درخت حوزه‌های تخصصی

موضوع این مقاله، سنجش دین¬داری و در حوزه جامعه¬شناسی دین قرار دارد. در این نوشتار، با اذعان به سابقه¬ی بیش از پنجاه ساله¬ی مطالعات تجربی و میدانی انواع، میزان و تغییرات دین¬داری، ضمن بیان گونه¬شناسی هیل و هود از مقیاس-های غربی سنجش دین¬داری، مهمترین انتقادات مربوط به مقیاس¬های مزبور نیز مطرح شده است. سپس برخی از مدل¬های داخلی سنجش تجربی دین¬داری معرفی و مورد ارزیابی انتقادی قرار گرفته و پس از آن نیز مدل مورد استفاده در سنجش دین¬داری در این پیشنهاد شده است. در ادامه، در مبحث روش تحقیق از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به عنوان مناسب¬ترین روش و ابزار برای گردآوری و تحلیل اطلاعات مورد نیاز این تحقیق یاد شده است. جمعیت آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد و دولتی شهر قم و حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران 334 نفر برآورد شده است. در مجموع، نتایج به دست آمده نشانگر التزام نسبتاً بالای پاسخگویان به اعتقادات دینی، اخلاق و تکالیف فردی و در مقابل التزام نسبتاً پائین آنها به عبادت جمعی، احکام سیاسی، تعظیم شعائر دینی و مشارکت دینی است. این یافته¬ها بیانگر گرایش به دین¬داری باطنی (التزام به ابعاد و نشانه¬های فردی دین)، در مقابل دین¬داری اجتماعی (التزام نسبت به ابعاد و نشانه¬های جمعی دین)، است.

"اعتماد از متغیرهای مهم سرمایه اجتماعی است که در چارچوب نظم اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است و همزمان با تغییرات جامعه، اشکال اعتماد نیز تغییر می یابد. امروزه همراه با تغییرات جوامع، ابعاد و دایره اعتماد فقط شامل فامیل و اجتماع محلی نمی شود بلکه میزان آن در ارتباط با سازمانها، نهادها و اصناف مختلف مطرح می شود. بر این اساس برای جلب اعتماد شرایطی لازم است که سازمانها و اصناف باید به آن پایبند باشند. از جمله شرایط لازم برای تداوم فعالیت آنها صداقت، کارایی و حرکت در جهت تحقق اهداف جمعی است. مقاله حاضر بر اساس نتایج دو پیمایش ملی در خصوص اعتماد اجتماعی در شهرهای تهران، قزوین و قم تدوین شده است. تجزیه و تحلیل عاملی گویه ها نشان می دهد که گویه های مربوط به اعتماد بین شخصی در یک عامل جمع شده و با هم همبستگی بالایی دارند و گویه های مربوط به اعتماد به گروه ها و اصناف اجتماعی مختلف و رسانه به عنوان عامل دوم از هم همبستگی بالایی برخوردارند و به این ترتیب می توان از اعتماد بین شخصی تحت عنوان عامل «اعتماد به گروههای خودی» و گروه دوم تحت عنوان «اعتماد به گروههای غیرخودی» یاد کرد. میانگین میزان اعتماد به گروه اول به مراتب بیشتر از گروه دوم است. با توجه به نتیجه رگرسیونی، 10 متغیر مستقل اثرگذار بر متغیر وابسته (اعتماد اجتماعی)، متغیر فضای مناسب اخلاق عمومی با ضریب تاثیر 0.25 بیشترین تاثیر بر اعتماد اجتماعی را داشته است و پس از آن متغیر احساس امنیت اجتماعی با 0.24 در ردیف دوم قرار دارد و متغیرهای انسجام اجتماعی با 0.18 و رضایت اجتماعی با 0.16، پایبندی دینی با 0.12، روحیه نوع دوستی با 0.12، مقبولیت اجتماعی با 0.08 در مراتب بعدی قرار گرفته اند. اما نتیجه بررسی نشان داده است متغیر های؛ پایگاه اقتصادی و اجتماعی، بیگانگی اجتماعی و احساس محرومیت ضریب تاثیر معکوس بر متغیراعتماد اجتماعی داشته اند به عبارتی با افزایش هر واحد از سه متغیر اخیر در پاسخگویان، میزان اعتماد اجتماعی به مقدار 0.05 کاهش یافته است. "

موضوع تحقیق حاضر بررسی نقش دینداری نوجوانان در میزان هم نوایی آنان با هنجارهای اجتماعی می باشد. مسأله ای که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته این است که آیا میزان هم نوایی با هنجارهای اجتماعی در میان نوجوانان دختر و پسر (19-12 ساله) با توجه به متغیر پیش بین دینداری دارای تغییرات خاصی است یا نه؟به عبارتی آیا بین دینداری و میزان هم نوایی ب ا هنجارهای اجتماعی در می ان نوجوانان دختر و پس ر (19-12 ساله) رابطه ای وجود دارد؟ جامعه ی آماری در این تحقیق تمامی نوجوانان دختر و پسر (19-12 ساله) شهر آذرشهر است که تعداد کل آنها 9083 نفر بوده است و از این تعداد طبق فرمول کوکران، نمونه آماری به تعداد 370 نفر از طریق نمونه گیری خوشه ای انتخاب گردید. روش مورد استفاده در این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و جمع آوری داده ها و اطلاعات با استفاده از تکنیک پرسشنامه ای گردآوری شده است. در آزمون فرضیه ها از آزمون های آماری rپیرسون، F-testT-testو رگرسیون استفاده شده است. بر اساس یافته های تحقیق از میان شاخص های اساسی متغیر پیش بین دینداری یع نی اعتقادات، عبادات و تشرع (انجام تکالیف فردی و جمعی) با هم نوایی با هنجارهای اجتماعی رابطه مستقیم و مثبتی داشتند. همچنین بین متغیر جنسیت با میزان هم نوایی با هنجارهای اجتماعی تفاوت معنی داری دیده می شود ب ه طوری که در بین نوجوانان دختر میزان هم نوایی بیشتر از پسران است. و نیز بین متغیر رشته ی تحصیلی و پایه ی تحصیلی با میزان هم نوایی با هنجارهای اجتماعی تفاوت معنی داری به دست آمد. بطوری که بین پایه ها و رشته های متفاوت تحصیلی میزان هم نوایی با هنجارهای اجتماعی متفاوت می باشد. بین متغیر پایگاه اجتماعی نیز و میزان هم نوایی با هنجارهای اجتماعی تفاوت معنی داری بدست آمد.در نتیجه تحلیل رگرسیونی نیز بعد عملی دینداری یعنی تشرع بیشترین تأثیر را در هم نوایی نوجوانان داشته است

امروزه حضور انسان های متفاوت در محل زندگی، کار و عرصه اجتماع از حساسیت ویژه ای برخوردار است. ازآنجاکه وجود چنین تنوعی ممکن است سبب درگیری میان صاحبان هویت های گوناگون در صحنه اجتماع شود، لازم است با انجام پژوهش های علمی، شناخت عمیق تری نسبت به آنها حاصل شود. در این مقاله بر اساس یک نمونه 220 نفره از دانشجویان دانشکده های علوم اجتماعی دانشگاه تهران و علامه طباطبایی به بررسی میزان مدارا (شامل سه نوع مدارای اجتماعی، سیاسی و اخلاقی ـ رفتاری) پرداخته شده است. برای سنجش مدارا، بعد از بررسی گونه شناسی های ارائه شده درباره این مفهوم، «تقسیم بندی وگت» به عنوان مبنای سنجش مدارا مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد از میان انواع مدارا، مدارای سیاسی از میزان بیشتری برخوردار بوده است. آزمون تفاوتِ میانگین حکایت از تفاوت معنادار بین مقاطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد به لحاظ میزان مدارا دارد بدین معنی که با افزایش پایه تحصیلی دانشجویان، میزان مدارای آنها نیز توسعه می یابد. اگرچه میزان مدارای پاسخگویانی که در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران مشغول به تحصیل هستند، به نسبت همتایانشان در دانشگاه علامه طباطبایی بیشتر بوده اما آزمون آماری، تفاوت معناداری را بین این دو دانشکده به لحاظ میزان مدارا نشان نداده است

هدف: کودک آزاری معلولی است از عامل های چندگانه که مشکلات جبران ناپذیری را برای کودکان و نوجوانان در معرض آسیب، ایجاد می کند، هرنوع کوتاهی و غفلت یا ارتکاب به هر عملی که بهداشت و سلامت جسمانی و روانی کودک را به مخاطره اندازد و خدشه ای برآن وارد کند کودک آزاری قلمداد می گردد. هدف از انجام این پژوهش بررسی مشکلات روان شناسی اجتماعی کودکان آزاردیده در خانواده، شناخت نقش پلیس در پیشگیری از بروز این پدیده و شناخت موانع پیش رو در ممانعت از بروز این مشکل است.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع موردی است و جامعه آماری آن، کودکان و نوجوانانی هستند که از سوی والدین مورد آزارقرار گرفته اند. نمونه تحقیق از موارد کودک آزاری که در مراکز بهزیستی نگاه داری می شوند یا مواردی که به کلینیک های درمانی مراجعه کرده انتخاب شده اند. نمونه مورد بررسی 65 نفر است. ابزارهای پژوهش عبارت از تست MMPI2، آزمون ریون، آزمون وکسلر، پرسشنامه بررسی وضعیت روانی – اجتماعی خانواده و پرسشنامه بررسی وضعیت روان شناختی کودک است.نتایج: نتایج حاصل از پژوهش نشان دهنده آن است که آزار کودکان و نوجوانان در سنین کودکی بیشتر از سنین نوجوانی است، آزارهای جسمی، عاطفی و جنسی به ترتیب بیشترین فراوانی ها را دارند. سن کودکان و نوجوانانی که مورد آزار قرار گرفته اند با نوع کودک آزاری ارتباط دارد و کودکانی که مورد آزار قرارگرفته اند در شرایط دشوار اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی بوده اند. کودکان و نوجوانان آزار دیده دچار مشکلات عاطفی، رفتاری، یادگیری، اجتماعی و شخصیتی هستند. اقدامات پلیس با رویکرد جامعه نگر، نقش موثری درپیشگیری از وقوع و بروز کودک آزاری در ایران را دارد، اما برای پیشگیری از وقوع و بروز آزار کودکان در ایران چالش هایی وجود دارد که بخشی از آن مرتبط با مسایل فرهنگی، قانونی و حمایتی در مورد کودکان در ایران است.

"هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی نقش آموزشگاههای آزاد شهر رشت در مورد تاثیر این نوع آموزشها بر توسعه تواناییهای فردی، فرهنگی، مناسبات اجتماعی و اقتصادی بوده است. برای دستیابی به هدف فوق در چهار شاخص کلان توسعه، فردی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، 12 شاخص خرد به ترتیب و تفکیک زیر مطرح گردید: الف- توسعه تواناییهای فردی (افزایش اعتماد به نفس – افزایش توانایی اتخاذ تصمیمات صحیح – افزایش ابتکار عمل)؛ ب – توسعه فرهنگی (گسترش فرهنگ مطالعه – شناخت بیشتر نسبت به اهداف آموزش، غنی کردن اوقات فراغت)؛ ج – توسعه مناسبات اجتماعی (بهبود روابط اجتماعی – کمک به حل منطقی مشکلات فردی و اجتماعی گسترش و مهارت های فردی و اجتماعی)؛ د- توسعه اقتصادی (تسریع در پیدا کردن شغل – استفاده بیشتر از تسهیلات مربوط به حرفه گسترش مهارت های درآمدزا). سوالات تحقیق در مورد تفاوت میان مربیان و کارآموزان از نظر متغیرهای نظیر نوع دیدگاه، جنسیت، تحصیلات، گروههای سنی، رشته های آموزشی که بیشترین فراوانی را دارند، با عنایت به تاثیر آموزشهای آزاد بر توسعه مورد توجه قرار گرفت. روش تحقیق از نوع کمی و تکنیک پیمایشی بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه، کلیه آموزشگاههای آزاد در رشته های مختلف شهر رشت در نیمه دوم سال 80 و نیمه اول سال 81 در بر گرفته است. حجم نمونه 170 نفر از مربیان و170 نفر هم از کارآموزان بوده است. ابزار تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته بود که برای سنجش پایایی ابزار مذکور از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. میزان ضریب آلفا برای هر چهار شاخص کلان بالای %80 بوده است که پایایی را کاملا مورد تایید قرار می دهد. جهت تجزیه و تحلیل سوالات تحقیق از آزمون های آماری (T-Test)و آنالیز واریانس (ANOVA) استفاده شده است. یافته های تحقیق در سه گروه جداگانه یعنی الف- مربیان، ب- کارآموزان، ج- مربیان و کارآموزان بدست آمده است در بخش الف و ب تفاوت معنی داری در میان شاخص های کلان توسعه فردی، اجتماعی و اقتصادی وجود نداشت اما در بعد توسعه فرهنگی تفاوت معنی دار وجود داشت. در بخش ج نیز در میان هر چهار شاخص کلان توسعه تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. به دیگر سخن هر دو گروه مربیان و کارآموزان دارای دیدگاه یکسانی در زمینه تاثیر آموزشگاههای آزاد بر توسعه فراگیر بودند. "