۱. هنجارهای ترجمه: بررسی چگونگی بازتاب حماسة دفاع مقدّس در آینة اخبار (مطالعه موردی: روزنامه های اطلاّعات و تهران تایمز) نویسنده: آزیتا قاضی زاده مسعود شریفی فر عباسعلی رستمی نسب منبع: ادبیات پایداری سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۶ کلید واژه ها: دوران دفاع مقدس ترجمه اخبار هنجارهای آغازین هنجارهای عملیاتی حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ترجمه حوزههای تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات حماسی ادب جنگ و مقاومت حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر مطبوعاتی و خبری تعداد بازدید : ۴۴۴ چکیده تعداد دانلود : ۴۹۶ پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مهم ترین رویداد تاریخی در ایران حماسة هشت سال دفاع مقدّس بوده است که به عنوان دورانی بسیار حیاتی و تعیین کننده در بر دارنده ترجمه هایی است که بررسی آنها در درک بهتر آن برهة زمانی و تأثیر آن در دوران کنونی بسیار حائز اهمیّت است. از جملة این ترجمه ها می توان به ترجمة اخبار اشاره کرد که چگونگی بازتاب خبرهای مربوط به جبهه های نبرد و اوضاع جامعه در دنیای بیرون را به تصویر می کشد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی دقیق تأثیر هنجارها بر ترجمه اخبار روزنامه های دفاع مقدّس بود. بدین منظور روزنامه اطلاّعات که منتشرکننده اخبار دفاع مقدّس بوده است به همراه ترجمه انگلیسی بر اساس نظریه توری مبنی بر هنجارهای رفتاری مورد تحلیل متنی قرار گرفت. روش این پژوهش، توصیفی است؛ به گونه ای که تحلیل مقایسه ای متون مبدأ و مقصد در جهت شناسایی قواعد و الگوهایی که مرتباً در ترجمه تکرار می شوند، مدّ نظر قرار گرفت. نتایج این پژوهش، علاوه بر درک چگونگی تأثیر هنجارها در امر ترجمه، گوشه هایی از ایدئولوژی حاکم بر ترجمه در دوران حیاتی دفاع مقدّس را نیز تبیین می کند.
۲. تحلیل شیوه های گوناگون بازنمایی گفتار در داستان های فارسی قبل و بعد از نهضت ترجمه در عصر قاج نویسنده: محدثه بهزادی علی خزاعی فرید مسعود خوش سلیقه منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال بیست و چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۶ (پیاپی ۸۱) کلید واژه ها: نهضت ترجمه داستان فارسی بازنمایی گفتار شیوه های بازنمایی گفتار حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر گفتاری و محاورهای تعداد بازدید : ۸۲۶ چکیده تعداد دانلود : ۶۳۱ بازنمایی گفتار از مهم ترین ابزارهای نویسندگان در تألیف متون روایی و به خصوص داستان به شمار می رود. نقل قول مستقیم و غیرمستقیم، که دو شیوه بازنمایی گفتار هستند، نام های آشنایی در زبان فارسی محسوب می شوند، اما درباب بازنمایی گفتار در زبان فارسی کمتر بحث شده است. مقاله حاضر به بررسی و مقایسه شیوه های گوناگون بازنمایی گفتار در داستان های فارسی قبل از نهضت ترجمه در دوره قاجار و داستان های تألیف شده بعد از این نهضت می پردازد و ویژگی های بسامدی، کارکردی و زبان شناختی هرکدام از مقوله های بازنمایی گفتار را ارزیابی می کند. برای این کار از الگوی بازنمایی گفتار سمینو و شرت (2004) بهره گرفته شده است که برپایه الگوی لیچ و شرت (1990) استوار است. داده های این تحقیق از هفت داستان فارسی مربوط به قبل از نهضت ترجمه و هفت داستان مربوط به بعد از این نهضت با حجم برابر انتخاب شده است. در پایان، این نتیجه حاصل شد که گفتار مستقیم (آزاد) بیشترین کاربرد را در داستان های قبل و بعد از دوره ترجمه به خود اختصاص داده است که دلیل آن نیز ماهیت این مقوله در دادن حالت نمایشی به گفتار و زنده و ملموس تر جلوه دادن آن است. کاربرد زیاد گفتار مستقیم (آزاد) در داستان های جدید با توجه به اهمیت یافتن فردیتِ شخصیت های داستانی در رمان های مدرن نیز توجیه پذیر است. همچنین، در طول زمان از تعداد گفتار مستقیم (آزاد) و روایت کنش گفتار به منزله شیوه های بازنمایی گفتار کاسته شده و بر تعداد گفتار غیرمستقیم و خصوصاً غیرمستقیم آزاد افزوده شده است.
۳. دگرگونی های دستوریِ فارسی معاصر در آینه مطبوعات ورزشی نویسنده: والی رضایی فهیمه جمالی منبع: زبان و زبان شناسی دوره دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۰ کلید واژه ها: نوآوری قیاس فارسی معیار مطبوعات ورزشی دگرگونی دستوری حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر مطبوعاتی و خبری تعداد بازدید : ۵۳۰ چکیده تعداد دانلود : ۳۵۲ زبان به عنوان نهادی اجتماعی که مهم ترین نقش آن ایجاد ارتباط است،به منظور برآوردنِ نیازهای ارتباطیِ سخن گویانِ خود متحول می شود. با توجه به ویژگی های خاصِ مطبوعات ورزشی، نوآوری های زبانیِ بیشتری در این نوع مطبوعات رخ می دهد. در این تحقیق سعی شده است،ضمن جمع آوری و دسته بندیِ نوآوری های دستوری در متون مطبوعات ورزشی فارسی معاصر (فارسی نوشتاریِ گونه مطبوعاتی)، این نوآوری ها،در چارچوب اصول مربوط به دگرگونی دستوری،مورد بررسی و تحلیل قرارگیرند. این مطالعه، تحقیقی داده بنیاد است که در آن متون مورد نظر بررسی و جمله هایی که حاوی نوعی دگرگونی دستوری بوده اند، استخراج شده اند. ساخت هایی به عنوان نمونه تغییر گردآوری شده اند، که در جامعه آماری به صورت متعدد ظاهر شده اند، و ساخت هایی، که بسامد معدودی داشته اند، نادیده گرفته شده اند. یافته های این تحقیق نشان می دهدکه مطبوعات ورزشی، به علت اینکه کمتر در قید زبان معیارند،دگرگونی های دستوری را آسان تر درخود بازتاب می دهند و این گونه تغییر زبان به طور وسیعی در این نوع مطبوعات روی می دهد.مهم ترین نتیجه این پژوهش این است که دگرگونی های موجود در مطبوعات ورزشیِ فارسی معاصر را نمی توان صرفاً محصول عدم پایبندیِ نویسندگان به قواعد دستوریِ زبان و عدول از هنجارهای زبان دانست، بلکه این نوآوری ها نشان از تغییراتی دارد که در دستور زبان در حال رخ دادن است، اما با توجه به ویژگی های خاصِ زبان مطبوعات،در این گونه متون مجال ظهور بیشتری پیدا می کنند.
۴. سرمقاله: ژورنالیسم در زبان فارسی و سیر تطور آن نویسنده: احمد سمیعى (گیلانى ) منبع: نامه فرهنگستان دوره چهاردهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر مطبوعاتی و خبری تعداد بازدید : ۵۵۴ چکیده تعداد دانلود : ۴۰۵
۵. راهبردهای فراگفتمان در مقالات پژوهشی فارسی: ملاحظاتی برای تدریس نگارش مقالات انگلیسی (Metadiscourse strategies in Persian research articles; Implications for teaching writing English articles) نویسنده: توحید صیامی رضا عبدی منبع: English Language Teaching and Learning. No.۹, Spring & Summer ۲۰۱۲ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر علمی و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۰۷۱ چکیده تعداد دانلود : ۶۸۶
۶. زبان سیاحت نامه مراغه ای نویسنده: سهیلا ناظمی محمدعلی آتش سودا منبع: رشد آموزش زبان و ادب فارسی زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۰۴ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح زبانی حوزههای تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های کلاسیک سفرنامه و حسب حال حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر داستانی تعداد بازدید : ۱۴۳۱ چکیده تعداد دانلود : ۸۴۶
۷. مقایسه و تحلیل ساختار روزنامه های ملانصرالدین و صوراسرافیل نویسنده: طاهره احمدی منبع: زبان و ادب فارسی (دانشگاه تبریز) بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۲۵ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات طنز حوزههای تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر شعر حوزههای تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر مطبوعاتی و خبری حوزههای تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی تطبیق شاعران و نویسندگان فارسی زبان بر یکدیگر تعداد بازدید : ۱۰۳۱ چکیده تعداد دانلود : ۶۴۱
۸. بررسی ویژگی های زبانی و محتوایی (فکری) روزنامه ی وقایع اتفاقیه نویسنده: زهرا انصاری منبع: ادبیات پارسی معاصر سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح زبانی حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر مطبوعاتی و خبری حوزههای تخصصی ادبیات حوزه های ویژه آموزش و گسترش زبان،خط و ادبیات فارسی وضعیت زبان و خط فارسی در ادوار مختلف تعداد بازدید : ۱۱۹۷ چکیده تعداد دانلود : ۷۶۰
۹. میزگرد: خط و زبان پارسى، رمز هویت ملى منبع: رشد زبان و ادب فارسی بهار ۱۳۹۰ شماره ۹۷ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات کلیات گفتگوها و گزارشها حوزههای تخصصی ادبیات حوزه های ویژه آموزش و گسترش زبان،خط و ادبیات فارسی حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر گفتاری و محاورهای تعداد بازدید : ۱۲۲۸ چکیده تعداد دانلود : ۲۶۶۹
۱۰. جلوگیری از اطاله کلام در متون علمی: کاربرد فراگفتمان کمیت در مقالات پژوهشی (Avoiding Prolixity in Academic Prose; the Use of Quantity Metadiscourse in Research Articles) نویسنده: رضا عبدی منبع: English Language Teaching and Learning. No.۷, Spring & Summer ۲۰۱۱ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر علمی و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۴۲۰ چکیده تعداد دانلود : ۶۳۱
۱۱. سبک شناسی وبلاگ نویسی به زبان فارسی نویسنده: مصطفی عاصی مریم مسگر خویی منبع: زبانشناخت سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲ کلید واژه ها: سبک شناسی سبک جامعه شناسی زبان سبک شناسی اجتماعی وب نوشت حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح زبانی حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر گفتاری و محاورهای تعداد بازدید : ۲۳۸۶ چکیده تعداد دانلود : ۱۱۸۰ در این مقاله، ویژگی های زبانی وب نوشت های فارسی از جهت استفاده از سبک خاصی از زبان بررسی خواهد شد. در این بررسی نشان داده می شود که ادامه روند وبلاگ نویسی و گسترش فزایندة آن، به خصوص در بین نسل جوان امروزی و نسل های آتی، و استفاده از نوع خاصی از زبان در این وبلاگ ها ممکن است تأثیرات قابل توجهی در تغییر زبان فارسی، به خصوص نوشتار رسمی، خط زبان فارسی و، از سوی دیگر، جهانی کردن این زبان بگذارد. برای این منظور، نمونه هایی تصادفی از بین هزاران وبلاگ فارسی جمع آوری شد و، پس از طبقه بندی موضوعی آنها، ویژگی های زبانی سبک این وبلاگ ها از دیدگاه زبان شناختی بررسی شد. آنگاه این نتیجه به دست آمد که نوعی سبک زبانی نزدیک به فارسی گفتاری غیررسمی در این وب نوشت ها به چشم می خورد که ویژگی های منحصربه فردی دارد، اما برخی ویژگی های نوشتار رسمی را نیز حفظ کرده است. در پایان، ویژگی های زبانی این سبک بررسی و توصیف شده است.
۱۲. جلال و نثر شکسته معاصر نویسنده: لیلا حلاج زاده منبع: کتاب ماه ادبیات سال چهارم آذر ۱۳۸۹ شماره ۴۴ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر حوزههای تخصصی ادبیات کلیات شخصیت ها نویسندگان معاصر تعداد بازدید : ۹۱۴ چکیده تعداد دانلود : ۱۹۳۰
۱۳. برخی ساخت های نحوی در نثر جلال آل احمد نویسنده: حامد هاتف منبع: کتاب ماه ادبیات سال چهارم آذر ۱۳۸۹ شماره ۴۴ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر حوزههای تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح زبانی نحوی تعداد بازدید : ۱۱۷۰ چکیده تعداد دانلود : ۶۷۷
۱۴. نقدی بر انتخاب موضوع و عنوان مقاله در مجلات علمی – پژوهشی زبان و ادبیات عربی نویسنده: صادق عسکری منبع: زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲ کلید واژه ها: ادبیات عربی مقالات پژوهشی انتخاب موضوع تنظیم عنوان معیارهای علمی حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر علمی و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۷۰۰ چکیده تعداد دانلود : ۷۴۵ یکی از معیارهای ارزشیابی و داوری مقالات علمی پژوهی، اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق، تنظیم عنوان مناسب برای آن می باشد. صاحب نظران در زمینه بهبود روشهای تحقیق به یافته ها و تجربه های ارزشمندی دست یافته اند که منجر به تعیین معیارهایی برای انتخاب موضوع و تنظیم عنوان مناسب برای آن شده است. این معیارها شامل محدود و محصور بودن موضوع، جدید و مفید بودن آن، و همچنین مختصر و واضح و جذاب بودن عنوان آن می باشد که پایبندی و رعایت آن نیاز به مهارت و تجربه و دقت فراوان دارد. بررسی معیارهای فوق در بیش از هشتاد مقاله علمی پژوهشی چاپ شده در مجلات معتبر زبان و ادبیات عربی نشان می دهد که صرف نظر از تعداد معدودی ، بسیاری از مقالات منتشر شده دارای نواقصی از قبیل وسیع و تکراری بودن موضوع تحقیق، و همچنین طولانی و مبهم بودن عنوان آن می باشند، که خود ناشی از عدم اهتمام یا حتی عدم آگاهی کامل از اصول و مبانی روش تحقیق می باشد.
۱۵. بررسی و تحلیل مقدمه ها در شرح نویسی بر متون ادبی نویسنده: زینب رفاهی بخش احمد رضی منبع: ادب پژوهی گیلان سال چهارم بهار ۱۳۸۹ شماره ۱۱ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات علوم ادبی تصحیح و نقد متون حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر علمی و دانشگاهی تعداد بازدید : ۳۰۳۶ چکیده تعداد دانلود : ۱۴۹۴ شرح نویسی بر متون ادبی در دوره معاصر از ابزارهای مهم ترویج ادب فارسی به شمار می رود و نقش مهمی در فرایند فهم مخاطبان ادبیات دارد. شرح ها با برقراری رابطه میان خواننده، متن ادبی و شاعر یا نویسنده، فهم متن را آسان و زمینه خوانش های تازه را از متن فراهم می آورند. مقدمه نویسی در شرح ها اهمیت ویژه ای دارد، بخش مهمی از اهداف شارحان به¬وسیله مقدمه ها تأمین می شود و مخاطبان از طریق مقدمه ها با محتوا، ساختار شرح ها و آثار مشروح آشنا می شوند. در این مقاله ضمن اشاره به اهمیت و پیشینه شرح نویسی، بر ضرورت رعایت اصول مقدمه نویسی در شرح ها تأکید شده و با بررسی 150 مقدمه از شرح های چاپ شده، مهمترین مباحث آنها گزارش، و ویژگی های مقدمه مطلوب در این گونه آثار معرفی شده است. در پایان به این نتیجه رسیده¬ایم که مقدمه های مطلوب در شرح های متون ادبی مقدمه هایی اند که متناسب با نوع اثر، سطح دانش مخاطب و اهداف شرح، مطالب مورد نیاز خوانندگان را در حجمی مناسب، به صورت مستدل و مستند، در ساختاری منسجم ارائه کنند.
۱۶. مشتی از خروار ( نمونه ای از زبان نا پیراسته، پر ابهام و مغشوش در نقد ادبی معاصر) نویسنده: کامیار عابدی منبع: اندیشه و هنر (این شماره امیدهای گسسته) دوره دهم بهار ۱۳۸۸ شماره ۱۷ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر علمی و دانشگاهی تعداد بازدید : ۱۲۷۸ چکیده تعداد دانلود : ۶۲۲
۱۷. قصه گو کیست؟ نویسنده: ژان مولینو رافائل لافای مترجم: شهروز خنجری منبع: هنر زمستان ۱۳۸۸ شماره ۸۲ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات علوم ادبی نظریه های ادبی غرب حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر داستانی تعداد بازدید : ۱۵۰۸ چکیده تعداد دانلود : ۸۱۰
۱۸. بررسی طنز منثور در برخی مطبوعات رسمی طنز کشور نویسنده: شهلا شریفی سریرا کرامتی یزدی منبع: زبان و ادب پارسی دانشگاه علامه (زبان و ادب سابق) زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴۲ کلید واژه ها: طنز منابع دانش نظریه انگاره معنایی طنز نظریه عمومی طنز کلامی حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات طنز حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر مطبوعاتی و خبری تعداد بازدید : ۱۴۸۹ چکیده تعداد دانلود : ۹۵۲ در این مقاله به توصیف و بررسی طنز منثور در مطبوعات رسمی طنز کشور پرداخته شده است. داده های این تحقیق شامل 260 متن منثور برگرفته از 7 مجله طنز می باشد که در 25 سال اخیر در ایران منتشر شده اند. این داده ها براساس رویکرد «نظریه عمومی طنز کلامی» که شامل شش متغیر پایه یا منابع دانش است، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که چارچوب معرفی شده این قابلیت را دارد که برای تحلیل متون طنز منثور در زبان فارسی به کار گرفته شود؛ به علاوه، از بین شش متغیر پایه مطرح در نظریه عمومی طنز کلامی، دو متغیر تقابل انگاره و مکانیسم منطقی از عوامل همیشه حاضر و مؤثر در ساختار طنز منثور در زبان فارسی هستند.
۱۹. بررسی ویژگی های نثر روزنامه نگاری دربار قاجار نویسنده: علی غلامی منبع: پژوهشنامه فرهنگ و ادب پاییز و زمستان ۱۳۸۷ شماره ۷ کلید واژه ها: نثر منشیانه نثر روزنامه نگاری حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر مطبوعاتی و خبری تعداد بازدید : ۱۵۹۷ چکیده تعداد دانلود : ۷۸۷ به دنبال ورود صنعت چاپ به کشور و انتشار نخستین روزنامه هایایرانیتوسط دربار قاجار و رشد و تحول آن، نوع ادبیتازه ایبه نثر فارسیراه یافت که نوع روزنامه نگارینام داشت. از آن جا که در این زمان، هنوز زبان روزنامه نگاریدر کشور جا نیفتاده بود، از شیوه متکلف منشیانه، یعنیهمان شیوه نگارش رایج مکاتبات درباریبراینوشتن مقاله هایروزنامه استفاده شد. این زبان دشوار نه مورد فهم و پسند عامه مردم بود و نه دردها، شکایت ها و خواسته هایایشان را منعکس میکرد. از این رو با استقبال مردمیروبه رو نشد و با پیروزیانقلاب مشروطه و خارج شدن روزنامه نگاریاز انحصار مطلق دربار، این شیوه متکلف زوال یافت. این نوشتار با نشان دادن تصویریاز فضایروزنامه نگاریدربار قاجار، به معرفیویژگیهاینثر روزنامه ایدربار پرداخته و دلایل افول آن را بیان داشته است.
۲۰. جهان بیرون متنی نویسنده: نژند بیزکی منبع: رودکی اسفند ۱۳۸۵ و فروردین ۱۳۸۶ شماره ۱۲ و ۱۳ حوزه های تخصصی: حوزههای تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های معاصر رمان و رمان نو حوزههای تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر داستانی تعداد بازدید : ۹۸۴ چکیده تعداد دانلود : ۴۷۸