درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۶۸۱ تا ۱٬۷۰۰ مورد از کل ۳۳٬۷۷۲ مورد.
۱۶۸۱.

فلسفه های حجاب و عدالت جنسیتی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 121 - 149

کلید واژه ها: حجاب فلسفه حجاب عفاف عدالت جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۱۹۷
فلسفه های ذکرشده برای حجاب، تا چه میزان عادلانه بودن این تکلیف را توجیه می کنند و ادراک عدالت را در این مقام بسط می دهند؟ مقاله پیش رو با روش تحلیلی انتقادی پاسخ این مسئله را می کاود. زن در فقه اسلامی برخلاف مرد، مکلف به پوشش حداکثری بدن غیر از صورت و دست ها تا مچ است. برای توجیه این تمایز فقهی، فلسفه هایی نظیر مهار آتش شهوت، استحکام پیوند خانوادگی، استواری جامعه و مانند آن ذکر شده است. از منظر فقیهان، فلسفه های مذکور «علت» حجاب شرعی نیستند و «حکمت» آن محسوب می شوند؛ درنتیجه حتی با فقدان آن ها نیز حجاب واجب است. این درحالی است که آنچه تحقق این فلسفه ها را تضمین می کند، شکل گیری «عفت اخلاقی» در بستر جامعه است، نه لزوماً «حجاب فقهی». نقض این فلسفه ها در برخی فتاوای فقهی نظیر تجویز عدم پوشش کنیزان و اهل کتاب و تجویز نگاه به زنان ازکارافتاده و زنانی که عادت به پوشاندن ندارند نشان می دهد که با تکیه صرف بر این فلسفه ها نمی توان این تمایز فقهی میان زن و مرد را کاملاً توجیه کرد. در این مقام، اثبات عدالت جنسیتی در سطح واقعی و ادراکی، با تکیه بر این فلسفه ها ممکن نیست و تنها می توان از تعبد به حکم شارع و حق طاعت الهی سخن گفت.
۱۶۸۲.

تجربه زیسته دختران حاشیه نشین از مفهوم «محرومیت»: مورد مطالعه منطقه حاشیه نشین دولت آباد-استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۶) 33 - 54

کلید واژه ها: تجربه زیسته پدیدارشناسی محرومیت دختران حاشیه نشینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۱۳۷
رشد ناهمگون و نامتوازن شهرنشینی و به تبع آن گسترش پدیده حاشیه نشینی یک معضل اجتماعی است که ساکنان این مناطق را با محدودیت های متعدّدی مواجه کرده است. در این میان، دختران به عنوان بخش وسیعی از جامعه از این امر مستثنی نیستند؛ بنابراین پژوهش حاضر برای رسیدن به درک عمیق تر از تجربه زیسته دختران حاشیه نشین از محرومیت، به صورت کیفی و با تأکید بر رویکرد پدیدارشناسی (به روش کولایزی) انجام شده است. برای گردآوری داده ها با هجده نفر از دختران حاشیه نشین بالاتر از هجده سال، مصاحبه نیمه ساختار یافته و عمیق انجام شد. مشارکت کنندگان با روش نمونه گیری هدفمند ازمیان دخترهای محروم منطقه حاشیه نشین دولت آباد (استان کرمانشاه) انتخاب شدند. همچنین، با استفاده از نرم افزار Maxqda داده های پژوهش تحلیل شد و برمبنای فایل های متنی وارد شده به نرم افزار، مضامین اصلی و خرده مضامین استخراج شدند. بر این اساس، تجربه زیسته دختران حاشیه نشین از محرومیت، در دو مضمون اصلی«باور های محدودکننده فردی» و «فضای نامطلوب جامعه حاشیه نشین» و با تعداد نه مورد خرده مضمون، دسته بندی شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که زندگی در منطقه حومه شهر، دختران را با مسائل متعدّدی رو به رو می کند که این امر نه تنها از بسترهای آسیب پذیر اقتصادی و اجتماعی فضای حاشیه شهری، تاحدودی از طرح واره های ذهنی آنها نشئت می گیرد.
۱۶۸۳.

طراحی الگوی مدیریت رفتارهای انحرافی در محیط کار در دانشگاه آزاد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۶) 81 - 108

کلید واژه ها: رفتارهای انحرافی در محیط کار مدیریت نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۷۹
یکی از مباحث مهم مطرح شده در مدیریت سازمانی، بررسی الگوهای کنترل، نظارت و مصونیت بخشی کارکنان و سرمایه انسانی از بروز رفتارهای کاری انحرافی که هنجارهای سازمانی را دستخوش تغییر قرار داده است که باعث تهدید سلامت سازمان و کارکنانش می شود؛ بنابراین هدف در پژوهش حاضر طراحی الگوی مدیریت رفتارهای انحرافی در محیط کارِ دانشگاه آزاد اسلامی است. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های کیفی و از نوع نظریه پردازی داده بنیاد است. داده های لازم با مصاحبه عمیق نیمه ساختمند از میان 20 نفر از خبرگان و متخصصان حوزه مدیریت و سازمان، دانشگاه و مدیران ارشد دانشگاه انجام گرفت که نمونه ها با روش نمونه گیری انتخاب و گرد آوری شدند. حاصل مصاحبه ها مجموعه ای از مضامین اولیه بود که در فرایند کدگذاری باز گردآوری و از درون آنها مقوله هایی استخراج شد. سپس در مرحله کدگذاری محوری، پیوند میان این مقوله ها با عناوین شرایط علّی، پدیده محوری، راهبردها، عوامل زمینه ای، شرایط مداخله گر و پیامدهای رفتار های انحرافی در محیط کار در قالب پارادایم کد گذاری محوری تعیین شد. در ادامه و در مرحله کد گذاری انتخابی نیز، سیر داستان ترسیم شد. در پژوهش حاضر برای سنجش روایی داده های کیفی از معیار های اعتمادپذیری، انتقال پذیری ، اتکا پذیری ، تصدیق پذیری ، راستی، تطابق، فهم پذیری و عمومیت استفاده شد. یافته ها نشان داد که در مرحله اول 999 کد اولیه به دست آمد. در کدگذاری انتخابی این مفاهیم به 666 طبقه تبدیل و در نهایت، 25مقوله اصلی استخراج شد که هر کدام در زیر مقوله های الگوی نظام مند (شرایط علّی، راهبردها، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر و پیامدها) جای گرفت.
۱۶۸۴.

خلاقیت در روابط عمومی

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ارتباطات سال دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸ 61-72

کلید واژه ها: روابط عمومی خلاقیت نوآوری کارگزار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۵۰
در این مقاله ماهیت، تعاریف و ارتباط خلاقیت و نوآوری بررسی می شود و راهکارهای توسعه آن در روابط عمومی به روش اسنادی مورد مطالعه قرار می گیرد. روابط عمومی به دور از خلاقیت و نوآوری طی این مقاله به عنوان نهادی فاقد پویایی و گرفتار در مشکلات ناشی از روزمرگی معرفی می شود. هدف از نگارش، آسیب شناسی رشد خلاقیت و نوآوری به صورت علمی و عملی در روابط عمومی است. در این تحقیق انواع مختلف خلاقیت و نوآوری در روابط عمومی استخراج و عرصه های کاری و وظایف این نهاد ارتباطی تحت تاثیر ذهن خلاق و نوآور معرفی می شود. نقش مدیران در خلاقیت و نوآوری کارگزاران روابط عمومی به همراه پیشنهادهایی برای شیوه های رفتاری مدیران در این راستا از یافته های این مقاله به شمار می رود. مقاله حاضر بر نقش فردی و روانی کارگزار روابط عمومی در ایجاد تفکر خلاق و نوآور در خویشتن اصرار دارد و موانع فردی و روانی در کنار موانع اجتماعی را به عنوان مهمترین موانع رشد و شکوفایی خلاقیت و نوآوری در روابط عمومی معرفی می کند. نقش تفکر خلاق و نوآور در اجرای تکنیک های مختلف با هدف تهیه، تنظیم و اجرای یک برنامه منسجم و موفق روابط عمومی نیز در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.
۱۶۸۵.

تاریخ بیداری زنان؛ بازنمایی مسائل زنان و خانواده در روزنامه نگاری دوران مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم زمستان ۱۴۰۱شماره ۶۰ 63 - 98

کلید واژه ها: مطالعات زنان مطالعات خانواده جامعه شناسی تاریخی جنبش زنان پدرسالاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۷۳
  اولین نسل جنبش زنان در ایران، از اواخر قاجار و انقلاب مشروطه ظهور یافتند. آن ها با وقوع مشروطه، صاحب نشریه و روزنامه شدند. این نشریات، تنها رسانه های فراگیر در ایران عصر قاجار قلمداد می شدند. نشریات زنان، مهم ترین ابزار آن ها برای رساندن صدای خود به جامعه و پیگیری جنبش مطالبه گری در راستای برابری جنسیتی بود. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی مسائل و مطالبات خانوادگی زنان در مطبوعات عصر مشروطه است. در این راستا، تمام شماره های باقی مانده از هفت نشریه زنان در دوران مشروطه (شامل نشریات «دانش»، «شکوفه»، «زبان زنان»، «نامه بانوان»، «جهان زنان»، «عالم نسوان» و «مجله جمعیت نسوان وطن خواه») با روش تحلیل مضمون، مورد واکاوی و تحلیل قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان داد که در نشریات زنان در عصر مشروطه، خانواده ایرانی کانون دغدغه ها و مطالبات گوناگون بوده است. در این نشریات، سلطه پدرسالاری، ریشه تمام مسائل و مشکلات زنان قلمداد می شد که پیامد های گوناگونی چون ازدواج اجباری دختران، کودک همسری آن ها، چندهمسری مردان، طلاق های آسان زنان توسط مردان، خشونت های خانگی علیه زنان، ممانعت از اشتغال زنان، زنانه شدن فقر و گسترش روسپی گری و امثال آن را برای زنان ایرانی به همراه آورده بود. زنان در نشریات خود در یک نبرد گفتمانی با ایدئولوژی پدرسالاری و مصادیق متعدد آن قرار گرفتند. آن ها با تضعیف گفتمان جنسیتی حاکم در عرصه های مختلف، می کوشیدند که زمینه تغییر قوانین خانواده در کشور را مهیا سازند تا از این طریق، پیامدهای پدرسالاری در زنان و خانواده را مهار کنند.
۱۶۸۶.

ارائه الگوی شایستگی مدیران کارآفرین رسانه های دولتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۵ 91 - 65

کلید واژه ها: الگوی شایستگی مدیران رسانه ای مدیران کارآفرین رسانه های دولتی تحلیل محتوای کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۲۲۹
این پژوهش با درک اهمیت نقش مدیران شایسته در بهره وری سازمان های رسانه ای دولتی در ایران و عطف به چالش های جدی این سازمان ها نظیر کمبود منابع مالی، کمبود خلاقیت و نوآوری، هدف خود را ارائه الگوی شایستگی مدیران کارآفرین رسانه های دولتی ایران قرار داده و با رویکردی اکتشافی و به روش تحلیل محتوای کیفی عرفی انجام شده است. برای دستیابی به هدف پژوهش، نتایج 29 مقاله مرتبط با موضوع پژوهش به همراه مصاحبه مکتوب خبرگانی تحلیل شد. خبرگان مورد مصاحبه به شیوه نمونه گیری هدفمند و با در نظر گرفتن قاعده اشباع نظری به عنوان حد کفایت نمونه گیری انتخاب شدند و تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری باز و محوری انجام شد. تحلیل داده در قالب سه دسته شایستگی شغلی، سازمانی و فردی تقسیم بندی شد. یافته های پژوهش در ذیل شایستگی های شغلی، مهارت مدیریت و رهبری و آگاهی شغلی ذکر شده است. همچنین در ذیل بخش شایستگی های سازمانی، توجه به فرهنگ و رفتار سازمانی، مدیریت راهبردی و برخورداری از دانش مدیریت منابع ذکر شده اند. شایستگی های فردی ذکرشده در این پژوهش نیز شامل هوشمندی مدیریتی، مهارت های ارتباطاتی، ارزش مداری و شخصیت کارآفرینانه هستند. یافته های این پژوهش می تواند هم در انتصاب مدیران کارآفرین رسانه های دولتی در ایران و هم در توسعه ادبیات نظری مرتبط با کارآفرینی رسانه ای در سطح فردی کمک کننده باشد.
۱۶۸۷.

تأثیر مخاطب گرایی و ویژگی های فیلم بر رضایت مخاطبان سینما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 323-359

کلید واژه ها: فیلم سینما ویژگی های فیلم مخاطب گرایی رضایت مخاطبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۹۲
سینما هم هنر است و هم صنعت و هر صنعتی برای بقاء نیاز به کسب سود دارد. تحقیقاتی که در زمینه سینما انجام می شود یا به فیلم (به عنوان محصول) می پردازد و یا به مخاطبان آن. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است که بصورت توصیفی (پیمایشی) انجام شده است. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. جامعه آماری پژوهش متشکل از شهروندان زنجان و ساری است که در زمان انجام این پژوهش به سینماهای شهر زنجان و ساری مراجعه و فیلم های سینمایی را به تماشا می نشستند. حجم نمونه مورد نظر، با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. سپس پاسخ دهندگان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده های حاصل با استفاده از نرم افزارهای AMOSو SPSS و با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج پژوهش حاکی از آن است که تأثیر ویژگی های فیلم و مخاطب گرایی بر رضایت مخاطبان سینما معنی دار می باشد. از بین مؤلفه های فیلم فقط تأثیر ستاره فیلم، فیلم نامه و موفقیت فیلم بر رضایت مخاطبان سینما معنی دار است. از بین دو مؤلفه مخاطب شناسی نیز تأثیر سبک زندگی بر رضایت مخاطبان سینما معنی دار است ولی تأثیر مسائل اجتماعی معنی دار نمی باشد.
۱۶۸۸.

واکاوی نقش خانواده در مصرف محتوای نامتعارف جنسی در فضای مجازی در بین نوجوانان شهر تهران؛ یک تحقیق کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۱ 459 - 492

کلید واژه ها: فضای مجازی نوجوانان خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۲۲۱
هدف این تحقیق واکاوی عوامل زمینه ساز و بازدارنده در سطح خانواده است که در مصرف محتوای نامتعارف جنسی در اینترنت و فضای مجازی در بین نوجوانان دخالت دارند. همچنین شناسایی راهکارهای پیشنهادی برای کاهش آسیب از نگاه نوجوانان از اهداف دیگر این پژوهش است. به این منظور پژوهش کیفی با رویکرد تفسیری بنیادی با 54 مصاحبه عمیق با دختران و پسران 18-15 ساله در شهر تهران در سال 1395 به روش نمونه گیری هدفمند صورت گرفت. عوامل خانوادگی زمینه ساز مصرف محتوای جنسی نامتعارف در نوجوانان در سه مقوله یا طبقه اصلی استخراج گردید: "کنترل و نظارت نامتعادل"،" مشکلات ارتباطی و عاطفی در خانواده" و" ضعف شناختی و سواد رسآن های والدین". عوامل بازدارنده خانوادگی نیز عبارت بودند از :" کنترل و نظارت متعادل والدین"، "ارتباط کلامی و عاطفی اعتماد ساز در خانواده"،" پایبندی ارزشی و اخلاقی خانواده" و " حمایت عاطفی در خانواده". از نگاه نوجوان، راهکارهای پیشنهادی در سطح خانواده برای کاهش آسیب پذیری نوجوانان در دو مقوله اصلی عبارت بودند از : "اعمال کنترل و نظارت متعادل خانواده" و " تقویت رابطه عاطفی و کلامی مناسب والد-فرزند". این نتایج می تواند در مداخلات و مشاوره در حوزه ی خانواده و رسانه نقش بسزایی داشته باشد.
۱۶۸۹.

مؤلفه های توسعه منابع انسانی برای پیشگیری انتظامی از جرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۵)

کلید واژه ها: منابع انسانی مؤلفه های منابع انسانی پیشگیری ازجرم پیشگیری انتظامی ازجرم تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۹
زمینه و هدف: شناخت مؤلفه های تأثیرگذار در توسعه منابع انسانی به عنوان یک سرمایه ارزشمند در فراجا برای پیشگیری انتظامی از جرم جهت رسیدن به اهداف مورد انتظار، موضوع بسیار با اهمیتی است، که پژوهش با هدف دستیابی به آنهاانجام شده است. روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی، از حیث ماهیت داده ها کیفی-کمی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی _ تحلیلی می باشد. جامعه آماری کیفی شامل نخبگان پلیس در حوزه پیشگیری از جرم می باشد که با روش نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع نظری، 14 نفر به عنوان نمونه انتخاب و ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود، داده ها نیز به روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار "مکس کیودا" مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت در کمی جامعه آماری 139 نفر مشتمل بر فرماندهان و کارشناسان خبره که به روش نمونه گیری طبقه ای به صورت تصادفی، 102 نفر از آنها انتخاب، همچنین ابزارگرد آوری پرسشنامه محقق ساخته بود وتحلیل داده هابا استفاده از نرم افزار "ایموس"صورت پذیرفت. یافته ها: در بخش کیفی مؤلفه ها در قالب 3 مضمون اصلی و 25مضمون فرعی دسته بندی در بخش کمی از طریق تحلیل خروجی پرسشنامه ها مشخص شد، مؤلفه های شناسایی شده در سطح مطلوب می باشند. نتیجه گیری: مؤلفه های شناسایی شده شناخت مناسبی برای توسعه دانش و ارتقاء مهارت در رؤسای پلیس پیشگیری در کشور ایجاد و دست یابی به روش های بهبود نگرش بستر مناسبی برای توسعه در حوزه های دانشی و مهارتی پیشگیری انتظامی بوجود خواهد آورد.
۱۶۹۰.

تعیین رابطه و سهم پیش بینی کنندگی احساس معنا در زندگی و حس انسجام در رشد پس از سانحه در متاهلین بهبود یافته از کرونا در شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هجدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۹ 177 - 199

کلید واژه ها: احساس معنا در زندگی حس انسجام رشد پس از سانحه کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۶۱
هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه و سهم پیش بینی کنندگی احساس معنا در زندگی و حس انسجام در رشد پس از سانحه در متاهلین بهبود یافته از کرونا در شهر ایلام بود. طرح پژوهش حاضر کمی، مقطعی و به روش همبستگی بود و در آن سعی شد رابطه پیش بینی متغیر وابسته (رشد پس از سانحه) بر اساس متغیرهای مستقل (احساس معنا در زندگی و حس انسجام) تعیین شود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه بهبودیافتگان بیماری کرونا (5000 نفر) در شهر ایلام بودند که از بیمارستان مصطفی خمینی منطقه 4 (ایلام) ترخیص شده بودند. نمونه مورد مطالعه پژوهش بر اساس تعداد جامعه آماری تعیین شد، به این صورت که ابتدا حجم جامعه مشخص و سپس با توجه به جدول مورگان حجم نمونه (350 نفر) برآورد شد و از این تعداد 198 نفر مرد و 152 نفر زن بودند. بنابراین روش نمونه گیری تصادفی بود. جمع آوری داده ها بر اساس پرسش نامه معنای زندگی استگر و اویشی (2004)، پرسش نامه حس انسجام انتونووسکی (1993) و پرسش نامه رشد پس از سانحه تدسچی و ک اله ون (1996)، انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد احساس معنا در زندگی و همچنین احساس انسجام به صورت معنی داری رشد پس از سانحه را پیش بینی می کنند. بدین معنی که هرچه میزان احساس معنا در زندگی و احساس انسجام در بهبودیافتگان از کرونا بالاتر بود، رشد پس از سانحه بیشتری را تجربه کرده بودند (p<0/05). براساس این نتایج می توان گفت که تقویت احساس معنا در زندگی و حس انسجام در افراد مبتلا به بیماری کرونا، می تواند به عنوان یک آیتم مهم جهت ممکن ساختن تحمل این بیماری و همچنین تغییرات و رشد مثبت پس از آن مورد توجه قرار گیرد.
۱۶۹۱.

سیاست فرهنگی و سبک زندگی در گام اول انقلاب(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 123 - 143

کلید واژه ها: سبک زندگی سبک زندگی اسلامی - ایرانی نظریه انقلاب کبیر گام اول انقلاب اسلامی آیت الله خامنه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۲۹
هدف مقاله، ارائه چهارچوب اولیه ای است که واجد قابلیت لازم برای توضیح چگونگی شکل گیری سبک زندگی جامعه ایرانی در گام اول انقلاب باشد. بنابراین، چگونگی مسئله آمیز شدن سبک زندگی، چهاردهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پرسش اصلی مقاله است. به منظور محدود کردن دامنه موضوعی مقاله کوشیده ایم تا بافت جتماعی−اقتصادی و سازوکار فرهنگی−سیاسی امکان طرح مفهوم سبک زندگی در بیانات آیت الله خامنه ای را بررسی کنیم. چراکه فارغ از جایگاه ولی فقیه در نظامات قانونی و شرعی جامعه ایران، به نظر می رسد نخستین شخصیتی که اصطلاح سبک زندگی را درباره جامعه ایران به کار برده و از طریق آسیب شناسی وضع موجود و طرح سبک زندگی اسلامی−ایرانی، این مقوله را به مسئله ای عمومی مبدل ساخت، معظم له بوده است. برای تحقق این مهم، تحلیل ثانویه داده های موجود پیرامون دیدگاه های مقام معظم رهبری در دستور کار قرار گرفته است.یافته های پژوهش نشان می دهد مسئله آمیزی سبک زندگی در ایران پس از انقلاب را می توان به دو جریان اجرای مستمر برنامه های توسعه و نیز دوقطبی سازی فرهنگی با اغراض سیاسی نسبت داد. ضمن این که به موازات این دو جریان شاهد شکوفایی برخی برکات و ظرفیت های غیرقابل پیش بینی انقلاب اسلامی در حوزه های دینی و معنوی هستیم. ظرفیت هایی که کمابیش با حمایت های مادی و معنوی حکومت مواجه شده اند.
۱۶۹۲.

رابطه سرمایه اجتماعی با رفتارهای نوع دوستانه پلیس ازمنظر شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی پلیس سال نهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۳) 35 - 43

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی رفتار نوع دوستانه پلیس شهروندان فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۰۶
هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و رفتارهای نوع دوستانه پلیس است. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی و تبیینی با بهره گیری از ابزار پرسشنامه محقق ساخته است. برای این پژوهش، 600  نفر از شهروندان 20 تا 49 ساله مناطق شهری مشهد به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. مقدار آلفای کرونباخ سرمایه اجتماعی، 819/0 و رفتارهای نوع دوستانه، 826/0 به دست آمد. نتایج بیانگر این مهم است که میانگین متغیر رفتارهای نوع دوستانه و سرمایه اجتماعی برای شهروندان اهمیت دارد. بنابراین، فرضیه رابطه سرمایه اجتماعی با متغیر وابسته در سطح معناداری (01/0) مبتنی بر ضریب همبستگی (550/0) با شدت متوسط تأیید می شود. براساس ضریب بتا، به ترتیب متغیرهای  اعتماد (453/0)، رابطه (437/0) و سرمایه اجتماعی (398/0) اثرگذار بر متغیر وابسته هستند، اما بتای متغیرهای انسجام و مشارکت، فاقد اثر بوده اند. با توجه به الگوی رگرسیون، مؤلفه های متغیر سرمایه اجتماعی در حدود 32 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده اند. درنتیجه، تقویت برنامه هایی درراستای پیوندهای اجتماعی، مشارکت و بسترسازی اعتماد و انسجام جمعی شهروندان با پلیس، می تواند زمینه های مسؤولیت پذیری، هم دلی و دیگرخواهی رفتار فرهنگی نیروی انتظامی را بهبود بخشد.
۱۶۹۳.

مدیریت بحران در روابط عمومی

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ارتباطات سال دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸ 73-84

کلید واژه ها: روابط عمومی مدیریت بحران اطلاع رسانی بحران و تصمیم گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۰۴
تغییر ناگهانی شدید تر از حالت عادی و غافل گیری تهدید آمیز از جمله معیارهای تعریف بحران هستند. گام اول در مدیریت بحران شناخت زمینه های بحران و گرد آوری اطلاعات در زمینه های شکل گیری یا احتمال حادث شدند بحران است که، نیاز به واقع بینی دارد تا خوش بینی .بروز بحران در جوامع و سازمان ها می تواند تابعی از شرایط ویژه، اضطراری و انحراف از برنامه های پیش بینی شده باشد. با این وجود معمولا می توان با تجزیه و تحلیل منظم سیستم ها نقاط بحرانی را شناسایی و نسبت به کور کردن آن اقدام نمود. علاوه بر این اندیشیدن قبل از بروز واقعه و ایجاد اتاق بحران و گزینش نیروهای انسانی مورد نظر می تواند در هنگام وجود مشکل راهگشا و چاره ساز باشد. در سازمان ها هر زمان بحرانی ظهور می کند، این روابط عمومی است که با اطلاع رسانی و پاسخگویی مهار و هدایت اخبار و افکار عمومی را به دست می گیرد تا با عبور از بحران های موجود سازمان را از طریق ایجاد تفاهم به هدف اصلی، یعنی توسعه در ابعاد مختلف برساند.
۱۶۹۴.

مطالعه پدیدارشناختی تجربه زیسته والدین از تنهایی (مطالعه موردی سالمندان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 893 - 910

کلید واژه ها: بازتولید روابط اجتماعی پدیدارشناسی تجربه زیسته تنهایی سالمندان حمایت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۲۹
مقدمه : با توجه به تغییرات اجتماعی مرتبط با مدرنیزاسیون مانند پیشرفت فناوری بهداشتی، توسعه اقتصادی و پیشرفت های آموزشی، موقعیت سالمندان در جامعه مدرن تغییر کرده است و این تغییرات موقعیت برای سالمندان، آن ها را با مسائلی روبه رو کرده که مهم ترین آن حول آشیانه خالی و نحوه مواجهه آن ها با تنهایی است. از این رو پژوهش حاضر درصدد واکاوی درک و برداشت سالمندان از تنهایی و نحوه مواجهه آن ها با این مسئله است. روش : در این مقاله، تجربه زیسته والدین از تنهایی ناشی از آشیانه خالی با رویکردی پدیدارشناسانه بررسی می شود. به این منظور 20 مصاحبه نیمه ساختاریافته با افراد سالمند (9 مرد و 11 زن) انجام شده است. یافته ها : برآیند این مطالعه که از طریق تحلیل مضمون حاصل شده است، حاکی از سه مضمون اصلی (ادراک تنهایی، علل تنهایی و جبران تنهایی) و یازده خرده مضمون (ادراک تقدیرگرایانه، ادراک رضایتمندانه، ادراک منزجرانه، ادراک متضاد، ازدواج فرزندان و فوت همسر، فاصله مکانی، سبک های فرزندپروری، بازآفرینی روابط اجتماعی، ارتباط با خدا و پرداختن به برخی فعالیت های اجتماعی و کنشگری مبتنی بر مبادله) است. نتیجه گیری : اکثر شرکت کنندگان این مطالعه – افراد دارای فرزندان کم یا زیاد و زنان و مردان- احساس تنهایی را تجربه کرده اند، اما نوع ادراک آن ها از تنهایی با توجه به ویژگی های اجتماعی و فرهنگی متفاوت است. همچنین تنهایی سالمندان و رفع آن نیازمند اتخاذ راهبردهای حمایتی از سوی اعضای خانواده، مراقبان سلامت و سیاست گذاران است.
۱۶۹۵.

تبلیغات محصولات فرهنگی و ارائه مدل مناسب تبلیغاتی در فضای رسانه ای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۱شماره ۵۹ 219 - 247

کلید واژه ها: تبلیغات محصولات فرهنگی فضای رسانه ای ایران مدل تبلیغاتی محصولات فرهنگی نظریه پردازی داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۱۵۸
پژوهش پیش رو در صدد ارائه مدل مناسب برای تبلیغات محصولات فرهنگی است. در این پژوهش تلاش شده فرایند تبلیغات محصولات فرهنگی در فضای رسانه ای کشور (تلویزیون، روزنامه ها و مجلات) و تغییر و تحولات آن از زوایای مختلف بررسی و موشکافی شود و متناسب با ابعاد، مؤلفه ها، شاخص ها، عوامل مؤثر و ویژگی های آن، مدل بومی مناسب و جامع و یکپارچه ای برای تبلیغات محصولات فرهنگی ارائه شود. رویکرد مورداستفاده در پژوهش پیش رو روش کمّی و کیفی (آمیخته) است. جامعه آماری پژوهش خبرگان دانشگاهی و متخصصان علمی و اجرایی فعال در حوزه تبلیغات محصولات فرهنگی و فضای رسانه ای را شامل می شود که بر اساس دیدگاه های 18 نفر از خبرگان و 385 فعال تبلیغاتی با رویکرد سیستمی استراوس و کوربین، طی سه مرحله کدگذاری باز و محوری و انتخابی، 50 مفهوم و12 مقوله استخراج شد. از این میان، تبلیغات محصولات فرهنگی به عنوان مقوله مرکزی و 11 مورد دیگر اجزای نظریه داده بنیاد پژوهش را تشکیل دادند. یافته ها نشان داد از چهار مقوله اصلی شرایط علّی، محوری، راهبردی و پیامدها به ترتیب سیاست های دولتی مبتنی بر حمایت از تولیدات فرهنگی و تغییر نگرش به محصول یا کالابودن آن ها، داشتن برنامه تبلیغاتی و اطلاع رسانی، آموزش های نهادی در دو سطح تولیدکنندگان و نهاد خانواده و تأکید بر حفظ هویت و ارزش های اصیل جامعه بالاترین سطح تأکیدات را دارند. لذا، در چارچوب ادبیات نظری پژوهش، دیدگاه خبرگان و بهره گیری از نظریه داده بنیاد، مدل پیشنهادی برای تبلیغات محصولات فرهنگی در فضای رسانه ای ایران طراحی و تدوین شد.
۱۶۹۶.

مطالعه جامعه شناختی نسبت ابعاد چهارگانه هویت (مطالعه موردی دانش آموزان شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 128 - 146

کلید واژه ها: هویت ابعاد چهارگانه هویت نوجوان دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۱۴۷
مقوله هویت در جوامع مختلف مقوله واحدی نیست و متأثر از منابع هویتی گوناگون است. این امر بعضاً به تضاد و کشاکش این منابع با یکدیگر منجر شده و معضلاتی را دامن زده است. بنابراین، به تناسب پدیده هایی که انسان از طریق آن ها خود را می شناسد و به دیگران می شناساند می توان هویت داشت. هدف این مطالعه سنجش روابط بین ابعاد هویتی و چگونگی تاثیر آنها با یکدیگر در بین نوجوانان شهر سنندج است. همچنین این مقاله تلاش می کند سهم هر یک از ابعاد چهارگانه هویت را در این بین معین کند. به همین منظور نظریه هایی که به مسئله هویت از منظر رویکرد ترکیب-گرایی و همچنین منظر کنش متقابل نمادین تاکید دارند، در بخش نظریه ها تشریح شده اند. همچنین رویکرد ترکیب گرایانه به عنوان چارچوب نظری این مطالعه انتخاب شده است. روش تحقیق در این پژوهش رویکرد کمی و با استفاده از تکنیک پیمایش انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندار بوده و جامعه آماری هم نوجوانان شهر سنندج است. در این مطالعه نمونه آماری 400 نفر را شامل می شود. در مدل تجربی بدست آمده از ارتباط بین ابعاد هویت نوجوانان، نکته مهم محوریت هویت رسمی در بین دیگر ابعاد هویت است و تمام ابعاد هویت با بعد هویت ملی رابطه مستقیم و مثبتی دارند. بعد هویت محلی با دیگر ابعاد هویت ارتباط مستقیمی ندارد و کمتر از سایر ابعاد هویتی تاثیر پذیرفته است. 
۱۶۹۷.

بررسی عوامل مؤثر بر انسجام اجتماعی شهر اندیمشک (مطالعه موردی؛ شهروندان اندیمشک در سال 1399-1398)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 74 - 108

کلید واژه ها: انسجام اجتماعی قومی گرایی رسانه های اجتماعی و فضای مجازی رخدادهای سیاسی طبقات اجتماعی و مراسم مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۱۷۰
هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین جامعه شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک با روش پیمایش نوع توصیفی و تبیینی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان مرد و زن بین سن 15 تا 65 شهر اندیمشک هستند. با توجه به جمعیت ساکن در شهر اندیمشک (135000 هزار نفر) محاسبه فرمول کوکران با تعداد 384 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است که ابعاد مختلف (انسجام اجتماعی، قوم گرایی، طبقات اجتماعی، اجتماعات مذهبی، رخدادهای سیاسی و رسانه های اجتماعی و فضای مجازی) را مورد سنجش قرار داده است.از ضریب آلفای کرونباخ (برابر با 0.798) نیز برای محاسبه سازگاری درونی گویه های مربوط به هر شاخص و به عبارتی پایایی پرسشنامه استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که از دیدگاه شهروندان، قوم گرایی، توانایی تبیین 2/43%، مراسم مذهبی، توانایی تبیین 3/38%، رسانه های اجتماعی و فضای مجازی، توانایی تبیین 7/21% و رخدادهای سیاسی توانایی تبیین 6/22%، طبقات اجتماعی توانایی تبیین 722/0 از تغییرات انسجام اجتماعی را داشت.
۱۶۹۸.

عشق آنلاین و گونه های آن در فضای مجازی؛ مطالعه کاربران شهر کاشان در سال 1399(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۱شماره ۵۹ 193 - 218

کلید واژه ها: عشق آنلاین گونه شناسی فضای مجازی خودپنداره محیط اینترنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۰۵
پژوهش پیش رو به مطالعه عشق آنلاین و گونه های آن در فضای مجازی، آن هم در پرتو برخی ویژگی های کاربران، می پردازد و از نظریات استرنبرگ، لی، گیدنز، باومن و بن زئیف بهره گرفته است. پیمایش روش اصلی این پژوهش است و جامعه آماری آن نیز شامل نمونه ای 384 نفره از شهروندان شهر کاشان در سال 1399 است که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و مطالعه شده است. بر اساس یافته های پژوهش، امکان شکل گیری عشق آنلاین در جامعه موردمطالعه وجود دارد و گونه های مختلفی از عشق آنلاین در بین کاربران شکل گرفته است. رایج ترین گونه عشق آنلاین در بین پاسخ گویان عشق تفریح و سرگرمی (لودوس) و پس از آن، به ترتیب، عشق های حسابگرانه و همسریاب بوده اند. «عشق خیانت آمیز» تنها 4 درصد از کل روابط رمانتیک آنلاین را در بین پاسخ گویان تشکیل داده است. بر اساس نتایج آزمون فرضیات روشن شد، به استثنای خودپنداره و جنسیت، گونه های عشق آنلاین با متغیرهایی چون سن، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، نوع شغل، نگرش به اینترنت، میزان تداوم دوستی اینترنتی و محیط اینترنتیِ دوست یابی رابطه دارند؛ یعنی، افراد، با توجه به اینکه در چه گروه سنی، تحصیلی، اشتغال و... قرار دارند، گونه های متفاوتی از عشق آنلاین را تجربه می کنند.  
۱۶۹۹.

شناسایی چالش ها و راهکارهای ظرفیت سازی نهادی در اجتماعات محله ای: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 161 - 196

کلید واژه ها: ظرفیت سازی نهادی اجتماعات محله ای توسعه شهری کلان شهر تهران توانمندسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۰۲
با توجه به اهمیت ظرفیت سازی نهادی در اجتماعات محله ای پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش ها و راهکارهای ظرفیت سازی نهادی در اجتماعات محله ای انجام شد. برای این کار ضمن بررسی ادبیات و پیشینه پژوهش، چهارچوب کلی سوالات مطالعه برای فاز کیفی مطالعه مشخص شد. اطلاعات با روش کیفی و با رویکرد تحلیل محتوای قراردادی از طریق مصاحبه با 20 نفر از صاحب نظران حوزه های شهرسازی، برنامه ریزی شهری، علوم اجتماعی و ... که از طریق روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها در محیط نرم افزار مکس کیودا-2018 انجام شد. نتایج در دو مقوله اصلی چالش ها و موانع ظرفیت سازی نهادی و راهکارهای ظرفیت سازی و 13 زیرمقوله شامل: تمامیت خواهی دولت و نهادسازی تحمیلی، عدم بومی سازی ظرفیت سازی نهادی، فقدان ساختار سازمانی اجرایی کارآمد، موانع قانونی حقوقی، تعارض منافع و پتانسیل فسادزای برنامه های مشارکت نهادی، سرمایه اجتماعی پایین، بافت اجتماعی نامتجانس و روابط ارگانیک، (طراحی و اجرای برنامه های مشارکتی، طراحی و بازنگری قوانین و آیین نامه ها، تقویت نقش پرورشگری نهادهای دولتی، برنامه ریزی محله محور پایین به بالا، افزایش سرمایه اجتماعی، پیوند سنت و مدرنیته در ظرفیت سازی نهادی ارائه شد. در نهایت انجام مناسب ظرفیت سازی مستلزم توجه به چالش ها و موانع و استفاده از راهکارهای مناسب از جمله همکاری و هماهنگی عناصر ظرفیت سازی است.  
۱۷۰۰.

واکاوی الزامات و راهکارهای نهاد مدرسه در راستای دستیابی به تدابیر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی سال دهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۴) 123-152

کلید واژه ها: مدرسه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت معلم کتب درسی فعالیت پرورشی جامعه پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۳
دستیابی به اهداف متعالی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیازمند شناخت راهکارهای دستیابی به تدابیر در سازمان ها و نهادهای کشور است. پژوهش حاضر با هدف یافتن الزامات و راهکارهای مناسب نهاد مدرسه برای انطباق با تدابیر از منظر جامعه شناسی انجام شده است. با استفاده از روش کیفی، 45 نفر از معلمان با سابقه مدارس دولتی مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. ابتدا تدابیر مرتبط با نهاد مدرسه نشانه گذاری و سپس الزامات اساسی و راهکارهای دستیابی به آنها بر اساس نیازمندی های موجود استخراج شده است. استخدام و آموزش مداوم معلمان با انگیزه و معتقد به آرمان های جمهوری اسلامی ایران، توجه به محتوای ارائه شده در مدارس (اعم از رسمی و غیر رسمی)، بازنگری فعالیت های پرورشی از جمله مهم ترین نتایج در بخش الزامات اساسی و اضافه شدن کتاب قانون اساسی به دروس رسمی، بازطراحی کتب دینی دوره متوسطه بر اساس شبهات رایج، بازطراحی مسابقات بر اساس نیازهای پایه های تحصیلی، تقویت روحیه مشارکت سیاسی از طریق مسابقات، اضافه شدن متناسب نهج البلاغه و صحیفه سجادیه در کتب تمام پایه های دوره متوسطه اول و دوم از جمله مهم ترین راهکارهای جزئی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان