فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۲۴۹ مورد.
منبع:
کتاب ماه ۱۳۸۹ شماره ۲۷
حوزه های تخصصی:
مسائل و راه حل های سنجش و تحلیل سرمایه اجتماعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"سرمایه اجتماعى به عنوان سازه یا مفهومى پیچیده و چند وجهى، داراى گونه ها، سطوح، جنبه هاى عینى و ذهنى، عوامل، پیامدها و ویژگى هایى است که در دیدگاه هاى نظرى و منابع تجربى، آن چنان که باید و شاید، تصریح نشده اند. در دیدگاه هاى کلاسیک، فقط مضمون سرمایه اجتماعى مطمح نظر است، ولى در دیدگاه هاى تلفیق گراى معاصر، برخى صاحب نظران نظیر پارسنز، هابرماس، گیدنز و کاستلز، پاره اى از مولفه ها و شاخص هاى سرمایه اجتماعى و عده اى چون بوردیو، کلمن، پاتنام، فوکویاما و... خود مفهوم سرمایه اجتماعى را مورد توجه قرار داده، در تنظیم مبانى نظرى آن، نقش موثرى ایفا کرده اند. در بعد تجربى هم سنجش سرمایه اجتماعى، مورد توجه دولت ها، سازمان هاى بین المللى و پژوهشگران اغلب جوامع امروزى واقع شده و منابع تجربى قابل توجهى در این زمینه چاپ و منتشر گردیده است. على رغم تلاش هاى نظرى و تجربى انجام گرفته، هنوز در ارتباط با مفهوم سرمایه اجتماعى، با مسائل بینشى و روشى عدیده اى چون تقلیل گرایى و نقص مبانى نظرى و ابزار اندازه گیرى، تداخل بین عوامل، شاخص ها و پیامدهاى سرمایه اجتماعى، توصیفى بودن و ضعف انسجام نظرى منابع تجربى و... روبه رو هستیم. در این مقاله سعى شده است ضمن ارائه راه حل هایى، از جمله توجه به مجموعه ویژگى هاى سرمایه اجتماعى، تهیه یک مقیاس چند بعدى مناسب براى سنجش سرمایه اجتماعى و ابعاد آن در ایران، ارائه یک مدل فرضى تلفیقى براى تحلیل سرمایه اجتماعى و به کارگیرى همه این راه حل ها در ایران به منظور شناخت گونه ها، سطوح، ابعاد و پیامدهاى سرمایه اجتماعى و انجام تحلیل هاى چند متغیرى پیچیده براى کنترل همبستگى هاى چندگانه بین متغیرهاى مستقل و تشخیص عوامل اصلى تعیین کننده تغییرات کم و کیف سرمایه اجتماعى و ارائه نتایج به عنوان الگویى مناسب براى سنجش و تحلیل سرمایه اجتماعى در ایران اقدام شود.
"
بررسی امکان پارادایم جامعه شناسی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این مقاله بررسی امکان پارادایم جامعه شناسی اسلامی در شرایط کنونی با توجه به عدم توافق لازم در پذیرش علم دینی، فقدان فلسفه علوم اجتماعی اسلامی مدون، نبود علمی بنام جامعه شناسی اسلامی و اجتماع علمی پیرامون آن و فقدان سایر شرایط لازم جهت تحقق پارادایم مذکور است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که در بستر تحول از علوم انسانی موجود (با مبانی و رویکرد غربی) به علوم انسانی مطلوب موردنظر (با مبانی و رویکرد اسلامی) با توجه به پسینی و تصادفی بودن امر پارادایم در تاریخ علم، در حال حاضر صحبت از پارادایم جامعه شناسی اسلامی تا چه حد امکان پذیر است؟ چارچوب نظری این مبحث نظریه ی کوهن در تاریخ و فلسفه علم است. روش تحقیق، مطالعه ی اسناد موجود در خصوص مسئله ی پیدایش پارادایم علمی با استفاده از تکنیک فیش برداری از کتب و اسناد موجود است. نتایج بررسی ها مؤید آن است که صحبت از یک پارادایم جدید بدون نقد و ابطال پارادایم های رایج در مواجهه با نیازها و مسائل جدید در میان اعضای اجتماع علمی و پیدایش آن را صرفاً حاصل ترکیب پارادایم های رایج دانستن، اشکالات جدی فلسفی، منطقی و دشواری های عملی به دنبال دارد. در نهایت آسیب هایی به مبانی فکری و اعتقادی پارادایم جامعه شناسی اسلامی در نتیجه ی عدم پذیرش آن به عنوان یک پارادایم جانشین در میان اعضای اجتماعات علمی دنیا به ویژه کشورهای اسلامی به همراه دارد.
روش شناسی اندیشه اجتماعی دورکیم، وینچ و علامه طباطبایی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
جامعه شناسی تحت تأثیر مکاتب فلسفی، موضوع، هدف و روش های متفاوتی را اتخاذ نموده است. جامعه شناسی دورکیم، بر فلسفة اثباتی کنت مبتنی است و علم را به سطح واقعیات قابل مشاهده تقلیل داده، بدون توجه به معنای رفتار، تنها تبیین علّی را در دستور کار خود قرار می دهد. جامعه شناسی وینچ، با تکیه بر فلسفة ویتگنشتاین دوم، بدون توجه به علل پدیده های اجتماعی، تفسیر رفتار معنادار با روش های تفهمی و بررسی دلایل انجام کنش را برجسته می سازد. علامه طباطبایی نیز بر مبنای حکمت صدرایی، حس، عقل، شهود و وحی را به عنوان منابع معرفت می پذیرد و معتقد است هر یک به سطحی از واقعیت نظر دارد. از این رو، نظریه های متنوع تفسیری، تبیینی، هنجاری و انتقادی بر مبنای ایشان قابل طرح است که هر یک از منبعی خاص برخاسته و به سطحی از واقعیت اشاره دارد و با آزمون های ویژه ای نیز مورد بررسی قرار می گیرد.
منطق و کاربرد تحلیل همبستگی کانونی درپژوهش های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از آن جایی که در تحقیقات اجتماعی غالباً تمایل داریم اثر هم زمان چندمتغیر مستقل را بر چند متغیر وابسته بسنجیم و یا این که مفاهیم مورد بررسی، به طور معمول سازه-هایی هستند که خود دارای چندین بعد هستند و از طرفی اعتبار استنباط آماری تکنیک-های رایج چندمتغیره در چنین مواردی محل تردید است، استفاده از تکنیک تحلیل همبستگی کانونی، اجتناب ناپذیرمی شود. هدف نوشتار حاضر نیز اثبات ضرورت استفاده از این تکنیک در وضعیت هایی است که محقق درصدد بررسی روابط میان دو مجموعه از متغیرهاست و دیگر تکنیک های چندمتغیره پاسخگو نیستند؛ لذا ضمن معرفی منطق و کاربرد تکنیک تحلیل همبستگی کانونی با ارایه یک مثال روشن کاربردی با استفاده از نرم افزار SPSS و تفسیر خروجی های مربوط، سعی در نشان دادن نقاط قوت این تکنیک داشته است و همزمان، محدودیت ها و الزامات استفاده از این تکنیک در تحقیقات کمّی اجتماعی را گوشزد می کند. در عین حال همانند دیگر روش های آماری چند متغیره، نتایج تحلیل همبستگی کانونی نیز باید در معرض روش های اعتبارسنجی برای کسب اطمینان از نتایج، گذاشته شود که در این نوشتار به آن ها اشاره شده است.
مقدمه ای بر اصول پرسشگری و جمع آوری اطلاعات آماری
منبع:
کتاب ماه ۱۳۸۷ شماره ۱۲
حوزه های تخصصی:
پارادایم اسلامی روش شناختی علوم انسانی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
تحقق علوم انسانی براساس دو رکن اصلی است: یکی، رکن روش شناختی؛ یعنی تنظیم مدل و تدوین پارامترهای پارادایمی علوم انسانی از دیدگاه اندیشة اسلامی و دوم، نظریه پردازی که برای فهم و تبیین واقعیت اجتماعی لازم است. در این مقاله به رکن اول از دیدگاه اسلام پرداخته شده است.
باتوجه به روش شناسی علوم انسانی، هر علمی یک سری مفروض ها و پیش فرض های هستی شناختی، انسان شناختی، معرفت شناختی و رو ش شناختی بنیادینی دارد. نظام معرفتی این مجموعه از پیش فرض ها که در اصطلاح پیکرة نظری، یا دیدگاه نظری یا «پارادایم» نامیده می شود، یکی از مباحث جدی در روش شناسی هر علمی است. حال پرسش این است که چه جایگاه و نقشی پارادایم می تواند در روش شناسی علوم انسانی داشته باشد؟ پارادایم اسلامی علوم انسانی، چگونه پارادایمی است؟ الگو و پارادایم اسلامی علوم انسانی با الگوی و پارادایم غیردینی علوم انسانی چه تفاوت یا تفاوت هایی دارد؟
روش این مقاله براساس تفسیر موضوعی، تحلیل متن است. مبنای کار براساس روش تحلیل متن، این گونه است که ابتدا پرسش هایی طرح می شود و بعد به جستجوی پاسخ آن در متن پرداخته می شود. در روش تحلیل متن ارتباط بین رجوع به متن و نتیجه گیری دربارة هر مطلب، دو سویه و مکرر است؛ یعنی با طرح پرسش، جستجو در متن آغاز می شود و پس از مطالعة متن ممکن است، برخی از قسمت های آن معنای قسمت های دیگر را عوض کند. نتیجه اینکه مؤلفه های پارادایمی علوم انسانی از دیدگاه آیات در دو بُعد تنظیم می شود: بُعد نخست، جهان بینی است که شامل مؤلفه ها و مفروض های هستی شناختی و انسان شناختی است و بُعد دوم، فرانظریه است که مؤلفه ها و مفروض های معرفت شناختی و روش شناختی را در بردارد.
روش تحلیل محتوا
منبع:
کتاب ماه ۱۳۸۸ شماره ۱۴
حوزه های تخصصی:
کاربرد فلسفه و روش شناسی علوم انسانی در سیاست گذاری علمی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری فلسفه علوم اجتماعی
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی روش شناسی در علوم اجتماعی
- حوزههای تخصصی علوم انسانی روش شناسی علوم انسانی و طبیعی روشهای تحقیق(ابزارها و فنون) در علوم انسانی و علوم طبیعی
- حوزههای تخصصی علوم انسانی علوم انسانی و مفاهیم مرتبط رابطه میان علوم انسانی و توسعه
روش شناسی بنیادین و روش شناسی کاربردی در علوم اجتماعی؛ با تأکید بر رویکرد رئالیسم و نومینالیسم(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
«روش شناسی بنیادین» و «روش شناسی کاربردی» دو روش شناسی متفاوت، اما در ارتباط با یکدیگرند. در این نوشته، ضمن پرداختن به حدود این دو نوع روش شناسی، نمونه ای از ارتباط این دو حوزه با یکدیگر را در حوزه نومینالیسم بررسی می کنیم. پس از بررسی تاثیر نومینالیسم در روش شناسی بنیادین، تأثیرهای آن در روش های استقراء، فرضیه- استنتاجی و مصاحبه، که مربوط به روش های کاربردی است، ارائه می شود. وجه مشترک این روش ها این است که آنها در مسیر رسیدن به علم، کلّی را منکر می شوند. سازوکار این انکار در هر روش متفاوت است؛ معیار تحقیق پذیری و پسینی دانستن علم در استقراء، انکار شرط ضرورت در مقدّمه شرطیه روش فرضیه- استنتاجی، و در نهایت، پناه بردن به نظریه آزمایی در روش پوپر و برساختن کلّی در فرایند -گرایش خاصی از- مصاحبه، نومینالیسم را به حوزة روش کاربردی کشانده است.
مسائل روش شناختی در مرور نظام مند همراه با ارزیابی مقالات ایرانی مبتنی بر این روش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین اتفاقاتی که در قرن گذشته به وقوع پیوسته و در قرن حاضر نیز ادامه دارد، نهضت تولید مستندات و مکتوبات علمی در حیطه های مختلف است. اما، آنچه در این میان از اهمیت بسزایی برخوردار است، روش و میزان بهره گیری از این مستندات است. ""مرور نظام مند"" از مهم ترین روش هایی است که برای استفاده از مستندات علمی تولیدشده در کانون توجه پژوهشگران قرار گرفته است، اما به کارگیری این روش در بین پژوهشگران علوم اجتماعی و فرهنگی در ایران بسیار محدود بوده است. این موضوع غالباً ناشی از ناآشنایی پژوهشگران با جنبه های روش شناختی مرور نظام مند و نیز فقدان انباشت مقالات و مستندات در حوزه ها و موضوعات این قلمرو است. مقالة حاضر، با اشاره به انواع مرور و تفاوت های آنها، روش مرور نظام مند را معرفی می کند، اهمیت آن را برای پژوهشگران و سیاستگذاران اجتماعی و فرهنگی توضیح می دهد، محدودیت های آن را به بحث می گذارد، تا باب چنین مباحثی گشوده شود و کمبودی که در این زمینه وجود دارد تا حدی جبران شود. سپس، 52 مقالة علمی پژوهشی فارسی نمایه شده در حوزة علوم اجتماعی و فرهنگی را، که از روش مرور نظام مند و فراتحلیل استفاده کرده اند، نقد و ارزیابی می کند. ارزیابی برمبنای سه ملاک اساسی این روش، یعنی جامعیت، شفافیت، و سازمان یافتگی، انجام شده است. نتایج ارزیابی حاکی از آن است که اغلب مقالات تحت بررسی به طور معناداری به اصول اساسی مرور نظام مند وفادار نبوده اند که علت آن غالباً آشنایی ناکافی با مسائل روش شناختی است. هدف ها، کارآیی، نحوة انجام آن را تشریح می کند، و درنهایت، مسائل و
رویکردهای گفتمان
بررسی روایی و پایایی ابزار تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطات خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
به طور کلی الگوهای ارتباطات خانواده در طول سه دهه گذشته تحقیقات بسیاری را در زمینه های گوناگون و در فرهنگ های مختلف برانگیخته اند. این در حالی است که بخش عمده این تحقیقات با استفاده از ابزار تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطات خانواده صورت گرفته است. هدف از این مطالعه بررسی روایی و پایایی این ابزار در ایران بود. به این منظور 326 دانش آموز (161 دختر و 165 پسر) پایه های دوم و سوم دبیرستان های شهر شیراز ابزار مورد نظر را تکمیل کردند. بررسی روایی ملاکی این ابزار نشان داد بین ابزار تجدید نظر شده الگوهای ارتباطات خانواده و ابزار پیوند والد ـ فرزندی همبستگی وجود دارد. نتیجه تحلیل عامل محتوای این ابزار به شیوه مؤلفه های اصلی استخراج دو عامل جهت گیری گفت و شنود و جهت گیری همنوایی بود.
بررسی همسانی درونی نشان داد سؤالات مربوط به هر عامل با نمره کل آن عامل بیشترین همبستگی معنادار را دارند. همچنین بین نمرات مربوط به هر عامل و نمره کل نیز همبستگی معناداری وجود داشت. بررسی پایایی این ابزار به روش محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و شیوه آزمون بازآزمون حاکی از پایایی این ابزار بود. در مجموع، نتایج نشان داد ابزار تجدید نظر شده الگوهای ارتباطات خانواده از ویژگیهای روان سنجی مناسبی برخوردار است و می تواند به عنوان ابزاری روا و پایا در مورد دانش آموزان ایرانی به کار برده شود.
بررسی میزان رضایت شغلی کارکنان اداره کل آموزش فنی وحرفه ای استان خراسان رضوی و عوامل مرتبط با آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف تحقیق حاضر بررسی میزان رضایت شغلی کارکنان اداره کل فنی وحرفه ای استان خراسان رضوی و عوامل مرتبط با آن می باشد که به روش پیمایشی ، در جامعه آماری با تعداد 690 نفر ، با حجم نمونه 512 نفر وباروش نمونه گیری انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که متغیر های مستقلی که با رضایت شغلی کارکنان رابطه داشته اند به ترتیب عبارتند از : عوامل سازمانی ، سِمَت و شهرستان محل خدمت .ازچهارده متغیرمرتبط با عوامل سازمانی به ترتیب میزان آگاهی و اشراف مدیر به روابط غیر رسمی، ارایه آزادی عمل وتوجه به شخصیت کارکنان ،عدم حمایت سازمانی وبرخورداری مدیران از همکاری فکری و عاطفی کارکنان با رضایت شغلی رابطه داشته اند.
تحلیل گفتمان انتقادی
منبع:
کتاب ماه ۱۳۸۸ شماره ۲۲
حوزه های تخصصی:
درآمدی روش شناسانه بر تحلیل بولی فوران از انقلاب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"تکنیک «تحلیل کیفی تطبیقی» که مبتنی بر «جبر بولی» یا بسطِ بولی منطق مقایسه اسمی استوارت میل است، روش شناسی ضمنی و تلویحیِ تحقیقات تطبیقی- تاریخی است. با استفاده از این تکنیک تحلیل گران می توانند به وارسی ترکیب های متفاوت از تبیین کننده ها، به مثابه علل یک نتیجه (معلول) واحد بپردازند. تکنیک جبر بولی در تحلیل تطبیقی- تاریخی نیز ابزاری سودمند برای تحلیل مجموعه داده هایی با N متوسط(10 تا 50 مورد) است.
در مقاله حاضر، ابتدا، ویژگی های اصلی جبر بولی برای استفاده از تکنیک تحلیل کیفی تطبیقی در علوم اجتماعی توصیف شده است. سپس، کاربرد تحلیل بولی یا تکنیک تحلیل کیفی تطبیقی توسط جان فوران در تحلیل تطبیقی انقلاب ایران تشریح شده است. فوران به عنوان مهم ترین پژوهشگر تطبیقی انقلاب ایران در سه اثر خویش برای پاسخ به پرسش های مختلفی از جبر بولی یا تکنیک تحلیل کیفی تطبیقی استفاده نموده است که در این مقاله تلاش گردیده نتایج هر سه مطالعه وی از حیث روش شناسی بولی، مورد کنکاش و وارسی تفصیلی قرار گیرد.
"
کابرد روش های کیفی در مطالعه انحرافات اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
احمدی، حبیب - نیک پور قنواتی، لیلا "ماهیت پیچیده انحراف، بزهکاری و جرم، موجب گردیده است تا جرمشناسی و جامعهشناسی انحرافات در مطالعه انحرافات اجتماعی نه تنها از دیدگاههای نظری متفاوت، بلکه از روشهای مختلف که در رویکردهای روش شناختی کمی و کیفی وجود دارد، استفاده نمایند. این گوناگونی روشها، فرصتهای فراوانی برای ارزیابی و ایجاد پیوند میان روشها، دادهها و نظریههای تحقیق را فراهم آورده است تا از این طریق اعتبار یافتههای تحقیقات در زمینه انحرافات اجتماعی را افزایش دهند. از دیدگاه «روش شناسی کیفی» بزهکاری و جرم میبایست به عنوان کنشهای کنشگران اجتماعی مورد ارزیابی قرار گیرند. بنابراین، روشهای کیفی در مطالعه انحرافات اجتماعی به دنبال دستیابی به «نظام معانی» کنشگران و تفسیر آنها از کنشهایشان خواهند بود «مشاهده مشارکتی»، «مصاحبه عمیق»، «گروه مرکز» و «قوم نگاری» از روشهای کیفی رایج در پژوهشهای مربوط به انحرافات اجتماعی هستند.
"