درخت حوزه‌های تخصصی

"طرح بحث: این مطالعه با هدف مرور سیستماتیک پژوهش های مربوط به مصرف مواد در دانش آموزان ایرانی انجام شده است. روش تحقیق: اسناد مرور شده شامل مقالات منتشر شده در مجلات علمی داخلی و خارجی، پایان نامه ها، مقالات ارایه شده در کنگره ها و گزارش های سازمانی بوده است. نتایج بر اساس شیوع مصرف مواد اپیوییدی (افیونی)، الکل، حشیش و ماری جوانا، کوکایین، مواد نیروزا، اسکتازی و LSD در طول عمر، درماه گذشته، مصرف روزانه و نسبت دانش آموزان در جمعیت معتادان ارایه شده است. یافته ها: این مطالعه حاکی از آن است که تمام مطالعات انجام شده مربوط به سال های 1379 تا 1383 بوده است. تعداد زیادی از این مطالعات اشکالات متدولوژیک داشته است؛ معهذا الکل و پس از آن تریاک و حشیش و شایع ترین مواد مورد مصرف در دانش آموزان را تشکیل می دهند. همچنین تعداد دانش آموزان معتاد به مواد اپیوییدی در کشور را می توان بین شش هزار تا ده هزار نفر تخمین زد. نتیجه: انجام مطالعات ملی در این زمینه با متدلوژی صحیح و پیش بینی روش های صحیح پایش تغییرات شیوع و الگوهای مصرف مواد در دانش آموزان به تفکیک مقاطع مختلف تحصیلی و جنسیت ضرورت دارد."

"امروزه خشونت نسبت به زنان با یک سازماندهی مرموز در رسانه‌های گروهی نمود پیدا کرده است و رسانه‌ها با نشر این مسائل، فرهنگ رفتار خشونت‌آمیز را در جامعه شکل داده‌اند. خشونت انواع برخوردهای شدید فیزیکی، تیراندازی و بی‌حرمتی‌ها را شامل می‌شود. مدارک تحقیقاتی روشنی وجود دارد که نشان می‌دهد زنان به نحو نامناسبی مانند قربانیان ترسیم می‌شوند بنابراین خشونت نسبت به زنان اغلب ماهیت جنسی دارد و مجازات مهاجم اغلب پنهان است. بررسی CRTC از تحقیق بر روی خشونت رسانه‌ای نشان داده است «روابطی ضعیف اما مثبت بین نمایش خشونت‌آمیز در تلویزیون و رفتار تجاوزگرانه وجود دارد و معمولاً از میان گروه‌های مختلف اجتماع، زنان بیشترین قربانیان این رفتارهای خشونت‌آمیز هستند. این که آیا قوانین در مورد نمایش چهرة زنان در رسانه‌ها و خشونت نسبت به آنان بحث کرده است جای سؤال دارد. با توجه به این که قوانین تنها برای بخش‌های تلویزیونی و رادیویی به کار می‌روند و بینندگان و شنوندگان رادیو و تلویزیون اغلب سرگرمی‌هایشان را از کشورهای دیگر نیز به دست می‌آورند، مباحثات در مورد تنظیم این گونه برنامه‌های خشونت‌آمیز سخت‌تر می‌شود. در این راستا برای تعدیل خشونت نسبت به زنان در رسانه‌های جمعی راهکارهایی پیشنهاد می‌شود از جمله: حمایت از وزارتخانه‌های آموزشی برای بالا بردن سواد جنسی، ایجاد دوره‌های تحصیلی، آگاه کردن والدین، حمایت از طرح‌های پژوهشی، تولیدات مناسب و سازنده و تنظیم قوانین ملی و بین‌المللی و… "

هدف تغییر رسیدن به پیشرفت درزندگی است. تغییرتقسیمات کشوری نیز برای برطرف نمودن نیاز های مردم از طرف سیاستگذاران، باجوانب گوناگون صورت می پذیرد. پژوهش حاضربامطالعه تحول تقسیمات کشوری مناطق استان اصفهان در10سال اخیروبررسی اثرات این تحولات برترکیب جمعیتی آنها انجام گرفته است. متغیر وابسته (تغییر تقسیمات کشوری یک منطقه) از نظر مفهومی بررسی و باتأکیدبرنظریات جامعه شناسی، چارچوب نظری وفرضیه ها تدوین گردید. متغیرهای ترکیب جنسی، وضعیت اشتغال، مسکن وتحصیل (اجزای بافت جمعیت) وتأثیرپذیرازتغییر موقعیت کشوری منطقه مطرح شد. اینها، عوامل مهم طرح ریزی برنامه های اقتصادی بوده و بخصوص برای کشورهای درحال توسعه که جمعیت وتوزیع آن تحول سریعی دارند، اهمیت دارد. بااستفاده از روش اسنادی وبا اطلاعات موجود دراستانداری، مقایسه قبل وبعدازتغییرات صورت گرفت. آزمون روابط متغیرهاباتبدیل داده های خام به درصد، تحلیل شدو باتفسیر علوم مختلف عمده ترین یافته هابه صورت زیر به دست آمد: 1-بین تغییرموقعیت هشت منطقه (تودشک، کمشچه، برزک، سفیدشهر، مشکات، جوزدان، بافرانونصرآباد) وترکیب جنسی مردم آن رابطه وجود دارد. 2-بین تغییرموقعیت و وضعیت اشتغال مردم هفت منطقه (تودشک، گلشهر، نصرآباد، زیباشهر، چادگان، برزک، دهاقان) رابطه وجوددارد. به طورخلاصه، راهکارهای توسعه درتغییر مناطق که اغلب با تبدیل روستا به شهر نمایان است کاملاً و به صورت یکسان در همه مکان ها عملی نمی شود.

"طرح بحث: این پژوهش با هدف بررسی تاثیر مستقیم و غیر مستقیم خود اثرمندی اجتماعی بر افسردگی نوجوانان تهرانی انجام شده است. روش تحقیق: آزمودنی های پژوهش 946 نفر (471 دختر و 475 پسر) از دانش آموزان مقطع دبیرستان و پیش دانشگاه شهر تهران می باشند که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای – تصادفی انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات عبارتند از : پرسشنامه خود اثرمندی کودکان و نوجوانان، سیاهه افسردگی کودک (CDI)، پرسش نامه اجتناب اجتماعی، پرسش نامه طرد همسالان و پرسش نامه حمایت اجتماعی کودکان و نوجوانان، برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار کامپیوتری لیزرل و روش تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داده که تاثیر مستقیم خود اثرمندی اجتماعی بر افسردگی نوجوانان معنی دار نمی باشد اما تاثیر غیر مستقیم آن از طریق اثر معنی دار در اجتناب اجتماعی، طرد همسالان و حمایت اجتماعی تایید می گردد. نتیجه: خود اثرمندی اجتماعی در افسردگی نوجوانان تاثیر غیرمستقیم دارد و این تاثیر از طریق اجتناب اجتماعی، طرد همسالان و حمایت اجتماعی می باشد. "

درعصر حاضر که فرایند های جهانی شدن حیات اجتماعی ما را با تغییر و تحولات زیادی مواجه کرده است فضای جغرافیایی کشورها به وسیله اینترنت آنچنان تاثیر پذیرفته که فاصله های دور در میان انسان ها برداشته شده گویی که انسان ها در اقصی نقاط جهان در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. این شبکه جهانی فرصت ها و امکانات زیادی برای حکومت ها و ملت ها فراهم ساخته، اما نگرانی های فزاینده ای نیز در خصوص حفظ ارزش های حیاتی و امنیت ملی بوجود آورده است. در این مجال کوتاه تلاش خواهد شد تا به طور اجمالی شناختی در رابطه با فضای سایبر و حقوق مرتبط با آن برای خوانندگان محترم ارائه شود.

جهانی شدن به عنوان فرایند تحول نسبتاً عمیق و با دامنة گسترده ، تقریباً همة ساخت های زندگی بشر به خصوص فرهنگ های ملی را که پایة تمدن و هویّت ملت هاست در معرض تغییر و تحول و در بیشتر مواقع مورد تضعیف قرار می دهد. این مقاله در پی تبیین مفهوم همزیستی فرهنگی در بین جوامع چندفرهنگی، قومی است و همچنین در پی پاسخ به این سؤال است: جامعه ای که شاهد حضور فرهنگ ها و قومیت های مختلف است و با توجه به فرایند گریزناپذیر جهانی شدن، فرهنگ های گوناگون چگونه می توانند در کنار یکدیگر به حیات خود ادامه دهند؟ در این مقاله سعی شده با روش اسنادی و تکیه بر منابع مکتوب و رهیافت تحلیلی در حوزة فرهنگ، به بازاندیشی در مفهوم همزیستی فرهنگی پرداخته شود. برای تحلیل این موضوع دیدگاه تلفیقی میان نظریه های جامعه شناسان کلاسیک و معاصر و حوزة پست مدرن بررسی شده است. همچنین در این زمینه دیدگاه اندیشمندانی چون هاروی، فیدرستون و فوکویاما تحت واکاوی قرار گرفته است. یافته ها حاکی از آن است که در فرایند همزیستی فرهنگی در جوامع چندفرهنگی، وجود تغییرات اجتماعی و فرهنگی در جوامع، ذاتی است اما اگر این تغییرات و دگرگونی ها هماهنگ با هویّت ملی و حفظ عناصر فرهنگ های قومی باشد، نه تنها می تواند به پویایی فرهنگی کمک کند بلکه می تواند عاملی برای افزایش همزیستی و انسجام ملی در جوامع چندفرهنگی باشد.

امروزه شهرها، بویژه شهرهای بزرگ با رشد بالای جمعیت و توسعه بی حد کالبدی مواجه هستند. از این رو، این گونه توسعه سبب شده است تا شهرها با مسائل و تنگناهایی چون جدایی محل کار از سکونت، دوری از طبیعت، کاهش فضاهای تفریحی و گذران اوقات فراغت، کاهش فضای باز و در نهایت، عدم سرزندگی مواجه گردند. بر این اساس، هدف از این پژوهش، شناسایی سنجه های پایداری شهری و میزان رضایتمندی شهروندان از سرزندگی محیط زندگی خودشان است. بدین منظور، با استفاده از روش پیمایشی، پرسشنامه هایی در سطح چهار محدوده شهر تبریز توزیع و تکمیل گردید و با بهره گیری از آزمون های خی دو و دوجمله ای میزان رضایتمندی ساکنان از وضعیت پایداری بافت های شهری مشخص شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان رضایتمندی شهروندان از سرزندگی شهری در چهار بافت مختلف شهر تبریز پایین است. آزمون خی دو وجود نارضایتی را در محدوده های مورد مطالعه تایید می کند؛ به گونه ای که در بافت جدید میزان نارضایتی از محیط شهری بیشتر از سایر بافت هاست و همچنین نسبت مشاهده شده در دسترسی به مراکزی چون فضای سبز، مراکز تفریحی و ورزشی، مراکز خرید هفتگی و مرکز شهر پایین است. بر این اساس، می توان چنین استنباط نمود که توسعه فضایی – کالبدی شهر تبریز با پایداری شهری متناسب نیست. از این رو، توجه به سنجه های پایداری شهری، بویژه دسترسی به فضای سبز و مراکز تفریحی و ورزشی و افزایش سرانه این کاربری ها می تواند موجب افزایش سرزندگی محیط شهری و پایداری توسعه شهر گردد.

هدف از مطالعه حاضر بررسی عوامل مرتبط با تعارض زناشویی در شهر شیراز است. روش پژوهش پیمایشی و جامعه آماری زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره است. آزمودنی های این پژوهش شامل 100 نفر است که با نمونه گیری تصادفی در دسترس گزیده شده اند. ابزارهای پژوهش عبارت است از پرسشنامه که با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایایی آن برابر با 9/8 شده است. همچنین برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده و یافته هایحاصل از پژوهش نشان داد که بین تعارض زناشویی با تحصیلات زوجین، اشتغال زنان، فاصله سنی زوجین، طول مدت ازدواج، رضایتمندی جنسی، میزان اعتماد به نفس، دخالت خانواده ها و عدم تفاهم و عدم تجانس فرهنگی و اعتقادی و همچنین اعتیاد رابطه ای معنادار وجود دارد.

هدف از این پژوهش، بررسی تحلیلی برنامه های ورزشی شبکه های تلویزیون جمهوری اسلامی ایران از نظر شکلی و محتوایی با تأکید بر ورزش بانوان است و سعی شده تا تصویری جامع از شیوه پرداختن به ورزش بانوان در تلویزیون ایران مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش روش تحقیق، توصیفی، نوع تحقیق کاربردی و روش اجرا تحلیل محتوا می باشد. برنامه های ورزشی شبکه های یک، دو، سه، پنج و خبر به صورت تصادفی انتخاب و در مجموع هر شبکه به مدت سه هفته مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد، سهم بانوان از مدت زمان نمایش برنامه ها 3/3درصد و در مقابل برای آقایان 3/84درصد می باشد، بانوان در 23رشته ورزشی و آقایان در 44 رشته ورزشی در تلویزیون نمایش داده شده اند. در مدت اجرای این تحقیق هیچ گونه مسابقه ورزشی زنده مربوط به بانوان نمایش داده نشده است. در رابطه با مؤلفه های ورزشی بانوان، مؤلفه قهرمانی با بیشترین مدت زمان نمایش در رتبه اول، در رتبه های بعدی مؤلفه همگانی تفریحی، مؤلفه حرفه ای و مؤلفه تربیتی قرار دارند.

مقاله حاضر نتیجه کاری میدانی و اکتشافی در حدود دو دهه پیش است، که با پژوهش کتابخانه ای آمیخته و پرورده شده است. در قسمت نخست نوشته، کوشیده ایم تا نوبودن بافت این نوع قالی در ایرانرا مورد بررسی قرار دهیم. با وجود محدودیت بسیار در منابع به مدارک و اسنادی دست یافتیم که نشان می دهد، حداقل بافت این نوع قالی از زمان سلجوقیان رواج داشته و اوج آن در عصر صفوی بوده است. و دنباله آن چه به صورت قالیچه یا به صورت تابلو فرش و تابلوفرش خط برجسته و ... در ملایر و قم و کاشان و اصفهان و به ویژه در تبریز تا به امروز ادامه یافته است. نگارنده در این نوشته، افزون بر معرفی قالیچه های نقش برجسته دره جوزان، به مناسبت از برخی مراکز بافت و برخی کارهای مشاهده شده در دو دهه گذشته نیز اشاراتی کرده است به امید آنکه تحقیقات بیشتری درباره قالیچه های گل برجسته و تابلوفرش های نقش بجسته ایران به کمک موزه فرش ایران و سازمان ها و وزارتخانه های مربوط به آن به انجام رسد.

برنامه های درسی علاوه بر دانش تخصصی خود، پیام های ضمنی ای را درباره ارزش ها، نگرش ها، و قواعد رفتاری به فراگیران منتقل می کنند که بر کردار و تلقی های آن ها تأثیر می گذارد. مقاله حاضر، به بررسی این مسئله می پردازد که «هریک از نظریه ها یا چشم اندازهای نظری جامعه شناسی، برنامه پنهان درسی را چگونه تبیین می کند؟» بر این اساس، هدف این پژوهش، بررسی مفهوم برنامه درسی پنهان و مرور تعریف ها و ماهیت آن در چشم انداز نظریه های گوناگون جامعه شناسی و شناسایی جنبه های اجتماعی شکل گیری برنامه های پنهان است. مقاله حاضر، پژوهشی کیفی در حوزه جامعه شناسی آموزش است که در آن مفاهیم و نظریه های مختلف مرتبط با برنامه درسی پنهان با استفاده از روش اسنادی، گرد آوری و تحلیل شده اند. چارچوب نظری این مقاله مبتنی بر دیدگاه های انتقادی در آموزش است و نتایج به دست آمده نشان می دهد که کردارهای ذی نفعان آموزش، روال ها، قوانین، کنش های متقابل، و ساختارهای اجتماعی در شکل گیری برنامه های درسی پنهان، نقش جدی ای ایفا می کنند. همچنین نتایج این بررسی مشخص کرد که طرفداران کارکردگرایی، برنامه درسی پنهان را به دلیل انتقال ارزش های اجتماعی، دارای ضرورتی کارکردی می دانند. مارکسیست ها و طرفداران نظریه انتقادی، میان برنامه های درسی پنهان و ساختار کلی اجتماعی، رابطه معنا داری درنظر گرفته و نقش برنامه را عبارت از آماده سازی فراگیران برای استثمار شدن در بازارهای کار معرفی می کنند. نظریه کنش متقابل اجتماعی به سلطه بی چون وچرای برنامه درسی پنهان معتقد نیست و امر جامعه پذیری را محصول «تعامل فراگیر» و «معلم » می داند. نظریه های فمینیستی نیز برنامه پنهان را عاملی برای مشروعیت بخشی به کلیشه های جنسیتی میان دانش آموزان دختر و پسر معرفی می کنند.

فضای مجازی، امروز بخش بزرگی از زندگی ما را در بر گرفته است، هم تک تک آحاد جامعه از آن تأثیر پذیرفته و یا تأثیر می گذارند و هم حکومت ناگزیر از اخذ تصمیمات در مواجهه با آن است. آنچه در این مقاله پرداخته شده، شناخت محدوده ای است که در آن فعالیت های فضای مجازی صورت می پذیرد. این محدوده حدود اختیار و عمل نهادهای دولتی متولی این حوزه، چارچوب فعالیت و رفتار مؤسسات و نهادهای خصوصی و نیز گستره رفتار افراد جامعه را به گونه ای که بتوان آن را «یک عمل یا تصمیم فضای مجازی» نامید، مشخص خواهد کرد. این محدوده در قالب یک مدل ارائه شده است.

جهانی شدن باعث ایجاد تغییر و تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زیادی در اکثر نقاط دنیا شده است و شاید شهرها در این زمینه، شهر ها شاید بیشترین تاثیر پذیری را داشته اند. در یکی دو دهه گذشته مفهوم جدیدی از شهر در ادبیات جامعه شناسی و مطالعات شهری با عنوان ” شهر جهانی ” رواج یافته است. هر چند هنوز درباره تعریف دقیق و تعیین معیارهای شهر جهانی اتفاق نظری به دست نیامده است، ولی در این مورد که فن آوری های جدید اطلاعات، ارتباطات مخابراتی، سهولت نقل و انتقالات افراد و کالاها و… دامنه فعالیت ها در شهرها نتیجه اهمیت و نقش آفرینی برخی شهرهای جهان را افزایش داده اند، اتفاق نظر نسبی ای وجود دارد. مقاله حاضر که با روش توصیفی انجام گرفته است در نظر دارد مفهوم ” شهر جهانی ” را معرفی کرده، برخی تعریف ها و ویژگی های این گونه شهر ها را درد که نماید و نقش آنها را در فرایند عام تر جهانی شدن مورد بررسی قرار دهد.