کتابخانه ها(به طور عام)

نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱٬۰۸۸ مورد.

۶۱.

راهکارهای اجرایی ارتقاء فرهنگ مطالعه در بین دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین خنیفر فاطمه طاهری ابوالقاسم سیار

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۹۸

کلید واژه ها: دانش آموزان فرهنگ مطالعه فرهنگ. کتابخوانی راهکارهای اجرائی راهکارهای سازمانی - اجرائی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 238 تعداد دانلود : 576

هدف : باتوجه به تأثیرگذاری ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی بین دانش آموزان در تحقق توسعه همه جانبه و فراگیر جامعه، این پژوهش به بررسی راهکارهای اجرایی ارتقاء فرهنگ مطالعه در بین دانش آموزان می پردازد. روش/ رویکرد پژوهش : تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر روش، توصیفی است. یافته ها: از مجموع 8 راهکار در قالب 60 سؤال فرعی و باتوجه به ارزش شاخص ها از لحاظ آماری، به ارائه مدلی برای ارزش گذاری وارزشیابی ترویج فرهنگ مطالعه در بین دانش آموزان، ارائه راهکارهای اجرایی- کابردی، راهکارهای سازمانی و کلان، راهکارهای عمده اجتماعی- فرهنگی، راهکارهای برنامه ای- کاربردی به منظور غنی سازی فرهنگ مطالعه دانش آموزان، و راهکارهای نوآورانه و به روز برای تقویت مهارت های مطالعه پرداخته شده است. نتیجه گیری: به منظور ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی، بایستی نگاهی همه جانبه و کلی در به کارگیری روش های متنوع ازجمله راهکارهای اجرایی- کاربردی، سازمانی و کلان، اجتماعی- فرهنگی و برنامه ای- کاربردی داشت؛ و نیز به نقش رسانه، مسئولین، و مدیران اجرایی در ترویج مطالعه توجه کافی کرد.

۶۲.

بررسی جایگاه کتابخانه های عمومی در توسعه فرهنگی شهرستان بیرجند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن نوکاریزی سید مهدی نارمنجی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلید واژه ها: بیرجند توسعه فرهنگی هویت فرهنگی کتابخانه های عمومی تبادلات فرهنگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 84 تعداد دانلود : 618

هدف: در پژوهش حاضر به بررسی جایگاه کتابخانه های عمومی در توسعه فرهنگی شهرستان بیرجند پرداخته شده است. روش ها: پاسخگویان این پژوهش کلیه اعضای کتابخانه های عمومی نهادی زیر پوشش اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان جنوبی بودند که در زمان اجرای پژوهش (مهرماه 1391) عضو فعال کتابخانه و حداقل 15 ساله بوده اند. حجم نمونه بر اساس جدول اندازه جامعه و نمونه کرجسی و مورگان تعداد 357 نفر تعیین شد. از این تعداد 271 پرسشنامه برگشت داده شد که فقط 240 (22/67 درصد) از آن ها کامل پر شده بود. برای سنجش روایی از روایی محتوایی و نظر 5 نفر متخصص استفاده و برای محاسبه پایایی، روش آزمون-بازآزمون به کار گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد از نظر پاسخگویان، نقش کلی کتابخانه های عمومی شهرستان بیرجند در توسعه فرهنگی بیش ازحد متوسط (28/3 از 5) بود. اما این میزان در مؤلفه های مختلف توسعه فرهنگی تا حدودی با هم متفاوت بود. در تمامی مؤلفه ها به جز یک مؤلفه (گسترش آموزش های فرهنگی و هنری) این نقش از دیدگاه کاربران کتابخانه های عمومی شهرستان بیرجند بیش ازحد متوسط (3 از 5) بود. هرچند به نظر می رسید متغیرهایی مانند سن، سطح تحصیلات و گروه های شغلی کاربران در دیدگاه آن ها در خصوص نقش کتابخانه های عمومی در توسعه فرهنگی تفاوتی ایجاد کند، ولی در این پژوهش تفاوت معناداری در خصوص این متغیرها یافت نشد. این مقاله کمک مؤثری به درک جایگاه کتابخانه عمومی در توسعه فرهنگی و در نتیجه توجه به جایگاه آن در بافت جامعه می کند.

۶۳.

واکاوی ابعاد برنامه راهبردی برای توسعه پژوهش در سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید رحمت الله فتاحی مهری پریرخ محمود سالاری محمد زره ساز رضا رجبعلی بگلو فاطمه پازوکی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸۰)

کلید واژه ها: پژوهش سازمان کتابخانه ها موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی برنامه راهبردی پژوهش

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 288 تعداد دانلود : 518

هدف: این پژوهش درصدد بررسی و تحلیل وضعیت موجود پژوهش سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به عنوان یکی از بزرگ ترین مراکز کتابخانه ای و آرشیوی ایران است. برای این منظور، وضعیت موجود پژوهش این سازمان از چهار بعد برنامه راهبردی یعنی نگرشی، سیاست گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی از دیدگاه کارشناسان ارشد این سازمان مورد بررسی قرار گرفته است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است و باروش پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش دربرگیرنده کارشناسان ارشد سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است که تعدادشان در زمان انجام پژوهش (مرداد 1389) 34 نفر بود. برای گردآوری اطلاعات و نظرسنجی از افراد جامعه پژوهش، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. یافته ها: داده های این پژوهش نشان داد که در مجموع، رضایت نسبی از برنامه های توسعه پژوهش (با توجه به 4 بعد نگرشی، سیاست گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی) در این سازمان وجود دارد. از نظر نگرشی، وجود نگاه مثبت کارشناسان ارشد به مقوله پژوهش فرصت مغتنمی برای توسعه پژوهش است. همچنین یافته ها نشان داد که یکی از مهم ترین مشکلات و مسائل موجود در راه پژوهش در این سازمان ، ضعف در بعد سیاست گذاری است و نظرهای اعلام شده در این مورد نشان دهنده مشکلاتی است که در زمینه بهبود عملکرد سیاست پژوهشی در سازمان وجود دارد. همچنین با وجود مسائل مدیریتی که در امر پژوهش در سازمان وجود داشته است، رضایت نسبی کارشناسان ازکمیت و کیفیت طرح های پژوهشی می تواند نویدی برای امکان تغییر در ساختار پژوهشی باشد. با این حال، برخی از مشکلات سازمان در زمینه پژوهش می توان به کمبود بودجه پژوهشی و تعرفه های پایین پژوهشی، لزوم فراهم آوری تسهیلات و شرایط پژوهشی مناسب، لزوم تشویق پژوهشگران به انتخاب و اجرای طرح های پژوهشی، چالش های موجود در معرفی دستاوردهای پژوهشی، ناکارآمدی ساختار اداری پژوهش، مشکلات مربوط به انتشار یافته های پژوهش و عدم اجرای آنها، عدم تخصیص امکانات و تجهیزات مناسب برای پیشبرد امور پژوهش و عدم وجود محیط مناسب برای توسعه پژوهش، اشاره کرد. در رابطه با نیروی انسانی پژوهشگر نیز کارشناسان ارشد سازمان معتقدند سازمان در جذب پژوهشگران خارج سازمانی و تعامل با سایر نهادها و موسسات پژوهشی آنچنان که انتظار می رود موفق عمل نکرده است. همچنین در رابطه با ارتقاء کارکنان، نوعی نارضایتی از تاثیر کم پژوهش و فعالیت های پژوهشی در این زمینه مشاهده می شود؛ به ویژه با توجه به این نکته که برخی از سازمان های مشابه، پست هیأت علمی و امتیازات ویژه ای برای پژوهشگران خود در نظر گرفته اند. نتیجه گیری: نگاهی همه جانبه به پژوهش در سازمان ها و مراکز اطلاعاتی بزرگ در راستای تدوین برنامه راهبردی الزامی به نظر می رسد. به همین دلیل توجه به ابعاد چهارگانه نگرشی، سیاست گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی در تدوین برنامه راهبردی پژوهش به عنوان ابعاد مهم در توسعه پژوهش در این سازمان ها پیشنهاد می شود.

۶۴.

ارزیابی کیفیت درگاه های وب اداره کل کتابخانه های عمومی استان های خراسان رضوی و جنوبی با ترکیب دو روش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدجواد هاشم زاده حبیبه اصغری

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۷۸

کلید واژه ها: ارزیابی کیفی درگاه های کتابخانه ای کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی الگوی ای کوال

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 367 تعداد دانلود : 656

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی سطح کیفیت درگاه پیوسته اداره کل کتابخانه های عمومی استان های خراسان رضوی و جنوبی به شیوه ی پیمایشی و ارزیابانه، می باشد. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و در شیوه ی اول به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه ای کوال انجام شده است. در شیوه ی دوم به روش ارزیابانه و بوسیله ی سیاهه ی وارسی محقق ساخته،کیفیت درگاه های مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی دو استان خراسان رضوی و جنوبی است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس اس و آزمون های تی جفتی و ویل کاکسون استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که در بررسی ابعاد ای کوال (کیفیت محتوا، کیفیت و امنیت مبادلات الکترونیکی، کاربردپذیری و کیفیت تعامل خدمات) در دو درگاه از دیدگاه کاربران بین کیفیت موجود و کیفیت مورد انتظار تفاوت معنی دار وجود دارد و کیفیت از سطح مطلوب فاصله دارد. بررسی ابعاد کیفیت سیاهه ی وارسی( نوشتار، جذابیت و انعطاف پذیری) نیز نشان می دهد که در هر دو درگاه ابعاد نوشتار و جذابیت در سطح خوب و بعد انعطاف پذیری در سطح متوسط قرار دارد. اصالت/ارزشیابی: یافته های این پژوهش می تواند مدیران و طراحان درگاه ها را با نیازها و نظرات کاربران و همچنین نقاط قوت و ضعف درگاه ها آشنا سازد، بدین ترتیب در جهت اصلاح نواقص و تقویت نقاط قوت خویش با هدف افزایش کیفیت خدمات و رضایتمندی کاربران گام بردارند.

۶۵.

روابط عمومی آنلاین درکتابخانه های دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا رجایی مظفر چشمه سهرابی ابراهیم افشار زنجانی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۷)

کلید واژه ها: کتابخانه های دانشگاهی مدل مفهومی مدل ساختاری روابط عمومی آنلاین دانشگاه های برتر جهان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 784 تعداد دانلود : 854

هدف: ارزیابی فعالیت های روابط عمومی آنلاین در کتابخانه های دانشگاه های برتر جهان به منظور ارائه الگویی ملی برای کتابخانه های دانشگاهی ایران. روش:روش انجام پژوهش توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری کتابخانه های 300 دانشگاه برتر جهان بر اساس رتبه بندی علمی شانگ های درسال 2010 است که تعداد 78 دانشگاه انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها چک لیستی محقق ساخته است. یافته ها: فعالیت های روابط عمومی آنلاین در چهار شاخص ارتباطات، تبلیغات، انتشارات، و تحقیقات واحد های روابط عمومی دانشگاه های برتر جهان سنجیده شد. نتایج تحقیق نشان داد که در بیش ترین تعداد کتابخانه های مورد مطالعه، در زمینه ارتباطات، لینک ارسال نظرات و پیشنهادات، سفارشات و درخواست ها، از کتابدار بپرس، ارتباط با مدیر کتابخانه، سؤالات متداول پرسیده شده، لینک هدایا، اطلاعات تماس کتابخانه، چت و آر. اس. اس؛ در زمینه تبلیغات، موارد معرفی کتابخانه، کتابخانه های اقماری، و خدمات کتابخانه، اطلاعات مربوط به مراسم و رویدادها، ساعات کار، رزومه کارکنان، تازه های کتاب، نمودار سازمانی، شیوه نامه های کتابخانه، معرفی نرم افزار کتابخانه، دسترسی به بانک های اطلاعاتی، دسترسی به نرم افزار کتابخانه، فهرست پیوسته کتابخانه ها، راهنمایی مراجعان، و راهنمایی های موضوعی؛ و در زمینه انتشارات لینک اخبار و دسترسی به اخبار گذشته وجود دارد. بر اساس نتایج تحقیق، الگوی روابط عمومی آنلاین کتابخانه های دانشگاهی ایران در دو مدل مفهومی و ساختاری تدوین گردید.

۶۶.

ارزیابی کتابخانه های آموزشگاهی مقطع متوسطه استان کرمانشاه بر پایه استانداردهای ایفلا برای کتابخانه های آموزشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زاهد بیگدلی نظام جمشیدی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ بهار ۱۳۹۳ شماره ۹۷

کلید واژه ها: استان کرمانشاه مدارس متوسطه کتابخانه های آموزشگاهی استانداردهای ایفلا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 572 تعداد دانلود : 644

هدف: بررسی وضعیت کتابخانه های آموزشگاهی مقطع متوسطه استان کرمانشاه از نظر فضا، بودجه، امکانات و تجهیزات، نیروی انسانی، کمّیت مجموعه، و ارائه خدمات و همچنین مقایسه آنها با استانداردهای ایفلا برای کتابخانه های آموزشگاهی. روش/ رویکرد پژوهش: پیمایشی و پژوهش از نوع توصیفی. جامعه پژوهش، کل مدارس مقطع متوسطه استان کرمانشاه را شامل می شود. داده های این پژوهش از طریق پرسشنامه به دست آمده اند و برای تجزیه و تحلیل آنها از آمار توصیفی استفاده شده است. یافته ها: یافته های این تحقیق نشان می دهد که 79/80 درصد از مدارس دارای کتابخانه هستند. 38/32 درصد از کتابخانه ها به وسیله کتابداران اداره می شوند که سرپرست 34/9 درصد از آنها در رشته کتابداری تحصیل کرده اند. 27/91 درصد از کتابخانه ها بودجه مدوّن و اختصاصی ندارند. فضای کتابخانه ها بسیار محدود است و اکثر آنها برای مطالعه دانش آموزان فضایی درنظرنگرفته اند. مجموعه کتابخانه ها از نظر کمّی ضعیف هستند. 53/32 درصد از کتابخانه ها شیوه استفاده از کتابخانه را به دانش آموزان آموزش می دهند و فقط 72/5 درصد از آنها دسترسی به اینترنت را برای کاربران فراهم می کنند. وسائل و تجهیزات کتابخانه ها بسیار ضعیف است. در مقایسه با استانداردهای ایفلا، کتابخانه های آموزشگاهی مقطع متوسطه استان کرمانشاه در تمام زمینه ها در حد استانداردهای ایفلا نیستند به طورکلی می توان گفت که این کتابخانه ها دچار چالش های جدّی هستند و توان پاسخ گویی به نیازهای دانش آموزان را ندارند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند تصویر روشنی از وضعیت کتابخانه های مدارس مقطع متوسطه استان کرمانشاه را نشان دهد و زمینه برنامه ریزی برای ایفلا بهبود آنان را فراهم آورد.

۶۷.

ارزیابی وب سایت کتابخانه های ملی کشورهای آسیایی با استفاده از WQET(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زینب پاپی زهرا اباذری

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۹۹

کلید واژه ها: کشورهای آسیایی رتبه بندی وب سایت ها کتابخانه های ملی کیفیت وب سایت ها ابزار ارزیابی کیفیت وب سایت ها (WQET)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 87 تعداد دانلود : 398

هدف: ارزیابی و رتبه بندی وب سایت کتابخانه های ملی کشورهای آسیایی. روش/ رویکرد پژوهش: به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار WQET، 34 وب سایت کتابخانه ملی مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار گرفت. یافته ها: توجه به مخاطبان، اهداف وب سایت، سهولت جستجو، سرعت بارگذاری، روزآمدی، گرافیک، وجود پیشینه و سوابق علمی پدیدآورندگان حقیقی و حقوقی، دامنه و ساختار وب سایت، در وب سایت های مورد بررسی به میزان بسیار زیاد رعایت شده است. وب سایت کتابخانه ملی سنگاپور با امتیاز 80، رتبه نخست و لائوس با امتیاز 36 آخرین رتبه را کسب کرده است. کتابخانه ملی ایران نیز با امتیاز 76، در رتبه ششم قرار گرفت و از نظر درجه بندی دارای وب سایتی قابل اعتماد است.

۶۸.

نابرابری های فضایی دسترسی به کتابخانه های عمومی در کشور

نویسنده: حبیب الله فصیحی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۷

کلید واژه ها: ضریب جینی منحنی لورنز نابرابری فضایی ضریب مکانی کتابخانه عمومی توسعه متوازن

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 618 تعداد دانلود : 451

هدف: پژوهش حاضر درصدد است تا مشخص نماید که امکانات کتابخانه های عمومی در استان ها تا چه میزان متوازن و عادلانه توزیع شده است. همچنین کدام استان ها و به چه ترتیب در سطحی بالاتر از میانگین کشوری قرار گرفته و کدام یک و با چه ترتیبی در شرایط پایین تر از میانگین قرار دارند و سزاوار توجه بیشتر هستند. روش: با ترسیم منحنی لورنز و محاسبه ضریب جینی، توازن یا عدم توازن دسترسی استان ها به امکانات کتابخانه های عمومی تحلیل گردیده است. با محاسبه ضریب مکانی (LQ)، استان ها به ترتیب دسترسی به این امکانات رتبه بندی شده اند و استان های شایسته توجه بیشتر تعیین گردیده اند. یافته ها: به طور کلی توزیع امکانات کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی در سطح استان ها از توازن نسبی برخوردار است. چنانکه ضریب جینی بین 065/0 تا حداکثر 191/0 به دست آمده که به عدد صفر که گویای برابری کامل است نزدیک تر است تا عدد 1 که نماد نابرابری کامل می باشد. منحنی های لورنز نیز به خط برابری کامل نزدیک هستند. در ده استان کشور ضریب مکانی شرایطی پایین تر از میانگین کشوری را نشان می دهد و در استان سیستان و بلوچستان در پایین ترین سطح قرار می گیرد. همچنین در 20 استان، شرایط از میانگین سطح کشور بهتر است و استان یزد در صدر همه قرار می گیرد. اصالت/ارزش: در کنار ضرورت رشد و ارتقای شاخص های فرهنگی که یکی از آنها امکانات و تسهیلات کتابخانه های عمومی است، در دهه های اخیر توزیع متوازن امکانات توسعه در فضای ملی و بهره مندی عادلانه ساکنان مناطق مختلف از آنها نیز مورد توجه قرار گرفته و این موضوع در برنامه های توسعه نظام جمهوری اسلامی و سیاست های نظام نیز پیوسته مورد تأکید بوده است.

۶۹.

بخش بندی مراجعین کتابخانه های عمومی بر مبنای نیازهایشان با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی، تحلیل سلسله مراتبی و مدل کانو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهیر حیاتی عظیمه مظفری افسانه مظفری روح الله منوچهری

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۷۸

کلید واژه ها: شبکه عصبی مصنوعی خوشه بندی مدل کانو تحلیل سلسله مراتبی مراجعه کننده کتابخانه عمومی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 981 تعداد دانلود : 34

امروزه مراجعین به عامل بسیار مهم و حیاتی در هدایت کتابخانه های عمومی مبدل گشته اند. به همین دلیل کتابخانه های عمومی نیاز دارند مراجعین خود را بشناسند و برای کسب رضایت و تامین نیازهای آنها برنامه ریزی کنند. این پژوهش یک الگوی تلفیقی از روش های خوشه بندی به کمک شبکه عصبی، تحلیل سلسله مراتبی و مدل کانو ارائه می نماید تا به وسیله بخش بندی مراجعین کتابخانه های عمومی و به دست آوردن ارزش هر بخش، خدمات مناسب در جهت جلب رضایت آنها ارائه شود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام مراجعین کتابخانه های عمومی استان فارس می باشد و یک نمونه 180 تایی به روش تصادفی ساده از آن انتخاب شده است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته ای است که بر اساس مدل کانو و مدلی که شاخص های آن طبق نظر خبرگان و متخصصان کتابداری تعیین شده، طراحی گردیده است. بعد از جمع آوری داده ها از میان معماری های ممکن برای شبکه، معماری شبکه خودسازمان ده با بالاترین کیفیت برای بخش بندی یا خوشه بندی مراجعین برگزیده شد و پس از استفاده از نرم افزار MATLAB تعداد چهار خوشه برای مراجعین کتابخانه های عمومی استان فارس تعیین گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی خوشه ها اولویت بندی شده و در نهایت با استفاده از مدل کانو، نیازهای هر خوشه تعیین و خدمات مناسب هر خوشه پیشنهاد شد. با استفاده از نتایج پژوهش کتابخانه های عمومی می توانند با بخش بندی و شناسایی مراجعین و کسب رضایت آنها، در امر خدمت رسانی موفق تر باشند.

۷۰.

تأثیر ویژگی های جمعیتی کتابداران بر پذیرش فن آوری اطلاعات: موردپژوهی نرم افزار نمایه مدیریت کتابخانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نورالله عباداللهی مظفر چشمه سهرابی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۷

کلید واژه ها: کتابداران کتابخانه های عمومی پذیرش فن آوری نرم افزار های کتابخانه ای نرم افزار نمایه مدیریت کتابخانه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 510 تعداد دانلود : 424

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل فردی موثر بر پذیرش نرم افزار نمایه مدیریت کتابخانه در میان کتابداران کتابخانه های عمومی شهر تهران انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی - تحلیلی و جامعه آن شامل همه کتابداران کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران است که تعداد آنها 131 نفر است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است که بر اساس نظریه اشاعه نوآوری راجرز تهیه شده است. برای تجزیه و تحلیل داد ه ها، از نرم افزار آماری SPSS 16 در دو سطح توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین ویژگی های جمعیت شناختی کتابداران و پذیرش نرم افزار نمایه مدیریت کتابخانه توسط آنان رابطه معنی داری وجود ندارد. همچنین، میزان تمایل کتابداران نسبت به ادامه به کارگیری آن در حد متوسط بوده و تأثیر مثبتی بر پذیرش آن داشته است. کتابداران رده سنی 51 تا 60 سال (متغیر سن)، کتابداران بیشتر از 26 سال سابقه (متغیر سابقه)، کتابداران دارای سطح تحصیلی کارشناسی (متغیر تحصیلات)؛ و کتابدارانی که در رشته هایی غیر از کتابداری و اطلاع رسانی تحصیل کرده اند (متغیر رشته تحصیلی) با بیشترین میزان پذیرش، این فن آوری را پذیرفته اند. اصالت/ارزش: با توجه به اینکه بیش از یک دهه است که نرم افزار های کتابخانه ای در کتابخانه های عمومی ایران به کار گرفته شده و تاکنون تحقیقی که به طور خاص تأثیر ویژگی های فردی استفاده کنندگان را بر پذیرش یا عدم پذیرش این فناوری ها بررسی نماید، انجام نشده است. بنابراین، انجام این پژوهش نتایج تازه و مفیدی را در اختیار برنامه ریزان، مدیران و کارکنان کتابخانه های عمومی قرار دهد و بر مبنای آن تصمیماتی صحیح در خصوص اصلاح، ارتقاء، ادامه، عدم ادامه و یا جایگزینی فن آوری و چگونگی به کارگیری نیروی انسانی کتابخانه ها و آموزش آنها اتخاذ نمایند.

۷۱.

بررسی رابطه بین سبک های مدیریت تعارض و استرس شغلی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی مطالعه موردی: کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فهیمه باب الحوائجی سمانه آقاجان پور میری

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۹۸

کلید واژه ها: شهر تهران دانشگاه های دولتی کتابخانه های دانشگاهی استرس شغلی سبک های مدیریت تعارض

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 517 تعداد دانلود : 981

هدف: تعیین میزان ارتباط بین سبک های مدیریت تعارض و استرس شغلی کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. روش / رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی کتابدارانی است که در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران مشغول ارائه خدمات کتابداری هستند ) 366 نفر ( و حجم نمونه برابر با 186 نفر است. یافته ها: از میان آزمودنی های پژوهش، 08/1 درصد دارای بیشترین میزان استرس شغلی و 87/83 درصد دارای کمترین میزان استرس شغلی بودند؛ سبک غالب مدیران دراین کتابخانه ها از دیدگاه کتابداران سبک تسلط است؛ بین سبک های مدیریت تعارض (تسلط، تشریک مساعی، مصالحه، اجتناب، و مدارا) با استرس شغلی کتابداران رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری : کتابداران، منبع مهم سازمان محسوب می شوند و باید عواملی را که باعث کم شدن کارآیی آنها می شود کاهش داد. لذا یافته های پژوهش حاضر می تواند زمینه مناسبی را برای شناسایی سبک های مدیریت مدیران کتابخانه ها هنگام بروز تعارض و تعیین میزان استرس شغلی کتابداران فراهم کند.

۷۲.

صحت ساختار ظاهری داده ها در پیشینه های کتابشناختی اپک کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید کشاورز سهیلا خوش مشرب

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۰۰

کلید واژه ها: کتابشناسی ملی ایران پیشینه کتابشناختی فهرست همگانی برخط (اُپک) فهرستنویسی رایانه ای

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 814 تعداد دانلود : 620

هدف: سنجش میزان صحت پیشینه های کتابشناختی پایگاه اپک کتابخانه ملی ایران به لحاظ ساختار صوری پیشینه ها. روش/رویکرد پژوهش: در این پیمایش با بهره گیری از فرمول کوکران تعداد 1100 پیشینه از میان نزدیک به هفتصد هزار پیشینه کتاب انتخاب و با استفاده از سیاهه وارسی پژوهشگرساخته تحلیل شد. یافته ها: در 48 درصدِ پیشینه ها اشکال وجود داشت. بیشترین اشکال رعایت نکردن ضوابط مربوط به یونی کد و غلط املایی در برخی عناصر اطلاعاتی بوده و کمترین اشکال به رده بندی و فهرست نویسی توصیفی تعلق داشته است. توزیع اشکالات در رده های مختلف نشان داد رده N دارای بیشترین اشکال و رده C دارای کمترین اشکال بوده است. نتیجه گیری: برخی اشکالات نه به سبب ضعف در فهرست نویسی بلکه به دلیل شتاب زدگی در ورود اطلاعات رخ می دهند.

۷۳.

تأثیر راهنماهای مبتنی بر مدل واک (VAK) بر میزان رضایت مندی اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در استفاده از سیستم اطلاعات علمی دانشگاه (ساعد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا خسروی مهری پریرخ رحمت الله فتاحی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلید واژه ها: استفاده پذیری مدل یادگیری واک راهنماهای پیوسته آموزش های رایانه محور سامانه مدیریت اطلاعات سیستم اطلاعات علمی دانشگاه (ساعد)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 785 تعداد دانلود : 394

هدف: هدف بررسی میزان رضایت مندی اعضای هیئت علمی از راهنماها و فیلم آموزشی به هنگام ذخیره آثار در ساعد می باشد. درصورتی که سامانه استفاده پذیر شود اعضای هیئت علمی با مشکلات کمتری روبرو می شوند و این امر می تواند در کاهش خطاها در هنگام ذخیره تأثیرگذار باشد. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نوع ارزیابانه، و از نظر رویکرد، پژوهش پیمایشی با راهبرد قوم نگاری می باشد. در این پژوهش از روش ""مقایسه جایگزین نمونه اولیه"" بهره گیری شد .جامعه آماری، اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی هستند که 10 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شد. یافته ها : رضایت مندی اعضای هیئت علمی با دو مفهوم مفید بودن و کارآمدی ارزیابی شد. آزمون آماری t مستقل برای هر دو فرضیه نشان داد که راهنماها و فیلم های آموزشی توانسته اند نظر اعضای هیئت علمی را نسبت به خود جلب کنند. نتایج نشان داد معیارهایی مانند: در دسترس بودن راهنماها، واضح و قابل درک بودن آن ها و قرار دادن آموزش های مورد نیاز در نقاط مختلف کاربرگه ها و معیارهایی چون وضوح بالای صدا، اضافه کردن متن به فیلم ها، حرکت مکان نما در نقاط در مورد فیلم آموزشی می تواند تا حد زیادی میزان رضایت مندی کاربران در استفاده از سامانه ها را افزایش دهد.

۷۴.

مکان یابی کتابخانه های عمومی با استفاده از تکنیک تاپسیس- فازی: بررسی موردی کتابخانه های عمومی شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رسول زوارقی محمدعلی سالکی ملکی معصومه قاسمی خویی فاطمه سالکی ملکی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۷

کلید واژه ها: تبریز مکان یابی کتابخانه های عمومی تکنیک تاپسیس- فازی فضاهای جغرافیایی بهینه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 178 تعداد دانلود : 493

هدف: هدف این پژوهش شناسایی اصلی ترین معیارهای مکانی کتابخانه های عمومی بر مبنای مدلی بهینه و تکنیک تاپسیس- فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی و بررسی این معیارها در فضای جغرافیایی شهر تبریز است. از این رو حاصل این پژوهش نقشه ای از فضاهای متناسب با کاربریِ کتابخانه های عمومی خواهد بود. روش: این تحقیق از نظر نوع جزو تحقیقات کاربردی-توسعه ای و از نظر روش جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی است. روش کار بر مبنای تجزیه، تحلیل و همپوشانی لایه های اطلاعاتی در محیط نرم افزار آرک جی. آی. اس (ARC GIS) و تلفیق مدل های وزن دهی معیار از جمله مدل تحلیل سلسله مراتبی، منطق فازی و تاپسیس است. یافته ها: نتایج این پژوهش نشانگر 21 معیار مستقل برای مکان بهینه ساخت کتابخانه های عمومی بود که در نهایت بر مبنای این معیارها و میزان اهمیت آن ها فضاهای جغرافیایی متناسب با کاربری کتابخانه های عمومی مشخص شد. این نقشه نشانگر آن بود که بیشترین نیاز جهت احداث کتابخانه های عمومی از نظر مساحت در منطقه 3 و 4 و بیشترین نیاز از نظر نسبت مساحت کل در منطقه 10 شهر تبریز است. اصالت/ارزش: اصلی ترین نوآوری این پژوهش استفاده از رویکردی جدید برای مکان یابی کتابخانه های عمومی است به نحوی که در این پژوهش بر مبنای نظرات صاحب نظرانی از حوزه های موضوعی مختلف، علاوه بر توجه به ویژگی های جغرافیایی یک مکان به سایر ویژگی ها چون سازگاری، کارآیی، سلامت، ایمنی و ... نیز توجه شد. برای تحلیل این داده ها نیز از مدل های تصمیم گیری معیار همچون تاپسیس- فازی استفاده شد که تاکنون از چنین رویکردی با این هدف استفاده نشده بود.

۷۵.

امکان سنجی ارائه خدمات مرجع الکترونیکی در کتابخانه های عمومی شهر تهران( وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرجان خدامی فریبرز درودی مژده سلاجقه

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۷۸

کلید واژه ها: شهر تهران امکان سنجی نهاد کتابخانه های عمومی کشور خدمات مرجع الکترونیکی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 74 تعداد دانلود : 979

در این پایان نامه امکان سنجی راه اندازی خدمات مرجع الکترونیکی در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران بررسی شده است. روش پژوهش پیمایشی- توصیفی است. جامعه پژوهش کارکنان کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در مناطق پنج گانه تهران است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است که بین تمامی کارکنان (120 نفر) توزیع و تمامی پرسشنامه ها جمع آوری شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران شرایط و امکانات راه اندازی خدمات مرجع الکترونیکی را در حال حاضر ندارند. مهارت و دانش کتابداران و اطلاع رسانان برای به کارگیری خدمات مرجع الکترونیکی در حد متوسط است. فقدان زیرساخت ها و امکانات مناسب فناوری اطلاعات برای راه اندازی این خدمات مهمترین مانع برای راه اندازی این خدمات است. همچنین فقدان حمایت سازمان مادر (نهاد کتابخانه های عمومی کشور) و اختصاص ندادن بودجه برای اجرای خدمات مرجع الکترونیکی مهمترین مانع دیگر برای وجود خدمات مرجع الکترونیکی در این کتابخانه ها است. یافته های دیگر در خصوص مقایسه میزان آمادگی کتابخانه ها در مناطق پنج گانه تهران نشان داد که کتابخانه های واقع در مرکز تهران آمادگی بیشتری برای راه اندازی این خدمات دارند

۷۶.

آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرگس اورعی مظفر چشمه سهرابی علی صنایعی هادی جباری نوقابی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: اصفهان آمادگی الکترونیکی فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) کتابخانه دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 597 تعداد دانلود : 51

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی شهر اصفهان است. روش: روش انجام پژوهش توصیفی پیمایشی و جامعه آماری آن کتابخانه های دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1389- 1390 است. روش نمونه گیری از نوع تصادفی طبقه ای است و تعداد 7 کتابخانه به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار گرد آوری داده ها شامل 4 پرسشنامه محقق ساخته (کارکنان فناوری اطلاعات کتابخانه، مدیران فناوری دانشگاه، کارکنان کتابخانه، و مدیران عالی کتابخانه)می باشد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان دسترسی و آمادگی زیرساخت فاوا، آمادگی اطلاعات، خدمات و فعالیت های نیازمند به فاوا، امنیت اطلاعات، آمادگی مدیریت و فرهنگ سازمانی بالاتر از حد متوسط بوده است. در حالی که، آمادگی ویژگی های سازمانی، ارتباط با محیط بیرونی، میزان سیاست ها و استراتژی ها و مقررات حقوقی و قانونی مربوط به فاوا، آمادگی مالی، نیروی انسانی، میزان استفاده از فاوا، بالاتر از حد متوسط نبوده است. همچنین یافته ها نشان داد تفاوت معنی داری میان مقدار بعدهای آمادگی الکترونیکی وجود داشت و میزان آمادگی الکترونیکی کتابخانه ها با میانگین 66/2 کمتر از حد متوسط می باشد. نتایج نهایی پژوهش حاکی از آن است که کتابخانه های دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی شهر اصفهان از آمادگی الکترونیکی لازم بر خوردار نبوده اند و نیازمند رسیدگی و توجه بیشتر در بعدهایی با آمادگی پایین هستند.

۷۷.

آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی مشهد بر اساس مدل CSPP(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه هندی عادل سلیمانی نژاد فریبرز درودی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات آمادگی الکترونیکی مدل CSPP کتابخانه های دانشگاهی مشهد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 912 تعداد دانلود : 776

هدف: این پژوهش، بررسی آمادگی الکترونیکی در کتابخانه های دانشگاهی مشهد بر اساس شاخص های مدل CSPP (Computer Systems Policy Project) است. روش: پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع کاربردی است. نمونه آماری 54 نفر از سرپرستان و مسوولان کتابخانه ها و بخش انفورماتیک است که به روش طبقه ای انتخاب شده اند. سپس، با استفاده از روش دلفی و بر اساس شاخص های این مدل،آمادگی الکترونیکی متناسب با کتابخانه های دانشگاهی ارایه شد. یافته ها: یافته های این اجرا حاکی از آن است که بین کتابخانه های دانشگاه های مختلف از بعد اجتماعی، فنی و حقوقی تفاوتی وجود ندارد ولی از نظر بعد اقتصادی و مدل سی اس پی پی تنها دانشگاه های دولتی در وضعیت مناسب تری هستند. با بررسی آمادگی الکترونیکی در کتابخانه های دانشگاهی نقاط قوت و ضعف و یا به عبارت بهتر، شکاف دیجیتالی بین کتابخانه ها شناسایی شد.

۷۸.

تعیین میزان تحقق شاخص⁮های مدیریت بومی در کتابخانه⁮های عمومی استان مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شادی سادات سجادی فهیمه باب الحوائجی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۷۳

کلید واژه ها: استان مرکزی مدیریت بومی نقش ارتباطی نقش اطلاعاتی نقش تصمیم گیری کتابخانه های کتابخانه های عمومی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها عمومی

تعداد بازدید : 267 تعداد دانلود : 727

هدف: این پژوهش در صدد است تا تعیین کند که شاخص⁮های مدیریت بومی، که از برگرفته از الگوی میتزبرگ به⁮علاوه یافته⁮های حاصل از تحلیل متون این حوزه است، چقدر در کتابخانه⁮های عمومی استان مرکزی تحقق دارد. این شاخص⁮ها در 3 مؤلفه اصلی نقش⁮های ارتباطی، نقش⁮های اطلاعاتی، و نقش⁮های تصمیم⁮گیری، و 10 مؤلفه فرعی بر اساس نظرات کتابداران مورد بررسی قرار گرفت. روش: از روش پژوهش پیمایشی در این پژوهش استفاده شد. پایایی پرسشنامه محقق⁮ساخته پژوهش، 93% بود و روایی آن با نظر اساتید راهنما و مشاور تأیید شد. جامعه آماری شامل تمامی کتابداران کتابخانه⁮های عمومی استان مرکزی بود. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 110 نفر محاسبه شد که به شیوه نمونه⁮گیری تصادفی انتخاب شدند. 106 پرسشنامه توسط جامعه نمونه تکمیل و برگردانده شد. داده⁮ها در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته⁮ها: یافته⁮های پژوهش نشان داد که در رابطه با نقش⁮های ارتباطی، بیشترین میانگین مربوط به «شرکت در مراسم ترحیم اقوام همکاران» با میانگین 59/3 و کمترین میانگین مربوط به «برگزاری جشن⁮های مختلف برای همکاران و خانواده⁮های آنان» با میانگین86/1 است. بنابراین می⁮توان گفت از دیدگاه کتابداران نقش⁮های ارتباطی در کتابخانه⁮های عمومی استان مرکزی به کار گرفته نشده است. در رابطه با نقش های اطلاعاتی، بیشترین میانگین مربوط به «ارزیابی اطلاعات ارسال شده» با میانگین 05/3 و کمترین میانگین مربوط به «شناساندن فرهنگ بومی منطقه به ارباب⁮رجوعان» با میانگین24/2 بود. بنابراین می⁮توان گفت از دیدگاه کتابداران نقش های اطلاعاتی در کتابخانه کتابخانه های عمومی استان مرکزی به کار گرفته نشده است. در رابطه با نقش نقش های تصمیم⁮گیری، بیشترین میانگین (11/3) مربوط به« مذاکره مذاکره ای است که نتیجه مذاکره به نفع سازمان کتابخانه باشد»، و کمترین میانگین (2) مربوط به «پاداش به پیشنهادهای مرتبط با مسائل بومی» بود. اصالت/ارزش: موضوع مدیریت بومی از مسائل مهمی است که در پژوهش⁮های مدیریتی کتابخانه⁮های عمومی کمتر به آن توجه شده است. پژوهش حاضر می⁮تواند مقدمه⁮ای باشد تا پژوهش⁮هایی با مسائل و دامنه⁮های مختلف، با محوریت مدیریت بومی در حوزه کتابخانه⁮های عمومی انجام گیرد.

۷۹.

نگاهی گذرا به گنجینه کویر: کتابخانه عمومی امیر توکل کامبوزیا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا حکیمی محمدعلی طبسی صالحه کامبوزیا

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۴)

کلید واژه ها: زاهدان ایران شناسی تاریخ دین کامبوزیا

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها عمومی

تعداد بازدید : 860 تعداد دانلود : 563

کتابخانه عمومی کامبوزیا در 6 کیلومتری شهر زاهدان واقع شده است. این کتابخانه با داشتن حدود 20 هزار جلد از کتب نفیس و کمیاب به زبان های لاتین، عربی و فارسی از مجموعه های گرانبها و کم نظیر و متأسفانه ناشناخته کشور به حساب می آید. پژوهش حاضر به معرفی این مجموعه می پردازد، منابع نفیس، کمیاب و ارزشمند آن را برای پژوهشگران معرفی می نماید، شاید از این طریق مسئولان امر و متولیان فرهنگی جامعه به ارزش و اهمیت این مجموعه بیشتر پی ببرند و امکانات و تسهیلات بیشتری برای استفاده بیشتر کاربران از این مجموعه را فراهم کنند. کتابخانه کامبوزیا از نظرِ داشتنِ منابع ایران شناسی تاریخ و تمدن ایران و اسلام به زبان های لاتین بسیار غنی، از نظر منابع اسلام شناسی و منابع مرجع غربی و فارسی نسبتاً غنی بوده و مجموعه اقبال شناسی آن به زبان های اردو و فارسی نیز قابل ملاحظه است.

۸۰.

مقایسه عملکرد مدیریت کیفیت درکتابخانه های مرکزی دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صدیقه محمداسماعیل نیر ابراهیمی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۴ بهار ۱۳۹۲ شماره ۹۳

کلید واژه ها: دانشگاه خودارزیابی تعالی سازمانی کتابخانه مرکزی EFQM علوم پزشکی مدل سرآمدی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی

تعداد بازدید : 877 تعداد دانلود : 414

هدف: بدیهی است آشنایی و درک صحیح مدل های مدیریتی، و از آن جمله مدل تعالی سازمانی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (European Foundation of Quality Management :EFQM) اهداف، نقش ها و کارکردهای آنها در کتابخانه ها می تواند راهگشای بسیاری از معضلات مدیریتی در کتابخانه های دانشگاهی باشد. این مدل مجموعه ای از روش ها و ابزارهایی است که به منظور ارزیابی سازمان و حرکت به سمت تعالی سازمانی مورد استفاده قرار می گیرد. روش/ رویکرد پژوهش: روش پزوهش حاضر پیمایشی از نوع تطبیقی است. جامعه پژوهش شامل کلیه مدیران و مسئولان شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تبریز و علوم پزشکی تبریز (22 نفر) است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه مورد تأیید استاندارد بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت اروپا (EFQM) است. به منظور سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. مقدار آلفا عدد 97/0 به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) برای توصیف وضیعت موجود، و آمار استنباطی (آزمون t مستقل) برای بررسی ( معنی داری) اختلاف بین معیارهای الگوی تعالی سازمانی در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های مورد بررسی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد، کیفیت مدیریت در کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز با کسب 45/546 امتیاز از 1000 الگوی تعالی سازمانی، در وضیعت متوسطی قرار دارد و در آن حوزه توانمندسازها 03/285 امتیاز، حوزه نتایج 41/260 امتیاز را به خود اختصاص داده اند. بیشترین امتیاز در این دانشگاه به معیار «شراکت ها و منابع» و کمترین امتیاز به معیار «خط مشی و استراتژی» تعلق دارد. درمقابل، کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 07/446 امتیاز را کسب کرده است و در آن حوزه توانمندسازها 36/240 امتیاز و حوزه نتایج 71/205 امتیاز را به خود اختصاص داده اند. بیشترین امتیاز در این دانشگاه به معیار «شراکت ها و منابع» و کمترین امتیاز به معیار «نتایج منابع انسانی» تعلق دارد. نتیجه گیری: استفاده از الگوی تعالی سازمانی EFQM موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف در 9 حوزه در مدیریت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تبریز و علوم پزشکی تبریز شد، که درنهایت نقاط ضعف به عنوان حوزه های بهبود مورد بررسی قرار گرفت.

درخت حوزه‌های تخصصی