علم اطلاعات و دانش‌شناسی

نمایش ۲٬۰۰۱ تا ۲٬۰۲۰ مورد از کل ۷٬۲۷۳ مورد.

۲۰۰۱.

بررسی نگرش کارکنان کتابخانه های عمومی استان خوزستان در خصوص کاربست مؤلفه های سازمان یادگیرنده پیتر سنگه در کتابخانه های عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصور کوهی رستمی ابوذر علیزاده

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۱ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۸۳

کلید واژه ها: استان خوزستان سازمان یادگیرنده کتابخانه های عمومی پیتر سنگه چشم انداز مشترک.

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۲۲ تعداد دانلود : ۶۲۷

هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان کاربست مؤلفه های سازمان یادگیرنده در کتابخانه های عمومی استان خوزستان از دیدگاه کارکنان کتابخانه های استان است. روش: در این پژوهش که نوعی نگرش سنجی به شمار می رود، از پیمایش توصیفی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش 200 نفر از کارکنان دارای مدرک کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد کتابخانه های عمومی استان خوزستان بوده است. ابزار گردآوری داده پرسشنامه بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی از قبیل آزمون t تک گروهی، آزمون t برای گروه های مستقل و آزمون F استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از نظر کارکنان، میزان به کارگیری مؤلفه های سازمان یادگیرنده در کتابخانه های عمومی استان خوزستان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. از بین مؤلفه های سازمان یادگیرنده تنها مؤلفه «چشم انداز مشترک» بالاتر از میانگین قرار داشت. همچنین تفاوت معنی داری بین مدرک تحصیل، رشته تحصیلی، نوع مسؤلیت و جنسیت کارکنان و نظرشان در خصوص به کارگیری مؤلفه های سازمان یادگیرنده وجود نداشت. اصالت/ارزش: امروزه کتابخانه های عمومی با ظهور فن آوری های اطلاعاتی و تغییرات اجتماعی وسیع با تغییرات اساسی مواجه شده اند. در چنین وضعیتی، کتابخانه های عمومی باید یاد بگیرند در محیط پر از تغییرات وسیع اجتماعی، پیشرفت های پرشتاب فن آوری و رقابت فزاینده به طور موفق عمل کنند. این مقاله سعی دارد ضمن پرداختن به موضوع سازمان یادگیرنده که در مباحث مدیریتی کتابخانه های عمومی کمتر بدان پرداخته شده است، نقاط ضعف و قوت کتابخانه های عمومی برای تبدیل شدن به یک سازمان یادگیرنده را روشن کند.

۲۰۰۲.

وضعیت خودکارآمدی کتابداران دو دانشگاه فردوسی مشهد و علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مشهد و رابطه آن با مهارتهای سواد اطلاعاتی آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نسرین نصیرپور محسن نوکاریزی معصومه تجعفری

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 355 - 376

کلید واژه ها: خودکارآمدی مهارتهای سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۰

هدف: بررسی وضعیت خودکارآمدی کتابداران دو دانشگاه فردوسی مشهد و علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مشهد و رابطه آن با مهارتهای سواد اطلاعاتی آنان است. روش: پژوهش به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه های دو دانشگاه مذکور بود (102 نفر). حجم نمونه 80نفر تعیین شد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای غیرنسبتی انتخاب شد. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته و تجزیه و تحلیل داده ها، با کمک نرم افزار اس. پی. اس. اس. در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: وضعیت خودکارآمدی کتابداران جامعه مورد بررسی، در سطح مطلوب بود. بین مهارتهای سواد اطلاعاتی کتابداران و خودکارآمدی آنها رابطه معناداری وجود داشت. همچنین بین سطوح پایه و پیشرفته سواد اطلاعاتی کتابداران با خودکارآمدی آنها رابطه وجود داشت؛ اما رابطه معنادارای بین سطح مقدماتی سواد اطلاعاتی و خودکارآمدی وجود نداشت. بین میانگین نمرات خودکارآمدی کتابداران برحسب رشته تحصیلی، مدرک تحصیلی (کارشناسی ارشد و کارشناسی) و همچنین سابقه خدمت تفاوت معناداری وجود نداشت. اصالت اثر: از آنجایی که خودکارآمدی عامل مهم در شناخت دانش، مهارت و بینش افراد از خود است، بررسی رابطه آن با مهارتهای سواد اطلاعاتی می تواند به یادگیری مستقل و مداوم کتابداران کمک شایانی کند. بر این اساس، نتایج این پژوهش می تواند به صورت عینی و مطلوب تری در تدوین سیاست های صحیح و برنامه ریزیها، مورد استفاده مدیران و مسؤولان کتابخانه قرار گیرد.

۲۰۰۳.

تحلیل سرانه نشریات علوم پزشکی ایران و انطباق آن با تعداد پژوهشگران این حوزه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا پاشنگ حمزه علی نورمحمدی عبدالرضا نوروزی چاکلی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 491 - 509

کلید واژه ها: سرانه نشریات پژوهشگران علوم پزشکی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ایران

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۲۵

هدف: هدف این پژوهش تحلیل سرانه نشریات علوم پزشکی ایران و انطباق آن با تعداد پژوهشگران است. روش : این پژوهش با روش پیمایشی توصیفی انجام شده و جامعه آن شامل 341 عنوان نشریه و 113693 پژوهشگر علوم پزشکی که 16551 از آن ها آموزشگر، 9639 دانش آموخته و 87503 نفر آن ها نیز دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه های علوم پزشکی ایران می باشند. برای تحلیل سرانه نشریات مورد نیاز پژوهشگران، از روش مقالات دریافتی نشریات (74 عنوان نشریه نمونه) و ابزار سیاهه وارسی محقق ساخته و مصاحبه حضوری، تلفنی و پست الکترونیکی استفاده شده و تجزیه و تحلیل یافته ها نیز با استفاده از نرم افزار اکسل انجام شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که حوزه فرعی پزشکی (عمومی) با 122 و دو حوزه تامین اجتماعی و تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی، هر کدام با یک عنوان نشریه بیشترین و کمترین تعداد موضوعات نشریات پزشکی را به خود اختصاص داده اند و نسبت نشریات علمی - پژوهشی برای هر 10000 پژوهشگر 30 عنوان بوده و این حوزه فاقد نشریه علمی – ترویجی است. علاوه بر این، براساس مقالات ارسال شده پژوهشگران به 341 عنوان نشریه فعلی، 782 عنوان نشریه برای این حوزه پیش بینی می شود. اصالت پژوهش: نتایج نشان داد که علیرغم روند رشد صعودی نشریات و پژوهشگران، نشریات علمی – پژوهشی فعلی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور پاسخگوی انتشار مقالات تالیفی پژوهشگران این حوزه نمی باشد.

۲۰۰۴.

نقش کتابخانه های دانشگاهی در توسعه اقتصاد دانش بنیان، مطالعه موردی: واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیررضا اصنافی داریوش مطلبی میترا اولیایی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 557 - 568

کلید واژه ها: کتابخانه های دانشگاهی اقتصاد دانش بنیان دانشگاه آزاد اسلامی تهران

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۲۴

هدف: این پژوهش وضعیت کتابخانه های دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی تهران را در توسعه اقتصاد مبتنی بر دانش مورد بررسی قرار داده است. روش: پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری را 400 نفر از پژوهشگران و اساتید در 6 واحد دانشگاهی در 6 دانشکده فنی و مهندسی و 6 کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی در شهر تهران تشکیل می دادند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته شامل 25 سئوال بود که بر اساس ضریب آلفای کرونباخ، پایایی آن 96/0 برآورد گردید. تعداد 400 پرسشنامه بین جامعه پژوهش توزیع گردید که تمام 400 پرسشنامه دریافت شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزارSPSS 20 استفاده شده است. یافته ها: در این تحقیق از طریق آزمون t مولفه خلق دانش مورد بررسی قرار گرفت که مقدار آن، 144/17- به دست آمد. دو مولفه دیگر از طریق آزمون دو جمله ای بررسی شد که در مولفه انتشار دانش پاسخ ها کمتر از 3 (خیلی کم و کم و متوسط) است و پاسخ های مولفه کاربرد دانش نیز کمتر از 3 (خیلی کم و کم و متوسط) است. در کتابخانه های دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران مولفه های خلق دانش و انتشار دانش و کاربرد دانش در حد کم محقق شده است. بنابراین کتابخانه های دانشگاهی در توسعه اقتصاد دانش مبتنی بر دانش نقش کمی ایفا می کنند.

۲۰۰۵.

بررسی و اولویت بندی عوامل موفقیت مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه فردوسی و شهید چمران اهواز

نویسنده: حسن محمودی

منبع: مطالعات دانش شناسی سال اول تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳ 61 - 80

کلید واژه ها: دانشگاه شهید چمران اهواز دانشگاه فردوسی مشهد کتابخانه های دانشگاهی مدیریت دانش

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۴۰

هدف: با توجه به اهمیت اجرای برنامه های مدیریت دانش در کتابخانه ها، هدف مقاله حاضر، تعیین وضعیت و اولویت بندی عوامل موفقیت مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه فردوسی و شهید چمران اهواز بود. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شد. برای گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد هنگ و همکاران (2005) مبنای کار قرار گرفت. این پرسشنامه عوامل موفقیت مدیریت دانش را در ده بعد دسته بندی کرده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد، حمایت مدیریت ارشد و معماری دانش، مهم ترین عوامل در پیشبرد برنامه های مدیریت دانش در کتابخانه ها از دیدگاه کتابداران است. این در حالی است که تعیین وضعیت ابعاد ده گانه موفقیت مدیریت دانش نشان داد، این دو بعد دارای کمترین میانگین بودند. بیشترین میانگین نیز در میان ابعاد مربوط به بعد آموزش بود. همچنین یافته ها نشان داد، بین کتابخانه های دانشگاه فردوسی و شهید چمران اهواز در بعد سنجش عملکرد مبتنی بر دانش تفاوت معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: در برنامه های مدیریت دانش، عوامل موفقیت، فعالیت ها و اقدامات ضروری به منظور موفقیت در اجرای برنامه های مدیریت دانش هستند. این عوامل در صورت عدم وجود در سازمان، باید ایجادشده و در صورت وجود، باید پرورش یافته و توسعه یابند. این مقاله مه ترین عوامل مؤثر بر اجرای مدیریت دانش را شناسایی و وضعیت آن ها را در کتابخانه های دانشگاهی موردبررسی و اولویت بندی قرار داد.

۲۰۰۶.

نظریه شایستگی های کانونی: الگویی برای برنامه ریزی آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احسان گرایی غلامرضا حیدری

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۸۲

کلید واژه ها: شایستگی های کانونی آموزش مبتنی بر شایستگی آموزش علم اطلاعات آموزش کتابداری.

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۱۸ تعداد دانلود : ۵۵۴

هدف: هدف این پژوهش بررسی مفاهیم آموزش مبتنی بر شایستگی و شایستگی های کانونی و به کارگیری این مفاهیم به عنوان الگویی برای برنامه ریزی آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران است. روش : این پژوهش به روش سندی انجام شده است. مرور مطالعات انجام شده در خصوص شایستگی های مورد نیاز متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی و نیز بیانیه های انجمن های کتابداری برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز به کار گرفته شده است. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که شایستگی های کانونی مورد نیاز متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی را می توان در دو گروه کلی دسته بندی کرد. نخست، شایستگی های کانونی عمومی که به شایستگی های پایه مورد نیاز دانشجویان برای انجام فعالیت های شغلی شان، صرف ن ظر از این که در کجا مش غول به کار می شوند، اشاره دارد، و دوم شایستگی های کانونی تخصصی که با شایستگی های خاص مربوط به علم اطلاعات و دانش شناسی و مدیریت فرایند اطلاعات در ارتباط است. ارزش/اصالت: الگوی شایستگی های کانونی در یک نظام آموزشی می تواند برای نیازسنجی آموزشی افراد، تهیه و ارزشیابی برنامه آموزشی، ارزشیابی کارآیی، ارزشیابی اثربخشی آموزشی و نهایتاً برنامه ریزی برای رشد و پیشرفت فرد به کار رود.

۲۰۰۷.

سنجش تعاملات دانشگاه، صنعت و دولت در مقالات علمی بخش نانو با رویکرد مدل تریپل هلیکس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مصطفی جعفری پیمان اخوان حمیدرضا ضرغامی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 393 - 411

کلید واژه ها: نانوفناوری مدل مارپیچ سه جانبه رسانش عدم قطعیت تولیدات علمی پویایی نوآوری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۳۲

هدف: هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل پویایی تعاملات بین ارکان سه گانه در تولیدات علمی بخش نانوی ایران با استفاده از مدل تریپل هلیکس می باشد. روش: وضعیت تعاملات پویای 3رکن اساسی دانشگاه-صنعت-دولت، با استفاده از داده های مقالات ISI ایرانی در حوزه نانو، سنجش و تحلیل شده است و با استفاده از رهیافت اطلاعات متقابل و بهره- برداری از نرم افزارهای مربوط به مدل تریپل هلیکس ( th.exe , th4.exe ) به محاسبه و تعیین میزان رسانش عدم قطعیت تعاملات داخلی و بین المللی پرداخته شده است. یافته ها: نتایج پژوهش قابلیت مدل تریپل هلیکس در بهبود سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوری را به ویژه در بخش نانو و سایر بخش های فناورانه نشان می دهد. با وجود سرمایه گذاری بالای دولتی و اولویت گذاری اسنادبالادستی کشور در بخش نانو، روند تولیدات علمی ایران در این زمینه وضعیت مناسبی جهت ارتقای نوآوری در کشور ندارد و لازم است که سیاست گذاران امر، ضمن استفاده از نتایج پژوهش حاضر و مبتنی بر بررسی های دقیق علمی انجام شده به اتخاذ تصمیمات لازم جهت پویایی بیشتر تعاملات مربوطه بپردازند.

۲۰۰۸.

بررسی رابطه سواد اطلاعاتی با خودکار آمدی رایانه و عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضوان حکیم زداه نادر نقشینه هدی بی نیاز

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 153 - 168

کلید واژه ها: اطلاعات خودکار آمدی خودکار آمدی رایانه سواد اطلاعاتی عملکرد تحصیلی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۲۲

هدف: تعیین رابطه سواد اطلاعاتی با خودکار آمدی رایانه ای و عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران هدف پژوهش بوده است. روش: جامعه پژوهش شامل دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران است که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، 283 نفر (103 نفر کارشناسی و 180 نفر کارشناسی ارشد) به عنوان نمونه انتخاب شدند. این افراد پرسشنامه سواد اطلاعاتی میترمیر و کیوریون (2003) و پرسشنامه خودکار آمدی رایانه ای مورفی و همکاران (1989) را پاسخ دادند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سواد اطلاعاتی با خودکار آمدی رایانه و عملکرد تحصیلی، رابطه وجود دارد. همچنین بین خودکار آمدی رایانه ای با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت ومعناداری دیده می شود؛ یعنی هرچه سواد اطلاعاتی دانشجویان بالاتر باشد، خودکار آمدی رایانه و عملکرد تحصیلی بیشتری دارند و همچنین هرچه خودکار آمدی رایانه ای بیشتری داشته باشند، عملکرد تحصیلی بهتری خواهند داشت.

۲۰۰۹.

بررسی نقش کاربران در اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی تحت وب از دیدگاه اعضای هیات علمی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعلی کریمیان عباس حری

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: اعتبار منابع اطلاعاتی کاربران اعتبارسنجی وب، مدل های اعتبارسنجی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۴۸۲

هدف: در پژوهش های مختلف انجام گرفته در زمینة اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی تحت وب، عوامل و سطوح مختلفی مانند وب سایت، منبع اطلاعاتی، اطلاعات و پیام، و بافتی که اعتبارسنجی در آن صورت می گیرد قابل ذکر است اما در این میان عامل دیگری نیز وجود دارد که نه به منبع مورد بررسی، که به کاربر یا جستجو کننده اطلاعات و ویژگی ها، خصوصیات و رفتارهای او مربوط می شود که در این پژوهش با بررسی و مطالعه هفت مدل اعتبارسنجی، ابتدا به نقش و جایگاه کاربران در اعتبارسنجی اشاره می شود و سپس، مهم ترین مؤلفه ها و معیارهای آنها از دیدگاه اعضای هیئت علمی به تصویر کشیده شده است. روش : پژوهش حاضر از نوع کتابخانه ای و همچنین پیمایشی تحلیلی است. جامعه آماری، اعضای هیئت علمی تمام وقت منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی است که تعداد آنها ۱۹۷۵ بوده است که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه ۳۲۲ نفر تعیین گردید. برای آزمون فرضیه از تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که معیارهایی مانند هدف کاربر، توانایی کاربر (دانش موضوعی، دانش فناوری و اینترنت، و دانش ارزیابی) و انگیزه از مهم ترین معیارهای اعتبارسنجی مرتبط با کاربران از دیدگاه اعضای هیئت علمی است.

۲۰۱۰.

تحلیل SWOT و موقعیت یابی راهبردی کتابخانه ملی ج.ا.ا در قالب «بازاریابی: محصول»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا اسماعیلی گیوی نادر نقشینه فرزانه سهلی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ 55 - 78

کلید واژه ها: بازاریابی تحلیل SWOT کتابخانه ملی ج.ا.ا محصول موقعیت یابی راهبردی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۳۲

هدف: هدف، تحلیل راهبردی وضع کنونی کتابخانه ملی ج.ا.ا در قالب «بازاریابی - محصول» و ارائه راهبردهای پیشنهادی مبتنی بر ماتریس swot است. روش: در ابتدا با استفاده از مصاحبه با 13 نفر از کارمندان متخصص کتابخانه و کاربرد روش تحلیل محتوا، مؤلفه های SWOT استخراج شدند. سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه و رتبه بندی مؤلفه ها و با استفاده از ماتریس ارزیابی موقعیت راهبردی، وضعیت کتابخانه ملی ج.ا.ا در مقوله محصول، تعیین و راهبردهای SO، ST، WO، و WT ارائه شده اند. یافته ها: موقعیت راهبردی کتابخانه ملی ج.ا.ا در مقوله محصول، تهاجمی است. برخی راهبردهای پیشنهادی عبارتند از: بهینه سازی فضای آموزشی کتابخانه، بهینه سازی قدرت محتوایی، خدماتی، رقومی و نوع دسترسی، تقویت قابلیت های کیفی خدمات، استفاده مطلوب تر از فرصت های تعاملی و قانونی، تقویت قابلیت های پردازش، تقویت قابلیت های انتشاراتی، استفاده از شیوه های مجموعه سازی متنوع، استفاده از کمپین های بازاریابی، حرکت در مسیر آموزش کتابخانه های دیگر، استفاده از فیلترهای منطقی تر به منظور تشخیص پژوهشگران، همکاری و فعالیت مشترک آرشیو و کتابخانه ملی ج.ا.ا و استفاده از نیروهای بیشتر و ماهرتر برای ارائه خدمات. اصالت: این پژوهش سبب مرور مجدد فلسفه وجودی کتابخانه ملی ج.ا.ا و شفاف شدن نقش متمایز آن در ساختار پژوهشی کشور می شود.

۲۰۱۱.

ابهام زدایی واژگانی صفات مبهم در ترجمه ماشینی: بررسی پیکره بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: طیبه موسوی میانگاه زهره ذوالفقار کندری

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۸۱)

کلید واژه ها: ترجمه ماشینی صفات چند معنایی ابهام زدایی واژگانی پیکره موازی کشف اللغات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۱۷۲

موضوع ابهام در معانی واژه ها و ساختار ها و چگونگی برطرف کردن آن به ویژه به هنگام ترجمه ماشینی ذهن بسیاری از محققان را در این حوزه به خود مشغول داشته و برای آن راهکار های گوناگونی ارائه شده است. در این مقاله بر آنیم تا به ابهام موجود در واژه ها بپردازیم.صفات و نامهای مبهم با تعدد معانی خود دشواریهایی را در ترجمه ماشینی بوجود می آورند . در برنامه های خودکار که اراده انسانی در انتخاب معادل دخالتی ندارد این موضوع عیان تر است. ماشین نمی تواند بر اساس بافت به صورت خودکار بهترین معادل را انتخاب کند حال آنکه به کمک زبانشناسی رایانه ای و بکار گیری پیکره ها این امر ممکن است. در پژوهش حاضر به منظور اثبات این توانایی از میان دو مقوله اسم و صفت ، صفات را برای بررسی انتخاب کردیم. برای این کار کلیه ی صفات انگلیسی موجود در یک فرهنگ متوسط ( فرهنگ هزاره) را به همراه معانی متعدد آنها استخراج کرده و ضبط کردیم، آنگاه این صفات را در یک کشف اللغات موازی انگلیسی به فارسی قرار دادیم و جملاتی را که این صفات در آنها به کار رفته بودند ضبط کرده و این صفات را به همراه بافت و معنا استخراج کردیم و فهرستی به صورت یک کشف اللغات تهیه کردیم. برنامه ای برای این کشف اللغات نوشته شد به گونه ای که از میان معانی موجود بالاترین بسامد معنایی به همراه با هم آیی و بدون آن به عنوان معادل به هنگام ترجمه انتخاب شود. معادل های انتخاب شده رامترجمین انسانی نیز آزمودند و نتایج نشان دادند که در بیش از 50 درصد موارد معادل های انتخاب شده از سوی مترجمین با آنچه که برنامه ابهام زدایی انتخاب کرده بود یا یکسان و یا بسیار نزدیک بودند. نتایج حاصل از این پژوهش در امر ترجمه ماشینی، بازیابی اطلاعات دوزبانه، ایجاد شبکه های واژگانی و آموزش زبان فارسی سودمند خواهد بود.

۲۰۱۲.

تبیین دو محور کلیدی سیاست های هشت گانة نهاد کتابخانه های عمومی با استفاده از الگوی سایبرنتیک

نویسنده: خدیجه مرادی رویا برادر

منبع: کتاب مهر بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۶

کلید واژه ها: الگوی سایبرنتیک سیاست هشت گانه نهاد کتابخانه های عمومی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها نهادها،سازمان ها و انجمن های کتابداری

تعداد بازدید : ۱۳۶۸ تعداد دانلود : ۹۱۹

هدف از پژوهش حاضر تبیین دو سیاست از سیاست های هشت گانة نهاد کتابخانه های عمومی در الگوی سایبرنتیک است. ابتدا مؤلفه های مختلف الگوی سایبرنتیک با تحلیل و بررسی پژوهش های مرتبط شناسایی شد، سپس با توجه به اهداف و وظایف نهاد کتابخانه های عمومی کشور به منزلة یک سازمان آموزشی و دو محور کلیدی سیاست های هشت گانة آن، امکان به کارگیری الگوی مدیریت سایبرنتیک در این نهاد بررسی شد. این دو محور کلیدی کتابخانه محوری و کتابدارمحوری است که در این پژوهش به تطبیق آن ها با مؤلفه های الگوی مدیریت سایبرنتیک پرداخته می شود. روش پژوهش تحلیل مفهومی بود. نتایج پژوهش نشان داد که این دو محور هم پوشانی زیادی با بسیاری از مؤلفه های الگوی سایبرنتیک دارد. در پایان پژوهش نیز، براساس نتایج تطبیق صورت گرفته، پیشنهادهایی ارائه شده است.

۲۰۱۳.

اهمیت ذخیره سازی سوابق ایجادشده در رسانه های اجتماعی برای سازمان ها

نویسنده: نسرین علیپور

منبع: کتاب مهر پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷ و ۱۸

کلید واژه ها: ذخیره سازی سازمان رسانه های اجتماعی سوابق مؤسسات آرشیوی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی شبکه های اطلاعاتی و کامپیوتری

تعداد بازدید : ۹۴۸ تعداد دانلود : ۶۳۳

هدف این پژوهش، بررسی انواع رسانه های اجتماعی و نحوة استفاده از شبکه های اجتماعی از سوی سازمان ها و همچنین سازمان های آرشیوی است. این پژوهش با روش کتابخانه ای انجام شده است. ابتدا به رسانه های اجتماعی و انواع آن پرداخته و سپس به مبحث تولید محتوا و اهمیت مدیریت محتوای تولیدشده در این رسانه ها توجه شده است. در این پژوهش، مشخص شد که سازمان ها از رسانه های اجتماعی جهت اطلاع رسانی اخبار و رویدادها، قرار دادن تصاویر و ویدئو از سازمان، یا موجودیِ مجموعة خود بهره می گیرند، اما به رویدادها و نظرها به منزلة یک سابقه و سند توجهی نمی شود. درنهایت، در این پژوهش به این مهم پرداخته می شود که سوابق ایجادشده می تواند در مواردی برای مؤسسه ها ارزشمند باشد، اما برای آرشیوها اهمیت بیشتری خواهند داشت. از این رو، راهکارها و پیشنهادهایی جهت ذخیره سازی این سوابق ارائه شده است. لازم به ذکر است که مقاله حاضر در هشتمین همایش ملی اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران (ادکا) با عنوان ""رسانه های اجتماعی در مراکز اطلاع رسانی"" که با حمایت مادی و معنوی انتشارات سوره مهر در آبان ماه سال جاری برگزار گردید، ارائه شده و برای اولین بار در شماره های هفدهم و هجدهم فصلنامه کتاب مهر منتشر می گردد.

۲۰۱۴.

چگونگی ارزیابی نرم افزارهای مخزن سازمانی: تجربه ای از یک مورد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهری پریرخ مهدی زاهدی نوقابی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۸۱)

کلید واژه ها: معیارهای ارزیابی سیستم مدیریت اطلاعات دانشگاه فردوسی مشهد ساعد مخزن سازمانی ارزیابی سیستم مدیریت اطلاعات نرم افزار مخازن سازمانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۵۳ تعداد دانلود : ۷۴۸

یکی از چالش های دهه اخیر برای مدیران دانشگاهی مدیریت اطلاعات در دانشگاه ها بوده است. بسترهای گوناگونی برای این امر توسعه و پیشنهاد شده اند. وب سایت های دانشگاه ها (و دانشکده ها، بخش ها و گروه ها) یکی از این راه حل ها بوده اند. اما اتکاء به صفحات وب سایت برای درج منابع دانشی و استفاده از آن بنابه دلایلی هم چون عدم روزآمدی رضایت بخش نیست. به این ترتیب، در طی سال های اخیر بسیاری از دانشگاه ها برای آگاهی از فعالیت های کارکنان و گردآوری دارایی های فکری خود، اقدام به طراحی سیستم های مدیریت اطلاعات دیجیتال کرده اند. دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان یکی از دانشگاه های مادر و برتر کشور، با توجه به حجم انتشارات و ضرورت مدیریت آن، سیستمی را با هدف مدیریت اطلاعات پژوهشی در دانشگاه طراحی کرده است. سیستم اطلاعات علمی دانشگاه فردوسی مشهد یا ساعد، توسط معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1385 طراحی و اجرا گردید. هدف اصلی این پژوهش بررسی فنی نرم افزار مخزن سازمانی دانشگاه فردوسی مشهد است. این پژوهش کاربردی و از نوع ارزیابانه بوده و با روش مطالعه موردی انجام شد. برای بررسی سیستم نرم افزاری مورد استفاده برای مخزن سازمانی دانشگاه از سیاهه وارسی محقق ساخته استفاده شد. یافته ها نشان داد که وضعیت ""ساعد"" از لحاظ ویژگی های فنی در حد متوسط است. با این وجود، ضعف در برخی از قسمت ها مانند مدیریت محتوا و دسترس پذیری بر کارآرایی سیستم تأثیر دارند. از اینرو باید تمرکز بیشتری بر ویژگیهای کاربرمدار سیستم صورت گیرد. همچنین ویژگی های آرشیو و پشتیبانی از سیستم در وضعیت متوسط هستند که با توجه به استفاده روز افزون از سیستم، می توانند در آینده چالش برانگیز باشند.

۲۰۱۵.

تعیین طبقات اصلی مرتبط با مدیریت دانش در پایگاه وب آو ساینس و مطالعه هم پوشانی موضوعی آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: افسانه حاضری محمد توکلی زاده راوری وجیهه ابراهیمی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۸۲)

کلید واژه ها: خوشه بندی مدیریت دانش هم رخدادی کلیدواژه ها هم پوشانی موضوعی شاخص دربردارندگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۰۰ تعداد دانلود : ۸۸۵

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار موضوعی حوزه مدیریت دانش با تحلیل کلیدواژه های مدارک موجود در پایگاه وب آو ساینس به روش تحلیل هم واژگانی انجام شده است. طبقه بندی موضوعات با استفاده از روش خوشه بندی سلسله مراتبی وارد انجام شده و میزان شباهت موضوعی حوزه های مرتبط با محاسبه شاخص دربردارندگی مشخص شده است. یافته ها نشان می دهد که حوزه های ""مدیریت""، ""علوم کامپیوتر-سامانه های اطلاعاتی"" و ""علم اطلاعات/ کتابداری"" به ترتیب بیشترین تعداد مدارک مربوط به این حوزه را دارند. با ترسیم نمودار توانی مربوط به کلیدواژه های نویسندگان، از کل 5570 کلیدواژه 96 مورد به عنوان موضوعات پرکاربرد شناسایی شدند. سه نمودار خوشه ای ماحصل سنجش هم رخدادی بین موضوعات پرکاربرد در سه حوزه ی مورد بررسی بدست آمده است. مقایسه ی این نمودارها نشان می دهد که 6 خوشه موضوعی، حاوی جمعا 16کلیدواژه با هم در هر سه حوزه مشترک هستند. در این پژوهش هم چنین خوشه های شناسایی شده مربوط به حوزه های مختلف به صورت ذهنی دو به دو با هم مقایسه شدند. در این رابطه حوزه های مدیریت و علم اطلاعات/ کتابداری با داشتن 14 خوشه مشترک بیشترین شباهت را به یکدیگر نشان دادند. همچنین، حوزه ی-سامانه های اطلاعاتی با 28 خوشه متفاوت، بیشترین افتراق را با دو حوزه دیگر دارد و حوزه های مدیریت و علم اطلاعات/ کتابداری هر کدام با 18 خوشه ، کمترین افتراق را با حوزه های دیگر دارند. در بررسی میزان اشتراک کلیدواژه های یک حوزه با حوزه ها ی دیگر، شاخص دربردارندگی کلیدواژه های هر حوزه با حوزه دیگر محاسبه شد. نتایج این مرحله حاکی از این است که حوزه علم اطلاعات/ کتابداری بیشترین کلیدواژه های مشترک با دو حوزه دیگر را دارد.

۲۰۱۶.

سطح سواد سلامت بیماران دیابتی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر شیراز و عوامل موثر بر آن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: عبدالرسول خسروی خدیجه احمدزاده شعله ارسطوپور رحیم طهماسبی

منبع: مدیریت اطلاعات سلامت دوره دوازدهم خرداد و تیر ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۴۲)

کلید واژه ها: دیابت بیماران سواد سلامت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) سواد اطلاعاتی

تعداد بازدید : ۱۷۹۲ تعداد دانلود : ۶۲۹

مقدمه: سواد سلامت ظرفیت افراد برای کسب، پردازش و درک اطلاعات و خدمات بهداشتی پایه مورد نیاز برای تصمیم گیری های مناسب بهداشتی است. میزان سواد سلامت علمکردی در طول رویارویی بیمار با ارائه دهندگان خدمات سلامت نقش مهمی بازی می کند و سطح کارآمدی ارتباط افراد با اهداف نظام مراقبت بهداشتی را تعیین می کند. بنابراین، هدف این پژوهش، ارزیابی سطح سواد سلامت بیماران مبتلا به دیابت مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شیراز و عوامل مؤثر بر آن بوده است. روش بررسی: روش پژوهش توصیفی پیمایشی و نوع مطالعه کاربردی است. در این پژوهش، در مجموع 400 بیمار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شیراز در فاصله شهریور و مرداد سال 91 خورشیدی به شیوه نمونه گیری در دسترس برای بررسی سطح سواد سلامت انتخاب شدند. داده ها با استفاده از آزمون هنجاریابی شده سواد سلامت عملکردی بزرگسالان به دست آمد. روایی پرسشنامه با بهره گیری از روایی پرسشنامه با بهره گیری از نظر اساتیدی که در حیطه سواد سلامت فعالیت داشته اند، در حد مطلوب گزارش شد و پایایی آن نیز از روش همبستگی آزمون بازآزمون (99/0) به دست آمد. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری تی مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون همبستگی پیرسون جهت بررسی همبستگی بین متغیرها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد سواد سلامت بیماران دیابتی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر شیراز با میانگین 66 در سطح مرزی قرار دارد. سطح سواد سلامت با سن، جنس، سطح تحصیلات، عضویت در انجمن دیابت و شغل رابطه معنی داری داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد سطح سواد بیماران در سطح مرزی و ناکافی قرار دارد. این موضوع نشان از لزوم توجه به مساله سواد سلامت و تلاش در جهت بهبود سطح سواد سلامت افراد می دهد. تهیه منابع آموزشی ساده و قابل فهم برای همه افراد جامعه، برگزاری کلاس های آموزشی و ... از جمله راه های افزایش سطح سواد سلامت است.

۲۰۱۷.

قابلیت های بخش سفارش نرم افزارهای کتابخانه ای ازدیدگاه کارکنان بخش سفارشات کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران و ارائه الگوی پیشنهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیما فیاض محدثه دخت عصمتی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هجدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 115 - 141

کلید واژه ها: قابلیت های فنی بخش سفارشات قابلیت های مالی بخش سفارشات قابلیت های کلی بخش سفارشات خودکارسازی بخش سفارشات کتابداران ارائه الگو

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۲۱۶

هدف : هدف پژوهش حاضر، بررسی قابلیت های بخش سفارش نرم افزار کتابخانه از دیدگاه کارکنان بخش سفارشات کتابخانه مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران و در نهایت ارائه الگوی پیشنهادی برای خودکارسازی بخش سفارشات کتابخانه بر اساس نظرهای کتابداران است. روش شناسی: روش پژوهش توصیفی- پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه است که 30 نفر از کتابداران بخش سفارشات کتابخانه مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران (18 دانشگاه) که زیر پوشش وزارت علوم، تحقیقات، فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند، به آن پاسخ داده اند. داده های پژوهش از طریق آمار توصیفی با استفاده از نرم افزار SPSS پردازش شده است. یافته ها : 47 قابلیت شامل قابلیت های کلی، فنی و مالی بخش سفارش نرم افزاری کتابخانه، در جهت ارائه الگوی پیشنهادی برای خودکارسازی بخش سفارشات کتابخانه انتخاب شده است که 10 مورد آن به قابلیت فنی و مالی بخش سفارشات کتابخانه شامل سفارش منابع اطلاعاتی، دریافت سفارش، لغو سفارش، اعلام وصول، امور مربوط به ناشر/کارگزار، محاسبه بودجه، پرداخت وجه، کنترل ارز، اعلام وصول، گزارش گیری و پیگیری سفارشات مربوط است. همچنین، از میان قابلیت های بخش سفارش نرم افزارهای کتابخانه ای، «اعلام هشدار برای سفارش های تکراری» بالاترینو «وجود فیلدی برای ورود اطلاعات «نقد و بررسی» در لیست های انتخاب» پایین ترینرتبهاهمیت رااز دید کتابداران و اطلاع رسانان بخش سفارش و فراهم آوری کتابخانه های دانشگاهی دارد. نتایج : بیشتر پاسخ دهندگان اهمیت قابلیت های مورد بررسی (قابلیت های کلی، فنی و مالی) در این پژوهش را در سطح زیاد و خیلی زیاد می دانند. اصالت: اصالت و نوآوری پژوهش از آن جهت است که تاکنون پژوهشی به صورت خاص به بخش سفارشات نرم افزارهای کتابخانه ای نپرداخته است.

۲۰۱۸.

رویکرد بافت مدار در طراحی پروفایل کاربردی فراداده ای و توسعه وب معنایی

نویسنده: سید مهدی طاهری ناهید گویلی مریم شکفته مریم کازرانی

منبع: مطالعات دانش شناسی سال دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۵ 45 - 57

کلید واژه ها: پروفایل کاربردی فراداده ای وب معنایی رویکرد بافت مدار طراحی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۳۲ تعداد دانلود : ۳۷۰

هدف: مقاله حاضر با هدف جنبه ی بافت مدارانه در طراحی و ایجاد پروفایل کاربردی فراداده ای متناسب با نیازهای بومی محیط اطلاعاتی مرتبط و تأثیر آن بر توسعه ی وب معنایی تدوین شده است. روش شناسی: به منظور نیل به هدف مقاله، از رویکرد تحلیلی برای کشف رابطه میان نگرش مبنای طراحی پروفایل کاربردی فراداده ای با فرایند تولید معنا که زمینه را برای تحقق وب معنایی فراهم می سازد، استفاده شده است. بدین منظور، تبیین مفهوم بافت و چگونگی شکل گیری آن، توصیف تولید معنا به دلیل ارتباط میان مفاهیم در بافت های اطلاعاتی خاص با تاکید بر وب معنایی، جایگاه پروفایل کاربردی فراداده ای در نسل جدید وب، و نقش آنها در تولید معنا به دلیل توجه به بافت های اطلاعاتی و ایجاد داده های ساختارمند (فراداده) برای توصیف و مدیریت نظام مند اشیای محتوایی وب تحلیل می گردد. یافته ها: هر بافت اطلاعاتی دارای ویژگی های خاصی است که باید در طراحی ابزارها، استانداردها، و سیستم های اطلاعاتی مرتبط با آن بافت مد نظر قرار گیرد. طراحی پروفایل کاربردی فراداده ای بر اساس نیازها و اهدافی که بافت اطلاعاتی هدف برای بهره مندی از فراداده دنبال می کند، و همخوانی انتخاب و تعریف (یا بازتعریف) عناصر فراداده ای و روابط میان آنها از جنبه معناشناختی با ویژگی های بومی بافت اطلاعاتی مرتبط، بازنمون معانی بافت مورد نظر را در پی خواهد داشت. این مهم افزون بر افزایش کاربردپذیری فراداده در آن بافت، دسترسی معنادار به داده ها را در بستر محیط های اطلاعاتی فراهم می نماید. به عبارت دیگر، پیوند میان داده ها از طریق فراداده ها آن هم بر پایه ویژگی های بومی یک بافت اطلاعاتی، موجب بازنمون دانش خواهد شد. نتیجه گیری: در پایان، مقاله نتیجه می گیرد، همراستایی و همخوانی نگرش مبنای گسترش پروفایل های کاربردی فراداده ای و وب معنایی با یکدیگر، و تاکید هر دو بر ارائه داده های ساختارمند و ارتباط میان داده ها به منظور تولید معنا، بیانگر کارآمدی و تاثیر پروفایل های کاربردی فراداده ای در تحقق و توسعه وب معنایی است.

۲۰۱۹.

بررسی رابطه راهبردهای شناختی و فراشناختی با رفتار اطلاع جویی

نویسنده: رعنا کوارویی عصمت مؤمنی محسن حاجی زین العابدینی

منبع: مطالعات دانش شناسی سال دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۵ 59 - 78

کلید واژه ها: راهبردهای شناختی راهبردهای فراشناختی رفتار اطلاع کاوی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۶۰۰ تعداد دانلود : ۳۲۷

چکیده پژوهش پیشرفت های عصر جدید اهمیت یادگیری را بیش از پیش برجسته ساخته است و این امربیش از قبل آموزش راهبردهای یادگیری (شناختی و فراشناختی) را می طلبد. هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه بین راهبردهای شناختی و فراشناختی با رفتار اطلاع جویی اعضای هیأت علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی می باشد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی از نوع توصیفی است. نمونه گیری پژوهش حاضر از نوع نمونه گیری احتمالی طبقه ای است و از هر گروه از اعضای هیأت علمی که در یک موسسه مشغول به کار هستند، نمونه ای انتخاب گردیده است. در این پژوهش جهت گردآوری داده ها از دو پرسشنامه به شرح زیر استفاده گردید: 1. پرسشنامه راهبردهای یادگیری و مطالعه 2. پرسشنامه رفتار اطلاع جویی یافته ها: برای بررسی رابطه بین راهبردهای شناختی و فراشناختی با رفتار اطلاع جویی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده می شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد که ضریب همبستگی بین راهبردهای شناختی با رفتار اطلاع جویی اعضای هیأت علمی برابر با 065/0r= می باشد، که با توجه به مقدار 24/0 p= می توان گفت رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد.بین راهبردهای فراشناختی با رفتار اطلاع جویی اعضای هیأت علمی (128/0 r=، 02/0P=) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. این بدان معناست که با افزایش راهبردهای فراشناختی اعضای هیأت علمی، رفتار اطلاع جویی آنها نیز افزایش پیدا می کند. بنابراین پرسش اصلی پژوهش در شاخص راهبردهای شناختی رد می شود اما در شاخص راهبردهای فراشناختی تایید می شود. به عبارتی بین راهبردهای شناختی با رفتار اطلاع جویی اعضای هیأت علمی رابطه معناداری وجود ندارد در حالی که بین راهبردهای فراشناختی و رفتار اطلاع جویی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

۲۰۲۰.

بررسی میزان ورود و صدور دانش در "علم اطلاعات و دانش شناسی" از طریق تحلیل هم استنادی حوزه های موضوعی مجلات: فرضیه کوه یخ شناور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریده عصاره اسماعیل مصطفوی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هجدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) 5 - 40

کلید واژه ها: صدور دانش ورود دانش ماهیت میان رشته ای علم اطلاعات و دانش شناسی تحلیل هم استنادی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۲۴۵

امروزه از علم به عنوان یک شبکه یا مجموعه ای از نقاط مشترک چندگانه و نظامی پویا یاد می شود. حوزه های علمیِ دارای قدرت میان رشتگی بالا را «کوه یخ شناور» می نامند. این در حالی است که رشته های دیگر، در ارتباط و تعامل با آن حوزه ها عمل می کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت ورود و صدور دانش در رشته «علم اطلاعات و دانش شناسی» در بین رشته های علمی دیگر به عنوان کوه یخ شناور است. برای این منظور، به تحلیل هم استنادی این حوزه در پایگاه اطلاعاتی JCR پرداخته شده است. ازاین رو، شبکه اجتماعی حوزه های علمی مطرح در این رشته از طریق تحلیل ماتریس هم آیندی استنادهای آنها ترسیم، و حوزه های موضوعی با مرکزیت بالا مشخص شدند. در ادامه، رابطه همبستگی بین شاخص های مرکزیت و فراوانی استنادهای حوزه های موضوعی بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد علم اطلاعات و دانش شناسی به طور مساوی در ورود و صدور دانش از طریق هم استنادی عمل می کند. همچنین، نتایج آزمون آماری نشان داد همبستگی مثبتی بین فراوانی حوزه های موضوعیِ استناد کننده/گیرنده و سنجه های مرکزیت وجود دارد. به علاوه، بین فراوانیِ استنادهای حوزه های موضوعی استناد کننده و گیرنده با شاخص های مرکزیت آنها همبستگی مشاهده شد. نتایج نشان داد علم اطلاعات و دانش شناسی دارای روابط میان رشته ای با حوزه های دیگر است که در دوره مورد بررسی می توان به تقویت روابط میان رشته ای آن با حوزه های مطالعاتی «مدیریت»، «علوم میان رشته ای»، «علوم رایانه، نظام های اطلاعاتی»، و «علوم رایانه، هوش مصنوعی»، و «علوم تربیتی» اشاره کرد.

درخت حوزه‌های تخصصی