درخت حوزه‌های تخصصی

عارف و شاعر نامی ایرانی؛ مولانا، با سردادن شوریدگی خود، قرن ها تأثیر چشمگیری در ادبیات ملت های مختلف داشته است، به طوری که شاعران و نویسندگان دیگر کشورها شیفته اشعار عارفانه وی شدند و آثار ماندگاری آفریدند. ادبیات اسپانیایی زبان نیز از آثار مولانا بی بهره نبوده و شاعرانی در این خطه پرورش یافته اند که تأثیرپذیری از اندیشه ها و تفکرات عارف بزرگ پارسی، مولانا، در آثارشان به گونه ای چشمگیر مشهود است. عارفانی چون سان خوآن د لا کروز و سانتا ترسا این جمله کسان اند که با تحقیقی پیرامون اشعارشان می توان بر این مدعا صحه گذاشت. در این مقاله ابتدا پیرامون عرفان اسلامی در اسپانیا و تأثیرات تصوف اسلامی بر ادبیات و فرهنگ آن سرزمین توضیحاتی داده خواهد شد و سپس درباره تأثیر اندیشه های مولانا بر یکی از نام آورترین ادیبان اسپانیایی زبان، سان خوآن دلاکروز، بحث خواهد شد.

"موضوع «شرق» دهه ها پیش از ایجاد و گسترش آکادمی ها و مکتب های شرق شناسی مورد توجه اهل ادب و فرهیختگان آلمانی زبان قرار گرفته و به ویژه از نیمه دوم سده هیجدهم میلادی بیش از هر زمان دیگری در آثار ادبی، ترجمه ها و مباحث نظری مطرح شده، و وجه تخیلی آن نیز افزایش قابل توجهی یافته بود. جستار حاضر نخست دلایل مطرح شدن شرق را در برهه زمانی مذکور بررسی می کند و سپس به معرفی آن دسته از متون شرق گرایانه می پردازد که سهم برجسته ای در باز شدن فضای فرهنگی و تکوین ادبیات جهان شمولانه داشته اند. در پایان برداشت های عرضه شده در مورد شرق، در سه ساحتِ علوم نظری، پرداخته های ادبی و سفرنامه بررسی و تحلیل خواهد شد."

در این مقاله معیارهای گفتاری متون ادبی و ویژگی های آن که در ارتباط تنگاتنگ با عوامل فرازبانی، عناصر درون متنی و سایر عناصر گفتاری موجب درک این متون می شوند، مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند. همچنین در این مقاله این حقیقت مورد تاکید قرار می گیرد که متن ادبی، به عنوان یک مقوله زبانشناختی، عبارتست از یک پدیده و عنصر ارتباطی – کلامی و متاثر از تمامی قواعد و اصول منبعث از کنش کلامی افراد شرکت کننده در این ارتباط کلامی به نحوی که این قواعد و اصول نقش مستقیمی در ویژگی های ساختاری و معنایی این متون ادبی دارد. با استفاده از روش بررسی ویژگی های گفتاری و اجزای تشکیل دهنده این ویژگی ها مطالعه و بررسی متون ادبی، به عنوان یک مقوله زبانشناختی، به شکل عمیق تر و کامل تر انجام می پذیرد

جدیدترین مکتبی که در حوزة زبان شناسی معرفی شده، مکتب شناختی است و با وجود اینکه کتاب های پربار و مقالات درخور توجهی در این حوزه نوشته شده، به علت تازگی، هنوز جای کار بسیار دارد. در زمینة حافظ و دیوان نفیس او هم مطالب با ارزشی علی الخصوص در حوزة ادبیات و صنایع ادبی به رشتة تحریر درآمده، اما هنوز نکات بررسی نشدة اشعار او بسیار است که از آن جمله بررسی از منظر شناختی را می توان نام برد. در این مقاله نگارندگان سعی بر آن داشته اند به این مهم بپردازند؛ یعنی ساخت های طرح واره ای را در غزلیات حافظ بررسی کنند و از این رهگذر به نتایج جالب توجهی هم دست یافتند که عبارت است از اینکه طرح واره ها در زبان فارسی به تعداد اندکی که در کتاب جان سعید معرفی شده خلاصه نمی شود و به علت توانایی منحصر به فردی که دراین زبان وجود دارد، قابلیت استفاده از طرح واره در اشعار وجود دارد. این طرح واره ها چه به لحاظ کیفیت و چه به لحاظ کمیت بسیار غنی تر از آن چیزی است که سعید معرفی کرده است. روشی که در این مقاله از آن بهره گرفته شده است توصیفی تحلیلی است. بدین منظور ابتدا مطالعات فیلسوفان، اندیشمندان اسلامی، معنی شناسان و همین طور معنی شناسان شناختی توصیف و بررسی شد؛ سپس اشعار حافظ از منظر شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، طرح واره های جدید از آن استخراج شد. شاعر با توانایی خود از این قابلیت زبان فارسی استفاده کرده و علاوه بر سه طرح وارة حرکتی، قدرتی و حجمی - که سعید آن ها را معرفی کرده - برای رساندن مفهوم و مقصود خود از طرح واره های دیگری نیز بهره برده که عبارت اند از طرح وارة اعضای بدن، طرحوارة طبیعی، طرح وارة رنگ، طرح وارة زمان، طرح وارة لباس و طرح وارة مکان

هدف از این مقاله بررسی ویژگی ترجمه ادبیات داستانی و تجزیه و تحلیل تاثیر رویکرد نشانه شناسی اجتماعی بر این نوع ترجمه است. کاربرد رویکرد نشانه شناسی اجتماعی بر ترجمه ادبیات داستانی از دو جنبه بررسی می شود: نظری و عملی. چهار استاد فرهیخته با مدرک دکترا در گرایشهای آموزش زبان انگلیسی، زبانشناسی و ادبیات زبان انگلیسی با سابقه کار در امر ترجمه در این تحقیق شرکت جسته اند. از آنها خواسته شد تا سه ترجمه از داستان کوتاه «بازار»، اثر جیمز جویس، را با در نظر گرفتن عوامل زیر بررسی نمایند. عنوان داستان، نوع ادبی، موقعیت داستان، زاویه دید، لحن، نمادگرایی، تجلی، تلمیح، صور خیال و بینامتنیت. یافته های تحقیق تاثیرات مهمی را نشان داد. می توان این گونه نتیجه گرفت که این نوع روش ترجمه در راستای پیشرفت در سایر علوم درخور توجه چشمگیری است.

این تحقیق کوشیده است تا کارایی رویکرد وظیفه محور بر گسترش مهارت مکالمه را مورد مطالعه قرار دهد. هدف اول تحقیق حاضر، بررسی تاثیر جنسیت بر توانایی مکالمه تحت تاثیر رویکرد وظیفه محور بوده است. به بیان دیگر، این تحقیق کوشیده است تا توفیق زبان آموزان یک جنسیت را نسبت به زبان آموزان جنس مخالف مورد مطالعه قرار دهد. هدف دوم این مطالعه آن بوده است تا تاثیر سطوح مختلف زبان آموزان را بر میزان پیشرفت آنها تحت تاثیر رویکرد وظیفه محور بررسی نماید. بدین منظور محقق دو گروه را به عنوان گروه های کنترل و تجربی به صورت تصادفی مشخص کرد، سپس هر کدام از این گروه ها به دو گروه زن و مرد و سپس هر گروه از زبان آموزان زن و مرد به دو گروه زبان آموزان متوسط و پیشرفته تقسیم شدند. برای زبان آموزان گروه تجربی تکنیک ها و اصول رویکرد وظیفه محور اعمال شد و تمرینات مکالمه مناسبی متناسب با ماهیت گفتگوهای کتاب درسی که توسط محقق طراحی شده بود در طول نیم سال انجام شد، حال آنکه زبان آموزان گروه کنترل از روش های سنتی پیشرفت توانایی مکالمه مانند حفظ و تکرار گفتگوها بهره بردند. به منظور بررسی آماری کارایی رویکرد وظیفه محور و میزان تاثیر جنسیت و سطوح مختلف زبان آموزان بر گسترش توانایی مکالمه آنها، از تکنیک آماری t-test استفاده شد. همین طور برای آنکه بتوان راجع به برهم کنش احتمالی این دو عامل بر میزان پیشرفت زبان آموزان در مهارت مکالمه تحت تاثیر رویکرد وظیفه محور نظر داد، محقق از روش آماری ANOVA دوطرفه (MANOVA) بهره جست. با در نظر گرفتن نتایجی که از اعمال روش های آماری حاصل شد، به نظر می رسد که جنسیت نقش چندانی بر موفقیت زبان آموزان نداشت حال آنکه کارایی رویکرد وظیفه محور به وضوح روشن گشت. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده سطوح مختلف زبان آموزان به عنوان عاملی مؤثر بر گسترش مهارت مکالمه معرفی شد به طوری که زبان آموزان پیشرفته از میزان پیشرفت بیشتری نسبت به زبان آموزان متوسط برخوردار بودند

ترجمه، تلاشی برای یکسان سازی دانش در سطح جهان و گامی است استوار به سوی ارتباط ملت ها، بنابراین ترجمه حرکتی اصیل و ریشه داراست . ترجمه در میان اقوام غیر هم زبان رابطه ای فرهنگی به وجود می آورد. در این زمینه وظیفه مترجم ، تجدید حیات یک ملت است که ملت ایران و ملت روسیه نیز در شمار این ملت‏هایند. در این نوشتار، نگارنده کوشیده با ذکر شواهدی چند ،از فعالیت‏های مترجمان و محققان روس در باره ادب فارسی ونیز تلاش های محققان و مترجمان ایرانی در زمینه ادب روسی ، نقش ترجمه را در نزدیکی و دوستی دو ملت ایران و روسیه نشان بدهد. بررسی های انجام شده نشان می دهد که اساسی ترین نقش در ایجاد روابط فرهنگی میان ایران و روسیه را انجمن فرهنگی ایران و روسیه ایفا کرده است و از میان شاعران فارسی، خیام بیشترین توجه مردم روسیه را به خود معطوف داشته است و در میان ایرانیان نیز ، لف تالستوی و آنتوان چخوف از محبوبیت ویژه ای برخوردار بوده اند.

این مقاله بعد از طرح آرا و نظریات مورخان درباره زمان ورود اعراب به جنوب خراسان و منشا قبایل آنان به بررسی علمی گویش عربی موجود در این منطقه می پردازد. محدوده جغرافیایی این گویش، شهرستان در میان واقع در شرق شهرستان بیرجند و به صورت دقیق تر روستاهای (خلف، دره چرم، سراب، محمدیه و رود رباط) است، که هم اکنون نیز به زبان عربی تکلم می کنند. در این جستار سعی کردیم با تحقیق در مسائل زبانی این گویش و ویژگی های آن، به نقد نظرات مورخان بپردازیم، تا در انتها بتوانیم با شناسایی این خصوصیات، پاسخی درخور برای زمان ورود و طایفه این اعراب ارایه کنیم.

گوته در اگمونت از یک موضوع تاریخی قرن شانزدهم که برای او بیانگر تاریخ اولیه آلمان است، بهره جسته و با اعمال تغییرات مطابق دیدگاه خود شخصیتی آفریده است که با تصورات او از یک درام تاریخی که تلفیقی از گذشته و حال، رئالیسم و ایده آلیسم است، سنخیت داشته باشد. گوته از اگمونت که در تاریخ شخصیت برجسته ای نیست، جوانی ساخته است که از تمامی وابستگی ها رهاست و یک عاشق بی پروای باب میل اوست و قرابت وی به مردم برای او انسانی است. اگمونت گوته بسیار دوست داشتنی تر از اگمونت تاریخی است و از محبوبیت خاصی در بین مردم برخوردار است. شخصیت به تصویر کشیده شده در این درام تاریخی برای گوته که در دوران جوانی خود شیفته عدالت خواهی و آزادی بود، سمبل مبارزه بر علیه استبداد می باشد، استبدادی که از آن گوته و اگمونت بیزار بودند. در این مقاله تفاوت شخصیت تاریخی اگمونت و شخصیت ارایه شده از وی در درام تاریخی اگمونت و هدف گوته از ارایه چنین شخصیتی در زمان تحریر آن مورد مداقه قرار می گیرد.

شعر حاصل از تجربه شعری است در مقام خاطرهای شاعرانه و به مقولهای از سرایندگی گفته میشود که انگیزه آن بازگو کردن سرگذشت و تجربه منتهی تجربه گر، و واکنش او در قبال رویدادی است که شاعر به شخصه با آن درگیر بوده است.. همه امکانات و ابزارهای سازنده شعر، مانند وزن، قافیه، موسیقی کلام، ترجیعبند و تصویرپردازی به تجربه شاعر جان می بخشند و به احساساتی که وی در هنگام تجربه رویداد داشته است، تازگی و عمق می دهند و همه این موارد انتقال محسوسات شاعر را به خواننده امکانپذیر می سازد. شرط دریافت چنین احساسهایی از شعر، برقراری رابطه ای مستقیم میان انسان و جهان است، رابطه ای که امکان دریافت و تجزیه جهان را برای ما فراهم می سازد. از این رو، اوج شعر حاصل از تجربه و یا بداهه گویانه را در مکتب طوفان و طغیان، کلاسیک و رمانتیسم می یابیم. زیرا که موضوع کانونی این مکتب ها انسان و رابطه وی با جهان خارج است. موضوعات و بن مایه های عمده شعر حاصل از تجربه عبارتند از عشق در مقام حس زمینه ساز، گذار از خویشتن، خانواده و نقش محوری مادر، فروپاشی هویت.