درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۳۴۱ تا ۳٬۳۶۰ مورد از کل ۹٬۷۱۴ مورد.
۳۳۴۱.

زبان شناسی و اطلاع رسانی

نویسنده:
منبع: فرهنگ بهار ۱۳۷۵ شماره ۱۷
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۳ تعداد دانلود : ۷۷۰
نوشته زیر شاید آخرین نوشته ای باشد که روانشاد دکتر حسین داوری آشتیانی در پی آماده سازی و انتشار آن بود و متأسفانه فرصت نیافت که آن را به پایان رساند.افزودن منابع و اصلاح برخی عبارات و تعبیرها و نیز تجدید نظر در بعضی مطالب مسلما در قصد و نیت نویسنده فقید بوده است و چنانچه مجال می یافت، بی تردید به آنها می پرداخت.با این همه، ازآنجا که این آخرین کار او حاوی نکات خواندنی است، کم و بیش به همان صورت اولیه با واژه های خاص منتشر می شود تا مخصوصا از ایشان یادی شده باشد.
۳۳۴۲.

ریشه شناسی چند لغت در ترجمه ای از عهد عتیق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: ریشه شناسی اسفار خمسه لندن فارسی ـ عبری فارسی جنوب غربی فارسی شرقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۳ تعداد دانلود : ۱۳۰۱
اسفار خمسة لندن تنها ترجمة تاریخ دار فارسی ـ عبری از اسفار خمسه است. این متن در 1319 میلادی مطابق 719 هجری قمری کتابت شده است. همة محققان، به پیروی از نظر لازار، این متن را متعلق به جنوب غربی ایران می دانند. اما باید توجه داشت که برخی لغات شرقی (مانند لغات حوزة ماوراءالنهر و هرات) نیز در آن دیده می شود. در این مقاله، به ریشه شناسی تعدادی از لغات این متن خواهیم پرداخت. این لغات عبارت اند از: b’z sknydn, bγr’wydn, bγr’w/bγr’y, br ryšydn/wr ryšydn, bprčn-, dr gwrx’nydn, jng k’rydn, snyl, syl, m’rh, mwžndh/mwzydg’r, nwxrys/nwxrys’nydn, wysh.. در نهایت، خواهیم دید که اغلب این لغات در زبان های شرقی ایران ریشه دارند یا در گونه های زبانی فارسی شرقی به کار می روند.
۳۳۴۸.

مقایسة نشانه های فراگفتمان در مجلات انگلیسی بین المللی و داخلی؛ مطالعة موردی: مقالات حوزة زبان شناسی کاربردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال هشتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۸

کلید واژه ها: مقالات علمی - پژوهشی نشانه های فراگفتمان مجلات بین المللی مجلات داخلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۲ تعداد دانلود : ۵۸۷
نشانه های فراگفتمان ابزاری هستند که بدون اضافه کردن چیزی به محتوای اصلی متن،جهت سازماندهی زبان به کار می روند. این نشانه ها در درک بهترخوانندگان از نگرش نویسنده و ایجاد و تحکیم ارتباط بین نویسنده و خواننده نقش مؤثری ایفا می کنند. پژوهش حاضر به بررسی انواع و تعداد نشانه های فراگفتمانبه کاررفته در مقالات علمی- پژوهشی انگلیسی در مجلات بین المللی و داخلی در حوزة زبان شناسی کاربردی می پردازد. بدین منظور، با استفاده از برنامة «فراوانی» (نیشن و هیتلی، 2007)، انواع و تعداد نشانه های فراگفتمان به کاررفته در 512 مقالة علمی، شامل 168,051,3کلمه، چاپ شده در 16 مجلة بین المللی و داخلی در حوزة زبان شناسی کاربردی، بر اساس مدل نشانه های فراگفتمان هایلند (2005: 49) مورد مطالعه قرارگرفتند. نتایج این مقایسه گواه وجود تفاوت هایی در کاربرد نشانه های فراگفتماندر دو گروه مقالات برگرفته از مجلات بین المللی و داخلی است. توجه به این تفاوت ها در به کارگیری نشانه های فراگفتمان و در نظر گرفتن آنها در آموزش نگارش آکادمیک می تواند موجب ارتقای کیفیت مقالات چاپ شده در مجلات داخلی انگلیسی شود.
۳۳۴۹.

ترجمه ادبیات کودک از منظر پارادایم اسکوپوس و تعادل (مطالعه موردی: داستان شازده کوچولو)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال چهل و هشتم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: ادبیات کودک ترجمه شازده کوچولو پارادایم اسکوپوس پارادایم تعادل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۲ تعداد دانلود : ۵۹۸
مطالعه حاضر بر آن است تا عملکرد دو پارادایم مهم ترجمه را در ادبیات کودک به تصویر بکشد. این دو پارادایم عبارت اند از: 1) پارادایم تعادل؛ 2) پارادایم اسکوپوس. پارادایم نخست تعادل را در متن مبدأ جستجو می کند، درحالی که پارادایم دوم به دنبال آن در متن مقصد است. بدین منظور سه ترجمه برجسته داستان شازده کوچولو از محمد قاضی، احمد شاملو و ابوالحسن نجفی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. در پایان مشخص شد که ترجمه شاملو، برخلاف دو مترجم دیگر ترجمه ای مخاطب- مدار و بر پایه پارادایم اسکوپوس است که مخاطبین خاص خود،یعنی کودکان را کاملاً در نظر می گیرد. دو مترجم دیگر رویکردی متن- مدار در ترجمه های خود ارائه داده و گاهی از واژگان و عباراتی استفاده کرده اند که درک آن برای کودکان پیچیده است. ترجمه این دو مترجم را باید ذیل پارادایم تعادل در نظر گرفت. پژوهش حاضر به این نتیجه می رسد که پارادایم اسکوپوس، به مراتب فراگیرتر از پارادایم تعادل در مسئله ترجمه ادبیات کودک است.
۳۳۵۲.

بررسی محمول های مکانی در زبان فارسی براساس دستور نقش و ارجاع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال نهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۲

کلید واژه ها: دستور نقش و ارجاع فرانقش محمول های مکانی ظرفیت معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۱ تعداد دانلود : ۷۹۶
این پژوهش در پی آن است محمول های مکانی در زبان فارسی را در چارچوب دستور نقش و ارجاع، دو تحلیل ارائه شده از سوی ون ولین و لاپولا (1997) و همچنین بتین (2004) بررسی کند و دسته بندی معنایی از محمول های مذکور ارائه دهد. در کنار این هدف اصلی، هدف دیگری که پی می گیریم محک کارایی هر یک از تحلیل های یاد شده در زبان فارسی و به ویژه تحلیل ارائه شده از سوی بتین است. بتین (2004) معتقد است تشابهی میان ظرفیت معنایی و نحوی محمول های مکانی ایستا در چارچوب دستور نقش و ارجاع وجود ندارد. همچنین توازنی میان تعداد موضوع ها در ساخت منطقی و تعداد فرانقش ها مشاهده نمی شود. این امر موجب بروزتناقض نظری در یکی از بندهای اصول اعطای فرانقش گردیده است. شایان ذکر است عنصر مکان در محمول های مکانی ایستا غالباً به دو صورت مسند یا گروه قیدی ظاهر می شود. نتایج بررسی ها نشان داد، آنچه بتین تناقض نظری می داند در باب محمول های مکانی ایستا در زبان فارسی صدق می کند، همچنین در باب افعال لحظه ای، پایا و افعال کنشی پایا نیز صادق است؛ اما در باب افعال کنشی صدق نمی کند. به نظر می رسد با در نظرگرفتن عنصر مکان به عنوان محمولی مجزا، محمول های مکانی ایستا ضرورتاً لازم محسوب می شوند و نه گزاره هایی استثنایی و از این طریق می توان میان تعداد موضوع ها در ساخت منطقی و تعداد فرانقش ها در چارچوب دستور نقش و ارجاع توازن برقرار کرد.
۳۳۵۳.

رشد توانش زبان استعاری فراگیران زبان انگلیسی در سطح متوسطه (Effects of Focus-on-Form(s) Instruction on Iranian Intermediate L2 Learners’ Metaphorical Competence Development)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش مهارت های زبان (JTLS) سال پنجم بهار ۱۳۹۲ (۲۰۱۳) شماره ۱

کلید واژه ها: استعاره توانش استعاری روش شکل-محور روش ساختار-محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۱ تعداد دانلود : ۵۷۳
پیشرفت های اخیر در زبانشناسی شناختی بر اهمیت و فراگیر بودن روش استعاره در زبان صحه گذاشته است. تاثیر این تحقیقات به طور قابل توجهی به پیشرفت در کار آموزی های آموزشی و تهیه ی مواد و مطالب درسی مفید بوده است. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر آموزش 2 روش تمرکز بر شکل دستوری(شکل-محور) و تمرکز بر کل دستور(ساختار-محور) در یادگیری زبان استعاری توسط زبان آموزان سطح متوسطه صورت گرفت. ابتدا٬ 60 زبان آموز سطح متوسطه که از نظر مهارت زبانی و توانش استعاری همسان بودند به 3 گروه تقسیم شدند: 2 گروه آزمایشی و 1 گروه کنترل. یکی از گروه های آزمایشی با استفاده از 20 متن انگلیسی در معرض آموزش شکل- محور قرار گرفت. گروه آزمایشی دوم از طریق ساختار- محور اصطلاحات استعاری را فرا گرفتند. گروه کنترل در معرض آموزش معمول قرار گرفتندودر دو آزمونی که قبل و بعد از آموزش از 2 گروه آزمایش گرفته شد، شرکت کردند. تحلیل هم پراکنش به همراه یک تحلیل واریانس 3 طرفه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که گروهی که به صورت شکل-محور آموزش داده شدند عملکرد بهتری در پس آزمون داشتند. بنابر این٬ بین توانش استعاری و روش شکل-محور همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین، این امکان وجود دارد که توانش استعاری زبان آموزان از طریق روش شکل-محور افزایش یابد.
۳۳۵۴.

Word Type Effects on L2 Word Retrieval and Learning: Homonym versus Synonym Vocabulary Instruction(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی زبان دوره ۳ سال ۲۰۱۱ شماره ۱

کلید واژه ها: Homonym Synonym Short Term Memory Lexical Representation and Semantic Representation

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۰ تعداد دانلود : ۵۴۸
The purpose of this study was twofold: (a) to assess the retention of two word types (synonyms and homonyms) in the short term memory, and (b) to investigate the effect of these word types on word learning by asking learners to learn their Persian meanings. A total of 73 Iranian language learners studying English translation participated in the study. For the first purpose, 36 freshmen from an intact class were presented with two lists of words with their Persian meanings. One of the list included 5 pairs of synonyms and the other one included 5 pairs of homonyms. They were asked to retain as much vocabulary items as they can. Learning was measured by lexical representations of the words. The results showed that learners did better on the retention of homonyms than synonyms. For the second purpose, 37 sophomores from an intact class were provided with 40 words in pairs (20 synonyms and 20 homonyms). They were asked to write their Persian meanings in the testing session. The results indicated that students did better on learning synonyms than homonyms. The study revealed that homonyms are better retrieved in short term memory but learned more slowly regarding to the semantic representation.
۳۳۵۷.

خنثی شدگی مشخصه زیربنایی حنجره در همخوان های گرفته زبان فارسی از منظر واجشناسی حنجره ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم ویژه نامه پاییز ۱۳۹۵ شماره ۶ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: دمش خنثی شدگی واکداری واج شناسی حنجره ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری آواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری واج شناسی
تعداد بازدید : ۱۱۰۰ تعداد دانلود : ۶۱۶
هدف مطالعه حاضر تعیین مشخصه حنجره ای زیربنایی همخوان های گرفته زبان فارسی در جایگاه پایانی و تعیین خنثی-شدگی آن بر مبنای مفاهیم واج شناسی حنجره ای و با اتکا بر شواهد صوت شناختی است. بدین منظور چهار گویشور مؤنث زبان فارسی واژه های مورد نظر را در سه جمله حامل تولید کرده اند. بنابراین تأثیر سه بافت بر خنثی شدگی همخوان های پایانی بررسی شده است: پایان واژه و قبل از سکوت، پایان واژه و قبل از واکه، پایان واژه و قبل از همخوان گرفته. با استفاده از نرم افزار پرات نسخه 5315 هفت متغیر آوایی استخراج شده اند و توسط آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه تأثیر آنها بر خنثی شدگی بحث شده است. متغیرهای مورد بررسی شامل طول واکه، طول همخوان، طول نوار واکداری، میزان واکداری، زمان آغاز واکداری، طول رهش و شدت رهش می شود. پس از ارائه تحلیل آماری مشخصه حنجره ای زیربنایی بر اساس مفاهیم واج شناسی حنجره ای مشخص شده است. یافته ها نشان می دهند که بُعد مسئول در تقابل همخوان های گرفته ی زبان فارسی بُعد پهنای چاکنای (GW) است و این بُعد در جایگاه پایانی خنثی نمی شود. بعلاوه واج های بی نشان زبان فارسی تنها در بافت مناسب واکداری بافتی دریافت می کنند؛ بنابراین زبان فارسی از زمره زبان های دمشی است که بُعد GW را در تمایز واج های گرفته به کار می برد.
۳۳۵۹.

معناشناسی زمینه و تناوب فعل های مرکب در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ششم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۲)

کلید واژه ها: فعل مرکب ساخت موضوعی تناوب سببی معناشناسی زمینه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۰ تعداد دانلود : ۵۲۹
در این مقاله با بررسی تناوب موضوعی برخی فعل های مرکب در زبان فارسی نشان می دهیم چگونه یک توصیف مبتنی بر زمینه های معنایی می تواند به پرسش هایی در زمینة رفتار نحوی و ساخت های موضوعی مرتبط با این فعل ها پاسخ دهد. در زبان فارسی تعدادی از فعل های مرکب، می توانند در تناوب سببی شرکت کنند. این فعل ها دارای گونة سببی و ضد سببی هستند. اما در برخی بافت ها، گونة ضد سببی پذیرفتنی نیست؛ در حالی که گونة سببی پذیرفتنی است. در این مقاله رفتار متفاوت این فعل ها را در بافت های مختلف در چارچوب نظریة «معناشناسی زمینه» (Vide. Fillmore & Atkins, 1992) توضیح داده و نشان می دهیم این فعل ها با دو زمینة معنایی مرتبط هستند. همچنین با استفاده از مفهوم زمینة معنایی (Vide. Fillmore & Baker, 2010) نشان می دهیم بر خلاف کریمی دوستان (2005) که معتقد است ساخت موضوعی فعل های مرکب به وسیلة عنصر غیر فعلی تعیین می شود و نیز برخلاف عقیدة فولی، هارلی و کریمی (2005) که مدعی اند همکرد و عنصر غیر فعلی در تعیین ساخت موضوعی فعل های مرکب مؤثر هستند، ساخت موضوعی این فعل ها به وسیلة کل ساخت حاوی فعل تعیین می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان