علوم اجتماعی

نمایش ۱۴٬۱۸۱ تا ۱۴٬۲۰۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.

۱۴۱۸۱.

بررسی رابطه بین روابط جنسی پیش از ازدواج با نگرش به روابط فرازناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید هادی علی تبار سعید قنبری علی زاده محمدی مجتبی حبیبی

منبع: خانواده پژوهی سال دهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۳۸ 255-267

کلید واژه ها: رابطه جنسی پیش از ازدواج نگرش به روابط فرازناشویی شرکای جنسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۷۰۸ تعداد دانلود : ۶۹۴

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین نگرش به روابط فرازناشویی و تعداد شرکای جنسی در مردان متأهل با و بدون سابقه رابطه جنسی پیش از ازدواج با همسر یا فردی غیر از همسر فعلی بود. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع بنیادی و به لحاظ نحوه جمع آوری اطلاعات از نوع توصیفی مقایسه ای بود. از جامعه آماری مردان متأهل زیر 45 سال، تعداد 144 نفر از مردان متأهل ساکن شهر تهران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه نگرش به روابط فرازناشویی و برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون تحلیل واریانس یک راهه، تی مستقل و همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها نشان داد که میزان نگرش به روابط فرازناشویی در مردان متأهل با سابقه رابطه جنسی پیش از ازدواج با همسر یا فردی غیر از همسر آینده تفاوت معناداری داشت. هم چنین بین تعداد شرکای جنسی پیش از ازدواج و نگرش به روابط فرازناشویی رابطه معناداری وجود داشت. این تحقیق مؤید آن است که مردان متأهل دارای سابقه رابطه جنسی پیش از ازدواج با همسر یا غیر همسر و با تعداد شرکای جنسی بیشتر، از نگرش به روابط فرازناشویی سهل گیرانه تری برخوردار بودند.

۱۴۱۸۲.

سنجش سرمایه اجتماعی در سطح استان های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین عباس نژاد علی مقدم

منبع: انتظام اجتماعی سال ششم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ 113 - 132

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی توسعه اجتماعی جرایم پایبندی به ارزش ها اعتماد اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۱۱۰۹ تعداد دانلود : ۴۵۹

زمینه و هدف: ارتقای سرمایه اجتماعی و تلاش در راستای حفظ آن از جمله اهدافی است که در تمامی کشورها مطرح بوده و دولت ها بیشترین توان خود را برای تحقق آن به کار می برند. چرا که این امر پیش نیاز هرگونه توسعه در زمینه های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و علمی بوده و تمامی کشورها در راستای رسیدن به این آرمان فعالیت می کنند. بر این اساس، در این تحقیق تلاش شده است تا سطح سرمایه اجتماعی شهروندان استان های مختلف کشور بر اساس سطح توسعه استانی آنها مورد سنجش قرار گیرد. در این تحقیق از رویکردهای متعدد جامعه شناسی شامل؛ نظریه بوردیو، کلمن، پاتنام و فوکویاما به منظور تبیین سرمایه اجتماعی و ابعاد تشکیل دهنده آن استفاده شده است. روش شناسی: این تحقیق با استفاده از روش کمی و پیمایش و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته بر روی 911 نفر از شهروندان چهار استان قزوین، سمنان، کرمانشاه و همدان انجام شده و از آزمون های آماری چون همبستگی پیرسون، همبستگی اسپیرمن و تحلیل رگرسیون بهره گرفته شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که میزان سرمایه اجتماعی 8.72 درصد از پاسخگویان در حد کم می باشد که نشان دهنده وضعیت بحرانی سرمایه اجتماعی می باشد. توزیع سرمایه اجتماعی بر اساس سطح توسعه استانی، حاکی از رابطه معکوس می باشد. به عبارت دیگر در استان های توسعه نیافته، میزان کمتری از سرمایه اجتماعی وجود دارد. نتایج: متغیر وقوع جرایم با بتای 33.0- دارای بیشترین میزان تأثیر بر سرمایه اجتماعی می باشد. کمترین میزان تأثیر مربوط به اعتماد اجتماعی و پایبندی به ارزش ها است که میزان بتای آن 22.0 می باشد و رابطه این متغیرها با سرمایه اجتماعی مستقیم است.

۱۴۱۸۳.

بررسی تأثیر امنیت اجتماعی بر دلبستگی به مکان از منظر گروه نوجوان در شهر تهران*(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا خدایی مجتبی رفیعیان هاشم داداش پور علی اکبر تقوایی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال چهارم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۳

کلید واژه ها: امنیت اجتماعی دلبستگی به مکان فضاهای عموی شهری و نوجوانان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۱۷ تعداد دانلود : ۹۲۴

هدف کلی مقاله حاضر، بررسی تأثیر مولفه های امنیت اجتماعی بر شاخص دلبستگی به مکان و تبیین معناداری یا عدم معناداری آنها در محلات منتخب است. شاخص دلبستگی به مکان و امنیت اجتماعی به تفکیک در چهار محله شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از آزمون پارامتریک F (تحلیل واریانس یک طرفه) و نیز آزمون Tukey (تفاوت معناداری) استفاده شد تا محلات منتخب را خوشه بندی کرده و به این سؤال پاسخ داد که کدام محله ها از نظر شاخص مورد بررسی، شبیه به هم و کدام محله ها با هم متفاوت هستند. نتایج نشان می دهد: بین سه مؤلفه امنیت اجتماعی (نابهنجاری های اجتماعی، نظارت اجتماعی و آزادی حرکت) با متغیر دلبستگی به محله، همبستگی متوسطی برقرار است. در مجموع سه مؤلفه امنیت اجتماعی حدود 7 درصد از واریانس متغیر دلبستگی به محله را تبیین می کنند که با توجه به توزیع F، تمامی ضرایب همبستگی و ضرایب تبیین، معنادار بوده و قابل تعمیم به جامعه آماری کل است.

۱۴۱۸۴.

تحلیل جامعه شناختی تفاوت های جنسیتی نگرش های زیست محیطی در ایران (بر طبق داده های موج پنجم پیمایش ارزش های جهانی)

نویسنده: صادق صالحی بهنام لطفی

منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱

کلید واژه ها: جنسیت تحلیل ثانویه اکوفمینیسم نگرش های زیست محیطی پیمایش ارزش های جهانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۴۹ تعداد دانلود : ۶۲۵

مقاله حاضر به تحلیل تأثیر جنسیت بر نگرش های زیست محیطی پرداخته است. اینکه آیا نگرش های زیست محیطی در بین مردان و زنان تفاوت دارد یا خیر سؤال اصلی تحقیق را تشکیل می دهد. پشتوانه نظری تحقیق دیدگاه اکوفمینیسم است که استدلال هایی را مبنی بر تفاوت های بنیادی محیط زیست گرایی مردان و زنان مطرح می کند و مسائل و رفتارهای غیرمسئولانه زیست محیطی را بازتاب تسلط مردان و بی توجهی آنان به حفظ طبیعت می داند. به اعتقاد اکوفمینیسم ها زنان رابطه و پیوند قوی، خاص و ضروری با طبیعت دارند و نسبت به مردان به مشکلات محیط زیست پاسخگوتر و حساس تر هستند. روش این پژوهش تحلیل ثانویه است که بر روی موج پنجم «پیمایش ارزش های جهانی» انجام شده است. با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی به شاخص سازی گویه های مرتبط با محیط زیست در پیمایش فوق پرداختیم که در نتیجه سه شاخص «اهمیت زیست محیطی»، «حساسیت زیست محیطی محلی» و «حساسیت زیست محیطی جهانی» استخراج شد. یافته ها نشان می دهد از نظر حساسیتی که افراد نسبت به محیط زیست جامعه خود و نیز جهانی که در آن زندگی می کنند قائل اند، تفاوت معناداری بین نگرش زنان و مردان دیده نمی شود. اما در مورد اهمیت نسبت به مسائل زیست محیطی و نگرشِ معطوف به عمل و رفتار، تفاوت معناداری بین زنان و مردان مشاهده شده است.

۱۴۱۸۵.

بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و بهره وری کل عوامل تولید در ایران

نویسنده: محمدعلی متفکر آزاد سید کمال صادقی زهرا کریمی تکانلو رضا رنج پور زهره روستا

منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱

کلید واژه ها: بهره وری کل عوامل تولید سرمایه اجتماعی مدل ARDL

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۹۵ تعداد دانلود : ۵۱۳

در دنیای امروز با توجه به پیچیدگیهای حاکم بر روابط بین تولید، توزیع و مصرف، مفهوم واژه سرمایه نمی تواند محدود به شکلهای سنتی آن، مانند ساختمانها و تجهیزات، سرمایه های مالی و سرمایه های انسانی باشد. بلکه، با توجه به اهمیت نقش ساختارها، هنجارها و روابط اجتماعی حاکم در بین افراد جامعه بر متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بایستی سرمایه به گستره های فراتر از شکلهای سنتی آن و به صورت سرمایه اجتماعی اطلاق شود. با توجه به این مهم، سرمایه اجتماعی از جمله مفاهیم جدیدی است که در دهه های اخیر جزء مباحث اصلی محافل و تحقیقات اقتصادی گردیده و تاثیر این متغیر مهم بر روی متغیرهای کلان اقتصادی علی الخصوص، رشد و توسعه اقتصادی و بهره وری کل عوامل تولید مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مقاله ارتباط میان سرمایه اجتماعی و بهره وری کل عوامل تولید بر اساس روش ARDL و در دوره زمانی 1389-1360 مورد بحث و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از برآورد الگوهای کوتاه مدت و بلند مدت نشانگر تاثیر گذاری مثبت و معنی دار سرمایه اجتماعی بر بهره وری کل عوامل تولید می باشند. با توجه به یافته های تحقیق می توان از طریق تقویت سرمایه اجتماعی که جزء اصول اصلی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است بر بهره وری کل عوامل تولید تاثیر گذار بود و آن را به صورت درون زا تقویت نمود.

۱۴۱۸۶.

علیهِ جامعه شناسیِ سیاست گذار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا طالبان

منبع: راهبرد فرهنگ سال هفتم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۶

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۴۲ تعداد دانلود : ۸۰۷

۱۴۱۸۷.

تحلیلی بر عوامل حیاتی موفقیت در حوزة کارآفرینی فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید پیرو سید حبیب الله میرغفوری

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۶

کلید واژه ها: کارآفرینی کارآفرین عوامل حیاتی موفقیت کارآفرینی فرهنگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۵ تعداد دانلود : ۵۷۳

در سال های اخیر موضوع کارآفرینی فرهنگی به دلیل ماهیت فرهنگی، اهمیت مقوله فرهنگ و تأثیر آن بر رشد اقتصادی کشور ها اهمیت ویژه ای یافته است. نوشتار حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا، پیمایشی است. به منظور جمع آوری داده ها از ابزار پرسش نامه 25 سؤالی، استفاده شده است. جامعه مورد بررسی، کارآفرینانی هستند که در حوزه کسب و کار های فرهنگی فعالیت می کنند. همچنین، حجم نمونه بر اساس جدول مورگان تعداد 217 نفر محاسبه شد. ابزار های مورد استفاده برای تحلیل داده ها شامل، تحلیل عاملی اکتشافی به منظور دسته بندی عوامل شناسایی شده و تحلیل عاملی تأییدی با هدف تأیید مدل به کار برده شده است. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از ابزار یادشده نشان می دهد 23 عامل که در پنج بُعد نگرش فرهنگی، اطلاعات عمومی در حوزه فرهنگ، مهارت های فردی، مهارت های بازاریابی و آگاهی از منابع محیطی قرار می گیرند را می توان به عنوان عوامل تأثیر گذار بر موفقیت کارآفرینی فرهنگی در نظر گرفت.

۱۴۱۸۸.

مسئولیت حکومت اسلامی در امر حجاب با استناد به ادله ی امر به معروف و نهی از منکر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه فلاح تفتی

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۶۴

کلید واژه ها: حجاب امر به معروف نهی از منکر مسئولیت حکومت اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۷۴ تعداد دانلود : ۱۰۴۷

امر به معروف و نهى از منکر دو واجب مؤکد کفایی است که در حوزه ی زندگی اجتماعی انسان تأثیری عمیق و گسترده دارد. بر این اساس، هر کس به حسب توانایی موظف است واجبات را اقامه و از وقوع محرمات جلوگیری کند. این تکلیف اختصاص به صنف خاص ندارد و همه از جمله حکومت اسلامی مورد خطاب آیات و روایات هستند. در حوزه ی حجاب این ادله می تواند بهترین دلیل بر مسئولیت حکومت اسلامی باشد. در این مقاله ضمن بررسی واژه ی معروف و منکر و تطبیق آن با موضوع مورد بحث، به شرایط و مراتب این فریضه در رابطه با حکومت اسلامی پرداخته شده که بیانگر گستره ی مسئولیت حکومت هم در حوزه ی فرهنگی و هم در حوزه ی جزایی است.

۱۴۱۸۹.

تحلیل و ارزیابی تغییر و تحوّلات شهرنشینی در کشورهای جهان سوم مطالعه ی موردی: کشور هندوستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمیدرضا وارثی الهام تقی زاده

منبع: مطالعات شبه قاره سال ششم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۸

کلید واژه ها: هندوستان شهرنشینی الگوی توسعه جهان سوم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۷۰ تعداد دانلود : ۸۸۹

مطالعه و بررسی تاریخ شهرنشینی در کشورهای مختلف دنیا، یکی از ابزارهای مفیدی است که می تواند ما را با روند تغییر و تحوّلات این پدیده در حوزه های مختلف جغرافیایی آشنا نماید. یکی از این کشورها، هندوستان است که شواهد باستان شناسی حاکی از یک تاریخ طولانی مدت در امر یکجانشینی و شهرنشینی در این منطقه است. به نظر می رسد که این کشور در روند شهرنشینی خود، فراز و نشیب های متعددی را پشت سر گذاشته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات مورد استفاده به صورت عمده از اطلاعات مندرج در وب سایت سازمان سرشماری هند برگرفته شده است. مبنای تقسیم بندی شهرها در جامعه ی آماری این تحقیق، بر اساس استاندارد سازمان ملل که حداقل جمعیتی آن ده هزار نفر است. ابزار تجزیه و تحلیل، اطلاعات نرم افزارEXCEL است. نتایج پژوهش نشان می دهد علی رغم اطلاعات جهانی ارائه شده درباره ی این کشور، نرخ رشد بالای جمعیت؛ نرخ شهرنشینی در این کشور پایین است. اگر چه روند شهرنشینی در این کشور، دارای پتانسیل ها و قابلیت های بالایی است؛ وجود نابرابری های شدید منطقه ای تا حدودی این مسأله را به چالش می کشد. لذا اجرای راهبردهای منطقه ای در راستای متوازن سازی در حوزه ی مورد مطالعه می تواند به عنوان راه حلی کاربردی پیشنهاد گردد.

۱۴۱۹۰.

ارزیابی تأثیرات اجتماعی سد سلیمان شاه سنقر بر روستاهای تحت پوشش شبکه آبیاری و زهکشی سد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: افسانه ملک حسینی علی اصغر میرک زاده

منبع: پژوهش های روستایی دوره پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: ارزیابی اثرات اجتماعی سنقر سدسلیمانشاه طرح های توسعه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۷۷ تعداد دانلود : ۴۴۶

روستاها در پیوند مستقیم با طرح های توسعه قرار دارند و این طرح ها تأثیرات کاملاً مشخصی بر زندگی اجتماعی و اقتصادی روستاییان می گذارند. امروزه تلاش می شود تا در قالب ارزیابی آثار توسعه ای طرح ها، منافع و مضار فعالیت های توسعه ای بر هر منطقه ارزیابی و تحلیل شوند. هدف این مطالعه بررسی آثار اجتماعی سد سلیمان شاه سنقر بر منطقة تحت پوشش شبکة آبیاری و زهکشی سد است. برای این منظور از روش تحقیق کمی- کیفی استفاده شد و اطلاعات از طریق پرسشنامه، فن مصاحبه، مشاهده و قدم زدن در روستا (Transect) به دست آمدند. جامعة مطالعه شده در این پژوهش اعضای شورا و دهیاری های روستاهای تحت پوشش شبکة آبیاری و زهکشی (48=N) بودند که به صورت سرشماری مطالعه شدند. جامعة آماری تحقیق را کلیة روستاییان سرپرست خانوار روستاهای پایین دست سد (1273=N) تشکیل دادند، که 300 نفر از آنها براساس جدول مورگان به عنوان نمونة آماری انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از مدل موریس در بخش کمی و از فن تدوین نقشه های ذهنی و تحلیل محتوا در بخش کیفی استفاده شد. نتایج تحلیل محتوا نشان دادند که آثار مثبت و منفی اجتماعی سد سلیمان شاه در 10 دستة کلی خلاصه می شود: 1. افزایش امید به زندگی؛ 2. بهبود امنیت منطقه؛ 3. توسعة توریسم؛ 4. افزایش ماندگاری در روستا؛ 5. افزایش اشتغال؛ 6. کاهش فقر؛ 7. وحدت و انسجام اجتماعی؛ 8. تقویت سرمایة اجتماعی؛ 9).توسعة ناموزون؛ و 10. نقض حقوق اساسی مردم. نتایج حاصل از مدل موریس نشان دادند که روستا های جوب کبودعلیا و قروه در برخورداری از شاخص های اجتماعی به ترتیب رتبة اول و آخر را به دست آورده اند.

۱۴۱۹۱.

بررسی ارتباط میان مشارکت در شبکه های نهادی اجتماعی و تجربه احساس تنهایی (مورد مطالعه: کلان شهر تهران)

نویسنده: عبدالحسین کلانتری سید سعید حسینی زاده آرانی

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره اول پاییز ۱۳۹۳ شماره ۴

کلید واژه ها: حمایت اجتماعی احساس تنهایی روابط اجتماعی شبکه نهادی اجتماعی رسمی شبکه نهادی اجتماعی غیر رسمی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۶۹ تعداد دانلود : ۴۶۵

هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط میان مشارکت درشبکه های نهادی اجتماعی و تجربه احساس تنهایی در بین شهروندان کلان شهر تهران بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه را کلیه شهروندان بالغ کلانشهر تهران دادند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای 524 نفرشان با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات فرم کوتاه شده مقیاس احساس تنهایی اجتماعی–عاطفی بزرگسالان (SELSA-S)، مقیاس حمایت اجتماعی ِلین و مقیاس سنجش مشارکت در شبکه های نهادی اجتماعی بوده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیله نرم افزار SPSS16 نشان داد که میزان مشارکت 58 درصد از حجم نمونه مورد بررسی در شبکه های نهادی اجتماعی در حد متوسط رو به پایین بود. علاوه بر این، میزان حمایت دریافتی 47 درصد از افراد مورد بررسی در حد بالا بوده و 6/50 درصد از آنها نیز در حد متوسط رو به پایین احساس تنهایی را تجربه کردند. یافته های تحلیلی نیز حاکی از آن هستند که فرضیه ارتباط میان میزان مشارکت در شبکه های نهادی اجتماعی با میزان حمایت اجتماعی دریافتی(180/. ) معنادار بوده است. همچنین، رابطه میان میزان مشارکت در شبکه های نهادی اجتماعی (240/.-) و میزان حمایت اجتماعی دریافتی (552/.-) با سطح تجربه احساس تنهایی، رابطه ای معنادار و معکوس می باشد.

۱۴۱۹۲.

هویت جمعی جوانان و برساخت جامعه پذیری جنسیتی، خانوادگی و طبقاتی (مطالعه موردی: جوانان 29-15 ساله استان گلستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرح ترکمان محمدرضا نعیمی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال سوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۱

کلید واژه ها: هویت ملی هویت جمعی هویت فراملی (جهانی) هویت جنسیتی وکارگزاران جامعه پذیری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۷ تعداد دانلود : ۴۹۹

پژوهش حاضر با هدف تعیین برجستگی ابعاد فروملی (جنسیتی، خانوادگی و طبقاتی) هویت جمعی در مقایسه با ابعاد ملی و فراملی، تعیین برجستگی هر یک از ابعاد فروملی در مقایسه با یکدیگر، تعیین برجستگی جنبه های شناختی، احساسی و رفتاری تشکیل دهندة هر یک از ابعاد فروملی و نیز تعیین میزان تأثیر کارگزاران جامعه پذیری در ساخت ابعاد فروملی هویت جمعی و تبیین مناسبات میان آنها بر 380 نفر از جوانان 29-15 ساله استان گلستان در سال 1391 به انجام رسید. یافته ها نشان داد: ابعاد فروملی هویت جمعی در هر سه جنبة شناختی، احساسی و رفتاری از برجستگی بالاتری نسبت به ابعاد ملی و فراملی برخوردار بودند. خانواده سازوکار اصلی جامعه پذیری در شکل دهی به ابعاد فروملی هویت جمعی است، سپس برنامه های ماهواره ای، نظام آموزشی و در نهایت، برنامه های صدا و سیما قرار دارند.

۱۴۱۹۳.

قوم گیاه شناسی گیاهان غیر علوفه ای منطقه دلی کما (دره ای کوهستانی در زاگرس مرکزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیده معصومه دیف رخش حسین بارانی جواد پوررضایی

منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۳ شماره ۶۷

کلید واژه ها: کهگیلویه قوم گیاه شناسی ایل طیبی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۴۰ تعداد دانلود : ۷۸۳

دانش بومی بخشی از فرهنگ منحصر به فرد هر سرزمین است که در جهت سازگاری با شرایط محیطی خاص زیست بوم از طریق تجربه حاصل شده است و به مرور به بخشی از فرهنگ اجتماعی و تولیدی آن جامعه تبدیل شده است. اتنوبوتانی نزدیکترین روش ممکن برای مطالعه دانش مردم از کاربردهای متعدد گیاهانی است که آنها بکار می برند. این مطالعه بخشی از تحقیق گسترده ای است که در زمینه دانش بومی گیاه شناسی در میان ایل طیبی و در منطقه دلی کما (دره ای کوهستانی از ییلاقات شهرستان دهدشت) در استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شده است. در این مطالعه که یک پژوهش کیفی در مقوله گیاه قوم شناسی است، از تکنیک های کیفی گردآوری اطلاعات مانند مصاحبه بدون ساختار و مشاهده مشارکتی استفاده شده است. در مجموع 189 گونه شناسایی شد که از این میان 68 گونه گیاهانی بودند که استفاده غیرعلوفه ای داشتند. از گیاهان شاخص منطقه می توان به آویشن دنایی، کاکوتی، بلوط و انواع گون ها اشاره کرد. موارد مورد استفاده این گیاهان شامل استفاده های دارویی، غذایی، تهیه ابزار، ساختمان سازی و استخراج شیره ها و عصاره های صنعتی بود. مردم بومی دانش کافی در مورد زمان رویش، فصل برداشت، روش چیدن، خشک کردن و ساخت انواع ابزار، استخراج انواع شیره ها و کاربردهای متفاوت دارویی هر گیاه داشتند. متاسفانه به دلیل از بین رفتن سنتها، حجم زیادی از دانش بومی در حال از بین رفتن است. محققان گیاه شناسی قومی می توانند نقش مهمی در ثبت و ماندگار کردن این فولکلور غنی نانوشته پیش از این که در میان شتاب اخیر تمدن از بین رود، بازی کنند.

۱۴۱۹۴.

نشاط عمومی در زندگی اجتماعی فرهنگی شهر: مطالعه ای با رویکرد تئوری کیفیت اجتماعی در شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریدون وحیدا ابوعلی ودادهیر محمد فرنام

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال چهارم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۱

کلید واژه ها: اردبیل نشاط اجتماعی نشاط شهری نشاط عمومی آسایش ذهنی نظریه ی کیفیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۹۹ تعداد دانلود : ۷۶۴

هدف کلی این تحقیق مطالعه ی جامعه شناختی نشاط عمومی در شهر اردبیل با رویکرد تئوری کیفیت اجتماعی است. در این تحقیق با استفاده از تئوری کیفیت اجتماعی به تنظیم فرضیه و پرسشنامه مبادرت گردیده است. متغیر وابسته نشاط عمومی و متغیر مستقل کیفیت اجتماعی است. مفهوم کیفیت اجتماعی عبارت است از میزان توانایی شهروندان در مشارکت در زندگی اجتماعی و اقتصادی جوامع حاضر در آن، تحت شرایطی که رفاه و پتانسیل شخصی آنها ارتقا یابد. کیفیت اجتماعی، به چهار حوزه اشاره دارد: امنیت اقتصادی، انسجام اجتماعی، ادغام اجتماعی و توانمندسازی اجتماعی. در این پژوهش مدل کیفیت اجتماعی بر مبنای این فرضیه شکل گرفته که شادکامی افراد تحت تأثیر چهار مؤلفه ی ذکر شده قرار می گیرد. پژوهش حاضر از نظر کنترل شرایط پژوهش، پیمایشی، از نظر وسعت پهنانگر و از نظر زمانی مقطعی است. جامعه ی آماری آن همه ی شهروندان بالای ۱۵ سال شهر اردبیل است وحجم نمونه ۳۹۹ نفر تعیین شده است. اطلاعات با یک پرسشنامه ای ۳۲ سؤالی و با روایی سازه های مناسب (براساس ضریب آلفای کرونباخ) برحسب نسبت سن و جنس و از طریق نمونه گیری چند مرحله ای (ابتدا طبقه بندی شده و سپس تصادفی) تکمیل گردیده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که میانگین نشاط در مجموع با مقدار ۷۲/۳ نیز به طور معناداری از حد متوسط بالاتر است. در مجموع در جامعه ی آم اری م ورد مطالعه افراد، نش اط خود را بالاتر از ح د متوسط ارزیابی می کنند. همچنین کیفیت اجتماع ی در شه ر اردبیل در حد متوس ط ارزیابی می شود. طبق یافته های تحقیق، بین کیفیت اجتماعی و نشاط عمومی همبستگی و رابطه ی معناداری وجود دارد و بیانگر این واقعیت است که در این پژوهش، تئوری کیفیت اجتماعی هم به عنوان تئوری و هم به عنوان رویکرد برای تبیین نشاط عمومی، توسط نتایج این پژوهش، حمایت می شود.

۱۴۱۹۵.

بررسی وضعیت ازدواج و طلاق در استان ایلام طی سال های 1385-1392(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهروز سپیدنامه اسحاق قیصریان

منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۵ پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴۴ و ۴۵

کلید واژه ها: استان ایلام میزان ازدواج میزان طلاق نسبت طلاق به ازدواج

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۵۹ تعداد دانلود : ۶۱۶

بالا رفتن سن ازدواج و میزان طلاق، سبب شده است که مسئله ی ازدواج و طلاق، موردتوجه گروه زیادی از کارشناسان، قرار گیرد. بررسی این مسئله در جامعه به منظور برنامه ریزی، وامدارِ آگاهی یافتن از شاخص های ازدواج و طلاق است؛بر این اساس مقاله ی حاضر در راستای مطالعه ی شاخص های ازدواج و طلاق در استان ایلام، طی سال های 1385 تا 1392 و مقایسه ی آنها با شاخص های کشوری، نگاشته شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی اسنادی و با تکیه بر تحلیل ثانویه بوده که از طریق آن به بررسی چگونگی وقایع ازدواج و طلاق در استان، پرداختهشده است. نتایج به دست آمده، گواه این است که: میانگین سن ازدواج برای زوج ها در اولین ازدواج، نزدیک به 28 سال است که به طور متوسط 5 سال با زوجه اختلاف دارند(23 سال در مقابل 28 سال). در استان ایلام نسبت طلاق به ازدواج در مقایسه با متوسط کشوری، پایین تر است. به طوری که در اکثر آمارگیری ها این نسبت در کشور، بیش از دو برابر استان ایلام بوده است. در سال 1392 مقدار این نسبت برای استان ایلام و کل کشور به ترتیب برابر با 4/9 و 1/20 بوده است. سن طلاق در بین زنان، پایین تر از مردان است. میانگین سن طلاق برای زنان، نزدیک به 27 سال و برای مردان 34 سال است. در اکثر طلاق های صورت گرفته، سن زوج بیشتر از سن زوجه است که نمای آن، مربوط به چهار سال اختلاف سن زوج نسبت به سن زوجه است. در اکثر موارد، اختلاف سن زوج به زوجه در زمان طلاق، کمتر از 4 سال بوده است؛ البته مقایسه ی میزان دوام زندگی مشترک در استان ایلام با میانگین کشوری، نشان می دهد که در سال 1392 در استان ایلام 7/54 درصد طلاق ها مربوط به زوج هایی بوده است که کمتر از 4 سال زندگی مشترک داشته اند؛ اما متوسط کشوری در سال مذکور، برابر با 8/42 درصد بوده است؛ درواقع می توان چنین بیان کرد که در استان ایلام، میزان دوام زندگی مشترک، کمتر از متوسط کشوری است. در سال 1392 به طور متوسط، طول مدت زندگی مشترک در کشور 9/7 سال بوده است که استان های اردبیل و ایلام به ترتیببا میانگین 5/5 و 6/5، کمترین طول مدت دوام زندگی را در بین استان های کشور، دارا بوده اند. میانگین سن طلاق در بین دختران، پایین تر از پسران است که در استان ایلام، طی سال های موردبررسی، روندی کاهشی داشته و پایین تر از میانگین کشوری بوده است.

۱۴۱۹۶.

بررسی و سنجش شاخص های کیفیت زندگی در شهروندان مهاجر و بومی (مورد پژوهش: شهر قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کرامت الله زیاری علی مهدی معصومه مهدیان بهنمیری

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱

کلید واژه ها: کیفیت زندگی رفاه شهر قم شهروندان بومی شهروندان مهاجر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی

تعداد بازدید : ۱۱۶۴ تعداد دانلود : ۴۸۰

با توجه به افزایش روزافزون مشکلات شهری به ویژه در کشورهای درحال توسعه (افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی، بی عدالتی، فقر، بی کاری، سوءتغذیه، سطح نازل زندگی و...) که بر تمام جنبه ها تأثیر مستقیم دارد، مشکلات بسیاری نیز به ویژه برای اقشار و دهک های پایین تر جامعه به وجود آمده و زندگی را برای آنان دشوار کرده است. ازاین رو پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی مقایسه ای و براساس روش کتابخانه ای و پیمایشی، که شامل توزیع760 پرسش نامه درمیان سرپرست های خانوار (براساس مدل کوکران) درمیان افراد محدودی (شهروندان مناطق 2 و 4 به عنوان مناطق مهاجر و بومی نشین شهر) بوده است، به مطالعة شاخص های مختلف عینی و ذهنی کیفیت زندگی در این دو قشر بزرگ در سطح شهر قم پرداخته است. برای تحلیل داده های به دست آمده از مطالعات میدانی، از نرم افزار اس پی اس اس و برای بررسی اثبات وجود رابطه و همبستگی بین متغیرها از آزمون تی استفاده شده است. درمجموع نتایج نشان می دهد که به جهت تفاوت ساختارهای مختلف اجتماعی فرهنگی، به ویژه اقتصادی ساکنان دو منطقه، سطح رفاه و کیفیت زندگی ساکنان این دو منطقه و به عبارتی روشن تر شهروندان مهاجر و بومی شهر قم، تفاوت های نسبتاً آشکاری دارد که حکایت از سطح نازل و رضایتمندی اندک از شاخص های کیفیت زندگی در منطقة 2 و رضایتمندی نسبی از کیفیت زندگی درمیان شهروندان بومی شهر (منطقة 4) دارد.

۱۴۱۹۷.

رابطة سبک زندگی و مسئولیت پذیری فردی و اجتماعی (مطالعة موردی: نوجوانان دبیرستانی شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بیژن خواجه نوری سید ابراهیم مساوات زهرا ریاحی

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال پنجم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: سبک زندگی مسئولیت پذیری اجتماعی مسئولیت پذیری فردی مسئولیت پذیری در مدرسه نوجوانان دبیرستانی شیراز

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۲۸۷ تعداد دانلود : ۴۵۱۴

دوران نوجوانی زمان ارزشمندی برای یادگیری مسئولیت پذیری اجتماعی است، زیرا در این دوران است که فرد دوست دارد استقلال بیشتری داشته باشد و باید تصمیماتی درباره برخی از ارزش ها و روش های رفتاری خود بگیرد. یکی از فاکتورهای اصلی که می تواند به انتخاب های نوجوانان پختگی ببخشد، میزان مسئولیت آن ها در کارهای شخصی و اجتماعی است. در این راستا، این پژوهش به بررسی رابطه بین سبک زندگی و مسئولیت پذیری فردی و اجتماعی در بین دانش آموزان شیرازی پرداخته است. تکنیک مورد استفاده در این تحقیق پیمایش است و داده ها از طریق پرسشنامه خودگزارشی جمع آوری شد. نتایج تحقیق بطور کلی بیانگر این است اگرچه مسئولیت پذیری در مدرسه و مسئولیت پذیری فردی در میان دختران بیش از پسرها بود اما، مسئولیت پذیری اجتماعی پسرها بیش از دختران می باشد. بعلاوه، مسئولیت پذیری اجتماعی و فردی و مسئولیت پذیری در مدرسه رابطه معنی داری با ابعاد مختلف سبک زندگی دارد.

۱۴۱۹۸.

پایش اندیشه؛ سبک زندگی (گفتگو با حجت الاسلام دکتر احمد حسین شریفی)

منبع: پایش سبک زندگی خرداد ۱۳۹۳ شماره ۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۲۸۶

۱۴۱۹۹.

پایش راهبردها و راهکارها

نویسنده: حمید فلاحتی

منبع: پایش سبک زندگی خرداد ۱۳۹۳ شماره ۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۶۸ تعداد دانلود : ۳۱۴

۱۴۲۰۰.

بررسی انتقادی کابالیسم در سینمای هالیوود (مطالعة موردی انیمیشین سینمایی ناین)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: حفیظه مهدیان محمدحسین فرج نژاد

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۰)

کلید واژه ها: قباله کابالا تحلیل انیمیشن «ناین» جادوگرایی سینمای آخرالزمانی شریعت گریزی شرگرایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۶۴ تعداد دانلود : ۱۶۸۰

دین از ابتدای پیدایش انسان نقش مهمی در زندگی او داشته است. سینماگران نیز به تبع جامعه و تاریخ، همواره نگاه های دینی را به همراه داشته اند و با روایت و استفاده از تکنیک های بصری و صوتی و سو ژه سازی و پردازش شخصیت های مورد نیاز خود، بر سبک دین مداری مخاطب مؤثر بوده اند. ورود بشر به دوره مدرن و کم توجهی به دین باعث شد بازگشت بشر به دین در دوره پسامدرن با تحریف و گمراهی بسیاری همراه شود. معنویتِ بدون خدا و جایگزینی جادو به جای معنویت اصیل از مهم ترین این تحریف هاست که توسط سینما بازنمایی و تبلیغ می شود. کابالا یا همان تصوف یهودی یکی از این معنویت های غیر اصیل است که در سال های اخیر در مجامع سینمایی مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله با تلقی کابالا به عنوان یکی از مؤلفه های کلیدی معنویت عصر نوین، سعی نموده است با بررسی موردی انیمیشن «ناین»، روش های القاء نامحسوس مفاهیم کابالیستی، توسط رسانه ها را بررسی نماید.

درخت حوزه‌های تخصصی