درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: مطالعه حاضر، اعتبار و پایایی فرم فارسی پرسشنامه باورهای وسواسی -44 (OBQ-44) را در یک نمونه ایرانی بررسی کرده است. این پرسشنامه ابزاری خود گزارشی است که به منظور تشخیص و ارزیابی میزان باورهای وسواسی، به وسیله گروه کار شناخت واره های وسواسی فکری - عملی تدوین شده است. روش: در این پژوهش هنجاریابی جامعه تحقیق 360 دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند و در دو مرحله آزمون و بازآزمون با فاصله زمانی پنج تا 14 روز مورد ارزیابی قرار گرفتند و پرسشنامه های OBQ-44، MOCI، OCI-R، STAI و BAI را تکمیل کردند. در نهایت، 222 نفر از آزمودنی ها در تجزیه و تحلیل داده ها وارد شدند. یافته ها: برای محاسبه پایایی همزمان، پایایی ثبات درونی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (0.92) و ضریب دو نیمه سازی با عنوان همبستگی اصلاح شده (0.94) برآورد شد و از ضریب پایایی حاصل از روش بازآزمایی آزمون OBQ-44 (r=0.82) نیز برای محاسبه پایایی غیرهمزمان استفاده شد. در مجموع، داده های فوق بیانگر ثبات درونی بالا و همین طورنشان دهنده ثبات نمره های آزمون به فاصله زمانی پنج تا 14 روز بود. برای برآورد روایی ملاک پرسشنامه OBQ-44، همبستگی آن با دو پرسشنامه OCI-R و MOCI محاسبه شد که به ترتیب 0.57 و 0.50 به دست آمد و معنادار بود. جهت بررسی روایی سازه پرسشنامه، روش تحلیل عاملی به کار رفت. مشخصه هایی که از طریق روش ML به دست آمد، نشان داد که پرسشنامه OBQ-44 از سه عامل که همبستگی بالایی با هم دارند اشباع شده و همبستگی زیاد این سه عامل نشان دهنده همگرایی این عوامل است که اهداف سنجش پرسشنامه OBQ-44 را تامین می کند. نتیجه گیری: به طور کلی یافته های این پژوهش نشان می دهد که برای سنجش میزان باورهای وسواسی در جمعیت یاد شده، می توان از پرسشنامه OBQ-44 به عنوان یک آزمون معتبر استفاده کرد.

هدف اساسی پژوهش حاضر تعیین ویژگی های روان سنجی پرسشنامه چهار سامانه ای اضطراب (FSAQ) بوده است. بدین خاطر پس از آماده سازی پرسشنامه یاد شده، در آغاز، مطالعه ای مقدماتی بر روی پرسشنامه FSAQ با 153 آزمودنی انجام شده است سپس برای وارسی های نهایی، دو گروه آزمودنی های بالینی و غیر بالینی مورد مطالعه قرار گرفته اند. آزمودنی های غیربالینی شامل 530 دانشجوی دانشگاه گیلان (265 آزمودنی مذکر، 264 آزمودنی مؤنث و 1 آزمودنی با جنسیت نامشخص) و آزمودنی های بالینی دربرگیرنده 39 آزمودنی مبتلا به اختلال های اضطرابی بوده اند. مطالعه حاضر در عین آماده سازی نتایج توصیفی مربوط به پرسشنامه FSAQ با توجه به جنسیت، برای بررسی اعتبار پرسشنامه از روش های بازآزمایی، تنصیف و آلفای کرونباخ سود جسته است. یافته ها بیانگر اعتبار مناسب پرسشنامه و مؤلفه های آن بوده است. روایی پرسشنامه نیز از طریق بررسی همبستگی آن با دیگر آزمون ها مثل مقیاس اضطراب کتل، پرسشنامه اضطراب بک، سیاهه حالت – صفت اشپیلبرگر، مقیاس تکمیلی اضطراب (A) در MMPI-2 و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) پی گرفته شده است. نتایج به دست آمده روایی همگرای پرسشنامه را تأیید کرده اند. از سویی مقایسه گروه های بالینی (افراد مبتلا به اختلال های اضطرابی) و غیربالینی نمایانگر تمایز داده ها و در نتیجه تأیید روایی تشخیصی پرسشنامه بوده است.

مقدمه: بر اساس دیدگاه های مختلف، مقیاس هایی برای سنجش صفات اسکیزوتایپی ساخته شده اند. این مقیاس ها جنبه های محدودی از شخصیت اسکیزوتایپی را می سنجند. پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی جامعیت بیشتری داشته و بر پایه الگوهای بالینی آخرین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ساخته شده اند. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل عوامل و اعتباریابی این پرسشنامه می باشد. روش: این پژوهش از نوع توصیفی است. نمونه ای به حجم 609 نفر (187 نفر گروه مذکر و 422 نفر گروه مؤنث) به روش نمونه گیری خوشه ای طبقه ای از دانشجویان دانشگاه های پیام نور تبریز، سراب و آزاد تبریز انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. یافته ها: در تحلیل مؤلفه های اصلی راه حل های دو و سه عاملی برای پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی استخراج شد، اما راه حل دو عاملی (اسکیزوتایپی منفی و اسکیزوتایپی مثبت) تناسب و ارتباط منطقی تری با نشانگان اسکیزوتایپی نشان داد. در مقایسه نمرات گروه های مؤنث و مذکر، بین میانگین نمرات پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی تفاوتی مشاهده نشد. روایی همزمان با اجرای توام پرسشنامه صفات اسکیزوتایپی- نسخه الف، ضرایب 80/0، 75/0 و 82/0 را به ترتیب برای کل پرسشنامه، عامل های اسکیزوتایپی منفی و اسکیزوتایپی مثبت نشان داد. ضرایب همسانی درونی کل و عامل های منفی و مثبت به ترتیب 74/0، 77/0 و 83/0 محاسبه شد. همچنین، ضریب اعتبار بازآزمایی برای کل پرسشنامه 80/0 و عامل های مذکور 72/0 و 70/0 به دست آمد. نتیجه گیری: بنابر یافته های پژوهش حاضر، پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی در جامعه ایرانی به عنوان ابزار سنجش ملاک های نه گانه شخصیت اسکیزوتایپی متن تجدید نظر شده چهارمین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی اعتبار مطلوبی دارد و در تحقیقات روان شناسی و روان پزشکی به عنوان یک ابزار معتبر قابل کابرد می باشد.

پژوهشهـای تجـربی، نظری و مفهوم سازی پدیده احساس تنهایی در 35 سال گذشته گسـترش چشمگیری یافته انـد. پژوهشگران توانسته اند فراوانی احساس تنهایی در جمعیت عمومی و دانشجویی را نشان دهند، ارتباط بین تنهایی با انواع پیش بینیکننده های اجتماعی (مانند وضعیت و تماس خانوادگی) و نیز طیفی از حالتهای روانی (مانند افسردگی و سطح پایین حرمت خود) را برجسته سازند. همراه با هر تعریف مفهومی از احساس تنهایی، یک ابزار اندازه گیری نیز طراحی شده است. در پژوهشی که برای این شماره درنظر گرفته شده است، 231 دانشجو، هفت مقیاس احساس تنهایی را تکمیل کردند. مقیاسهایی که هم امکان مقایسه بین ابزارها را فراهم میساخت و هم تداخل سازه ای اندازه گیریشده را ارزیابی میکرد. بـه عبارت دیگر، در این پژوهش به بررسی شباهتها و تفاوتهای مقیاسهای مختلف و رایج احساس تنهایی پرداخته شد تا تک بعدی یا چند بعدی بودن آن مشخص شود. چنین روشی میتواند به مبانی زیربنایی هر ابزاری انسجام بخشد.

هدف از پژوهش حاضر، هنجاریابی و تعیین روایی و پایایی فرم معلم مقیاس درجه بندی کانرز، برای گروهی از دانش آموزان دبستانی شهر شیراز بود. بدین منظور تعداد 529 کودک (257 دختر و 272 پسر) 6 تا 11 ساله با روش نمونه گیری طبقه ای بر اساس سن و جنس انتخاب شدند و معلمان، آنها را مورد ارزیابی قرار دادند. ابتدا مقیاس توسط گروه مترجمان ترجمه و با فرهنگ ایرانی منطبق شد و در یک بررسی مقدماتی توسط معلمان مورد ارزیابی و داوری قرار گرفت. ساختار عاملی مقیاس با استفاده از روش تحلیل عوامل با مولفه های اصلی و سپس چرخش واریماکس بررسی شد. از تحلیل عوامل 5 عامل مشکلات سلوک، بیش فعالی، بی توجهی - رویاپردازی، اضطراب - خجالتی و انفعالی بودن به دست آمد. پایایی مقیاس با روش بازآزمایی برای کل مقیاس 0.76 و برای زیر مقیاس ها از 0.68، برای انفعالی بودن، تا 0.82، برای مشکلات سلوک، متغیر بود. ضرایب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه معادل 0.86 و برای زیر مقیاس ها از 0.74 برای بیش فعالی تا 0.89 برای بی توجهی - رویاپردازی متغیر بود. در این مطالعه، بین نمره های دو گروه سنی، 6 تا 8 سال و 11 ماه و 9 تا 11 سال و 11 ماه، تفاوت معنی داری وجود نداشت. مقایسه بین دو جنس نشان داد پسرها در نمره کل و در زیر مقیاس های مشکلات سلوک و بیش فعالی نمره های بیشتری، نسبت به دخترها کسب کردند. با توجه به یافته های فوق نمره های خام دخترها و پسرها به طور جداگانه به نمره های استاندارد T با میانگین 50 و انحراف معیار 10 برای نمره کل و زیر مقیاس ها تبدیل گردید.

پژوهش حاضر به منظور ساخت، انطباق و هنجاریابی دو ابزار با عنوان مقیاس سنجش منابع استرس و مقیاس سنجش نشانه های استرس انجام گرفته است. گروه نمونه مورد مطالعه شامل 635 دانشجو از جامعه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در سال تحصیلی 88- 1387 بوده است. ابزارهای پژوهش براساس نظریه های هولمز و راهه، لازاروس و فولکمن، سلیه و سایرین تدوین و در مورد گروه نمونه مذکور اجرا شد. اعتبار پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ و روایی آنها با استفاده از تحلیل عاملی با روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس انجام گرفت. نتایج حاصل از تحلیل های مذکور، روایی و اعتبار ابزارها را مورد تأیید قرار داد. در پایان برای جامعه ی زنان و مردان دو جدول نرم جداگانه به صورت نمره T و رتبه درصدی محاسبه و تنظیم شد. این ابزارها را می توان برای تشخیص و برنامه ریزی درمان در فرایند مشاوره و روان درمانی مورد استفاده قرار داد

مقدمه: در دو دهه اخیر با عنایت به نظریه روان شناسان رشد و متخصصان تعلیم و تربیت، توجه به کودکان و اختلالات مربوط به کودکان نقش پر رنگی به خود گرفته است. از جمله مهمترین اختلالات رفتاری کودکان می توان به اختلال سلوک اشاره کرد. هدف از این مطالعه تهیه ابزار تشخیصی در این حیطه است، پرسشنامه رفتاری که بخوبی بتواند کودکان دارای این اختلال را از کودکان عادی متمایز و این اختلال را از دیگر اختلالات مشابه تفکیک نماید. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. در این مطالعه تعداد 515 نفر از دانش آموزان مقطع پنجم ابتدایی که در سال تحصیل86 – 85 در شهر تهران به تحصیل اشتغال داشته اند ، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای انجام این مطالعه ابتدا لیستی از ویژگی های اختلال سلوک بر طبق منابع بالینی تهیه و در اختیار متخصصین این رشته قرار گرفت ، سپس به منظور رفع ابهامات پرسشنامه تنظیم شده به 10 نفر از معلمین مقطع پنجم ابتدایی داده شد تا نظر خود را در مورد سوالات بیان کنند و پرسشنامه نهایی تنظیم گردید . نتایج: پس از تحلیل عامل به روش مؤلفه های اصلی و استفاده از چرخش واریماکس 5 عامل پرخاشگری ، بی مسئولیتی ، فریبکاری ، خرابکاری و روابط میان فردی ضعیف استخراج شد ،که این 5 عامل 70/74 درصد کل واریانس را تبیین می کند . پایایی پرسشنامه از طریق روش آلفای کرانباخ 975/0 ، از طریق روش تنصیف 858/0 و از طریق روش آزمون _آزمون مجدد 973/0 به دست آمد که نشاندهنده پایایی مناسب آزمون است. همبستگی آزمون با پرسشنامه CSI-4 ( فرم معلمان ) 871/0 می باشد. نقطه برش برای این آزمون با در نظر گرفتن انحراف استاندارد ، چارکها ، آزمون حساسیت و ویژگی و همچنین صدک نمره 60 انتخاب گردید. نتیجه گیری: با توجه به تحلیل ها و نتایج بدست آمده نسخه نهایی پرسشنامه تشخیص اختلالسلوک( فرم معلمان ) تهیه گردید.

"فقدان اطلاعات عینى و مبتنى بر گزارش شخصى، پیرامون احساسات و عواطف دانش‏آموزان سنین پایین‏تر، به ویژه از لحاظ روابط اجتماعى، ضرورت پرداختن به مسأله سنجش و اندازه‏گیرى، جنبه‏هاى مختلف این روابط را آشکار مى‏سازد.پژوهش حاضر، به منظور بررسى کارآمدى مقیاس احساس تنهایى آشر و همکاران(1984)، در دانش‏آموزان ایرانى انجام شد.ترجمه فارسى مقیاسى یاد شده به 369 نفر(186 دختر و 183 پسر)از دانش‏آموزان پایه‏هاى اول یا سوم راهنمایى ارایه شد. نتایج نشان داد که این مقیاس از پایایى و روایى قابل قبولى براى سنجش احساس تنهایى برخودار است.رابطه بین عزت نفس و احساس تنهایى، نیز منفى و معنى‏دار است.بین پیشرفت تحصیلى و احساس تنهایى رابطه همبستگى معنى‏دارى وجود ندارد.یافته‏هاى این پژوهش، در پرتو روند یافته‏هاى دیگران و با توجه به جوانب مختلف موضوع، به بحث گذاشته شده و پیشنهادهایى براى انجام پژوهش‏هاى بیشتر ارایه گردیده است. "

" پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی، رواسازی و تعیین ساختار عاملی مقیاس راهبردهای مقابله‌ای (فرایدنبرگ و لویس، 1993 الف) در نوجوانان ایرانی در نمونه‌ای به حجم 799 نفر از دانش‌آموزان دبیرستانی (345 پسر و 454 دختر) که با روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند، اجرا شد. ابزار پژوهش را دو پرسشنامه مقیاس راهبردهای مقابله‌ای نوجوانان (ACS) و فرم فارسی پرسشنامه سبکهای دفاعی (اندروز، سینگ و بوند، 1993؛ بشارت، 1383) تشکیل داد. تحلیل سؤالهای مقیاس بر پایه محـاسبه درجه‌ دشواری‌، قدرت تشخیص (ضریب‌ دو رشتـه‌ای‌ نقطه‌ای‌) و ضریب آلفای کرونباخ نشان داد 12 سؤال که با کل مقیاس همبستگی ضعیف و منفی داشتند، با مفهوم انزوای مأیوسانه تشکیل یک زیر ‌‌مقیاس مستقل با ضریب آلفای 63/0 را می‌دهد. این ضریب، برای کل مقیاس برابر با 88/0 و ضریب بازآزمایی با فاصله (دو هفته) برابر با 71/0 بود. نتایج تحلیل‌ مؤلفه‌های‌ اصلی‌ (PC) با استفاده‌ از چرخش‌ پروماکس نشان داد که پرسشنامه (با حذف 5 سؤال بدون بار عاملی) از 9 عامل کمک‌طلبی، پیوندجویی، نگرانی‌پذیری، تلاش و پیشاپیش‌‌نگری، مثبت‌نگری، انکار، پرخاشگری فعل‌پذیر، مذهب‌گرایی و فعالیت‌ بدنی تشکیل شده است. شاخصهای برازش تحلیل عاملی تأییدی بر پایه نرم‌افزارLISREL ، وجود عوامل نه‌گانه را تأیید کرد. نتایج مقایسه مدل تحلیل عاملی مرتبه دوم و مدل تک‌عاملی برای بررسی ساختار عاملی مشخص کرد که مدل نخست با دو عامل مرتبه یکم یعنی سبکهای سازش یافته (با پنج عامل) و سازش ‌نایافته (با چهار عامل) برازش بیشتری نسبت به مدل تک عاملی دارد. همبستگی مثبت و معنادار بین عوامل نه‌گانه با پرسشنامه سبکهای دفاعی، روایی همگرای مقیاس راهبردهای مقابله‌ای را تأیید کرد. "

در این پژوهش با استفاده از روش آماری تحلیل عوامل، یک مقیاس 10 ماده ای موسوم به مقیاس تحریف واقعیت اهواز (ARDI)برای سنجش سازه تحریف واقعیت ساخته شد که از ضرایب همسانی درونی و بازآزمایی رضایت بخشی برخوردار می باشد. اعتبار مقیاس ARDI به وسیله اجرای همزمان آن با مقیاسهای مقبولیت اجتماعی مارلو – کران، تعریف سازه ای مقیاس تحریف واقعیت، خرده مقیاس دروغ سنج مقیاس شخصیتی آیزنک، خرده مقیاس دروغ سنج پرسشنامه شخصیتی چند وجهی مینه سوتا، و خرده مقیاس دروغ سنج آزمون عزت نفس کوپر اسمیت در بین دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز سنجیده شد. نتایج این مطالعه نشان می دهند که ARDI از خصوصیات روانسنجی بسیار رضایت بخشی برخوردار است و در نتیجه می تواند ابزار مناسبی برای ارزیابی تحریف واقعیت باشد.

" هدف از مطالعه حاضر هنجاریابی مقیاس تجدیدنظر شده اضطراب آشکار کودکان (RCMAS) بر روی دانش آموزان شیرازی به تفکیک جنس و سال تحصیلی است. همچنین مقایسه میزان اضطراب بین دو جنس و بین دانش آموزان در سال های مختلف تحصیلی می باشد. برای این منظور 1471 نفر از دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی در شیراز شرکت نمودند. در پژوهش حاضر جداول هنجاری میزان اضطراب برای دانش آموزان به تفکیک جنس و پایه تحصیلی ارایه شده است. نتیاج مطالعه حاضر نشان داد که دانش آموزان دختر نسبت به دانش آموزان پسر اضطراب بیشتری را تجربه می کنند. در ارتباط با تفاوت میزان اضطراب در پایه های تحصیلی مختلف پژوهش حاضر نشان داد که میزان اضطراب دانش آموزان کلاس پنجم ابتدایی از میزان اضطراب دانش آموزان کلاس های دوم و سوم راهنمایی کمتر میباشد. "

هدف پژوهش حاضر بررسی روایی، پایایی و ساختار عاملی مقیاس تاب آوری بزرگسالان در بین زندانیان مرد زندان عادل آباد شیراز بود. بدین منظور نمونه ای به حجم 215 نفر از زندانیان مرد (با میانگین سنی 86/20) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. روایی این مقیاس با استفاده از روش های تحلیل عوامل، روایی همگرا و واگرا بررسی شد. پایایی مقیاس از سه روش آلفای کرونباخ، دونیمه سازی و بازآزمایی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که این مقیاس، از 5 عامل با عناوین شایستگی فردی، شایستگی اجتماعی، حمایت اجتماعی، انسجام خانوادگی و ساختار فردی تشکیل شده است که بیش از 57 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. روایی همگرای این مقیاس حاکی از همبستگی رضایت بخشی بین ابعاد مقیاس تاب آوری با نمره کل بود. برای تعیین روایی واگرای مقیاس، همبستگی ابعاد مقیاس تاب آوری با پرسشنامه پرخاشگری باس و پری بکار رفت که حاکی از همبستگی مطلوبی بود (001/0> p). ضرایب آلفای کرونباخ، دونیمه سازی و بازآزمایی نیز حاکی از پایایی مطلوب مقیاس بود. نتیجه نهایی اینکه فرم فارسی مقیاس تاب آوری بزرگسالان، از روایی و پایایی مناسبی در جامعه زندانی برخوردار است و می تواند در موقعیت های پژوهشی و بالینی برای مردان زندانی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف مطالعه حاضر، بررسی ویژگی­ های روان­سنجـی جـدول زمیـنه­ یـابـی ترس ـ نسخـه سوم (FSS-III)، یعنی پایایی، روایی، تعیین ساختار عاملی، و برازش این ساختار در جمعیت دانشجویی بود.FSS-III یک پرسشنامه خودسنجی با 87 ماده است که وجود و شدت انواع ترس­ها از جمله هراس­های خاص، گذر هراسی، و هراس اجتماعی را می­سنجد. در این مطالعه، به شیوه نمونه­ گیری طبقه­ای نسبتی، 386 دانشجوی دانشگاه تبریز شامل 194 مرد و 192 زن انتخاب شدند و FSS-III و پرسشنامه ترس (FQ) را تکمیل کردند. پایایی از طریق دو روش همسانی درونی (ضریب آلفای کرونباخ) و بازآزمایی با فاصله یک هفته­ محاسبه شد که به ترتیب 0/95 و 0/94 بودند. روایی FSS-IIIاز طریق همبستگی آن با FQ و خرده مقیاس ­های آن، یعنی هراس از خون، گذرهراسـی، و هراس اجتماعـی محاسبه شد که میزان آن به ترتیب برابر با 0/47، 0/44، 0/34، و 0/29 بود (0/01>P). میانگین زنان درFSS-III، در مقایسه با مردان، بالاتر و معنادار بود (0/001>P). تحلیل عاملی اکتشافی که روی ماده­ های FSS-III انجام شد به یک راه حل 25 عاملی انجامید که 69 درصد از واریانس را توضیح می­داد. آزمون اسکری یک راه حل 6 عاملی را پیشنهاد کرد. تحلیل عاملی تأییدی، با توجه به شاخص­های برازش، از میان الگوهای عاملیِ 1 تا 6 عاملی، الگوی 6 عاملی را دارای بالاترین برازش یافت. عامل­های به دست آمده، با توجه به محتوای ماده­های هر یک به ترتیب هراس از حیوانات، هراس از خون/ تزریق/ آسیب، هراس از محیط­ های طبیعی، هراس از ارزیابی منفی دیگران، هراس اجتماعی، و گذرهراسی نام گرفتند.