درخت حوزه‌های تخصصی

هدف : وب­سایت­های نشریات انگلیسی زبان دارای رتبه علمی- پژوهشی و ترویجی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ و وزارت بهداشت و آموزش پزشکی ایران ارزیابی شده روش پژوهش : این پژوهش به روش ارزیابی با رویکرد وب­سنجی انجام شده است. داده­های پژوهش به روش مشاهده مستقیم و با استفاده از سیاهه وارسی، متشکل از 26 معیار، گردآوری شد. برای تدوین سیاهه وارسی، ویژگی­های کیفی نشریه­های علمی از استانداردهای ایزو و معیارهای معرفی شده دیگر استخراج شده است. جامعه آماری، شامل81 وب­سایت نشریه (45 عنوان وزارت بهداشت و 36 عنوان وزارت علوم) است. تحلیل داده­های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی انجام گرفته است. یافته­ها : یافته­­ها در 6 مقوله ارائه شده است. در مقوله ارتباطات، ارتباط از طریق پست الکترونیکی با بیشترین فراوانی (85 درصد) در شمار بسیار زیادی از نشریه­ها وجود دارد. در مقوله راهنمای نویسندگان، رویه داوری تنها در 4درصد نشریات رعایت شده است. رویه داوری از لحاظ جزئیات یکسان نیست برخی مختصر و برخی مفصلند. در مقوله شیوه دسترسی،74 درصد دارای سایت اختصاصی­اند و این امر منجر به سهولت دسترسی به اطلاعات و رویت ­پذیری بیشتر آنها شده است. در مقوله محتوای قابل دسترس نیز بیشتر نشریات، آرشیو، و فهرست مندرجات خود را از طریق اینترنت در اختیار گذاشته­اند. 82 درصد نشریات، امکان دسترسی به متن کامل مجلات را فراهم کرده­اند. در مقوله مشخصات نشر، کلیه مجلات مورد بررسی، عنوان، دوره، شماره، و سال شماره جاری نشریه را در صفحه وب خود قرار داده­اند. در مقوله مسئولیت نیز معرفی نام سردبیر و مدیرمسئول در بیشتر نشریه­ها انجام شده است. نتیجه­گیری : استانداردهای کیفیت وب­سایت­های مورد بررسی به­خوبی در اینترنت به نمایش در­آمده­اند؛ به­نحوی­که نیمی از این معیارها در بیشتر نشریات مورد بررسی معرفی شده­اند. با این­حال، بررسی داده­ها نشان داد که برخی معیارها- که در جلب اعتماد مخاطب نسبت به اعتبار نشریه تاثیر ویژه­ای دارند- به­طور گسترده­ای نادیده گرفته شده­اند.

هدف این پژوهش، بررسی چگونگی رابطه به کارگیری مدیریت امنیت اطلاعات بر یکپارچگی زنجیره تأمین و بررسی تأثیر پیاده سازی سامانه مدیریت امنیت اطلاعات بر افزایش یکپارچه سازی زنجیره تأمین بوده است. بنابراین، پژوهشگران پس از بررسی ادبیات مدیریت امنیت اطلاعات و یکپارچگی فرایندهای سازمانی در زنجیره تأمین، با کمک سامانه برنامه ریزی منابع سازمان، به تعیین عوامل مهم این دو مبحث توسط تحلیل عاملی پرداخته اند. پژوهشگران با استفاده از نظرات مجموعه ای از خبرگان موجود در صنعت خودرو (مدیران تولید و برنامه ریزی و کارشناسان و سرپرستان زنجیره تأمین خودروسازان و تأمین کنندگان رده یک و رده دو در زنجیره تأمین صنعت خودرو) به تحلیل نتایج پرداخته اند. درادامه، با کمک تحلیل همبستگی آماری، به چگونگی تأثیر مدیریت امنیت اطلاعات بر یکپارچگی فرایندهای سازمانی در زنجیره تأمین پرداخته شده است. نتایج این بررسی ها حاکی از تأثیر ابعاد متنوعی از مدیریت امنیت اطلاعات از جمله هماهنگی اطلاعات، جلوگیری از اشتباهات انسانی و سخت افزاری، دقت و صحت اطلاعات، و ایجاد زمینه های آموزشی برای کاربران، بر دو بعد یکپارچگی داخلی و خارجی فرایندهای سازمانی در زنجیره تأمین بوده است که باعث افزایش یکپارچه سازی فرایندهای سازمانی در زنجیره تأمین می گردد. درنهایت، با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش، به کارگیری سامانه مدیریت امنیت اطلاعات موجب افزایش یکپارچگی فرآیندهای سازمانی در زنجیره تأمین و از آن رو، موجب افزایش یکپارچه سازی زنجیره تأمین می شود و درنتیجه، موجب بهبود عملکرد زنجیره تأمین می گردد. این امر را می توان در بررسی رابطه یکپارچگی فرآیندهای سازمانی بر میزان هماهنگی اطلاعات، جلوگیری از اشتباهات، و دقت و صحت اطلاعات در طول زنجیره تأمین مشاهده نمود.

توسعه روزافزون نرم افزارهای متن باز، مشکلات و فرصت های زیادی برای تولیدکنندگان نرم افزار ایجاد کرده است. نیاز ایران به امنیت، استقلال نرم افزاری، توسعه فنّاوری اطلاعات، و بهره وری اقتصادی، موجب روی آوردن به این نرم افزارها در سطح ملی گردید. کاربران، کلید موفقیت طرح های نرم افزاری هستند و عدم توجه به دیدگاه آنان می تواند به عدم موفقیت طرح بیانجامد. اما، مدل بومی مناسبی جهت سنجش جنبه های مختلف موفقیت نرم-افزارهای متن باز، از دیدگاه کاربران وجود ندارد. این مقاله با بررسی مبانی نظری موضوع، ابعاد و شاخص های موفقیت نرم افزارهای متن باز را شناسائی نموده و مدلی مفهومی برای سنجش موفقیت طرح ملی آن ارائه داده است. برای اعتبارسنجی مدل، داده های مورد نیاز توسط پرسشنامه آنلاین از کاربران متن باز جمع آوری و با روش تحلیل مسیر، تحلیل شده اند. نتیجه حاصل شامل تأثیر معنی دار و مثبت متغیرهای رضایت کاربر، کیفیت خدمات انجمن، کیفیت نرم افزار متن باز، رعایت حق مالکیت معنوی، و امنیت در موفقیت نرم افزارهای متن باز بوده است.

هدف: پیوندهای وب­سایت­های موسسات پژوهشی هسته­ای کشورهای عضو آژانس بین­المللی انرژی اتمی با استفاده از روش وب­سنجی بررسی کرده است. روش پژوهش: از روش تحلیل پیوندها استفاده شده است. با استفاده از راهنمای اینترنتی آلتاویستا، پیوندهای دریافتی، کل پیوندها، تعداد صفحه­های وب نمایه­سازی شده، میزان رویت، عامل تاثیرگذار خالص و تجدیدنظر شده، محاسبه و تحلیل شده است. جامعه پژوهش، 103 وب­سایت از میان وب­سایت­های مراکز پژوهشی کشورهای عضو آژانس بین­المللی انرژی اتمی دارای فعالیت­های هسته هستند. یافته­ها: وب­سایت­های مراکز CNRS فرانسه دارای بالاترین و National Nuclear Center Institute of Nuclear Physics قزاقستان دارای پایین­ترین میزان رویت بودند. وب­سایت­های مراکز LAN و Fermilab آمریکا به­ترتیب بالاترین و پایین­ترین ضرب تاثیرگذاری کلی و تجدیدنظر شده را دارا بودند. 16 وب­سایت به­عنوان وب­سایت هسته انتخاب شدند. نتیجه­گیری: میزان رویت وب­سایت­های مورد مطالعه اندک بود که این امر می­تواند متاثر از زبان، میزان ارائه اطلاعات مرتبط با نیاز کاربران خاص، منابع روزآمد، دسترسی آسان، اطلاع­رسانی مناسب و امکان تعامل با پژوهشگران مراکز پژوهشی باشد. درصد بالایی از وب­سایت­های مورد مطالعه از عامل تاثیر­گذار کلی و خالص اندکی برخوردار بودند که این امر می­تواند ناشی از کیفیت و کمیت اطلاعات ارائه­شده باشد.

حرفه کتابداری در طول چند دهه ای که از ورود فنّاوری های نوین به قلمرو کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی می گذرد، تلاش داشته است تا با همسویی این تحول، تأثیر و تأثر مطرح در این قلمرو را در دو راستا مورد توجه قرار دهد: نخست آنکه در برنامه های آموزشی خود بازنگری کند تا بتواند دانش لازم در زمینه کاربرد فنّاوری ها را به دانش آموختگان انتقال دهد و آنها را آماده مدیریت این تحولات نماید؛ دوم آنکه زمینه های تأثیر فنّاوری را بر کارکردها و خدمات خود مورد کنکاش و پژوهش قرار دهد. در این زمینه، یعنی پژوهش، فعالیت های بیشتری صورت گرفته است...

هدف: مقاله حاضر با هدف بررسی و تعیین میزان استفاده از منابع اینترنتی در تهیه طرح­های تحقیقاتی سازمان ترویج، آموزش و تحقیقات کشاورزی که در سال­های 82-1383 انجام شده، تنظیم شده است. روش پژوهش: در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل استنادی، میزان استناد به منابع اطلاعاتی که از طریق اینترنت به­دست آمده­اند، نوع منابع به­کارگرفته­شده نظیر مقاله، کتاب و گزارش­ طرح ها­ی تحقیقاتی و سال استفاده از منابع اطلاعاتی در 1700 طرح تحقیقاتی پایان­یافته طی سال­های 82-1383، مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که تنها 106 طرح (2/6 درصد) از کل طرح­های تحقیقاتی مورد نظر، دارای استناد اینترنتی است و از کل 2716 استناد مندرج در 106 طرح تحقیقاتی مورد بحث، میزان استناد به منابع اینترنتی 229 مورد (4/8 درصد) بوده است. موضوع طرح­هایی که دارای استناد اینترنتی بوده اند بر مبنای رده بندی موضوعی کتابخانه کنگره نیز مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس موضوع پرورش گیاهان، زارعت و آفات و بیماری های گیاهی با 9/68 درصد، خاک و آب و آبیاری 16 درصد، شیلات 9/2 درصد و سایر موضوعات با 5/7 درصد، بیشترین بسامد را داشته اند. نتیجه گیری: در رابطه با نوع منابع اینترنتی، در 7/32 درصد از موارد نوع استنادهای الکترونیکی مندرج در طرح­های تحقیقاتی نامشخص بودند. در 9/31 درصد پژوهشگران تنها به ذکر بخش اصلی نشانی سایت اکتفا کرده­اند. پس از استناد به سایت، مقالات با 7/15 درصد و گزارش طرح های تحقیقاتی و کتاب هر یک با میزان 4/4 درصد، در رتبه های بعدی قرار دارند. علاوه بر یافته های فوق، موسسات و مراکز تحقیقاتی که بیشترین میزان استناد به منابع اینترنتی را در طرح­های تحقیقاتی خود داشته­اند نیز شناسایی شده­اند.

دانش و فناوری، از مؤلفه های مهم و الزامی برای بقا و حفظ مزیت رقابتی به شمار میآیند.  دانش در صورتی میتواند مزیت رقابتی ایجاد کند که به صورت بهینه ای سازماندهی و قابل بازیابی باشد. ابزارهای سنتی سازماندهی دانش از قبیل طرحهای رده بندی، سرعنوانهای موضوعی، اصطلاحنامه ها و ... که عمدتاً برای محیط چاپی طراحی شده اند، با توجه به تغییرات گسترده فناورانه به شکل الکترونیکی تحول یافته اند و تلاش میشود تا با محیط جدید همخوان گردند. با وجود این، این ابزارها در محیط الکترونیکی و وب پایه نیز در زمینه سازماندهی دانش محدودیتهای عملکردی دارند. بر این اساس، فناوری نوین در جستجوی ابزارهایی برای سازماندهی دانش به شیوه ای است که قابلیتهای سازماندهی، جستجوپذیری مفاهیم و روابط میان آنها و بازیابی دانش در محیط جدید را افزایش دهند. رویکردهای سودمندی نیز در زمینة کاربرد فناوری سازماندهی دانش وجود دارد که در این مقاله بررسی شده است. این مقاله بر ضرورت به کارگیری ابزارهای نوین سازماندهی دانش تأکید و نظامهای سازماندهی دانش از قبیل وب معنایی، هستی شناسی و نظام ساده سازماندهی دانش و نقش آنها در فرایند سازماندهی، ذخیره و بازیابی را بررسی میکن

سواد اطلاعاتی از جمله توانمندیهای پایه برای افراد در جهان دانش محور بشمار می آید که هدف اصلی آن پرورش یادگیرندگان مادام العمر است. دو ویژگی عمده موفقیت برنامه های سواد اطلاعاتی را تضمین می کند: الف. استفاده از استانداردهای سواد اطلاعاتی و ب. برقراری ارتباط بین محتوای برنامه ها و نیازهای خاص هر فراگیر. به چنین برنامه هایی برنامه های زمینه گرا گویند. هدف عمده این پژوهش، بررسی تأثیر کارگاه سواد اطلاعاتی در تحول در درک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مفاهیم سواد اطلاعاتی و رشد مهارتهای آنان در جستجوی اطلاعات و بهره گیری از آن در پیشبرد پژوهش است. پژوهش به صورت شبه تجربی و اقدام پژوهشی و با شیوه تحلیلی انجام شد. 20 نفر از دانجشویان کارشناسی ارشد در دو گروه ""روانشناسی و علوم تربیتی"" و ""کتابداری"" آزمودنیها را تشکیل دادند. دو پرسشنامه، که با سؤالهای باز طراحی شد، مشاهده و بررسی و تحلیل تمرینها بستر لازم برای گردآوری اطلاعات را بوجود آورد. پرسشنامه اول برای شناسایی ویژگیهای شرکت کنندگان و زمینه موضوعی پژوهش در دست انجام آنها و پرسشنامه دوم، که در پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد، میزان درک آنها از مفاهیم سواد اطلاعاتی و مهارتهای مربوطه سنجید. زیر ساخت پرسشنامه دوم را استانداردهای سواد اطلاعاتی ACRL تشکیل داد. محتوای کارگاه ها، که برای گروه اول و دوم به صورت مجزا برگزار شد، بر پایه نیازهای تعیین شده آزمودنیها شکل گرفت. در طول کارگاه هر آزمودنی بر پایه موضوع مورد تحقیق خود به جستجو و فعالیت پرداخت. نتایج نشان داد که گرچه در پیش آزمون گروه اول مشخص کردند که درک مناسبی از مفاهیم سواد اطلاعاتی ندارند ولی هر دو گروه در پس آزمون مفاهیم را درک کرده و پاسخهای مرتبطی به سؤالها دادند. هر دو گروه در پیش آزمون به مشکلاتی مانند روبرو شدن با بازیافتهای زیاد، در برخی مواقع عدم کاربرد کلید واژه هایی که انتخاب می کنند و عدم توانایی در استفاده از بازیافتها اشاره کردند. نتایج پس آزمون مشخص کرد که همه آنها از نتایج کارگاه رضایت داشته و دریافتند که چگونه دامنه موضوع را محدود کنند، به اطلاعات دست یابند و از آن در فرایند پژوهش استفاده نمایند.

هدف این پژوهش سنجش میزان اهمیت ملاک ها و نشانگرهای ارزیابی کتاب الکترونیکی از دیدگاه یکی از مهمترین ذی نفعان کتاب الکترونیکی، کاربران است. روش شناسی پژوهش حاضر کمّی و روش پژوهش در بخش تجزیه و تحلیل داده ها، روش پیمایش توصیفی و تحلیلی است. جامعه پژوهش حاضر دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه الزهراء (س) است که با کتاب الکترونیکی آشنایی دارند. نمونه گیری از دانشجویان، نمونه گیری تصادفی طبقه ای بوده است. تاکنون پژوهشی در زمینه شناسایی مهمترین ملاک ها و نشانگرهای ارزیابی کتاب های الکترونیکی انجام نشده است. با شناسایی مهمترین ملاک ها و نشانگرها از دیدگاه دانشجویان، امکان انتخاب بهترین کتاب الکترونیکی و نیز نشر مناسب ترین کتاب الکترونیکی دانشگاهی از سوی ناشران دانشگاهی امکان پذیر است. نتایج این پژوهش نشان داد که مهمترین ملاک مورد بررسی به هنگام ارزیابی کتاب الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان، ملاک توزیع است. به علاوه نشانگرهای فصل بندی متن کتاب، عدم نیاز به ارتباط اینترنتی در کل مدت استفاده، دسترسی از راه دور، 24 ساعته بودن، و نظایر آن از دیدگاه دانشجویان از مهمترین نشانگرهای مورد سنجش هستند. 20 نشانگر از دیدگاه دانشجویان دارای بالاترین میزان اهمیت به هنگام انتخاب کتاب الکترونیکی است.

هدف: جمله سطوح، الگوها، روش ها، و عناصر تاثیرگذار در ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی مرور شده است. روش/رویکرد پژوهش : تحلیل متون . یافته ها: روش ها و الگوهای مختلفی برای ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی وجود دارد. براساس اهداف ارزیابی، از جمله درک مفاهیم پایه همچون رفتار اطلاع یابی کاربران، اطمینان از کفایت سرمایه گذاری برای خدمات کاربرمدار، و توسعه تحقیقات در ابعاد مختلف می توان از روش ها و الگوهای مختلفی برای ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی استفاده کرد.توجه به سطوح مختلف ارزیابی، ازجمله فنی و اجتماعی، نیز در تعیین شیوه ارزیابی تاثیر گذار است. قبل از انجام هرگونه ارزیابی باید با اهداف، محورها، سطوح، الگوها، روش ها، عوامل دخیل، و دیدگاه­های مختلف در این زمینه آشنا شد تا در کنار سایر ابزارها و امکانات به کار گرفته شوند. نتیجه­گیری: کتابخانه های دیجیتالی سیستم های پیچیده ای هستند که ارزیابی آنها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به­خاطر نوپا بودن کتابخانه­های دیجیتالی، الگوهای استاندارد جامع برای ارزیابی آن وجود ندارد. شناسائی عوامل و زوایای دخیل در ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی برای کاهش صرف وقت، انرژی، و هزینه در ارزیابی آنها پیشنهاد می شود.

هدف: بررسی عواملی که می توانند بر استفاده دانشجویان از کتابخانه مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی یزد ( با نام کتابخانه علامه محمدتقی جعفری) موثر باشد. روش پژوهش: پیمایشی از نوع توصیفی ـ اکتشافی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته با 22 سوال و در طیف پنج گزینه ای لیکرت، استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه شامل 210 نفر از دانشجویان کارشناسی پیوسته برق دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد می باشد. از این تعداد، 136 نفر به صورت طبقه ای ساده انتخاب شدند و درنهایت، تعداد 100 پرسشنامه عودت داده شد. یافته­ها: آگاهی دانشجویان از خدماتی که توسط کتابخانه ارائه می شود، با 83 درصد، مهم ترین عامل موثر بر استفاده از کتابخانه است. پس از آن، علاقه دانشجویان به مطالعه و استفاده از کتابخانه با 76 درصد، دانش و مهارت کتابداران در تشخیص نیاز مراجعان و آرامش محیط سالن مطالعه به یکسان با 70 درصد از جمله مهم ترین عوامل موثر بر استفاده از کتابخانه مورد پژوهش محسوب می شوند. در ادامه، با استفاده از روش تحلیل عوامل، عوامل موردنظر در هفت گروه دسته بندی شدند.

این پژوهش با هدف شناسایی و رتبه بندی معیارهای مؤثر بر مکانیابی کتابخانه های عمومی انجام شده است. با بررسی متون و پژوهشهای مشابه، شش معیار اصلی و 24 معیار فرعی به دست آمد. این معیارها مطابق نظر استادان و متخصصان رشته های کتابداری و جغرافیای برنامه ریزی شهری و با استفاده از تکنیک TOPSIS فازی و ANP فازی رتبه بندی شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها، با توجه به وزن نهایی به دست آمده برای هر یک از معیارهای اصلی و فرعی، معیارهای اصلی سازگاری، مرکزیت، اندازه و فضای مکان، عوامل و ویژگیهای بومی، جغرافیای طبیعی منطقه و جهتیابی مکان کتابخانه، به ترتیب در رتبه های اول تا ششم قرار گرفتند. نتایج این پژوهش میتواند در مکانیابی کتابخانه های عمومی کشور به کار گرفته شود و راهگشای پژوهشهای آتی باشد

کتابخانه دیجیتالی از جمله مهمترین ارمغان های وب برای کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی است. یکی از موانع عمده عدم حضور کارآمد کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی داخل کشور در وب، فقدان نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال است. وجود یک نرم افزار مناسب، بخش بزرگی از موانع و مشکلات مربوط به فرایند راه اندازی کتابخانه دیجیتال از جمله ذخیره سازی، مدیریت، سازماندهی، دسترس پذیری، و بازیابی اطلاعات را مرتفع خواهد کرد. هدف کلی طرح حاضر، بررسی امکان بهره گیری از نرم افزار های کد منبع باز با مطالعه موردی نرم افزار گرین استون برای راه اندازی کتابخانه های دیجیتال در ایران است. این پژوهش، به روش پیمایش کتابخانه ای و با استفاده از سیاهه وارسی 9 طیفی در دو مرحله انجام شد. دو گروه از متخصصان علوم کتابداری و اطلاع-رسانی و علوم کامپیوتر در مرحله اول، و سه گروه کاربری با مدارک دکتری و کارشناسی ارشد و کارشناسی در مرحله دوم، جامعه پژوهش را تشکیل می دادند. یافته ها نشان داد که تفاوت معنی داری بین نظرات دو گروه از متخصصان در مورد قابلیت ها و امکانات نرم افزار گرین استون وجود ندارد. از طرفی، براساس نقطه نظرات سه گروه کاربری مشخص شد که قابلیت ها و امکانات نرم افزار گرین استون در سطح مناسبی است. مهمترین باگ های نرم افزاری و مشکلاتی که در راستای پردازش زبان فارسی در نرم افزار یافت شد عبارتند از: نظم الفبایی ناقص برای چهار حرف فارسی (پ، چ، ژ، گ)، عدم پشتیبانی از حروف فارسی در برخی از بخش های مختلف نرم افزار نظیر ایجاد نمایه توانمند کوئیک و درنهایت، رابط کاربر به نسبت ضعیف از لحاظ بصری و محتوایی.

ضبط اسامی ایرانی در منابع خارجی دچار تشتّت و چندگانگی است و از قاعده خاصی پیروی نمی کند. پژوهش حاضر که یک مطالعه توصیفی- پیمایشی است، به منظور بررسی آشفتگی ثبت و نگارش اسامی مؤلفان ایرانی، کنکاشی در پایگاه اطلاعاتی آی اس آی، طی سال های 2007 و 2008 داشته است. در این راستا، فهرست کامل آثار ایرانی در بانک اطلاعاتی Web of Science، برای سال های 2007 و 2008 استخراج شد. از اهداف دیگر این بررسی، تعیین جامعه آماری مقالات چاپ شده ایرانیان و تعیین تعداد و درصد اسامی مؤلفان ایرانی، دستخوش آشفتگی نگارش اسامی در پایگاه اطلاعاتی آی اس آی، بود. نتایج نشان داد که نگارش اسامی مردان بیش از زنان دارای تنوع نگارش بوده است. همچنین، بیشترین میزان تنوع نگارش (در یک سوم آنها)، مربوط به کوتاه نویسی نام بوده است.

علم و پیشرفت های علمی نیازمند بستری از تعاملات، میان رشته های علمی مختلف است. در عصر حاضر با توجه به تخصصی شدن حوزه های موضوعی، روابط بین رشته ای در هر مطالعه ای اجتناب ناپذیر می نماید. کتابداری و اطلاع رسانی رشته ای است که همانند سایر رشته ها، مبانی و اصول نظری خاص خود را دارد. به نظر می رسد بسیاری از نظریات و اصول مطرح شده در این علم از سایر رشته های علمی به وام گرفته شده است؛ از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی و مطالعه نظریات موجود در این رشته، ریشه ها و خاستگاه های این نظریات را کشف کرده و بدین ترتیب ماهیت میان رشته ای کتابداری و اطلاع رسانی را مشخص کند.

هدف: هدف این پژوهش تعیین فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف در کتابخانه های دانشگاه رازی و تدوین استراتژی های مناسب بر اساس تحلیل SWOT و ارائه راهکارهای اجرایی به منظور بهبود برنامه ها می باشد. روش: پژوهش حاضر توصیفی و به روش پیمایشی صورت گرفته است. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش خود ساخته است که روایی آن به صورت محتوایی و و پایایی آن در برنامه SPSS به روش آلفای کرونباخ اندازه گیری شده و برابر با 95/0 می باشد. جامعه پژوهش حاضر مدیران و کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه رازی می باشد. یافتهها: یافته های پزوهش نشان داد: نیروی انسانی، مشارکت و همکاری، مجموعه، زیر ساخت های فنآوری اطلاعاتی و ارتباطی، وضعیت مالی، تسهیلات و فضا، رویکردها و نگرش ها از نقاط قوت و ضعف جامعه پژوهش می باشد و. تهدیدها شامل مشکلات پشتیبانی از زیرساخت های موجود، عدم استفاده از سخت افزارهای با کیفیت مطلوب و نرم افزارهای جدید، امکان واگذاری برخی خدمات به بخش خصوصی، کمبود بودجه، امکان استفاده از روش خرید کنسرسیومی وجود ندارد. فرصت ها :نیروی انسانی جوان و با تخصص های مورد نیاز وجود دارد، پایین بودن قیمت نیروی کار. حمایت از نوآوری ها، تمایل از منابع چاپی به سمت منابع الکترونیکی، نگرش مثبت دانشجویان در رابطه با نقش کتابخانه است.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت ساختمان و تجهیزات کتابخانه مرکزی تبریز و مقایسه آن با استاندارد های کتابخانه های عمومی و تعیین میزان رضایت مراجعان از وضعیت ساختمان و خدمات کتابخانه است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی- توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش عبارت از کتابخانه مرکزی تبریز و مراجعه کنندگانی است که به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل سیاهه وارسی و پرسشنامه است. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار اکسل ماکروسافت استفاده شده است و نیز برای توصیف یافته ها از آمار توصیفی استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که 92.53 درصد مراجعه کنندگان دسترسی راحت به محل کتابخانه داشته و 69.69 درصد آن ها معتقدند بخش های پرمراجعه به هنگام ورود مشخص است. 87.09 درصد مراجعان نیز اعتقاد دارند که سطوح شیب دار برای استفاده معلولین به شکل مناسبی تعبیه شده است. 68.57 درصد مراجعان دسترسی راحت به فهرست رایانه ای دارند که از این تعداد 74.24 درصد به راحتی از آن استفاده می کنند. همچنین 75.47 درصد آن ها دسترسی راحت به بخش مرجع دارند و از تسهیلات موجود در آن ابراز رضایت می کنند. 60.65 درصد استفاده کنندگان روشنایی بخش ها و 81 درصد رطوبت قسمت های مختلف کتابخانه را مناسب می دانند. با این وجود 62.29 درصد مراجعه کنندگان تسهیلات بهداشتی کتابخانه را ناکافی اعلام کرده اند. به طور کلی، با توجه به یافته های پژوهش می توان اظهار داشت که وضعیت ساختمان و تجهیزات کتابخانه مرکزی تبریز تا حد زیادی با استاندارد های ایفلا در مورد کتابخانه های عمومی مطابقت دارد. اصالت/ارزش: با توجه به اینکه ارتقاء کیفیت خدمات در کتابخانه های عمومی و استانداردسازی آن ها همواره نیازمند شناسایی و تحلیل نیازمندی ها و خواسته های کاربران است، پژوهش حاضر نیز از این منظر به شناسایی و تحلیل توقعات کاربران پرداخته است تا گامی در راستای ارتقاء خدمات این کتابخانه و متقابلاً ارتقاء سطح رضایت مندی کاربران بردارد.

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی رابط کاربر نرم افزارهای علوم اسلامی شهر قم در سه حوزه قرآن، حدیث، و فقه و احکام بر اساس معیارهای ارزیابی استخراج شده از متون مرتبط است. این پژوهش، به روش ارزیابانه و با استفاده از 12 شاخص استخراج شده از منابع گوناگون فارسی و انگلیسی انجام گرفته است. ابزار استفاده شده در پژوهش حاضر، سیاهه وارسی است و تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیله نرم افزارهای SPSS و Excel صورت گرفته است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که وضعیت نرم افزارهای علوم اسلامی شهر قم از نظر رعایت شاخص های رابط کاربری در مقیاس لیکرت پایین تر از سطح متوسط (63/2) قرار دارد. برترین نرم افزارها، در دسته های قرآن، حدیث، و فقه و احکام، از نظر رابط کاربری آنها، به ترتیب «جامع التفاسیر نور» و «معجم موضوعی بحارالانوار» و «نورالفقاهه 3» بود و ضعیف ترین نرم افزارها در این دسته بندی، به ترتیب «مشکات»، «معجم احادیث الامام المهدی (عج)» و «طوبا» بود. مراکز تولید نرم افزارهای علوم اسلامی نیز در این پژوهش، از نظر تولید نرم افزارهایی با رابط کاربر مناسب، ارزیابی و بهترین تولیدکننده نرم افزارها به ترتیب «مرکز تحقیقات کامپیوتری نور» و «مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی» و «دارالحدیث» معرفی شدند. امتیاز رابط کاربری نرم افزارها در مقیاس لیکرت پایین تر از امتیاز حداکثری، یعنی امتیاز کامل ارزیابی، بود. میانگین کل امتیاز نرم افزارهای فقه و احکام، حدیث، و قرآن با یکدیگر یکسان نبودند. همچنین، بین محصولات مختلف سازمان های تولیدکننده نرم افزارهای علوم اسلامی، از نظر رابط کاربر، تفاوت معنی داری وجود داشت.