فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۸۱ تا ۴۰۰ مورد از کل ۱٬۹۶۱ مورد.
جامعه مصرفی و جوانان
نقش مهارت های ارتباطی بر کارآیی خانوادگی دانشجویان متاهل(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
"ارتباط و مهارت های ارتباطی در زندگی انسان ها، به خصوص در زندگی زناشویی، اهمیت فراوان دارد و مانند بستری است که سایر ابعاد زندگی زناشویی را در بر می گیرد. بنابراین تحقیق حاضر به بررسی نقش مهارت های ارتباطی در کارآیی خانواده می پردازد. نمونه این تحقیق 16 زوج (8 زوج گروه آزمایش و 8 زوج گروه گواه) از دانشجویان متاهل دانشگاه تهران ساکن خوابگاه جلال آل احمد است. طرح تحقیق، روش پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که فرضیات این تحقیق همگی با سطح آلفای p<0.05 تایید شد. بنابراین آموزش مهارت های ارتباطی باعث بالا رفتن کارآیی خانواده در مقوله های حل مشکل، ارتباط، نقش ها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار و عملکرد کلی خانواده شده است.
"
واکاوی کیفی چالش های ایفای هم زمان نقش های دانشجویی و خانوادگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جامعه ی ایران در دهه های اخیر شاهد مشارکت گسترده ی زنان در آموزش عالی است. این شرایط جدید ایفای نقش های متعددی را به آنها تحمیل کرده و به همان نسبت که منشأ بهبود کیفیت زندگی آنها شده است، آنها را با چالش های جدیدی برای هماهنگی وظایف خانه و خانواده با تکالیف تحصیلی مواجه کرده است. از این رو ضرورت دارد ابعاد مقوله ی تعارض نقش خانوادگی و تحصیلی زنان و علل پیدایی این تعارضات و نحوه ی مواجهه ی دانشجویان با این چالش ها در یک مطالعه ی کیفی بررسی شود. بدین منظور 22 دانشجوی زن متأهل در مقاطع ارشد و دکتری بر اساس نمونه گیری هدفمند و با حداکثر تنوع مشارکت کنندگان انتخاب شدند و مصاحبه های نیمه ساختاری، به صورت انفرادی و رودررو با آنها انجام شد. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که عملکرد نامناسب نظام آموزشی، فشار نقش مادری و فرزندپروری، فشار نقش همسری، ضعف حمایت خانواده و نقش منفی خانواده، جزء شرایط علی تعارض نقش تحصیلی با نقش خانوادگی دانشجویان متأهل است. کاهش حس کنترل بر زندگی، فرسودگی تحصیلی، تضعیف صمیمیت زناشویی و کاهش ظرفیت روانی، پیامدهای پدیده ی تعارض نقشی است. مصاحبه شوندگان دو استراتژی سازگاری مثبت و منفی را در مواجهه با این تعارض اتخاذ کرده اند. مقوله ی هسته ای استخراج شده از این مطالعه، غفلت نظام آموزش از نهاد خانواده است.
سیر تحول مشاغل زنان
بررسی عوامل زمینه ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران، پژوهشی کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی عوامل زمینه ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران انجام شد. این مطالعه از نوع پژوهشهای کیفی است که با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شده است. بدین منظور با روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته داده ها جمع آوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری 22 نفر از واجدان شرایط مورد بررسی قرار گرفتند. برای دستیابی به عوامل، تحلیل داده ها با استفاده از فنون استراوس و کربین انجام شد که شامل شناسه گذاری مفاهیم و شکل دادن به نظریه است. تجزیه و تحلیل داده ها در شناسه گذاری باز، به شناسایی عوامل اصلی، مؤلفه ها و زیرمؤلفه ها منجر شد. نتایج نشانگر این است که عدم عشق و صمیمیت، مقوله مرکزی الگوی یافته های پژوهش است. مقوله عدم آمادگی برای ازدواج و طی نکردن درست فرایند ازدواج جزء شرایط علّی برای ازدواجهای در حال فروپاشی است؛ مسائل فرهنگی و مسائل اقتصادی در زیر شرایط مداخله گر قرار گرفت و مقولاتی از قبیل اعتیاد، ساختار نامناسب خانواده کنونی، عدم سازگاری زناشویی، عوامل و مشکلات جنسی، ارتباط نامناسب با خانواده های اصلی، پیشینه خانوادگی و مشکلات شخصیتی از جمله عوامل زمینه ای مؤثر در طلاق بود. نتایج نشان داد که به کارگیری راهبردهای ارتباطی و هیجانی ناکارامد به پیامدهایی همچون احساس خستگی، تنهایی، ناامیدی و احساس تنفر از همسر و در نهایت میل به طلاق منجر شد.
تغییرات فرهنگی و اُفت باروری در ایران (برپایه تحلیل ثانوی داده های پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
براساس داده های منتشر شده از سوی سازمآن های مختلف جمعیت شناختی، نرخ باروری در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله در ایران در حال کاهش است. این امر می تواند ناشی از دلایل متعددی باشد. با وجود این، دگرگونی های فرهنگی طی چند دهه اخیر، در میان سایر تغییرات، بیشتر از همه خودنمایی می کنند: رشد فردگرایی، تغییرات مذهبی، رشد سکولاریسم و دگرگونی در ارزش های خانوادگی، در زمره مهم ترین تحولاتی قرار دارند که می توان ارتباط آن ها را با باروری بررسی کرد. هدف از این پژوهش، مطالعه رابطه تحولات فرهنگی در حوزه های فردی، خانوادگی و مذهبی با تغییرات نرخ های باروری در مراکز استآن های ایران است. داده های مربوط به این تحولات فرهنگی از یافته های پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان در سال 1380 استخراج شده است. برای به دست آوردن نرخ های باروری عمومی در این سال نیز، میزآن های باروری در سال 1375، براساس روش ""فرزندان خود"" به داده های استاندارد برای سال 1380 تبدیل شده است. براین اساس، روش تحقیق در این مطالعه، از نوع تحلیل ثانوی است. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه کاملاً معناداری میان متغیرهای فردگرایی، دینداری، سکولاریسم و ارزش های خانوادگی در میان مراکز استانی ایران با نرخ های باروری در این استان ها وجود دارد؛ به این معنا که هر چه میزان دینداری شهرها بیشتر، سطوح سکولاریسم و فردگرایی کمتر، میزان توجه به ارزش های خانوادگی بیشتر باشد، نرخ باروری در آن شهرها بیشتر است و برعکس، دینداری کمتر، سکولاریسم و فردگرایی بیشتر و توجه به ارزش های خانوادگی کمتر، با نرخ های پایین باروری رابطه ای مثبت و همسو دارند.
تأثیر فرایند جهانی شدن بر تقسیم کار خانگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
" مطالعه روابط بین اعضای خانواده‌ها یکی از هدف‌های مهم مطالعات جامعه‌شناسان بوده است. همچنین تاثیر فرایند جهانی‌شدن بر ساختارهای خرد و کلان جامعه‌های بشری در دهه‌های گذشته یکی از دل‌مشغولی‌های متفکرین در عرصه‌های مختلف علوم اجتماعی به‌ویژه جامعه‌شناسان می‌باشد. هدف این تحقیق بررسی تاثیر فرایند جهانی‌شدن بر تقسیم کار در درون خانواده است. در ابتدا مطالعات انجام شده و سپس نظریه‌های مرتبط با موضوع بررسی شده‌اند. مقاله حاضر با استفاده از نظریه‌ای ترکیبی که مبتنی بر آراء گیدنز و رابرتسون و همچنین پژوهشهای پیشین است، بر روی نمونه‌ای از زنان متاهل در شهرهای تهران، شیراز و استهبان، تقسیم کار خانگی را مورد مطالعه قرار داده است.
برای جمع آوری اطلاعات از روش پیمایشی و پرسشنامه‌ای خود گزارشی که شامل سؤالات زمینه‌ای، رفتاری و نگرشی زنان بود، استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز با شیوه نمونه‌گیری تصادفی نظام‌مند به‌دست آمده است. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که به ترتیب متغیرهای آگاهی نسبت به فرایند جهانی‌شدن، تصمیم‌گیری در خانواده، مشارکت سیاسی، شیوه زندگی، سرمایه اجتماعی و سرمایه‌فرهنگی به‌طور کلی با 8/30 درصد تقسیم کار خانگی را تبیین می‌کنند.
"
سرمایه خانواده، سنگ بنای سرمایه اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در نوشتار حاضر پس از اشاره به گونه های سرمایه، بر سرمایه اجتماعی تمرکز شده و دیدگاه های نظریه پردازان سرمایه اجتماعی معرفی گردیده است. پس از نقد دیدگاه هایی که از وجوه منفی سرمایه اجتماعی سخن گفته اند، به وجه ارزش شناختی این سرمایه اشاره شده، دیدگاه های اسلام در خصوص مفهوم سرمایه اجتماعی مورد بحث قرار گرفته و مفهوم «سرمایه خانواده» به عنوان مجموعه سرمایه اجتماعی انباشتی، بازتولید و بازتوزیع در خانواده ارائه گردیده است. مقاله پس از طرح محدودیت های مربوط به تقویم و ارزیابی نسبت های متقابل سرمایه اجتماعی و زندگی خانوادگی، به آثار فرسایشی زندگی مدرن بر سرمایه خانواده در غرب (تحت تأثیر تغییرات گسترده بر نهاد خانواده) میپردازد. در بخش پایانی مقاله، آسیب شناسی سرمایه خانواده در ایران با اشاره به چهار آسیب مهم (که نوعاً متأثر از تحولات دوران مدرن هستند)، تحلیل گردیده و نسبت به آثار روند واگرا و تهدیدکننده آن هشدار داده شده است.
تاملی بر نظریه ی خانه نشینی زن در فقه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
الگوی رفتاری زن در خانواده و جامعه از موضوعات بحث برانگیز در فقه اسلامی است. گروهی بر این باورند که زن باید در خانه بنشیند و به مسئولیت های همسری و مادری مشغول باشد و حضورش در جامعه تنها در موارد ضروری مجاز است. گروهی دیگر از این نظریه انتقاد کرده و حضور اجتماعی زن را حقّ مشروع وی به شمار آورده اند. اختلاف نظر در این مسئله ناشی از تنافی ظاهری ادله ی قرآنی و روایی مربوط به آن است. ادله ی متعددی از قرآن و سنت بر مشروعیت حضور اجتماعی زن دلالت دارد و با وجود آنها، روایات متعددی نیز درباره ی لزوم حبس زن در خانه وارد شده است. بسیاری از فقهای عظام با هدف جمع میان دو دسته ادله، روایات خانه نشینی را به استحباب حبس یا جلوس زن در خانه حمل کرده اند و بدین ترتیب «خانه نشینی» به عنوان الگوی رفتاری مطلوب برای زن مسلمان معرفی شده است. فرضیه ی نگارنده در این نوشتار آن است که حکم اولی یا نفسی برای زن مسلمان اباحه ی حضور اجتماعی است و در شرایط عادی نشستن در خانه یا حضور در جامعه رجحانی ندارد. مبتنی بر این فرضیه روایات دالّ بر حبس یا جلوس زن در خانه ناظر به جهات ثانوی است. نگارنده ضمن بررسی پیامدهای خانه نشینی زن رشد یافته در جامعه ی مدرن، تحلیل اخلاقی روایات دالّ بر خانه نشینی زن را نقد کرده و ماهیت ثانوی حکم خانه نشینی را تبیین خواهد کرد.
بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر بی رغبتی جوانان شهری به ازدواج (مورد مطالعه: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این تحقیق شناسایی مهم ترین عوامل اجتماعی مؤثر بر روابط پیش از ازدواج است که منجر به کاهش رغبت جوانان به ازدواج است. پژوهش حاضر مبتنی بر رهیافت کمیت گرا و روش پیمایش است. جامعه ی آماری این تحقیق، شامل تمامی افراد در محدوده ی سنی 20 تا 24 سال 45-49 ساله ی ساکن شهر تهران هستند و حجم نمونه برمبنای فرمول کوکران 384 مشخص گردید. بنابراین تعداد 384 پرسشنامه به شیوه ی نمونه گیری تصادفی خوشه ای توزیع شده است. مدل نظری این تحقیق تلفیقی از رویکرد نظری اینگلهارت، عادت واره و میدان بوردیو، فضاهای ارتباطی هابرماس، کاشت باور گربنر و رویکرد نوگرایانه ی گیدنز و اولریش بک است. فرضیه های این تحقیق عبارتند از اینکه بین متغیرهای مستقل پژوهش: نگرش مادی فرد، نگرش برابری جنسیتی، نگرش خانواده ی فرد به روابط پیش از ازدواج، نگرش دوستان فرد به روابط پیش از ازدواج، میزان فردگرایی، میزان تجددگرایی، میزان بی اعتمادی اجتماعی، میزان پایبندی به اعتقادات و ارزش های مذهبی، میزان حضور در فضاهای مجازی، میزان ارتباط با جنس مخالف در فضای مجازی، میزان کاربرد رسانه های جمعی و بی رغبتی جوانان به ازدواج متغیر وابسته ی پژوهش رابطه وجود دارد. به این ترتیب پژوهش حاضر ده فرضیه دارد که بر مبنای یافته های توصیفی و استنباطی متغیرهای فوق قادر به تبیین54 درصد از واریانس متغیر بی رغبتی به ازدواج می باشند.
بررسی جامعه شناختی نگرش جوانان نسبت به ازدواج در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با گسترش اینترنت، هنجارها، الگوها و ارزش های سنتی حاکم بر آشنایی و یافتن فرد مناسب برای ازدواج تغییر و تحول اساسی یافته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی نگرش جوانان شهرستان ساری به ازدواج در فضای مجازی و عوامل اجتماعی مرتبط انجام یافته است. پژوهش به صورت پیمایشی است و داده های آن با پرسشنامه جمع آوری شده است. نمونه پژوهش را 400 نفر از جوانان سن 18 تا 29 سال شهر ساری تشکیل می دهد. یافته ها نشان دادند 5/54 درصد از پاسخگویان، نگرشی منفی، 15 درصد، نگرش مثبت و 5/30 درصد نیز نگرشی بیطرفانه به ازدواج در فضای مجازی داشتند. یافته ها نشان دادند متغیرهای دینداری (43/0-= β)، وابستگی به خانواده (20/0-= β) و پایگاه اجتماعی و اقتصادی (16/0-= β) به ترتیب مهم ترین پیش بینی کننده در نگرش منفی به ازدواج در فضای مجازی بوده اند. همچنین متغیرهای ارتباط با دوستان و همسالان (26/0= β)، میزان استفاده از اینترنت (23/0= β) و سن (08/0= β) مهم ترین متغیرهای تأثیرگذار در نگرش مثبت به ازدواج در فضای مجازی بوده اند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد تغییرات و دگرگونی های نگرشی و ارزشی در ارتباط با ازدواج در فضای مجازی یکی از مؤلفه های تغییرات وسیع اجتماعی است که در جامعه در حال گذار ما در حال شکل گیری و بازتولید است.
آرمان گرایی در توسعه و نگرش های مرتبط با خانواده در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در چند قرن اخیر، ایده های مرتبط با توسعه، پیشرفت و مدرنیته در سراسر جهان مقبولیت گسترده ای یافته و عناصر گوناگون زندگی اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی را در جوامع مختلف تحت تاثیر قرار داده اند. مقاله حاضر، اشاعه ایده ها و آرمان های توسعه و آگاهی و اعتقاد عمومی نسبت به آن را در ایران، با تاکید بر ابعاد مرتبط با نگرش ها و رفتارهای خانواده، بررسی می کند. داده های مورد استفاده در این مقاله، حاصل پیمایشی است که در شهر یزد و با هدف بررسی تغییرات نگرشی و رفتاری خانواده در ایران به اجرا درآمده است. نتایج، موید این فرضیه است که مدل ها و ایدئال های توسعه در سطحی گسترده اشاعه یافته و بر عقاید و تفکر مردم تاثیرگذار بوده است. یافته های مطالعه نشان می دهد که در بین اکثریت پاسخگویان، سطح بالایی از اطلاع و آگاهی نسبت به ایده ها و مدل های توسعه وجود دارد. به علاوه، مردم در ارزیابی نگرش ها و رفتارهای جمعیتی و خانوادگی، به طور گسترده ای از این ایده ها و مدل ها استفاده می کنند. بررسی های بیشتری ضروری است تا نشان دهد که چگونه در تعامل ایدئال های اساسا غرب محور توسعه با عناصر ریشه دار فرهنگی- مذهبی و تاریخی جامعه ایران، گزینه های تغییر خانواده باز تعریف می شوند.
دیر و غیر ممکن: نگاهی به علل و پیامدهای افزایش سن ازدواج در میان جوانان ایرانی
منبع:
گزارش مهر ۱۳۸۸ شماره ۲۱۲
حوزه های تخصصی:
ارزیابی سریع وضعیت کودکان خیابانی در شهر تهران، 1392: علل و خطرهای کار کودکان در خیابان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کار کودکان، مشکلی جهانی است و کار در خیابان نیز بخشی از آن محسوب می شود. در ایران، پژوهش های متعددی دربارة علل خانوادگی کار کودکان انجام شده است. پژوهش حاضر، علل و پیامدهای کار کودکان خیابانی تهران را بررسی می کند که به روش ارزیابی سریع و پاسخ در سال های 1391 و 1392 در تهران انجام شده است. نمونه های مطالعه، کودکان خیابانی شهر تهران و صاحب نظران این حوزه اند. داده ها از طریق مرور منابع، روش های کیفی شامل 16 مصاحبة عمیق با کارشناسان، 13 بحث گروهی با کودکان خیابانی و تکمیل پرسشنامة کمی از 286 کودک خیابانی در 28 پاتوق (محل کار) کودکان انجام شده است. داده های کیفی، تحلیل محتوا شده اند و داده های کمی، آنالیز آماری (کای اسکوئر) شده اند. یافته ها نشان می دهد که کسب درآمد برای کمک به معاش خانواده، علت اصلی کار کودکان در خیابان است (3/75 درصد)، اما دسترسی نداشتن به آموزش در کودکان افغانی و شرایط نابسامان خانواده مانند خشونت و اعتیاد و نگرش های فرهنگی نیز به درجه های مختلف، در خیابانی شدن گروه های مختلف قومی کودکان نقش دارد. کودکان، در معرض آسیب های متعدد جسمی، جنسی و روانی، به ویژه خشونت در خانواده و خیابان قرار دارند. نتیجه اینکه مشکل های اقتصادی خانواده، نقش اصلی را در خیابانی شدن کودکان دارد، اما این تنها علت نیست. بدین جهت، در برنامه ریزی برای گروه های مختلف کودکان، باید به سایر علل زمینه ای نیز توجه کرد. لازم است پژوهش های آتی، بر کار کودکان در مکان هایی به جز خیابان متمرکز شوند.