درخت حوزه‌های تخصصی

هدف از این مطالعه، ارزیابی شاخص های روانسنجی مقیاس نارسایی کنشی نگرش بود. این مقیاس شامل 40 گویه ی مدرج هفت نمره می باشد. این مقیاس توسط وایزمن و بک ساخته شده است. قبل از هرچیز متن این مقیاس مورد ترجمه به فارسی و ترجمه بازگردان قرار گرفت. پس از اطمینان در خصوص کفایت نحوه ترجمه ی متن مقیاس، مقیاس مورد نظر توسط 300 دانش آموز مقطع دبیرستان تکمیل گردید. در اولین گام داده های گردآوری شده مورد تحلیل عامل به شیوه مولفه های اصلی قرار گرفت که پس بررسی مقدارKMO و مقدار آزمون کرویت بارتلت، برای ساختار عاملی این مقیاس، راه حل پنج عاملی مناسب ترین ترکیب محتوایی تشخیص داده شد. عوامل استخراج شده با عناوین اهمیت قضاوت دیگران، نیاز به خشنودی دیگران، آسیب پذیری، کمال گرایی و نیاز به توجه نام گذاری گردید. مقادیر ضریب آلفا برای این پنج عامل و مقدار روایی همگرا برای این مقیاس نیز حاکی از کفایت شاخص های روانسنجی آن بود. در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که مقیاس نارسایی کنشی نگرش دارای روایی و اعتبار مناسب برای استفاده در امور پژوهشی می باشد.

پرسشنامه هراس اجتماعی»، ابزار سرندی شناخته شده بین المللی در زمینه اختلال هراس اجتماعی (اختلال اضطراب اجتماعی) است که سازندگان آن، عبارات آن را در قالب سه خرده مقیاس مجزای ترس، اجتناب و علائم فیزیولوژیک طراحی کرده اند و مطالعات بین المللی متعدد و همچنین تعداد کمی مطالعه داخلی بر روی آن انجام گردیده است. کاستی های مطالعات قبلی، نویسندگان مقاله حاضر را به وارسی این پرسشنامه در نمونه ایرانی غیربالینی واداشته است. بدین منظور، 475 نفر از بین دانشجویان دانشگاه تهران، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و «پرسشنامه هراس اجتماعی» را تکمیل نمودند. برای تجزیه تحلیل داده ها، از روش اعتبار متقابل و تحلیل عاملی اکتشافی، موازی و تأییدی، استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و موازی، ساختار 2 عاملی «پرسشنامه هراس اجتماعی» و نتایج تحلیل عاملی تأییدی، برازش بهتر ساختار 2 عاملی حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی و ساختار 5 عاملی سازندگان این ابزار را با داده ها نشان داد. در مجموع، نتایج این مطالعه نشان می دهد که برخلاف مجزا کردن عبارات ترس، اجتناب و علائم فیزیولوژیک در شکل اولیه این ابزار، عبارات ترس و اجتناب حوزه های مختلف، برای سنجش شدت این اختلال، در کنار هم قرار می گیرند؛ پدیده ای که با طبیعت اضطراب اجتماعی و رابطه ی تنگاتنگ ترس و اجتناب، هماهنگ است.

پرخاشگری و جرات ورزی مفاهیمی هستند که اغلب با هم اشتباه گرفته می شوند؛ در حالی که در رفتار جرات ورزانه حق و حقوق همه محترم شناخته می شود. تامپسون و برنبام بر این باورند که تمام ابزار هایی که جرات ورزی را سنجیده اند، در سنجش دقیق این رفتار و متمایزکردن آن از پرخاشگری تقریباً ناتوان هستند. هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس جرات ورزی سازگارانه و پرخاشگرایانه تامپسون و برنبام (2011) در ایران بوده است. این، ابزار مورد نظر جرات ورزی را به گونه ویژه از رفتار پرخاشگرایانه جدا کرده و مورد سنجش قرار می دهد. روش: مشارکت کنندگان در پژوهش 317 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شده و به مقیاس جرأت ورزی سازگارانه و پرخاشگرایانه پاسخ دادند. داده ها به کمک ضریب همبستگی، تحلیل عاملی و ضریب آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزارهای Spss تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی وجود دو عامل جرات ورزی سازگارانه و جرات ورزی پرخاشگرایانه را در این مقیاس مورد تایید قرار داد. هم چنین، ضرایب آلفای کرونباخ نشان داد که خرده مقیاس جرات ورزی سازگارانه با ضریب 71/. و خرده مقیاس جرات ورزی پرخاشگرایانه با ضریب 72/. از پایایی مناسبی برخوردارند. افزون بر این، در خصوص روایی همگرا و واگرا نیز از پرسشنامه ابراز وجود (گمبریل و ریکی، 1975) و پرخاشگری باس و پری(1992) استفاده شد. نتیجه گیری: مجموع نتایج بد از این بررسی نشان داد که این مقیاس از شاخص های روان سنجی مناسب برای استفاده در ایران برخوردار است

پژوهش حاضر با هدف آزمون هم ارزی متریک مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA؛ پاکلک، 1997) در بین گروه های جنسی و سنی یک نمونه از نوجوانان ایرانی انجام شد. 500 نوجوان 18-12 سال (224 پسر و 276 دختر) به مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان پاسخ دادند. به منظور بررسی تغییرناپذیری عاملی SASA در بین گروه های جنسی و سنی از تحلیل عاملی تاییدی چندگروهی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی تک گروهی نشان دادند که در گروه های جنسی و سنی، الگوی دو عاملی SASA شامل بیم و ترس از ارزیابی منفی و تنش و بازداری در تماس اجتماعی، برازش خوبی با داده ها داشتند. نتایج تحلیل عامل تاییدی چندگروهی، تغییرناپذیری بین گروهی ساختار عاملی، بارهای عاملی، واریانس ها و کواریانس های بین عاملی SASA را در بین گروه های جنسی و سنی نشان دادند. نتایج پژوهش حاضر با تاکید بر هم ارزی روان سنجی SASA در بین گروه های جنسی و سنی نشان داد که روایی عاملی SASA در گروه های مختلف، متشابه است. بنابراین، الگوی ابعادی بیانگری وجوه شناختی و رفتاری اضطراب اجتماعی، در گروه های جنسی و سنی یکسان است.

مشکلات بین شخصی، مشکلاتی هستند که در رابطه با دیگران تجربه می شوند و آشفتگی روانی ایجاد می کنند. این دسته از مشکلات، از شایع ترین مشکلات گزارش شده به وسیله ی بیماران در جریان مصاحبه های بالینی و از دلایل اصلی مراجعه ی افراد برای روان درمانی محسوب می شوند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی پایایی، روایی و تحلیل عاملی فرم 60 سؤالی مقیاس مشکلات بین شخصی (IIP-60) در جمعیت ایرانی بود. نهصد و بیست و چهار داوطلب (490 زن، 434 مرد) از جمعیت عمومی شهر تهران با اجرای مقیاس مشکلات بین شخصی (IIP-60؛ هرویتز، روزنبرگ، بایر، یورنو و ویلاسنور، 1988)، مقیاس سلامت روانی (MHI-28؛ بشارت، 1388)، مقیاس درجه بندی حرمت خود (SERS؛ ناجنت و توماس، 1993) و مقیاس هوش هیجانی (EIS؛ شات، مالوف، هال، هاگرتی، کوپر و همکاران، 1998) در این پژوهش شرکت کردند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، علاوه بر عامل کلی مشکلات بین شخصی، شش عامل را برای مقیاس مشکلات بین شخصی (IIP-60) تأیید کرد. روایی همگرا و تشخیصی (افتراقی) مقیاس مشکلات بین شخصی (IIP-60) از طریق اجرای مقیاس های سلامت روانی، حرمت خود و هوش هیجانی در مورد آزمودنی ها محاسبه شد. ضرایب همبستگی میانگین نمره های آزمودنی ها در مقیاس های مشکلات بین-شخصی با شاخص های بهزیستی روان شناختی، درماندگی روان شناختی، حرمت خود و هوش هیجانی معنادار بود. همسانی درونی مقیاس مشکلات بین-شخصی (IIP-60) بر حسب ضرایب آلفای کرونباخ محاسبه شد و با ضرایب همبستگی از 84/0 تا 95/0 مورد تأیید قرار گرفت. پایایی بازآزمایی مقیاس مشکلات بین شخصی (IIP-60) بر اساس نتایج دو بار اجرای آزمون محاسبه شد و با ضرایب همبستگی از 74/0 تا 84/0 مورد تأیید قرار گرفت.

رؤیا به عنوان یک موهبت الهی همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است و تلاش برای معنی بخشی و بررسی ابعاد آن همچنان ادامه دارد. هدف پژوهش حاضر ساخت و تعیین ساختار عاملی و پایایی پرسشنامه تحلیل محتوای آشکار رؤیای دانشجویان دانشگاه اراک (MDQ.AU) در سال 1391 بود. برای نیل به این هدف ابتدا با تحلیل محتوای 5688 رؤیای گزارش شده دانشجویان 73 گویة 5 گزینه ای به روش نمره گذاری لیکرت و یک سؤال باز پاسخ طراحی شد. روایی صوری و محتوایی گویه ها و مؤلفه های پیشنهادی آن توسط متخصصان مورد بررسی و اصلاح قرار گرفت. سپس پرسشنامه با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم بر روی 1084 نفر از دانشجویان دانشگاه اراک اجرا شد. اعتبار پرسشنامه با استفاده از تحلیل عوامل با روش چرخشی از نوع واریماکس بررسی و بر این اساس طی دو مرحله 10 عامل استخراج گردید. این عوامل با توجه به مبانی نظری تحقیق و محتوای سؤالات قرار گرفته روی عوامل و نظر متخصصان تحت عناوین رؤیا با محتوای طبیعت، کابوس، ارتباط، مذهبی، حیوانات، مرگ و بیماری، نیازهای فیزیولوژیک، بازگشت به گذشته، رؤیاهای روشن و آینده حل مسأله نامگذاری شد. پایایی پرسشنامه نیز به وسیله روش همسانی درونی برآورد شد. براساس نتایج حاصل، ضرایب آلفای عوامل 10 گانه رضایت بخش بود. کوچکترین ضریب آلفا متعلق به عوامل نهم (رؤیای روشن) و دهم (آینده حل مسأله) برابر با 601/0 هر یک با 3 گویه و بزرگترین ضریب آلفا متعلق به عامل اول (طبیعت) برابر 871/0 و 11 گویه بود. ضریب پایایی کل پرسشنامه نیز 94/0 بود که قابل توجه است. به این ترتیب پرسشنامه نهایی با 70 گویه بسته پاسخ و یک گویه باز پاسخ مورد قبول واقع شد. طبق نتایج این تحقیق پرسشنامه MDQ.AU واجد شرایط لازم برای بهره گیری به منظور تحلیل محتوای آشکار رؤیای دانشجویان می باشد.

آسیب های تعاملی بین زن و شوهر مجموعه عواملی هستند که موجب ایجاد تعارض و اختلاف بین زوجین می شوند و از میزان سازگاری و رضایت آنها از ازدواج می کاهند. هدف پژوهش حاضر ساخت و بررسی ویژگی های پرسشنامه ی آسیب های تعاملی زناشویی مردان دارای شخصیت اجتنابی بود. بدین منظور، در ابتدا با مطالعه متون مربوطه و با اجرای 14 مصاحبه نیمه ساختاریافته در قالب پژوهش کیفی، مقوله های مربوط به ساخت آزمون مشخص شد و بر اساس آنها پرسشنامه ای تدوین گردید. سپس از بین مردان متأهلی که به مراکز مشاوره شهرکرد مراجعه کرده بودند، 200 نفر به صورت هدفمند انتخاب و پرسشنامه ساخته شده بر روی آنها اجرا گردید. جهت تعیین پایایی این پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ و برای تعیین اعتبار از پرسشنامه های تعارضات زناشویی و رضایت زناشویی انریچ استفاده شد. داده های به دست آمده مورد تحلیل اکتشافی قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان داد که ضریب آلفای کرونباخ برای کل آزمون برابر با 96/0، ضریب اعتبار همگرای آن با پرسشنامه تعارضات زناشویی 78/. و ضریب اعتبار واگرا با پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ 85/. بود. نتیجه آنکه پرسشنامه پژوهشگرساخته دارای پایایی و اعتبار قابل قبولی است و توان شناسایی آسیب های تعاملی مردان اجتنابی را در پژوهش های بالینی و درمان های زوجی دارد. ارزش این پژوهش به طراحی پرسشنامه ای بومی و متناسب با فرهنگ ایرانی برای تشخیص افراد دارای شخصیت اجتنابی است.

زمینه و هدف :پرسش نامه آنژین Seattle (Seattle Angina Questionnaire یا SAQ) برای سنجش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (Health-related quality of life یا HRQOL) در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر (Coronary artery disease یا CAD) طراحی شده است. به دلیل اعتبار بالا و گستردگی استفاده در تحقیقات کیفیت زندگی بیماران CAD، مشخصه های روان سنجی این پرسش نامه در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، هنجارگزینی و بررسی روایی و پایایی این پرسش نامه در ایران بود. مواد و روش ها:در این مطالعه، 270 بیمار مبتلا به CAD از بیماران بستری بیمارستان مرکز قلب تهران، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به SAQ پاسخ دادند. یافته ها:با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی (Exploratory factor analysis یا EFA) به روش تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخش Varimax، شش عامل «محدودیت جسمانی ناشی از فعالیت سبک، محدودیت جسمانی ناشی از فعالیت سنگین، رضایت از درمان، کیفیت زندگی، مشکل آنژین و تنگی نفس و اجبار در مصرف دارو» استخراج شد. این شش عامل، 16/66 درصد از واریانس بخش های موجود را تبیین نمودند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی (Confirmatory factor analysis یا CFA) نشان داد که الگوی شش عاملی این پرسش نامه در جامعه ایرانی، برازنده تر و مطلوب تر از الگوی پنج عاملی مقیاس اصلی می باشد. ارزش ضریب Cronbach¢s alpha پرسش نامه SAQ، 77/0 به دست آمد که حاکی از همسانی درونی مطلوب و قابل قبول است. بر اساس توزیع نمرات و نمره T، میانگین عملکرد بیماران CAD در این پرسش نامه در محدوده نمره 61 و نقطه برش آن 82 گزارش گردید. نتیجه گیری:بر اساس نتایج به دست آمده، می توان گفت که SAQ ابزار پایا و معتبری جهت سنجش HRQOL بیماران ایرانی مبتلا به CAD می باشد و می تواند برای اهداف پژوهشی و بالینی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، تهیه نسخه فارسی ابزار سنجش هم وابستگی و بررسی اعتبار و روایی آن بود. روش ها: نسخه فارسی ابزار سنجش هم وابستگی با استفاده از تکنیک ترجمه مضاعف تدوین و بر روی ۴۳۰ نفر (۱۱۹ نفر مرد و ۳۱۱ نفر زن) از دانشجویان دانشگاه خوارزمی تهران اجرا شد. اعتبار نسخه فارسی ابزار سنجش هم وابستگی بر اساس روش های همسانی درونی، همبستگی های مجموعه ماده و بازآزمایی موردبررسی قرار گرفت. علاوه بر این، به منظور بررسی روایی، از روش های تحلیل عاملی، همبستگی بین خرده مقیاس ها و روایی ملاکی استفاده شد. یافته ها: دامنه آلفای کرونباخ (0/54 تا 0/88) نشان داد که نسخه فارسی ابزار سنجش هم وابستگی و خرده مقیاس های آن از همسانی درونی مطلوبی برخوردار است. همچنین، نمره های ماده و نمره های کلی خرده مقیاس ها، همبستگی معناداری با یکدیگر داشتند. ارزش ضرایب بازآزمایی (0/82 تا 0/88) بیانگر ثبات مقیاس بود. تحلیل عاملی تأییدی از الگوی 5 عاملی ابزار سنجش هم وابستگی حمایت کرد. در نهایت، وجود الگوهای خاص ضرایب همبستگی بین خرده مقیاس های نسخه فارسی ابزار سنجش هم وابستگی با سیستم های مغزی رفتاری و سبک های دل بستگی، حاکی از روایی ملاکی خوب مقیاس بود. نتیجه گیری: نسخه فارسی ابزار سنجش هم وابستگی، خصوصیات روان سنجی رضایت بخشی در جامعه ایران دارد و در موقعیت های مختلف بالینی و پژوهشی قابل استفاده است.

Background: assessment of psychopathy has gained much attention in the past few decades. The four-factor model of psychopathy has proved to be an efficient model for assessment of psychopathy in forensic and non-forensic samples. Several measures have been developed to capture the four-factor model. These four factors are labeled as interpersonal manipulation, criminal tendencies, erratic lifestyle, and callous affect. Research on psychopathy has remained quite limited in Iran. The present study aimed to validate a 20-item measure of psychopathy consistent with the four-factor model of psychopathy. Williams et al. (2007) model and high-loading items were subjected to a Confirmatory Factor Analysis (CFA). Moreover, reliability coefficients and gender differences were evaluated. Methods: a convenience sample of 260 university students was recruited from Tehran, Iran. For each factor, a battery of 5 high-loading items (c.f., Williams et al., 2007) was prepared and translated into Persian following the standard back-translation technique. Of note, item 13 (I enjoy drinking and doing wild things) was altered a little to be consistent with Iranian culture. The response option was provided in a 5-point Likert-type format. Potential participants were approached and invited to take part in a psychological study about social behavior. Descriptive statistics, factor structure, internal consistency, and gender differences were evaluated. Results: item 6 (I’ve stolen a motor vehicle) had the lowest mean while item 13 (I enjoy drinking and doing wild things) had the highest. For interpersonal manipulation, criminal tendencies, erratic lifestyle, and callous affect, the alpha coefficients were 0.55, 0.78, 0.70, and 0.52, respectively. Additionally, the full-scale alpha was 0.79. Goodness-of-fit indices suggested an acceptable fit for the hypothesized four-factor structure of the scale (CMIN/DF = 1.80, RMSEA = 0.056, CFI = 0.90, TLI = 0.88, and GFI = 0.91). An evaluation of gender differences indicated that men had higher scores in all four subscales (0.40 < d < 0.66) as well as the total score (d = 0.76). Conclusion: the present findings supported the factorial validity and internal consistency of the 20-item self-report measure of psychopathy in Iranian university students. Consistent with previous findings, men showed higher psychopathy, as measured by this newly validated measure. This measure could capture the four-factor model of psychopathy. Therefore, this short scale may be used in future psychopathy research in Iran.

اضطراب ریاضی شامل بیم و برانگیختگی در ارتباط با دستکاری اعداد در محیط های تحصیلی، خصوصی و اجتماعی است این مطالعه به بررسی ساختار عاملی تاییدی نسخه فارسی مقیاس درجه بندی تجدیدنظرشده اضطراب ریاضی در دانش آموزان دبیرستانی بخش حمیدیه شهر اهواز پرداخته است. شرکت کنندگان پژوهش 350 دانش آموز (137 دختر و 213 پسر) دبیرستانی بودند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، از میان پایه های اول تا پیش دانشگاهی بخش حمیدیه شهر اهواز انتخاب شدند. شرکت کنندگان، مقیاس درجه بندی تجدیدنظرشده اضطراب ریاضی (20-MARS-R) و پرسشنامه اضطراب یک (21-BAI) را تکمیل نمودند. نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان داد که مدل 3-عاملی برازنده داده ها است. ضریب آلفای کرونباخ برای کل شاخص و سه عامل استخراج شده رضایت بخش است و ضریب روایی همگرای این مقیاس با پرسشنامه اضطراب یک معنی دار بود. بنابراین بر اساس پایایی و روایی به دست آمده از نسخه فارسی مقیاس درجه بندی تجدیدنظرشده اضطراب ریاضی می توان از این ابزار برای بررسی دانش آموزانی که در زمینه ریاضیات در محیط های آموزشی دچار مشکل هستند استفاده کرد.