گرفت؛ تا علاوه بر توصیف برخی از مزایا و کاستی ها در رابطه با ارزش های اجتماعی سند تحول، پیشنهاداتی جهت بهبود این کتاب ها ارائه کنیم. با بررسی کتاب های فارسی، این نتیجه به دست آمد که در این متون درسی به ارزش ایثار و وطن دوستی، توجه شایسته ای شده است و ارزش هایی مانند امانت داری، انصاف در روابط با دیگران، تولی و تبری، خدمت به محرومین، عدالت و کارآمدی اجتماعی به هیچ وجه مورد توجه قرار نگرفته اند و برخلاف انتظار پرداختن به ارزش ها در پایه اول بیش از پایه ششم بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان