درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله با نگاهی درون رشته ای به بررسی رفتار اطلاع جویی دانشمندان زیرشاخه های مختلف فیزیک و نجوم می پردازد و تاثیر دو عامل ماهیت میان رشته ای حوزه ی پژوهشی و پراکندگی متون را بر رفتار اطلاع جویی آنان بررسی می کند. روش پژوهش عبارت است از پیمایش 114 دانشجوی دکترا و عضو هیئت علمی در رشته فیزیک و نجوم در کالج دانشگاهی لندن که در سال 2006 انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که حوزه هایی که بیشتر ماهیت میان رشته ای دارند و یا پراکندگی متون آنان بیشتر است اغلب از روش جستجوی عمومی برای یافتن اطلاعات بهره می برند. این مطالعه نشان داد که استفاده از متون سایر حوزه ها صرفاً به معنی پراکندگی متون نیست. مطالعه همچنین تفاوتهای درون رشته ای را در رفتار اطلاعاتی منجمان و فیزیکدانان آشکار کرد و نشان داد که در مطالعات رفتار اطلاعاتی برای پرهیز از خطر تعمیم نادرست یافته ها بهتر است که جامعه پژوهش به یک حوزه تخصصی خاص محدود شود.

مقاله حاضر، به بررسی میزان رضایت دانش آموزان مقطع متوسطه ناشنوا از کتابخانه های عمومی شهر اصفهان با توجه به امکانات، منابع اطلاعاتی موجود، شیوه های ارائه خدمات و رفتار کارکنان می پردازد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که به منظور سنجش روایی از روش روایی صوری استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب پایایی آلفبای کرونباخ محاسبه گردید که مقدار آلفا برابر 89 درصد بدست آمد. جامعه آماری دانش آموزان مقطع متوسطه ناشنوای شهر اصفهان 156 نفر بود که تعداد 53 دانش آموز معادل 34 درصد دانش آموزان مقطع متوسطه ناشنوا از خدمات کتابخانه های عمومی شهراصفهان استفاده می کردند. داده ها در سطح آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد و از فراوانی، درصد، میانگین، جدول، نمودار، و آزمون های t و f استفاده گردید. بر اساس یافته ها، 5/92 درصد دانش آموزان کمتر از 2 سال عضو کتابخانه عمومی هستند، دفعات مراجعه 4/77 درصد دانش آموزان به کتابخانه عمومی در طول هفته به میزان یک بار بوده است. میزان رضایت 3/77 درصد دانش آموزان از راهنمای استفاده از خدمات کم بوده است. 5/41 درصد از پاسخگویان از «رفتار کتابدار» و 2/47 درصد آنها از «زمان صرف شده توسط کتابدار» و «کمک کتابدار در یافتن منابع مورد نیاز» رضایت دارند. همچنین بین میزان رضایت دانش آموزان دختر و پسر متوسطه ناشنوا از کتابدار و کمیت و کیفیت امکانات فیزیکی و رفاهی کتابخانه تفاوت معناداری وجود ندارد. براساس یافته ها، بررسی نارضایتی دانش آموزان مقطع متوسطه ناشنوا، ضروری است که حمایت مسوولان بخش های فرهنگی شهرداری و اداره کل آموزش و پرورش و مدیران نسبت به اهمیت کتابخانه های عمومی جلب شود.

هدف: از آنجا که فهرست نویسی پیش از انتشار و عناصر آن ازجمله شماره رده بندی به عنوان یک منبع قابل اعتماد در بسیاری از کتابخانه ها مورد استفاده قرار میگیرد، در این مقاله سعی شده است میزان صحت شماره های رده بندی کنگره موجود در فهرست نویسی پیش از انتشار 155 عنوان کتاب فارسی که در کتابخانه دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران سازماندهی شده اند بررسی گردد. روش: در این پژوهش از روش تحلیل محتوا برای بررسی فیپای 155 عنوان کتاب فارسی، و مطابقت آن با رده بندی کنگره استفاده شده است. یافته ها: شماره رده بندی کنگره در 28 عنوان (18 درصد) از کتاب هایی که دارای فیپا بوده اند اشتباه بوده است. این اشتباهات به دو دسته: حروفچینی (28/1 درصد) و غیرحروفچینی (72/16 درصد) تقسیم میشوند. در مقاله حاضر با استناد به کتاب های رده بندی کتابخانه کنگره و اُپک برخی کتابخانه های معتبر دنیا، تعدادی از موارد اشتباه به تفصیل شرح داده شده است

هدف: طی سال های 1379-1383 در رشته کتابداری و اطلاع رسانی غیرپزشکی در دو دانشگاه تهران و تربیت مدرس، تعداد 78 پایان نامه دارای بخش پبشینه پژوهش میباشند در پژوهش حاضر سعی شده که به بررسی میزان ارتباط موضوعی پایان نامه ها و پیشینه های مندرج در آن ها بپردازیم. روش: در جهت تحقق هدف پژوهش، با استفاده از روش تحلیل محتوی، عناوین 78 پایان نامه و 1092 پیشین? مندرج در آن ها براساس سه شاخص رویکرد، زمینه و جامعه با یکدیگر تطبیق داده شدند که میزان انطباق آن ها با یکدیگر بیانگر متوسط ارتباط موضوعی آن هاست. متوسط ارتباط به دست آمده براساس زبان و نوع پیشینه، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که متوسط ارتباط موضوعی کلیه پایان نامه ها و پیشینه های مندرج در آن ها، 44 درصد است؛ دانشگاه تهران و تربیت مدرس در قیاس با یکدیگر, دارای متوسط ارتباط موضوعی تقریباً یکسانی هستند؛ به لحاظ زبانی, پیشینه های انگلیسی نسبت به پیشینه های فارسی دارای فراوانی و متوسط ارتباط موضوعی بیشتری میباشند، همچنین در قیاس با سایر انواع منابع اطلاعاتی، فراوانی و متوسط ربط موضوعی مقاله ها از همه بیشتر است.

بنیان هر علمی بر منابع مرجع استوار است و هر علمی، منابع تحقیقی ویژه ای دارد که ابزار کار پژوهشگران و عصای دست کتابداران است و پژوهندگان را در تجسس دانش و دستیابی به اطلاعات بخصوصی یاری میدهند و آن ها را که به دنبال اطلاعات یا اصلاح اطلاعاتی میباشند راهنمایی میکنند که کجا و چگونه میتوانند پاسخ پرسش ها را که برای پاسخ گویی به نیازی لازم است، بیابند. مطلبی که پیش رو دارید معلوماتی در این باب و در خصوص ویژگیهای کتاب مرجع شناسی عمومی تالیف دکتر قاسم صافی ارائه میدهد

هدف:در تحقیق حاضر میزان توانایی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، نسبت به استفاده از کتابخانه بررسی میشود. شناخت نارسائیها و بررسی دیدگاه های دانشجویان درباره آموزش استفاده از کتابخانه نیز، از دیگر هدف های این پژوهش است. روش:در این پژوهش از روش پیماشی استفاده شده است. این تحقیق با انتخاب یک نمونه آماری 351 نفری (5 درصد) از دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم از تمامی سطوح اعم از کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای در دو گروه آموزش دیده و آموزش ندیده انتخاب شده بودند صورت گرفت. یافته ها :تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که دانشجویان، راه های جستجوی اطلاعات را به خوبی نمیدانند. و تنها 32 درصد آن ها منابع مورد نظرشان را خود جستجو میکنند بقیه افراد برای این منظور از شخص ثالثی کمک میگیرند. به کارگیری کتابدار متخصص در بخش های مختلف کتابخانه برای ارائه آموزش های موردی همراه تهیه بروشور یا جزوه چاپی، تشکیل کارگاه یا سمینار آموزشی، ارائه یک درس 2 واحدی و تهیه نوار ویدیویی در رتبه های بعدی قرار گرفتند. همچنین، بین میزان آشنایی و تسلط دانشجویان آموزش دیده و آموزش ندیده در استفاده از کتابخانه، تفاوت معنیداری وجود دارد.