درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف این پژوهش، هنجارگزینی و بررسی اعتبار، روایی تشخیصی و ساختار عاملی «مقیاس سنجش مهارت های اجتماعی دنیلسون» در دو گروه بهنجار و مبتلا به اختلال کمبود توجه- بیش فعالی بوده است. روش: به منظور دستیابی به هدف پژوهش، 271 نفر از کودکان مقطع ابتدایی شهر اصفهان به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای و 45 کودک مبتلا به اختلال کمبود توجه- بیش فعالی به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده از کلینیک های روان شناسی و روان پزشکی شهر اصفهان انتخاب شدند. «مقیاس سنجش مهارت های اجتماعی دنیلسون» برای هر دو گروه اجرا شد. یافته ها: ضریب آلفای کرونباخ برای گروه بهنجار 75/0 به دست آمد. نتیجه تحلیل عاملی با استفاده از روش واریماکس و بر اساس آزمون اسکری بیانگر وجود چهار عامل (زیرمقیاس رفتار پسندیده اجتماعی، زیرمقیاس تکانشگری، زیرمقیاس روابط با همگنان و زیرمقیاس مهارت های ارتباطی) در این مقیاس بود که در مجموع بیش از 68/41 درصد واریانس کل آزمون را تبیین کردند. رتبه های درصدی و نمره t به عنوان هنجارهای مقیاس سنجش مهارت های اجتماعی دنیلسون محاسبه شد. ضریب روایی تشخیصی نمرات کل و عضویت گروهی برابر با 71/0 به دست آمد. نتایج تحلیل تمایزات نشان دهنده نقطه برش 69/65، حساسیت 100درصد و ویژگی 5/91 درصد بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده می توان گفت مقیاس سنجش مهارت های اجتماعی دنیلسون ابزاری معتبر، با روایی بالا و ویژگی مطلوب برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و فعالیت های بالینی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی عاملی و پایایی فهرست استرس دوران دانشجویی (SLSI) (گادزلا، 1991) در یک نمونه از دانشجویان ایرانی اجرا شد. نسخه فارسی فهرست استرس دوران دانشجویی بر روی 419 دانشجو (166 پسر و 253 دختر) اجرا شد. در این پژوهش، به منظور تعیین روایی عاملی SLSI از تحلیل عامل تاییدی و به منظور بررسی همسانی درونی SLSI از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. همسو با نتایج مطالعه گادزلا و بالگلو (2001) نتایج تحلیل های عاملی تاییدی نشان داد که الگوی سلسله مراتبی SLSI برازش قابل قبولی با داده ها دارد. نتایج تحلیل های عاملی تاییدی منجر به تقویت این ایده گردید که SLSI یک ابزار اندازه گیری روا برای تعیین عوامل استرس زای دوران دانشجویی، واکنش دانشجویان نسبت به این عوامل و شاخص کلی استرس آنان است. به عبارت دیگر، تمام شاخص های نیکویی برازش، مدل اول، دوم و عامل کلی SLSI را تایید کردند.

هدف پژوهش حاضر انطباق و هنجاریابی آزمون توانایی های روانی - زبانی ایلینوی (آی تی پی ای) برای استفاده در ایران است در این آزمون از ده زیر آزمون اصلی و دو زیر آزمون مکمل برای تشخیص اختلالات یادگیری در میان کودکان استفاده گردید برای انطباق و هنجاریابی آزمون در مرحله نخست زیر آزمون ها ترجمه شدند سپس تغییرات فرهنگی لازم در آنها داده شد و برای استفاده آماده گردید . هنجاریابی آزمون با استفاده از 570 پسر و دختر سنین پیش دبستانی و دبستانی انجام گرفت. قابلیت اعتماد آزمون با روش دوباره سنجی مورد بررسی قرار گرفت و ضرایب رضایتبخش 0/70 تا 0/94 برای گروه های سنی متفاوت به دست آمد برای تعیین اعتبار از روش های زیر استفاده شد تعیین رابطه آزمون با آزمون هوشی گودایناف هریس تعیین رابطه آزمون با سن آزمودنی ها و همبستگی زیر آزمون ها با یکدیگر برای سطوح متفاوت سنی و نیز نمره کل که در هر سه مورد نتایج حاکی از اعتبار رضایت بخش آزمون برای استفاده درایران بود.

این مطالعه با هدف ارزیابی درک مفاهیم بنیادی ریاضی و بررسی رابطه بین تواناییهای شناختی ریاضی و عملکرد دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی استان مازندران براساس نظریه پیاژه انجام شده است. برای پوشش دادن کامل اهداف تحقیق 16 فرضیه فرعی بررسی شد. جامعه آماری این مطالعه را کلیه دانش‌آموزان پسر و دختر پایه‌های اول تا پنجم مشغول به تحصیل در استان مازندران در سال تحصیلی 86 ـ 1385 تشکیل دادند. به‌طور کلی تعداد 200 آزمودنی (100 پسر و 100 دختر) در پنج پایه تحصیلی ابتدایی مورد آزمون تشخیص تواناییهای شناختی ریاضی پیاژه قرار گرفتند. از این تعداد از هر پایه تحصیلی 20 دانش‌آموز انتخاب شدند. در مجموع از هر پایه تحصیلی 40 دختر و پسر آزمودنیهای این مطالعه را تشکیل دادند. ابزارهای این مطالعه را آزمون تواناییهای شناختی ریاضی پیاژه، آزمون هوش‌آزمای گودیناف و محاسبه میانگین نیمسال قبل تمامی دروس تشکیل دادند. یافته‌ها نشان داد که سطح عملکرد پایه‌های اول تا پنجم ابتدایی در مفاهیم دوازده‌گانه ریاضی متفاوت است. بین پایه‌های تحصیلی در ادراک فضایی نقطه، مفهوم ضرب و مفهوم کسر تفاوت معنادار وجود دارد، ولی در مورد سایر تواناییها تفاوت معنادار نیست. بین تواناییهای شناختی ریاضی و پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانش‌آموزان پایه‌های تحصیلی مختلف دوره ابتدایی همبستگی وجود دارد. بین تواناییهای شناختی ریاضی و سن عقلی دانش‌آموزان پایه‌های مختلف مقطع ابتدایی همبستگی معنادار وجود ندارد. بین میزان توانایی شناختی ریاضی پسران و دختران تفاوت معنادار وجود ندارد سطح خطاپذیری در تمامی موارد تعیین شده است (P< 0/5).

مطالعات متعدد نشان داده اند که اجتناب تجربی و انعطاف ناپذیری روان شناختی با گستره ای از اختلال های روانی رابطه دارد به همین جهت استفاده از ابزارهای معتبر اندازه گیری این سازه در بافتهای فرهنگی مختلف اهمیت دارد. در این مطالعه روایی و پایایی نسخه 2 فرم فارسی پرسش نامه پذیرش و عمل بوند و همکارانشAAQ-II) ) مورد بررسی قرا گرفت. شرکت کنندگان پژوهش354 دانشجوی (130 پسر، 224 دختر) رشته های مختلف دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند. به منظور بررسی روایی همگرا و واگرای پرسش نامه، از پرسش نامه سلامت عمومی گلدبرگ (GHQ) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس لاویبوند و لویبوند (DASS) استفاده شد. همچنین ساختار عاملی پرسشنامه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مورد واکاوی قرار گرفت. برای تعیین پایایی از فرمول آلفای کرونباخ و روش بازآزمایی، استفاده شد. نتایج همبستگی پرسشنامه پذیرش و عمل و پرسشنامه سلامت عمومی و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس، روایی همگرا و واگرای پرسشنامه را تایید نمود. هم چنین، نتایج تحلیل عاملی نشان دادند که پرسش نامه پذیرش و عمل 2 ابزاری تک عاملی است. ضریب پایایی آلفای کرونباخ و ضریب پایایی بازآزمون پرسشنامه، بیانگر آن بود که می توان از آن به عنوان ابزاری پایا استفاده نمود. در نهایت، به عنوان یک یافته جانبی مشخص شد که بین دختران و پسران در متغیر انعطاف پذیری روان شناختی تفاوتی معنادار وجود ندارد. بنابراین، بر اساس پایایی و روایی بدست آمده می توان از این ابزار برای بررسی انعطاف پذیری روان شناختی و اجتناب تجربی در میان دانشجویان استفاده کرد.

‎ با توجه به اهمیت و کاربرد روزافزون روش مداخله ای حل مشکل برای زوجین و خانواده های متقاضی خدمات مشاوره ‏و رواندرمانی ضرورت ساخت و هنجاریابی مقیاسی در زمینه حل مشکل خانوادگی لازم و ضروری است. بر این اساس ‏مقاله حاضر تدوین و تعیین شاخص ها و ویژگی های اعتبارسنجی مقیاس «حل مشکل خانواده» را معرفی می کند. جامعه آماری پژوهش مردان و زنان متاهل شهر تهران بودند. حجم نمونه 55 زوج (110 نفر) بود، که از دو گروه زوجین ‏سازگار و ناسازگاری نمونه گیری شدند. گروه اول 54 نفر و گروه دوم 80 نفر بودند که از بین آنها با حذف افراد دچار ‏ناسازگاری زناشویی تعداد 56 نفر جهت انجام پژوهش انتخاب شدند، بدین ترتیب مجموعه افراد شرکت کننده در ‏پژوهش 110 نفر در قالب 55 زوج بودند. ابزار مورد استفاده در پژوهش مقیاس جدید حل مشکل خانوادگی و مقیاس ‏رضایت زناشویی انریچ بود. تحلیل عاملی دو عامل را در بین 30 سوال آشکار ساخت: عامل 1 «رابطه» و عامل 2 «حل مشکل» بررسی ‏همبستگی درونی نمرات کل مقیاس و مقیاس های فرعی نشان داد که میزان رابطه همبستگی بین کل مقیاس با ‏عامل رابطه و حل مشکل بطور یکسان ‏‎0.95‎‏ و رابطه همبستگی بین عامل رابطه با عامل حل مشکل به میزان ‏‎0.81‎‏ ‏می باشد. ضریب اعتبار بازآزمایی کل مقیاس ‏‎0.91‎‏ و برای مقیاس فرعی رابطه و حل مشکل بترتیب ‏‎0.78‎‏ و ‏‎0.89‎‏ ‏بدست آمد. همسانی درونی کل مقیاس ‏‎0.91‎‏ و عامل ارتباط ‏‎0.78‎‏ و عامل حل مشکل ‏‎0.83‎‏ بود. با توجه به اینکه این مقیاس همبستگی بالایی با مقیاس رضایت زناشویی انریچ دارد و از سوی دیگر دارای اثبات در ‏زمان و از قدرت تشخیص و تمییز مابین دو گروه زوجین تعارض و فاقد تعارض برخوردار است. لذا می تواند برای استفاده ‏های کلینیکی و پژوهشی توصیه شود.‏ ‎

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین نشانه های »ترسیم خود« در نقاشی سه گروه از کودکان دارای مشکلات درونی سازی شده، برونی سازی شده و بهنجار به اجرا درآمده است. روش: برای شناسایی ٣٠ دانش آموز درونی سازی شده، ٣٠ دانش آموز برونی سازی شده و ٣٠ دانش آموز بهنجار، با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند ، تعداد ٤٠٠٠ فرم سیاهه رفتاری کودک در ٣٤ دبستان منطقه شش آموزش و پرورش شهر تهران توزیع گشت و از میان فرم های تکمیل شده 90 n= دانش آموز دختر و پسر انتخاب شدند. آزمون »ترسیم خود« بصورت انفرادی بر روی گروه های نمونه به اجرا درآمد و نقاشی های جمع آوری شده بر اساس جدولی متشکل از ١٥٠ نشانه ترسیمی مورد تفسیر قرار گرفت. یافته ها:آزمون خی دو نشان داد که فراوانی ترسیم ١١ نشانه ازجمله: ترسیم در پایین صفحه یا در حاشیه آن، عدم ترسیم موها، ترسیم تنه به شکل مربع-مستطیل و غیره در کودکان درونی سازی شده و ١١ نشانه از جمله : ترسیم سر بزرگ، ارزنده سازی موها، ترسیم دست ها به شکل کمان رو به پایین و غیره در کودکان برونی سازی شده بطور معنادار بالا بوده است. نتیجه گیری: نشانه ها بیانگر نمادهای ناارزنده سازی خود، پایین بودن اعتماد به نفس و بازداری در گروه درونی سازی شده و نمادهای ارزنده سازی خود و تمرکز بر خویشتن در گروه برونی سازی شده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی فرم کوتاه پرسشنامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت و مطالعه ی ویژگی های روانسنجی آن در دانشجویان بود. در این پژوهش تعداد500 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و با تکمیل فرم کوتاه پرسش نامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت در این پژوهش شرکت نمودند. برای بررسی روایی پرسشنامه ی مذکور از تحلیل عاملی به روش مولفه های اصلی استفاده شد. جهت بررسی پایایی آن نیز از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. نتایج تحلیل عاملی نشان دهنده ی استقلال پنج عامل بزرگ شخصیت بود. ضرایب آلفای کرونباخ از 69/0 تا 83/0 محاسبه شد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که فرم کوتاه پرسشنامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت از روایی و پایایی مناسبی درایران برخوردار است و می توان از آن در فعالیت های پژوهشی استفاده نمود.

تشخیص و سنجش عوامل عاطفی مؤثر بر پیشرفت تحصیلی از حوزه های فعال و با اهمیت در روان-شناسی تربیتی است که در این زمینه خوش بینی تحصیلی یکی از سازه های جدید در حوزه روان-شناسی مثبت می باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه خوش بینی تحصیلی اسچنن-موران و همکاران (2013) بود. این پرسشنامه شامل 28 سؤال است که سه مؤلفه تأکید تحصیلی، اعتماد دانش آموز به معلمان و یگانگی به مدرسه را اندازه گیری می کند. آزمودنی های پژوهش 385 نفر از دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر خرم آباد در سال تحصیلی 95-1394 (186 پسر و 199 دختر) بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی برحسب جنسیت و ناحیه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقیاس خوش بینی تحصیلی اسچنن - موران (2013) بود. برای بررسی روایی پرسشنامه از روش تحلیل عاملی تأییدی به روش مؤلفه های اصلی و برای بررسی میزان پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که با حذف چهار سؤال از کل پرسشنامه و تحلیل عاملی بقیه سؤالات و چرخش نتایج با روش واریماکس، سه مؤلفه آشکار می شود. همچنین نتایج تحلیل موازی برای شناسایی دقیق مؤلفه ها انجام گرفت که نتایج این تحلیل نیز این سه مؤلفه را مورد تأیید قرار داد. همچنین مشخص شد که کل پرسشنامه و مؤلفه های آن از ضریب پایایی بالایی برخوردار بودند. در نگاهی کلی، نتایج پژوهش نشان داد که «پرسشنامه خوش بینی تحصیلی» برای سنجش این ویژگی در میان دانش آموزان مناسب است و تا حدودی می تواند نیازهای حال حاضر را برآورده کند.

چکیده: هدف پژوهش، ارائه روش شناسیِ ساختِ آزمون سبک زندگی اسلامی، ویژگی ها و تفاوت آن با دیگر آزمون ها است. سؤال اصلی این است که آیا نحوه ساخت یک آزمون دینیِ معیار مرجع با آزمون هنجار مرجع یکسان است؟ برای پاسخ دادن عینی تر و روشن تر به این سؤال، روش و مراحل ساخت و ویژگی های روان سنجیِ یک آزمون معیار مرجع (آزمون سبک زندگی تجویزی اسلام) را مورد بحث قرار دادیم. در این پژوهش، قدم به قدم، ساخت یک آزمون هنجار مرجع را مورد دقت و تأمل قرار می دهیم تا تفاوت ها و تشابه ها معلوم شود. در این پژوهش معلوم شد که نحوه مطالعه متون دینی (جامعه مورد مطالعه)، کیفیت استخراج منبع سؤال ها، نحوه انتخاب کردن آنها و روش به دست آوردن روایی محتوایی، از مواردی است که بین آزمون های روان شاختیِ موجود (که هنجار مرجع است) با آزمون های دینی معیار مرجع تفاوت وجود دارد و گاهی باعث اشتباه محققان می شود. مواردی، مانند: روایی صوری، دقت های لازم در اجرا، به دست آوردن پایایی کل آزمون و هر یک از مؤلفه های آن (آلفای کرونباخ)، تحلیل عاملی و شناسایی عوامل تشکیل دهنده آزمون، استنباط های آماری از داده های آن، از مواردی است که بین دو نوع آزمون مشترک است و تفاوتی بین دو نوع آزمون وجود ندارد.

نماز یکی از بزرگ ترین فرایض اسلامی و عالی ترین تکلیف مکتب تربیتی اسلام است. سنجش میزان التزام به نمازهای واجب با استفاده از ابزاری معتبر امری است ممکن. هدف این مقاله معرفی مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز است. روش : جامعه آماری شامل تمامی کارکنان دانشگاه بقیه الله (عج) می باشد. حجم نمونه 427 نفر بودند که به صورت دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس جهت گیری درونی و بیرونی و مقیاس التزام عملی به اعتقادات مذهبی که به منظور تعیین روایی مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز استفاده شدند. همچنین از روش های آماری همبستگی و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد ضریب اعتبار پرسشنامه از نظر همسانی درونی 92/0، ضریب بازآزمایی مقیاس با یکهفته فاصله 96/0 و ضریب تنصیفی مقیاس 87/0 بدست آمد. همبستگی مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز، با مقیاس التزام عملی به اعتقادات مذهبی، جهت گیری بیرونی مقیاس آلپورت و جهت گیری درونی مقیاس آلپورت به ترتیب 61/0، 34/0 و 62/0 بدست آمد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان دادکه مقیاس ساخته شده از چهار عامل تشکیل شده است که جمعاً 30/46 درصد از واریانس کل را تبیین می کند. نتیجه گیری: مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز با گذراندن مراحل روان سنجی و دارا بودن اعتبار و روایی قادر به سنجش نگرش و التزام عملی نمازگزاران به نماز است. بنابراین مقیاس علاوه براینکه به صورت خودسنجی برای مسلمانان کارایی دارد، می توان از آن در انجام پژوهش های گروهی استفاده نمود.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه­ی نیم­رخ گروه­های هنجار و بالینی در مقیاس های اعتباری و بالینی پرسش­نامه­ی شخصیتی چندوجهی مینه­سوتا-نوجوانی (MMPI-A)، فرم حوادث ناگوار زندگی و تعیین نمره­ی برش برای نوجوانان ایرانی انجام شده است. روش­کار: در این مطالعه­ی پیمایشی-کاربردی نسخه­ی نهایی پرسش­نامه روی نمونه­ی هنجاری 2018 نفر (975 پسر و 1043 دختر نوجوان) به روش خوشه­ای چندمرحله­ای در مراکز استان­های تهران، خراسان رضوی، فارس، اصفهان و آذربایجان شرقی در سال تحصیلی 89-1388 اجرا شد. نمونه­ی بالینی 73 بیمار 18-14 ساله بودند که با مصاحبه­ی بالینی با پرسش­نامه­ی اختلالات عاطفی و اسکیزوفرنیا برای کودکان سنین مدرسه و بر اساس چهارمین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی تشخیص­گذاری شدند. داده­ها با تحلیل واریانس چندمتغیره و روش منحنی ویژگی عملیاتی تحلیل شدند. یافته­ها: بین گروه هنجار و بالینی در مقیاس­های اعتباری ناهماهنگی پاسخ متغیر، ناهماهنگی پاسخ صحیح، نابسامدی نوع یک و دو، نابسامدی، دروغ­گویی و در مقیاس­های بالینی خودبیمارانگاری، افسردگی، هیستری، سایکوپاتی، مردانگی-زنانگی، پارانویا، ضعف روانی، اسکیزوفرنیا، مانیک و درون­گرایی اجتماعی و فرم حوادث ناگوار زندگی، تفاوت معنی­داری مشاهده شد (P>0.01). برای تفکیک دو گروه بالینی و هنجار به روش منحنی ویژگی عملیاتی برای هر یک از مقیاس­های اعتباری و بالینی بین دو گروه هنجار و بالینی، نمره­ی برش بهینه­ای تعیین شد. نتیجه­گیری: بر اساس نتایج، روایی تشخیصی مقیاس­های اعتباری و بالینی MMPI-A و فرم حوادث ناگوار زندگی در گروه بالینی و هنجار در حد رضایت­بخشی است. نمره­ی برش برابر با نمره­ی استاندارد تی 65، دارای حساسیت و ویژگی بهینه برای تمییز دو گروه و کارایی بالینی قابل قبول است.

پژوهش حاضر با عنوان «بررسی تاثیر اینترنت بر ارزشهای تربیتی خانواده در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در سال تحصیلی1388» است. هدف این پژوهش رواسازی مقیاس سنجش تاثیر اینترنت بر ارزشهای تربیتی خانواده می باشد که با استعانت از نظریه های مرتبط،مورد بررسی قرار می گیرد. این پژوهش با طرح پرسش هایی، به تحلیل و تبیین موضوع پژوهش پرداخته است. نمونه مورد مطالعه 384 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن هستند که با روش نمونه گیری طبقه بندی شده متناسب با حجم و در نهایت با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. روش تحقیق این پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات،پرسشنامه شامل 50 ماده با طیف لیکرت در مقیاس پنج درجه ای است که در مورد آنها اجرا شد. ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای مورد مطالعه با توجه به گویه های درنظر گرفته شده در سطح مقیاس لیکرت 90/0 بود و نشان داد که با توجه به بالا بودن ضریب آلفا، ابزار اندازه گیری از قابلیت بالایی برخوردار است. اما شانزده ماده آن که دارای همبستگی ضعیف و غیر معنی دار با نمره کلی بودند،حذف شدند.پس از حذف این مواد،از این مقیاس 34 ماده ای یک ضریب روایی95/0 به دست آمد. تحلیل مولفه های اصلی با استفاده از چرخش واریماکس، هفت عامل را به دست داد: فضای صمیمیت، برقراری روابط احساسی و مناظره گروهی، میزان پذیرش در اینترنت، آگاهی والدین دانشجویان در استفاده فرزندانشان از اینترنت، وابستگی به اینترنت، ارزشهای خانواده، رضایت از احساس گمنامی.