درخت حوزه‌های تخصصی

تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران دوره مشروطه

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۲۲۲ مورد.
۲۱.

شورش سالار الدوله و نقش ایل کلهر

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰۶ تعداد دانلود : ۷۱۳۹
انقلاب مشروطیت نقطه عطفی در تاریخ ایران محسوب می شود ؛ از جمله نتایج این انقلاب ، بروز اختلافات و درگیریهایی میان موافقان و مخالفان آن بود که برخی از این درگیریها به درون خانواده قاجار باز می گردد . کسانی چون سالارالدوله ، پسر سوم مظفرالدین شاه ، که سالها در غرب کشور حاکمیت داشت در هر فرصتی ، به هواخواهی گروهی چه مشروطه خواه و چه مستبد شورش می کرد . و در این راه به دلیل نفوذش در مناق غربی کشور ، ایلاتی را با خواسته های خود همراه ساخته بود
۲۲.

مامور «انجمن سری» در نجف نگاهی به زندگی و فعالیت های سید اسدالله خرقانی

۲۴.

انقلاب مشروطه، تجدد و زایش نوگرایی دینی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نوگرایی شریعت مداری انقلاب مشروطه نوگرایی دینی عدالت محوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۲۳۸
ازآنجاکه بنیان های فلسفی تجدد، از نظر ماهوی هیچ گونه سازگاری با گفتمان سنت و فلسفه شرقی ندارد، ورود آن همراه با دیگر مظاهر تجدد به سایر جوامع ـ به ویژه در کشورهای اسلامی ـ به تضادهای اساسی منجر شده است. این امر در آغاز با استعمار همراه بود. توسعه نیافتگی جوامع شرقی نیز به تداوم سلطه پذیری و عقب ماندگی شان انجامید و مقاومت هایی از سوی نخبگان و مردمِ این جوامع، به منظور مقابله با این پدیده ها صورت گرفت که در نهایت به ایجاد تحولات اساسی و شکل گیری نیروهای اجتماعی جدید منجر شد. در ایران به ویژه پس از انقلاب مشروطه 1285 ه . ش، درحالی که مقابله جریان روشنفکری برای حل معضلات، از طریق اخذ تمدن جدید بوده، اما بیشترین رویارویی از سوی متفکران دینی صورت گرفت که خود به سه دسته شریعت مداران، عدالت محوران و جریان نوپای نوگرایی دینی تقسیم می شوند. در این مقاله به نحوه شکل گیری جریان اخیر یعنی «نوگرایی دینی» و مواجهه آن با تجدد پس از انقلاب مشروطه که سرآغاز پیدایش تضادهای بنیادین و شکاف های اجتماعی جدید در ایران است، خواهیم پرداخت که تا به امروز نیز از مسائل اساسی جامعه و نیروهای فکری و سیاسی به شمار می روند
۲۶.

بختیاری ها در اصفهان: چرایی و چگونگی افتادن اصفهان به دست ایل بختیاری در جریان انقلاب مشروطه

۲۸.

بسیج و اقدام سیاسی در نهضت تنباکو (1269-1270)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران جنبش اجتماعی مذهب اقدام سیاسی نهضت تنباکو بسیج سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵۱ تعداد دانلود : ۱۱۲۲
این مقاله به بررسی ابزارها و شیوه های بسیج و اقدام سیاسی در نهضت تنباکو با هدف شناخت بیشتر تاریخ تحولات اجتماعی و سیاسی معاصر و نحوه عملکرد آن ها می پردازد. سوالی که در این مقاله مطرح شده این است که: فعالان نهضت تنباکو از چه ابزار و شیوه هایی برای بسیج و اقدام سیاسی بهره گرفته اند؟ فرضیه مولفان عبارت است از: در نهضت تنباکو، از شب نامه، سخنرانی در مساجد و منابر، صدور فتاوی و پیام های تلگرافی برای بسیج مردم و از بست نشینی، راهپیمایی، تظاهرات توده ای و پاره کردن اعلامیه های شرکت به مثابه اقدام عملی بر ضد حکومت استفاده شده است. این تحقیق به روش کیفی (تحلیلی- تاریخی) و با استفاده از ابزار اسنادی و کتابخانه ای انجام شده است. در این تحقیق ابتدا به ابزارها و شیوه هایی را که در جهت برانگیختن و تهییج توده ها و شکل دادن به نارضایتی ها به کار بردند، و سپس روش هایی که مخالفان در نهضت تنباکو برای پیشبرد مقاصدشان از آن ها استفاده نموده اند، پرداخته شده است. نتایج تحقیق دلالت بر آن دارد که به دلیل ضعف بنیادی حاکمیت قجری و هوشمندی در انتخاب شیوه ها و حضور مولفه های ایمانی و اعتقادی، نهضت تنباکو توانست به اهدافش نایل یابد.
۳۰.

نافرجامی تحت الحمایگی ایران در نظام مشروطیت ( تحلیل قرارداد 1919 )(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران مشروطه قرارداد 1919 انگلیس وثوق الدوله تحت الحمایگی .

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰۶
دولت انگلیس می خواست باتوجه به تعطیلی مجلس شورای ملی و با دادن رشوه به نخست وزیر ، وزیرامور خارجه و وزیر مالیه ایران ، قرارداد 1919 را به تصویب و مرحله اجرا برساند. در صورت اجرای این نقشه ، اختیار کامل قوای نظامی و مالی ایران در دست انگلیسیها قرار می گرفت و استقلال ایران به طور کامل از بین می رفت.
۳۲.

روشنفکران و ”ملت“ در کارزار گفتمانی آستانه انقلاب مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روشنفکران تحلیل انتقادی گفتمان انقلاب مشروطه جنبش تنباکو تئوری تولید فرهنگ

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار مشروطه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی از مشروطه تا انقلاب اسلامی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران دوره مشروطه
تعداد بازدید : ۱۹۵۹ تعداد دانلود : ۱۴۶۸
در آستانه انقلاب مشروطه در ایران سه نیروی اجتماعی رقیب در عرصه اجتماعی و سیاسی، مشتمل بر روشنفکران مستقل و دین­مداران سنتی و تجار، جهت افزایش سهم خود در بازار قدرت ایران به رقابت با یکدیگر و نیز ستیز با سلطنت پرداختند. این رقابت کارزاری گفتمانی را فراهم آورد که در قالب آن این نیروهای اجتماعی برای پیش­برد پروژه هژمونیک خود، هر یک درصدد آن برآمدند تا محتوایی متناسب با سایر مولفه­های گفتمانی خود را بر دال­هایی محوری، چون ملت و شاه و سلطنت، بار کنند. این سه نیروی اجتماعی در نهایت در جنبش تنباکو و در تقابل با سلطنت، ائتلافی موقت یافتند و همین ائتلاف زمینه ساز ابراز وجود ""ملت"" شد؛ ائتلافی که روشنفکران ابتکار عمل را در کارزار گفتمانی به دست داشتند. در این مقاله با تکیه بر رویکردی گفتمانی، و به ویژه موضع نظری رابرت وثنو در خصوص فرایند تولید فرهنگ، ضمن توصیف و مقایسه محتواهای گوناگون بار شده بر این دال­های محوری از جانب نیروهای اجتماعی آن، بستر اجتماعی که زمینه­ساز ستیز و آویزهای آن­ها و ائتلاف نهایی و موقت آن­ها شد تشریح و بر تفوق گفتمانی روشنفکران تاکید شده است.
۳۳.

حسین کاظم زاده ایرانشهر و مساله هویت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دین ایران هویت ملی روشنفکران مشروطه ملیت کاظم زاده ایرانشهر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران دوره مشروطه
تعداد بازدید : ۱۹۲۰ تعداد دانلود : ۹۷۴
تلاش روشنفکران ایرانی برای هویت یابی و شناخت هویت ایرانی در طول یک قرن و نیم اخیر به ظاهر پراکنده و گاه متضاد یا در تناقض با هم قرار می گیرند. اما واقعیت این است که روشنفکران جامعه ی ما، هر یک لایه ای از لایه های مختلف هویت ایرانی را بازگو کرده اند. انقلاب مشروطه از جمله دوران های مهم تاریخ کشور ما به شمار می رود که طی آن روشنفکران مختلفی به دنبال یافتن راهکارهایی جهت پیشرفت و ترقی کشور و همچنین چاره جویی برای هویت یابی مردم ایران زمین بوده اند. از جمله این روشنفکران حسین کاظم زاده ایرانشهر می باشد که تحت تاثیر پیشرفت غرب، ادبیات روشنگری و آشفتگی اوضاع ایران دوره ی قاجار، به طرح پرسش و پژوهش از چرایی انحطاط ایران به ویژه در قیاس با ایران دوران باستان پرداخت. در این راستا، با استفاده از «رویکرد اسکینری» و روش «تحلیل اسنادی» تلاش می شود با مطالعه، برداشت و استنتاج از متون موجود، مساله ی هویت ملی و به ویژه نسبت ملیت و دین در اندیشه ی حسین کاظم زاده ایرانشهر مورد بررسی قرار گیرد. شیوه ی گردآوری مطالب و داده ها نیز کتابخانه ای (اسنادی) می باشد.
۳۴.

نقش زرتشیان در مشروطیت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نهضت مشروطیت زرتشتیان جمشیدیان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار مشروطه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران دوره مشروطه
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه فعالیت های مذهبی (فعالیت های ادیان، فرق و مذاهب)
تعداد بازدید : ۱۹۱۹ تعداد دانلود : ۹۸۳
اگرچه آیین زرتشتی زمانی دین اصلی ایرانیان به شمار می آید، بعد از اینکه اعراب بر ایران مسلط شده و دین و آیین جدید اسلام را وارد ایران کردند، آیین سابق به تدریج رو به زوال و افول گذاشت و همچنین انحلال خلافت اسلامی به دولت های کوچک تر و به دنبال آن یورش و استیلای مغول، باقی مانده جامعه زرتشتی را در ایران بار دیگر در معرض تهدید قرار داد؛ در نتیجه تعدادی از آنان به اجبار جلای وطن کرده، رهسپار هندوستان شدند. زرتشتیان بعد از ورود اسلام به ایران و گرایش بیشتر مردم این سرزمین به دیانت جدید، به یک اقلیت دینی تبدیل شدند.این روند کاهش جمعیت تعداد آنان از ابتدای حکومت صفویه به شدت محسوس و مشهود است، تا این که در اواخر قرن نوزدهم میلادی با حمایت پارسیان هند، که در آن برهه از تاریخ از یک موقعیت برجسته اجتماعی و اقتصادی برخوردار بودند و با تلاش فرستاده آنان به نام «مانکجی هاتریا» زرتشتیان ایران از خطر نابودی و انقراض رهایی یافتند.شایان ذکر است که نهضت مشروطیت ایران، که نهضتی عدالت خواهانه و خواستار نظام پارلمانی بود، زمینه ساز برای حضور اقلیت های دینی از جمله زرتشتیان در جامعه گردید.این اقلیت اجتماعی که در طول سالیان دراز متوسل چنین فرصتی بودند از این موقعیت در حد مطلوب بهره برده و از آن برای رهایی از شرایط نامساعد سیاسی اجتماعی که در آن حضور داشتند، استفاده کردند.برای اینکه طبق قانون اساسی مشروطیت و به موجب اصل هشتم متمم قانون اساسی، تمام مردم ایران بدون توجه به نژاد و مذهب در مقابل قانون یکسان نبودند و بدین علت زرتشتیان در نهادینه شدن نهضت مشروطیت و توسعه نهادهای اجتماعی برآمده از مشروطه از لحاظ جان و مال کوتاهی ننمودند و در نتیجه، این فعالیت های صادقانه دیدگاه جامعه مسلمانان را به اقلیت زرتشتیان دگرگون ساخت؛ به گونه ای که بعد از گذشت چندین قرن آن ها اندک اندک با مسلمانان اختلاط یافتند و به مرور بی اعتمادی بین مسلمانان و آنان به ویژه بعد از قتل فریدون زرتشتی که از سوی دشمنان مشروطه به قتل رسیده بود از بین رفت.
۳۵.

رویکرد ساختاری ـ نهادی به بن بست مجالس مشروطه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طبقات اجتماعی تحول نهادی نهادگرایی تاریخی روش علی ـ تاریخی مجالس مشروطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱۶ تعداد دانلود : ۱۱۹۰
مقاله حاضر به شرایط ساختاری ـ نهادی مجلس که مهم ترین نهاد برآمده از انقلاب مشروطه در ایران است می پردازد. بر مبنای رویکرد نهادگرایی تاریخی، چگونگی و چرایی روند تحول مجالس دوره مشروطه (مجلس اول تا مجلس چهارم) و تعامل شرایط ساختاری جامعه ایران و ویژگی های نهادی مجلس در مسیر منتهی به بن بست مجالس مشروطه را بررسی می کند. سؤال اصلی این است که چه شرایطی به ناکارآمد شدن و بن بست در مجالس مشروطه انجامیده است. اصلی ترین فرضیه تحقیق آن است که شرایط نهادی ایجادشده در ایران عصر قاجار به ناکارآمدی مجالس مشروطه کمک کرده است. روش علّی ـ تاریخی براساس روایت علّی برای بررسی تاریخی و آزمون فرضیات به کار گرفته شده است. براساس نتایج به دست آمده، برآیندی از شرایط ساختاری ـ نهادی جامعه ایران اواخر دوره قاجار، فرایندهای وابسته به مسیر و بازتولید آنها در مجالس مشروطه، روند تحول مجلس را در طول تاریخ مشروطیت رقم زد. در این روایت، پیامدهای منتج از گسترش نفوذ نظام جهانی، اقتصاد سرمایه داری، دولت مستبد و ضعیف قاجار در طول زمان، مولد ساختار طبقاتی نامتعادلی در ساختار جامعه ایران اواخر دوره قاجار شده است؛ و همین امر، بازخورد مثبت ناشی از عدم تعادل طبقاتی، روابط نامتقارن قدرت در ساختار سیاسی را بازتولید می کند. مجموع این شرایط در کنار فعالیت های حزبی ناکارآمد در طول عمر مجلس، به عدم تحول مجلس و متعاقب آن بازماندن مسیرهای تحول سیاسی در تاریخ ایران عصر مشروطیت انجامیده است.
۳۶.

تاثیر انقلاب 1905 روسیه بر انقلاب مشروطیت ایران ؛ یک روایت روسی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱۴
ارزیابی روسها از انقلاب مشروطه ایران روایتی است که بدون توجه به آن نمی توان تصویری روشن از تحولات جنبش عدالتخواهی مردم ایران ترسیم نمود. این پژوهش می کوشد با بررسی منابع روسی عهد پادشاهی و دوره بلشویکی، این مهم را دنبال نماید.
۴۰.

آسیب شناسی ظهور و کارکرد نخستین جراید تشکیلاتی ایران در دهه اول مشروطیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جنگ جهانی اول احزاب سیاسی استبداد صغیر ، انقلاب مشروطه رادیکالیسم سیاسی انجمن های سیاسی مطبوعات ارگان انجمن های مخفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۴ تعداد دانلود : ۹۷۲
ظهور و کارکرد جراید تشکیلاتی در ایران از مباحث مهم است که به دلیل ارتباط وثیق آن با احزاب سیاسی تاکنون به صورت شایسته به آن پرداخته نشده است. این مطبوعات اگرچه پس از انقلاب مشروطیت از نمودی آشکارتر برخوردار شدند، اما با شواهد موجود، مشخص می‌شود که این مطبوعات پیش از انقلاب مشروطه و قبل از آنکه احزاب سیاسی به صورت رسمی فعالیت نمایند، در ایران منتشر می‌شدند و حتی نام برخی از آنها برخاسته از گروه های سیاسی بود. در عین حال به دلیل نقش این مطبوعات و تاثیر آنها بر فضای ملتهب سال های آغازین مشروطیت، مطالعه عملکرد آنها در سه حوزه انتقادی، سیاسی و اجتماعی و کارکرد حزبی می‌تواند به درک بهتر تحولات دهه اول مشروطیت از زاویه عملکرد مطبوعات تشکیلاتی کمک شایان نماید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان