اقوام در ایران

نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۱۱۲ مورد.

۱.

بررسی تعامل و همبستگی اقوام ایرانی در گفتمان اتحاد ملی

نویسنده: فاطمه آرمند فرشاد پی سوره

منبع: پژوهش ملل دوره اول فروردین ۱۳۹۵ شماره ۴

کلید واژه ها: اقوام ایرانی تعامل و همبستگی گفتمان اتحاد ملی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران اقوام در ایران

تعداد بازدید : ۲۳۶۷ تعداد دانلود : ۱۰۸۴

پژوهش حاضر تحت عنوان « بررسی تعامل و همبستگی اقوام ایرانی در گفتمان اتحاد ملی» میباشد که به بررسی و تبیین همبستگی اقوام ایرانی در گفتمان اتحاد ملی می پردازد. چرا که انسجام ملی برای پایدار ماندن اجتماع یک نیاز و ضرورت اساسی است که همواره باید مورد توجه جدی قرار گیرد. هویت ملی در فضای تنوع قومی و مرزبندی های اجتماعی به عنوان یک عامل مؤثر در انسجام ملی قابل توجه است. هدف این نوشتار ارزیابی تعامل و همبستگی اقوام ایرانی به عنوان زمینه ای برای تحقق گفتمان اتحاد ملی است. در این پژوهش با بهره گیری از رویکرد جامعه شناسی تاریخی، وجوهی از گذشته که واجد اهمیت بوده و از طریق منابع کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده است، مورد بررسی قرار می گیرد. در این نوشتار نگارنده در پی آن است که تعامل و همبستگی اقوام ایرانی را در گفتمان اتحاد ملی مورد بررسی قرار دهد.

۲.

رابطه مناسبات قومی و امنیت در استان سیستان و بلوچستان

نویسنده: هادی طلوعی

منبع: فصلنامه سیاست سال سوم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۰

کلید واژه ها: امنیت وهابیت سیستان و بلوچستان مناسبات قومی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۳۲ تعداد دانلود : ۴۰۹۴

موضوع قومیت ها در سرفصل منافع ملی هر کشور دارای جایگاه مهمی است. در عصر حاضر یکی از الزامات توسعه هر کشوری تکیه بر همبستگی و مشارکت عمومی برای همگرایی قومیت ها، مذاهب و گروه های اقلیت است. حال اگر این اقلیت ها در مناطق مرزی سکونت داشته باشند علاوه بر موضوع افزایش فرصت های توسعه برای این اقوام، چالش امنیت در مناطق مرزی نیز متوجه حکومت ها خواهد شد. درصورتی که اقوام گوناگون و اقلیت های مذهبی در مهم ترین حوزه های راهبردی و مرزی هر کشور اسکان پیدا کنند و عقبه ی اجتماعی و فرهنگی آن ها در ورای مرزها و خارج از حوزه نفوذ و حاکمیت ملی قرار داشته باشد، به لحاظ ارتباط و پیوند این اقوام به خارج از مرزها، هرگونه چالش و بحران بیرونی نیز به سادگی به داخل مرزها سرایت می کند و امکان نظارت دولت بر این مناطق به شدت کاهش می یابد. هم چنین این مسئله زمانی که با اهداف بیگانگان همراه می شود به منبعی برای تهدید علیه امنیت کشور تبدیل می شود. ورود عناصر بیگانه به ساخت سیاسی کشورها با سوءاستفاده از ناهمگونی اقوام و اقلیت های قومی و مذهبی به سهولت صورت می گیرد و از این رهگذر علاوه بر مسائل داخلی، سیاست منطقه ای و بین المللی این گونه کشورها نیز تحت تأثیر قرار می گیرد، به طوری که تأثیر این مداخلات و ناامنی ها بر امنیت استان سیستان و بلوچستان در کشورمان مشهود است. در این تحقیق رابطه مناسبات قومی و امنیت در این استان بررسی می شود.

۳.

جامعه شناسی تاریخیِ دولت و نسبت آن با مناسبات اجتماعی تولیدی ایران در عصر نظام الملک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدامیر احمدزاده

منبع: دولت پژوهی سال اول زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴

کلید واژه ها: جامعه شناسی تاریخی خواجه نظام الملک دولت به مثابه تصاحب دولت به مثابه اداره امور

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۳۴ تعداد دانلود : ۸۸۷

در بررسی ساختار قدرت سیاسی و مناسبات آن با جامعه و الگوی تولید می توان گفت ماهیتِ دولت در عصر نظام الملک بر مبنای اصل تمرکز قدرت چرخیده و عمدتاً ماهیت مالک الرقابی داشته است. مسئله ی نوشتار حاضر این است که چرا و متأثر از چه مولفه های جامعه شناختی فرهنگی مناسبات قدرت سیاسی با جامعه و نیروهای تولید در عصر نظام الملک این گونه بود؟ با روش تحلیلی و وارسی منابع تلاش داریم تا ماهیت و عملکرد دولت که از آن به عنوانِ «دولت به مثابه تصاحب امور» تفسیر خواهد شد، به صورت بندی جدیدی از گزاره های تاریخی بپردازیم. با مراجعه به گزاره های تاریخی این رویکرد اثبات می شود؛ زیرا سلجوقیان در آغاز راه، حکمرانی خود را با شمشیر و تغلّب بر ایران هموار کردند؛ خاستگاه غیر ایرانی داشتند و در ادامه ی تصاحب سرزمینی به رغم به کار گرفتن دیوان سالاران ایرانی همواره این گروه نخبگان اداری جان خود را در نزاعِ قدرت از دست دادند. از منظر اقتصادی نیز حاکمان سلجوقی ضمن تصاحب تمام منابعِ قدرت و ثروت، چیدمان پیشین و شکل یافته ی طبقات و گروه های اجتماعی ایران را بر هم زده و با تحکیم ساختار قدرت اقتصادی کالایی و بی ثباتی مالکیت نظام ارضی مانع از دگرگونی اساسی شدند. با اعمال شیوه اقتصاد مبتنی بر حیات کوچروی و توسعه الگوی زمینداری اقطاعی امکان انباشت سرمایه و گردش آن تقلیل یافت و به رغم توسعه ی حجم امور اقتصادی و گسترش سرزمین های تحت سیطره در این مقطع پر اهمیت تاریخی، شاهد تکوین مراحل تحول و جهش در این دوره نیستیم؛ بلکه حوادث عظیم این دوره صرفاً در درون یک دایره ی بسته رخ داد که دولت صاحب امور آن را کنترل می کرد. دولت به مثابه تصاحب با اتخاذ و تعمیم نظام ارباب رعیتی در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تقویت می شد. دولت متمرکزِ عصر نظام الملک از شرایط برای نهادینه کردن تسلط خود بهره گرفت؛ اما برای گذار به مرحله تحول اساسی، حرکت جهش سازی صورت نگرفت.

۴.

فراتحلیل پژوهش های انجام شده در خصوص نقش عوامل موثر بر بسیج همگرایانه اقوام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کریم مهری بهجت یزدخواستی محمدحسین پناهی

منبع: راهبرد سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۷۳

کلید واژه ها: نگرش مذهبی فراتحلیل هویت قومی اندازه اثر رویکرد تعاملی تبعیض اقتصادی استفاده از نخبگان زبان قومی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۱۷ تعداد دانلود : ۵۸۴

هدف از پژوهش حاضر بررسی فراتحلیل پژوهش های انجام شده در خصوص قومیت در ایران است. برای این منظور با استفاده از روش فراتحلیلی، مطالعاتی گردآوری شد که به قومیت پرداخته بود. برای گردآوری مطالعات از کلیدواژه های مرتبط استفاده شد و جست وجو در سایت ها و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها صورت پذیرفت. در نهایت مطالعاتی که با معیارهای ورود به فراتحلیل همخوانی داشتند گزینش و اطلاعات مورد نظر برای آزمون فرضیات با پرسشنامه معکوسی استخراج شد که نویسنده تهیه کرده بود. از ده مطالعه گزینش شده آمار های مناسب برای محاسبه اندازه اثر و اطلاعات مورد نیاز دیگر ثبت و با نرم افزار CMA2 به محاسبه اندازه اثرها و تجزیه و تحلیل فرضیات اقدام شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که در مجموع متغیرهای مستقل شناسایی شده بر بسیج سیاسی همگرایانه و هویت ملی مؤثر بوده است. مقدار اندازه اثر تلفیق شده 708/0 (708/0 = d) بوده و به لحاظ آماری نیز معنادار است. از آنجا که این مقدار در دامنه ای بین 8/0 تا 7/0 قرار دارد، طبق دسته بندی کوهن متوسط ارزیابی می شود. نتایج همچنین نشان می دهد متغیرهایی نظیر داشتن مبنای نظری، احترام به آداب و رسوم، مذهب و زبان اقوام، استفاده از نخبگان اقوام در مناسب سیاسی یا رویکرد تعاملی با دولت ،تأکید بر اشتراکات و افتراقات مذهبی و احساس تبعیض اقتصادی و فرهنگی به لحاظ آماری تأثیر معناداری بر بسیج سیاسی همگرایانه اقوام و هویت ملی داشته است. برای دستیابی به بسیج سیاسی همگرایانه اقوام و هویت ملی و همبستگی ملی باید کاهش محرومیت و تبعیض اقتصادی، تأکید بر اشتراکات مذهبی، احترام به زبان وآداب و رسوم و رعایت قانون مربوط به اقوام را مد نظر قرار داد

۵.

تحلیل انتقادی نقشه های قومیت در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: دُرّه میرحیدر بهادر غلامی فاطمه سادات میراحمدی

منبع: ژئوپلیتیک سال نهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلید واژه ها: ایران قومیت نقشه کارتوگرافی قومیت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۵۴ تعداد دانلود : ۱۷۰۱

قومیت یکی از مباحث اساسی و کلیدی در جغرافیای سیاسی محسوب می شود که مهمترین ابزار جهت نشان دادن پراکنش فضایی آن، نقشه است. در این بین محققان و مراکز مطالعاتی زیادی در داخل و خارج کشور به ترسیم نقشه هایی از موقعیت فضایی قومیت های ایران پرداخته اند. هدف از این تحقیق که بر اساس روش توصیفی- تحلیلی نگارش یافته است، بررسی انتقادی نقشه های قومیت در ایران است. نتایج تحقیق نشان می دهد این نقشه ها، به دلیل عدم توجه به سرشماری های صورت گرفته کشور به بحث قومیت ها و در نتیجه نبود آمارهای دقیق قومیتی نتوانسته اند توزیع فضایی قومیت را در ایران به خوبی نشان دهند چرا که اکثر ترسیم کنندگان (بویژه ترسیم کنندگان داخلی)، کشور را از این لحاظ به صورت مرکز و پیرامون نشان داده اند. مرکزی که قسمت اعظم فضای نقشه ها را شامل گشته و بازو ها و زبانه های آن به حاشیه کشور کشیده شده است. ترسیم نادرست پراکنش فضایی اقوام، به تصویر نکشیدن تنوع واقعی قومیت ها و گسترده تر نشان دادن بیش از حد موقعیت و فضای بعضی از اقوام نسبت به سایر قومیت ها از جمله مهمترین نقایص این نقشه-هاست. این نحوه کارتوگرافی قومیتی خود عاملی است که موجب حساسیت های زیادی برای اقوام کشور می شود و به امنیتی شدن مسئله اقوام می انجامد. در حالی که نقشه به عنوان یک ابزار مهم برای نماد نگاری ملی، خود می تواند در تبدیل کردن تهدیدات مسئله اقوام به فرصت، نقش بسیار مهمی را ایفاء کند.

۶.

مقاله انگلیسی: روابط متقابل ژئوفرهنگی بین بلوچستان ایران و پاکستان درعصرجهانی شدن (Geocultural Inter-relations of Iranian and Pakistani Balochistan in the Globalization Era)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالقیوم نعمتی نیا

منبع: مطالعات شبه قاره سال پنجم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۵

کلید واژه ها: تجارت روابط متقابل قاچاق مرز بلوچ

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران اقوام در ایران

تعداد بازدید : ۱۵۹۷ تعداد دانلود : ۱۲۷۴

استان سیستان و بلوچستان بیش از 1100 کیلومتر مرز مشترک با کشورهای پاکستان و افغانستان دارد و می توان از دلایل مختلفی برای روابط بین آنها یاد کرد، عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از جمله دلایل اصلی رابطه ی متقابل بین بلوچ های ایران و پاکستان است که دارای فرهنگ، زبان و نژاد مشترکی هستند. علاوه برروابط فوق، روابط عاطفی و نسبت های فامیلی بین مردم این مناطق نیز وجود دارد که باعث رفت و آمد قانونی و غیر قانونی بین دو سوی مرز میشود. تجارت بین دو کشور، بنیان اصلی اقتصاد نواحی مرزی منطقه ی بلوچستان است. بنابراین به دلیل وابستگی اقتصادی و مرزهای گسترده بین دو کشور قاچاق کالا، مواد مخدر و مهاجرت غیر قانونی نیزدر میان ساکنان دو طرف مرز رایج است. این مقاله تلاش دارد تا اثرات روابط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بلوچستان ایران و پاکستان را در عصر جهانی شدن با استفاده از روش تحقیق کیفی برپایه ی رابطه ی ژئوفرهنگی بین دو کشور و تحلیل محتوای توصیفی مورد بررسی قرار دهد.

۷.

قومیت ها و همبستگی ملی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرهاد درویشی سه تلانی اعظم امامی

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هفتم بهار ۱۳۸۹ شماره ۲۰

کلید واژه ها: هویت ملی همبستگی ملی مناقشات قومی اقلیت قومی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران اقوام در ایران

تعداد بازدید : ۳۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۵۱۳

همبستگی ملی یکی از مهم ترین عوامل حیات دولت های کنونی است که به واسطه آن، هویت هر ملتی تکوین و تداوم می یابد. بر همین اساس، شناخت متغیرهای مؤثر بر آن بسیار حایز اهمیت است. مقاله حاضر تلاش می کند تا ضمن شناخت موقعیت فعلی اقلیت های قومی در ایران و علل وقوع مناقشات قومی، به ارائه راه کارهای عملی در جهت ایجاد وفاق بین اقوام مختلف و تقویت همبستگی ملی بین آنان بپردازد. فرضیه اصلی این است که اصلاح مناسبات دولت مرکزی با مناطق قومی از طریق ایجاد و توسعه روابط و تعاملات مثبت بین اقوام مختلف ایرانی، می تواند به تقویت همبستگی ملی و همسوکردن منافع قومی و ملی کمک کند.

۸.

حکایت بلوچ

نویسنده: محمود زند مقدم

منبع: اطلاعات سیاسی اقتصادی ۱۳۸۸ شماره ۲۶۰

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران اقوام در ایران

تعداد بازدید : ۲۰۸۲ تعداد دانلود : ۱۳۰۵

۹.

تحلیلی بر وضعیت هویت قومی در جامعه ایران، مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: سعید معیدفر علیرضا رضایی

منبع: مطالعات سیاسی بهار ۱۳۸۸ شماره ۳

کلید واژه ها: قومیت هویت قومی قوم اقوام ایرانی ناسیونالیسم قومی نظریه های قومیت سیاستگذاری قومی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران اقوام در ایران

تعداد بازدید : ۳۹۱۸ تعداد دانلود : ۱۸۶۳

ترکیب جمعیت ایران به نحوی است که اطلاق جامعه چند قومی به آن چندان دور از واقعیت نیست. حضور و زندگی قومیت های مختلف چون فارس ها، ترک ها، کردها، لرها، بلوچ ها، ترکمن ها و عرب ها در جوار یکدیگر و در چارچوب جغرافیایی سیاسی واحد بیانگرتنوع قومی ـ فرهنگی جامعه ایران است. به همین جهت عمدتا نطفه بحران هویت در درون آنها وجود داشته است، که در برهه های زمانی خاص جنبه بحران سیاسی یافته اند، نظیر آنچه در آذربایجان، کردستان، ترکمن صحرا و… اتفاق افتاده است. مساله قومیت ها در ایران و چگونگی تعامل آنها با یکدیگر و با حکومت مرکزی به عنوان یک واقعیت مهم در گذشته، حال و آینده مطرح بوده و خواهد بود. پرسش این نوشتار آنست که آیا سمت و سوی بازسازی هویت قومی در ایران در راستای فرایندهای هویت بخش مدرن است یا اینکه نوعی بازگشت به گذشته های سنتی مفهوم قومیت می باشد؟ در این نوشتار سعی بر آن است تا در سطح کلان ضمن گذری بر مساله قومیت ها در ایران به بررسی وضعیت کنونی و جایگاه قومیت ها در کشور، و تبیین سمت و سوی بازسازی هویت قومی، خصوصا در بین دانشجویان پرداخته شود.

۱۰.