درخت حوزه‌های تخصصی

علم اطلاعات و دانش‌شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
صنعت و تجارت کتاب علوم اطلاع رسانی علوم کتابداری کتاب کتابخانه ها کتابخانه ها(به طور عام) کتابخانه های الکترونیکی مراکز اطلاع رسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۳۴۱ تا ۶٬۳۶۰ مورد از کل ۷٬۲۷۳ مورد.
۶۳۴۱.

تأثیر قصه گویی خلاق با رویکرد مثبت نگر بر مهارت های اخلاقی مبتنی بر همدلی پسران دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 233 - 249

کلید واژه ها: قصه گویی خلاق رویکرد مثبت نگر مهارت های اخلاقی همدلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۱۴۵
مقدمه: قصه ها برای رشد تفکر کودک یا همان فلسفه ورزی کودک ابزار مناسبی هستند و امروزه استفاده از آن به منزله ابزاری برای پیشبرد تفکر کودکان ضروری است؛ لذا این پژوهش با هدف سنجش اثرگذاری قصه خوانی با رویکرد مثبت نگر بر مهارت های اخلاقی مبتنی بر همدلی پسران دبستانی در شهر کرمانشاه صورت گرفته است. روش شناسی: پس از کسب موافقت والدین درباره شرکت کودکانشان در جلسات قصه گویی از پرسش نامه همدلی آیونگ و همکاران (2009) استفاده شد. 20 کودک (پسر) که در سال تحصیلی 99-98 به تحصیل در مقطع دبستان به تحصیل مشغول می شدند؛ با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب و 10 نفر از آنها به صورت تصادفی در گروه آزمایش و 10 نفر دیگر در گروه گواه قرار گرفتند. قبل از شروع جلسات از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد، سپس برای گروه آزمودنی 8 جلسه به صورت هفته ای دو جلسه 45 دقیقه ای مداخله قصه خوانی با محوریت ارتقای حس همدلی صورت گرفت و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام جلسات مجدداً از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد؛ سپس داده های گردآوری از متغیرها با آزمون یومن وایتنی تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین کودکان مورد مطالعه در هر دو گروه آزمودنی و گواه، قبل از مداخله قصه گویی تفاوت معنی داری وجود نداشت. همچنین در گروه کنترل نیز تفاوت معنی داری در پیش آزمون و پس آزمون وجود نداشت، اما همدلی در کودکان گروه آزمودنی پس از مداخله و در پس آزمون افزایش یافت. نتیجه: با توجه به نتایج به دست آمده می توان این گونه برداشت کرد که قصه خوانی بر ارتقای حس همدلی پسران دبستانی مؤثر است. لذا اگر این شیوه توسط مدارس ابتدایی، کتابخانه ها، کانون های پرورش فکری و مراکز روان شناسی برای آموزش مؤلفه همدلی مورد استفاده ثابت قرار بگیرد، می شود بسیاری از مشکلات رفتاری کودکان را در این زمینه کاهش داد.
۶۳۴۲.

پیوند سازماندهی اطلاعات با منطق کاربران پژوهشی پیرامون میزان تطابق سازماندهی اطلاعات وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران با منطق کاربران به منظور ارائه الگوی مناسب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره پانزدهم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 217 - 242

کلید واژه ها: سازماندهی مقوله های اطلاعاتی نظم منطقی وب سایت کتابخانه های دانشگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۱۶۴
هدف: هدف این پژوهش، آگاهی از دیدگاه کاربران درباره چگونگی سازماندهی (دسته بندی) اطلاعات در وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران [1] (IALW)  از نظر میزان همخوان بودن دسته بندی اطلاعات با منطق کاربران به منظور شناسایی دسته بندی مناسب و همخوان با منطق آنهاست. جامعه و روش بررسی: جامعه پژوهش حاضر را دو گروه وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های برتر ایران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل می دهد. رویکرد پژوهش حاضر، ترکیبی (کمّی و کیفی) است و برای گردآوری داده ها از سه شیوه مکاشفه ای، مرتب سازی کارتها و مصاحبه نیمه ساختار یافته، استفاده شده است. یافته ها: یافته های به دست آمده نشان می دهد سازماندهی اطلاعات موجود در وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران در نیمی از موارد از منطق کاربران پیروی نمی کند؛ به این معنا که محل قرارگیری اقلام با منطق کاربران همخوان نیست، به طوری که آنها در پیدا کردن اقلام از وب سایت با مشکل مواجه می شوند. مصاحبه با 8 نفر از آزمودنیها نیز این یافته ها را تأیید کرد. در پایان، با استفاده از روش مرتب سازی کارتها، چگونگی سازماندهی منطقی اقلام توسط کاربران شناسایی و براساس آن الگوی پیشنهادی برای سازماندهی اقلام اطلاعاتی وب سایتها ارائه شد.  نتایج: ارائه الگوی پیشنهادی برای سازماندهی اطلاعات در IALW مطابق با درک کاربران.
۶۳۴۳.

شاخص های علم سنجی گمراه کننده و استفاده مجله های ایرانی از آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۰) 8 - 23

کلید واژه ها: شاخص های علم سنجی جعلی ضریب تأثیر جعلی ارزیابی مجلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۰۵
هدف: شناسایی شاخص های علم سنجی گمراه کننده و گزارش رواج استفاده مجله های ایرانی از آنها.   روش شناسی: تمامی 410 مجله ایرانی نمایه شده در وب سایت 35 شاخص علم سنجی مطالعه شدند. داده ها از وب سایت های شاخص ها و وب سایت مجله ها گردآوری و با استفاده از نرم افزار اکسل تحلیل شد. یافته ها: ویژگی های شاخص های گمراه کننده مانند از دسترس خارج شدن ناگهانی وب سایت، بسیار زیادبودن مجله های استفاده کننده، روش شناسی مبهم و غیرعلمی، ندادن اطلاعات دقیق تماس و نشانی مؤسسه، معرفی نکردن کادر علمی و اجرایی ارزیابی و محاسبه شاخص مجله ها، دریافت هزینه برای محاسبه شاخص مجله، و انجام سریع محاسبه مشخصه آنها شناخته شد. نام 410 مجله ایرانی در وب سایت 23 شاخص گمراه کننده وجود دارد. 49 عنوان مجله معتبر زیرنظر وزارت علوم و 101 عنوان مجله معتبر زیرنظر وزارت بهداشت دست کم یک شاخص گمراه کننده را در وب سایت خود آورده اند. 56% از مجله های استفاده کننده از شاخص های گمراه کننده وابسته به دانشگاه ها/مؤسسات علوم پزشکی هستند. نتیجه گیری: استفاده از شاخص های علم سنجی گمراه کننده برای اعتبار مجلات علمی زیان بار است و می تواند نام آنها را در فهرست مجلات چپاولگر و نامعتبر قرار دهد. لازم است دست اندرکاران این مجلات از نمایه شدن در چنین شاخص هایی بپرهیزند و به پایگاه های اطلاعاتی و استنادی معتبر روآورند.
۶۳۴۴.

ضرورت اشتراک دانش میان سازمانی در هوشمندسازی مراکز اطلاعات و دانش در شهرهای هوشمند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 5 - 28

کلید واژه ها: اشتراک دانش میان سازمانی دارایی های دانشی سازمان های فرهنگی اجتماعی شهر هوشمند مدیریت دانش مراکز اطلاعات و دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۱۶۱
مقدمه: این مطالعه در راستای تبیین ضرورت اشتراک دانش میان سازمانی در هوشمندسازی مراکز اطلاعات و دانش، درصدد است، در مورد وضعیت موجود و همچنین اهمیت شناسایی عوامل زمینه ای تأثیرگذار، مراحل و فرایندها، روش ها و ابزارها و در نهایت پیامدهای حاصل از اشتراک دانش میان سازمانی در مراکز فوق در بستر شهرهای هوشمند طرح مسئله کند. روش شناسی: مطالعه بنیادی کاربردی حاضر با رویکرد مروری تحلیلی با استفاده از روش اسنادی کتابخانه ای مبتنی بر ادبیات و متون مرتبط در حوزه های مدیریت دانش، شهر هوشمند و توسعه فرهنگی این شهرها با تمرکز بر مراکز اطلاعات و دانش تدوین شده است. یافته ها: در سایه مدیریت و اشتراک گذاری دارایی های دانشی موجود میان مراکز اطلاعات و دانش، از دوباره کاری در تولید و استفاده از داده، اطلاعات و دانش توسط مراکز ذکرشده جلوگیری شده، هزینه ها کاهش یافته و از قابلیت اشتراک دارایی های دانشی در راستای برنامه ریزی ها، تصمیم گیری ها و هوشمندسازی خدمات به طور مؤثری بهره برداری می شود. نتیجه گیری : شهرهای هوشمند نتیجه برهم کنش های میان شهروندان، نهادها و کارکردهای شهری با استفاده از داده، اطلاعات، دانش و فناوری های اطلاعات و ارتباطات خواهد بود. در نتیجه، لازم است تمام سازمان هایی که در شهر، منشأ ارائه خدمات به شهروندان در حوزه های مشخصی هستند، بر اساس یک سری داده، اطلاعات و دانش مشترک و در نقطه ای مشترک، تصمیمات خود را اتخاذ کرده و فقط نتیجه ای که حاصل کار چند سازمان است به ذی نفعان اصلی یا همان شهروندان ارائه گردد. در این راستا شهرهای هوشمند به عنوان زیست بوم های شهری جدید با استفاده از نظام داده، اطلاعات، دانش و نوآوری باز، منجر به یکپارچه شدن فناوری های دیجیتالی، دانش و دارایی ها و به تبع، افزایش پاسخگویی به شهروندان و ارتقای کیفیت زندگی آنان خواهند شد.
۶۳۴۵.

بررسی میزان به کارگیری مؤلفه های خلاقیت گیلفورد در مجلات فارسی کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۹۶) 110 - 134

کلید واژه ها: خلاقیت مولفه های تفکر خلاق گیلفورد مجلات فارسی کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۱۶۴
هدف: تقویت تفکر خلاق برای رشد فعلی و آینده کودک و جامعه ضروری است و ادبیات کودک می تواند نقش مهمی را در پرورش مهارت های تفکر و خلاقیت داشته باشد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان به کارگیری مؤلفه های خلاقیت گیلفورد در مجلات فارسی کودکان صورت گرفت. روش: روش پژوهش، تحلیل محتوا و جامعه آماری مطالب داستانی و غیرداستانی 12 مجله معتبر فارسی کودکان فهرست شده در تقسیم بندی شورای کتاب کودک است. روش نمونه گیری، تصادفی طبقه ای برای مطالب داستانی و غیرداستانی است. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی محقق ساخته ای است که بر اساس مؤلفه های هشت گانه تفکر خلاق گیلفورد تهیه شد. روایی ابزار بر مبنای پژوهش های پیشین و پایایی با ضریب همبستگی درون گروهی تأیید شد. یافته ها: میانگین مؤلفه های تفکر خلاق گیلفورد در مطالب داستانی و غیرداستانی مجلات متفاوت است. در مطالب داستانی، حساسیت به مسئله دارای بیشترین میانگین و پیچیدگی و پس از آن ترکیب کمترین میانگین را داشتند. همچنین میانگین میزان پرداختن به مؤلفه حساسیت به مسئله در بین مطالب غیرداستانی بیش از سایر مؤلفه ها بود و کمترین میزان میانگین نیز به مؤلفه ارزشیابی تعلق گرفت. در مطالب داستانی مجله «سه چرخه» و در مطالب غیرداستانی مجله «نبات» به مؤلفه های خلاقیت توجه بیشتری داشتند. نتیجه گیری: مجلات کودکان فارسی باید توجه بیشتری به مسئله خلاقیت داشته باشند، این مهم با رویکرد فعلی آنان قابل دستیابی نخواهد بود و باید در خط مشی خود پیرامون انتشار آثار فاقد محتوای خلاقانه تجدیدنظر اساسی نمایند.
۶۳۴۶.

یادداشت : «فرار مغزها» یا «فرار از مغزها»

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۳ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۹۴) 1379-1383
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۳۴۵
این مقاله فاقد چکیده می​باشد.
۶۳۴۷.

تأثیر استفاده از شبکه های پیام رسان تلفن همراه بر عادت مطالعه بر اساس نظریه راجرز: مطالعه موردی دانشجو-معلمان دانشگاه فرهنگیان استان خراسان جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۳) 697-721

کلید واژه ها: تلگرام عادت مطالعه خواندن دیجیتال نظریه راجرز دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۷۹
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر استفاده از شبکه پیام رسان تلگرام بر عادت مطالعه دانشجو-معلمان دانشگاه فرهنگیان استان خراسان جنوبی انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف کاربردی و بر اساس نحوه گردآوری اطلاعات در زمره پژوهش های شبه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجو-معلمان دانشگاه فرهنگیان استان خراسان جنوبی است که در سال تحصیلی 1396-1397 مشغول به تحصیل بودند. برای انتخاب گروه نمونه از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. به منظور سنجش عادت مطالعه آزمودنی ها از مقیاس عادت های مطالعه پالسانی و شارما (1989) استفاده شد. برای اجرای مداخله متغیر مستقل، پروتکلی مبتنی بر مبانی نظریه راجرز طراحی، و به گروه آزمایش آموزش های لازم ارائه شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد تفاوت معناداری بین میانگین عادات مطالعه در گروه آزمایش و گروه کنترل وجود ندارد. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که استفاده از شبکه پیام رسان تلگرام تأثیر معناداری بر عادات مطالعه دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان نداشته است . تحلیل یافته ها نشان می دهد که دانشجویان در عمل، خواندن از طریق شبکه های پیام رسان را دشوار می بینند، و احتمال تأثیرگذاری شبکه پیام رسان تلگرام می تواند از طریق ارتقای سطح دانش و مهارت دانشجویان در استفاده از این شبکه ها افزایش یابد. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر تأثیر معناداری استفاده از شبکه پیام رسان تلگرام مبتنی بر تلفن همراه را بر عادت مطالعه دانشجو-معلمان دانشگاه فرهنگیان بررسی کرده است. این پژوهش با توجه به اینکه برای رسیدن به نتیجه از روش شبه آزمایشی بر مبنای نظریه راجرز استفاده کرده است دارای نوآوری روش شناختی و بافتی است.
۶۳۴۸.

نگاشت شبکه همکاری علمی نهادهای پژوهشی حوزه کتابخانه های دیجیتالی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و یکم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۸۱) 55 - 99

کلید واژه ها: کتابخانه دیجیتالی تولیدات علمی علم سنجی شبکه همکاری علمی شبکه هم تألیفی تحلیل شبکه های اجتماعی مصورسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۸۶
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر مصورسازی و تحلیل شبکه هم تألیفی نهادهای پژوهشی حوزه کتابخانه های دیجیتالی در ایران است. روش شناسی: این پژوهش به روش علم سنجی و با استفاده از شاخص های خرد و کلان تحلیل شبکه های اجتماعی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش تعداد 554 مدرک علمی تولیدشده توسط پژوهشگران نهادهای ایرانی با موضوع کتابخانه های دیجیتالیدر قالب کتاب ، مقاله مجله های فارسی و انگلیسی، مقاله همایش های داخلی و خارجی و پایان نامه دوره های کارشناسی ارشد و دکتری داخل کشور تا پایان سال 1392 (2013) است. داده های گردآوری شده به وسیله نرم افزارهای اکسل، اس.پی.اس.اس، نودایکس. ال، یو.سی.آی.نت و وی.اُ.اس.ویوور تجزیه وتحلیل شد. همچنین از ابزارهای وبگاه های اوپن هیت مپ و گوگل ترندز نیز بهره برده شد. یافته ها: یافته ها حاکی از رشد صعودی تولیدات علمی، بالا بودن میزان همکاری های درون سازمانی و پایین بودن سهم مشارکت های بین المللی است. نهادهای پژوهشی استان تهران بیشترین سهم از تولیدات علمی و هم تألیفی ها را داشته اند. ماحصل بررسی شاخص های تولید و مرکزیّت شبکه همکاری نهادهای پژوهشی از نقش کلیدی و مؤثر دانشگاه های آزاد واحد علوم وتحقیقات تهران، تهران، آزاد واحد همدان، الزهرا و آزاد واحد تهران شمال در حوزه کتابخانه های دیجیتالی ایران حکایت داشت. همچنین، بررسی شاخص های کلان نیز نمایان ساخت که این شبکه هم تألیفی مستقل از مقیاس بوده و با وجود انسجام پایین، ویژگی های پدیده جهان کوچک را دارد. نتیجه گیری: در کل می توان نتیجه گرفت، تمایل پژوهشگران نهادها برای تشکیل خوشه ها و اجتماعات پژوهشی رو به افزایش است، ولی همچنان ارتباطات ضعیف میان گروه ها از موانع توسعه علمی، یادگیری بیشتر و نوآوری در حوزه کتابخانه های دیجیتالی ایران است.
۶۳۴۹.

اجتناب از اطلاعات: یک مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۷ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۸) ۴۱۰-۳۸۷

کلید واژه ها: اجتناب از اطلاعات رفتار اطلاع یابی رفتار اطلاعاتی رفتار اطلاع جویی مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۱۳۱
هدف از این پژوهش شناخت مفهوم اجتناب از اطلاعات از منظر خاستگاه، عوامل مؤثر، رفتارها، حوزه های کارشده و خلأ های پژوهش است. این پژوهش با روش مرور نظام مند و با بهره گیری از چارچوب «کیچنهام و چارترز» انجام شد. با بررسی پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی و مطالعه چکیده مقاله های بازیابی شده با کلیدواژه های مرتبط، ۶۵ مقاله مرتبط شناسایی و پس از پالایش، ۴۹ مقاله مرتبط بدون محدودیت بازه زمانی بررسی شد. پس از مطالعه مقالات مرتبط با اجتناب از اطلاعات و با به کارگیری رویکرد تحلیل محتوا، مطالب در چند مقوله موضوعی دسته بندی شد و با توجه به اهداف پژوهش به سؤالات پاسخ داده شد. یافته ها حاکی از آن بود که خاستگاه اجتناب از اطلاعات را می توان در نظریه هایی چون نظریه ناهماهنگی شناختی «فستینگر»، نظریه کاهش عدم قطعیت «گودیکونست» و در مدل هایی نظیر مدل «جانسون» و مدل «ویلسون» جست وجو کرد. مهم ترین عوامل مؤثر در اجتناب از اطلاعات را می توان در دو دسته عوامل لذتی و راهبردی دسته بندی کرد. از جمله عوامل لذتی می توان به ترجیح حل شانس آزمایی های چندگانه، بیزاری از خطر، ضرر و ناامیدی، اضطراب، توجه، حسرت گریزی، حفظ خوش بینی، اجتناب از ناهماهنگی شناختی و سرمایه گذاری بر روی عقاید اشاره کرد. عوامل راهبردی نیز خود به دو دسته راهبردی درون فردی (اجتناب از تناقض پویا، مقاومت در برابر وسوسه، حفظ انگیزه، اجتناب از فرافکنی تعصبات، سلب مسئولیت و ذخیره برای بعد) و راهبردی بین فردی (اجتناب از فاش کردن اطلاعات خود در برابر دیگران و یا دریافت اطلاعات از دیگران که باعث ایجاد تغییر در نگرش شود) تقسیم می شوند. سپس، رفتارهای اجتناب از اطلاعات مطرح شده اند که شامل اجتناب فیزیکی، بی توجهی، تفسیر خوشایند اطلاعات، فراموش کردن و خودناتوان انگاری می شوند. همچنین، بافت هایی که تاکنون اجتناب از اطلاعات در آن ها مطرح شده شامل حوزه سلامت، اطلاعات خطر، رسانه های اجتماعی و خبری، روابط عاطفی و مصرف دخانیات بودند که با استفاده از ابزارهای رایج سنجش اجتناب از اطلاعات مانند پرسشنامه، مصاحبه، مدل سازی معادلات ساختاری، و مشاهده آزمایشگاهی بررسی شده اند. سرانجام اینکه می توان از جمله خلأهای مهم پژوهشی این حوزه به نبودِ مدلی جامع برای اجتناب از اطلاعات که پاسخگوی هر جامعه و هر مسئله ای باشد، و نیاز به توجه بیشتر به اجتناب از اطلاعات در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی اشاره کرد.
۶۳۵۰.

کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۸) 95 - 115

کلید واژه ها: فناوری معنایی ابزارهای معنایی کتابخانه های دیجیتالی بازیابی اطلاعات نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۱۵۷
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران انجام شد. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و به صورت توصیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 8 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی سیمرغ، پیام مشرق، پارس آذرخش، پیام حنان، رسا، تبیان، سامان و پاسارگاد بود. ابزارگردآوری داده ها سیاهه وارسی است که در زمینه کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی بر اساس نظر متخصصان و با روش دلفی در سه بخش معماری فناوری معنایی، ابزارهای فناوری معنایی، فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات و سطوح پیاده سازی آن ها مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS 25، آنالیز واریانس و انحراف معیار استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که کتابخانه های دیجیتالی از نظر کاربرد فناوری معنایی در معماری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات وضعیت مطلوبی ندارند و نیازمند لایه هایی فراتر از طراحی اولیه خود هستند. همچنین در خصوص ابزارهای معنایی و استفاده از مؤلفه های فناوریی معنایی و سطوح پیاده سازی آن ها نیز عملکرد مناسبی نداشته و با توجه به اهمیت این بخش در بازیابی اطلاعات، نیاز به بازنگری جدی از سوی طراحان نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی دارند.
۶۳۵۱.

ارائه مدل ارزیابی سامانه ها و فروشگاه های اینترنتی بر اساس مدل دلون و مک لین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۷ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۰) ۱۲۹۲-۱۲۶۹

کلید واژه ها: مدل ارزیابی فروشگاه های اینترنتی تجارت الکترونیک کسب وکارهای اینترنتی مدل دلون و مک لین رابط کاربری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۲۷
هدف اصلی این پژوهش ارایه مدلی برای ارزیابی سامانه ها و فروشگاه های اینترنتی است. بخش عمده خریدهای روزمره جامعه در شرایط فعلی از طریق این سامانه ها انجام می شود، ارائه مدل ارزیابی سامانه ها و فروشگاه های اینترنتی بر اساس مدل دلون و مک لین در راستای رونق بازار کسب وکار و فضای رقابتی میان سامانه ها و فروشگاه های اینترنتی بسیار حائز اهمیت خواهد بود. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از نظر رویکرد از نوع کمی و کیفی (آمیخته)، تحقیقات توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش از دو روش مطالعه کتابخانه ای و تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. در ابتدا با روش کتابخانه ای به مطالعه متون مربوط به ارزیابی وب گاه های فروشگاه های اینترنتی و مدل های استفاده شده برای آنها؛ و سپس، با تحلیل محتوای کیفی، به استخراج معیارهای موجود در وب گاه های فروشگاه های اینترنتی و دسته بندی موضوعی معیارهای به دست آمده پرداخته شد؛ در نهایت، با ابعاد اصلی مدل دلون و مک لین انطباق داده شد. برای تایید روایی مدل ارزیابی از روش اعتبارسنجی روایی محتوایی لاوشی و برای پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. ارایه مدل ارزیابی سامانه ها و فروشگاه های اینترنتی با توجه به ابعاد اصلی پنج گانه مدل دلون و مک لین در ۴۴ معیار مناسب برای ارزیابی سامانه ها و فروشگاه های اینترنتی نمایان گردید. در بعد کیفیت سامانه ۷ معیار، کیفیت اطلاعات ۱۱ معیار، کیفیت خدمات ۱۸ معیار، استفاده و رضایت کاربر۶ معیار و تاثیرات فردی ۲ معیار ارائه و تایید گردید. با توجه به اینکه در ایران ایجاد و استفاده از فروشگاه های اینترنتی هنوز موضوعی نوپاست و خریدهای اینترنتی از طریق وب گاه فروشگاه های اینترنتی دائم در حال گسترش است، ارایه مدل ارزیابی سامانه ها و فروشگاه های اینترنتی برای بهبود ارائه خدمات و رونق کسب وکار اینترنتی ضروری خواهد بود. لذا به کارگیری تمامی معیارهای مناسب و مورد پذیرش قرارگرفته شده در مدل این پژوهش، بسیار حایز اهمیت است. آنچه که در نگاه کلی و با مرور معیارهای به دست آمده به نظر می رسد، در کنار اطمینان بخشی از اعتبار فروشگاه اینترنتی به منظور خرید از آن، توجه به رابط کاربری و سامانه مدیریت ارتباط با مشتری بسیار حایز اهمیت است. بسیاری از معیارها نظیر وجود ابزار جستجو، دسته بندی مناسب کالاها در راستای ساده تر کردن ارتباط مشتری با سامانه و فروشگاه اینترنتی است و به طور غیرمستقیم بر موضوع اهمیت رابط کاربری دلالت دارد.
۶۳۵۲.

ارائه یک روش ساختارمند در اندازه گیری و تحلیل کیفیت اطلاعات پایان نامه ها و رساله های درون کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۷ بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۹) ۶۹۴-۶۶۷

کلید واژه ها: کیفیت داده کیفیت اطلاعات کنترل کیفیت پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) سامانه ثبت پایان نامه/ رساله تحلیل ناهمخوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۵۱
امروزه، اندازه گیری کیفیت داده یکی از مهم ترین راهبردها در بهبود فرایندهای کسب وکارهای داده محور به حساب می آید. هرگونه تصمیم درست برای بهبود سیستم ها در این دسته از سازمان ها به یک تحلیل مناسب از کیفیت داده ها وابسته است. داده های پژوهشی و به ویژه، پایان نامه/ رساله ها (پارساها)ی دانش آموختگان کل کشور بر پایه همین اصل از جنبه های گوناگون کیفیت داده نیازمند بررسی و ارزیابی است. در فرایند ثبت «پارسا»ها کنترل کیفیت فراداده ها یکی از مهم ترین بخش هاست که به بررسی اقلام اطلاعاتی مدارک (مانند نام پژوهشگر، استادان راهنما و مشاور، چکیده، فهرست و ...) می پردازد. در وضعیت موجود، مدارک ناهمخوان در فرایند کنترل کیفیت شناسایی شده و مدرک مربوطه پس از درج در سامانه (به صورت متن) به صورت سیستمی به پژوهشگر برگردانده می شود. استاندارد نبودن ناهمخوان های شناسایی شده و نبودِ دسته بندی مناسب برای مدارک ناهمخوان به اطلاع رسانی سلیقه ای به پژوهشگران منجر شده، تحلیل های آماری از مشکلات کیفی فراداده ها را با دشواری روبه رو ساخته، و تحلیل ریشه ای خطاهای مشاهده شده را ناممکن می سازد. از این رو، در این پژوهش ساختار ناهمخوان های مشاهده شده پس از استاندارد شدن به صورت آزمایشی در دوره های دوماهه استفاده شده و نتایج آن ارائه شده است. ناهمخوانی در تاریخ دفاع، صفحه عنوان (فارسی و انگلیسی) و وجود صفحه های سفید در فایل «پارسا» از جمله مهم ترین دلایل بازگرداندن مدارک به کاربران بوده است. همچنین، تحلیل همه داده ها نشان داد که ۵۹ درصد از ناهمخوانی ها به فایل های ضمیمه شده و ۴۱ درصد به اطلاعات ثبت شده در سامانه مربوط می شود. در نهایت، بر پایه تحلیل های انجام شده، رهنمودهایی به منظور بهبود کیفیت داده ها به تفکیک حوزه های تخصصی برای کاربران سامانه ارائه شده است
۶۳۵۳.

بررسی میزان همخوانی انواع موجودیت های داده ای فرانمای تولید داده های ساختارمند با فهرست اصطلاحات نوع خاص منبع استاندارد مارک 21(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 229 - 247

کلید واژه ها: آثار خلاقانه بافت کتابشناختی بافت میراث فرهنگی فرانمای تولید داده های ساختارمند فهرست اصطلاحات نوع خاص منبع مارک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۲۶۲
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان همخوانی انواع موجودیت های داده ای فرانمای تولید داده های ساختارمند با بازنمایی آن ها در فهرست اصطلاحات نوع خاص منبع استاندارد مارک 21 انجام شد. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی است که بر اساس روش تحلیل محتوا صورت گرفت و جامعه پژوهش را انواع موجودیت های داده ای فرانمای تولید داده های ساختارمند تشکیل می دادند. برای گردآوری داده ها، از ابزار سیاهه وارسی مبتنی بر فهرست اصطلاحات نوع خاص منبع مارک، برای بررسی میزان همخوانی با انواع موجودیت های داده ای فرانمای تولید داده های ساختارمند، و روش مشاهده طراحی شده استفاده شد که برای این منظور در ابتدا هر یک از موجودیت های آثار خلاقانه و سپس موجودیت های دیگر در فرانمای تولید داده های ساختارمند با اصطلاحات نوع خاص منبع در استاندارد «مارک» مورد تحلیل، و انواع موجودیت های داده ای مرتبط شناسایی و تعیین شدند. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که 64 درصد از اصطلاحات نوع خاص منبع در مارک وجود دارد که در فرانمای تولید داده های ساختارمند هیچ نوع موجودیت داده ای معادل آنها تعریف نشده، و تنها 36 درصد اصطلاحات نوع خاص منبع مارک با فرانمای تولید داده های ساختارمند همخوان است. بدین معنی که برای 100 اصطلاح نوع خاص منبع مارک فقط 36 معادل در فرانمای تولید داده های ساختارمند وجود داشت. در این میان، 24 اصطلاح از اصطلاحات نوع خاص منبع مارک با موجودیت آثار خلاقانه در فرانمای تولید داده های ساختارمند همخوانی کامل و دقیق داشتند و 12 اصطلاح با سایر موجودیت های فرانما همخوان بودند. نتیجه : برای توصیف و سازماندهی اشیای دیجیتالی، به دلیل آنکه بیشتر موجودیت های داده ای موجود در وب، نسخه دیجیتالی شده اشیای محتوایی فیزیکی هستند، بنابراین ویژگی های هر دو نسخه باید مدنظر قرار گیرد. همچنین با توجه به اینکه فرانمای تولید داده های ساختارمند بخشی از موجودیت های داده ای بافت کتابشناختی را در نظر نگرفته، در نتیجه این فرانما چنان چه بخواهد نگاره دانش را تکمیل کند، باید برای توصیف تمام اصطلاحات نوع خاص منبع بافت میراث فرهنگی (از جمله بافت کتابشناختی) فرانمای مناسب و ویژه طراحی نماید. نیز توصیه می شود، اصلاحات و واژگان تخصصی سایر بخش های بافت میراث فرهنگی (بافت موزه و آرشیو) با موجودیت های داده ای فرانمای تولید داده های ساختارمند تطبیق داده شوند تا زمینه برای بازنمون کامل دانش در بافت میراث فرهنگی فراهم گردد.
۶۳۵۴.

پیشنهاد طرح جدید برای طبقه بندی علوم بر اساس پشتوانه علمی مسلمانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۲۳) 28 - 47

کلید واژه ها: طبقه بندی علوم رده بندی علوم شیوه های طبقه بندی دانشمندان مسلمان رده بندی علوم در اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۲۷۳
هدف: بررسی دیدگاه دانشمندان مسلمان درباره رده بندی علوم و مقایسه آنها با نظام های رده بندی رایج جهانی به منظور فراهم ساختن زمینه بازنگری در رده بندی های کتابخانه ای برای طراحی نظام های بومی رده بندی مبتنی بر ارزش های فرهنگی و اعتقادی و نیازهای علمی جهان اسلام. روش: نظرات دانشمندان مسلمان با مطالعه منابع کتابخانه ای شناسائی و تحلیل شده است. یافته ها: دانشمندان مسلمان ازسده دوم هجری تاکنون با رویکردهای فقهی-اخلاقی ، اخلاقی-تربیتی ، و آموزشی تربیتی به رده بندی علوم پرداخته اند؛ و طبقه بندی تعدادی از آنان دارای برخی از ویژگی ها و مزایای خاصی بودند (همچون: اتکاء بر جنبه موضوعی، استفاده از شیوه ارجاع، به کاربردن مبنای تحلیل و ترکیب) که در رده بندی های جدید کتابخانه ای شاهد آنهاییم.
۶۳۵۵.

تحلیل وضعیت استفاده کتابداران از قابلیت های نرم افزارهای کتابخانه ای در کتابخانه های دانشگاهی شهر کرمانشاه و تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر بهره گیری از این قابلیت ها

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال ششم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 79 - 112

کلید واژه ها: قابلیت های نرم افزارهای کتابخانه ای کتابخانه های دانشگاهی نرم افزارهای کتابخانه ای کرمانشاه کتابداران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۲۰۰
هدف پژوهش، شناسایی وضعیت استفاده کتابداران از قابلیت های نرم افزارهای کتابخانه ای در کتابخانه های دانشگاهی شهر کرمانشاه و تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر بهره گیری از این قابلیت ها بوده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش، پیمایشی – تحلیلی بود. جامعه پژوهش شامل تمامی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر کرمانشاه به تعداد 45 نفر بوده است که به صورت سرشماری انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بوده و برای تجزیه وتحلیل داده ها، از آزمون های تی مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد.نتایج نشان داد کتابداران از قابلیت های نرم افزارهای کتابخانه ای در بخش امانت، خروجی و آماده سازی بیشترین استفاده و در بخش جستجو کمترین استفاده را به عمل آورده اند. کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر کرمانشاه، توانایی خوبی در استفاده از قابلیت های امانت، مدیریت، شبکه، سازمان دهی، ورود اطلاعات، خروجی و آماده سازی دارند ولی در بخش جستجو، عملکرد آن ها مطلوب نیست؛ بنابراین لازم است آموزش و آگاهی لازم در مورد قابلیت های این قسمت، به کتابداران ارائه شده و طراحان نرم افزارهای کتابخانه ای نیز با توجه به نیازهای کتابداران، این بخش را موردبازنگری قرار دهند.
۶۳۵۶.

تحلیل جایگاه وقف در وجین منابع مکتوب از دیدگاه مراجع عظام تقلید، مدیران کتابخانه ها و حقوق موضوعه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و یکم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۸۲) 26 - 44

کلید واژه ها: وقف در وجین مجموعه سازی وجین کتاب وقف کتاب کتابخانه های اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۸۸
هدف : یکی از مشکلات رایج کتاب های وقفی، وجین آنهاست. پژوهش حاضر ضمن شناسایی مشکلات کتاب های وقفی در کتابخانه ها، راهکارهایی را از منظر مراجع عظام تقلید، منابع حقوقی و مدیران کتابخانه ها درباره وجین کتاب های وقفی ارائه کرده است.   روش : روش پژوهش کتابخانه ای و  پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها، منابع کتابخانه ای، پرسش نامه و مصاحبه بود. از منابع کتابخانه ای برای مبانی نظری، طرح پرسش ها و راهکارهای حقوق موضوعه ایران استفاده شد. از مصاحبه برای کسب نظرهای متخصصان و از پرسش نامه برای اخذ استفتائات از مراجع عظام استفاده شده است. یافته ها : بر اساس یافته های پژوهش، بین 5 تا100% موجودی کتابخانه های جامعه پژوهش، کتاب های وقفی بوده است. باوجود این، همه مدیران کتابخانه ها وقف _ به ویژه کتاب های خطی و نفیس _ را  خوب و مفید دانسته اند. 70% مدیران، پذیرش کتاب های وقفی را منوط به نیازهای واقعی کاربران دانسته اند. از سوی دیگر، کتاب های وقفی برای مجموعه آنها موانعی از قبیل شرایط واقفان، تکراری بودن منابع و نبود امکان وجین را پدید آورده و سبب کمبود فضا و هزینه های نگهداری از آنها برای کتابخانه شده است. با توجه دیدگاه متخصصان، مراجع عظام (به استثنای حضرت آیه الله نوری همدانی) و حقوق موضوعه ایران، اگر کتاب ها آسیب دیده باشند می توان آنها را وجین کرد؛ اما اگر برای کتابخانه دیگری قابل استفاده باشند، می توان کتاب های وقفی را به کتابخانه های دیگر داد.  
۶۳۵۷.

مروری بر ساختار و کاربردهای نظام های برچسب گذاری اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره نوزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۷۴) 27 - 43

کلید واژه ها: برچسب برچسب گذاری اجتماعی فوکسونومی اپک وب2

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۳۲
هدف : با ظهور وب2، یکی از ابزارهایی که امکان تعامل بیش تر کاربران با نظام های کتابخانه ای را فراهم می سازد، برچسب گذاری اجتماعی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله این ابزار وب2 از دیدگاه منابع کتابخانه ای مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش : این مقاله از نوع مروری است و از بررسی متون تخصصی موجود، وب سایت ها و اپک های کتابخانه ای به کارگیرنده برچسب گذاری ها برای ارائه مطالب استفاده شده است. یافته ها و نتیجه گیری : امروزه در فهرست های پیوسته عمومی  (اپک) فراوانی از برچسب گذاری اجتماعی استفاده می شود. بر این اساس یک قابلیت جستجوی جدید بر مبنای برچسب های داده شده به منابع به اپک ها اضافه می شود که به غنای بیش تر فهرست ها کمک می کند. چالش هایی نیز در این مسیر وجود دارد که شامل تأثیرپذیری برچسب ها از علایق، نیازها و مهارت های کاربران، نبود کنترل، مشکلات زبانی و نگارشی و اضافه بار اطلاعاتی حاصل است.استفاده از برچسب گذاری اجتماعی در جستجوی موضوعی به معنای حذف نقش کتابدار از فرایند سازماندهی اطلاعات نیست، بلکه لازم است کتابدار متخصص به عنوان یک ناظر عمل کند و راه را برای بالا بردن رضایت کاربران هموار سازد.
۶۳۵۸.

تدوین نظریه یکپارچه مستندسازی تجربه و بررسی وضعیت آن از دیدگاه کارشناسان در یک سازمان دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۹۶) 637-670

کلید واژه ها: نظریه مستندسازی تجربه وضعیت مستندسازی تجربه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۳۳۳
مستندسازی تجربه یکی از منابع اساسی حفظ، توسعه و انتقال دانش است و تحقق آن در یک سازمان بدون شناخت جایگاه مستندسازی تجربه امکان پذیر نیست. بنابراین این پژوهش با دو هدف تدوین نظریه یکپارچه مستندسازی تجربه و بررسی وضعیت آن از دیدگاه کارشناسان در یک سازمان دولتی انجام شد. این پژوهش از نوع توصیفی و با روش تحلیلی و پیمایشی است. برای دستیابی به هدف اول، پس از طراحی سؤالات پژوهش، جستجوی نظام مند پژوهش ها بر اساس کلیدواژه های مرتبط از شش پایگاه داده داخلی و یازده پایگاه داده خارجی (از ابتدا تا پایان فروردین 1396) صورت گرفت و به روش نمونه گیری هدفمند از تعداد 111 پژوهش، 29 پژوهش انتخاب گردید. با بررسی پژوهش های مذکور مفاهیم مرتبط با مستندسازی تجربه استخراج و براساس اشتراک محتوا طبقه بندی و با توجه به پدیده، زمینه، علت، مداخله گر، راهبرد و پیامد مورد طبقه بندی مجدد قرار گرفت. سپس ارتباط موارد مذکور در قالب یک الگو طراحی و با نوشتن قضایا نظریه یکپارچه مستندسازی تجربه تدوین و برازش آن مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. برای دستیابی به هدف دوم نیز براساس نظریه مذکور پرسشنامه ای طراحی گردید. سپس تعداد 42 نفر از کارشناسان یک سازمان دولتی در شهر اصفهان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و دیدگاه آنان در زمینه وضعیت مستندسازی تجربه دریافت شد. نتایج آزمون تی وابسته نشان داد از دیدگاه کارشناسان در وضعیت موجود میزان مستندسازی تجربه در سازمان پایین تر از وضعیت مطلوب است. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان داد که رتبه بندی مؤلفه های مستندسازی تجربه در وضعیت موجود به ترتیب شامل ماهیت (یا پدیده، زمینه و علت)، پیامد، زیرساخت (یا مداخله گر مثبت)، مانع (یا مداخله گر منفی) و راهبرد مستندسازی تجربه بوده در حالی که در وضعیت مطلوب باید به ترتیب شامل پیامد، زیرساخت، راهبرد، ماهیت و مانع مستندسازی تجربه باشد.
۶۳۵۹.

شناسایی عوامل و مؤلفه های مؤثر بر فعالیت های داوطلبانه درکتابخانه های ایران با ارائه الگوی نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۹۶) 5 - 30

کلید واژه ها: فعالیت های داوطلبانه کتابخانه ها نظریه زمینه ای نیروهای داوطلب سمن ها اِن جی اُ ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۴۹
هدف : هدف این پژوهش، شناسایی عوامل و مؤلفه های مؤثر بر فعالیت های داوطلبانه در کتابخانه های ایران و ارائه الگوی پیشنهادی است. روش پژوهش : پژوهش، از نوع کاربردی با رویکرد کیفی است که با استفاده از روش نظریه زمینه ای یا داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری شامل استادان علم اطلاعات و دانش شناسی، مدیران، متولیان فرهنگی، مدیران کتابخانه ها، کتابداران و صاحب نظران برخی از حوزه های مرتبط با فعالیت های داوطلبانه بود. به منظور گردآوری داده ها 47 نفر از افراد واجد شرایط، به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. معیار اصلی برای تعیین حجم نمونه، رسیدن به نقطه اشباع نظری بود. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه ساختاریافته بود. تجزیه و تحلیل در سه مرحله اصلی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، فعالیت های داوطلبانه در کتابخانه های ایران متأثر از عوامل حمایت و بسترسازی، شناسایی انگیزه فعالیت های داوطلبانه، جذب و حفظ نیروهای داوطلب به کتابخانه است. موانع جذب نیروهای داوطلب شامل موانع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، مدیریتی، حقوقی و قانونی هستند. همچنین، باورهای شخصی و روان شناختی و عوامل تأثیرگذار اجتماعی به عنوان عوامل مداخله گر بر فعالیت های داوطلبانه تأثیر دارند. بر اساس مدل پیشنهادی ایجاد و اصلاح قوانین، تبلیغ و اطلاع رسانی و آموزش از راهبردهای توسعه جذب نیروهای داوطلب در کتابخانه های ایران است. نتیجه گیری: حضور نیروهای داوطلب در کتابخانه های ایران، دارای پیامدهای مثبت و منفی می باشد که پیامدهای مثبت آن به مراتب بیشتر از پیامدهای منفی آن است. برای توسعه فعالیت های داوطلبانه، نیاز به نقشه راه و الگویی است که بتواند با ایجاد و اصلاح قوانین و جلب حمایت نهادهای دولتی و غیردولتی زمینه حضور مؤثرتر نیروهای داوطلب را در کتابخانه های کشور فراهم سازد.
۶۳۶۰.

میزان مطابقت میزهای مرجع و اطلاع رسانی کتابخانه ملی ایران با شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای خدمت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 112 - 128

کلید واژه ها: شاخص طراحی میز مرجع میز اطلاع رسانی کتابدار مرجع میز خدمت کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۲۲۴
هدف : شناسایی شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای خدمت رسانی و میزان مطابقت میزهای خدمت کتابخانه ملی ایران با این شاخص ها. روش شناسی : پژوهش حاضر در دو مرحله انجام شد. مرحله اول، استخراج شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای خدمت به روش کتابخانه ای و مرحله دوم، به روش پیمایشی با بهره گیری از پرسشنامه انجام شد. یافته ها : شاخص های استخراج شده، طی مرحله اول پژوهش عبارت بودند از: دسترس پذیری و رؤیت پذیری، متمایز و مشخص بودن بخش های مرجع و اطلاع رسانی (قابلیت تشخیص برای کاربر و متمایزبودن کارکنان آن)، جایگاه مناسب میزهای اطلاع رسانی، مأنوس بودن نام بخش های اطلاع رسانی با ادبیات رایج کاربران (توجه به تفاوت واژه شناسی کتابداران با کاربران)، دستیابی زودهنگام کاربران به اهداف خود (روزآمدی اطلاعات، تازگی محیط، علایم و نشانه های دقیق هدایت کننده، و ابزارهای خودگردان)، علاقه مندی کتابداران و اشتیاق به رجوع مراجعان، فضای راحت و دلپذیر (کارآزمودگی کارکنان و محیط دلپذیر و پذیرا)، کمک در نقطه نیاز (ارائه خدمات مرجع سیار)، و بازاریابی خدمات و برندسازی. نتیجه گیری : با استناد به مقدار آزمون تی (437/0) و معنا داری آن (66/0)، بین میانگین واقعی و میانگین مورد انتظار با این شاخص ها تفاوت معناداری وجود نداشت. به عبارتی، شرایط فعلی میزهای خدمت با شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای مرجع و اطلاع رسانی مطابقت دارد. ازنظر اولویت بندی شاخص ها، با استناد به مقدار آزمون فریدمن (71/41) و معنا داری آن (01/0)، بین شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای مرجع و اطلاع رسانی تفاوت معناداری گزارش شد. شاخص «متمایز و مشخص بودن میز خدمات رسانی» (با میانگین 71/6) بالاترین و «علائم و نشانه های دقیق هدایت کننده مراجعه کننده به سمت میز» (با میانگین 24/3) کمترین میانگین را به خود اختصاص داد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان