درخت حوزه‌های تخصصی

مهمترین ویژگى قیامت در متون دینى ما «یوم الجزاء» بودن آن است. آنچه که از قیامت در اذهان ما پیش از هر چیز متبادر مى‏شود نیز همین ویژگى است. در ارتباط با این ویژگى اصلى قیامت شبهاتى مطرح شده است که برخى از آنها در مورد اصل نظام مجازات اخروى و برخى از آنها در مورد نوع مجازات و یا آموزه‏هاى دیگر دینى در این رابطه است. در این مقاله به مهمترین اشکالات وارده در این زمینه‏ها با رعایت اختصار پاسخ داده شده است.

برزخ اصطلاحی است در علم کلام که نخستین بار به معنای اصطلاحی خود در قرآن و روایات اسلامی به کار رفته است. برزخ در مباحث علم کلام به معنای زندگی مابین دنیا و آخرت است و به صورت اصطلاحی خاص دیده می‌شود؛ به طوری که بنابر نظر اکثر محققان فرقه‌های اسلامی یکی از ضروریات اسلام است. این عقیده در بین مسلمین منکران جدی و مهمی ندارد. عالم برزخ بر حسب یافته‌های قرآنی و روایی، عالمی است پررمز و راز که با مرگ آغاز می‌شود و تا قیامت ادامه دارد. از یک سوی، برای مؤمنان سرشار از نعمت‌هاست، و از سوی دیگر، انعکاس گناهان کفار بوده، برای آنان جز عذاب ندارد. در اینکه آیا همگان زندگی برزخی را درک می‌کنند یا این زندگی منحصر به مؤمنان محض و یا کافران محض است جای تأمل و تحقیق بسیار است. بخشی از احوال عالم برزخ عبارت‌اند از: زنده شدن مرده در قبر، پرسش قبر، عذاب قبر، پاداش قبر، رؤیت پیامبر? و امامان? و ملائکه. کیفیت زندگی در عالم برزخ نیز محل نزاع متکلمان است، که آیا بدن برزخی همان بدن طبیعی است یا مثالی و یا کیفیتی دیگر دارد؟

هندوئیسم،1 آیینی است که امروزه بر بیشتر سرزمین هند حاکم است و بیشترینه مردم آن دیاربدان اعتقاد دارند، به گونه‌ای که بیش از هشتصد میلیون نفر بدان گرایش دارند. یکی از اساسی‌ترین بخش‌های این آیین در ناحیه اعتقادات، نگاه این عده به حقیقت غایی و امر الوهی است. این آیین در دوران‌های مختلف خود، نگرش‌های گوناگونی به این مهم داشته است. در دورانی طبیعت‌پرستی بر این آیین حاکم بود و در زمانی دیگر، شرک و در زمانی دیگر، تا حدّی نگاه‌های پنتئیستی. در این مقاله، این موضوع مورد بحث قرار گرفته است.

آن هنگام که خالق هستى، از اراده خویش مبنى بر خلق جانشین، به فرشتگان گفت، آنان با شگفتى پرسیدند که موجودى فسادگر و خون‏ریز مى‏آفرینى؟! خداوند پاسخ داد: آنچه من مى‏دانم، شما نمى‏دانید. این چنین، انسان به عرصه وجود وارد شد. موجودى که پاى در فرش و سر به سوى عرش داشت. جسمى داشت که او را به زمین مى‏کشید و روحى که به آسمانش مى‏خواند. اما خالقش تنهایش نگذارد و به سوى خویش فرا خواند و از انحرافش بر حذر داشت. ضمانت اجراى نیکى و بدى او را نیز، قیامت قرار داد تا کاشته‏هاى این دنیا، در آن دیار برداشت شود. این نوشتار، مجموعه این فرآیند را تحلیل مى‏کند و به بررسى هدف خلقت، لزوم وجود قیامت، رابطه عمل انسان با پاداش یا عذاب قیامت و نکاتى پیرامون روز پسین مى‏پردازد.

چکیده تجسم اعمال تبیینى است از چگونگى تاثیر اعمال بشر در سرنوشت نهایى او و تحلیلى است از نحوه ارتباط میان اعمال دنیوى با جزاى اخروى . در این مقاله که به بررسى تجسم اعمال با روى‏کرد فلسفى آن مى‏پردازد، پس از بیان خاستگاه، تعریف، پیشینه، اهمیت و ثمره این بحث، به ذکر دو دیدگاه در این زمینه پرداخته شده و پس از تبیین فلسفى موضوع، شبهه عقلى وارد در مسئله مطرح و به آن پاسخ داده شده و در پایان به خلاصه و نتایج‏بحث اشاره شده است .