علوم اجتماعی

نمایش ۱۱٬۸۴۱ تا ۱۱٬۸۶۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.

۱۱۸۴۱.

نقش رسانه در رفتارهای تغذیه ای و زمینه اجتماعی مرتبط با آن مورد مطالعه: شهروندان بالای 15 سال شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه گلابی توکل آقایاری هیر مرضیه ساعی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۶۱)

کلید واژه ها: سلامت جسمی تبلیغات رسانه گذار تغذیه ای رفتار تغذیه ای

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۹۶ تعداد دانلود : ۴۱۱

تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش رسانه در رفتارهای تغذیه ای به انجام رسیده است. روش پژوهش، پیمایشی است و جامعه آماری آن تمام شهروندان بالای 15 سال ساکن شهر تبریز هستند. حجم نمونه برابر با 483 نفر و شیوه نمونه گیری، نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد محاسبه ضریب همبستگی پیرسون بین متغیر میزان تماشای تبلیغات رسانه و رفتار تغذیه ای در سطح اطمینان 99 درصد معنی دار و معکوس است. همچنین میزان ضریب همبستگی محاسبه شده بین متغیر میزان اعتماد به تبلیغات رسانه و رفتار تغذیه ای در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار و معکوس است. در مقابل میزان همبستگی محاسبه شده بین متغیر میزان تماشای برنامه های مختلف رسانه و رفتار تغذیه ای غیرمعنی دار است. در بررسی میزان تفاوت رفتار تغذیه ای پاسخگویان از لحاظ متغیرهای زمینه ای (سن، وضعیت اشتغال، سطح تحصیلات، وضعیت تأهل و طبقه اقتصادی) می توان گفت رفتار تغذیه ای پاسخگویان از لحاظ متغیرهای مذکور متفاوت و معنی دار است. در مقابل رفتار تغذیه ای پاسخگویان از نظر متغیر جنس متفاوت نیست. به عبارتی دیگر رفتار تغذیه ای مردان و زنان یکسان است.

۱۱۸۴۲.

پژوهشی در نقوش مذهبی خدایان و الهه های یونانی بر مهرها و اثر مهرهای به دست آمده از قلمرو امپراطوری سلوکیان و اشکانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کمال الدین نیکنامی رضا قاسمی رضوان رضایی

منبع: جامعه شناسی تاریخی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: سلوکیان و اشکانیان مهر و اثر مهر نقوش مذهبی یونانی سلوکیه و هلنیسم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۹۶ تعداد دانلود : ۸۱۵

پژوهشی در نقوش مذهبی خدایان، ایزدان و الهههای یونانی بر روی مهرها و اثرمهرهای به دست آمده از قلمرو امپراتوری سلوکیان و اشکانیان با فروپاشی شاهنشاهی هخامنشی و ورود یونانیان به آسیا، تغییرات وسیعی در همه ابعاد زندگی در سرزمین های مفتوحه اسکندر و جانشینان وی بوجود امد. این تغییرات را به اشکال مختلف در همه زمینه های اجتماعی سیاسی و بخصوص در زمینه های فرهنگ و هنر، معماری و حتی در اعتقادات نیز می توان مشاهده کرد. مهرها و اثرمهرهای بر جای مانده از دوران سلوکی و اشکانی این دگرگونی ها را بخوبی نمایش داده و نقوش اساطیری و مذهبی یونانی که بر آنها حک شده اند. نقشمایه هایی با مضامین هلنی از جمله تصاویر خدایان، ایزدان و الهه های یونانی را نشان می دهند. از مشهورترین این نقوش می توان به نقش آتنا، آفرودیت، زئوس، آپولو، تیکه، هرمس، اروس، نیکه و ایزد عدالت اشاره نمود. نمونه های مذکور از مراکزی چون سلوکیه کران دجله، کدش اروک نسا و صالح داوود خوزستان به دست آمده اند. حضور عناصر مذکور در روی مهرها و روی اثرمهرها یکسان نبوده و با توجه به میزان بافت جمعیتی و نفوذ فرهنگ یونانی متفاوت می باشد. این مقاله تاثیر ایدئولوژی یونانی را در تغییرات اعتقادی سرزمین های مفتوحه با مطالعه مهر ها و آثار مهر ها بصورت تطبیقی بررسی می نماید. مهرها بخشی از مواد تاریخی محسوب میگردند که با توجه به وجود تصاویر روی آن ها بخوبی می توانند میزان و روند تغییرات مذکور را منعکس نمایند.

۱۱۸۴۳.

نقد برنامه های توسعة روستایی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مصطفی ازکیا شکوه دیباجی فروشانی

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره پنجم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: روستا برنامه های توسعه مشارکت مردمی توسعة روستایی برنامه ریزی متمرکز

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۱۱۱

در ایران، تمرکزگرایی جدید به ویژه در دوره پهلوی، همگرایی و استفادة گسترده از دیوان سالاری، از ویژگی های عمده به شمار می روند. در مطالعه های جامعه شناسی تاریخی درمورد ویژگی تمرکزگرایی، تمرکز قدرت و حاکمیت سیاسی در جامعه ایران، علی رغم وجود انقطاع های مقطعی و شدت و ضعف هایی که در مقاطعی از تاریخ برای آن قائل اند، درمورد این ویژگی در جامعه ایران اتفاق نظر و اجماع وجود دارد. هدف این مقاله، بررسی و مرور نقادانة برنامه های توسعة روستایی، قبل و بعد از انقلاب است. در این راستا، به روش مطالعة کتابخانه ای، برنامه های عمرانی پیش از انقلاب، از سال 1320 در شش برنامه و بعد از انقلاب در پنج برنامة توسعه نقد و بررسی می شوند. نتایج نشان می دهد قبل از انقلاب، برنامه های عمران روستایی، خصلتی متمرکز و از بالا به پایین، فاقد مطالعات بومی، سطحی نگر به مسائل روستایی، دارای دید فنی و فاقد نگرش جامعه شناسانه بوده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در جامعه روستایی، ابتدا نوعی مشارکت فزاینده در قالب بسیج اجتماعی تجربه می شود که از تحولات سطح کلان جامعه بی تأثیر نیست. در این دوره، از نظام دیوان سالاری چندان خبری نیست؛ اما به تدریج، به تبع تحولاتی که به وجود می آید، الگوی مشارکتی باز هم حالت هدایت شده از بیرون را پیدا می کند. به طورکلی، در مطالعة برنامه های پنج ساله توسعة بعد از انقلاب نیز عدول از اجرای برنامة مصوب، محدودشدن به برخی اقدامات اجرایی و اجرای طرح های گذشته، با وجود تغییر محتوای برنامه ها به روشنی دیده می شود. برنامه های توسعة روستایی، از اعتبارات بودجه ای کافی برخوردار نیستند؛ براساس آسیب شناسی برنامه های پیشین نوشته نشده اند و درصورت عملی نشدن برنامه ها، هیچ ارگان یا نهادی پاسخگو نیست. به عبارتی، دسترسی نداشتن به اهداف، هیچ الزامی برای تصویب کنندگان ایجاد نمی کند. جزئیات بیشتر در این زمینه، درادامه مقاله بررسی می شود.

۱۱۸۴۴.

مقاله فرهنگیاری؛ نوروز تجلی صلح و دوستی در فرهنگ عامه

نویسنده: مصطفی جعفرزاده دستجردی

منبع: فرهنگ مردم ایران بهار ۱۳۹۵ شماره ۴۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۱۷ تعداد دانلود : ۵۲۱

۱۱۸۴۵.

دوسوگرایی جامعه شناختی در دوران سه پادشاه قاجار از نگاه سفرنامه نویسان زن انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه جمیلی کهنه شهری زینب نادی

منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال نهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلید واژه ها: ناصرالدین شاه دوران قاجار احمدشاه محمدعلی شاه دوسوگرایی جامعه شناختی دوسوگرایی روان شناختی نوع شناسی مرتون چشم انداز زنانه سفرنامه نویسان زن انگلیسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۵۲ تعداد دانلود : ۵۸۳

تفسیر جهان و پدیده های موجود در آن از زاویه یک گروه خاص (مانند مردان) نمی تواند تفسیر به راستی حقیقی از جهان و پدیده های آن باشد. چشم انداز زنانه امکان دیدن و تفسیر کردن پدیده های جدید، متفاوت یا مغفول مانده از نگاه مردان را فراهم می کند. در پژوهش حاضر چشم اندازی زنانه را در راستای کشف خاستگاه مسئله دوسوگرایی، به عنوان یکی از مسائلی که امروزه در عرصه های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، پزشکی و حتی اقتصادی از مسائل عمده به شمار می آید، برگزیدیم و به پیگیری این نگاه خاص در زوایای تاریخ پرداختیم؛ سؤال اصلی در این پژوهش اینگونه طرح گردیده است: از نگاه سفرنامه نویسان زن انگلیسی، دوسوگرایی (دوگانگی) جامعه شناختی و فرهنگی ایرانیان در دوران سه پادشاه قاجار (ناصرالدین شاه، محمدعلی شاه و احمدشاه) شامل چه انواعی می گردد؟ این پژوهش با استفاده از رویکرد نوع شناسی و با استعانت از نظریه مرتون درباره انواع دوسوگرایی روانشناختی و جامعه شناختی و از طریق تکنیک های بررسی تاریخی و تحلیل محتوا سعی نموده است به پرسش مذکور پاسخ دهد. دستاوردهای این پژوهش حاکی از شناسایی پنج نوع دوسوگرایی (دوگانگی) اجتماعی و فرهنگی در میان ایرانیان از نگاه مسافران زن انگلیسی است.

۱۱۸۴۶.

نقش زنان روستایی در ایجاد کسب وکار سبز (مطالعه موردی دو روستای قلعه قافه بالا و کفش محله استان گلستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اسماعیل عالی زاد سارا بهرامی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۳۹۵ شماره ۷

کلید واژه ها: مشارکت زنان روستایی سیاست گذاری اجتماعی کسب وکار سبز فقر و بیکاری رویکرد قابلیت انسانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۰۹ تعداد دانلود : ۷۰۴

در دهه های اخیر برخی از روستاهای ایران به دلیل مهاجرت مردان بافت زنانه پیدا کرده اند. مهاجرت مردان از روستاها به کلان شهرها عمدتاً به دلایل اقتصادی متعددی ازجمله فقدان شغل مناسب در روستا، درآمدهای پایین، بیکاری های فصلی، کوچک بودن زمین های مورد بهره برداری و غیره همواره رو به افزایش بوده است. در این رابطه، نقش سیاست گذاری های اجتماعی مقتضی با این شرایط در ایجاد اشتغال و حمایت از تولیدکنندگان کلیدی در روستاها حائز اهمیت می گردد. در این پژوهش به بررسی نقش زنان در برخی از روستاهای استان گلستان از جمله روستای قلعه قافه بالا و کفش محله پرداخته شده که توانسته اند با استفاده از ارتقای قابلیت های انسانی، شناسایی منابع جغرافیایی و زیست محیطی و به کارگیری دانش بومی موجود در روستا به ایجاد کسب وکار سبز و معیشت پایدار دست یابند. در این پژوهش با اتکاء به رهیافت نظری آمارتیا سن و مفهوم قابلیت انسانی به راه حل های کاهش فقر و بیکاری در روستاهای موردمطالعه پرداخته شده است. همچنین این پژوهش از روش مطالعه موردی با تکنیک های مشاهده مشارکتی و مصاحبه عمیق بهره مند شده است. نتایج پژوهش نشانگر آن است که زنان این روستاها پس از سپری کردن مراحل توانمندسازی و با ایجاد گروه، توسعه مشارکت اجتماعی، افزودن ظرفیت عاملیت تغییر، تولید صنایع دستی، ایجاد صندوق های خُرد روستایی و تغییر الگوی کشت توانسته اند نقش مهمی در کاهش فقر و بیکاری و بازگشت مردان به روستا ایفا کنند.

۱۱۸۴۷.

آزمون مدل نظری - مفهومی تمایل زوجین به طلاق در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ملیحه علی مندگاری محمود قاضی طباطبایی سید محمدهانی ساداتی

منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳) 61 - 93

کلید واژه ها: خانواده تغییر ارزشها و نگرشها رضایت زناشویی تمایل زوجین به طلاق شهر تهران

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی

تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۳۲۵

طی دهه های اخیر، همراه با بالا رفتن سن ازدواج و به تعویق افتادن آن، خانواده های تشکیل یافته نیز از دوام و پایداری کمتری نسبت به گذشته برخوردار شده اند. هدف این مقاله، بررسی نگرش450 نفر از افراد حداقل یکبار ازدواج کرده 60- 15ساله تهرانی در زمینه عوامل تأثیرگذار بر طلاق با توجه به الگوی نظری- مفهومی تغییرات نهاد خانواده و تمایل زوجین به طلاق است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که، متغیرهای وجود فرزند، شاغل بودن فرد، رضایت بالای زناشویی، سن بالاتر به هنگام ازدواج، استقلال بالاتر زن برای تصمیم گیری درون منزل و امکان جابجایی بیشتر او در بیرون منزل، با تمایل پایین تر زوجین به طلاق در ارتباط اند؛ درحالی که متغیرهای خشونت خانگی، ساختار یک طرفه قدرت درون منزل، دخالت اطرافیان و استقلال بالاتر اقتصادی و اطلاعاتی زن، تعیین کننده های تمایل بالاتر زوجین به طلاق هستند. برشمردن خیانت و اعتیاد به عنوان دو مورد از مهم ترین علل طلاق از دیدگاه زنان و مردان، بیانگر این نکته است که زوجینی که طلاق را به عنوان راه حل برون رفت از این شرایط انتخاب می کنند، به دنبال خانواده ایده ال جدیدی هستند که در آن اعتماد متقابل زوجین و حقوق مساوی طرفین رعایت شود.

۱۱۸۴۸.

اثر بخشی آموزش مدیریت خشم بر کاهش الگوهای خشونت در روابط زوجین در شهر همدان

نویسنده: بهاره رسولی یدالله خرم آبادی

منبع: دانش انتظامی همدان سال سوم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۹) 1 - 15

کلید واژه ها: خشونت خانوادگی سلامت روان مدیریت خشم

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۲۱۹

پژوهش حاضر به منظورتعیین اثر بخشی آموزش مدیریت خشم در کاهش الگوهای خشونت وسلامت روان زوجین در شهر همدان انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی است وبرای انجام آن از بین زوجینی که به مرکز مشاوره نیروی انتظامی شهر همدان مراجعه کرده بودند ، 40 آزمودنی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب وبه طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه تحت برنامه آموزشی مدیریت خشم قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسش نامه های سلامت روان و خشونت خانوادگی قبل وبعد از مداخلات جمع آوری شدن و به وسیله تحلیل کواریانس تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش مهارت های مدیریت خشم می تواند خشونت خانوادگی را به طور معنا داری کاهش داده و سلامت روان زوجین را افزایش دهد. میان گروه های آزمایش وکنترل از لحاظ خشونت خانگی وسلامت روان تفاوت معنا داری وجود دارد. نتایج این پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که آموزش مهارت های مدیریت خشم روش مناسبی برای کاهش خشونت خانوادگی ودر نتیجه بهبود سلامت روان زوجین می باشد. آموزش مدیریت احتمالاً از طریق تقویت مهارت های رفتاری تنظیم و تغییر کرده و ایجاد هیجانات خوشایند به زوجین کمک می کند که خشونت خودشان را کاهش دهند، در اثر این تغییرات مطلوب رفتاری و هیجانی سلامت روان زوجین بهبودیافت.

۱۱۸۴۹.

ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان و راهکارهای تحقق آن در ناجا

نویسنده: احمد ملکی حسن رضا رفیعی

منبع: دانش انتظامی همدان سال سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۱) 83 - 111

کلید واژه ها: ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان پلیس جامعه محور نظام اسلامی نیروی انتظامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۸۹۴

یکی از مطالبات مهم مردم، مسؤولان و دولتمردان جمهوری اسلامی ایران در جامعه کنونی تغییر شکل پلیس سنتی به پلیس جامعه محور است. بدین جهت، مسأله و هدف اصلی این تحقیق تبیین ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان و راهکارهای تحقق آن در ناجا است. در راستای وظایف ذاتی مقرر شده برای نیروی انتظامی در قانون، با نگرشی نو ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان را استخراج و تبیین نماید. چون تحقیق حاضر از نوع تحقیق های کیفی است، فاقد فرضیه، جامعه آماری و روش نمونه گیری است. همچنین، روش انجام آن توصیفی- تبیینی است. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و منابع مکتوب و مبتنی بر یادداشت برداری علمی است. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات، توصیفی، یعنی یافته های گردآوری شده دسته بندی و دیدگاه های مشترک در مورد هر ویژگی استخراج و نتیجه گیری می شود. در پایان محقق موفق شد که در قرآن کریم به یازده مورد، روایات و احادیث معصومان(ع) به هشت مورد، امام خمینی(ره) سیزده مورد، امام خامنه ای(مدظله العالی) هشت مورد از ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان دست یابد که بدون تکرار از دیدگاه های پنج گانه عبارتند از: امر به معروف و نهی از منکر، صحت عمل، رعایت عدالت در رسیدگی به حقوق مردم، ایمان و استقامت، نظم، شجاعت، عفت و پاکدامنی، قانون مداری، اقتدار همراه با رافت، اتکال به خدا و اعتماد به نفس، خوش اخلاقی و خوشرویی، صداقت و راستگویی، مردم داری، امانتداری، فداکاری و شهادت طلبی، سعه صدر، خدمت به مردم با نیت الهی و قصد قربت و ...

۱۱۸۵۰.

طراحی الگوی تغییر فرهنگ سازمانی و شناسایی نقاط اهرمی آن در سازمان های دولتی (مورد مطالعه استان گلستان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: مجتبی رنجبر اکبر اعتباریان خوراسگانی مهربان هادی پیکانی

منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال دهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 137 - 158

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۶۱

۱۱۸۵۱.

مدل یابی معادلات ساختاری روابط کیفیت زندگی کاری، سرمایه اجتماعی و جامعه پذیری سازمانی با رفتار شهروند سازمانی در کارکنان دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جمال عبدالملکی مرتضی امانی اعظم آهنین جان

منبع: آموزش عالی ایران سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) ۱۵۴-۱۲۹

کلید واژه ها: رفتار شهروند سازمانی کیفیت زندگی کاری سرمایه اجتماعی جامعه پذیری سازمانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۶۶

هدف پژوهش حاضر تحلیل ساختاری روابط کیفیت زندگی کاری، سرمایه اجتماعی جامعه پذیری سازمانی با رفتار شهروند سازمانی می باشد. جامعه پژوهش کلیه کارکنان دانشگاه تهران هستند، از این جامعه با روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ای به حجم 381 نفر انتخاب گردید. روش پژوهش کمی، توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری است. ابزار پژوهش پرسشنامه می باشد. جهت سنجش متغیرهای پژوهش، از پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شد. جهت تعیین پایایی و روایی ابزار، از تکنیک های آلفای کرانباخ و تحلیل عاملی تائیدی استفاده شد، نتایج بیانگر پایایی و روایی مطلوب ابزار بود. جهت تحلیل داده ها از تکنیک های توصیفی (شاخص های مرکز و پراکندگی) و استنباطی (تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیر تأییدی) با استفاده از نرم افزار lisrel استفاده شد. نتایج بیانگر آن هستند که: متغیر کیفیت زندگی کاری دارای اثر مستقیم مثبت (311/0)، اثر غیرمستقیم مثبت (125/0) و اثر کل مثبت (436/0) و معنادار بر متغیر رفتار شهروند سازمانی در سطح 05/0 می باشد. متغیر سرمایه اجتماعی دارای اثر مستقیم مثبت (306/0)، اثر غیر مستقیم مثبت (05/0) و اثر کل مثبت (410/0) و معنادار بر متغیر رفتار شهروند سازمانی در سطح 05/0 می باشد. متغیر جامعه پذیری سازمانی دارای اثر مستقیم مثبت (196/0) و اثر کل مثبت (196/0) و معنادار بر متغیر رفتار شهروند سازمانی در سطح 05/0 می باشد. نتیجه گیری: با توجه به اثرات کل متغیرهای مستقل می توان گفت متغیر کیفیت زندگی کاری (436/0) دارای بیشترین اثر و متغیر جامعه پذیری سازمانی (196/0) دارای کمترین اثر بر متغیر رفتار شهروند سازمانی می باشد

۱۱۸۵۲.

تبارشناسی الگوی مشروعیت در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شجاع احمدوند امیر مقدور مشهود

منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۵ شماره ۷۲

کلید واژه ها: فقه صفویه امام مشروعیت ناموس تبارشناسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۶ تعداد دانلود : ۶۳۸

مشروعیت پل ارتباطی حاکم با اتباع است. نمود و کیفیت این پل ارتباطی منوط به وضعیت دو سوی آن است. یعنی نه تنها حاکم در تلاش برای اثبات مشروعیت خود متوسل به گفتمان های معنا بخش می گردد، بلکه تعاملات اجتماعی و منطق زیستی جاری در جوامع، نقشی اساسی بر شمایل و سمت و سوی مشروعیت حاکم ایفا می کند. شکل و شمایل حاصل از فرایندهای دو گانه فوق، تنها در قامت نهادها قابل شناسایی است. بنابراین زمانی که از مشروعیت حاکمیت صحبت به میان می آید منظور نهادهایی است که مبین و تجلی گاه این مفهوم هستند. تبارشناسی مشروعیت به معنای اتخاذ رهیافتی است که چگونگی شکل گیری نهادهای یاد شده را نشان می دهد. اهم یافته های این مقاله چگونگی شکل گیری نهادهای مشروعیت در دوره صفویه ناشی از شکاف های گفتمانی است. در نهایت خواهیم دید که از تجمیع این نهادها، الگوی مشروعیت حاکمیت در دوره صفویه شکل می گیرد

۱۱۸۵۳.

سنجش تأثیر تحولات ساختار سنی جنسی جمعیت بر عرضه نیروی انسانی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نادر مطیع حق شناس

منبع: جمعیت پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۹۷ و ۹۸ 39-52

کلید واژه ها: جمعیت ساختار سنی جنسی عرضه نیروی انسانی استانداردسازی نرخ فعالیت اقتصادی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی

تعداد بازدید : ۵۹۷ تعداد دانلود : ۷۷۰

یکی از عوامل تعیین کننده توسعه هر کشور، منابع انسانی آن است. بنابراین بهره برداری کامل از منابع انسانی هر کشور باید به عنوان یکی از هدف های راهبردی توسعه در نظر گرفته شود. شناخت نیروی کار در مقاطع مختلف زمانی، پایه ای برای تعیین روند جاری و تغییرات حاصله در بازار کار و وضعیت اشتغال است. هدف اصلی این پژوهش، سنجش تأثیر تحولات ساختار سنی و جنسی جمعیت بر عرضه نیروی انسانی و وضع فعالیت اقتصادی در ایران در فاصله سال های 1345 تا 1390 می باشد. منابع و مآخذ داده های مورد استفاده در بررسی، نتایج تفصیلی سرشماری های عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران در فاصله سال های1390- 1345، و برآوردهای دفتر بین المللی کار در فاصله سال های 1990 تا 2020 است. برای سنجش و دستیابی به مدل ساختاری (مدل معیار) از تکنیک غیرمستقیم استانداردسازی نرخ فعالیت اقتصادی بر اساس ساختار سنی و جنسی جمعیت کشور بهره گرفته و مقایسه ای نیز با جهان و کشورهای مبنا صورت پذیرفته است. تغییرات درصد جمعیت فعال از نظر اقتصادی ایران بر مبنای ساختار جنسی(استاندارد شده) سال 1390 در سال های 85- 1345 نشان می دهد ، این شاخص در سال های 1345 تا 1375 تغییرات نسبتأ محسوسی را در بین دو جنس نشان می دهد. در بین مردان درصد جمعیت فعال از نظر اقتصادی در سال 1345 از0/77 درصد به 8/65 درصد و در سال 1355 نیز از 8/70 درصد به 6/64 درصد کاهش یافته و در مقابل در سال 1375 افزایش معناداری داشته و در سال 1385 کاهش بطئی را نشان می دهد. در بین زنان نیز از ادامه همان روند قبلی تبعیت کرده و تنها در سال 1365 تغییر چشمگیری در بین دو جنس مشاهده نمی شود. نتایج نشان می دهد که الگوی سنی فعالیت اقتصادی جمعیت مردان ایران نزدیک به کشورهای ژاپن، استرالیا و ترکیه می باشد. یکنواخت بودن توزیع سنی درگروه های میانی 30 تا 40 سالگی از مهمترین ویزگی های این الگو است. از دیگر خصوصیات ساختار سنی جمعیت کشورهای مبنا، وجود بالانس نسبی در توزیع سهم گروه های سنی فعال در این کشورها است.

۱۱۸۵۴.

بررسی جامعه شناختی رابطه حاشیه نشینی، فرهنگ فقر و امنیت اجتماعی در نقاط شهری ایران (مورد مطالعه: شهر همدان)

نویسنده: نصرالله پارسازاده محسن خوش قامت

منبع: دانش انتظامی همدان سال سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۱) 57 - 81

کلید واژه ها: حاشیه نشینی امنیت اجتماعی ازخود بیگانگی محرومیت نسبی طبقه اجتماعی فرهنگ فقر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۳۰۲

از آنجا که حاشیه نشینی از حیث فراهم نمودن بستر مناسب برای ارتکاب جرائم مورد توجه کارشناسان انتظامی، حقوقی، قضایی و جرم شناسان می باشد. این پژوهش در پی بررسی پدیده های اجتماعی تأثیرگذار بر تهدید امنیت اجتماعی در مناطق حاشیه نشین شهری می باشد. به عبارتی، رابطه حاشیه نشینی و امنیت اجتماعی را در شهر همدان مورد مطالعه قرار می دهد. برای این منظور، از رویکرد جامعه شناختی استفاده شده است. به این منظور، با استفاده از روش پیمایشی و با تهیه پرسشنامه، داده ها گردآوری شده اند. جامعه آماری تحقیق کلیه حاشیه نشینان شهر همدان بوده که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه به تعداد 383 نفر از بین آنان انتخاب شده است. پردازش داده ها در سه سطح توصیف، تحلیل دو متغیره، و تحلیل چند متغیره و تحلیل مسیر انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد بین محرومیت نسبی و امنیت اجتماعی رابطه وجود داشته و با امکان ارتقای پایگاه اجتماعی افراد میزان کنش های اعتراضی آنان نیز افزایش می یابد، همچنین، با افزایش مدت سکونت در مناطق حاشیه نشین احتمال بروز رفتارهای مخل امنیت اجتماعی نیز افزایش می یابد. لیکن فرهنگ فقر و احساس ازخودبیگانگی ارتباط معنادار با امنیت اجتماعی ندارد. بر اساس نتایج به دست آمده، پیشنهاداتی جهت استفاده سازمان های مسئوول ارائه شده است.

۱۱۸۵۵.

تاثیر سلامت اجتماعی بر کنترل فساد اداری در اداره کل ورزش و جوانان استان فارس(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: علیرضا زارع زهرا انصاری مریم فلاح کاظمی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال دهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: فساد سلامت اجتماعی اداره کل ورزش و جوانان ورکنترل

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۴ تعداد دانلود : ۵۹۱

هدف پژوهش حاضر تاثیر سلامت اجتماعی بر کنترل فساد اداری در اداره کل ورزش و جوانان استان فارس بود. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و جامعه آماری این تحقیق همه کارکنان اداره ورزش و جوانان فارس که تعداد 115 نفر است، که با توجه به پایین بودن حجم نمونه نمونه آماری به صورت تمام شمار به دست آمد که در حقیقت نمونه برابر با جامعه است. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد سنجش سلامت اجتماعی کییز (2004) و و برای اندازه گیری کنترل فساد اداری از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوایی و روایی سازه و پایایی از ضریب پایایی آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. برای تجریه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار spss و از رویکرد معادلات ساختاری به وسیله نرم افزار AMOS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد سلامت اجتماعی با ضریب همبستگی 727/0 با کنترل فساد در اداره ورزش و جوانان فارس رابطه مستقیم و مثبتی وجود دارد. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که سلامت اجتماعی با مقدار ضریب مسیر 83/0 و نسبت بحرانی (CR) 812/5 بر کنترل فساد در اداره ورزش و جوانان فارس تاثیر دارد. امید است نتایج این تحقیق مورد توجه مسئولان قرار گیرد.

۱۱۸۵۶.

معرفی و نقد کتابِ زنان و مسائل اجتماعی

نویسنده: فاطمه موسوی ویایه

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۴۰ تعداد دانلود : ۷۴۷

در چند سال اخیر، شهرداری تهران رویکرد خود را در حوزه اجتماعی تغییر داده و با تعریف طرح های اجتماعی و فرهنگی گوناگون درصدد است تا بر زندگی شهروندان به ویژه زنان تأثیربگذارد و با هدف توانمندسازی زنان برخی مسائل پرشمار آنها را حل کند و به بخشی از نیازهای آنها پاسخ دهد. یکی از برنامه های پژوهشی این حوزه، مجموعه کتاب های زنان و زندگی شهری[1] است که ستاد توانمندسازی زنان شهرداری تهران با همکاری استادان دانشگاه در حوزه زنان و مطالعات شهری بین سال های ۹۰ تا ۹۲ منتشر کرد. هدف این مجموعه، بررسی سهم و نقش زنان در کلان شهر تهران در ابعاد مفهومی، نظری و سیاستی بود تا تغییرات فزاینده زندگی شهری را در پرتو رویکردها و گفتمان های تازه تری در حوزه مطالعات شهری هدف مداقه قرار دهد و سیاست ها و فعالیت های انجام شده در این حوزه را بازنگری کند. مطالعات انجام شده در هفت حوزه به این شرح انتشار یافت: زنان و حقوق شهروندی و مدیریت شهری، زنان و اقتصاد شهری، زنان و فضاهای عمومی شهری، زنان و مسائل اجتماعی، زنان و سرمایه اجتماعی، زنان و فرهنگ شهری، زنان و سلامت و محیط زیست شهری. این مجموعه در ششمین جشنواره بین المللی برترین های پژوهش و نوآوری مدیریت شهری با رویکرد اجرایی شدن طرح های دانش محور اثر برتر شناخته شد.

۱۱۸۵۷.

بررسی مهم ترین چالش ها و راهبردهای آموزش های مهارتی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی نویدادهم حمید شفیع زاده

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۰

کلید واژه ها: آموزش های مهارتی آموزش عالی و آموزش و پرورش توسعه و سیاست

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۶۶ تعداد دانلود : ۱۰۹۴

این مقاله به دنبال شناسایی چالش های آموزش های مهارتی در کشور و ارائه راهبردهای مقابله با آن است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع داده ها، کیفی است. نمونه مورد مطالعه شامل مسئولان و کارشناسان مرتبط با حوزه آموزش مهارتی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سایر مؤسسات مهم آموزش عالی مرتبط، وزارتخانه کار و امور اجتماعی و وزارتخانه آموزش و پرورش بوده که به صورت هدفمند انتخاب شدند. بر اساس نتایج، سه مورد از مهم ترین چالش های آموزش مهارتی در کشور عبارت است از: فقدان مدل توسعه آموزش عالی، مشخص نبودن میزان سهم آموزش های مهارتی در نظام آموزش عالی کشور و فقدان مهارت های لازم در دانش آموختگان مراکز مهارت آموزی. سه مورد از مهم ترین راهبردهای آموزش مهارتی در کشور عبارت است از: تدوین و تنظیم سیاست های کلی آموزش های مهارتی، امکان افزایش ٥٠ درصدی سهم آموزش های مهارتی در برنامه ششم توسعه کشور و همگرا کردن سیاست ها و تصمیم های مربوط به آموزش های مهارتی با تأسیس «شورای ملی مهارت».

۱۱۸۵۸.

بررسی تأثیر سیاست های تحصیل اتباع افغانستانی در ایران (مورد مطالعه: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آرش نصر اصفهانی سید حسن حسینی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۰

کلید واژه ها: تحصیل فرهنگ پذیری ادغام اجتماعی سیاست گذاری مهاجرتی اتباع افغانستانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۹۳ تعداد دانلود : ۴۰۲۰

هدف این مقاله، شناسایی امکانات و موانع موجود در دسترسی اتباع افغانستانی به خدمات آموزشی و تأثیر سیاست های کنونی بر جامعه ایران است. برای جمع آوری اطلاعات با 116 نفر از اتباع افغانستانی ساکن شهر تهران در قالب مصاحبه های نیمه ساختاریافته مصاحبه شده است. نتایج نشان می دهد: آن دسته از اتباع افغانستانی که به صورت قانونی در ایران زندگی می کنند، اگرچه منع قانونی برای تحصیل ندارند، با موانعی چون فقدان توان مالی پرداخت شهریه، مقاومت مردم محلی، الزام به ترک کشور پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه یا عدم امکان اشتغال با مدرک تحصیلی روبرو هستند. اتباع غیرمجاز نیز در مدارس دولتی امکان ثبت نام ندارند و تعداد محدودی از آنها در قالب مدارس خودگردان تحصیل می کنند. با توجه به حضور پرتعداد مهاجران قانونی و غیرقانونی افغانستانی در ایران و تداوم مهاجرت به ایران، پیامدهای منع کودکان آنها از تحصیل متوجه جامعه ایرانی خواهد بود. شکل گیری نسلی کم سواد و کم مهارت و سرخورده از جامعه ایران می تواند حتی برای امنیت ملی کشور مخاطره آمیز است.

۱۱۸۵۹.

حجیت در اجتهاد نظام ساز؛ با تأکید بر آراء آیت الله سیدمحمدباقر صدر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسینعلی سعدی

منبع: راهبرد فرهنگ سال نهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۶

کلید واژه ها: فقه حجیت سیاست گذاری نظام سازی فقه حکومتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۹۸ تعداد دانلود : ۴۸۲

نظام سازی به معنای اکتشاف الگوواره های اداره دانش بنیان یک جامعه، می تواند ابتناء خود را بر مبانی دانش های مختلفی قرار دهد. سخن از نظام سازی فقهی به معنای دخیل نمودن حداکثری دانش فقه در لایه های مختلف تکوّن یک جامعه نیست بلکه به معنای ابتناء جامعه سازی بر شریعت اسلامی است که پس از انقلاب اسلامی ایران و معطوف شدن امیدهای بسیار به درانداختن تمدنی نوین مبتنی بر معارف الهی، ضرورتی دو چندان یافته است. با توجه به اینکه علم فقه به مثابه اصلی ترین دانش دینی، موضوع خود را فعل مکلف قرار داده و تلقی متولیان این دانش از مکلف، مکلفین فردی بوده است، افق جدیدی که این مقاله در پی تحقق آن است، ترسیم سازوکارِ تحلیلِ فعلِ مکلفِ غیرفردی و انگاره های حجیت افعال آن در عرصه های کلان حکومت است. لذا نوآوری حاضر در این نوشتار را می توان مرتبط با تمام علومی دانست که به نحوی در حوزه حکمرانی و اداره جوامع انسانی نقش آفرین هستند. روشی که در این مقاله در جهت تبیین مسئله فوق الذکر اتخاذ شده است، رویکرد فقه النظریات آیت الله سیدمحمدباقر صدر می باشد.

۱۱۸۶۰.

تحلیل بسترهای اجتماعی فرهنگی کاهش باروری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رسول صادقی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۰

کلید واژه ها: فرهنگ فردگرایی قومیت اشاعه فرهنگی جهت گیری های ارزشی باروری زیر سطح جانشینی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۳۴ تعداد دانلود : ۶۹۶

گذار باروری در ایران با تحولات مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاستی بوده است. این مقاله با استفاده از داده های سطح خرد سرشماری و پیمایش نمونه ای، نشان می دهد: فرهنگ و ارزش های فرهنگی، به عنوان مبنا و پایه رفتارهای انسانی، نقش مهمی در شکل گیری رفتارهای باروری دارند. فرهنگ، قواعد هنجاری و تفسیری یا معنادهی را فراهم می کند که افراد بسته به آنها و در انطباق با شرایط اقتصادی و اجتماعی، رفتارهای باروری خود را تنظیم می کنند. مقاله چنین نتیجه گیری می کند که تعامل مجموعه ای از نیروهای ساختی نهادی، معنایی و فرهنگی منجر به شکل گیری باروری زیر سطح جانشینی در ایران شده است. از این رو، افزایش باروری به بالاتر از سطح جانشینی، فرایندی چندبعدی و پیچیده سیاستی است که مستلرم اتخاذ و اجرای سیاست های پایدار خانواده محور و مرتبط با مطلوبیت یا تمایل فرزندآوری، امکان یا آمادگی برای فرزندآوری، و توانایی فرزندپروری است.

درخت حوزه‌های تخصصی