درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۲۰۱ تا ۶٬۲۲۰ مورد از کل ۳۰٬۱۶۹ مورد.
۶۲۰۱.

آشکارسازی اراضی حاشیه رودخانه گاماسیاب کرمانشاه با مقایسه الگوریتم های پیکسل پایه و شی گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال هشتم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ ۱۷۸-۱۵۷

کلید واژه ها: کاربری اراضی گاماسیاب شی گرا پیکسل پایه ضریب کاپا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۸
کاربری اراضی منعکس کننده ویژگی های تعاملی بین انسان و محیط زیست و توصیف نحوه بهره برداری انسان برای یک یا چند هدف بر روی زمین است. کاربری اراضی، معمولا بر اساس استفاده انسان از زمین، با تأکید بر نقش کاربردی زمین در فعالیت های اقتصادی تعریف می شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی روند تغییرات کاربری اراضی حاشیه رودخانه گاماسیاب طی یک دوره 30 ساله با استفاده از سنجنده های TM و OLI انجام شد. نتایج نشان داد که روش شی گرا نسبت به الگوریتم های پیکسل پایه از صحت و دقت بهتری برای تهیه نقشه های کاربری برخوردار هستند. مقدار افزایش صحت د ر روش مبتنی بر طبقه بند ی شی گرا تا حد زیاد ی به انتخاب پارامترهای مناسب برای طبقه بند ی، تعریف قوانین و به کارگیری الگوریتم مناسب جهت به د ست آورد ن د رجه عضویت بستگی د ارد. به طوری که ضریب کاپا برای هر دو تصویر مورد استفاده تقریبا مقدار 90/0 را نشان می دهد. بنابراین این نقشه ها مبنای آشکارسازی تغییرات قرار گرفتند. با توجه به نتایج بدست آمده اراضی کشاورزی و مسکونی با افزایش و این افزایش با کاهش مراتع همراه بوده است. نگاهی کلی به این دوره 30 ساله نشان می دهد که زراعت آبی و دیم به ترتیب افزایشی 79/2418 و 61/719 هکتاری و مراتع نیز کاهشی 86/2848 هکتاری داشته اند. این در حالی است که کلاس مسکونی و عوارض انسان ساخت افزایشی 85/428 هکتاری یا رشدی 87/178 درصدی را نشان می دهند، که این امر بیانگر اهمیت کشاورزی در منطقه مورد مطالعه است.
۶۲۰۲.

نقش مقاوم سازی مساکن روستایی در بهبود کیفیّت کالبدی نواحی روستایی (مطالعه ی موردی: دهستان قوچان عتیق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مطالعات شهری و روستایی دوره ۱ بهار ۱۴۰۰ شماره ۳ 33 - 48

کلید واژه ها: آسیب پذیری مساکن روستایی کیفیت کالبدی شهرستان قوچان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶
مسکن کوچک ترین  شکل تجسّم کالبدی استکه مهم ترین معیار رضایت مندی از آن در استحکام بنا نمود می یابد. نیاز روستاها به مسکن مناسب سبب اجرای اقدامات از سوی ارگان های دولتی مرتبط از جمله بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در قالب اجرای طرح مقاوم سازی مسکن روستایی طی چند دهه بعد از انقلاب شده است. مقاوم سازی، اثرات گسترده ای در مساکن روستایی داشته است. پژوهش حاضر به دنبال تعیین پیامد این برنامه ها بر زندگی روستاییان و کیفیت کالبدی سکونتگاه های روستایی است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. در راستایگردآوری اطّلاعات از روش های کتابخانه ای (فیش برداری) و میدانی (پرسش نامه و مشاهده) بهره برده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل اطّلاعات از روش های آمار توصیفی  و استنباطی (t تک نمونه ای، ویلکاکسون و پیرسون) به کار گرفته شده است. دهستان مورد مطالعه مشتمل بر 44 روستا می باشد که از این تعداد 15 روستا به عنوان نمونه انتخاب گردید. تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسش نامه با استفاده از فرمول اصلاح شده کوکران 150 خانوار تعیین و پرسش نامه ها به صورت نمونه گیری سهمیه ای در سطح روستاهای دهستان توزیع شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین مقاوم سازی مساکن روستایی و پایداری کالبدی در منطقه ی مورد مطالعه رابطه معناداری با سطح اطمینان 99 درصد به میزان 277/0 و کیفیت مسکن با 262/0 وجود دارد و علاوه بر این نتایج تحلیل گذشته نگر مبین تفاوت کاملاً معنادار در دوره قبل و بعد از مقاوم سازی در بهبود کیفیّت مسکن و پایداری کالبدی در منطقه ی مورد مطالعه مشاهده شده است. مقاوم سازی مسکن روستایی ضمن افزایش مقاومت بنا و کاهش آسیب پذیری آن در برابر مخاطرات طبیعی؛ بهبود کیفیّت کالبدی در سطح روستاهای محدوده ی مورد مطالعه را در پی داشته است.
۶۲۰۳.

تاثیر جرایم دریایی در دریای جنوبی چین بر همگرایی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۳ 157 - 174

کلید واژه ها: امنیت دریایی تروریسم دزدی دریایی دریای جنوبی چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۲۲
آب های دریای جنوبی چین جزء خطوط مهم کشتیرانی بین المللی و شریان مسیرهای دریایی جهان محسوب می شود. بیش از نیمی از تجارت جهانی و یک سوم حمل ونقل دریایی از این منطقه عبور می کند. در سال های اخیر پهنه آبی دریای جنوبی چین بویژه تنگه مالاکا و دریای سولو-سولاوسی (مرز آبی سه کشور مالزی، اندونزی و فیلیپین) به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و ژئواکونومیکی در توسعه اقتصادی و سیاسی کشورهای این منطقه بسیار حائز اهمیت بوده است. با این وجود، تجارت دریایی در این پهنه آبی با چالش های فزاینده ای در حوزه تهدیدات امنیتی دریایی در سالهای اخیر نیز مواجه بوده است. مهمترین تهدیدهای امنیت دریانوردی در منطقه مذکور شامل دزدی دریایی، تروریسم دریایی، ماهیگیری غیرقانونی و آلودگی دریایی ایجاد شده به دلیل فعالیت میادین نفت و گاز در دریا است. در همین راستا سئوال اصلی پژوهش این است که تاثیر جرایم دریای جنوبی چین چه تاثیری بر همگرایی منطقه ای داشته است؟ در پاسخ به این سئوال، فرضیه اصلی پژوهش این است که علیرغم تهدیدهای مشترک ناشی از جرایم دریایی در دریای جنوبی چین، اما به دلیل رقابت های ژئوپلیتیک و منافع متعارض بازیگران همچنین حضور بازیگران فرامنطقه ای، روند همگرایی برای مبارزه با جرائم دریایی در این منطقه موفق نبوده است. ضمنا روش پژوهش در این مقاله توصیفی-تحلیلی است.
۶۲۰۴.

نقش دین اسلام در همگرایی قوم بلوچ و تأثیر بر امنیت اجتماعی استان سیستان و بلوچستان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هجدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۷۲) 83 - 100

کلید واژه ها: دین اسلام قوم بلوچ امنیت اجتماعی استان سیستان و بلوچستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۱۸
استان سیستان و بلوچستان به عنوان یکی از راهبردی ترین استان های شرقی کشور، همواره باعث بروز رخدادهای امنیتی فراوانی در گوشه و کنار این استان شده است در این میان قوم بلوچ، از اقوام دیرینه ایرانی است که عمدتاً دارای مذهب سنی هستند، از طرفی حاکمیت، بر مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی کشور تأکید دارد، ازاین رو یکی از راهکارهای دستیابی به شاخص های همگرایی، دین اسلام است. هدف از این تحقیق " تبین نقش دین اسلام در همگرایی قوم بلوچ و تأثیر آن بر امنیت اجتماعی استان سیستان و بلوچستان" بوده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و ازنظر روش تحلیلی توصیفی و جامعه آماری به صورت تمام شمار بوده و نتایج به دست آمده عبارت است از"دین اسلام به عنوان مهم ترین مؤلفه همگرایی قوم بلوچ از طریق، اصول دین مشترک بین شیعه و سن- اعتقاد به پیامبر مشترک- اعتقاد به قاعده نفی سبیل - اعیاد مشترک دینی و... در همگرایی قوم بلوچ تأثیر دارد.
۶۲۰۵.

ارزیابی شاخص های کالبدی فضاهای شهری برتحقق پذیری شهرشاد(مطالعه موردی: منطقه یک شهر تهران)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 96 - 121

کلید واژه ها: تحقق پذیری فضاهای شهری عوامل کالبدی شهر شاد منطقه یک تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۸
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی شاخص های کالبدی فضاهای شهری برتحقق پذیری شهرشاد در منطقه یک شهر تهران به انجام رسیده است. بدین منظور از روش پیمایشی، تعداد ۱۸۵ نفر از ساکنان منطقه یک به روش نمونه گیری تصادفی، انتخاب و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته مورد مطالعه قرار گرفتند. اعتبار محتوایی و پایایی پژوهش حاضر با استفاده از تعیین آلفای کرونباخ (به میزان 94/.) تأمین گردید. نقش کالبدی فضاهای شهری بر برتحقق پذیری شهر شاد از طریق عامل اصلی کالبدی و زیرشاخص های مرتبط با آن انجام شد. در مورد عوامل کالبدی – عملکردی سه عامل( نمای ساختمان ها، مواد و مصالح و کاربری ها )و عناصر کالبدی فرهنگی ، سه عامل انسان محور(پیاده مداری)،ایمنی و امنیت (روشنایی ،کفسازی ،ترافیک) و حس تعلق(پاتق ها وفعالیت های گروهی)وعامل کالبدی زیبایی شناسی سه عامل (تنوع رنگ، نورپردازی وگرافیک محیطی)و عامل کالبدی خدماتی پنج عامل (تجهیزات مبلمان شهری، قابلیت دسترسی و سهولت آن ، حفاظت آب و هوایی، ایجاد قطب های تفریحی خدماتی، پاکیزگی و نظافت محیط)تعیین گردید. بر اساس نتایج پژوهش عوامل کالبدی ونقش ان در تحقق پذیری شهر شاد دارند. به طوری که با توجه به آزمون F عوامل کالبدی- عملکردی، کالبدی-فرهنگی، کالبدی –زیبایی شناسی و کالبدی خدماتی د رتحقق پذیری شهر شاد به ترتیب با سطح معناداری015/0 و 016/0 و 011/0 و 009/0 رابطه موثر وجود دارد. و همچنین بین شاخص های عناصر کالبدی در تحقق پذیری شهر شاد از طریق همبستگی پیرسون در همه موارد در سطح ۹۵ درصد معناداری رابطه وجود دارد
۶۲۰۶.

تحلیل سفرهای درون شهری در شهرهای میانه اندام، مطالعه موردی: بندر بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۷) 89 - 106

کلید واژه ها: سفرهای درون شهری حمل و نقل شهری برنامه ریزی سفر درون شهری بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۴۳
پژوهش حاضر با هدف تحلیل سفرهای درون شهری در شهر بوشهر به عنوان شهری میانه اندام در نوار ساحلی جنوبی ایران و شناخت الگوهای غالب سفر در این شهر انجام گرفته است. روش پژوهش، از جهت روش بررسی و سطح پژوهش توصیفی و تبیینی، از منظر هدف و ماهیت، کاربردی – توسعه ای و از نظر نوع داده های جمع آوری شده، کمّی است. برای جمع آوری داده ها، از روش های پیمایشی و اسنادی به صورت ترکیبی استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها در بخش پیمایشی، پرسشنامه محقق ساخته بوده که نتایج بدست آمده از پرسشنامه های تکمیل شده در قالب طیف لیکرت مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شهروندان بالای 15 سال شهر بوشهر که 384 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. همچنین جهت جمع آوری داده ها و اطلاعات از دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل آماری داده های گردآوری شده از طریق پرسشنامه های تکمیل شده به کمک نرم افزار آماری SPSS  و با استفاده از آزمو ن های آماری (آزمون t و … ) صورت گرفته است. نتایج این پژوهش بیانگر این است که سفرهای تفریحی- فرهنگی بیشترین تقاضا و تولید سفر در سطح بوشهر را شامل می شود. همچنین بر اساس یافته های تحقیق استفاده از اتومبیل شخصی اولویت اول شهروندان برای سفرهای درون شهری می باشد، دسترسی در سفرهای درون شهری با توجه به فاصله ترافیک و هزینه سفر برای ساکنین شهر بوشهر آسان تلقی می شود .
۶۲۰۷.

تاثیر تحولات کالبدی فضایی بر تغییرات اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی نواحی روستایی و گردشگری (مطالعه موردی: بخش کن و دهستان سولقان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 463 - 473

کلید واژه ها: تحولات کالبدی فضایی آینده نگری بخش کن دهستان سولقان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۹۰
تحولات کالبدی – فضایی در دو دهه اخیر در بسیاری از روستاهادر حال گسترش است.این روند در سکونتگاه هایی که جاذبه های طبیعی به ویژه ای از قبیل کوهستان وآبشار و باغات میوه و مخصوصا زیارتگاه دارند با رواج پدیده خانه دوم توسعه یافته است .منافع چشمگیر تبدیل اراضی زراعی و باغ به قطعات مسکونی کشاورزان را از ادامه فعالیت زراعی رویگردان نموده است .یکی از مهمترین حوزه های روستایی تهران که متاثر از این پدیده می باشد.جهت بررسی روند تحولات کاربری اراضی از اطلاعات تصاویر ماهواره ای لندست 5 و 7 در سالهای 1991 تا 2016 در نرم افزار GIS استفاده شده است.روش تحقیق بستگی به هدف و ماهیت بررسی پژوهش وامکانات اجرایی آن دارد بنا براین با توجه به ماهیت موضوع پژوهش حاضر روش تحقیق انجام شده از نوع توصیفی است که وضع موجود تحولات را بررسی می کنیم و نتیجه های بدست آمده راعمل می کنیم کاربردی عملی می باشد که نتیجه آن گرایش روز افزون ساکنین روستا به تغییر کاربری اراضی زراعی وتبدیل آنها به قطعات قابل فروش زمین برای احداث خانه های دوم بود.این فرایند ضمن تغییر بافت اجتماعی –فرهنگی روستایی ناحیه به تغییر چشم انداز روستایی ، تحول بافت ،کالبدی ، تغییر ساختاری –کارکردی روستاها انجامیده است. در نتیجه با توجه به این که آگاهی از الگوهای کاربری اراضی و تغییرات آن در طول زمان پیش-نیازی برای استفاده مطلوب از سرمایه ملی است،از این رو استخراج نقشه های کاربری اراضی به عنوان مهم ترین هدف در مدیریت پایگاه منابع طبیعی می تواند مورد توجه قرار گیرد.
۶۲۰۸.

تحلیل فضایی الگوی فقر شهری با تأکید بر شاخص های اجتماعی و عوامل مؤثر بر سازمان یابی آن، مطالعه موردی: (شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیای اجتماعی شهری سال هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) 107 - 87

کلید واژه ها: فقر شهری شاخص های اجتماعی آمار فضایی شهر اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۰۷
تبیین موضوع: روند شهری شدن در کشور های در حال توسعه با عدم تعادل های فضایی، قطبی شدن مناطق و گروه های اجتماعی و رشد بی قواره شهری مواجه بوده است. به طوری که ناپایداری بوجود آمده از این رشد ناموزون منجر به شکل گیری گستره های فقر در حوزه های شهری شده است. تحلیل فضایی این گستره ها، میزان محرومیت نواحی مختلف را مشخص کرده و الویت اقدامات برای ارتقای سطح زندگی را معلوم می کند. در این راستا هدف پژوهش حاضر بررسی نابرابری های موجود و نشان دادن الگوی فقر در بلوک های شهری اردبیل با تاکید بر شاخص های اجتماعی طی سال های 1385 تا 1395 و همچنین بررسی عوامل موثر بر سازمان یابی این پدیده می باشد روش:  روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و رویکرد حاکم بر آن تحلیل فضایی می باشد. جامعه آماری این تحقیق محدوده قانونی شهر اردبیل  در سال 1385 و 1395 و حجم نمونه نیز تمامی بلوک های آماری سال های مذکور است. برای گردآوری داده های تحقیق از اطلاعات موجود در بلوک های آماری سال 1385 و 1395 شهر اربیل و پرسشگری از نخبگان دانشگاهی و مدیران شهری استفاده شده است. برای نشان دادن وضعیت فقر اجتماعی از تکنیک خودهمبستگی فضایی با استفاده از تحلیل لکه های داغ در نرم افزار Arc GIS استفاده گردیده است. برای تحلیل الگوی پراکنش فقر اجتماعی نیز از از آماره موران و  برای تحلیل داده های بخش دوم پژوهش(شناسایی عوامل تأثیرگذار بر گسترش و سازمان یابی فضایی پهنه های فقر اجتماعی) نیز مدل تحلیل معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS استفاده شده است. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده از بین 5142 بلوک شهری در شهر اردبیل در سال 1385، حدود 53 درصد در وضعیت خیلی محروم و محروم، 26 درصد در وضعیت متوسط و حدود 21 درصد در وضعیت برخوردار و کاملا برخوردار قرار داشتند. در سال 1395 نیز این درصدها به ترتیب 46، 22، 32  در بین 6439 بلوک شهری می باشد و این امر نیز نشان دهنده این می باشد که بلوک های شهری اردبیل از لحاظ شاخص های اجتماعی در سال 1395 نسبت به سال 1385 در وضعیت بهتری قرار دارند. نتایج: با توجه به گسترش پدیده ی فقر شهری در شهر اردبیل  طی دهه های گذشته، توانمندسازی اقشار کم درآمد و فقیر شهر در این شهر بایستی با دیدگاه چندبعدی (و عدم توجه صرف به ابعاد کالبدی) صورت پذیرد. در این راستا، نقش تسهیل گر نظام مدیریتی شهر و تحقق برنامه ریزی پایین به بالا و رویکرد مشارکتی ضروری می باشد.
۶۲۰۹.

بررسی میزان آسیب پذیری شبکه معابر شهر اردبیل در برابر سوانح طبیعی (زلزله) (مطالعه موردی: خیابان امام خمینی شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 141 - 161

کلید واژه ها: آسیب پذیری شبکه معابر زلزله اردبیل AHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۸۲
کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله از اهداف برنامه ریزی شهری است. شبکه معابر شهری یکی از عواملی است که در میزان آسیب پذیری شهر در برابر زلزله تأثیر بسزایی دارد. بررسی آسیب پذیری شبکه معابر شهری و برنامه ریزی جهت کاهش این آسیب ها امری ضروری است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با به کارگیری مدل ارزیابی چند معیاره AHP، با هدف ارزیابی شبکه معابر شهری در برابر زلزله، در خیابان امام خمینی (ره) شهر اردبیل انجام گرفته است. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش عمدتاً میدانی و در طول انجام پژوهش از روش کتابخانه ای نیز استفاده شده است. برای ارزیابی آسیب پذیری خیابان امام خمینی شهر اردبیل از پنج معیار تراکم، ویژگی های ساختمانی، عوامل طبیعی، دسترسی و درجه محصوریت استفاده شد که معیار تراکم شامل دو زیر معیار تراکم ساختمانی و تراکم جمعیتی، معیار ویژگی های ساختمانی شامل شش زیر معیار کیفیت بنا، قدمت بنا، نوع مصالح، تعداد طبقات ساختمان، مساحت همکف ساختمان ها، سازگاری کاربری ها، معیار عوامل طبیعی شامل فاصله از گسل و فاصله از مسیل رود و معیار دسترسی شامل سه زیر معیار عرض معبر، وجود تقاطع و راه های فرعی و دسترسی به مراکز امداد و نجات است. خیابان امام خمینی به نوزده قسمت تقسیم و درنهایت امتیازات هر یک از قسمت ها با توجه به معیارها و زیر معیارها در قالب نرم افزار Expert Choice همپوشانی شد و نقشه نهایی آسیب پذیری خیابان در نرم افزار Arc GIS تولید شد. نتایج نهایی حاکی از آن است که بیش ترین میزان آسیب پذیری در قسمت های مرکزی به چشم می خورد.
۶۲۱۰.

ارزیابی آثار طرح ویژه بهسازی مسکن در تغییر ساختار کالبدی و عملکرد اقتصادی مساکن روستایی (مورد مطالعه: دهستان ئیلاق جنوبی، شهرستان دهگلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۵) 47 - 63

کلید واژه ها: دهستان ئیلاق جنوبی طرح ویژه بهسازی مسکن عملکرد کالبدی و اقتصادی مسکن مسکن روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۳۸۰
مسکن روستایی با معماری ویژه و ساختار کارکردی خاص خود نیازمند بهسازی و مقاوم سازی است. در این راستا، دولت ها با اعمال سیاست های حمایتی نقش بسزایی در ارتقای سطح استانداردهای کمی و کیفی مسکن دارند. اما برخی مداخلات آن ها در حوز توسعه مسکن روستایی ممکن است به تحولاتی منجر شود که جنبه های کالبدی و کارکردی مسکن روستایی را تحت تأثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرهای طرح بهسازی مسکن روستایی بر ابعاد اقتصادی و کالبدی مسکن روستایی انجام گرفته است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و ماهیت آن کاربردی است. شیوه گردآوری داده ها به روش اسنادی و مشاهده میدانی بوده که در مطالعه میدانی از پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل روستاهای دهستان ئیلاق جنوبی است که به طور نمونه سه روستای قادرمرز، باشماق، و بکرآباد ارزیابی شده اند. با استفاده از فرمول اصلاح شده کوکران، 60 واحد مسکونی به عنوان نمونه انتخاب شد و شاخص های اقتصادی و کالبدی مسکن روستایی در قالب 29 گویه ارزیابی شد. برای آزمون فرضیات از روش های آماری T تک نمونه ای، کای اسکوئر، و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. نتایج نشان می دهد نوسازی مسکن موجب افزایش سطح رضایتمندی ساکنان از ابعاد کالبدی مسکن از جمله افزایش استحکام بنا و نوع مصالح مورد استفاده شده است؛ اما از بُعد اقتصادی به دلیل حذف فضاهای معیشتی و کاهش سطح زیربنای واحد مسکونی اقتصاد خانوار تحت تأثیر قرار گرفته و سطح رضایتمندی ساکنان را کاهش داده است.
۶۲۱۱.

ارزیابی قابلیت محصولات آتش سنجنده مادیس در شناسایی آتش سوزی ها در استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۰ 1 - 16

کلید واژه ها: شناسایی آتش صحت سنجی سنجنده مادیس محصول آتش استان گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۸۰
استفاده از سنجش از دور به دلیل پوشش وسیع مکانی و فراهم کردن اطلاعات در زمان های مختلف، در شناسایی مناطق آتش گرفته اهمیت ویژه ای دارد. امروزه از محصولات آتش مادیس به صورت گسترده ای برای این امر استفاده می شود. هدف از این تحقیق ارزیابی قابلیت محصولات آتش سنجنده مادیس MOD14, MOD14A2 (Terra) و MYD14, MYD14A2 (Aqua) و شناسایی مناطق آتش سوزی در استان گلستان است. ابتدا نقشه ی نقطه ای مربوط به تمامی تصاویر تولید شد سپس جهت ارزیابی صحت محصولات آتش، نقشه ی نقطه ای تهیه شده برای محصولات با داده های واقعیت زمینی مقایسه شد. در صورت انطباق موقعیت مکانی هرکدام از آتش های گزارش شده با آتش های شناسایی شده به وسیله ی محصولات، آن موقعیت به عنوان آتش شناسایی شده به صورت صحیح در نظر گرفته شد. جهت ارزیابی دقت تصاویر مادیس از تصاویر لندست به عنوان نقشه ی صحت زمینی استفاده شد. نتایج ارزیابی صحت محصولات نشان داد که شش منطقه ی آتش سوزی شده توسط محصولات آتش فعال سطح  دو روزانه و هشت منطقه توسط محصولات سطح سه هشت روزه شناسایی شدند. نتایج ارزیابی دقت تصاویر ضریب R^2 برابر 0.94 و ضریب RMSE برابر 426.12 هکتار را نشان می دهد. بررسی های صورت گرفته در این تحقیق نشان می دهد به منظور کارایی بهتر الگوریتم متنی کشف آتش، پیشنهاد می شود این الگوریتم برای جنگل های استان گلستان و متناسب با شرایط و ویژگی های منطقه ی آتش سوزی، شدت و مساحت آن توسعه داده شود تا نتایج بهتری را ارائه دهد.
۶۲۱۲.

بررسی تأثیر آموزش های محیط زیستی بر سطح دانش محیط زیستی دانش آموزان مقاطع تحصیلی مختلف در زمینه تالاب ها (مطالعه موردی: تالاب شور، شیرین و میناب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ 131 - 142

کلید واژه ها: آموزش محیط زیستی دانش آموزان تالاب های ساحلی میناب هرمزگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۱۱۲
افزایش جمعیت موجب استفاده ناپایدار بشر از اکوسیستم ها از جمله تالاب ها گردیده و مشکلات زیست محیطی متعددی را به وجود آورده است. تالاب بین المللی شور، شیرین و میناب در استان هرمزگان واقع شده که معیشت جوامع محلی به طور مستقیم بدان وابسته است. این تالاب ساحلی در سال های اخیر دچار آسیب هایی شده که با توجه به اهمیت اکولوژیکی، اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی تالاب، لزوم حفاظت از آن احساس می گردد. به دلیل اینکه بهترین روش جلوگیری از تخریب محیط زیست، آموزش و مشارکت افراد جامعه هست و دانش آموزان یکی از مهم ترین گروه های اجتماعی هر جامعه ا ی می باشند، دانش آموزان به عنوان گروه هدف انتخاب شدند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش های محیط زیستی بر سطح دانش محیط زیستی دانش آموزان مقاطع تحصیلی مختلف در زمینه تالاب ها بوده است. این مطالعه در مدارس روستای تیاب از روستاهای حاشیه تالاب صورت گرفت و از میان مدارس دخترانه این روستا که درمجموع 313 نفر دانش آموز داشتند، 72 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه گیری، از نوع هدفمند و روش تحقیق نیز پیمایشی- مقطعی می باشد. گردآوری اطلاعات به وسیله پرسشنامه صورت پذیرفت که روایی محتوایی آن توسط متخصصان این حوزه تأیید گردیده بود. پایایی پرسشنامه نیز با نرم افزار SPSS22 سنجیده شد و ضریب آلفای کرونباخ 8/0 به دست آمد. جهت تحلیل داده های پژوهش از آزمون های آماری مناسب استفاده گردید. نتایج نشان می دهند که آموزش های ارائه شده در هر سه مقطع تأثیر مثبت داشته و موجب ارتقاء سطح دانش زیست محیطی دانش آموزان شده است؛ بنابراین می توان با آموزش محیط زیست به در جهت حفظ اکوسیستم های تالابی کشور گامی مثبت برداشت.
۶۲۱۳.

ارزیابی روش های هموارسازی برای بازسازی سری زمانیNDVI و برآورد فنولوژی از داده های ماهواره لندست8(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال نوزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷۱ 109 - 127

کلید واژه ها: آغاز فصل(SOS) پایان فصل(EOS) روش های هموارسازیNDVI نرم افزار TIMESAT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۲۹
سری های زمانی شاخص های گیاهی سنجش از دورامکان بازیابی فنولوژی گیاهان را در سطح زمین فراهم کرده است، اما این سری زمانی توسط ابرها و رطوبت و هواویزها تحت تأثیر قرارمی گیرند و باعث ایجاد نوفه در سیگنال های دریافتی سنسورهای ماهواره ای می شوند. برای بر طرف کردن این مشکل، چندین تابع هموارسازی داده ها برای حذف نوفه استفاده می شود که به دلیل اختلاف نظر در مورد عملکرد آنها، مقایسه بین آن ها لازم است. پارامترهای فنولوژیکی مشتق شده از ماهواره به طور خاص اطلاعاتی در مورد فنولوژی یک گیاه، گونه ها یا فازهای آن (به عنوان مثال، باز شدن جوانه، ظهور برگ، باز شدن برگ و گلدهی) ارائه نمی دهند. شاخص های گیاهی سنجش از دور معمولاً قادر به تخمین چند پارامتر فنولوژیکی مانند شروع فصل SOS، پایان فصل EOS هستند. هدف این پژوهش، ارزیابی سه روش هموارسازی سری های زمانی، با استفاده از معیارهای آماری، داده های درجا و پارامترهای فنولوژی استخراج شده از شاخص تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی NDVI حاصل از تصاویر ماهواره لندست 8، از مزرعه کلزا واقع در منطقه فرخ شهر استان چهارمحال و بختیاری، است. روش های هموارسازی توسط بسته نرم افزاری TIMESAT استفاده شد که شامل روش های ساویتزکی- گولی S-G، تابع نامتقارن گاوسی AG و تابع لجستیکی دوگانه DL است. نتایج نشان داد که در صورت استفاده ی بهینه از پارامترهای هموارسازی، روش هموارسازی S-G در بازسازی سری های زمانی از دقت بیشتری 0/98=r نسبت به سایر روش ها برخوردار است. همچنین، نتایج نشان داد که معیار آماری ضریب همبستگی پیرسون در مقایسه با مجذور میانگین مربعات خطا شاخص قوی تر برای بازسازی سری های زمانی است. در برآورد پارامترهای فنولوژی نیز، تابع هموارساز DL با اختلاف برآورد یک روز برای آغاز فصل SOS و 9 روز برای پایان فصل EOS کمترین میزان خطا را با داده های فنولوژی مشاهداتی داشت.
۶۲۱۴.

تبیین الگوی شایسته مشارکت عمومی-خصوصی مسکن قابل استطاعت در کشورهای درحال توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷۶ 1 - 14

کلید واژه ها: مشارکت عمومی - خصوصی معیارهای ضروری موفقیت مسکن قابل استطاعت کشورهای درحال توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۴۹۵
امروزه مشارکت عمومی و خصوصی(PPP) به عنوان یک روش تهیه جایگزین برای ارائه خدمات عمومی شکل گرفته و نقش آن در تحقق مسکن قابل استطاعت در کشورهای درحال توسعه با رویکردی جامع ضرورتی است که کم تر به آن پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نظر روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. درگام نخست به منظور مفهوم پردازی مشارکت های عمومی-خصوصی و شناسایی عوامل موفقیت (SFS) از روش تحلیل محتوا استفاده گردید. سپس در یک فرایند پیمایشی در قالب پرسشنامه از متخصصان کشورهای مختلف در این حوزه درخواست گردید تا هریک از عوامل موفقیت شناسایی شده را با توجه به سطح ضرورت یا درجه اهمیت رتبه بندی نمایند. داده های جمع آوری شده از طریق اسناد و پاسخ دهندگان مربوطه به ترتیب با NVivo و بسته آماری برای علوم اجتماعی (SPSS) تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها نشان داد که از بین 24 معیار اولیه، 16 معیار کفایت لازم را برای قرارگیری در لیست شاخص های ضروری موفقیت بدست آوردند."چارچوب قانونی مطلوب و کارآمد"،"اراده سیاسی و تعهد به PPP مسکن قابل استطاعت" و "تخصیص و تقسیم منصفانه ریسک" سه معیاری هستند که بالاترین درجه ضرورت را مطابق نظر متخصصان کشورهای مختلف به خود اختصاص داده اند. همچنین یافته های حاصل از تحلیل عاملی روشن نمود که چهار عامل "بعد سیاسی، قانونی-نهادی"، بعد اقتصادی"، "قرارداد معقول" و"مشوق ها و محرک ها" به ترتیب با تبیین 299/30، 319/17، 694/11و 650/9 درصد از واریانس تأثیرگذارترین عوامل در تحقق الگوی شایسته مشارکت های عمومی-خصوصی مسکن قابل استطاعت هستند.
۶۲۱۵.

تحلیل هوشمندی مقصدهای گردشگری شهری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 17 - 36

کلید واژه ها: گردشگری هوشمندی مقصدهای گردشگری شهری ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۲۲۳
در عصر حاضر که فناوری مشخصه بارز آن است، خدمات به شکلی یکپارچه در دسترس استفاده کنندگان قرار گرفته است و فناوری به بنیانی برای شکل گیری یا تغییر شکل مقصدهای گردشگری تبدیل شده است. این توسعه سریع فناوری در گردشگری و علاقه در حال رشد به هوشمندسازی شهرها، توجه مدیران و سیاستگذاران مقصدها را به فرصت هایی که از کاربرد راهبرد هوشمندی ایجاد می شود، جلب کرده است. بنابراین، هدف این تحقیق تعیین ابعاد یا مولفه های هوشمندی مقصدهای گردشگری شهری، و شاخص های سنجش آنها به گونه ای است که بر اساس آن بتوان به سنجش هوشمندی مقصدهای گردشگری پرداخت. بر این اساس، گام های سه گانه پژوهشی تعیین شده اند. در گام اول به احصای مولفه های هوشمندی و شاخص های سنجش آنها و اعتبارسنجی آنها با استفاده از نظر خبرگان پرداخته شده است. در گام دوم تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه آنلاین و نظرسنجی از 320 خبره گردشگری در سطح 12 مقصد گردشگری منتخب، علاوه بر سنجش میزان هوشمندی، میزان تاثیرگذاری هریک از مولفه های هوشمندی تعیین شده است. در گام سوم تحقیق، با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون توکی، تفاوت بین میزان هوشمندی مقصدهای گردشگری شهری منتخب در کل و به تفکیک مولفه ها تحلیل شده است. بر اساس نتایج تحقیق شش مولفه و پنجاه و هفت شاخص برای سنجش هوشمندی تعیین شدند. همچنین مشخص شد که تفاوت معناداری بین هوشمندی مقصدهای گردشگری شهری وجود دارد و بر آن اساس، قم دارای بیشترین و ساری دارای کمترین میزان هوشمندی است.
۶۲۱۶.

تحلیل فضایی زیرساخت های گردشگری در استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 221 - 240

کلید واژه ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی تحلیل فضایی زیرساخت های گردشگری استان گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۱۷
از مهمترین عناصر نظام گردشگری وجود جاذبه های و همچنین خدمات و زیرساخت های موجود در مقصدهای گردشگری است که جهت برآوردن نیازها و خواسته های مورد انتظار گردشگران و افزایش رضایت آنها ارائه می شود. آنچه در کنار ضرورت وجود داشتن این زیرساخت ها اهمیت دارد، توزیع فضایی و نحوه مکانیابی آنهاست که نیازمند مطالعه و دقت است. از این رو پژوهش حاضر به بررسی وضعیت توزیع فضایی زیرساخت های گردشگری استان گیلان پرداخته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای تحلیل یافته ها از روش میانگین نزدیکترین همسایه، تحلیل خوشه ای فضایی چندفاصله ای، میانگین مرکزی و بیضی انحراف معیار استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که براساس میانگین نزدیکترین همسایه، الگوی پراکنش رستوران ها، مجتمع های گردشگری، هتلها، هتل آپارتمان ها، اقامتگاه های بومگردی، مهمانپذیرها و کل زیرساخت های گردشگری استان گیلان بصورت خوشه ای بوده است. همچنین براساس تحلیل خوشه ای فضایی چند فاصله ای پراکنش زیرساخت های گردشگری استان گیلان در مجموع دارای پراکنش خوشه ای هستند. همچنین توزیع بسیاری از زیرساخت ها در جهت شمال غربی- جنوب شرقی می باشد. در مجموع نیاز به توسعه موزون تر زیرساخت های گردشگری استان گیلان کاملا محسوس است که رسیدن به این امر مستلزم برنامه ریزی بلندمدت و همچنین تبدیل منابع گردشگری استان به جاذبه می باشد.
۶۲۱۷.

بررسی سری زمانی خشکسالی کشاورزی شهرستان داراب با استفاده از سنجش ازدور و سامانه گوگل ارث انجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 175 - 192

کلید واژه ها: سری زمانی خشکسالی شاخص SPI شهرستان داراب گوگل ارث انجین شاخص TCI

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۹۶
مخاطره خشکسالی ازجمله ویژگی های طبیعی کره زمین محسوب می شود که امکان رخداد آن در تمام مناطق آب و هوایی وجود دارد؛ به طوری که در پاره ای موارد خسارات جبران ناپذیری را ایجاد می کند. با توجه به اهمیت خشکسالی، این پژوهش با هدف تحلیل سری زمانی خشکسالی کشاورزی شهرستان داراب طی یک دوره 20 ساله (1399 – 1379) با استفاده از سنجش ازدور و تصاویر ماهواره ای در محیط سامانه گوگل ارث انجین انجام شد. تصاویر ماهواره ای شامل 460 تصویر از محصولات دمای سطح زمین (LST) و پوشش گیاهی (NDVI) سنجنده مودیس ماهواره تررا می باشند که از آن ها جهت محاسبه شاخص وضعیت دمایی (TCI) و شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) استفاده شد. همچنین با استفاده از داده های بارش ثبت شده ایستگاه سینوپتیک داراب، شاخص SPI به وسیله نرم افزار MATLAB در بازه های زمانی مختلف محاسبه شد. نتایج به دست آمده حاکی از این است که مطابق با طبقه خشکی بسیار شدید و بر اساس شاخص TCI سال 1379 با مساحت 46/225 کیلومترمربع وسعت و همچنین نیز بر اساس شاخص VCI سال 1392 با مساحت 80/280 کیلومترمربع وسعت، بیشترین مساحت خشکی را در شهرستان داراب داشته اند. درنتیجه مقایسه بین مقدار عددی شاخص SPI برای هر یک از سال های دوره موردبررسی با میزان مساحت های فاقد خشکسالی حاصل از دو شاخص TCI و VCI به دست آمده از تصاویر ماهواره ای، بیشترین مقدار ضریب همبستگی به میزان 76/0 بین SPI دوازده ماهه و شاخص VCI مشاهده شد که این مطلب نمایانگر شاخص ماهواره ای VCI به عنوان شاخص بهینه نشان دهنده وضعیت خشکسالی در شهرستان داراب است.
۶۲۱۸.

بررسی و تحلیل عملکرد فیلترهای مختلف استخراج عوارض غیرزمینی بر ابرنقاط متراکم حاصل از تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بالا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۰ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲۰ 7 - 26

کلید واژه ها: تصاویر حد تفکیک بالا مدل رقومی سطح فیلترینگ لایدار ابر نقاط متراکم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۹۸
فیلترینگ مدل های رقومی سطح (DSM) برای برنامه های کاربردی مانند برنامه ریزی محیطی، به روزرسانی نقشه یا تشخیص ساختمان موردتوجه است . فیلتراسیون زمین، حذف نقاط متعلق به اشیاء بالاتر از سطح زمین به منظور بازیابی نقاط زمینی است که برای تولید مدل رقومی ارتفاع (DSM) استفاده می شود. ابرهای نقطه ای لایدار موفقیت های بسیاری در ارائه ی عوارض داشته اند اما از آنجا که اخذ داده های لایدار هنوز یک فرآیند پرهزینه است، استفاده از ابرهای نقطه تولیدشده از فرآیند فتوگرامتری برای تولید DEM یک راه حل مناسب است. بااین حال، بیشتر الگوریتم های فیلترینگ برای داده های لایدار طراحی شده و به تنظیم تعدادی از پارامترهای پیچیده برای دستیابی به دقت بالا نیاز خواهند داشت. درعین حال زمان پردازش، میزان تأثیرگذاری درصحنه های مختلف و میزان اتوماسیون این روش ها نیز حائز اهمیت است. پیچیدگی های صحنه و توپوگرافی، برای نمونه در مناطق شهری فرآیند فیلتراسیون زمین را با چالش بیشتری مواجه می کند. برای کسب نتایج بهینه کاربران باید پارامترهای مختلف را تا زمانی که نتیجه مطلوب فیلترینگ را پیدا کنند امتحان نمایند، که فرآیندی وقت گیر و پرهزینه است. به علت عدم وجود بررسی جامع از میزان کارایی، اتوماسیون و پیچیدگی های محاسباتی روش های فیلترینگ مختلف بر روی ابر نقاط حاصل از فتوگرامتری، در این پژوهش الگوریتم های مختلف مطرح و پرتکرار در این زمینه ی مطالعاتی با یکدیگر مقایسه شدند. درعین حال، روش های موردمطالعه از منظر کیفیت فیلترینگ کلاس ها، زمان پردازش ها (مدت زمان اجرایی)، پیچیدگی های صحنه و تعداد پارامترهای الگوریتم (بیانگر میزان دخالت کاربر در پردازش داده ها برای میزان اتوماسیون) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحلیل می تواند در راستای شناخت بهتر عملکرد اجرایی روش های فیلترینگ بر روی ابر نقاط حاصله از تصاویر باقدرت تفکیک بالا (DSM های حاصله از تصاویر هوایی و پهپاد) مثمرثمر باشد و به عنوان یک راهنما در جهت کمک به محققان برای تصمیم گیری در انتخاب الگوریتم مورداستفاده با توجه به پارامترهای زمان، سخت افزار، منطقه و میزان دقت خروجی مفید باشد.
۶۲۱۹.

بازیابی پارامتر های شاخص سطح برگ، مقدار کلروفیل و سطح پوشیده شده با پوشش گیاهی با استفاده از رویکرد آماری-تجربی از تصاویر ابرطیفی ماهواره کریس-پروبا در منطقه باراکس اسپانیا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۳) ۱-۲۷

کلید واژه ها: بازیابی پارامتر کریس - پروبا رویکرد آماری - تجربی سنجش از دور باراکس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۲۰۳
بازیابی پارامتر های بیوفیزیکی و بیوشیمیایی پوشش گیاهی که در طیف گسترده ای از برنامه ها مانند مطالعات اقلیمی، نرخ فتوسنتز، وضعیت تغذیه ای گیاهان و چرخه های ژئوشیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند، از اهمیت بالایی برخوردار است. آگاهی از این پارامتر ها دید مناسبی درباره سلامت گیاهان، وضعیت رشد آن ها و کیفیت پوشش گیاهی فراهم می آورد و امکان بررسی طولانی مدت پویایی پوشش گیاهی را میسر می سازد. به طورکلی، رویکرد های بازیابی پارامتر در دو گروه کلی رویکرد های آماری تجربی و رویکرد های مبتنی بر مدل های فیزیکی قرار می گیرند. در این مطالعه بازیابی پارامتر های شاخص سطح برگ (LAI)، مقدار کلروفیل و سطح پوشیده شده با پوشش گیاهی (FVC) با استفاده از رویکرد آماری تجربی از تصاویر ماهواره ای کریس پروبا در منطقه باراکس اسپانیا ارائه شده است. در این رویکرد برای بازیابی پارامترهای پوشش گیاهی، نیازمند داده های میدانی جمع آوری شده و یک تصویر ماهواره ای از منطقه مورد مطالعه بوده تا با فراهم کردن این داده ها و برقراری ارتباط بین آن ها، مدل کالیبره شده و با استفاده از روش های رگرسیون خطی و غیرخطی نسبت به بازیابی پارامتر های پوشش گیاهی اقدام کرد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان دادند که در بازیابی شاخص سطح برگ، مقدار کلروفیل و سطح پوشیده شده با پوشش گیاهی به ترتیب مدل های Exponential GPR (RMSE= 0.78, R2=0.77, MAE=0.49)، Rational Quadratic GPR (RMSE= 4.55, R2=0.36, MAE=3.61) و Squared Exponential GPR (RMSE=0.11, R2=0.71, MAE=0.09) بهترین برآورد و برازش با داده های میدانی را ارائه دادند. تجزیه و تحلیل نقشه های بازیابی شده شاخص های LAI، مقدار کلروفیل و FVC نشان دادند که مدل های فرایند گاوسی که از روش های رگرسیون غیرخطی هستند، در مقایسه با روش های رگرسیون خطی و روش های ماشین بردار پشتیبان، در بازیابی پارامتر های مذکور عملکرد بهتری داشته اند. نقشه های بازیابی شده نشان می دهند که مدل های مختلف گاوسی نه تنها در بازیابی شکل اراضی کشاورزی موفق عمل کرده، بلکه تغییرات شاخص های LAI، مقدار کلروفیل و FVC داخل اراضی کشاورزی را نیز با دقت مطلوبی بازیابی کرده اند.
۶۲۲۰.

کاربرد مدل رگرسیون چندجمله ای برای برآورد بزرگی و زمان وقوع پس لرزه اصلی زلزله های بزرگ با استفاده از الگوی طبقه بندی پس لرزه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۰ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۱۷ 111 - 131

کلید واژه ها: پس لرزه اصلی بزرگی زلزله زمان وقوع رگرسیون چندجمله ای زلزله بزرگ الگوی طبقه بندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۱۶۸
تحلیل زمانی و مکانی پس لرزه های یک زمین لرزه ، در کانون توجه پژوهشگران علم زلزله شناسی قرار دارد. این موضوع به دلایلمختلف، از جمله ضرورت برآورد بزرگی و زمان وقوع پس لرزه اصلی در بازه زمانی معین پس از وقوع یک زلزله بزرگ در مدیریت بحران اهمیت دارد. از اهداف این پژوهش، شناسایی ارتباط بین بزرگی و زمان وقوع پس لرزه اصلی با الگوی رویداد پس لرزه ها در چند ساعت اولیه پس از وقوع یک زلزله بزرگ است. بدین منظور، یک مدل رگرسیون چند جمله ای با 15 پارامتر مختلف که در برگیرنده اطلاعات مربوط به زلزله اصلی و اطلاعات برداشت شده از اولین پس لرزه های رویداده پس از وقوع زلزله اصلی می باشد،پیشنهاد گردید. این 15 پارامتر بر اساس بررسی ضرایب همبستگی پارامترهای مختلف با بزرگی و زمان وقوع پس لرزه اصلی انتخاب شده اند. ضرایب مدل پیشنهادی با استفاده از 32 رویداد بزرگ ثبت شده مربوط به زلزله های اصلی با بزرگی بیش از 5.6 در 13 سال منتهی به سال 2020 در محدوده کشور ایران و به کمک روش کمترین خطای مربعات برآورد شد. همزمان، آزمون فاکتور واریانس ثانویه برای پذیرش ضرایب و بررسی پایداری مدل به روش شبیه سازی خطای عمدی بر روی ضرایب و آزمون باقیمانده های خطا انجام شده است. برای یافتن بهترین مدل، با طبقه بندی داده ها در دو بازه مختلف، 60 حالت در نظر گرفته شده است. بازه اول بررسی پس لرزه ها در دوره های های زمانی 1، 2، 3، 6، 9، 12، 15، 18، 21 و 24 ساعتو بازه دوم انتخاب بزرگ ترین پس لرزه در دوره 2، 4، 8، 12، 16 و 20 روز، بعد از زلزله اصلیاست. در نتیجه با تحلیل خطای مدل ها در برآورد دو پارامتر بزرگی و زمان وقوع پس لرزه اصلی، سه مدل برای پیش بینی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت پیشنهاد گردید. این مدل ها می توانند، بزرگی و زمان وقوع بزرگ ترین پس لرزه در بازه های 2 روزه، 8 روزه و 20 روزه را با دقت قابل قبول (برای هر سه مدل، دقت متوسط 0.18 در بزرگی به مقیاس ناتلی و دقت متوسط 18.1 ساعت در زمان وقوع) برآورد کنند. دقت مدل های پیشنهادی با استفاده از 9 زلزله رویداده در کشورهای ایران و ترکیه، که از آن ها در تولید مدل استفاده نشده است اما در چشمه های زمین لرزه ای با ساختار مشابه قرار دارند، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که مدل بزرگی وقوع پس لرزه اصلی قادر است با خطای نسبی کمتر از 4.5 درصد، بزرگای قوی ترین پس لرزه رویداده در دوره های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت را پیش بینی کند. درحالی که مدل زمان وقوع پس لرزه با خطای نسبی متوسط 7.2 درصد، از دقت پایین تری برخوردار است. 

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان