فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۸۱ تا ۲۰۰ مورد از کل ۲۷۰ مورد.
۱۸۱.

گفتمان های غالب غربی ها در مورد اسلام/ مسلمانان: مطالعه موردی منتخبی از کاربران انگلیسی زبان فیس بوک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام هراسی اسلام رومی (غربی) اسلام دوستی انگلیسی زبانان تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 684
در این پژوهش تلاش شده تا چگونگی مواجهه اسلام و غرب، بسترهای آسیب زا و راه های تعامل سازنده بین این دو، در فضایی که به مدد شبکه های اجتماعی چون فیس بوک برای کنار هم قرار گرفتن افراد از ملیت ها و ادیان مختلف فراهم آمده است، مورد مطالعه قرار گیرد. محقق طی یک دوره بیش از دوسال مشاهده مشارکتی، در فیس بوک حضور داشته که طی آن ۱۹ مصاحبه و مجموعه ای سند در مقوله های کلی «اسلام هراسی»، «اسلام رومی (غربی)»، «اسلام دوستی» و «اسلام حقیقی» برگرفته از چارچوب نظری تحقیق جمع آوری شده و پس از کدگذاری مورد تحلیل گفتمان انتقادی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که فیس بوک با وجود اینکه یک بستر ارتباطی آمریکائی است و نقدهای بسیاری به آن وارد است، بستر مناسبی جهت ترویج گفتمان اسلام حقیقی بوده و گفتمان حمایت از اسلام و مسلمانان به خصوص در مورد «فلسطین» گفتمان غالب می باشد. گفتمان اسلام رومی کمرنگ تر از سایرین و بیشتر با بیان جلوه ای رحمانی و زینت شده نوعاً نه از اسلام حقیقی بلکه از اسلام تکفیری مورد حمایت غربیان و بسترساز حملات اسلام هراسانه بیان شده و اسلام هراسی نیز با رویکردی توده وار و اعتراض کننده به رسانه های اصلی و تساهل گری مسئولین غربی بیان می شود. دوگانه اسلام هراسی و اسلام رومی (غربی) در کنار هم در فیس بوک نیز زمینه ای را برای هل دادن مسلمانان از اسلام و کششان به استحاله در فرهنگ غربی پدید آورده اند.
۱۸۲.

موقعیت سازهای ملی گرایانه هرمنوتیکی در سیاست گذاری فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: موقعیت سازهای کلیدی هرمنوتیکی سیاست گذاری فرهنگی ملی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 884 تعداد دانلود : 517
علی رغم این که در اسناد بالادستی نظام، ملی گرایی در کنار وحدت اسلامی ارج نهاده شده است، لیکن در عمل به دلیل این که این مفهوم در لایه های بعدی، جاری و ساری نشده، امواج بلاتکلیفی ها، سیاست گذاران فرهنگی و عمومی را در این حوزه، آگاهانه یا ناآگاهانه رنج می دهد. سیاست گذار با هر اتخاذ موضع، یک موقعیت هرمنوتیکی را برای خود ایجاد می کند و ادراکِ پسینِ وی تحت تأثیرِ گزینش پیشین است. این گونه موقعیت ها موقعیت سازهای هرمنوتیکی هستند که بعضی از آن کلیدی است و با هر گزینش، سریالی از موقعیتهای هرمنوتیکی در حیطه ملی گرایی بوجود خواهد آمد. در این پژوهش با بهره گیری از استراتژی «تحلیل مضمون»، «ISM» و «پارتو»، رویارویی ها در حیطه ملی گرایی استخراج و طی 11 مرحله موقعیت سازهای کلیدی هرمنوتیکی مشتمل بر: «میراث فرهنگی یا فرهنگ معاصر» و «جهان شمول گرایی فرهنگی یا درون گرایی فرهنگی» تعیین و تبیین شده است. در خاتمه اصلی ترین مسائل هرمنوتیکی در قلمرو ملی گرایی بررسی شده است.
۱۸۳.

انسان شناسی زبان شناختی» و نقش آن در استخراج جهان بینی و گفتمان های موجود در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم انسان شناسی زبان شناختی استعاره جهان بینی قرآن گفتمان های قرآنی زبان قرآن جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 405 تعداد دانلود : 644
«انسان شناسی زبان شناختی» از رویکردهای نوین انسان شناسی است که به استخراج مؤلفه های فرهنگیِ موجود در زبان های مختلف می پردازد، چه نزد ایشان «زبان» به مثابه ذخیره ای فرهنگی به شمار می آید. مواجهه با متون دینی، به شکل خاص، قرآن کریم از دریچه این دانش، دستاوردهای بسیار مهمی در ترسیم ساحت های انسان شناختیِ قرآن کریم در برخواهد داشت. به شکل خاص در جستار پیش رو بر دو حوزه تمرکز شده است: نخست «استعاره و نقش آن در ترسیم جهان بینیِ حاکم بر دیدگاه کاربرانِ زبان» و دوم «زبانِ قرآن و جنسیت». در این حوزه نیز به کاربردهایِ جنسیتی در زبان قرآن کریم توجه داده شده و از رهگذر دسته بندی کاربردهایِ جنسیتی یاد شده، تا حد زیادی زمینه تبیین رویکرد انسان شناختیِ قرآن فراهم خواهد شد. این بررسیِ اجمالی حکایت از آن دارد که بررسی ابعاد زبان شناختیِ قرآن کریم از طریقِ روی آوردهای انسان شناختی، دریچه های جدیدی به روی مطالعات قرآن و حدیث گشوده و قادر است بسیاری از معضلاتِ اعتقادی و تفسیری را نیز مرتفع نماید.
۱۸۴.

جستاری فقهی در مواجهه حکومت اسلامی با تهدیدات امنیتی عرصه فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رسانه اخلاق اسلامی اعتماد سیاسی خبر صداوسیما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 866 تعداد دانلود : 127
تهدید علیه حکومت ها گرچه غالباً سخت افزاری و با هدف تغییر ساختار سیاسی بوده است ولی روزبه روز باتوجه به درک اهمیت عرصه فرهنگ توسط دشمن، جنبه نرم افزاری تهدیدها بیشتر شده است. در این رویکرد فرهنگ به عنوان یکی از کلان نظام های اجتماعی که تأثیرات گسترده ای بر سایر نظام ها از جمله ساختار سیاسی، امنیت و ... دارد، موردتوجه دشمن قرار گرفته و بدین وسیله در عصر حاضر و به طور خاص پس از پیروزی انقلاب اسلامی هجمه ها به فرهنگ اسلامی در قالبی سازماندهی شده و هدفمند بروزیافته و عناصر رکنی فرهنگ اسلام را به منظور ازبین بردن حاکمیت مکتب اسلام بر جامعه، مورد تهدید قرار داده است. گرچه در اسلام با وجود احکامی از جمله امربه معروف و نهی ازمنکر، نقشی به سزا برای مردم در صیانت از فرهنگ اسلامی تعریف شده ولی باتوجه به سازمان مند بودن اقدامات بسیاری از مهاجمان فرهنگی، مواجهه با آنها جز با پشتوانه و قدرتی حاکمیتی جهت رصد و حذف ریشه های تهدید قابل تحقق ناست. این در حالی است که باتوجه به توسعه مفهوم امنیت در عصر حاضر به عرصه های فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و ...، مواجهه با تهدیدات امنیتی عرصه فرهنگ، اضافه بر مواجهه با تهدیدات سخت و نیمه سخت، از وظایف اساسی حکومت ها از جمله حکومت اسلامی محسوب می شود. نگارنده با پژوهشی میان رشته ای از نوع تحقیقات تحلیلی - اسنادی با روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، ضمن موضوع شناسی بعد امنیتی عرصه فرهنگ و مؤلفه های مواجهه با تهدید امنیتی، پس از بررسی در منابع فقهی و ادله نقلی و عقلی و بازخوانی الگوی گروه های حسبه، معتقد است همان طور که حکومت اسلامی برای مواجهه با تهدیدهای سخت و نیمه سخت دارای تشکیلاتی منسجم تحت عنوان دستگاه امنیتی اطلاعاتی است، ضروری است برای مواجهه با تهدیدهای نرم نیز به تأسیس نهاد حکومتی امنیت فرهنگی بپردازد که سه نوع مأموریت اساسی را به عنوان نقش آفرینی حکومت اسلامی برای مواجهه با تهدیدات امنیتی عرصه فرهنگ متصور می سازد.
۱۸۵.

نقش تعدیل کننده جهت گیری مذهبی اسلامی در رابطه مسئولیت پذیری چند بعدی با شادکامی دینی متأهلین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام شادکامی دینی جهت گیری مذهبی اسلامی مسئولیت پذیری چندبعدی متأهلین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 298 تعداد دانلود : 340
همواره طی دوره های گوناگون زندگی انسان، تلاش برای کسب شادکامی و آرامش بیشتر و کنکاش در جهت یافتن همبسته های آن، در اولویت های نظام بشریت قرار داشته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تعدیل کنندگی جهت گیری مذهبی اسلامی در رابطه مسئولیت پذیری چندبعدی با شادکامی دینی است. جامعه آماری متأهلین منطقه یک تهران می باشند و نمونه مورد نظر با روش نمونه گیری در دسترس و گلوله برفی در تعداد 385 نفر که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شده اند، انتخاب گردیده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش رگرسیون تعدیل شده، رگرسیون چندمتغیره هم زمان و ضریب همبستگی پیرسون بوسیله نرم افزار spss انجام گردید. نتایج حاصل پژوهش بیانگر آن است که جهت گیری مذهبی اسلامی در رابطه مسئولیت پذیری و شادکامی به طور مثبت تعدیل ایجاد می کند و سبب افزایش این ارتباط می گردد. هم چنین مسئولیت پذیری چندبعدی و مؤلفه های آن (به جز مسئولیت در برابر طبیعت) به طور مثبت و معنادار پیش بینی کننده شادکامی اسلامی است. (37/0=R2، 0.05>p) جهت گیری مذهبی اسلامی و مؤلفه های آن نیز به طور مثبت و معنادار 75% واریانس شادکامی اسلامی را پیش بینی می کند. ( 76/0=R2، 0.05>p) و در نهایت تمامی مؤلفه های شادکامی اسلامی، توسط مسئولیت پذیری و جهت گیری مذهبی قابل پیش بینی است که بیشترین توان پیش بینی در رابطه با زیرمقیاس عاطفی معنوی و کمترین توان مربوط به صفات شخصیتی است.
۱۸۶.

الگوی هنجاری ارتباطات انسانی در اندیشه آیت ا... جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ارتباطات هنجار الگو انسان جامعه حسن معاشرت وحدت عدالت آیت الله جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 521 تعداد دانلود : 527
تأمل در نظام خلقت، حاکی از مجموعه ای از روابط اعم از روابط بین موجودات مادی و غیرمادی و همچنین موجودات ذی روح و بی روح به عنوان مبنا و محور عالم می باشد. از بین این روابط، ارتباطات اجتماعی انسان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده چرا که روابط انسانی و مناسبات اجتماعی دشوارترین رابطه به لحاظ معرفتی و سخت ترین مناسبات به لحاظ عملی است. در این میان شناخت نظرات اندیشمندان جامعه زمینه های کاهش دشواری های معرفتی و سختی های مناسبات عملی ارتباطات انسانی را فراهم می سازد. در این مقاله برای بررسی و شناخت اندیشه ارتباطات انسانی آیت ا... جوادی آملی از روش پژوهش فراترکیب آثار موجود آیت ا... جوادی آملی استفاده شده است. به طورکلی روابط انسان مؤمن از منظر آیت ا... جوادی آملی در سه حوزه «اسلامی»، «توحیدی» و «انسانی» تبیین می شود. منظور ایشان از روابط در حوزه اسلامی، ارتباط با کلیه مسلمانان جهان است. ارتباطات در حوزه توحیدی همان ارتباط با موحدان (مسیحی ها، یهودی ها، زردشتی ها و همه کسانی که خدا را قبول دارند) بوده و ارتباطات در حوزه انسانی، مربوط به انسانیت فارغ از هرگونه دین و آیین ایشان است. ارتباط انسان مؤمن در هر یک از این حوزه ها از چهار اصل کلی و شاخصه کلان «توحید، عدالت، وحدت و حسن معاشرت» پیروی می کند. بر اساس دیدگاه آیت ا... جوادی آملی هر حوزه شامل قلمروهای ارتباطی خاص با شاخصه ارتباطی ویژه خود است، ضمن اینکه بعضی از قلمروها در هر سه حوزه مشترک می باشند. در حوزه اسلامی، قلمروهای ارتباطی به ترتیب عبارت اند از: ارتباط با پیامبر (امام و نایب خاص و عام ایشان) با شاخصه محبت و اطاعت (پذیرش ولایت)، ارتباط با والدین با شاخصه احسان و مصاحبت، ارتباط با همسر، فرزندان و خویشان با شاخصه مودت و رحمت، ارتباط با یتیمان و مساکین با شاخصه احسان و مصلحت، ارتباط با همسایه، همنشین و همراه، با شاخصه احسان و نصرت، ارتباط با مؤمنین و مسلمانان با شاخصه اخوت. در حوزه توحیدی ارتباط با اهل کتاب با شاخصه اتحاد و مسالمت موردتوجه آیت ا... جوادی آملی قرارگرفته است. توصیه آیت ا... جوادی آملی در حوزه بین المللی این است که مسلمین ضمن زندگی مسالمت آمیز با کفار نسبت به ایشان ولایت و اطاعتی نداشته باشند. در خصوص ارتباط با طاغوت در خارج و منافقین در داخل جامعه اسلامی، برائت و جهت ارتباط با مستکبرین که با مسلمانان جنگ دارند دستور به مبارزه عادلانه می دهد.
۱۸۷.

طراحی الگوی فرآیند مدیریت تصویر در صداوسیما(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت تصویر مدیریت پیام مدیریت برداشت باز مهندسی فرآیندها سازمان صداوسیما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 226 تعداد دانلود : 670
در جهانی که پیشرفت های ارتباطاتی تقریباً بر همه مسائل جهان سایه افکنده است، مؤلفه های سیاسی قدرت نیز از این مسئله متأثر شده اند. امروزه علاوه بر ارتباطات دیپلماتیک دولت ها، دیپلماسی عمومی در بسترهای مختلفی از جمله فضای رسانه ای بروز و ظهور یافته و رادیو و تلویزیون یکی از اصلی ترین فرصت هایی است که از طریق آن می توان انگاره های هدفمندی را با بهره گیری از مفاهیم حوزه مدیریت تصویر به مخاطبین منتقل کرد. در واقع هدف نهایی فرآیند مدیریت تصویر، ایجاد و ارائه انگاره هایی هدفمند از اشخاص، رویدادها و موضوعاتی است که متناسب با مأموریت یک رسانه بوده و با بهره گیری از ظرفیت های پرداختی و فرآوری رسانه ای بتواند حتی المقدور انگاره هایی حساب شده و مطلوب را به مخاطبین منتقل کند. این تحقیق با اتخاذ رویکردی فرآیندی به عنوان رهیافت مختار پژوهش، تلاش داشت تا با بهره گیری از روش مصاحبه عمیق، ضمن شناسایی اهرم های تغییر این فرآیند بر مبنای روش باز مهندسی کندور، فرآیند مطلوبی را برای مدیریت تصویر در رسانه ملی پیشنهاد نماید. به همین منظور خروجی مصاحبه با بیست نفر از کارشناسان، اساتید و پژوهشگران ارتباطات و تعدادی از مدیران و مشاوران رسانه ملی کدگذاری و مقوله بندی شد تا با استفاده از نرم افزار آی مایندمپ، 200 مفهوم استخراج شده به 70 مفهوم تقلیل یافته و در نهایت مدل ریلی فرآیند مدیریت تصویر ارائه شود. این مدل از شش نظام حمایتی و چهار نظام اصلی تشکیل شده است که در یک نگاه سیستمی، فرآیند پیشنهادی مدیریت تصویر در رسانه ملی را شکل می دهند.
۱۸۸.

طراحی مدلی برای تبیین سواد رسانه ای در نظام آموزشی دوره دوم متوسطه ایران (پژوهشی بر اساس نظریه مبنایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ی درسی عناصر مدل سواد رسانه ای نظریه مبنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 488 تعداد دانلود : 81
اعتلای سواد رسانه ای مرهون پژوهش های علمی و سازمان یافته آن است. نقش اصلی که سواد رسانه ای در این میان ایفاد می کند، موضوع اصلی این مقاله حاضر است که به منظور ارائه ی مدلی برای تبیین سواد رسانه ای در دوره متوسطه انجام گرفته. روش پژوهش، سندکاوی و نظریه برخاسته از داده ها (نظریه مبنایی) و از نوع  تحقیقات کاربردی، ازنظر نوع داده ها کیفی، نحوه اجرا توصیفی است. جامعه ی آماری پژوهش ، شامل 2 گروه است. نخست متخصصان سواد رسانه ای، برنامه ریزان آموزشی و معلمان سواد رسانه ای که از آن ها برای تعیین عناصر جهت طراحی مدل مطلوب، مصاحبه به عمل آمد دوم کارشناسان سواد رسانه که برای اعتبار مدل استفاده شد. حجم نمونه برای مصاحبه 12 و برای اعتبارسنجی مدل  35 نفر استفاده شده. روش تجزیه وتحلیل شامل سه مرحله ی کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام و به شیوه نظریه مبنایی در قالب شبکه ی مضامین پایه، سازمان دهی شده. یافته ها نشان می دهد مدل مدنظر شامل یک مضمون فراگیر، 7 مکانیسم سازمان دهنده است که در آموزش و برنامه ریزی کتاب سواد رسانه ای به آن تأکید می شود. یافته ها حاکی از آن است سواد رسانه ای دارای 2 درون مایه مهم شامل نهاد آموزش وپرورش و صداوسیماست که به عنوان عوامل تأثیرگذار در زندگی مخاطبان موردتوجه است. هدف اصلی در این پژوهش، مطالعه عمیق نتایج فرایند آموزش سواد رسانه ای در کشورهای مذکور، جهت الگو و هدایت، آموزش و تربیت دانش آموزان از طریق افزایش کیفیت آموزش سواد رسانه ای، شیوه تدریس و محتوای آموزشی است.
۱۸۹.

وضعیت سنجی روابط میان فردی مدیران ناجا با نگاهی به سیره پیامبر اعظم(ص) (مورد مطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم انتظامی امین)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتباطات میان فردی پلیس پیامبر اسلام (ص) گشودگی همدلی حمایتگری مثبت گرایی تساوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 963 تعداد دانلود : 495
زمینه و هدف: اصلاح و تقویت ارتباطات میان فردی یکی از ضروریات زندگی اجتماعی است. هدف اصلی این مقاله، بررسی وضعیت موجود تعاملات میان فردی کارکنان پلیس و ارائه راهکارهایی برای پوشش دادن ضعف های احتمالی و بهبود و تقویت نقاط قوت تعاملات میان فردی افراد پلیس با نگاهی به سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است. روش: روش تحقیق توصیفی-کاربردی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن کلیه افراد پلیس با درجه ستوان یکم تا درجه سرهنگی است که در رسته های مختلف ناجا خدمت می کنند و به عنوان دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه علوم انتظامی امین مشغول به تحصیل هستند. تعداد کل این دانشجویان به عنوان جامعه آماری 210 نفر است. که به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب و با استفاده از جدول مورگان به تعداد 136 نفر انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات، میدانی و ابزار آن پرسشنامه محقق ساخته بوده است. یافته ها و نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان داد که برای مدیران ناجا، از میان پنج ویژگی اساسی ارتباطات میان فردی، بُعد گشودگی از همه ابعاد مهم تر بوده و بُعد مثبت گرایی از همه ابعاد کم اهمیت تر بوده است. اولویت بندی ارتباط میان فردی با استفاده از ضریب فریدمن نشان داد که «تساوی» در رتبه اول، همدلی در رتبه دوم، گشودگی و حمایتگری و مثبت گرایی به ترتیب در رتبه های سوم تا ششم قرار دارند. بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که مؤلفه های پنجگانه مطرح شده در مدل «دویتو» و «گیب» در سیره پیامبر اعظم(ص) وجود دارد و آموزش این مؤلفه ها می تواند در بهبود مهارت های برقراری ارتباط میان فردی پلیس مفید باشد.
۱۹۰.

رابطه سواد رسانه ای با میزان پذیرش شایعات در بین مخاطبان شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رسانه سواد رسانه ای شایعه پذیرش شایعات شبکه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 841 تعداد دانلود : 673
هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی رابطه سواد رسانه ای با میزان پذیرش شایعات در بین مخاطبان شبکه های اجتماعی است. پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از کلیه اعضای فعال شبکه های اجتماعی اینستاگرام و تلگرام است. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری سهمیه ای استفاده شد که 360 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از روش میدانی و کتابخانه ای استفاده شد و ابزار مورداستفاده پرسشنامه بوده است. پرسشنامه سواد رسانه ای قربانی، نیوشا و شاطریان (1395) که سه مؤلفه تنوع و مهارت استفاده، جمع آوری و تولید اطلاعات و نگاه انتقادی را مورد سنجش قرار می دهد و پرسشنامه پذیرش شایعات کیم و باک (2010) با 5 عامل انتقال شایعه، قوه استدلال، هیجانات منفی، اعتبار منبع، شکل گیری باور انتخاب شدند. برای تعیین روایی ابزار پژوهش از روایی محتوا و برای تعیین پایایی ابزار از آلفای کرونباخ استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، واریانس و انحراف معیار) و آزمون های آماری استنباطی (آزمون کلموگروف اسمیرنوف، تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، رگرسیون، تحلیل واریانس یک راهه) استفاده به عمل آمد. نتایج به دست آمده از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد: میزان سواد رسانه ای کاربران شبکه های مجازی در حد متوسط است؛ میزان پذیرش شایعات بالاتر از حد متوسط است؛ بین سواد رسانه ای و مؤلفه های آن با پذیرش شایعات در بین کاربران رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد و ضریب تعیین به دست آمده نشان می دهد که حدود 35 درصد از تغییرات پذیرش شایعات در بین کاربران ناشی از کمبود سواد رسانه ای آنهاست. از بین مؤلفه های سواد رسانه ای هر سه مؤلفه تنوع و مهارت استفاده، جمع آوری و تولید اطلاعات و نگاه انتقادی قدرت پیش بینی کنندگی پذیرش شایعات را دارند.
۱۹۱.

بررسی ابعاد و اجزای ذهنی مشارکت جمعی در پیاده روی اربعین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اربعین ایستارها ایماژها انگاره ها و تفسیرها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 10 تعداد دانلود : 585
در طول تاریخ تشیع؛ مناسک عاشورایی، آمیختگی شدیدی با وجدان جمعی پیروان این مذهب داشته است. در این میان آیین پیاده روی اربعین که در سال های اخیر تحولات شگرفی را به خود دیده، یک پدیده اجتماعی - فرهنگی ویژه و چندوجهی است که از زوایا و مناظر مختلف پژوهشی از جمله معنا و سازوکارهای درونی شایسته تأمل و توجه است. ازاین رو مقاله حاضر قصد دارد با تمرکز بر میدان مشارکت جمعی در پیاده روی اربعین ضمن تفکیک این میدان به سه لایه آشکار، نیمه آشکار و پنهان به توصیف ویژگی های متمایز و منحصربه فرد ابعاد و اجزای پنهان این میدان اجتماعی و یا به عبارتی جهان ذهنی مشارکت کننده بپردازد. برای نیل به این هدف 17 مصاحبه با خادمین و موکب داران ایرانی به عنوان گروهی که بیشترین سطح و حوزه درگیری را با پدیده پیاده روی اربعین دارا هستند؛ پیش گرفته شده است. بررسی و واکاوی محتوای مصاحبه ها با کمک ترکیبی از روش های تحلیل مضمون و نمونه سازی آرمانی صورت گرفت. در نهایت پس از سه مرحله کدگذاری، 13 مضمون فرعی در توضیح جهان ذهنی مشارکت کننده پیاده روی اربعین استخراج شد که ذیل چهار مضمون اصلی ایستارها، ایماژها، انگاره ها و تفسیرها جای گذاری و تشریح گردید.
۱۹۲.

تحلیل رویکرد ارتباطات امام صادق(علیه السلام) با سران فرقه زیدیه(با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان روایی پدام (PDAM)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام صادق (ع) ارتباطات مدل زیدیه نظریه پردازان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 801 تعداد دانلود : 328
امام صادق (علیه السلام) به عنوان صاحب مکتب جعفری، تکیه گاه اصلی شیعه از نظر فکری و عقیدتی می باشد. بخش قابل توجهی از احادیث و علوم اهل بیت (علیهم السلام) توسط این امام همام گسترش یافته است. در دوران امام صادق (علیه السلام) فرقه های متعددی در شیعه ظهور و بروز یافتند و ایشان حفظ و صیانت شیعه از انحرافات را در رأس برنامه های خود قرار دادند. از جمله این فرقه ها، زیدیه می باشد که در دوران امام ششم تاحدی گسترش یافته بودند. ازاین رو، تحلیل شیوه برخورد امام با این فرقه انحرافی، اهمیت بسزایی دارد. تحقیق پیش رو با هدف رویکردشناسی ارتباطات امام صادق (علیه السلام) در مواجهه با جریان زیدیه، به روش توصیفی - تحلیلی با رویکرد میان رشته ای به ارائه روش ارتباطی امام با این فرقه پرداخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد: با دقت در نحوه برخورد امام (علیه السلام) با رهبران و پیروان زیدیه، می توان رویکرد متفاوتی از جمله: جذبی، دفعی، تدافعی، استحفاظی و تهاجمی را مشاهده کرد. امام با وجود اثبات حقانیت و ابطال طرف های گفتمان، از منازعه گفتمانی اخلاق گریز برحذر بوده و در کمال صراحت، دقت، ادب و احترام، نفس این گفتمان ها را به عرصه ای برای اثبات حقانیت شیعه امامیه در برابر مخالفان (زیدیه) بدل کردند. نکته قابل تأمل این است که با وجود این رویکرد امام (علیه السلام) ابتدا در جهت جذب این فرقه است (جذبی) اما در مواردی امام جانب استحفاظی و تهاجمی به خود گرفته و آنها را که دیگر اهل اصلاح نیستند، طرد می نماید. ازاین رو گفتمان دفعی – تهاجمی امام (علیه السلام) وجهه غالب به خود می گیرد.
۱۹۳.

تحلیل ارتباطات در تعامل متن دینی و مخاطب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ارتباطات گزاره دینی خبرواحد معرفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 737 تعداد دانلود : 90
رابطه متن و مخاطب و تأثیرگذاری متن در مخاطب- به ویژه- در فضای متون دینی موضوع قابل توجهی از زاویه علم ارتباطات است. در ادبیات دینی اسلامی، گزاره دینی یا «حدیث» - و با قدری مسامحه-  «خبرواحد»، به عنوان یک واحد کلام، شناخته شده است. اما جایگاه و کارکرد یک گزاره دینی در تولید یک معرفت دینی چگونه است؟ این کارکرد، احیانا تحت سیطره دستگاه فقهی قرار گرفته است و با تعابیری چون «حجیت»، از آن سخن رفته است. اما این کارکرد و جایگاه، نسبت به تولید یا انتقال معرفت، قابل واکاوی است. از یک سو، به میزان کاربرد یک گزاره دینی در طول تاریخ، حجم معارف مبتنی بر آن نیز افزایش می یابد. از سوی دیگر، ایجاد ارتباط مستقیم بین معرفت دینی و یک گزاره دینی، منطقی نیست. اساسا - با تأکید بر حوز های غیر فقهی- هیچ یک از معارفی که ما در قالب خبرواحد، تلقی می کنیم، در فضای خلا و بدون توجه به معارف تمدنی، مورد قبول واقع نمی شود. در رهیافتی ناظر به تحلیل میراث حدیثی شیعه نیز باید گفت که نگاه کمی به احادیث و مبتنی بر ارتباط مستقیم گزاره دینی و معرفت، الگوی کارآمدی در تحلیل جایگاه اجتماعی سیاسی معصوم به شمار نمی رود.
۱۹۴.

کنکاشی در مدل های ذهنی جامعه مداحی ایران؛ تحلیل کیفی با رویکرد راهبردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مدل ذهنی مداح مداحی تحلیل راهبردی پژوهش داده بنیاد تصویر ذهنی تصور مفروض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 441 تعداد دانلود : 102
هدف این پژوهش، استخراج و تحلیل مدل های ذهنی بخشی از جامعه مداحی ایران امروز با رویکرد راهبردی است. مدل های ذهنی تعیین کننده شیوه ادراک افراد از کارکرد هر سیستم – و در این پژوهش  نظام مداحی – است. مدل ذهنی سه مؤلفه دارد: تصویر ذهنی، تصور و مفروض. مداح مذهبی – با مفاهیم معادل نائح، مرثیه سرا، مرثیه خوان، روضه خوان - فردی است که برای ائمه اطهار (ع) خاصه امام حسین (ع)، مدح می گوید یا در سوگ آنان نوحه می خواند و یاد و خصوصیات آنها را زنده نگاه می دارد. در فراز و فرود تاریخ مذهب شیعه،  مداحان زیادی بوده اند که یاد و افکار [مدل ذهنی] ده ها تن از آنها زنده مانده است. در نیم هزاره  اخیر، مداحی و مداحان در جامعه ایران رونق فراوانی یافته و اکنون، جامعه مداحان، یکی از نمودهای برجسته و نقش آفرین مذهبی– فرهنگی جامعه شیعه مذهب  ایران است؛ لذا تحلیل شناختی افکار و اذهان این جامعه، خاصه با رویکرد پژوهش کیفی، یک اقدام پژوهشگرانه شایسته و بایسته است. این یک پژوهش کیفی داده بنیاد و اعضای جامعه هدف آن مداحان فعال در چهار استان شمال غرب ایران اند که با دو تکنیک نمونه گیری هدفمند و نمونه گیری قوی انتخاب و تعداد آنها بر اساس تکنیک اشباع، تعیین شد. داده ها از طریق مصاحبه ساخت یافته حاوی یازده سؤال بازپاسخ و طی دو ماه گردآوری و با تکنیک تحلیل مقایسه ای مداوم و تکنیک سنخ شناسی تحلیل و دسته بندی و با دو تکنیک کدگذاری توصیفی، و کد گذرای خصیصه، کدگذاری و مضمون ها استخراج شدند. هر سه نوع اعتبار «توصیفی، تفسیری و تئوری» احراز گردید. از تحلیل 700 گزاره اطلاعاتی، شانزده نتیجه حاصل و تعداد یازده مدل ذهنی استخراج شد. یافته ها نشان داد که مدل های ذهنی مداحان از نظام مداحی و مداحان عمدتاً ساده، دقیق، شفاف، نسبتاً سطحی، ایستا، نسبتاً محدود، درون مذهبی و درون حرفه ای است. به گذشته مداحی مفتخر و از آینده آن نگران اند. یک راهبرد تحول در مدل های ذهنی جامعه مداحان، نیاز است.
۱۹۵.

پویانمایی تلویزیونی در ایران: به سوی مدلی برای سیاست گذاری از توصیف مسئله تا تجویز راهکار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پویانمایی سیاست گذاری فرهنگی صنایع خلاق صنایع فرهنگی سیاست هنری انیمیشن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 778 تعداد دانلود : 510
ادبیات صنایع خلاق یکی از الگوهای پیشرو در سیاست گذاری فرهنگی و اقتصاد فرهنگ در دنیا است که تقریباً از ابتدای قرن حاضر در کشور های مختلف دنیا توسط دولت ها و دیگر کنشگران سیاستی در حوزه فرهنگ در حال اجرا است. پویانمایی به عنوان یکی از قالب های رسانه ای پردرآمد بیش ازپیش مورد توجه سیاست گذاران واقع شده است. اما در کشور ما در قدم اول، برای طراحی و اجرای هرگونه سیاست و تصمیم سیاستی، نیاز به شناخت دقیق از وضعیت کنونی برای دستیابی به شرایط مطلوب احساس می شود. این پژوهش برای نیل به این مهم، به صورت بندی دقیق و علمی از مسائل سیاستی و راهکار های ممکن دستیابی به شرایط مطلوب تولید انبوه پویانمایی تلویزیونی در ایران از طریق مصاحبه با خبرگان این عرصه و تحلیل مضمون آن، پرداخته است. در نتایج این تحقیق در جستجوی عوامل بازدارنده و موانع پیشرفت پویانمایی به سه مؤلفه اصلی دست یافتیم؛ از یک سو اشتباهات و ضعف های سیاست گذاران و مدیران این عرصه باعث ایجاد آفت ها و بروز مسائلی شده، و از سوی دیگر تولیدکنندگان و دیگر کنشگران خصوصی نیز دچار ضعف های بنیادین هستند که توانایی و قوت رشد را از دست داده اند، و همچنین عوامل ساختاری که ریشه در فرهنگ و ساختارهای اجتماعی دارند نیز مزید بر علت شده است. راهکارهای ارائه شده توسط نخبگان به ۶ دسته اصلی با عنوان های ایجاد متولی کلان، بازار آزاد، اصلاح نظام آموزشی، پژوهش و ایجاد شتاب دهنده ها دسته بندی شدند که در نهایت، این تحقیق مدلی مطلوب برای سیاست گذاری پویانمایی تلویزیونی در ایران با استفاده از نکات ارائه شده در مصاحبه ها ارائه کرده است.
۱۹۶.

از تراکنش «صمیمیت» و «مودّت» در اجتماع منزلی تا «ارتباطات اثربخش» در اجتماع مدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتباطات خانوادگی ارتباطات تراکنشی تراکنش صمیمیت تراکنش مودّت ارتباطات اثربخش اجتماعی خانواده گسترده ایمانی ابوّت اجتماعی بُنوّت اجتماعی اخوّت اجتماعی سپهر ارتباطی سپهر معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 810 تعداد دانلود : 838
این پژوهش به مطالعه مفهوم «صمیمیت» در اجتماع منزلی به عنوان رمز «اثربخشی ارتباطات خانوادگی» و کمک گرفتن از این مشخصه برای اثربخشی دیگر انواع ارتباطات در اجتماع مدنی انسانی می پردازد. در این مقاله با کمک گرفتن از روش تحقیق تحلیلی استنتاجی نسبتی میان مفهوم «صمیمیت» در اندیشه اندیشمندان حوزه مطالعات خانواده، با مفهوم «ارتباطات تراکنشی» از منظر اندیشمندان علوم ارتباطات و معارف قرآنی و روایی درباره «خانواده» برقرار شده است. ابتدا از منظرگاه «ارتباطات تراکنشی» که از جمله کامل ترین منظرگاه های مطالعه «ارتباطات انسانی» است به مفهوم «صمیمیت» به عنوان اصلی ترین مشخصه «ارتباطات خانوادگی» توجه شده است و فرایند «تراکنش صمیمیت» و در نتیجه حاکم شدن روح صمیمیت در «ارتباطات خانوادگی» بر آن اساس توضیح داده شده است. سپس نسبت آن با مفهوم قرآنی «مودّت» مورد مداقّه قرار گرفته است و «اثربخشی ارتباطات خانوادگی» در سایه «تراکنش صمیمیت» و «تراکنش مودّت» مورد تعلیل واقع شده است. در ادامه راهکار اثربخشی ارتباطات در اجتماع مدنی، تعمیم این دو خصیصه «ارتباطات خانوادگی» به دیگر «ارتباطات اجتماعی» و تشکیل «خانواده گسترده ایمانی» معرفی شده و مفاهیم «ابوّت اجتماعی»، «بُنوّت اجتماعی» و «اخوّت اجتماعی» تبیین شده است.
۱۹۷.

نقد و بررسی مبانی فقهی سیاست جمهوری اسلامی ایران در پالایش فضای مجازی (فیلترینگ)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پالایش اینترنت فیلترینگ پالایش فضای مجازی وجوب نهی از منکر حرمت کتب ضاله قاعده نفی سبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 428 تعداد دانلود : 705
اینترنت به‌رغم مزایا و فرصت‌هایش، برای کلیه کشورها به‌ویژه ایران که ویژگی‌های منحصربه‌فرد فرهنگی، دینی و سیاسی دارد، آسیب‌هایی نیز به همراه دارد. یکی از راه‌های مقابله با این آسیب‌ها، پالایش (فیلترینگ) است که از بدو ورود اینترنت به کشور، به شکل جدی دنبال شده است. بررسی ابعاد مختلف نظام پالایشی جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد با «یک سیاست پالایش حداکثری» مواجهیم که البته در عمل به طور ناقص و حداقلی اجرا می‌شود. مبنای اتخاذ این سیاست استناد به برخی ادله فقهی از جمله «وجوب نهی‌از‌منکر»، «حرمت کتب ضاله» و «قاعده نفی سبیل» است که از آن‌ها جواز یا وجوب پالایش نتیجه گرفته شده است. پژوهش حاضر می‌کوشد استنادهای صورت‌گرفته به ادلۀ فقهی را نقد و بررسی کند. این پژوهش نشان می‌دهد از میان ادله‌، تنها وجوب نهی‌از‌منکر می‌تواند مبنای پالایش قرار گیرد که البته موفقیت آن در مرحله اجرا در گروی پیش‌بینی مقدمات و لوازمی است. مرور آثار و نتایج اتخاذ سیاست کنونی، حاکی از لزوم به‌روزرسانی این سیاست از باب «مصلحت» و «حفظ نظام» است. این پژوهش نشان می‌دهد جایگزین‌کردن یک سیاستِ حداقلی‌تر که به صورت کامل اجرا شود، از سیاست فعلی مطلوبیت بیشتری دارد. در این سیاست پیشنهادی، محدودۀ پالایش متناسب با نیاز عمومی بازتعریف می‌شود، بسترها و رسانه‌های داخلی توسعه می‌یابند و از ظرفیت خانواده‌ها برای حمایت از کودکان استفاده می‌شود. بررسی صورت‌گرفته اثبات می‌کند چنین تغییری از منظر فقهی با مانعی مواجه نیست.
۱۹۸.

شاخص های اخلاق اسلامی در اخبار صداوسیما جهت افزایش اعتماد سیاسی مخاطبان به حکومت (مطالعه موردی: خبر 21 شبکه اول سیما)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رسانه اخلاق اسلامی اعتماد سیاسی خبر صداوسیما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 554 تعداد دانلود : 335
اعتماد سیاسی یکی از انواع اعتماد است که به رابطه دولت و مردم می پردازد. افزایش اعتماد سیاسی موجب تعامل بیشتر مردم و دولت و افزایش مشارکت سیاسی می شود. به دلیل اهمیت رسانه ملی در هدایت افکارعمومی، پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوای کیفی و با رویکرد قیاسی به مطالعه چگونگی پوشش خبریِ مهم ترین شاخص های اخلاقیِ توصیه شده در دین اسلام به حاکمان اسلامی به منظور افزایش اعتماد سیاسی مخاطبان به حکومت سیاسی، در اخبار تلویزیونی صداوسیما پرداخته است. برای تحلیل دقیق تر و عینی ترِ نمونه های موردمطالعه، از داده های کمی نیز استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، بخش های خبر تلویزیونی ساعت 21 شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران است که هر یک از اخبار در این بخش خبری، به عنوان واحد مشاهده و واحد تحلیل در نظر گرفته شده است. بر اساس یافته های پژوهش، 92/25درصد از کل اخبار ساعت 21 شبکه اول سیما، به شاخص های افزایش اعتماد سیاسی به حکومت بر اساس معیارهای اخلاق اسلامی پرداخته است و از این میزان، 09/38درصد مقوله ها، به ویژگی های فردیِ مسئولانِ حکومت اسلامی در جهت اعتماد افزاییِ مخاطبان به حکومت سیاسی در جامعه اشاره داشته اند و مابقی یعنی 90/61درصد، رفتار مسئولین حکومت با مردم را موردتوجه قرار داده اند. یافته ها نشان می دهد در همه تولیدات خبر تلویزیونی 21 شبکه اول شیما، به زیر مقوله های «داشتن تقوای الهی»، «پرهیز از رفاه زدگی و دنیا پرستی مسئولین حکومت»، «مدارا کردن و رفق با مردم» و «قرارگیری هر شخص یا نهاد در جای خود» هیچ توجه و اشاره ای نشده است.
۱۹۹.

نقش شبکه های اجتماعی در باورپذیری مذهبی جوانان تهران مطالعه موردی: مراسم اربعین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی تلگرام اینستاگرام باورپذیری مذهبی مراسم اربعین حسینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 403 تعداد دانلود : 843
پژوهش با هدف شناسایی نقش شبکه های اجتماعی در باورپذیری مذهبی جوانان تهران مطالعه موردی مراسم اربعین انجام شده است. در بخش کمّی جامعه آماری شامل دو گروه از جوانان ساکن شهر تهران عضو شبکه های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام هستند شامل افرادی که در مراسم پیاده روی اربعین سال 1398 شرکت کرده اند و گروهی که شرکت نکرده اند. در نهایت نتایج حاصل از توزیع پرسش نامه در بین 388 نفر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. در بخش کیفی جامعه آماری شامل روزنامه نگاران، پژوهشگران حوزه عاشورا و کارشناسان مسائل مذهبی و دینی است که پس از مصاحبه با 11 نفر، اشباع نظری حاصل شده است. یافته های کمّی نشان دهنده اثرگذاری و ارتباط مستقیم و معنادار در میزان استفاده از شبکه های اجتماعی توسط جوانان تهران و آگاهی، اعتقاد و افزایش عواطف دینی آنان نسبت به شرکت در مراسم اربعین است. نتایج بخش کیفی پژوهش بیانگر جلب توجه جهان به عظمت قیام و فلسفه ایستادگی امام سوم شیعیان است.
۲۰۰.

پدیدارشناسی تبلیغ اسلام در آمریکای لاتین با رویکرد ارتباطات میان فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تبلیغ اسلام آمریکای لاتین بومیان الگوی قرآنی تعارف ارتباطات میان فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 793 تعداد دانلود : 187
تبلیغ اسلام در هر منطقه ای باید بر اساس فرآیند فرهنگی و بر محور ارتباطات مؤثر در نظر گرفته شود، منطقه آمریکای لاتین از مناطق مستعد در پذیرش و تبلیغ اسلام است، باتوجه به تفاوتهایی که در زبان ، دین و فرهنگ و آداب ورسوم بومیان منطقه با مبلغان دینی وجود دارد  اهمیت تبلیغ براساس ارتباطات میان فرهنگی مطرح است. این پژوهش در صدد کشف موارد مؤثر از نوع ارتباطات میان فرهنگی بر محور الگوی قرآنی تعارف (هم شناسی فرهنگی) برای رسیدن به معنای مشترک از اسلام و مسلمانان در نگاه بومیان است تا زمینه تبلیغی مناسب و موثر بر محور توحید و فطرت انسانی فراهم آید. به منظور غنای محتوا و شناخت کافی از منطقه، بخشهایی را به بررسی تاریخ حضور مسلمانان و چگونگی نفوذ و گسترش ادیان بزرگ در منطقه  ، بویژه ارائه گزارشی از تجربه زیستی مبلغین مسیحی بعنوان دین پذیرفته شده که با بهره بردن از شیوه تبلیغی موثر براساس ارتباطات میان فرهنگی توانستند در طول 500 سال مسیحیت را در تمام آمریکای لاتین گسترش بدهند؛ پرداخته شده است. یافته های پژوهش با استفاده از روش پدیدارشناسانه براساس تجربه زیستی و مصاحبه های عمیق نگارنده و همچنین از مشاهدات مشارکتی مبلغین فعال در آمریکای لاتین بعنوان تکنیک کمکی ، جمع آوری شده است که می توان به این نتیجه دست یافت ؛ که از میان موارد ارتباطات میان فرهنگی ، سه محور معنویت، استعمارستیزی و نقش خانواده و مادر به عنوان موارد مؤثری هستند که موجب نوعی ارتباط همدلانه و مشترک بین بومیان آمریکای لاتین با مبلغان برای تبلیغ اسلام در عصر حاضر می باشند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان