درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۵۰۱ تا ۳٬۵۲۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
۳۵۰۱.

رهیافتی اجتماعی به پدیده قمه زنی (مورد مطالعه شهرستان خمینی شهر)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۶ 79 - 112

کلید واژه ها: پایگاه اجتماعی گروه مرجع تعصبات قومی سطح سواد گروه همسالان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۶۹
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی گرایش به قمه زنی که نه تنها مورد اعتراض بسیاری از صاحب نظران دینی و اجتماعی بوده بلکه در موارد قابل توجهی آسیب های مختلف اجتماعی و فرهنگی از قبیل دین گریزی، اضطراب و خشونت، تخریب چهره شیعیان در بین سایر مذاهب و... را به دنبال دارد، انجام شده است. جامعه آماری، از قمه زنان ساکن در خمینی شهر هستند که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه به تعداد 260 نفر و به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده اند. پرسش نامه محقق ساخته و روایی ازسوی متخصصان تأیید و پایایی با میانگین آلفای کرونباخ 915/0 تأیید شد. در بررسی متغیرها از آمار توصیفی و در بررسی ارتباط بین متغیرها از آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t) استفاده شد. نتایج آزمون: بین فقدان شناخت از تعالیم دینی، وجود برخی از گروه های مرجع، تعصب به سنت های خانوادگی، سطح سواد، ارتباط با گروه همسالان و داشتن انگیزه های معنوی و گرایش به قمه زنی رابطه معناداری وجود دارد. بین پایگاه اقتصادی و اجتماعی با گرایش به قمه زنی ارتباط معنادار تأیید نگردید.
۳۵۰۲.

تجربه زیسته زنان در گرایش به روسپیگری و رفتارهای جنسی پرخطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۴۰۰ شماره ۹۲ 199 - 232

کلید واژه ها: ازدواج نادرست گرایش به روسپیگری پدیدارشناسی رفتارهای جنسی پرخطر زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۲۱۵
روسپیگری تلخ ترین حقیقت اجتماعی جامعه کنونی است که بین افراد خاکستری جامعه که باوجود ناخالصی و آلودگی هنوز فطرت پاکشان را از دست نداده اند، در حال گسترش است. این تحقیق باهدف بررسی تجربه زیسته زنان در گرایش به روسپیگری در شهر خرم آباد و شیوه نمونه گیری هدفمند از طریق روش گلوله برفی با 12 نفر از زنان روسپی انجام شده است. با توجه به اینکه تجربیات زنان در مورد ماهیت روابط آنان پس از ازدواج مورد کنکاش قرار می گیرد، رویکرد این تحقیق پدیدار شناختی است. جهت گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه ی عمیق و برای تحلیل داده های حاصل از مصاحبه های پدیدارشناسی از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. مضمون های اصلی شامل؛ ادراک معانی گرایش به روابط غیراخلاقی (روسپیگری) و ابعاد معنایی آن می باشد. همچنین عدم تمایل شرکای جنسی به استفاده از وسایل پیشگیری، پایبند نبودن به توافق در شیوه انجام و پرداخت هزینه، نداشتن امنیت جانی و تهدید روحی به عنوان مهم ترین رفتارهای پرخطر و محافظت نشده تجربه شده زنان روسپی بود. اکثر زنان روسپی قربانی کارکردهای نادرست خانواده پدری و همسری، محیط و جامعه ناسالم خود شدند؛ بنابراین آموزش مهارت جهت خودکفایی زنان، اطلاع رسانی توسط رسانه و نهادهای اطلاع رسان و ایجاد نمودن قانون های حمایتی برای زنان خیابانی ضروری است.
۳۵۰۳.

تقابل علمی شیخ ابراهیم قطیفی (م 950 ق) و محقق کرکی (م 940 ق)

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۵ ویژه تاریخ اسلام 141 - 162

کلید واژه ها: قرن دهم هجری علمای شیعه صفویه شیخ ابراهیم قطیفی محقق کرکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۱۳۳
از دیرباز تفاوت مشی علمی و عملکردی علما یکی از علل و اسباب بروز اختلاف نظرها و نگارش ردیه ها بوده است. در قرن دهم هجری با تشکیل حکومت شیعی صفویه در ایران و فراهم شدن زمینه همکاری علمای شیعی با حکومت، اصل همکاری و فروعاتی نظیر هدیه سلطان، خراج و نماز جمعه و.. همواره موردبحث و نزاع علمی حوزه های علمیه بوده است. یکی از مشهورترین تقابل های علمی مربوط به شیخ ابراهیم قطیفی و نگارش ردیه های او بر آثار و نظرات مرحوم محقق کرکی است. مورخان از قطیفی در کنار تعدادی از شاگردانش به عنوان یکی از مخالفین سرسخت محقق کرکی در عصر شاه اسماعیل و شاه طهماسب صفوی نام برده اند. مقاله حاضر علاوه بر نگاه اجمالی به زندگانی قطیفی به بررسی تقابل علمی وی با محقق کرکی پرداخته است.
۳۵۰۵.

بازنمایی چیستی ویروس کووید 19 در برنامه های تلویزیونی کودک (مطالعه موردی برنامه مّل مَل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۵ 283 - 307

کلید واژه ها: بازنمایی کووید- 19 تلویزیون کودک نشانه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۱۳۰
شیوع ویروس کووید 19 به عنوان مهمترین رویداد قرن بر ساختارهای فردی و اجتماعی تأثیر گذاشته است. این پدیده چند وجهی پیش از همه، جایگاه رسانه ها در پاسخ دهی به نیازهای شناختی مخاطبان از بحران کرونا را برجسته کرده است. از این منظر، مطالعه محتوای رسانه ها از جمله تلویزیون اهمیت دارد تا روشن شود در توصیف مسئله جدید جهان چه نشانه ها و مدلول های به کار رفته است. پژوهش حاضر با استفاده از دیدگاه های چارچوب بندی، بازنمایی و اینکه تلویزیون به عنوان رسانه ای پرنفوذ در شکل گیری افکارعمومی نقش دارد به واکاوی معانی ضمنی برنامه تلویریونی «مَل مَل» با محوریت چگونگی بازنمایی ویروس کووید19 می پردازد. در نهایت به پرسش اصلی پژوهش مبنی بر اینکه «برنامه تلویزیونی «مل مل» چه تصویری از این بیماری جدید برای مخاطب روایت می کند؟» با استفاده از روش نشانه شناسی الگوی سلبی و کادوری پاسخ می دهد. نتایج نشان دهنده ی بازنمایی بیماری کرونا فراتر از یک امر طبیعی به عنوان یک پدیده اجتماعی است. در تحلیل بخش هایی از این برنامه مشخص شد که روایتگری از بیماری کرونا در قسمت های گوناگون تغییر می کند و تصویرهای متفاوتی از تأثیرگذاری ویروس بر زندگی فردی و اجتماعی ارائه می شود.
۳۵۰۶.

پدیدارهای وجودی در خیانت زناشویی مردان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۷ 483 - 513

کلید واژه ها: زندگی زناشویی خیانت پدیدارهای وجودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۲۵۴
تبیین چرایی گرایش به خیانت زناشویی به ویژه در افراد دارای بنیه های دینی و مذهبی، صرفاً با تأکید بر<strong> </strong>عواملی نظیر نارضایتی عاطفی _ جنسی و یا تعارض زناشویی<strong>، </strong>نوعی سطحی نگری است<strong>. </strong>هدف این پژوهش واکاوی پدیدارهای وجودی در خیانت زناشویی مردان بود.<strong> </strong>روش پژوهش حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی تفسیری است. پژوهشگر از میان مردان متأهلِ دارای تجربه خیانت زناشویی در شهرستان شاهین دژ 18 نفر را برای مشارکت در پژوهش با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و مورد مصاحبه قرار داد. مصاحبه ها با استفاده از روشِ تحلیلِ پدیدارشناسی تفسیری دیکلمن و همکاران تحلیل شدند. واکاوی تجربیات زیسته این افراد منجر به شناسایی شش زیرمضمون (درنگ گریزی، سرنوشت ناپذیری، کشمکش با تنهایی وجودی، عشق توخالی و میل محور، استحاله ارزشی و پوچی گریزی) و یک مضمون اصلی (از خودبیگانگی وجودی) شد.<strong> </strong>آشکارسازی این عوامل ضمن افزایش اطلاعات و آگاهی درباره چرایی شکل گیری و تشدید خیانت زناشویی از دیدگاه وجودی،<strong> </strong>نشان داد که افزایش بینش فرد نسبت به ماهیت خود و کاهش بیگانگی با ابعاد آن، از جمله لازمه هایی است که تحقق آن می تواند تا حد زیادی از تمایل فرد به تجربه خیانت زناشویی بکاهد.
۳۵۰۷.

شناسایی عوامل آسیب پذیری کارکنان در عملیات پلیس و ارائه راهکارهای پیشگیرانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۹۱) 145 - 174

کلید واژه ها: آسیب پذیری کارکنان پلیس عملیات پلیس عوامل ساختاری عوامل رفتاری عوامل زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۱۴۸
زمینه و هدف: انجام عملیات های گوناگون همراه با خطر بالا در سازمان پلیس، آسیب پذیری کارکنان را دو چندان کرده است. از آن جایی که برای کاهش آسیب پذیری ها، شناخت عوامل آسیب پذیری کارکنان از اهمیت فراوانی برخوردار است، این تحقیق با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل آسیب پذیری کارکنان در عملیات پلیس انجام و راهکارهای پیشگیرانه ارائه شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر محیط میدانی، بر اساس اهداف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است که به شیوه کیفی انجام شده است. جامعه آماری را خبرگان و متخصصان پلیس تشکیل می دهد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و انجام مصاحبه با 19 نمونه، اشباع نظری حاصل شده است. داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون به مثابه مضامین فراگیر، سازمان دهنده و مضامین پایه شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفت.   یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل داده ها با روش تحلیل مضامین، تعداد 5 مضمون اصلی با 25 زیر مضمون مؤثر در بعد آسیب های ساختاری شامل: تصمیم گیری، آموزش، ارزیابی عملکرد، اهداف عملیاتی، فناوری اطلاعات؛ تعداد سه مضمون اصلی با 15 مضمون فرعی مؤثر در بعد رفتاری شامل: امدادخواه و متهمان، توانمندی رفتاری و مهارتی، فرهنگ سازمانی و تعداد 3 مضمون اصلی با 16 مضمون فرعی مؤثر در بعد زمین ه ای شامل: اجتماعی و اقتصادی، زیرساخت ها، بستر های حقوقی شناسایی شد که بر اساس طبقه بندی سه شاخگی میرزایی به عنوان عوامل مؤثر در آسیب پذیری کارکنان پلیس در عملیات انتظامی دسته بندی شده است. نتایج: نتایج بیانگر این است که پلیس برای پیشگیری از آسیب های کارکنان در عملیات انتظامی باید در یک رویکرد جامعه نگر نسبت به ترمیم و رفع عوامل آسیب زای شناسایی شده اقدام و نتایج را در برنامه های توانمندسازی کارکنان مورد توجه قرار دهد.
۳۵۰۸.

اثر سیاست گذاری ها بر حفظ حقوق مالکیت معنوی نشریات و کتب در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 299 - 320

کلید واژه ها: حقوق مالکیت معنوی حق مولف کپی رایت فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۱۵۲
پیدایش و گسترش ابزارهای نوین، سریع، ارزان و ساده پردازش و انتقال داده ها در جهان امروز، مسایل حقوقی متعدد و متنوعی را مطرح کرده که بی شک حقوقدانان نمی توانند از کنار آن بی تفاوت بگذرند. مسایل و مشکلاتی که جامعه جهانی به ناچار باید راه حلی برای آنها بیابد. به علاوه، فناوری دیجیتال این امکان را به کاربران می دهد که آثار ادبی و هنری مشمول کپی رایت را دستورزی، جرح و تعدیل و تحریف کنند. به این ترتیب، فضای مجازی هر دو دسته حق های اقتصادی و معنوی پدیدآورندگان آثار یا دارندگان کپی رایت را تهدید می نمود. هدف این پژوهش، مطالعه اثر سیاست گذاری ها بر حفظ حقوق مالکیت معنوی نشریات و کتب در فضای مجازی است. جامعه آماری این پژوهش مولفان، ناشران و متخصصان حوزه نشر کتاب است. نتایج پژوهش نشان داد؛ با توجه به آزمون مقایسه میانگین یک جامعه همه ۴ بعد سیاست گذاری رسانه ای، حقوقی، فلسفی و فنی بر حفظ حقوق مالکیت معنوی تاثیر گذار است. همچنین با توجه به آزمون فریدمن مشخص شد به ترتیب، سیاست گذاری حقوقی، سیاست گذاری فلسفی، سیاست گذاری رسانه ای و در نهایت سیاست گذاری فنی اهمیت دارند.
۳۵۰۹.

تحلیل روندها و پیشران های مؤثر بر شبکه های اجتماعی آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هفتم پاییز ۱۴۰۰شماره ۲۷ 359-399

کلید واژه ها: تحلیل روند شبکه های اجتماعی پیشران ها فضای مجازی رسانه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۲۲
کی از مهمترین مسائل مورد توجه سیاستگذاران در حوزه رسانه موضوع آینده رسانه ها می باشد. اگر سیاستگذاران و تصمیم گیران در این عرصه به شناخت نسبت به آینده دست پیدا نکند نمی توانند نگاه پیش دستانه نسبت به موضوعات و جریان های محوله خود داشته باشند لذا همیشه با حالت های بحرانی مواجهه خواهند بود که تصمیم گیری در این زمانم بسیار هزینه بردار می باشد. رسانه های اجتماعی تاثیر زیادی در گفتمان سازی و تغییر سبک زندگی و باورهای جامعه دارند. بنابراین بررسی آینده مخصوصا رسانه های اجتماعی در حوزه فضای مجازی بسیار مهم و با اهمیت است. در این پژوهش ما سعی در بررسی روندهای آینده شبکه های اجتماعی داشته ایم و در این مسیر با استفاده از 32 منابع که از سال 2018 به بعد انتخاب شده است به احصاء پیشران ها و کلان روندهای پرداخته و با استفاده از نظر نخبگان موثرترین پیشران را تعیین می نماییم. برای این کار از دو روش پنل خبرگان نرم افزار میک مک و روش AHP با استفاده از نرم افزار Expert Choice استفاده نموده ایم که نتایج حاصله از هر دو روش اهمیت تغییرات فناروی و اقتصاد را نشان می دهد. از بین تمام پیشران ها، فناوری به عنوان موثرترین پیشران در تغییرات آینده شبکه های اجتماعی تعیین شد.
۳۵۱۰.

اعتیاد به گوشی های هوشمند و نقش آن در سلامت روانی کاربران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هفتم زمستان ۱۴۰۰شماره ۲۸ 305-337

کلید واژه ها: اعتیاد به گوشی هوشمند فناوری های ارتباطی سلامت روانی نوجوان جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۱۶۵
در سال های اخیر، اعتیاد به گوشی های هوشمند به پدیده ای نسبتاً رایج در بین کاربران نوجوان تبدیل شده است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش اعتیاد به گوشی های هوشمند در سلامت روانی دختران و پسران نوجوان بود. طرح پژوهش حاضر از نوع پژوهش های مقطعی مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش آموزان متوسطه دوم شهرستان مهدی شهر سمنان تشکیل می داد. تعداد 211 نفر دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از این جامعه انتخاب شدند. ابزار سنجش شامل فرم کوتاه پرسشنامه اعتیاد به گوشی هوشمند(SPAI-SF) بود. از این ابزار به منظور غربالگری افراد معتاد به گوشی هوشمند از افراد غیرمعتاد به آن استفاده شد. سطح سلامت روانی آزمودنی ها نیز با استفاده از پرسشنامه 28 سؤالی سلامت عمومی (G.H.Q) مورد سنجش قرار گرفت. با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره عاملی، داده ها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بیانگر معنادار نبودن اثر تعاملی و در مقابل، معناداری اثر مستقل دو متغیر اعتیاد به گوشی هوشمند و جنسیت بر سلامت روانی کاربران بود. آنچنان که نمره کلی سلامت روانی و علائم جسمانی، اضطراب و افسردگی کاربران معتاد به گوشی هوشمند، پایین تر از کاربران عادی بود. همچنین مشخص شد که نمره کلی سلامت روانی و علائم جسمانی و اضطراب دختران پایین تر از پسران است. این نتیجه نشان دهنده اثرات زیانبار اعتیاد به گوشی هوشمند در کاهش سلامت جسمانی و روان شناختی کاربران نوجوان است. بنابراین اقدام در جهت پیشگیری از اعتیاد به گوشی های هوشمند می تواند، مانع بروز آسیب جسمانی و روانی بیشتر در کاربران شود.
۳۵۱۱.

تغییر موقعیت اجتماعی هنرها: از «هنرهای مردمی» به «هنرهای زیبا» مطالعه موردی تغییر موقعیت اجتماعی هنر چهل تکه دوزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی هنر و ادبیات دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 139 - 158

کلید واژه ها: موقعیت اجتماعی هنرها هنرهای مردمی هنرهای زیبا هنرهای زنانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۷۸
«هنرمردمی» به آن دسته از هنرهایی اطلاق می شود که در طول تاریخ به شکل شایسته ای مورد توجه قرار نگرفته و موفق نشده اند جایگاه واقعی خود را در هنر معاصر بیابند. این هنرها غالباً در حوزه صنایع دستی قرار دارند و در قالب یک فرایند هنری تکراری باقی می مانند. مجموعه این هنرها معمولا تحت عنوان «هنرهای زنانه» یا «هنرهای خانگی[1]» نیز شناخته می شوند، تا پیش از قرن نوزدهم میلادی، تحت عنوان «هنرهای دون» (سطح پایین) یاد می شده است. این هنرها در زمان های مختلف و به فراخور جامعه و فرهنگ، کارکردهایی متفاوت در زندگی انسان داشته اند، اما امروزه برخی از این هنرها در کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی، به عنوان یکی از اقسام «هنرهای زیبا» به رسمیت شناخته شده اند. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺗﻼش دارﯾﻢ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ داﺳﺘﺎنِ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖِ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ از ﻫﻨﺮﻫﺎ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی اروﭘﺎﯾﯽ و آﻣﺮﯾﮑﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ، ﻧﺸﺎن دﻫﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان اﻧﺒﻮﻫﯽ از ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ اﯾﻦ ﻫﻨﺮﻫﺎ در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯾﺮان و ﺟﻮاﻣﻊ ﻫﻢ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ در ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﺎ ﭘﯿﻤﻮدن ﻣﺴﯿﺮی ﻣﺸﺎﺑﻪ، از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اجتماعی ﻓﺮودﺳﺖ و ﻣﻐﻔﻮل و ﺑﯽ ﺑﯿﺎن «ﻫﻨﺮﻫﺎی ﻣﺮدم» ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺸﺮوع و ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و رﺳﻤﯿﺖیافته اجتماعی «ﻫﻨﺮﻫﺎی زﯾﺒﺎ» ﺗﻐﯿﯿﺮ داد. در این پژوهش برای توصیف این تغییر جایگاه اجتماعی، بر تغییر موقعیت هنر چهل تکه دوزی به صورت مطالعه ای موردی متمرکز شده ایم. این پژوهش به روش مطالعه اسنادی و مصاحبه با متخصصان انجام شده است. در نهایت این مطالعه ده عاملی که در کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی، به تغییر موقعیت اجتماعی این هنرها انجامیده است؛ یعنی حمایت نهاد های رسمی، سازمان های غیر انتفاعی، تشکیل انجمن های هنری، تأسیس مراکز آموزشی و رشته های دانشگاهی و پژوهشکده های مستقل، برگزاری همایش، گردهمایی یا سمینارهای حرفه ای، برگزاری جشنواره ها و بی ینال ها، ایجاد موزه های اختصاصی این هنرهای مردمی، تشویق تأسیس گالری های خاص این هنرها، چاپ نشریات تخصصی و ترویج و صدا بخشی به آثار هنرمندان و پژوهش های تخصصی در این حوزه در فضای مجازی را شناسایی کرد. غالب این عوامل در فضای اجتماعی هنرهای مردمی در ایران غایب اند و در صورت وقوع، می توانند به تغییر موقعیت اجتماعی هنرهای حاشیه و مردمی به موقعیت اجتماعی هنرهای مرکز یا هنرهای زیبا بینجامند.   [1] Domestic art
۳۵۱۲.

تحلیل و بررسی ابعاد معرفتی جامعه توحیدی در اندیشه دکتر علی شریعتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 9 - 36

کلید واژه ها: جامعه توحید جامعه ی توحیدی ابعاد معرفتی دکتر علی شریعتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۱۳
مفهومِ جامعه یِ توحیدی اسلامی، انعکاسِ عینی و عملیِ ابعادِ معرفتیِ توحیدی در عرصه ی مناسباتِ اقتصادی، سیاسی و اجتماعیِ جامعه می باشد. در واقع، با ظهور و سریانِ مدرنیته و تفکراتِ اجتماعیِ منشعبِ از آن در جهان اسلام، متفکران معاصرِ مسلمان، با رویه ها و رویکردهای متفاوت، به کنکاش بیشتر و استخراجِ فزونترِ ابعاد اجتماعی مفهوم توحید از قلب ابعاد معرفتیِ منشعب از آن پرداختند؛ از همین جاست که نقش این ابعادِ معرفتی در ترسیم مناسباتِ عینی اجتماعی، بسیار مهم می باشد. هدف این مقاله پرداختن به همین ابعاد در اندیشه ی یکی از متفکرانِ اجتماعی مسلمان وابسته به رویکرد روشنفکری و نواندیشی اسلامی در ایران، یعنی دکتر علی شریعتی (1312-1356) می باشد؛ متفکری که در حوزه ی تأملات جامعه شناختی در باب اسلام به طور عام و پرداختن به مفهوم جامعه ی توحیدی به طور خاص، هم در سال های پیش از انقلاب اسلامی ایران و هم در سال های پس از آن بر اقطاب و فرق فکری و اجتماعی در جامعه ی ایران تأثیرات فراوانی نهاده است. مقاله با روشی نظری، تحلیلی، اسنادی و کتابخانه ای انجام و در طی پژوهش سعی شده که مفهوم توحید و ابعاد معرفتیِ وجودیِ انبعاث یافته از آن، همچون جهان بینی توحیدی، ایدئولوژی توحیدی، انسان شناسی توحیدی و... در اندیشه ی دکتر علی شریعتی تبیین و تحلیل شود.
۳۵۱۳.

تحلیل نسبت مصلحت سنجی تعقیب کیفری با نظم عمومی و امنیت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 79 - 116

کلید واژه ها: امنیت اجتماعی تعقیب کیفری دادستان مصلحت مقتضی بودن نظم عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۸ تعداد دانلود : ۱۱۹۲
براساس اصل الزامی بودن تعقیب کیفری، با وقوع جرم، دادستان به منزله مقام تعقیب مکلف به تعقیب متهم است، اما با گذشت زمان، جامعه و افکار عمومی، حساسیت خود را به برخی جرائم کاهش داده است و تمایلی به تعقیب از سوی دادستان ندارند. این امر می تواند ناشی از طبع برخی جرائم باشد که دراساس، ارتکاب آن ها، نظم و امنیت اجتماعی را مخدوش نمی کند یا درصورت ورود خدشه، تبعات منفی تعقیب جرائم از نگاه اجتماع به مراتب بیشتر از تعقیب آن ها خود را نشان می دهد. این وضعیت دادستان را مجاب می کند در پرتو اصل اقتضا یا متناسب بودن تعقیب کیفری، تعقیب را رها کند و از جایگزین های آن مانند تعلیق تعقیب، بایگانی کردن پرونده و میانجیگری کیفری بهره ببرد؛ زیرا حقوق کیفری ابزاری برای نیل به اهداف سیاست های اجتماعی است و به تبع آن، مقبولیت اجتماعی، مشروعیت بخش تعقیب است. در این صورت، تعقیب دایره مدار مصلحت است. در این مقاله این موضوع بررسی شده است که چگونه دادستان با مصلحت اندیشی، نظم عمومی و امنیت اجتماعی را محقق می کند. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که در پرتو مصلحت سنجی دادستان و با رعایت برخی شرایط، هم منافع افراد و هم منافع جامعه تأمین می شود. با آماده کردن افکار عمومی و نیز ضابطه مند کردن تعقیب مصلحتی می توان به برقراری مؤثر نظم عمومی و امنیت اجتماعی امیدوار بود.
۳۵۱۴.

الگوی سرمایه اجتماعی در کنشگری امام موسی صدر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 95 - 124

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی امام صدر همگرایی کنشگری الگو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۱۹۹
امام موسی صدر شخصیت کاریزماتیکی است که منش ها و عادت واره های وی در میدان لبنان شکل گرفت. کنشگری صدر با توجه به دیدگاه انسان محوری و شمول گرایی وی که هدفش ارتقای انسانیت است، توانسته هویت انسانی را در کنش های اجتماعی و سیاسی او آشکار سازد؛ کنش هایی که موجب تحکیم روابط و پیوند همه انسان ها و ایجاد اعتماد در همه سطوح می گردد. بر این اساس است که سرمایه اجتماعی شکل می گیرد و در فرایند عمودی با ارتقا از مراحل درون گروهی، بین گروهی و برون گروهی به مرحله فراگروهی می رسد؛ مرحله ای که همگرایی بین همه افراد، گروه ها و طوایف در لبنان و همه انسان ها در سراسر جهان بر اساس نگاه کرامتِ ذاتی انسان ها را موجب می گردد. این نوع کنشگری است که از امام صدر مرجع اجتماعی می سازد و او را به الگویی مثبت در لبنان، جهان اسلام و جوامع بشری در جهت تألیف قلوب انسان ها و رفع مشکلات و بحران ها و رسیدن به تفاهم و تعامل و صلح جهانی تبدیل می کند. روش پژوهش، از نوع بنیادی و به صورت تبیینی بوده و روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای است. ابزار گردآوری داده ها اسناد، کتب چاپی، منابع فارسی و غیر فارسی، آثار ترجمه، اینترنت، نرم افزار و آرشیو می باشد.
۳۵۱۵.

بازخوانی نظریه فرهنگ ناسرکوبگر مارکوزه از منظر حکمت صدرایی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 125 - 149

کلید واژه ها: زیگموند فروید فرهنگ ناسرکوبگر هربرت مارکوزه حکمت متعالیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۰
توسعه روزافزون جوامع غربی و رسیدن بشر به سرحدات پیشرفت، امید رهایی از درد و رنج را برای انسان غربی به ارمغان آورد. در این میان زیگموند فروید در مخالفت با فضای خوشبینی حاکم بر غرب در اوایل سده بیستم تأکید می کند که تمدن بر انقیاد و سرکوبگری غرایز آدمی استوار است و دستاورد تمدن برای انسان امروزی، نه آرامش و آسایش، بلکه درد و رنج فزاینده است. در مقابل هربرت مارکوزه، فیلسوف اجتماعی آلمان، همزمان با نقد نظریات فروید، طرحی از تمدن ناسرکوبگر را ارائه و اعلام می کند که سرکوبگری فرهنگ، نه برخاسته از ذات تمدن، بلکه دستاورد نظام سرمایه داری است. در این مقاله، مبتنی بر روش تحلیلی - انتقادی، با بهره مندی از ظرفیت نظریه استخدام علامه طباطبایی(ره)  و آموزه های حکمت صدرایی نشان خواهیم داد که آنچه مارکوزه تحت عنوان تمدن ناسرکوبگر معرّفی می کند، چیزی جز باقی ماندن در «استخدام متقابل در ساحت حیوانی» نیست و برای عبور از سرکوب می بایست کمالات عقلی و اغراض فطری را بسان عنصر تعین بخش زندگی اجتماعی مطرح کرد؛ امری که علامه طباطبایی(ره) مبتنی بر نظام صدرایی بدان پرداخته است.
۳۵۱۶.

واکاوی عوامل مرتبط با بازنمایی بدن در شبکه های مجازی در بین کاربران ایرانی اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۲ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۲) 53 - 84

کلید واژه ها: واکاوی بدن بازنمایی اینستاگرام شبکه مجازی بدن اجتماعی بدن نمایشی بدن زیباشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۲ تعداد دانلود : ۳۲۳
این تحقیق، با هدف واکاوی عوامل مرتبط با بازنمایی بدن در شبکه های مجازی (مطالعه موردی: کاربران ایرانی اینستاگرام) و به منظور شناسایی نقش استفاده افراد از شبکه اجتماعی اینستاگرام، در میزان بازنمایی بدن اجتماعی، نمایشی و زیباشناختی آن ها صورت گرفته، که محقق درصدد است  با آزمون چهار فرضیه تحقیق اهداف ذکرشده را محقق سازد. در پژوهش حاضر، روش تحقیق تلفیقی بود و از دو روش کیفی با تکنیک های تحلیل محتوا و مصاحبه و روش کمی (پیمایش)  با تکنیک پرسشنامه استفاده شده است. با توجه به اهداف و ویژگی های پژوهش، در بخش کیفی  نمونه آماری تحقیق، 20 نفر از کاربران اینستاگرام با دنبال کنندگان بالای 1000 نفر (در طول روز حداقل سه بار خود را به نمایش می گذارند) است، که  تعداد 60  عدد عکس از صفحه آن ها  مورد تحلیل قرار گرفت. همچنین حجم نمونه در بخش کمی 384 نفر از شهروندان ساکن شهر تهران در سال 98 است. برای نمونه گیری در روش های کمی  و کیفی به ترتیب  از روش نمونه گیری خوشه ای و  روش اشباع  بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که رابطه معناداری بین میزان استفاده افراد از شبکه اجتماعی اینستاگرام و  میزان بازنمایی بدن اجتماعی، نمایشی و زیباشناختی وجود دارد.  همچنین محقق، در تحلیل بازنمایی عکس ها در شبکه اجتماعی اینستاگرام دریافت، از حیث تکنیک های بازنمایی به کار برده شده، در تیپ بدن اجتماعی از تکنیک های آشکارسازی و پنهان سازی، در الگوی بدن نمایشی از تکنیک های ورزیدگی و اغواگری و درنهایت در الگوی بدن زیباشناختی از تکنیک های زیبایی شناختی و زیبایی مصنوعی استفاده شده است.
۳۵۱۷.

بررسی مردم شناختی دامداری(گوسفندداری) در شهرستان نوشهر؛ مطالعه موردی کندلوس

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۴) جلد اول 21-34

کلید واژه ها: عیار تعاون و خودیاری گاهشمار بره دوشی بهارسری تاوسن سری سری مرد ورکاوون کرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۷۸۱
هدف از این مقاله بررسی مردم نگارانه یکی از شیوه معیشت زندگی تاریخی مردمان کندلوس است که با توجه به تحولات بسیار زیاد شیوه های معیشت متاسفانه در حال افول است. در این نوشته پس از اشاره ای مختصر از تاریخ و جغرافیای کندلوس و معیشت و دامپروری مردم به چگونگی یاریگری و مشارکت در زمینه دامداری گوسفندان در دهه های گذشته می پردازد و در پی پاسخ به پرسش های زیرین است. نظام همیاری و تعاون در گذشته چگونه بوده است؟آدمی چگونه قرنها در کنار هم بر اساس قوانین نانوشته زیستند؟ نحوه خودیاری و گاهشماری در میان دامداران چگونه بوده است؟ میزان و سهم مشارکت آنان چگونه تعیین و تقسیم می شد؟ سود حاصله از کار جمعی را چگونه تقسیم می نمودند؟ جایگاه این شغل در نظام اجتماعی به لحاظ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در کجا قرار داشت؟ سهم زنان و فرزندان در این یاریگری به چه میزان بوده است؟ در این مقاله سعی شده است علاوه بر توصیف چگونگی زندگی چوپانان کندلوس و نظام خودیاری و مشارکت ضمن پاسخگویی به سئوالات مطروحه به برخی از زوایای پنهان زندگی انان نیز بپردازد. روش این مطالعه روش مشاهده مشارکتی و مصاحبه بوده است و به صورت توصیفی تدوین خواهد شد.
۳۵۱۸.

ظرفیت های رسانه ای و اقتصادی- سیاسی جنبش عدم تعهد برای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال ششم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۸ 257-282

کلید واژه ها: جنبش عدم تعهد نهادگرایی نولیبرال ظرفیت های رسانه ای ظرفیت های اقتصادی - سیاسی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۳۶
جنبش عدم تعهد در فضای جنگ سرد با هدف استقلال از ابرقدرت ها، مبارزه با استعمار و پیشرفت و توسعه کشورهای جهان سوم، اعلام موجودیت کرد. برخی این جنبش را واجد ظرفیت های رسانه ای، اقتصادی و سیاسی می دانند. سؤال اصلی مقاله این است که جنبش عدم تعهد چه ظرفیت های عملی، شامل سیاسی، اقتصادی و به ویژه رسانه ای-ارتباطی برای تقویت روابط و مناسبات بین اعضا دارد؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده است. روش گردآوری اطلاعات، مطالعه اسنادی و مصاحبه نیمه ساخت یافته با 5 نفر از صاحب نظران این حوزه بوده است. بر اساس نظریه نهادگرایی نولیبرال، می توان از ظرفیت سازمان ها و رژیم های بین المللی برای ایجاد روابط حسنه میان کشور ها بهره برد. با توجه به ظرفیت رسانه ای-ارتباطی، این جنبش می تواند بر ناکارآمدی ها و چالش های موجود غلبه کرده و باعث ایجاد اتحادی قدرتمند از کشور های درحال توسعه شود و منافع اعضاء را تأمین کند. علاوه بر تبیین ظرفیت های مختلف جنبش عدم تعهد، سه راهکار ارتباطی- رسانه ای اصلی ارائه شده در این پژوهش شامل «همکاری رسانه ای اعضاء در نهادهای بین المللی مانند یونسکو و اتحادیه جهانی ارتباطات از راه دور»، «استفاده اعضاء از ظرفیت های رسانه ای در ایجاد رسانه های مشترک در جهت مقابله با جریان رسانه ای امپریالیستی» و «ایجاد نهاد رسانه ای در جنبش برای اثرگذاری بر جریان های اقتصادی، سیاسی و امنیتی در جهان» است.
۳۵۱۹.

از ستاره به سلبریتی؛ نقش رسانه های اجتماعی در تطور شهرت و هواداری تتلو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی هنر و ادبیات دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 179 - 205

کلید واژه ها: رسانه های اجتماعی ستاره خرده سلبریتی سلبریتی فرهنگ شهرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۰۷
توسعه ی رسانه های اجتماعی، رویکردها به فرهنگ شهرت را تغییر داده است و چشم اندازهایی نوین را پیش روی ستاره های سنتی و افراد عادی قرار داده است تا بتوانند شهرت را در معنایی جدید تجربه کنند. هدف مقاله پیش رو، واکاوی فرهنگ شهرت در جامعه ایرانی در عصر رسانه های اجتماعی با تمرکز بر نمونه امیر تتلو است. به منظور  دستیابی به هدف پژوهش حاضر از روش تحلیل مضمون برای تحلیل مضامین ترانه های تتلو و همچنین مضامین غالب در فعالیت های مجازی اش در شبکه های اجتماعی استفاده شده است. بازه زمانی مورد تأکید در این پژوهش، دوره بعد از شیوع ویروس کووید-19 و قرنطینه گسترده جهانی است که فعالیت امیر تتلو و هوادارانش در فضای مجازی به اوج رسید. نتایج پژوهش نشان می دهد که وجه تمایزبخش تتلو از دیگر سلبریتی های مجازی در این است که او همزمان واجد ویژگی های ستاره و خرده سلبریتی است و همین مسئله وضعیتی متفاوت را در جذب مخاطب برای او ایجاد کرده است. با استفاده از این ویژگی مرکزی، اصلی ترین محورهایی که از فعالیت های تتلو اقتباس می شوند شامل «رئالیسم»، «تابوشکنی»، «تعامل دوسویه با هواداران» و «تبلیغ یک سبک زندگی» و «خودبرندسازی» هستند.
۳۵۲۰.

بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر پرخاشگری در بین دانش آموزان

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۷) 53-62

کلید واژه ها: پرخاشگری احساس تعلق به مدرسه احساس تعلق به والدین کنترل و نظارت روابط بین اعضای خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۲۳۲
تحقیق پیش رو با هدف بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر پرخاشگری دانش آموزان دبیرستانی شهر بافت صورت گرفته است. این تحقیق بر اساس هدف کاربردی است و از لحاظ روش از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهرستان بافت می باشد که تعداد آن ها برابر 750 نفر می باشد. حجم نمونه طبق محاسبه در جدول مورگان با دقت 95 درصد اطمینان 256 نفر برآورد شده است که در خصوص مطالعه ی پیمایشی تحقیق، از روش نمونه گیری چندمرحله ای استفاده می شود؛ یعنی از ترکیبی از شیوه نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده. چارچوب نظری تحقیق برگرفته از نظریات، باندورا، تارد و وسلسون و هرنشتاین، هومنز وهیرشی بوده است. تجزیه و تحلیل داده های تحقیق توسط نرم افزار spss26 و amoss22 به منظور پردازش داده ها صورت گرفته شده است. نتایج حاکی از آن است که احساس تعلق به مدرسه بیشترین تأثیر منفی و کاهنده را بر پرخاشگری دانش آموزان دارد این تأثیر برابر با (351/0-) می باشد. از طرف دیگر پایگاه اجتماعی تأثیر مستقیم و مثبتی را بر پرخاشگری دارد؛ یعنی افراد طبقات بالاتر میزان پرخاشگری بالاتری را نسبت به دیگر اقشار جامعه به خود اختصاص می دهند این تأثیر مثبت و برابر با (232/0) گزارش شده است. روابط نامناسب بین اعضای خانواده نیز تأثیر مثبتی را بر پرخاشگری دانش آموزان دارد این تأثیر مستقیم و مثبت و برابر با 173/0 بوده است و همچنین ضریب تعیین متغیرهای تحقیق نشان دهنده آن است که 5/26 درصد از تغییرات احساس تعلق به مدرسه بر اساس متغیرهای مستقلی تبیین شده است که وارد مدل ساختاری شده اند و همچنین 4/4 درصد از تغییرات روابط نامناسب بین اعضای خانواده و 16 درصد از تغییرات متغیر پرخاشگری بر اساس متغیرهای مستقلی که وارد مدل شده اند مورد تبیین قرار گرفته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان