درخت حوزه‌های تخصصی

رشد و توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات و بررسی زمینه های اجتماعی و بنیان های فرهنگی آن به طورکلی و بررسی تحلیل موانع ساختاری آن به طور خاص و ارایه راهکارهایی برای بهبود شرایط برنامه ریزی آینده در ایران، موضوع این مقاله را تشکیل می دهد. جامعه اطلاعاتی مبتنی بر فعالیت های متنوعی است که به نحو مستقیم با تولید و گردش اطلاعات مرتبط می شود. دانیل بل مارتین و صاحب نظران دیگر تعاریفی گوناگون از جامعه اطلاعاتی ارایه کرده اند که در این مقاله ذکر گردیده است. در بخش نخست به اجمال پویه شناسی تحول فناوری اطلاعات و دیدگاههای بنیادی جامعه اطلاعاتی توضیح داده شده است. و سابقه موضوع و محورهای اصلی توسعه و کاربرد فناوری ارتباطات و اطلاعات در دنیا مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخش دوم مسایل فناوری در جهان سوم و شکاف دیجیتالی میان جنوب و شمال و شاخص های مهم رشد و توسعه جامعه اطلاعاتی بیان گردیده است. در بخش سوم، ضمن بیان سابقه مطرح شدن مفهوم جامعه اطلاعاتی در ایران به موانع و مشکلات فراروی آن در حوزه فناوری اطلاعات اشاره شده است در این بخش دیوانسالاری و عدم مدیریت واحد به عنوان موانع اصلی در گسترش فناوری ارتباطات و اطلاعات لحاظ و مورد بحث واقع شده است در بخش پایانی، ضمن جمع بندی و مروری اجمالی بر موضوع، راهبردها و راهکاریی برای عبور از موانع موجود و به کارگیری روش های علمی و رویه های کارشناسی در رشد فناوری ارتباطات و اطلاعات برای ایران معرفی و توصیه شده است.

ایجاد سازمان های کارا در ارایه ی خدمات و پاسخ گویی به مطالبات شهروندان به گونه ای سریع، آسان و مناسب طی چند سال اخیر در اغلب کشورهای جهان مورد توجه کارگزاران بخش عمومی قرار گرفته است. درک اهمیت، کاربرد و نقشی که فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند در بهبود نظام پاسخ گویی بخش عمومی ایفا نماید، سیاست گذاران جوامع مختلف را برآن داشته است، تا با در دستور کار قرار دادن، وضع خط مشی های مرتبط با آن و بسترهای نهادی و اجرایی، این فناوری را در بخش دولتی کاربردی نمایند. این مقاله نیز یکی از مسایل اساسی و چالش برانگیز کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات را در ایجاد نظام پاسخ گویی بخش دولتی را در قالب موضوع پژوهشی گفته شده، مطرح نموده و مورد تجزیه تحلیل قرار داده است. مهم ترین هدف مقاله شناسایی موانع اجتماعی، زیرساختاری، فاصله دیجیتالی، قانونی، امنیت اطلاعات، و مدیریت تغییر به عنوان مهم ترین موانع به کارگیری کارآمد فناوری اطلاعات و ارتباطات است، تا به این ترتیب بستر لازم در جهت بهبود نظام پاسخ گویی به ذی نفعان فراهم شود. در این راستا پژوهشگران ضمن مرور کامل مبانی نظری پژوهش و نیز انجام مصاحبه ها ی اکتشافی با خبرگان امر، با استفاده از روش توصیفی-پیمایشی به شناسایی مؤلفه ها و متغیرهای اصلی پژوهش پرداخته و با انتخاب اعضای نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی، فرضیه های پژوهش را در شرکت های دولتی صنایع معدنی ایران مورد سنجش قرار داده اند. بر اساس یافته های پژوهش، مؤلفه های موانع اجتماعی، زیرساختاری، فاصله ی دیجیتالی و قانونی، بیشترین مانع، و موانع امنیت اطلاعات و مدیریت تغییر، به عنوان کمترین مانع در به کارگیری کارآمد فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهت بهبود نظام پاسخ گویی شرکت های دولتی صنایع معدنی ایران ایجاد کرده اند.

مدیریت خطر به عنوان فرایندی مستمر و پیش بینیکننده، امری حیاتی در هر نوع فعالیت تجاری و صنعتی محسوب میشود. شناسایی خطرهای بالقوه و اقدام صحیح قبل از بُروز مسایل، حرکت سازمان را در رسیدن به اهداف مدنظر سرعت بخشیده و آثار نامطلوب را درطول حیات پروژه کاهش میدهد. این فرایند میتواند با کنترل تهدیدها نقش عمده ای در مدیریت راهبرد هر سازمان ایفا کند. امروزه در بسیاری از سازمان ها بعد از منابع انسانی، زیرساخت های اطلاعاتی مهم ترین سرمایهی راهبردی به حساب میآید، زیرا توانسته با فراهم آوردن اطلاعات معتبر سبب موفقیت های کاری شود. در این تحقیق ضمن بررسی اهمیت فرایند مدیریت خطر، فناوری اطلاعات به عنوان یکی از عوامل تسهیلکننده در شناسایی، ارزیابی و کنترل خطر پروژه ها معرفی میشود. روش بهکارگرفته شده در این تحقیق، روش پیمایشی و به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شده است. پرسش نامه در شرکت های فعال در پروژه های نفتی میان متخصصان مدیریت خطر توزیع و پس از جمع آوری داده ها برای انجام آزمون فرضیه از آزمون دو جمله ای (نسبت) با جامعهی آماری 300 و حجم نمونهی 64 استفاده شده است. برای بررسی اثرگذاری فناوری اطلاعات بر فرایند مدیریت خطر، شاخص های زمان، هزینه و کیفیت تعریف شده است. تحلیل آماری داده های جمع آوری شده نشان میدهد که اثرگذاری فناوری اطلاعات بر شاخص زمان بیش از دیگر شاخص های هزینه و کیفیت است.

"مقدمه: سازمان ها برای به روز کردن اطلاعات منابع انسانی خود، اقدام به برگزاری دوره های آموزشی ضمن خدمت نموده اند که دوره های آموزشی ICDL (مدرک بین المللی کاربری کامپیوتر) یکی از مهم ترین این آموزش ها است. بنابراین تحقیق حاضر با هدف ارزیابی برخی از ابعاد دوره های آموزش ضمن خدمت ICDL از دیدگاه کارکنان و سرپرستان دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام گردید. روش بررسی: در مطالعه تحلیلی حاضر، جامعه آماری شامل کلیه کارکنان رسمی و پیمانی و سرپرستان شاغل در واحدهای مختلف دانشگاه علوم پزشکی تبریز (4345) نفر بود که از این تعداد 4220 نفر کارکنان و 125 نفر سرپرست بودند. در این تحقیق تعداد 351 نفر به عنوان نمونه آماری کارکنان و 94 نفر نمونه آماری سرپرستان با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار اندازه گیری این پژوهش دو پرسش نامه محقق ساخته بود که جهت تعیین اعتبار علمی ابزار از روش اعتبار محتوا و برای تعیین اعتماد علمی سؤالات پرسش نامه از روش آلفای Cronbach''s alfa استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های توصیفی و آمار استنباطی Mann–Whitney U، T-Test وKruskal Wallis بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که سرپرستان بیش از کارکنان به نقش و اهمیت دوره ها عقیده داشتند (05/0P < ). بین دیدگاه دو گروه در مورد نقش دوره ها در افزایش دانش، مهارت و عملکرد شغلی کارکنان و هماهنگی دوره های ICDL با نیازهای شغلی کارکنان تفاوت معنی داری وجود نداشت (05/0P < ). کارکنان بیشتر از سرپرستان به تاثیر عوامل مادی در ارتقای انگیزه کارکنان معتقد بودند (05/0P < ). همچنین گروه کارکنان میزان مهارت، دانش و تسلط مدرسان دوره ها را در ارایه مطالب درسی در حد بالا ارزیابی کردند. بین میزان مفید بودن دوره های ICDL در رسته های شغلی مختلف دانشگاه، اختلاف معنی داری وجود داشت (05/0P < ) (دوره های فوق در رسته شغلی اداری مالی مفیدتر بودند). نتیجه گیری: کارکنان دانشگاه باید از نقش و اهمیت دوره های ICDL بیشتر آگاه شوند، عوامل مادی را نیز باید در افزایش انگیزه شرکت آن ها در کلاس ها در نظر گیرند و با کاربردی نمودن دوره های ICDL می توان از سرمایه گذاری انجام شده، حداکثر استفاده را به عمل آورد. "

در این تحقیق تأثیر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بر عملکرد صادراتی شرکتهای ایرانی مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور از یک نمونه آماری متشکل از 142 شرکت صادراتی شهر تهران استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در شرکتهای صادراتی شهر تهران فناوری اطلاعات و ارتباطات بر عملکرد صادراتی تاثیر معنا داری دارد. اما این تاثیر بسته به نوع استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات متفاوت است. استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای جستجوی اطلاعات فقط بر بعد عملکرد در بازارهای بین المللی تأثیر گذار است ولی بر بعد دانش بازار جدید تأثیر گذار نمی باشد. همچنین استفاده ازفناوری اطلاعات و ارتباطات برای فعالیتهای فروش بر هیچ یک از دو بعد عملکرد صادراتی تأثیر گذار نیست و در نهایت بین استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه ارتباطات و هر دو بعد عملکرد صادراتی یعنی عملکرد در بازارهای بین المللی و دانش بازار جدید ارتباط معناداری وجود دارد. نتایج تحقیق بیانگر این مقوله است که از فناوری اطلاعات و ارتباطات در مرحله نخست به عنوان تسهیل کننده ارتباطات با مشتریان و پس از ایجاد تماس های چهره به چهره از آن به عنوان ابزاری با قابلیت بالا جهت پشتیبانی تعاملات طرفین مورد بهره برداری قرار گیرد.

" مقدمه: کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌ر‌سانی پزشکی در حکم سازمان‌های خدماتی، به جهت ارتقای بیشتر کیفیت خدمات خود، پاسخگویی هر چه بیشتر به مراجعان و به منظور بهبود عملکرد سازمان مادر، نیازمند روش‌های استانداردی برای سنجش و ارزیابی خدماتشان می‌باشند تا بر مبنای آن بتوانند نیازهای کاربران خود را که منتهی به عملکرد بهتر خدمات سازمان می‌شود، به طور مطلوب برآورده سازند. هدف از این تحقیق، سنجش سطح کیفیت مدیریت فن‌آوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی جندی‌ شاپور به عنوان موردی از کتابخانه‌های علوم پزشکی در کشورمان بود. روش بررسی: مدل تعالی سازمانی EFQM (European Foundation for Quality Management) یکی از ابزارهای استاندارد ارزیابی کیفیت عملکرد است. در این پژوهش پیمایشی، جامعه‌ی پژوهشی آن را کلیه مدیران و دست اندرکاران فن‌آوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز که 30 نفر بودند، تشکیل ‌دادند. پیش از اجرای پرسش‌نامه، یک کارگاه نیز به منظور آموزش نحوه‌ی پاسخ‌دهی به پرسش‌نامه برای هر یک از این گروه‌ها برگزار شد. به منظور سنجش پایایی پرسش‌نامه‌ی پژوهش از ضریب Cronbach’s alpha استفاده شد. مقدار آلفا عدد 9797/0 به دست آمد که نشان‌دهنده‌ی پایایی بسیار قوی است. از آمار توصیفی مانند فراوانی، درصد و میانگین، برای توصیف و به تصویر کشیدن وضعیت موجود استفاده شد، از آزمون t مستقل برای بررسی (معنی‌‌دار بودن) اختلاف بین معیارهای الگوی تعالی سازمانی در کتابخانه‌های دانشگاه مورد بررسی استفاده گردید. یافته‌ها: بررسی به عمل آمده روشن ساخت که از مدل EFQM می‌توان برای بررسی کیفیت عملکرد درکتابخانه‌های علوم پزشکی استفاده کرد؛ ضمن این که کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با کسب 4208/441 امتیاز از 1000 امتیاز، که 0304/203 امتیاز آن از 500 نمره‌ی شاخص‌های توانمند‌سازها و 3904/238 امتیاز آن از 500 نمره‌ی‌ شاخص‌های نتایج می‌باشد، از سطحی متوسط برخوردار هستند. نتیجه‌گیری: مدیریت کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و مسؤولان رده بالای تصمیم گیرنده در این دانشگاه بایستی به موارد مدیریت کیفیت فن‌آوری اطلاعات، وضعیت کارکنان و رضایت مشتریان توجه بیشتری کنند و در تقویت آن‌ها بکوشند. "

شناخت قابلیت هاى فناورى اطلاعات وآگاهى از نیازها و علایق استفاده کننده نهایى بسیار ضرورى ست. به کارگیری نادرست فناورى نوین جهت انتقال دانش تخصصى، منجربه نارسایى فناورى و ائتلاف هزینه خواهد شد. هدف این مقاله بررسى میزان استفاده ى بهینه از این فناورى از دیدگاه استفاده کنندگان نهایى آن بود. روش بررسی: این پژوهش به روش پیمایشی؛وابزار گردآورى اطلاعات پرسشنامه ى محقق ساخته مى باشد. جامعه ی پژوهش 816 دستیار دانشگاه علوم پزشکى ایران اند که با نمونه گیرى 212 نفر انتخاب شدند. براى تجزیه و تحلیل داده ها از استفاده شد. SPSS نرم افزار ،Athens ، 47 درصد) فناورى ) ،PDA یافته ها: دستیاران استفاده از پست الکترونیک ( 48.6 درصد)، دستیاران دیجیتال مثل 35.8 درصد)، وبلاگ ( 35.2 درصد)، سرویس پیام ) ،Alert 38.5 درصد) فناورى آگاهى رسانى ) ،RSS 44.7 درصد)، فناورى ) 32.9 درصد) و گفت وگوى الکترونیک ( 31.2 درصد) را ) ،Pod cast کوتاه ( 33 درصد)، استفاده از فایل هاى صوتى الکترونیکی به میزان زیاد و بسیار زیاد به ترتیب مصادیق کاربرد بهینه فناورى اطلاعات تشخیص داده اند. نتیجه گیری: دسترسى آسان و بدون محدودیت هاى زمانى و مکانى به اطلاعات مورد نیاز، میزان تنوع و روزآمد بودن منابع، وجود نیروهاى متخصص در طبقه بندى و انتقال اطلاعات تخصصى، مستند بودن و قابلیت ردیابى اطلاعات نقش تعیین کننده در انتخاب نوع فرایند دارند.

امروزه برای اینکه یک سازمان در محیط رقابتی کسب و کار باقی بماند، باید نرخ یادگیریش برابر یا بیشتر از نرخ تغییرات محیطی باشد. این پیش­نیاز به تصوّر سازمان یادگیرنده انجامیده است. در این میان بررسی ارتباط بین ابعاد سازمان یادگیرنده و دیگر عناصر سازمانی، این امکان را فراهم می­سازد تا بتوان برای بهبود یادگیری و سرانجام تبدیل شدن به یک سازمان یادگیرنده، از ساز و کارهای مناسب بهره گرفت. تحقیق حاضر که از نوع همبستگی یا رابطه­ای و البتّه پیمایشی، میدانی و کاربردی است جهت تبیین رابطه سازمان یادگیرنده با فناوری اطلاعات به انجام رسیده است. جامعه مورد مطالعه شامل شرکت­های برتر صنعت پتروشیمی است که از بین این شرکت­ها نمونه­ای به روش تصادفی ساده انتخاب شده است. یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که بین فناوری اطلاعات و سازمان یادگیرنده رابطه معناداری وجود ندارد. از سوی دیگر، این پژوهش نشان می­دهد که بین فناوری اطلاعات و دو بعد از ابعاد سازمان یادگیرنده ( از میان هفت بعد) رابطه معنادار وجود دارد؛ این ابعاد عبارتند از""توانمند­سازی"" و ""رهبری راهبردی

امروزه بنگاه های کوچک و متوسط با توجه به ویژگی ها و مزیت های خاص خود و سهم به سزایی که در ایجاد اشتغال دارند نقش مهمی در اقتصاد کشورها بازی می کنند. در واقع این بنگاه ها برحسب میزان نوآوری و رقابت پذیری میتوانند بطور پایدارتری در عرصه اقتصاد ملی ایفای نقش نمایند. از این رو کسب شناخت از روش ها و منابع کسب فناوری در این بنگاه ها اهمیت می یابد. پژوهش حاضر با هدف بررسی روش ها و منابع مختلف کسب فناوری در منتخبی از صنایع کوچک ایران به اجرا درآمده است. نتایج بررسی نشان می دهد در کنار فعالیت های غیر رسمی تحقیق و توسعه که در تمامی شرکت های مورد بررسی جریان دارد، از میان روش های مختلف، مهمترین روش کسب فناوری در این شرکت ها خرید ماشین الات و تجهیزات است که از شرکت های صنعتی به عنوان مهمترین منابع کسب فناوری تهیه می کنند و در مرحله بعد استفاده از خدمات مشاوره ای از شرکت های خدمات مهندسی دومین روش ترجیحی آنها برای کسب فناوری است. روشهایی از قبیل خرید لیسانس و برون سپاری تحقیق و توسعه از رواج بسیار کمتری در این شرکت ها برخوردار است و روش های خرید کل یا بخشی از سایر شرکت ها و یا خرید اطلاعات یا خدمات ویژه از سایر شرکت ها اساساً مورد استفاده نمی باشند. یافته ها نشان می دهد تعامل شرکت های مورد بررسی با دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی به عنوان یکی ازمنابع کسب فناوری در سطح بسیار پائینی قرار دارد.

کمیسیون بررسی و تایید مجلات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تاکنون مجوز چاپ و انتشار 221 عنوان مجله در زمینه های مختلف علمی را صادر نموده است که واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در سرتاسر کشور صدها شماره از این مجلات علمی را به چاپ رسانیده اند. از آنجایی که مجلات علمی منابع ارزشمندی در فرایند پژوهش به شمار می روند و مقاله های این مجلات موثق ترین و جدیدترین اطلاعات تخصصی را در بر می گیرد، پژوهش حاضر درصدد است با طراحی و ایجاد پایگاه الکترونیکی مجلات مذکور، امکان دسترسی مستمر، آسان، به روز، بدون محدودیت زمان و مکان به متن کامل مقالات، ارتباط مستقیم و همکاری بیشتر محققین، اساتید و دانشجویان با یکدیگر در سطح دانشگاه آزاد اسلامی و خارج از آن، جست و جوی از راه دور، اشتراک به جای مالکیت، گزارش تحلیل استنادی مجلات و تعیین مجلات هسته، ارایه خدمات اشاعه گزینشی اطلاعات SDI و خدمات آگاهی رسانی جاری را برای پژوهشگران داخل و خارج از دانشگاه آزاد اسلامی فراهم نماید.