فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۲۴۱ تا ۴٬۲۶۰ مورد از کل ۶٬۸۹۳ مورد.
۴۲۴۱.

رابطه انسان و طبیعت در باغ ایرانی از منظر معماری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باغ ایرانی تعامل انسان با طبیعت طبیعت هندسه و طبیعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۴۷۹
با اندک نگاهی به آثار هنری ایرانیان و تأملی کوتاه در آن ها درمی یابیم که سرچشمه تمامی هنرهای ایرانی برگرفته از تجسم عینی اندیشه مردمانی است که تاش کرده اند جهان بینی خود را در قالب آن هنر بیان کنند. طبیعت دستاورد معمار هستی، خداوندگار عالم است و اغلب برای معماران سرچشمه الهام بوده است. به دلیل گرایش ذاتی و فطری انسان ها در تعامل با طبیعت و تأثیرات قابل توجه ارتباط با طبیعت در روح و جسم آدمی ، بشر همواره ب هدنبال ایجاد رابطه ای منطقی و مناسب میان فضای درون و طبیعت بیرون بوده است. امروزه نیاز جسم ی و روحی انسان به برقراری ارتباط با طبیعت موجب گردیده که در همه جوامع، طبیعت به مثابه میراث فرهنگی تلقی شود؛ از ای نرو باغ ایرانی ب هعنوان نمونه متعالی از منظر ایران، تصویر باورهای انسان ایرانی اسامی در بطن تاریخ است که علی رغم ناملایمات، همچنان به عنوان الگویی موفق از آن یاد می شود. باغ در مقام برخوردگاه آدمیان و اندیش ههایشان و به عنوان میعادگاه زمین و آسمان و نقطه تلاقی عملکرد و پندار، بهترین جای تجربه عرفانی است. هدف اصلی پژوهش حاضر توجه به ارتباط انسان با طبیعت، عناصر طبیعی و تشخیص جایگاه باغ ایرانی در نوع برخورد انسان با طبیعت است. روش پژوهش ضمن مطالعه اسنادی و کتابخان های و مطالعات تطبیقی از نوع توصیفی است. نتایج به دست آمده حا کی از آن است که ارتباط با طبیعت ضرور یترین شرط برای هنرمند است. هنرمند انسان است: او خود طبیعت است، بخشی از طبیعت و در میان فضای طبیعی، طبیعت در بسیاری از راهبردهای منتهی به خلاقیت معماری تأثیر می گذارد. طبیعت همیشه در همه جا حاضر و طبقه بند یناپذیر و ب همثابه ابزاری بسیار قدرتمند برای الها مبخشی است. حضور آن در استعاره، تقلید، تغییرپذیری فرم و مصالح معماری آشکار است.
۴۲۴۲.

تحلیل و بازنمایی ظرفیت تاریخی پویش های شهرهشتگرد درخیابان امام خمینی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: پویش شهر فضاهای عمومی خیابان مرکز شهر هشتگرد حوزه های عملکردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۸۴
بسیاری از طراحان در تعیین عملکردِ فضاهای شهری به ویژه خیابان، دارای رفتاری اراده گرایانه، شکل گرایانه و یا متکی بر جوانب روان شناختیِ ادراک مردم هستند با تمرکز بر رابطه پویش محتوایی شهر و جنبه عملکردی فضاهای مرکز آن، عملکرد فضاهای مرکزی شهرها به ویژه خیابان های مرکزی در شهرهای کوچک، بازتابِ پویش شهر، نیروها و ظرفیت آن است، در ابعاد گوناگون، در فضا متشکل شده و می توانند به موتور تغییراتِ شهری بدل شوند. بنابراین هدف این مقاله، توضیح بازتاب پویش شهرنشینی و شهرگرایی و نیروهای تاریخی ظرفیت شهر در عملکرد خیابان مرکزی شهرهای کوچک و تغییر آن، توضیح ابعاد و نحوه تشکل عملکردی آن در فضا است. فرضیه این تحقیق آن است که خیابان های مرکزی، محل بازنماییِ همان چیزی هستند که در ظرفیت شهر است. نمونه پژوهش شهر هشتگرد و خیابان امام خمینی در آن است. روش توضیح در این تحقیق از حیث هدف، کاربردی، و از نظر کاربردِ روش، بر روش های تحلیل تاریخی سیستمی نوربرت الیاس در تحلیل روند ها و مدنیت، روش تجربی علّیِ غیرِآزمایشی نمونه شهر هشتگرد، و استفاده از تکنیک های آمار توصیفی و تحلیلی و سنجش توزیعِ جغرافیایی فعالیت ها که جزء خانواده ابزار آماری فضایی قرار دارد، استوار است.  
۴۲۴۳.

بررسی رضایت مندی روستائیان از کیفیت مساکن جدید روستایی (مطالعه موردی: شهرستان شفت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رضایت مندی روستائیان وام مسکن مسکن روستایی کیفیت مسکن شهرستان شفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۷۵
مسکن نقش بسیار مهمی در کیفیت زندگی جامعه بشری داشته و بخشی بزرگی از هزینه های زندگی خانوارها را به خود اختصاص می دهد. با توجه به بالا بودن تأمین هزینه مسکن، دولت ها معمولاً برای کمک به تأمین مسکن به ویژه برای خانوارهای کم درآمد از طریق احداث مسکن اجتماعی و اعطای وام های کم بهره اقدام می کنند. در ادامه سیاست های توسعه روستایی کشور، اعطای وام کم بهره مسکن روستایی سال های اخیر زمینه ساخت تعداد قابل توجهی از بناهای مسکونی را در سراسر روستاها پدید آورده است و بالا بودن حجم این ساخت و سازها تغییراتی محسوسی را در چهره ظاهری و کیفیت سکونت روستایی ایجاد کرده است. به منظور آشنایی با چگونگی این تغییرات، مقاله حاضر میزان رضایت مندی روستائیان را از کیفیت ساخت و سازهای جدید مسکونی مورد بررسی قرار می دهد. داده های به کار گرفته شده در تحقیق حاضر از طریق بررسی میدانی و تکمیل پرسشنامه در ده روستای شهرستان شفت از استان گیلان بدست آمده است. یافته های مهم تحقیق نشان می دهد که خانوارهای روستایی استفاده کننده از وام مسکن روستایی در محدوده مورد مطالعه از کیفیت مسکن جدید رضایت بالایی دارند. رضایت مندی از مسکن جدید مواردی چون کیفیت بهتر فیزیکی و مقاومت بیشتر آن در برابر حوادث طبیعی، نمای بیرونی بهتر، مصالح و امکانات مناسب به کار رفته در داخل بنا، محافظت بهتر در برابر عوامل طبیعی، تسهیلات و امکانات رفاهی و به طور کلی احساس راحتی و آسایش بیشتر را در بر می گیرد. نتایج آزمون کروسکال والیس در این تحقیق نشان داد که میزان رضایت مندی روستائیان از کیفیت مسکن جدید با توجه به موقعیت جغرافیایی، اندازه جمعیتی روستاها، مساحت مسکن جدید، مدت زمان ساخت مسکن و محل سکونت قبلی خانوارهای روستایی متفاوت می باشد.
۴۲۴۴.

ارزیابی عملکرد دهیاری ها در توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهیاری های شهرستان ایوان، استان ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسکن بومی سکونت ویژگی های اجتماعی - فرهنگی شیوه های زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۹۴
فارغ از موفقیت یا ناکامی، تاریخ روستایی ایران سرشار از مثال هایی متفاوت در باره شیوه های مدیریت در مناطق مختلف آن است. مدیریت روستایی در ایران به شیوه های گوناگونی تحقق یافته است. این مدیریت همچنین فراز و فرودهای زیادی را به لحاظ قانونی و ساختاری تجربه کرده است. با این حال، فقدان مدیریت مؤثر روستایی در بیشتر روستاها مشکلات زیادی برای روستائیان در دوره های مختلف تاریخ گذشته به ویژه قبل از دهه 1340 به وجود آورده است. لازم به یادآوری است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، سازمان ها و ارگان های مختلفی برای مدیریت روستاها تشکیل شدند از جمله: شوراهای اسلامی روستایی، خانه همیار و دفتر عمران روستایی. هر کدام از موارد نام برده شده در کارنامه خود دارای موفقیت یا ناکامی هایی بوده اند، منتها کفه ناکامی گاه سنگین تر از موفقیت بوده است.فقدان یک نظام مدیریت جامع روستایی و ناکامی اجتماعی سازمان ها و ارگان های متولی، از مهم ترین عوامل بسیاری از مشکلات روستایی بوده اند. بعد از سال ها آزمون و خطا، بالاخره در سال 1374 قانون «شوراها» و بعد در سال 1377 قانون «دهیاری ها» به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیدند تا مسؤلیت ها را به گروه مدیران جدید روستایی بسپارند. این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد دهیاری ها در توسعه روستایی در شهرستان ایوان غرب، استان ایلام صورت گرفته است. نوع تحقیق بنیادی- کاربردی و روش انجام آن اسنادی – پیمایشی است. بعد از تهیه چارچوب نظری و بررسی پیشینه، برای کسب اطلاعات لازم اقدام به تهیه دو نوع پرسشنامه و انجام عملیات میدانی شده است. جامعه نمونه شامل 200 خانوار و 16 دهیار در 16 روستا می باشد. نتایج حاصل از آزمون فرضیات این تحقیق نشان داد که: * دهیاران در تعامل با نهادهای دولتی و شوراها موفق عمل کرده اند. * تفاوت معناداری بین عملکرد دهیاران در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی دیده نشد. * آموزش و سطح تحصیلات در عملکرد دهیاران نقش داشته است. * ضعف امکانات دهیاری، مشکلات اقتصادی مردم و اخذ عوارض و کمک های نقدی و یدی از مهم ترین مشکلات پیش روی دهیاران بوده است.
۴۲۴۵.

تعریف و تدوین دستگاه واکاوی فرم معماری مبتنی بر تحلیل و بازاندیشی دستگاه نقد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجزیه و تحلیل واکاوی نقد معماری دستگاه نقد واکاوی فرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۱ تعداد دانلود : ۲۲۱۶
هدف این مقاله، کنکاشی است تخصصی و ریزبینانه در باب تعریف مفهوم و جایگاه واکاوی در معماری. این مفهوم از جهاتی مختلف شبیه به حوزه نقد می باشد و حتی در مواقعی ناخواسته و ناآگاهانه به جای آن استفاده می شود. بنابراین، این مقاله ابتدا به واژه شناسی مفهوم واکاوی و نقد پرداخته و سپس برای شناختی جامع تر، دستگاه نقد معماری وین اتو را که به هر دو حوزه نقد و واکاوی اهمیت می دهد، انتخاب و به لحاظ فکری و نظری مورد تحلیل قرار می دهد تا چگونگی شکل گیری دستگاه های فکری نقد و البته با تأکید بر حوزه نقد فرم از منظر این پژوهش در فرایند شکل گیری معماری به صورت دقیق مشخص و بیان شود. در مرحله آخر، به عنوان نمونه ای از تعریف یک دستگاه واکاوی براساس ساختار دستگاه نقد معماری تحلیل شده و با توجه به دانش حاصله در تعامل و ارتباط این دو حوزه با یکدیگر، ضمن مروری سریع بر تعریف فرم معماری و رجوع به چند منبع تشریحی وتحلیلی فرم معماری، به تهیه و تدوین دستگاه فکری برای واکاوی فرم معماری پرداخته می شود. برای رسیدن به این دستگاه فکری روشی مورد نظر قرار گرفته که به صورت تحلیلی از منابع مورد تائید قبلی برداشت شده و نهایتاً به صورت یک دستگاه جامع و مدل کاربردی برای واکاوی فرم در این مقاله ارائه شده است.
۴۲۴۶.

عناصر کالبدی کارکردی شکل دهنده به هویت بافت های تاریخی شهر ایرانی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عناصر شکل دهنده هویت بافت تاریخی شهر ایرانی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۳۳۸
افت تاریخی شهر ایرانی اسام ی با ارزش کالبدی و فرهنگی نهفته در خود، از هویت شهری بالایی برخوردار است، در نتیجه حفظ بافت های تاریخی ب هعنوان هویتی ضروری برای ادامه حیات شهرها مطرح می گردد. در واقع هویت، پاسخی به پرسش در خصوص چیستی یا کیستی است که در بستر تاریخی جامعه شکل م یگیرد. یکی از دلایل اصلی بحران هویت امروزین شهرها را می توان نا کارآمدی بافت های تاریخی ذکر نمود. با گذر زمان، لاجرم، تغییر اتفاق خواهد افتاد، لیکن تداوم همراه با تغییر که پیوند بین گذشته با حال را ممکن می سازد، خود باعث تعاد لبخشی به این تغییر خواهد بود. تحقیق حاضر از نوع کیفی است و ب هدنبال بررسی عناصر شکل دهنده به هویت بافت های تاریخی شهر ایرانی اسامی به منظور مقابله با پدیده از دست رفتن هویت باف تهای مذکور است. روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش، توصیفی تحلیلی و روش جم عآوری داده ها مبتنی بر مطالعات کتابخان های و اسناد تاریخی است. بررس یها حا کی از آن است که عناصر اصلی شکل دهنده به هویت بافت تاریخی شهر ایرانی اسامی عبارتند از: ارگ، مسجد جامع، بازار، محل ههای مسکونی و شبکه معابر که از آن میان ارگ، مسجد جامع و بازار سه رکن اساسی شهر سنتی اسامی را ب هوجود می آورند. مسجد جامع ب هعنوان محوری ترین عنصر کالبدی در شهر اسامی و بازار، یکی از عین یترین نمودهای معماری و شهرسازی سنتی ایران است که به عنوان ستون فقرات و قلب تپنده شهر ایفای نقش م یکرده است. مقاله حاضر درصدد است تا با شناخت ماهیت هویت، به بررسی عناصر شکل دهنده شهرهای سنتی اسلامی کشور بپردازد تا به تمهیداتی منجر شود که به حفظ و تداوم حضور این عناصر در بافت های تاریخی شهرهای کشورمان کمک کند.
۴۲۴۷.

The Role of Neighborhoods’ Centers in the Development of Urban Sustainability (Case Study: Mahmudabad Neighborhoods, Mazandaran, Iran)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Neighborhood’s Centers Sustainability Neighborhoods Urban Design

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۵۲
As it is commonly understood, Urban neighborhoods play a significant role in developing urban sustainability as the smallest unit of city so that the formation and promotion of neighborhood identity, and focusing on social relationships would be in harmony with urban sustainability. It is believed that a dramatic change in spatial structure of urban neighborhood include a decline in levels of political, social and economic role of neighborhoods as long as they have had some disadvantages such as environmental pollution, marginalization, poor housing, socialpsychological and cultural damages, and particularly losing spiritual and material values as well in the recent decades. To limit these disadvantages associated with communities, neighborhood centers should be designed. The purpose of this study will analyze the concept of neighborhoods and neighborhoods’ centers and their effects on urban sustainability by descriptive- analytical approach and by gathering information through libraries and reviewing documents. This paper engages in analyzing components, dimensions, factors of sustainability and neighborhoods centers that integrated in the final model which characterized by practical-economic, environmental, empirical- aesthetic components; and, the validity of the used questionnaires based on factors of this model with 387 subjects (the selected sample) and the reliability of the questionnaires by using Cronbach Alpha through Bartlett Test and KMO factor at high level of 0/85 was proved. The level of significance of each component was reexامینed by concerning their effects on urban sustainability. By applying multiple- regression test, the statistical outcomes reveal that designing based on environmental components have the utmost impact on neighborhoods sustainability.
۴۲۴۸.

نقش محوری فضای باز در تحقق معماری پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: معماری پایدار فضای باز بومی ک‍وی‍ر نواحی گرم و خشک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۲
نتایج فاجعه آمیز استفاده بی رویه از منابع طبیعی و عدم توجه به مسائل زیست محیطی، طراحی پایدار و به دنبال آن معماری پایدار را اجتناب ناپذیر کرده است. پژوهش حاضر با تکیه بر ویژگی پایداری در معماری بومی ایران در مناطق کویری و همچنین با تأکید بر نقش جوهری فضاهای باز در این معماری بر آن است تا نقش کلیدی فضاهای باز را در خلق معماری بومی پایدار، مورد بررسی قرار دهد؛ لذا فضاهای باز به عنوان عناصر پایه معماری کویر مورد ارزشیابی قرار گرفته و با اصول پایداری مورد مقایسه تطبیقی قرار می گیرند. نتایج حاصل از پژوهش بر این مهم تأکید دارند که فضاهای باز در معماری بومی کویر نه تنها خود دارای مختصات پایداری محورند بلکه زمینه ساز دستیابی به پایداری بوده و نقشی اساسی در تحقق پایداری داشته اند. پژوهش به روش کیفی صورت گرفته و ابزار جمع آوری اطلاعات منابع مکتوب، اسناد و مشاهدات عینی بوده است.     
۴۲۴۹.

The developments Trend of Islamic Inscriptions in the Building Portals of Dezfoul City(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Architecture Islamic architecture reconstruction Epigraph Inscription Entrance Portal Dezfoul

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۱۱۵
In the architecture of Iranian traditional houses, the ornamentations available in the inscriptions of houses entrance portal express the identity of architects and personality of houses owners and are rooted in their religious and national beliefs and faiths. The main hypothesis of this research is changing the physique and application of religious contents in compliance with the thoughts and beliefs of people in Dezfoul historical city in the epigraphs of houses entrance portals. The objective of this study is reviewing the development trend of texts, concepts and physique of inscriptions as well as analyzing the factors effective on the quality and diversity of application of inscriptions. The present research is an applied study and descriptive-analytical method has been applied, and the data was collected by library and survey studies. The population of this research includes historical houses, houses damages in war (Iran & Iraq) and renovated and new tissue and new-built houses of Dezfoul, from Qajar era so far. Random sampling method has been applied in this study and dispersal area includes the city. Data analysis method in this study is qualitative and quantitative. The results of this study indicate that today the inscriptions available in the entrance portal of houses in Dezfoul comparing to inscriptions in Qajar1 and Pahlavi2 era is very simple and has lower aesthetic value. One of causes for such superficial and contextual gap between inscriptions seems to be the war and renovations during and after destruction.
۴۲۵۰.

A Reflection on Iran's Current Housing Situation based on the Affecting Factors(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Housing Housing Typology Economic indicators Socio-Cultural Indicators Demographic Indicators

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۹۱
Housing can be considered as one of the most important needs of each family and the provision of suitable housing for people has always been considered as one of the indicators of progress in any country. Because of the specific attitude to the issue of housing in Iran, in other words, turning it into an investment, the major part of the households' income has been accounted for housing. Given the importance of the matter, housing in Iran is affected by factors that often are considered as markers to assess the recession or boom in this sector. Among these factors, sociocultural, economic, and demographic indicators can be noted that play a very important role in the formation of housing patterns and are considered a basis to assess mutual impressions of each of the above factors in this sector. This paper is aimed to exامینe how each of the economic, cultural, social, and demographic indicators has effect on the current housing situation in Iran. This paper attempts to analyze independent and interactive effects of each of the indicators on the housing sector by the method of content analysis and library and then continues to find ways to improve what is seen in the housing typology. The results suggest that changes in cultural indicators have the most profound impact on housing typology in long-term period, while changes in economic factors affecting the housing pattern is very transient, superficial, and short-term.
۴۲۵۱.

ویژگی های اجتماعی-فرهنگی مسکن بومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسکن بومی سکونت ویژگی های اجتماعی-فرهنگی شیوه های زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۱
مسکن انسان، صرف نظر از ابعاد فیزیکی و ضوابط طبیعی و اقلیمی، تحت تأثیر عوامل فرهنگیِ جامعه، باورها و الزامات فرامادی زندگی قرار دارد که سکونت انسان را معنا می بخشند. در معماری مسکونی، عوامل اجتماعی-فرهنگی مؤثر بر زندگی روزمره مردم و شیوه های زیست آنان، ضوابطی مهم بر شاکله مسکن اعمال می کنند که مطالعه ویژگی های مسکن بومی بدون تعمق در آن کم فایده است. تدقیق در خصوصیات فرهنگی معماری مسکونی مردمی و برشمردن کارکردهای مسکن از این حیث، منشعب از ویژگی های اجتماعی-فرهنگی، کنش های متقابل و تعاملات انسان، موضوع این مقاله می باشد. بدین سبب سوال اصلی مقاله این است که کدام الزامات اجتماعی-فرهنگی شاکله مسکن بومی را تحت تأثیر قرار داده است و به بیان دیگر، بایسته های فرهنگی مسکن بومی چیست؟ این مقاله که نوعاً نظری و برگرفته از نظریات آمس راپاپورت و ادوارد هال می باشد، در پارادایم پساساختارگرایی و کیفی و تدقیق در زندگی روزمره نوشته شده است. گردآوری اطلاعات این مقاله بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و بررسی در مشاهدات میدانی شکل یافته و راهبرد تحقیق، توصیفی و تحلیلی است. اطلاعات مقاله مستقل از مستندات عددی و در فرآیند قیاس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله مسکن از منظر الزامات فرهنگی، بررسی شده است. تأثیر و تأثر عوامل طبیعی، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی بر یکدیگر و بر مسکن وابسته به زمان و مکان بوده و در مجموع روش های زیستی را شکل می دهند که یکی از مهم ترین عوامل شکل گیری مسکن بومی است. نتیجه پژوهش، مبین تقسیم کارکردهای فرهنگی در ارتقای کیفیت زندگی، پاسخ گویی به نیازهای فرامادی و دربرگیری ویژگی های اعتقادی در بناهای بومی است.
۴۲۵۲.

زلزله بم و درک معنایی ساکنان محلات مسکونی از اختلال در دلبستگی به مکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: زلزله بم اختلال در دلبستگی به مکان بازسازی پس از سانحه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۷۱
وقوع سوانح از عمده عوامل تغییر در مکان شناخته می شوند که در رابطه عاطفی بین فرد- مکان اختلال جدی وارد می کنند. تبعات این اختلال با تغییر در دلبستگی به مکان به شکل اضطراب و فقدان بروز می یابد که فرایندهای متأخر بازسازی سکونتگاه ها به دنبال کاهش این پیامدهای روانی است. با توجه به نقش بازسازی در بازآفرینی حس دلبستگی به مکان به عنوان سرمشقی برای عمل در جریان بازسازی سکونتگاه پس از سوانح، این پژوهش به دنبال تبیین نظریه، بر اساس درک و ارزیابی عوامل اختلال در دلبستگی به مکان در زلزله 1382 از دید ساکنان محلات مسکونی بم است. این پژوهش برمبنای ماهیت کیفی به روش پژوهش مردم نگاری همراه با مشاهدات میدانی و مصاحبه عمیق با ساکنان، با رویکردی میدان محور صورت گرفته است. تحلیل داده ها و تبیین نظریه نیز به روش «نظریه زمینه ای» انجام شده است. در این مطالعه با 40 نفر از ساکنان قدیمی محلات امامزاده زید و قصر حمید مصاحبه انجام شده که پیش از وقوع زلزله نیز در محلات مذکور ساکن بوده اند. بر اساس یافته های این پژوهش مهم ترین عوامل درک شده اختلال در دلبستگی به مکان در اثر وقوع زلزله بم به زعم ساکنان، از دست دادن عناصر هویت شهری چون ارگ و نخلستان ها و از بین رفتن حس خانه بوده که در سطح محلات با کاهش روابط اجتماعی خویشاوندی و همسایگی و تنزل هویت محله به دلیل تخریب کالبدی محله، توسط ساکنان تفسیر و معنا شده است. در نهایت ساکنان بمی اختلال در دلبستگی به مکان را به منزله نوعی «نوستالژی گذشته محله» ادراک و تفسیر کرده اند که در آن ها منجر به بی انگیزگی نسبت به محله موجود شده است. در این تجربه برخلاف تصور رایج امر بازسازی در ساخت کالبدی مسکن برای بازماندگان، بر اهمیت بازسازی عناصر هویت شهری همراه با تأمین زیرساخت های لازم برای ارتقای کیفیت زندگی و روابط اجتماعی در محله و احیای هویت محله ای در امر برنامه ریزی و طراحی بازسازی پس از بروز سوانح تأکید می شود.
۴۲۵۳.

برخی علل اهمیت یافتن صورت های هندسی و بازتاب آن در معماری و شهر سازی تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نمادهای هندسی معماری شهرسازی شکلهای هندسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۷۰
چگونگی شکل گیری برخی صورت های هندسی (شکل ها و حجم ها) به عنوان نشانه های آیینی مهم یا نماد و بازتاب آنها در فضاهای معماری و شهری موضوع مورد بررسی این پژوهش است. هدف از انجام این پژوهش نخست توجه به علل شکل گیری شکل های مربع، دایره، مثلث، مکعب، کره و هرم به عنوان صورت های مهم هندسی و نمادین و سپس بررسی بعضی از بازتاب های آنها در فضاهای معماری و شهری است. پرسش های تحقیق این است که چرا این ترکیب های هندسی اهمیت یافته اند؟ و چگونه در فضاهای معماری و شهری بازتاب پیدا کرده اند؟ مبانی نظری پژوهش بر این نظریه استوار است که جهان بینی و فرهنگ در جوامع کهن نقش مهمی در شکل گیری معنا و مفهوم های پدید آمده برای صورت های هندسی داشته است. از روش تحقیق تاریخی-تفسیری برای بررسی داده های این پژوهش استفاده شده است، زیرا داده های مورد مطالعه به طور عمده جنبه ای تاریخی دارند. جهان بینی، فرهنگ و برخی پدیده های محیطی، متغیرهای مستقل و صورت های هندسی نمادین، متغیرهای وابسته در این تحقیق به شمار می آیند. نتایج تحقیق نشان می دهد که جهان بینی، فرهنگ، طبیعت و برخی از پدیده های محیطی در شکل گیری نمادهای هندسی نقش داشته اند و این نمادها در برخی از فضاهای معماری و شهری بازتاب یافته اند.
۴۲۵۴.

The Sustainable Architecture of Bazaars and its Relation with Social, Cultural and Economic Components (Case Study: The Historic Bazaar of Tabriz)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: culture Historic Bazaars Socio-Economic Sustainable architecture Tabriz

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۶۷
Urban commercial quarters such as bazaars can be found all over the world, from Turkey to Egypt, from Tajikistan to Iran. In Iranian cities, bazaars have very specific and unique architectural features and they have played an important role as economic and social engines. In addition, bazaars are an integral part of the cultural geography of Iran and have contributed to the definition of urban development patterns. This paper aims to critically explore sustainable architectural elements in historic bazaars and their relation to social and cultural components. This paper’s theoretical exploration is developed by detailing relevant findings from a case study on the significance of the sustainable architectural elements of the historic Bazaar of Tabriz, and it debates the relationship between those architectural elements and socio-cultural and economic components. A qualitative methodology, specifically in-depth interviews with shop-owners and customers and in loco observation, was employed. Findings show that the Bazaar of Tabriz has preserved its sustainability both in terms of architecture, by rigorous preservation, and in terms of sociocultural and economic components, by maintaining an exciting daily dynamic and a healthy relationship between shopowners, customers, local administration and the city of Tabriz. The preservation of unique and authentic sustainable architectural features, together with the maintenance of public spaces, such as mosques and schools, benefits the population of Tabriz and brings visitors every day to the shopping area of the complex, thus maintaining a constant flux and social, cultural and economic dynamics.
۴۲۵۵.

Heritage Conservationin Hong kong (Policy and Planning Context Review)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: Heritage Conservation Hong Kong Policy and Planning Context Review

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۵۹
Since the enactment of the Antiquities and Monuments Ordinance in 1971 and the establishment of Antiquities and Monuments Office in 1976, the Hong Kong Government has set up several institutions with particular ordinances and schemes for Heritage Conservation. With the set-up of government initiatives, yet the protection of physical and cultural heritage is still limited due to the ambiguity of policy and planning. So, the main aim of this paper is to identify the loopholes of existing policy and planning of heritage conservation and to suggest revised policy framework. After a thorough review towards the existing policy framework of heritage conservation in Hong Kong, together with the lessons learnt from international case studies (Singapore, Australia and Macao), it is found that six major deficiencies affecting the different aspects within the process of heritage conservation in Hong Kong. They are: Insufficient coverage of heritage’s context; inadequate institutional capacity; limited conservation approaches for privately-owned buildings; inadequate incentives; shortage of funding sources; and lack of transparency. After the identification of deficiencies from the existing heritage conservation policies and institutional arrangement, a new set of recommended policy is suggested to improve the deficiencies. The recommended policy framework contains four aspects: Revision of political system; provision of integrated conservation approaches and incentives; diversification of funding sources and widening of public participation.
۴۲۵۶.

بررسی فضاهای نابرابر شهری در تهران (سال های 1375 تا 1390)

کلید واژه ها: نابرابری فضایی نابرابری اجتماعی انسداد اجتماعی فضاهای نابرابر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۵۷
در پژوهش حاضر روند نابرابری های فضایی در تهران موردبررسی قرار می گیرد. برای بررسی فضاهای نابرابر شهری در تهران، توزیع شاخص های اقتصادی، اجتماعی و مطلوبیت فضا و رابطه آن ها مورد بررسی قرار می گیرد. این شاخص ها از تحلیل ثانویه نتایج تفصیلی سرشماری های نفوس و مسکن و طرح های جمع آوری اطلاعات قیمت و اجاره مسکن در سال های 1375، 1385 و 1390 بر اساس مدل سطح بندی موریس محاسبه می شوند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که توزیع مطلوبیت فضا با توزیع شاخص های اجتماعی و اقتصادی رابطه معناداری دارد، به طوری که این رابطه در هر سه دوره سرشماری تأیید می شود. گرچه توزیع شاخص های اقتصادی و اجتماعی در طی 15 سال موردبررسی متوازن تر می شود، ولیکن در توزیع شاخص مطلوبیت فضا تغییر محسوسی رخ نمی دهد. همچنین در سا ل های 1385 و 1390 برخلاف سال 1375 رابطه همبستگی میان شاخص های اجتماعی و مطلوبیت فضا بیش از رابطه همبستگی میان شاخص های اقتصادی و مطلوبیت فضا محاسبه می شود که نشان از افزایش تأثیرپذیری شاخص مطلوبیت فضا از شاخص اجتماعی دارد. آزمون رگرسیون و محاسبه ضریب تعیین تعدیل شده نیز نتایج مشابهی را نشان می دهد؛ بطوری که در سال 1375 شاخص اقتصادی 72 درصد از واریانس تغییرات شاخص مطلوبیت فضا را تبیین می کند. در سال های 1385 و 1390 شاخص اقتصادی از معادله رگرسیون خطی خارج و شاخص اجتماعی بدان وارد می شود. در این سال ها شاخص اجتماعی به ترتیب توان تبیین 59 درصد و 68 درصد از واریانس تغییرات شاخص مطلوبیت فضا را می یابد.
۴۲۵۷.

نقش مواد تغییر فاز دهنده در بهبود و احیای عملکرد بادگیر؛ مطالعه موردی: اقلیم گرم و مرطوب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بادگیر مواد تغییر فاز دهنده سرمایش ایستا تهویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۲۰۹
اهداف: در معماری سده اخیر ایران استفاده از روش های آسایش حرارتی ایستا فراموش شده و جای خود را به روش های پویا داده اند که در کنار محدودیت ها و بحران های زیست محیطی، هزینه های گزاف و بعضاً کاهش دسترسی به انرژی الکتریکی را موجب شده است؛ در نتیجه لزوم استفاده از عناصر و روش های ایستا به ویژه در اقلیم های گرم که انرژی الکتریکی بیشتری مصرف می شود ضروری می نماید. یکی از مهم ترین عناصر معماری سنتی ایران بادگیر است که به سبب سادگی عملکردی و استفاده از انرژی باد همچنان دارای قابلیت کارکردی است. همچنین در سالیان اخیر به کارگیری فناوری های نوین در ساختمان، همچون مواد تغییر فاز دهنده، باعث احیای روش های ایستا و صرفه جویی قابل ملاحظه در مصرف انرژی شده اند. لذا پژوهش حاضر تلاش نموده است تا با کاربرد این مواد در ساختار بادگیر به بهبود عملکردی آن در ایجاد سرمایش ایستا کمک نماید. روش ها: پژوهش توسط مدل سازی جریان هوا در کانال بادگیر در نرم افزار فلوئنت و مقایسه دمای ورودی و خروجی آن انجام گرفته است. در این راستا سه مدل- فایبرگلاس و دو نوع مواد تغییر فاز دهنده با دمای پافشاری متفاوت به عنوان پوشش دیواره بادگیر- آزموده شد. یافته ها: آزمون مدل ها نشان داد که پوشش مواد تغییر فاز دهنده بسیار بیشتر از پوشش فایبرگلاس (حداقل بین °C ۴/۵ تا °C ۵/۵) در کاهش دمای خروجی بادگیر موثر بوده اند. نتیجه گیری: این میزان از سرمایش، حداقل سه ماه از فصل گرما و مدتی از شبانه روز در اقلیم گرم و مرطوب قشم را پوشش می دهد و نقش زیادی در کاهش مصرف برق ایفا خواهد نمود.
۴۲۵۸.

نسبت توسعه و حفاظت در شهر؛ باز خوانی مدل توسعه شهر یزد از منظر تعامل میان رویکردهای توسعه و حفاظت از بخش های قدیم در بازه زمانی قرن 5 تا 13 هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه حفاظت شهر توسعه حفاظت محور شهر تاریخی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۱۱
نسبت توسعه و حفاظت، از موضوعات چالش برانگیز در ادبیات شهرسازی به شمار می رود. از زمان شکل گیری نظریات و تئوری های مرمت و توسعه شهری، رویکردهای متفاوتی در راستای پاسخگویی به این چالش پیش رو، پدید آمده است. برخی، اقدامات حفاظتی را مانعی در مسیر پیشرفت و توسعه تلقی کرده و عده ای، توسعه را مانعی در مسیر حفاظت از سرمایه های انسانی می دانند. در مقاله حاضر، مدل توسعه شهر تاریخی یزد با تجربه حیاتی چند صد ساله، در بازه زمانی قرن 5 تا 13 ه.، با استناد بر روش تحقیق توصیفی_ تاریخی و استدلال منطقی مورد مطالعه قرار گرفته است. بازخوانی این مدل موفق توسعه از منظر چگونگی تعامل رویکردهای توسعه و مؤلفه های حفاظتی، می تواند راهکاری کاربردی را در پاسخ به چالش موجود ارائه دهد. بررسی مشخصات این مدلِ توسعه - توسعه حفاظت محور-، بیانگر اهمیت تعامل پویا میان رویکردهای توسعه و حفاظت و توجه به بخش های موجود در راستای حفظ تداوم حیات شهری است؛ این مدل از توسعه، در قالب اقدامات زایشی (نوسازی) و تکمیلی (بازسازی، بهسازی و نوسازی)، نه تنها زمینه ساز رشد کمّی شهر بوده،  بلکه ارتقای کیفی بخش های موجود شهری را نیز با اولویت دادن به اقدامات حفاظتی موجب شده است.
۴۲۵۹.

پنجره ی هوا جریان عنصری کارآمد در کاهش مصرف انرژی ساختمان در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پنجره ی هواجریان تهویه انتقال حرارت کاهش مصرف انرژی بازیافت حرارت کنترل کیفیت هوای داخل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۵
در چند دهه ی گذشته و مقارن با شروع بحران انرژی در جهان، تلاش ها در جهت کاهش مصرف انرژی در حوزه ی ساخت وساز، منجر به عایق کاری های وسیع پوسته در ساختمان های نوساز و قدیمی شد. عایق کاری به معنای جلوگیری از انتقال حرارت و نیز جلوگیری از نشت و نفوذ هوای سرد، متخصصان صنعت ساختمان را در سراسر جهان با چالش جدیدی در ارتباط با کیفیت هوای درون و چگونگی تأمین هوای تازه مواجه کرده است. این چالش، هنگامی که در کنار گرایش به استفاده از سطوح گسترده ی شیشه ای در ساختمان ها قرار گرفته است، منجر به ابداع نوع جدیدی از پنجره گردیده که تا حدی به مشکلات با شیوه ای نوین پاسخ می دهد. هدف مقاله ی حاضر، معرفی و امکان سنجی استفاده از این پنجره ی جدید به صورت بومی است. برای دست یابی به این هدف، به بررسی ساختاری پنجره با استفاده از شبیه سازی های کامپیوتری و انجام محاسبات عددی پرداخته شده است تا در پرتوی آن، به بهترین ساختار با عملکردی بهینه در اقلیم شهر تهران دست یابیم. نتایج پژوهش نشان دهنده ی توانایی بالای این پنجره در راستای افزایش بهره وری سطوح شیشه ای (کاهش مصرف انرژی در هر دو بخش انتقال حرارت و تهویه) در مقایسه با پنجره های چند جداره ی معمولی است.
۴۲۶۰.

ارزیابی نقش خلوت در ارتقای دلبستگی به مکان در خوابگاه های دانشجویی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دلبستگی به مکان خلوت مطلوب رفتارهای خلوت خوابگاه دانشجویی دانشگاه شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۸۷
ساکنین خوابگاه های دانشجویی، علاوه بر دستیابی به تجارب جدید در تعامل با دیگران، از محیط خوابگاه همچون خانه، عملکرد تامین حریم شخصی خود را انتظار دارند. بنابراین میزان رضایت افراد از محیط خوابگاه بسیار متاثر از کنترل قلمرومکانی و تامین خلوت مطلوب آنها است. دستیابی به خلوت مطلوب در خوابگاه دانشجویی می تواند علاوه بر ایجاد تصویر ذهنی مثبت در ساکنین، ارتباط عاطفی میان افراد و محیط را افزایش دهد. لذا پژوهش حاضر به این مسئله که تامین خلوت مطلوب در محیط خوابگاه می تواند بر میزان دلبستگی دانشجویان تاثیرگذار باشد، می پردازد. به این منظور پس از تشریح مفاهیم خلوت، دلبستگی به مکان و عوامل موثر بر آنها، با کمک پرسشنامه به بررسی ساز و کار شکل گیری خلوت و سنجش وضعیت دلبستگی به مکان در خوابگاه های دانشجویی پرداخته شد. به همین منظور پیمایش در سه خوابگاه از دانشگاه شیراز تحت عناوین خوابگاه های دخترانه رودکی و ولایت و خوابگاه پسرانه شهید دستغیب انجام شد. جهت تحلیل های کمی و کیفی پیمایش از نرم افزار spss و تحلیل محتوای مصاحبه ها استفاده شد. نتایج پژوهش بیانگر آن بود که میزان دلبستگی ساکنین خوابگاه های دانشجویی از محیط زندگی شان تا حد زیادی متاثر از کیفیت تامین خلوت مطلوب برای افراد در محیط خوابگاه است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان