فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۵۸۱ تا ۷٬۶۰۰ مورد از کل ۹٬۶۷۶ مورد.
۷۵۸۲.

باختین، گفتگومندی و چندصدایی مطالعه پیشابینامتنیت باختینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باختین بینامتنیت گفتگومندی چندصدایی کریستوا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی بینامتنیت
تعداد بازدید : ۷۹۱۶ تعداد دانلود : ۷۶۴۵
پژوهشگران آثار بینامتنیت اغلب با آراء میخائیل باختین به ویژه گفتگومندی و چندصدایی ارائه شده از سوی او بحث را آغاز می کنند، زیرا همین آراء او بود که راه را برای واضع بینامتنیت یعنی یولیا کریستوا گشود و رویکردی نوین در نظریه و نقد ادبی و هنری فراهم آورد. باختین دست‏کم در مقابل سه جریان مسلط دوره خود یعنی زبا‏‏ن‏شناسان، سبک شناسان و صورتگرایان ایستاد؛ جریاناتی که با وجود اختلافات، در مورد مطالعه متنی اشتراک داشتند. او به روابط فرازبان‏شناسی و فرامتنی به ویژه فرامتن‏های اجتماعی باور داشت و نقش آن‏ها را در متن ادبی بسیار مهم و اساسی می پنداشت. نظریات باختین بسیار گسترده و متنوع هستند، اما در اینجا فقط به آن بخشی که به بینامتنیت مرتبط می شود، یعنی گفتگومندی و چندصدایی بسنده می شود. بنابراین، پرسش و مسئله اصلی این مقاله همانا بررسی چگونگی ارتباط میان گفتگومندی باختینی و بینامتنیت کریستوایی و میزان تاثیر گفتگومندی بر بینامتنیت است.
۷۵۸۳.

افسون صوت و معنا در دعای آغازین سال نو به منزلة اثری ادبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ایران اثر ادبی الگوهای ارتباطی دعای سال نو، همگونی آوایی بازی کلامی قافیه و وزن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری آواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
تعداد بازدید : ۱۶۴۵ تعداد دانلود : ۷۴۵
این جستار، دعای سال نو را به منزله اثری ادبی در نظر می گیرد. ابتدا به چند الگوی ارتباطی از جمله الگوی یاکوبسن، اشاره می شود. در این الگوها جایی برای موقعیت ارتباطی دین شناختی متصور نیست. این مقاله سرآغاز ورود به حیطه گفتمان دینی از جمله ادعیه است. ابتدا از پیشینه ادعیه به منزله آثار ادبی سخن به میان می آید. بعد، به ویژگی های زبان ادعیه اشاره می شود. سپس نقش شعری دعا در پرتو ساختار و کارکرد زبان دعا از نزدیک بررسی می شود. در این بخش مؤلفه های ساختاری آواشناختی از قبیل همگونی آوایی، تناسب لفظ و معنا، بازی کلامی، قافیه و وزن زیر چهار گونه موسیقی کلام بررسی می شوند: موسیقی حروف، کلمات، جمله ها و متن.
۷۵۸۴.

ساختار معنایی جمله و نقش فعل در شکل‌گیری آن(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
تعداد بازدید : ۱۶۰۰ تعداد دانلود : ۷۳۰
در مقاله حاضر مسائل مربوط به تعیین نظام جمله در تشابه ساختاری زبان، قوانین شکل گیری ساختار معنایی جمله، ارتباط نظام معنایی جمله با قابلیت معنایی فعل مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. فعل به عنوان عنصر اساسی و کلیدی محسوب می شود که جریان پیدایش معنی را آشکار می سازد و در ارتباط با این مسئله قابلیت ترکیب فعل با دیگر کلمات، نقش عامل ها در شکل گیری مفهوم جمله، انواع عامل ها، نظام عامل ها و همچنین پدیده چندپایه ایی مورد توجه نگارنده قرار گرفت.
۷۵۸۷.

تحلیل پوسته ای گروه فعلی در زبان فارسی بر پایة برنامة کمینه گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: گروه فعلی هسته ای ادغام برنامة کمینه گرا گروه فعلی پوسته ای فعل هستة واژگانی فعل سبک انتزاعی فرضیة اعطای نقش معنایی یکسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۳ تعداد دانلود : ۳۹۹
چامسکی[1] (1995) به پیروی از لارسن[2] (1988، 1990) تحلیل پوسته ای گروه فعلی[3] را در خصوص چگونگی اشتقاق نحوی ساخت های فعلی چند متممی مطرح کرده است. بر اساس این تحلیل، ترکیب سازه ای گروه فعلی از: (الف) گروه فعلی هسته ای درونی[4] با هستة فعل واژگانی[5] و (ب) گروه فعلی پوسته ای بیرونی[6] با هستة فعل سبک انتزاعی[7] و تعبیری سببی[8] یا عامل گری[9] تشکیل می شود. در این مقاله شیوة اشتقاق نحوی برخی از ساخت های فعلی زبان فارسی شامل گزاره های سببی، گزاره های دارای فعل متعدی دو مفعولی با متمم های گروهی و گزاره های دارای فعل متعدی دو مفعولی با بند متممی بر پایة تحلیل پوسته ای گروه فعلی مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. تحلیل پوسته ای این دسته از گروه های فعلی نشان می دهد که اشتقاق این گونه ساخت های نحوی، ضمن تبعیت از فرضیة اعطای نقش معنایی یکسان[10]، تحت تأثیر دیگر اصول و عملیات نحوی مطرح در برنامة کمینه گرا از قبیل گزینش[11]، ادغام[12]، اصل هسته[13] و اصل ترکیب دوتایی[14] نیز قرار دارد و این ساخت های نحوی می توانند به عنوان فرافکنی های دو جزیی[15] متشکل از گروه فعلی هسته ای درونی و گروه فعلی پوسته ای بیرونی توجیه و بر اساس مبانی و اصول کمینه گرایی مشتق شوند.
۷۵۸۸.

روش های کاربرد فعل مضارع در عربی و فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حال مضارع مستقبل مستقبل مجرد مستقبل سابق مضارع منصوب مضارع مجزوم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
تعداد بازدید : ۹۴۴۳ تعداد دانلود : ۲۰۴۹
فعل مضارع در میان زبان‏های عربی و فارسی از دیگر فعل‏ها، کاربرد بیشتری دارد زیرا این فعل دارای گونه‏های بسیار و ساختارهای متنوع است و برخلاف فعل ماضی که تنها برگذشته دلالت دارد، این فعل هم بر زمان حال و هم بر آینده دلالت می کند و از همین روی دامنه معنایی آن وسیعتر و گستره کاربردی آن پهناورتر و میدان ساختاری آن فراختر از فعل‏های دیگر است. نگارنده در این مقاله با پی گیری و پژوهش در روش‏های کاربردی این فعل، به ارایه نمونه هایی از عربی و فارسی خواهد پرداخت و با مقایسه و تطبیق آن‏ها با یکدیگر و با بهره گیری از نظرات دانشمندان نحوی و دستوری در این باره به توضیح و تبیین خواهد نشست تا گوشه ای از وسعت هر دو زبان را آشکار سازد. بی‏گمان گستردگی فعل مضارع در زبان فارسی از گستردگی آن در زبان عربی کمتر نمی باشد و با برابر نهادن عربی این موضوع در کنار فارسی آن، نه تنها به زوایای پنهان زبان می توان پی برد بلکه از این راه نکات بلاغی و زیبایی‏های ظریف آن نیز دریافت می شود و مرزهای قلمرو معانی بلند بر محمل الفاظ دقیق نمایان می گردد.
۷۵۸۹.

نقش ساخت اطلاعاتی از دید نقش‌گرایی و روانی در ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ترجمه ساخت اطلاعاتی عناصر موضوعی اطلاعات کهنه و نو دستور نقش گرا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها گفتمان انتقادی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی
تعداد بازدید : ۱۹۴۵ تعداد دانلود : ۹۱۷
یکی از مسائلی که اغلب در ترجمه با آن روبرو می شویم، مسئله روانی متن ترجمه شده است که گفته می شود باید جملات را به شیوه ای روان به زبان مقصد برگرداند. آیا روان بودن ترجمه، به هرشیوه و شکلی، ضروری است، یا حدود و ثغوری دارد؟ به عبارتی، آیا صرف روان بودن متن ترجمه شده، بدون توجه به حفظ نظم عناصر کلامی متن زبان مبدا کافی است و تغییری در هدف نویسنده متن اصلی آن ایجاد نمی کند؟ در این مقاله سعی کرده ایم مسائلی چند که آرایش عناصر کلامی یا ساخت اطلاعاتی متن را تعیین می کند، از قبیل اطلاعات موضوعی، جابجایی عناصر نحوی به ابتدای جمله یا مبتداسازی، مجهول و موارد مشابه که عناصر مهم در دستور نقش گرایی است را در ترجمه متن مورد بحث قرار دهیم. در نظر نویسنده متن زبان اصلی، این عناصر به وقت نگارش، چه از لحاظ پردازش ذهنی از سوی نویسنده و چه از لحاظ برقراری ارتباط با خواننده، از اهمیت خاصی برخوردار است و بر مترجم فرض است که نظم و توالی این عناصر را در زبان مقصد حفظ کند تا لطمه ای از این باب به هدف نویسنده وارد نگردد.
۷۵۹۲.

بررسی آکوستیکی قلب نحوی مفعول صریح در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: قلب نحوی ساخت اطلاعی الگوی آهنگی تکیة تقابلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱ تعداد دانلود : ۳۶۹
قلب نحوی، سازه ای را از جایگاه بی نشان خود جابه جا کرده، بدون آنکه باعث نادستوری شدن جمله شود، بار اطلاعی جمله را دست خوش تغییر می کند. در این فرایند، الگوی آهنگی جمله نیز برای تعیین ساخت اطلاعی آن تغییر می کند. دراین مقاله، به بررسی و مقایسة ساخت اطلاعی و الگوی آهنگی جملات مقلوب در زبان فارسی می پردازیم. نتایج نشان می دهد که قلب نحوی در زبان فارسی از لحاظ اطلاعی، کهنه- شنونده و کهنه- بافت بنیاد است. ضمن اینکه بررسی الگوی آهنگی سازه های مقلوب نشان می دهد که در مورد تمام گروه های اسمی غیر مشخص، گروه اسمی مقلوب دارای الگوی آهنگی L+H* بوده، بنابراین دارای تأکید تقابلی می باشد. در مورد گروه های اسمی مشخص، این الگوی آهنگیL+H* در برخی موارد وجود داشته و در برخی موارد دیده نمی شود؛ بنابراین بر اساس پیش بینی عرضه شده، نوع تأکید در این شرایط وابسته به بافت است
۷۵۹۴.

زبان استعاره: مسایل ترجمه متون فارسی به فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ضرب المثل طنز عبارت فارسی - فرانسه زبان استعاره استعاره، مقایسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹۶
"این مقاله با نگاهی به نمونه های ترجمه شده ادبیات فارسی به فرانسه به مسایل زبان استهاره می پردازد. بدیهی است که در شکل عام هدف ترجمه انتقال معنا است اما در زمینه ترجمه متن های ادبی، ترجمه فرایندی فراتر از انتقال معنا را در بر دارد. برای ترجمه متون ادبی نگاه مترجم به سبک نویسنده و عبارت های خاص متن فراتر از چهار چوب های معنایی است. بدیهی است که اثری از جمالزاده یا دولت آبادی را بدون در نظر گرفتن طنز و ادراک تصویر و ضرب المثل ها نمی توان ترجمه کرد.
۷۵۹۵.

پربسامدترین روابط مفهومی میان واژگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آزمون تداعی معنایی ذخیره واژگان ذهنی مفهومی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای روانشناسی نقد روان شناختی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
تعداد بازدید : ۴۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۶۲۱
این تحقیق به بررسی روابط مفهومی میان واژگان زبان می پردازد. روابط مفهومی انواع روابطی را تشکیل می دهند که در نظام معنایی زبان میان واژگانی یافت می شوند که چه بسا در ابتدا مستقل از هم به نظر برسند اما در عمل و در حقیقت ارتباط تنگاتنگی میان آن ها وجود دارد. در مورد تعداد این روابط و گستردگی آن ها تحقیقات قابل توجهی انجام شده است. در این تحقیق، سعی شده است تا با کمک آزمون روانشناختی تداعی معنایی به تشخیص پربسامدترین روابط مفهومی میان پاره ای واژگان زبان فارسی نایل شویم. نتایج این تحقیق نشان می دهد که روابط سلسله مراتبی (شمول معنایی)، روابط نقشی، تقابل معنایی، با هم آیی و هم معنایی بیشترین درصد انواع پیوندهای واژگانی را در میان داده های تحقیق حاضر به خود اختصاص داده اند.
۷۵۹۶.

تأثیر زیرنویس‌های دوگانه، استاندارد و وارونه در درک و تولید واژگان زبان دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تولید استاندارد واژگان درک زیرنویس دوگانه وارونه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها روان شناسی زبان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : ۱۷۳۳ تعداد دانلود : ۷۷۶
منظور بررسی تاثیر سه نوع زیر نویس (فیلم انگلیسی با زیرنویس انگلیسی، فیلم انگلیسی با زیرنویس فارسی، و فیلم فارسی با زیرنویس انگلیسی)، 90 دانشجو در دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین به سه دسته تقسیم شدند. به هر یک از گروه ها، همان فیلم با یکی از انواع زیرنویس ارائه شد. به منظور بررسی تاثیر نوع زیرنویس در درک واژگانی، میانگین سه گروه با استفاده از فرایند آماری تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه مورد مقایسه قرار گرفت. نتیجه بررسی نشان داد که بین فیلم انگلیسی با زیرنویس فارسی و انگلیسی تفاوت معنی داری وجود ندارد، اما هر دو نوع از فیلم فارسی با زیرنویس انگلیسی مفیدترند. با استفاده از تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه دیگری، میانگین سه گروه در آزمون تولیدی واژگانی مقایسه شد. نتیجه نشان داد که در تولید واژگان انگلیسی، فیلم انگلیسی با زیرنویس انگلیسی از دو نوع دیگر مؤثرتر است و فیلم انگلیسی با زیرنویس فارسی هم از فیلم فارسی با زیرنویس انگلیسی مؤثرتر است. نتایج تحقیق حاضر می تواند برای فراگیران، معلمان، و طراحان مطالب آموزشی کاربرد داشته باشد.
۷۵۹۷.

بهشت گمشده آندره مکین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات مهاجرت آندره مکین آتلانتید وصیت نامه فرانسوی نویسندگان مهاجر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱۸ تعداد دانلود : ۹۰۲
آندره مکین (Andreï Makine)، نویسنده روسی تبار مقیم فرانسه در رمان های اولیه خود، با لحنی غنایی و پر شور از غرب سخن می گوید. او غرب را بهشت گمشده ای می داند که جذاب و رویایی است و نمادی از هرآنچه مخالف روسیه روزگار کودکی اوست. به مرور، در پی مهاجرت به فرانسه، ایده آل اولیه در ذهنش درهم می شکند و واقعیت در برابرش رخ می نماید. بنابراین هرچه بیشتر در آثار او پیش می رویم، دو اصطلاح شرق و غرب بیش از پیش در هم می آمیزند، مبهم و گنگ می شوند و شور و شوق ابتدایی، جای خود را به نگاهی کاملاً انتقادی می دهد. آتلانتید روسی جای آتلانتید فرانسوی را می گیرد و نگاه نوستالژیک مکین در آثارش تجلی می یابد. در این میان، سفر، که درونمایه نوشته های اوست، دستمایه پرداختن به هویت، برخورد میان واقعیت و خیال، و مسایل پدیدآمده از برخورد میان دو فرهنگ و زبان می شود. این مقاله بر آن است تا به روند شکل گیری این نگاه انتقادی و چگونگی جایگزینی آتلانتید روسی به جای آتلانتید فرانسوی در آثار مکین بپردازد و تاثیر این نگاه را بر سبک او بررسی کند، سبکی که جادوی ادغام گذشته و حال، رویاها و واقعیت و پناه بردن به گذشته و خود را به دست رویاها سپردن است.
۷۵۹۸.

طعن یا آیرونی در آثار مهدی اخوان ثالث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اخوان ثالث آیرونی آیرونی لفظی و آیرونی نمایشی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی بلاغت بدیع
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
تعداد بازدید : ۲۰۸۹
طعن یا آیرونی یک آرایه ادبی و نوعِ خاصی از بیان دوپهلو است که با ایهام و ابهام متفاوت است. این آرایه در آثار مهدی اخوان ثالث جلوه ای خاص دارد و می تواند در شمار ویژگیهای سبکی او به شمار رود. هرچند آیرونی در ادبیات فارسی پرکاربرد است، منتقدان کمتر به آن توجه نشان داده اند. در مقاله حاضر انواع آیرونی و مظاهر آن در شعر مهدی اخوان ثالث بررسی می شود.
۷۵۹۹.

تعامل بین «زبان و فرهنگ» در تدریس زبان خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فرهنگ زبان آموز فرهنگ بیگانه آموزش و یادگیری زبان خارجی کتاب آموزش زبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳۵
"آموزش و یادگیری هر زبان زنده دنیا، فراگیری فرهنگ آن را نیز ایجاب می کند چرا که فرهنگ جز لاینفک زبان است. گفتار و رفتار، حرکات، آداب و رسوم و سنن هر ملتی از فرهنگ آن نشات می گیرد زیرا جوامع مختلف بشری از دیرباز روشهای زندگی گوناگونی داشته و دارند. با یادگیری یک زبان خارجی، زبان آموز دنیای جدیدی را کشف می کند که غالبا با ارزش ها و معیارهای جامعه خود متفاوت است و این دنیای جدید ابتدا به وسیله کتاب های آموزش زبان به وی معرفی شده و سپس در طی دوران تحصیل آشنایی او با آن فرهنگ روز به روز بیشتر می شود. این مقاله ابتدا به مطالعه واژه «فرهنگ» و زیر مجموعه های آن از دیدگاه انسان شناسی، جامعه شناسی و آموزش زبان می پردازد. سپس بعد از نگاهی اجمالی به نقش فرهنگ در زندگی بشر اهمیت این موضوع را در کتاب های آموزش زبان بررسی می کند. در ضمن بر نقش کلیدی و بسیار حساس مدرس زبان در انتقال فرهنگ بیگانه به زبان آموزان تاکید می کند، زیرا وظیفه خطیر او در این امر ایجاد پل ارتباطی بین فرهنگ ملی و بیگانه است، پلی که نگاه از آن مانع بیگانه پرستی و در عین حال بیگانه ستیزی است و نگرشی کاملا منطقی و متعادل به زبان آموز می دهد.
۷۶۰۰.

بینامتنیت در رمان های پیتر اَکروید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلاقیت بینامتنیت نقد گفت و گوی شگرد ژرفنافکنی دیگریت بیانگری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی بینامتنیت
تعداد بازدید : ۲۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۹۵
مقاله حاضر با استناد به نظریات سوسور، بختین، کریستیوا و بارت مبانی نظری بینامتنیت را ارائه می کند. سپس دو رمان پیتر اَکروید را بر مبنای این نظریات بررسی می کند. بینامتنیت به ارتباط مضمونی، کلامی، شکلی و ساختاری تعریف شده است، اما صرف پیدا کردن روابط بین متون، نمی تواند رهنمودی ارائه کند که فهم متن را روشن تر کند. از این رو مقاله حاضر به بینامتنیت همچون شکردی نقادانه می نگرد که موجد معانی متعدد است. رمان های پیتر اَکروید عمیقاً با تاریخ ادبیات ارتباط می یابند و فهم آن ها صرفاً با تحقیق ژرف در آثار ارجاع یافته مقدور است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان