فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۱۷۳ مورد.
۸۱.

جایگاه و کاربرد زبان فارسی و گویش تنکابنی در شهر تنکابن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان فارسی جامعه شناسی زبان دوزبان گونگی تحلیل حوزه ای گویش تنکابنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۴ تعداد دانلود : ۶۷۶
در این پژوهش تلاش می شود تا نقش اجتماعیی و گویش تنکابنی (از گویش های زبان مازندرانی غربی) براساس متغیرهای سن، جنس، شغل، تحصیلات و زبان مادریِ همسر، در شش حوزه اجتماعی خانواده، دوستی، همسایگی، دادوستد، آموزشی و اداری، در جامعه زبانی این منظور 250 آزمودنی براساس گروه سنی، سطح تحصیلات، جنس، شغل و زبان مادری صورت تصادفی، برگزیده شدند. سپس داده ها (شامل 36 سؤال)، با استفاده از پرسش نامه الگوی پژوهشی پاراشر (1980)، جمع آوری و براساس درجه رسمیتِ حوزه، به ترتیب از غیررسمی به رسمییوتر پردازش شدند. روش های آماری آزمون T نمونه های مستقل، آزمون تیِ نمونه های زوجی و تحلیل واریانسِ ی طرفه، جهت تجزیه وتحلیل یافته های پژوهش به ند. درمجموع، نتایج حاصل از مقایسه کاربرد فارسی و تنکابنی، دررابطه با شش حوزه اجتماعی، نشان می دهد که زبان فارسی، زبانِ غالب در هر شش حوزه است و نیز عوامل اجتماعی سن، جنس، شغل، تحصیلات و زبان مادریِ همسر در کاربرد زبان فارسی و گویی مؤثرند و احتمال می رود که کاربرد تنکابنی درمیان گویشوران به تدریج کمتر شود و فارسی به طور کامل در تمامی حوزه های اجتماعی جایگزین این گویش گردد.
۸۲.

چالش های زبانی (نگاهی انتقادی به کتاب های زبان فارسی دوره دبیرستان)

۸۳.

برنامه ریزى زبان و نگرش هاى زبانى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزى زبان نگرش زبانى سیاست پنهان سیاست آشکار فرهنگ زبانى هوشیارى زبانى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳۱ تعداد دانلود : ۱۱۱۲
این مقاله به طرح مسئله تأثیر نگرش هاى زبانى در موفقیت برنامه ریزى زبان مى پردازد. چنین مطالعه اى در واقع در چارچوب نظرى شکل گرفته از تلاقى جامعه شناسى زبان و روانشناسى اجتماعی انجام می گیرد. در این چارچوب ابتدا به توضیح در باب مفهوم نگرش به طورکلى و نگرش هاى زبانى به طور خاص پرداخته و سپس با استناد به این مفهوم، هوشیارى زبانى را تعریف می کنیم. سپس به بیان نظر زبانشناسان مختلف در باب نقش نگرش هاى زبانى افراد جامعه در موفقیت برنامه ریزى زبان پرداخته و در همین ارتباط تقابل دو مفهوم سیاست پنهان و سیاست آشکار در برنامه ریزى زبان را شرح خواهیم داد.
۸۴.

تحلیل و توصیف گویش شناختی یک زبان رمزی خانوادگی خاص در مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آرگو گویش زبان شناسی اجتماعی زبان رمزی فرهنگ مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۹ تعداد دانلود : ۷۲۷
در فرهنگ عامیانه گاهی این تمایل وجود دارد که گویشوران در میان خود به گونه ای سخن بگویند تا بیگانگان به راز و رمزشان پی نبرند. از این رو، برخی از خرده فرهنگ های محلی یا گروه های اجتماعی درصدد ساخت زبان رمزی1 (لوترا) برمی آیند تا از آن در میان گروه خود استفاده کنند. این زبان رمزی بیشتر بر پایه گویش غالب و رایج در هر منطقه ساخته می شود، قواعد صرف و نحو آن بر اساس همان گویش یا شبیه آن است و فرمول های خاص آوایی مهم ترین ابزار ایجاد رمز در آن هاست. در این مقاله ضمن مطالعه این پدیده در فرهنگ عامه مردم ایران، ویژگی های یک زبان رمزی خاص- که در میان یک گروه نسبتا گسترده خویشاوندی در مشهد رایج است- بررسی می شود و البته هنوز نام خاصی برای آن تعیین نشده است؛ اما با عنوان «زبان خانواده برومند» از آن یاد می شود. این زبان که حدود چهار تا پنج نسل از عمر آن می گذرد، زبان رمزی زنده ای است که در میان گویشوران خود نسل به نسل انتقال یافته و بیشتر ویژگی های زبان های رمزی را داراست. برخی از واژگان این زبان عربی است؛ برخی واژگان فارسی هستند که تغییر شکل یا تغییر آوایی یافته اند، و نیز برخی از آن ها واژگان ساختگی اند و ریشه مشخصی ندارند. این زبان تنها در میان همین گروه از مردم مشهد دیده شده است و در هیچ کجای ایران و جهان گویشور ندارد.
۸۵.

مسائل اجتماعی و جهانی شدن آموزش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جهانی سازی جریانات همگرایی دو زبانه سیاست های زبانی هم گرایی اروپایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : ۱۶۲۶ تعداد دانلود : ۸۸۳
نقش زبان روسی در شکل گیری فرهنگ و دیدگاه های امروز مردم اکرائین اجتناب ناپذیر بوده است، زبان اوکرائینی و روسی به عنوان زبان های مورد کاربرد بین این دو ملت تاثیرات اجتماعی و روانی خود را باقی گذارده اند و پدیده دوزبانه گی در میان مردم اکرائین ایجاد گردیده است. امروزه با تلاش برای پیوستن اوکرائین به اتحادیه اروپا، موضوع تاثیرگذاری زبان روسی و تاثیرات و تبعات آن، مورد توجه زبانشناسان و جامعه شناسان اوکرائینی قرار گرفته است. یادآور می شویم که در دوران حاکمیت شوروی، زبان روسی به علل مختلف در اوکرائین گسترش و تحکیم یافت. طوری که دانستن آن زمینه پیشرفت اجتماعی- حرفه ای برای اقشار مختلف مردم بود. امروز این جریان با ناسیونالسیم اوکراین مواجه و باعث تقابل منفی فرهنگی شده است. اگر چه امروز در اوکرائین در شهرهای بزرگ مردم به روسی صحبت می کنند. با اینحال زبان اوکرائینی در غرب این کشور و در شهرهای کوچک و روستاها تکلم می شود. اما موضوع ارتباط و تعیین جایگاه این دو زبان در آینده از مسائل مهم فرهنگی اوکرائین می باشد.
۸۷.

دو زبانگی اجتماعی و آموزش زبان دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه‏های آموزش دو زبانه برنامه‏های آموزش دو زبانه برای مهاجرین برنامه آموزش دو زبانه محافظت شده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : ۱۶۲۵ تعداد دانلود : ۲۱۵۱
هدف از نگارش این مقاله بررسی مباحثی در ارتباط با پدیده دو زبانگی و آموزش زبان دوم می‏باشد. مقاله حاضر با تاکید بر این واقعیت که دو زبانگی پدیده‏ای عادی در جهان بوده آغاز گشته و این موضوع را در سطح فردی و اجتماعی بررسی می‏کند. سپس به بررسی دلایل این‏که چرا برخی جوامع دو زبانه می‏شوند می‏پردازد. پس از آن برنامه‏های متداول آموزش دو زبانه شدن در امریکای شمالی به همراه رهنمودهایی مؤثر در این زمینه را معرفی ساخته و در نهایـت گنجاندن درس جامعه‏شناسی زبان در برنامه‏های رایج تربیت معلم را مورد تاکید قرار می‏دهد.
۹۰.

مقایسة معلمان قوی و ضعیف از نظر کمیت و نوع سؤالات و تصحیح خطای زبان‌آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انواع تصحیح خطا سؤال با جواب از قبل نامشخص ، سؤال با جواب مشخص معلمان ضعیف معلمان قوی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : ۱۵۹۶ تعداد دانلود : ۷۲۹
تحقیق حاضر به منظور مقایسه عملکرد معلمان قوی و ضعیف در مکالمه زبان انگلیسی از نظر کمیت و نوع سؤالات کلاسی و تصحیح خطای زبان آموزان انجام گرفت. کلاس های دو معلم قوی و دو معلم ضعیف، هر کدام دو بار، به صورت حضوری بازدیدشدند. انتخاب معلمان مورد نظر از طریق پرسشنامه ای که توسط زبان آموزان، کارکنان بخش آموزش و مدیر مؤسسه ای که تحقیق حاضر در آنجا صورت گرفت تعیین گردیدند. معلمان انتخاب شده از لحاظ میزان و نوع سؤالی که می پرسیدند و نیز از نظرمیزان استفاده از شش نوع نحوه تصحیح خطای زبان آموزان مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده از بازدیدهای کلاسی نشان داد که بین دو نوع معلم مورد بررسی در این تحقیق هم از لحاظ تعداد سؤالات و هم از لحاظ تعداد دفعات تصحیح خطاها تفاوت معنی داری وجود دارد. در واقع، معلمان قوی از هر دو جنبه مورد مطالعه بر معلمان ضعیف برتری معنی دار داشتند.
۹۱.

تأثیر زبان عربی در واژگان زبان آلمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آمیختگی واژگانی زبانهای سامی زبانهای حامی زبان هوسایی زبانهای هند و اروپایی یا هند و ژرمنی صورت قانونی واژه تغییرات فونتیکی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
تعداد بازدید : ۱۵۹۵
با آغاز روابط نظامی ، سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی در میان جوامع مختلف ، برخی از واژه ها به دلایل گوناگون از زبانی به زبان دیگر راه پیدا کردند و به مرور زمان موجبات آمیختگی واژگانی را فراهم آوردند . درگیریهای مسلمانان به منظور گسترش دین اسلام موجب گردید که همپای این دین جدید ، واژه های عربی نیز به وِیژه در زمینه های دینی و القاب حکومتی وارد زبانهای دیگر کشورها بشود و زبان بومی را تحت تأثیر قرار دهد . در برخی مناطق نفوذ زبان عربی به قدری قوی بود که نه تنها واژگان ، بلکه صرف و نحو زبان عربی به زبان اسپانیایی راه یافت و به تدریج اکثر زبانهای اروپایی و هم کم و بیش تحت تأثیر قرار داد . اگر چه صرف و نحو آلمانی ...
۹۲.

نقش گویشها در کمک به از میان بردن برخی ابهامات واژگانی متون کهن فارسی دری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای زبان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
تعداد بازدید : ۱۵۹۱
بررسی و توصیف گویشها نه تنها برای ثبت و ضبط گفتاری که بر اثر تاثیر رسانه‌های گروهی بخصوص تلویزیون، همگانی شدن تحصیلات ابتدایی و مهاجرت روستائیان به شهرهای بزرگ، به ویژه تهران، در آینده‌ای نه چندان دور از میان خواهد رفت سودمند است، بلکه از واژگان آن می‌توان برای برطرف کردن مشکلاتی که در برخی متون کهن فارسی دری از نظر فهم و درک دیده می‌شود سود جست. زیرا گویشها به ویژه گویشهای خراسان، غالباً ادامه فارسی قرنهای چهارم و پنجم و ششم هجری است . در این مقاله برخی از واژه‌های گویش قاینی با برابرهای آن در فرهنگهایی مانند: برهان قاطع، فرهنگ جهانگیری و نیز بعضی از متون کهن فارسی دری مقایسه شده و نشان داده شده که تفاوت چندانی میان واژه‌های گویش قاینی و واژه‌های این فرهنگها و متون کهن فارسی دیده نمی‌شود و اگر اختلافی وجود دارد، اختلاف آوایی است که در طی این مدت در گویشها صورت گرفته است.
۹۴.

جنسیت و قطع کلام در جلسات دفاع از پایان نامه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جنسیت گفتمان دانشگاهی جلسات دفاع پایان نامه قطع کلام ها نوع عضویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۷ تعداد دانلود : ۸۹۵
در دهه های اخیر ارتباط میان مبحث قطع کلام و جنسیت در جامعة زبان شناسی با استقبال زیادی مواجه شده است. سهم این مطالعات در زبان فارسی و به ویژه تعاملات دانشگاهی بسیار اندک است. هدف این تحقیق، بررسی و تحلیل انواع شیوه های قطع کلام در گفتار دانشگاهی فارسی در کلام زنان و مردان با رویکرد جامعة کنشی است. بدین منظور قطع کلام ها در 9 جلسة دفاع مردان و 9 جلسة دفاع زنان از پایان نامه هایشان مورد واکاوی قرار گرفته است. تحلیل داده ها نشان می دهد که قطع کلام، نقش های مختلفی در تعامل دارد و نشانگر تسلط مردان بر زنان نیست. عواملی نظیر نوع عضویت (هسته ای و وابسته) در جامعة کنشی و منزلت درون گروهی در شکل گیری قطع کلام دخیل است.
۹۷.

نگاهی جامعه شناختی به کنش گفتاری قسم: مقایسة زبان های فارسی و انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفاوت های فرهنگی کنش گفتاری قسم ناباوری نگاه جامعه شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۱ تعداد دانلود : ۸۳۲
درک تفاوت های فرهنگی نقش بسزایی در برقراری ارتباطات میان فرهنگی دارد و به برقراری ارتباطی موفق کمک می کند. بی شک، صداقت و به دنبال آن راستگویی در استحکام روابط تأثیر دارد؛ بنابراین، در این پژوهش درصد هستیم تا کاربردهای کنش گفتاری «قسم» را در دو زبان فارسی و انگلیسی مقایسه کنیم. برای دست یابی به این هدف، 100 فیلم (50 فیلم انگلیسی و 50 فیلم فارسی) مطالعه شدند و گزاره های حاوی قسم یادداشت و پیاده سازی گردیدند. پس از جمع آوری داده ها، آن ها را براساس مدل هایمز (1967) واکاوی کردیم و کاربردهای قسم را از ابعاد مذهبی- جامعه شناختی بررسی نمودیم. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که استفاده از قسم فضای ناباوری و نبود اطمینان در جامعه را نشان می دهد و کاربردهای این کنش گفتاری در زبان فارسی 17 مورد و در زبان انگلیسی 6 مورد است. این درحالی است که مراجع قسم نیز در زبان فارسی متفاوت تر و متنوع تر از زبان انگلیسی است. در مقاله دلایلی که منجر به این تفاوت ها شده موردبحث قرار گرفت.
۹۸.

سنت¬ها و رویکردها: زبان یا زبان و فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فرهنگ نگرش رویکردها دانشگاه تهران زبان روسی سنت ها قاعده مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۷ تعداد دانلود : ۷۷۶
گروه زبان و ادبیات روسی در حال حاضر مجموعه ای با عملکرد فعال و رو به گسترش در ساختار دانشگاه تهران به شمار می رود. طی سالیان متمادی روش تدریس سنتی زبان روسی به عنوان زبان خارجی در این گروه به صورت دستور-ترجمه بوده است. نتیجه چنین روشی آن بوده که دانشجویان از معلومات نظری گسترده ای برخوردار می شدند در حالی که در به کارگیری این معلومات با مشکلات فراوانی مواجه بودند. در مورد تدریس توامان زبان و فرهنگ باید اذعان نمود که تاکنون توجه شایانی به این مقوله نشده است. امروزه ایجاد توانش ارتباطی در نزد زبان آموزان که تسلط لازم و مطلوب بر زبان خارجی را فراهم می آورد به عنوان هدف اصلی در آموزش نوین زبان مد نظر می باشد. همانطور که پیداست توانش ارتباطی شامل توانش زبانی- کلامی و فرهنگی می باشد. کار عملی با دانشجویان دانشگاه تهران بر این امر صحه می گذارد که آنان در طول تحصیل نه تنها با ویژگی های ملی-فرهنگی رفتار کلامی بلکه با ویژگی های رفتار ارتباطی نیز برخورد پیدا می کنند. در همین رابطه اکنون در گروه زبان و ادبیات روسی دانشگاه تهران به صورت کاملاً شفاف و دقیق به رویکرد فراگیری توام زبان و فرهنگ روسی توجه گردیده است. اضافه نمودن دروسی چون «تاریخ روسیه» و «کشورشناسی روسیه» به برنامه درسی گروه زبان و ادبیات روسی و همچنین بازنگری و نوآوری در مطالب و روش های تدریس زبان روسی به عنوان زبان خارجی در دانشگاه تهران این مسئله را تایید می نماید.
۹۹.

شناسایی و توصیف گفتار های قالبی شده زبان فارسی برپایة نقش عوامل جامعه شناختی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه شناسی ضرب المثل اصطلاح گفتار های قالبی شده عبارت مقدماتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰۷ تعداد دانلود : ۸۴۲
زبان قالبی شده اصطلاحی است که در بعضی از مطالعات توصیفی و نظری دستور، در مورد پاره گفت هایی به کار می رود که در داشتن ویژگی های معمول نحوی و صرفی با دیگر ساخت های زبانی متفاوت اند و آنگاه که به کلام اعمال می شود استفاده از صورتی ثابت از کلمات را به ذهن متبادر می کند که برای بر آوردن مقصودی رایج به کار گرفته می شود. روش تحقیق به شیوه کتابخانه ای و روش گرد آوری داده ها به صورت میدانی است. در این پژوهش، صد گفتار قالبی شده که بسامد کاربردی بالایی در گفتگوی روزانه فارسی زبانان دارند، مورد بررسی قرار می گیرد. دو پرسشنامه که هر یک حاوی پنجاه ساخت قالبی و پرسش هایی در مورد استفاده و یا عدم استفاده از ساخت ها بود در میان دویست نفر فارسی زبان که در سه گروه آزمودنی با مشخصه های جامعه شناسی زبان از قبیل سن، جنس و میزان تحصیلات قرار داشتند، توزیع شد. با شناسایی و توصیف ساخت های قالبی شده مشخص شده که پاره گفت های قالبی شده در نوع و قالب ضرب المثل، اصطلاح و عبارات مقدماتی در زبان فارسی ظاهر می شوند. با تحلیل داده های به دست آمده از پرسشنامه ها در می یابیم اختلاف آشکار و چشمگیری میان میزان فراوانی کاربرد برخی از ساخت های قالبی شده مورد بررسی در بین گروه های سنی، جنسی و تحصیلی مشاهده می شود و در مورد برخی دیگر اختلاف، قابل توجه نیست.
۱۰۰.

زمینه های تاثیر زبان پارسی در زبان تازی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
تعداد بازدید : ۱۵۰۵
تاثیر متقابل زبان فارسی بر زبان تازی نتیجه جبری ارتباط عربها و ایرانیان و معلول گفت و گوی تمدنها و فرهنگهاست. نگارنده تاثیر زبان فارسی را بر زبان تازی در دو مقطع تاریخی بررسی کرده: یکی قبل از ورود اسلام به ایران و دیگری بعد از پذیرش اسلام ایرانیان. قبل از ورود اسلام به ایران، سرزمین ایرانی دارای تمدن کهن و قدیمی بود، که آوازه بلند شاهان آن همه جا را پر کرده بود و مسائل مختلف زمینه‌های جذب عالمان و دانشمندان کشورهای مختلف، ازجمله ادبا و شاعران عرب زبان را به دربار ایران فراهم کرد و این خود زمینه تاثیر زبان فارسی و انتقال لغات و مثلهای آن به زبان عربی و نیز ورود کلمات اعجمی در قرآن کریم گردید. بعد از ظهور اسلام در میان عرب، ایرانیان روح بلند خویش را در آموزه‌های دینی مسلمین یافتند، تشویق خلفای عباسی به علم و ادب، زمینه‌های درونی ایرانیان را نسبت به علم‌آموزی شکوفا کرد، از این جهت با جدیت تمام به آموزش علوم ادب رو آوردند و آثار مکتوب ادبی ارزشمندی از خود به یادگار گذاشتند که سبب ترویج و گسترش زبان عربی گردید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان