درخت حوزه‌های تخصصی

در ارتباط کلامی، پاسخهای پسند نشده می توانند برای فراگیران غیربومی که دارای ارزشها و هنجارهای فرهنگی متفاوت با زبان مقصد هستند یک چالش باشند. این تحقیق بر آن است تا استفاده از تدابیر امتناع توسط دانشجویان ایرانی رشته ی زبان انگلیسی و میزان همانندی این الگوهای امتناع را با الگوهای زبان مقصد بررسی کند و دریابد تا چه میزان انتقال کاربردی می تواند رخ دهد. هدف دیگر تحقیق، ارزیابی رابطه ی میان سازماندهی جوابهای پسند نشده و ساختار نوبت گرفتن در ارتباط کلامی بوده است. در این راستا، ٤٠ شرکت کننده که بطور تصادفی برای این مطالعه انتخاب شدند در مکالمه های شفاهی شرکت کردند، که بر اساس آنها تدابیر بکاررفته در ارائه ی جوابهای پسند نشده و پیچیدگی نوبت در صحبت استخراج شد. دیگر هدف مهم این تحقیق مقایسه ی دو روش ارزیابی زبان دوم بود. علاوه بر زبان آموزانی که در مکالمه های شفاهی شرکت کردند، ٢٠ زبان آموز دیگر هم به پرسشنامه ی تکمیل گفتمان پاسخ دادند. همه ی داده ها پس از کد گذاری براساس مدل لوینسون (1983) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که دو روش جمع آوری داده ها از نظر فراوانی، نوع تدابیر امتناع اتخاذ شده و ساختار نوبت، نمونه های متفاوتی را ارائه دادند. این تفاوت ها دال بر این نکته بود که پرسشنامه های تکمیل گفتمان فقط برای بررسی یک ویژگی خاص وارد شده در جوابهای پسند نشده عملی هستند. بطور کلی، یافته ها نشان داد که شمار قابل توجهی از یادگیرنده ها، با استفاده از عذر و نقش نماهای گفتمان که بیشترین فراوانی را در بین تدابیر بکار گرفته شده توسط شرکت کنندگان داشت، تحت تاثیر انتقال کاربردی مسئولیت جواب پسند نشده را به منبع دیگری واگذار کردند. در ارتباط با سازماندهی رجحانی نتایج نشان داد که اتفاق نظر، جنبه ی غالب در بین ایرانیان به عنوان فراگیران زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی است. همچنین، یافته ها نشان داد که پرسشنامه های تکمیل گفتمان نمی توانند پیچیدگی مکالمات طبیعی را که در آنها فراگیران اختیار کنترل مکالمه ی خود را دارند به تصویر بکشند.

در سال های اخیر، مطالعات گسترده ای در خصوص تأثیر دوزبانگی، در معانی متفاوت آن، بر یادگیری زبان سوم صورت پذیرفته که نتایج متفاوتی از آنها حاصل شده است. پاره ای از این پژوهش ها به تأثیر مثبت دوزبانگی بر یادگیری زبان سوم اذعان داشته اند و تعدادی دیگر، این تأثیر را منفی قلمداد نموده اند. در همین راستا، در پژوهش حاضر نیز به بررسی تأثیر دوزبانگی مصنوعی (یادگیری زبان خارجی و از طریق آموزش) بر یادگیری زبان سوم پرداخته شده است. آزمودنی های پژوهش را تعداد 24 تن از فارسی آموزان چینی تشکیل می دادند که در مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) به یادگیری زبان فارسی در دوره عمومی اشتغال داشتند و در قالب دو گروه دسته بندی شدند. گروه اول شامل 12 نفر از زبان آموزانی بود که علاوه بر زبان مادری خود، در سطوح مختلف با زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی آشنایی داشتند، و گروه دوم شامل 12 نفر از زبان آموزانی می شد که تنها، زبان مادری خود را می دانستند، و معیار پیشرفت تحصیلی این فارسی آموزان، نمرات پایانی آنان در هر چهار مهارت بود. نتایجی که از این پژوهش حاصل گردید، گویای این نکته بود که دوزبانگی آزمودنی ها (آشنایی آنان با زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی) بر سطح پیشرفت تحصیلی آنان در زبان سوم (فارسی) تأثیر مثبتی داشته است. همچنین، هر اندازه سطح زبانی زبان خارجی آزمودنی ها (انگلیسی) بالاتر باشد، میزان یادگیری زبان سوم آنان افزایش پیدا می کند. بنابراین، می توان اظهار نمود که میزان آشنایی آنان با زبان دوم نیز، بر میزان یادگیری زبان سوم آنان تأثیر گذار است.

بررسی فرآیند گفتمان مدار شکل گیری انگیزش فراگیران زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی موضوعی پژوهشی نسبتاً نوین است. از این رو، مطالعات اندکی در مورد نقش گفتمان فراگیران زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی در شکل گیری انگیزش آنان وجود دارد. مطالعه ی کنونی تلاش کرده است تا فرآیند گفتمان مدار شکل گیری انگیزش دو نفر (یک پسر و یک دختر) از دانشجویان ایرانی در دانشگاه شیراز، ایران، را بررسی کند. دراین مطالعه تحلیل داده ها با استفاده از چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف (۲۰۰۳) نشان داد که انگیزش فراگیران زبان انگلیسی تک بعدی و ثابت نیست بلکه پیچیده، چند بعدی و متغیر است که به طور گفتمان مدار در تعامل دایمی بین فرد و موقعیت اجتماعی شکل می گیرد. همچنین، نتایج نشان داد که فرآیند گفتمان مدار شکل گیری انگیزش مستلرم تعامل همزمان چندین لایه از روابط بین فردی فراگیران، خود ایده آل آنها، و عواملی در موقعیتهای سیاسی، فرهنگی، و اجتماعی پیرامون می باشد.

ارزشیابی پویا که ریشه در روانشناسی اجتماعی- فرهنگی روانشناس شهیر روس ویگوتسکی دارد رویکردی کاملا جدید در آموزش زبان ارایه کرده است که بر اساس آن رابطه میان آموزش وامتحانات باید رابطه ای تعاملی باشد. اگر چه تاثیر این رویکرد در برخی از حوزه های آموزش زبان قبلا مورد تحقیق قرار گرفته است، در حوزه منظور شناسی چنین نیست چرا که مطالعات اندکی در این حوزه انجام شده است. بر این اساس 40 شرکت کننده از دو سطح بسندگی انتخاب و به طور تصادفی به 4 گروه ( 2 گروه ارزشیابی پویا و دو گروه ارزشیابی غیرپویا) تقسیم شدند. هر کدام از این گروهها در مورد به کارگیری نقشهای زبانی درخواست و پوزش در زبان انگلیسی قبلا آموزش مقدماتی دیده بودند با این تفاوت که گروههای ارزشیابی پویا با استفاده از مقیاس لنتلف و پونر (2011) کمک مناسب را بر اساس حوزه تقریبی رشد خود دریافت کردند در حالی که گروههای غیرارزشیابی پویا صرفا بر اساس تواناییهای مستقل خود عمل کرده و مورد آزمون قرار گرفتند. البته همه گروهها در پیش آزمون، پس آزمون و پس آزمون تاخیری شرکت کردند. نتایج سه آزمون فوق به طور معنی داری برتری عملکرد گروههای ارزشیابی پویا را نشان داد. این نتایج همچنین نشان داد که گروههای ارزشیابی پویا از پیش آزمون به پس آزمون و پس آزمون تاخیری تغییرات معنی داری داشته اند، تجربه ای که گروه ارزشیابی غیر پویا در سطح بسندگی بالا فاقد آن بود. در پایان، نتایج به دست آمده نشان داد که روش آموزش (و نه سطح بسندگی) بر عملکرد شرکت کنندگان در سه آزمون تاثیر معنی دار داشته است. یافته های این مطالعه از این جهت می تواند مهم باشد که کاربرد ارزشیابی پویا را در آموزش منظورشناسی تایید می کند.

در این مقاله دو اصطلاح فنّی در متن پهلوی گزیده های زادِسپَرَم بررسی می شود. ابتدا قرائت رایج واژه ائفقثجظ (فصل 34: بند 28) به صورتnisārīk/nisārīg نقد و بررسی شده است که، نخستین بار، آن را زنر (1955: 345) با این خوانش به معنی «آغازین» ارائه کرد و سپس ژینیو و تفضّلی (1993: 120) نیز آن را پذیرفتند.nisārīg واژه ای تک بَسامَد (منفرد) در زبان پهلوی است که با اصلاحی ناچیز می توان آن را به صورت اخقثجظ (wahārīg: بهاری) تصحیح و به همراه واژه paymānīg به صورت اندازه میانگین/ اعتدالی بهاری ترجمه کرد. سپس، در جست و جوی تفسیری قانع کننده از مفهوم عبارت “se kanārag ī gēhān” (فصل 34: بند 25)، این عبارت با عبارات مشابه موجود در مدارک باستانی نجومی و کیهان شناسی به زبان های اَکَّدی (متن های موسوم به اسطرلاب ها و الواح میخی مُل آپین)، سنسکریت (براهمنه ها) و لاتین (خطابه در باب خورشید توانا از یولیانوس، امپراتور مهرپرست روم)، مقایسه و عبارت یادشده به عنوان اصطلاحی فنّی معرفی شده است که به الگوی مشهور «تقسیم بندی سه بخشی آسمان (به نواحی جنوبی، میانی و شمالی)» در کیهان شناسی مشرق زمین باستان اشاره دارد.

بحث اصلی این مقاله تحلیل گفتمان محققان و پژوهشگران زمینه نقد ترجمه به منظور کشف ماهیت نقد ترجمه است. این مقاله با نگرشی تحلیلی، توصیفی، و تطبیقی دیدگاه های زبان شناسان، ترجمه شناسان، و مترجمان را تجزیه و تحلیل کرده است. نتیجه نشان می دهد که به نظر همه محققان، نقد ترجمه ماهیتی پژوهشی دارد و می تواند آثار مختلفی بر ابعاد گوناگون نظام تربیت مترجم داشته باشد. لازمه چنین رویکردی بازنگری و تحول در زمینه های تهیه و تدوین مطالب درسی، آموزش، و روش های آزمون ترجمه می باشد و روش های سنتی دیگر پاسخگوی نیازهای رشته مطالعات ترجمه در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات نیست. با توجه به این که در رشته های مرتبط تحقیقات گسترده و نظام مندی صورت گرفته است، می توان اصول و مبانی آنها را مطالعه کرد و اشتراکات را اقتباس نمود و با اتخاذ روش های خلاق، نظام آموزشی مدون تربیت مترجم را ارایه کرد. به خاطر این که در این حوزه ها در طول سال ها، تحقیقات فراوانی انجام گرفته است و ترجمه شناسان می توانند با تجزیه و تحلیل آنها رسیدن به هدف در ابعاد گوناگون را تسهیل نمایند.

انگیزه فرایندی پیچیده و درونی است که می توان آن را ترغیب و تقویت نمود. برای هر چه فعال تر کردن کلاس شیوه ها و روش های آموزشی متفاوتی وجود دارد. ارتباط یکی از محورهای اصلی در فرایند یاددهی/یادگیری زبان است، چرا که برقراری ارتباط می تواند انگیزه و تعامل را در کلاس ایجاد و اکتساب توانش زبانی را ترغیب کند. یکی از راه های ایجاد انگیزه در زبان آموزان تعیین نوع فعالیت است. «رویکرد کنشی» ) approche actionnelle (روش جدید آموزشی است، که در آن تعامل میان زبان آموزان در چهار چوب تحقق فعالیت کاربردی زبان (tâche) صورت گرفته،که از آن به عنوان ابزاری برای آماده شدن زبان آموزان در اجتماع، به صورت انجام اعمال واقعی استفاده می گردد، و زبان آموزان این فعالیت ها را که فقط جنبه زبانی ندارند، به شکل بازیگران اجتماعی در کلاس زبان با استفاده از اسناد واقعی شفاهی و کتبی مختلف و همچنین از طریق ایجاد ارتباط، کنش و تعامل توسط دیگر شاگردان که به عنوان بازیگران اجتماع محسوب می شوند، اجرا می کنند. هدف اصلی این تحقیق پی بردن به این موضوع است که چگونه فعالیت های کاربردی زبان امر آموزش را سهولت می بخشد؛ و چگونه موجب افزایش انگیزه زبان آموزان می شود.