درخت حوزه‌های تخصصی

لزوم مشارکت مردم در تمام فعالیتهای اجتماعی و سیاسی امروزه در همة جوامع پذیرفته شده و روزبهروز نیز بر اهمیت آن افزوده میشود. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت اجتماعی- سیاسی انجام شده است. در این تحقیق، با استفاده از نظریه های تلفیقی مشارکت به منزلة پشتوانة نظری، رابطة بین رضایت مندی اجتماعی و سیاسی، دینداری، رسانهها و پایگاه اجتماعی- اقتصادی با مشارکت تحت بررسی قرار گرفت. روشی که در تحقیق حاضر به کار رفته پیمایش است و از تکنیک پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جمعیت تحقیق کلیة شهروندان بالای 18 سال شهر کرج است که 400 نفر از میان آنها به مثابة نمونه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای رگرسیون خطی دومتغیره، آزمون تی، و رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. درنهایت، مشخص شد که رضایت مندی سیاسی 33 درصد از 19 درصد از / تغییرات مشارکت اجتماعی- سیاسی را توضیح میدهد، دینداری نیز 6 تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکند. بین هریک از متغیرهای رضایت مندی اجتماعی، رسانة جمعی، درآمد و جنسیت با مشارکت اجتماعی- سیاسی هم رابطة معنادار مشاهده شد. پساز ورود همزمان متغیرهای اصلی و متغیرهای شخصی شهروندان به مدل تحقیق، مشخص شد که درمجموع متغیرهای تحقیق 41 درصد از تغییرات مشارکت اجتماعی- سیاسی را توضیح میدهند. نتایج تحقیق حاضر از برازش بالای نظریة تحقیق با یافته های تجربی مشاهدهشده حکایت دارد.

رابطه میان سرمایه و نرخ تبدیل سرمایه ها به یکدیگر از اهمیت شایانی برخوردار است. هدف، این تحقیق بررسی رابطه سرمایه نمادین با ابعاد سرمایه فرهنگی است. در این راستا یک فرضیه کلی و سه فرضیه جزئی شکل گرفت. سرمایه نمادین شامل سه بعد نمادین اقتصادی، نمادین اجتماعی و نمادین فرهنگی است. سرمایه فرهنگی شامل سه بعد تجسم یافته، عینیت یافته، نهادینه شده است. روش تحقیق برای هدف کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی و از نظر روش، پیمایشی است و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss19و lisrel8/8 صورت گرفته است. جامعه مورد نظر، 4620 نفر است. تعداد نمونه با استفاده از جدول کرجسی مورگان بالغ بر 353 نفر است. میزان آلفای کرونباخ برای پرسش نامه های سرمایه نمادین و سرمایه فرهنگی برابر با0/846 و 934/0 بود. یافته ها، شدت رابطه (r) سرمایه اجتماعی با ابعاد سرمایه فرهنگی (تجسم یافته، عینیت یافته، نهادینه شده( به ترتیب برابر با 91/0، 75/0، 71/0 و میزان رابطه کلی سرمایه اجتماعی با سرمایه فرهنگی برابر با 89/0 بود. نتایج به دست آمده نشان می دهد، افرادی که سرمایه نمادین بیشتری دارند، از سرمایه فرهنگی بیشتری برخوردار هستند؛ چنانچه در سازمان یا جامعه، بخواهیم فرهنگی را تغییر بدهیم یا روی آن تأثیر بگذاریم، باید از انواع سرمایه نمادین(اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) استفاده کنیم و سرمایه فرهنگی موجود را به سمت هدف نهایی (سرمایه نمادین مقبول جامعه ایرانی و اسلامی) تغییردهیم.

مقالة حاضر در پی بررسی درک، تجربه و تفسیر زنان شهر خرم آباد از حجاب است. مبنای نظری کار، طیفی از نظریه های مرتبط با جنسیت، مدیریت بدن و هویت است. مسئلة اصلی پژوهش این است که زنان بسته به جایگاه اجتماعی شان، نوع و اندازة حجاب را چگونه تفسیر می کنند؟ مقالة حاضر به روش کیفی و با تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته با 40 نفر از زنان ساکن شهر خرم آباد صورت پذیرفته است. برای انتخاب مشارکت کنندگان از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و داده های گردآوری شده از طریق تحلیل نظری و موضوعی یا تماتیک تحلیل شده اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که علی رغم وجود پیوندهای ظریف میان سنّت و تجدد در زمینة مسئلة حجاب، نوعی بازاندیشی و راززدایی از سنّت به جای پیروی از آن در این زمینه روی داده است که بر این اساس سه تیپ اجتماعی سنّتی، نیمه مدرن و مدرن از هم قابل تفکیک است.

فرایند کنش متقابل اجتماعی ساز و کاری است که شکل گیری رابطه اجتماعی میان کنشگران را ممکن می سازد. این فرایند با تاثیرگذاری  وتاثرپذیری متقابل میان کنشگران پدید می آید و در آن هر کنشگر با قابلیلها و توانمندی های فردی خود شرکت می کند. قابلیلها و توانمندیهای فردی هر کنشگر که سرمایه اجتماعی او به شمار می آید، برآمده از تجربه های اوست که در گذر زمان و بر اساس فرایند تجربه آموزی تغییر پذیر است. تغییر سرمایه اجتماعی فردی کنشگران سبب می شود تا وزن و موقعیت آنان در فرایند کنش متقابل نیز پیوسته یکسان نباشد و به ازای تغییرات سرمایه اجتماعی فردی کنشگران موقعیت آنان نیز در این فرایند تغییر کند. دامنه این تغییرات که دامنه کنش متقابل نامیده می شوند بینo0(صفردرجه) تا 90o (زاویه میان دو محور متقاطع) محدود است. تغییراتی که فراتر از آن محدوده صورت گیرد، سبب تغییر جهت رابطه میان کنشگران می شود.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تجزیه و تحلیل انگیزه های سفر گردشگران داخلی شهر کرده به اصفهان جهت بخش بندی بازار گردشگری داخلی این شهر است. جامعه آماری این پژوهش شامل گردشگران داخلی سفر کرده به شهر اصفهان است که در ماه های فروردین و اردیبهشت سال 1391 به این شهر سفر کرده اند. از این جامعه نمونه ای به حجم 1000 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است که مشمل بر 40 سوال برای سنجش متغیرهای پژوهش است. روایی و پایایی این پرسشنامه در پژوهش حاضر مورد تأیید قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی تأییدی و آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج پژوهش هشت انگیزه سفر برای گردشگران داخلی سفر کرده به شهر اصفهان را شناسایی کرده است که عبارتند از انگیزه فرهنگی- تاریخی، انگیزه دیدار بستگان و دوستان، انگیزه خرید، انگیزه همراهی با خانواده و دوستان، انگیزه استراحت و خوش گذرانی، انگیزه بهره مندی از سفری کم هزینه، انگیزه بهره مندی از جاذبه های شهری و در نهایت انگیزه امنیت. در نهایت نیز برخی پیشنهادهای کاربردی برای متخصصان بازاریابی صنعت گردشگری ارایه شده است.

مقدمه: دانشگاه ها و اعضای هیأت علمی آن ها مسؤول تربیت دانشجویانی هستند که مسؤولیت های اجتماعی موجود در جامعه را بر عهده می گیرند. برای تحقق اهداف جامعه و دانشگاه، اعضای هیأت علمی باید به رؤسای خود، همکاران و دانشجویان اعتماد کنند. اعتماد، باور استادان به قابلیت های جمعی را در پی خواهد داشت و موجب خودکارامدی جمعی اعضای هیأت علمی خواهد شد. هدف این مطالعه، بررسی نقش اعتماد در خودکارامدی جمعی اعضای هیأت علمی دانشگاه های منتخب دولتی شهر اصفهان بود. روش بررسی: مطالعه ی حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود که در آن 261 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های اصفهان، علوم پزشکی و صنعتی اصفهان در سال تحصیلی90-1389، به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه های استاندارد اعتماد سازمانی و محقق ساخته ی خودکارامدی جمعی بودند و روایی صوری و محتوایی آن ها توسط متخصصان تأیید شد و ضریب پایایی آن ها به ترتیب 81/0 و 89/0 محاسبه گردید. بررسی های آماری با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرم افزار SPSS نسخه ی 16 صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از روش های آماری همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها: اعتماد و خودکارامدی جمعی اعضای هیأت علمی دانشگاه های اصفهان، علوم پزشکی و صنعتی اصفهان همبستگی معنی دار دارند (63/0 = r) و 65 درصد از تغییرات خودکارامدی جمعی آن ها توسط اعتماد و مؤلفه های آن قابل پیش بینی می باشد. یافته ها حاکی از آن است که 67 درصد از تغییرات خودکارامدی جمعی اعضای هیأت علمی دانشگاه اصفهان، تنها از طریق مؤلفه های اعتماد به همکاران و اعتماد به دانشجویان قابل پیش بینی است. تغییرات خودکارامدی جمعی توسط مؤلفه ی اعتماد به دانشجویان، در دانشگاه علوم پزشکی به میزان 41 درصد قابل پیش بینی می باشد و در دانشگاه صنعتی اصفهان 69 درصد از این تغییرات از طریق مؤلفه های اعتماد به رئیس و اعتماد به همکاران، قابل پیش بینی است. نتیجه گیری: اعتماد و خودکارامدی جمعی اعضای هیأت علمی همبستگی معنی داری دارند و خودکارامدی جمعی از طریق اعتماد و مؤلفه های آن قابل پیش بینی می باشد، بنابراین اهمیت ایجاد روابط و فضای سازمانی همراه با اعتماد برجسته می شود. در همین راستا، رؤسای دانشکده ها و دانشگاه ها باید در زمینه ی ترویج فرهنگ اعتماد همت گمارند و با ایجاد جو سازمانی مناسب، در پی انسجام، هماهنگی و تقویت باورهای خودکارامدی جمعی باشند. این اقدامات می تواند تسهیل و ایجاد بسترهای لازم برای موفقیت اعضای هیأت علمی و دانشجویان را فراهم کند.

سیاست های کلان اقتصادی باید در تناسب با نیازهای محلی، قابلیت ها و ویژگی های منطقه ای اتخاذ شوند. در غیر این صورت، زمینه توزیع نامناسب جمعیت، امکانات، تسهیلات و فعالیت ها، نبود تعادل فضایی، تراکم فعالیت ها در یک منطقه، قطب بندی فضایی و گسترش نابرابری اجتماعی و اقتصادی را فراهم می آورند و به عنوان مانعی در مسیر توسعة کشور عمل می کنند. در مقاله حاضر، با تمرکز بر دو عنصر «فضا» و «فعالیت های اقتصادی»، قوانین برنامه های چهارم و پنجم توسعة کشور به عنوان اسناد فرادستی، به روش توصیفی- تحلیلی مطالعه شده اند. نتایج نشان می دهد در برنامة چهارم، به همه معیارها و شاخص های مربوط به بعد جمعیت، توزیع امکانات و فعالیت ها و توزیع فضایی توجه شده است؛ حال آنکه تحلیل برنامه پنجم توسعه با سنجه ای مشابه نشان می دهد که مواد قانونی منطبق با مواردی چون شاخص های جمعیتی در برنامه ریزی، منطقه بندی فضایی (شهر یا روستا) به عنوان مکان اجرای سیاست های اقتصادی و منطقه بندی فضایی برحسب شاخص مهاجرت وجود ندارد. همچنین با آنکه به بعد توزیع فضایی در برنامة چهارم توسعه توجه شده، این شاخص در برنامة پنجم توسعه مغفول مانده است. شایان ذکر است که مزیت افزون برنامة چهارم در مقایسه با برنامة پنجم توسعه پس از انقلاب، به کارگیری رویکرد آمایش سازمانی و اتخاذ راهبرد ادغام عملیاتی است که طی آن، برنامه ریزی های فضایی یا سازوکار آن در تمام سازمان های یک منطقه ادغام شده است. نمونة مشخص اجرای سیاست مذکور، قطب ها و مناطق آزاد کشور است.

گسترش فزاینده فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در سال های اخیر، حیات بشری را در ابعاد مختلفی تحت تاثیر قرار داده است. یکی از حوزه های مهم زمینه فرهنگی و ارزش های فرهنگی است. از این منظر، گسترش فزاینده فناوری های اطلاعات و ارتباطات و شکل گیری ""جامعه شبکه ای"" منجر به تحول و دگرگونی ارزش های فرهنگی در اغلب جوامع معاصر شده است که بارزترین مثال آن رشد ارزش های سکولار- عقلانی و ارزش های ابراز وجود یا رهاینده است. این مطالعه درصدد است تا با بررسی این فرایند، اثر میراث سنتی را در رابطه با فضای مجازی و ارزش های فرهنگی در چند کشورهای اسلامی واکاوی نماید. به عبارتی سئوال اصلی این مطالعه این است که فضای مجازی چه اثری بر دگرگونی ارزش های فرهنگی در کشورهای اسلامی دارد؟ به عبارتی فرضیه تحقیق این است که بین گسترش فضای مجازی و تغییر ارزش های فرهنگی متناسب با وضعیت متغیرهای مربوط به دیواره اتشین رابطه وجود دارد. بررسی نظری این موضوع نشان می دهد که دیدگاه های نظری متفاوتی در رابطه با فضای مجازی و ارزش های فرهنگی قابل دسته بندی است: نخست دسته ای که عقیده دارند همراه با ورود تکنولوژی، از جمله تکنولوژی ارتباطی، ارزش های سنتی محو شده و ارزش های نوین جایگزین می شوند و این فرایند در کل جهان به صورت واحد و همسان رخ می دهد که پیامد آن همگرایی ارزش ها و فرهنگ ها در جوامع خواهد بود. گروه دوم بر اهمیت ارزش های فرهنگی و ماندگاری کامل آن در جوامع مختلف و حتی تشدید آنها و مقاومت در برابر تغییرات تأکید دارند. گروه سوم اعتقاد دارند که در اثر تحولات فزاینده در عرصه جهانی شدن و تکنولوژی های ارتباطی شاهد امتزاج و ترکیب ارزش های سنتی و مدرن در جوامع جدید خواهیم بود. اخیراً نظریه ای تحت عنوان ""دیواره های آتشین"" در این زمینه مطرح شده است که به نظر می رسد به شیوه بهتری می تواند تبیین کننده این فرایند باشد. این نظریه بر اهمیت موانع فرهنگی- اقتصادی در تغییر و جایگزینی ارزش ها تأکید دارد. بر این اساس، تغییرات جامعه ایران در مقایسه با سایر نقاط، مبتنی بر نظریه دیواره آتشین نشان می دهد که چنین موانعی نیز در اثرگذاری فضای مجازی بر تغییرات ارزشی در جامعه ایرانی نقش کاملاً برجسته ای دارند. روش بررسی این مطالعه تحلیل ثانویه است که با استفاده از داده های پیمایش ارزش های جهانی برای کشورهای اسلامی انجام می پذیرد.

"تلاش اصلی این مقاله، تبیین نحوه قرائت یا رمزگشایی، مجموعه های تلویزیونی توسط مخاطبان (زنان) است. این پرسش که مجموعه های تلویزیونی، به مثابه گفتمان هایی ترکیبی، چه معناها، ایده ها و ارزش هایی را ( از طریق به کارگیری یک سری تمهیدات، سازوکارها و شگردهای فنی و نیز به واسطه برخی رمزگان اجتماعی و ایدئولوژیک ) مرجح می سازند و مخاطبان چگونه این معناها، ایده ها و ارزشها را رمزگشایی و تفسیر می کنند ، موضوع اصلی پژوهش حاضر است. از این منظر، یک مجموعه نوعی «ترکیب بندی» عناصر مختلف و گاه متضاد است که حول «نقطه محوری» خاصی حدت یافته است. سوبژکتیویته مخاطبان نیز ترکیبی از عناصر مختلف است. در مواجهه این دو ترکیب بندی است که معنا برساخته می شود. در پژوهش حاضر، ابتدا کوشیده ایم با استفاده از روش تحلیلی نشانه شناختی – ساختگرایانه «خوانش مرجح» مجموعه «پرواز در حباب» را تشریح کنیم و سپس با استفاده از روش کیفی بحث گروهی متمرکز، به مطالعه قرائت های مخاطبان (زنان) از این مجموعه پرداخته ایم. از جمله نتایج این پژوهش در بخش نخست، آن است که خوانش مرجح این مجموعه می کوشد نهیلیسم اجتماعی نهفته در پس گرایش افراد به مواد مخدر را پنهان کند و علت اصلی شکل گیری این پدیده را به وجود منابع شر نسبت دهد. در بخش تحلیل قرائت های مخاطبان مشخص خواهد شد که مخاطبان، قرائت معارضی از این مسئله دارند. "