درخت حوزه‌های تخصصی

هر انسانی در زندگی، دچار گرفتاری می شود و در برخی موارد، نجات و رهایی از آن، خارج از توان انسان است که این امر باعث اضطراب میشود. در این مقاله، پژوهشگران راهکارهای پیشگیری از این دغدغه ی اجتماعی را از منظر آیات و روایات استخراج و دسته بندی نموده اند. این مطالعه ی پژوهشی از نوع مروری وکتابخانه ای است و با مطالعه ی سایت های معتبر، مقالات، پایان نامه ها، کتاب های معتبر دینی از جمله قرآن کریم، نهج البلاغه و ... و همچنین نرم افزارهای قرآنی به بررسی موضوعات مرتبط با اضطراب و آرامش پرداخته است. در دنیای مدرن قرن معاصر، ادعاهای علمی و پیشرفت های به دست آمده نتوانسته است گام مؤثری در زمینه ی کنترل تنش های زندگی بردارد. با وجود تلاش های پزشکی و سیستم درمان، نه تنها در شیوع بیماری های روانی به خصوص اضطراب کاهشی حاصل نشده است، بلکه وقوع آن رو به افزایش است. قرآن بهترین پناهگاه افراد با ایمان می باشد. ایمان بدون شک، مؤثرترین درمان اضطراب است. برای مثال آیه ی زیر به نقش آرامش بخشی ایمان اشاره نموده است: الَّذِینَ آمَنُواْ وَلَمْ یَلبسُواْ إِیمَانَهُم بِظُلْمٍ أُوْلَـئِکَ لَهُمُ الأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ (انعام/۸۲) کسانی که ایمان آورده اند و ایمان خود را با شرک و ستم آلوده نکرده اند، ایمنی (آرامش) تنها برای آن ها است و آن ها هدایت یافتگانند. یافته های حاصل از این پژوهش شامل شناسایی ریشه های اضطراب، راهکارهای پیشگیرانه و راهکارهای کسب آرامش است،که در دو دسته ی کلی پیشگیری و مدیریت اضطراب تقسیم گردیده است. در این راستا، آیات و روایات مرتبط با موضوعات هر مجموعه به تفصیل بیان گردیده است.

خالقی نرگس، سیامک مرضیه. آموزش مهارت های سواد اطلاعاتی. ویراستار علمی جیران خوانساری. تهران: کتابدار: دانشگاه قم؛ 1389: 173ص.، شابک: 7- 47- 5489- 600- 987.

مقدمه: استنادهای وبی (URLs) به دلیل ماهیت متغیر، متزلزل و ناپایدار اینترنت در خطر زوال و نابودی قرار دارند و به راحتی می توانند محو شوند. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان دسترس پذیری و زوال استنادهای وبی مقالات منتشر شده در مجله انجمن کتابداری پزشکی ( JMLAیا Journal of the Medical Library Association) انجام شد.روش بررسی: پژوهش حاضر کاربردی و توصیفی بود، به طوری که 231 مقاله JMLA در یک دوره هفت ساله (08-2002) از آرشیو مجله دانلود (فروگذاری) و 175 مقاله دارای استناد وبی (URLs) مشخص شد. سپس تک تک URL ها آزمایش شد تا زوال یا دسترس پذیری آن ها مشخص شود. هنگام بروز خطا در دستیابی مستقیم به URL ها، از مرورگر اینترنتی، آرشیو اینترنتی و موتورجستجوی Google برای دستیابی به URL های گم شده استفاده گردید. سپس نتایج جمع آوری و با استفاده از نرم افزار Excel تحلیل شد تا دلایل شکست URLها و همچنین نیمه عمر استنادهای وبی مشخص شود.یافته ها: 76 درصد مقالات دارای استناد وبی (URLs) بودند و میانگین استناد وبی برای هر مقاله، 5URL  بود. از 1049 URL  استناد شده، 31 درصد غیر قابل دسترس بود که با جستجوی URL های گم شده، میزان زوال URL ها از 31 درصد به 13 درصد کاهش یافت. اکثر خطاها مربوط به پیام خطای 404 (یافت نشد) بود و میانگین نیمه عمر استنادهای وبی حدود 7 سال بود.نتیجه گیری: زوال URL ها مشکل بزرگی است که نمی توان آن را نادیده گرفت، زیرا URL ها به طور فزاینده ای در مقالات علمی استفاده و سپس ناپدید می گردند، زوال URL ها تا زمانی که سیاست های حفظ و نگهداری موثری مانند آرشیو اینترنتی اتخاذ نگردد، ادامه خواهد یافت.

مقدمه: برای رشد و اعتلای فرهنگ یک جامعه، به مشارکت تمام افراد از جمله معلولین جسمی- حرکتی نیاز است. این پژوهش با هدف بررسی میزان انطباق ساختمان و تجهیزات کتابخانه های عمومی و دانشگاهی شهر زنجان با استانداردهای بین المللی انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر پیمایشی- توصیفی بود. جامعه پژوهش تعداد 142 نفر از معلولین شهر زنجان، همچنین ساختمان و تجهیزات 14 کتابخانه عمومی و دانشگاهی این شهر در سال 1385 بود. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود و روایی و پایایی آن از طریق ضریب Cronbach’s alpha(0.84) محاسبه گردید. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی نظیر درصد و فراوانی انجام شد.یافته ها: از دیدگاه معلولین، پارکینگ، سطح شیبدار و فضای اختصاصی کتابخانه ها دارای بیشترین و فضاهای درونی و فضای عمومی دارای کمترین موانع حرکتی بودند. 46.2 درصد از کتابخانه ها فاقد سطح شیبدار و 63 درصد از کتابخانه های مورد مطالعه فاقد فضای اختصاصی برای معلولین بودند.نتیجه گیری: ساختمان و تجهیزات این مراکز از نظر دسترس پذیری با وضعیت مطلوب انطباق صد در صد نداشت و بایستی تمامی فضاهای آن ها بر مبنای استانداردهای موجود، مورد بررسی و بهینه سازی قرار گیرد.

به دلیل پیچیدگی تصمیمات پزشکی، کاربرد سیستم های اطلاعاتی جهت پشتیبانی از این تصمیمات افزایش یافته است. در این بین، نقش سیستم های هوشمند در یاری رسانی به پزشکان برجسته است. در این مقاله، به بررسی قابلیت این سیستم ها در پزشکی پرداخته شده است و مهم ترین چالش های به کارگیری این سیستم ها مورد بحث قرار گرفته است. محدودیت تکنولوژی، هزینه ی سیستم، نگهداری متخصصین در سازمان، وارد کردن داده های بیمار در سیستم، مشکلات کسب دانش، مدل سازی دانش پزشکی، تأیید عملکرد سیستم، توصیه های اشتباه و مسؤولیت در برابر خطا، محدودیت حوزه ی عملیاتی هوش مصنوعی و ضرورت یکپارچگی آن با فعالیت های جاری از جمله چالش های پیش روی به کارگیری این نوع سیستم ها است که مستلزم ارایه ی راهکار یا پاسخ های مناسب می باشد.

مقدمه: مدیریت مهم ترین عامل تداوم حیات و استمرار موفقیت سازمان ها است و مدیران نقشی بسیار مهم و تعیین کننده را در رشد و بالندگی و پیشرفت هر سازمان به عهده دارند. در منابع دینی نیز از اهمیت مدیریت و مدیران شایسته، مطالب بسیاری می توان یافت. هدف از این تحقیق، شناسایی نظرات و ادراکات مدیران و صاحب نظران دانشگاهی در خصوص مؤلفه های مدیریت اسلامی بود. روش بررسی: روش انجام این تحقیق از نوع کیفی با تحلیل محتوای موضوعی بود. شرکت کنندگان در این تحقیق 14 نفر از دانشگاهیانی بودند که در زمینه ی مباحث تحقیق دارای تجربه و یا تألیفاتی بودند. ابزار انجام این تحقیق مصاحبه بود که پس از انجام مصاحبه ها و به حد اشباع رسیدن موارد تحقیق، مصاحبه ها متوقف شد و مفاهیم اصلی از میان مصاحبه ها استخراج شد. یافته ها: حکومت اسلامی برای احیای دین و تأمین آرامش و امنیت اجتماعی و احقاق حقوق مردم بنا شده است، نه برای زورگویی و ...؛ بنابراین، در نظام اسلامی، مدیر باید با توجه به منزلت های انسانی، مسایل ارزشی و وضع قوانین و مقررات هماهنگ با احکام الهی مدیریت کند. در مدیریت اسلامی، ارزشیابی، وحدت و هماهنگی، سعه ی صدر، مشورت، ارتباط مدیر با مردم و ... از جایگاه ویژه ای برخوردار است. لازمه ی حکومت و مدیریت اسلامی، رحمت، محبت و مهربانی به شهروندان است. نتیجه گیری: مدیریت اسلامی شیوه ی مدیریت خاصی است که برگرفته از آموزه های دین مبین اسلام است و مهم ترین ویژگی شیوه ی پیش گفت آن است که هدف وسیله را توجیه نمی کند، چراکه هدف آن مقدس می باشد و برای رسیدن به این هدف باید به آموزه های اسلامی توجه شود.

مقدمه: هدف اصلی این پژوهش بررسی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی است که مقالات خود را پیرامون موضوع ایدز در مجلات و منابع دارای ضریب تأثیر نمایه شده در پایگاه وب علوم منتشر نمودند. روش کار: با استفاده از روش علم سنجی میزان انتشارات علمی تولید شده توسط پژوهشگران ایرانی در زمینه ایدز در پایگاه وب علوم(Web of Science( طی سال های 2000 تا 2010 مورد بررسی قرار گرفته است. 336 مدرکی که در تألیف آن ها حداقل یک نویسنده وابسته به سازمان های ایرانی مشارکت داشته اند شناسایی شد. یافته ها: روند تولیدات علمی پژوهشگران ایران از سیر صعودی با نرخ رشد سالیانه 30 درصد برخوردار بوده است. پژوهشگران ایرانی با همکارانی از 22 کشور جهان مشارکت علمی دارند و بیشترین هم تألیفی بین المللی با کشور آمریکا انجام گرفته است. دانشگاه علوم پزشکی تهران یک پنجم از تولیدات علمی را در میان سازمان های داخلی به خود اختصاص داده است. بیشترین تحقیقات انجام گرفته در ایران متعلق به زیر موضوع بیماری های عفونی است. 35 درصد مجلاتی که پژوهشگران ایرانی مقالات خود را درآن ها به چاپ رسانده اند متعلق به کشور آمریکا است، اما دراین میان مجلهHEPATITIS MONTHLY بیشترین مقالات پژوهشگران ایرانی را منتشر نموده است. بحث: سهم انتشارات ایران در مقابل انتشارات کشورهای جهان از حرکتی رو به جلو برخوردار بوده و هم تألیفی بین المللی در انتشارات پژوهشگران ایرانی قابل تقدیر است.

مقدمه: در طی چند سال گذشته در جوامع مختلف بحث های زیادی در مورد اهمیت مدیریت دانش صورت گرفته است .از این رو مدیریت دانش به یکی از مهمترین وظایف سازمان هایی تبدیل شده است که تلاش می کنند به سازمان یادگیرنده تبدیل شوند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه عوامل ساختاری و فرهنگی سازمان با استراتژی مدیریت دانش در مراکز آموزشی درمانی و عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفته است. روش کار: پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و مقطعی در سال 1390 انجام شده است. جامعه پژوهش را کارکنان مراکز آموزشی درمانی و عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران (9 مرکز) تشکیل می دادند که 200 نفر از آنان به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از روش نظرات متخصصان و روایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ (0.88) تأیید شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS به طریق روش آماری توصیفی (از جمله جدول، میانگین و واریانس) و با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاکی از متوسط بودن وضعیت مدیریت دانش به دلیل رسمیت و تمرکز زیاد در ساختار سازمانی مراکز مورد پژوهش است. همچنین ضریب همبستگی نشان داد که بین ابعاد ساختاری و ابعاد فرهنگی سازمان و مدیریت دانش ارتباط معناداری وجود دارد (p<0.005)، بطوری که این ارتباط با تمرکز و رسمیت، منفی (به ترتیب با ضریب همبستگی 0.272- و 0.144-) و با جریان ارتباطات و تسهیم دانش و یادگیری مستمر، مثبت (به ترتیب با ضریب همبستگی 0.223، 0.217 و 0.162) است. بحث: با توجه به همبستگی بین عوامل ساختاری و فرهنگی سازمان با مدیریت دانش و همچنین نقش دانش در کیفیت خدمات درمانی ارائه شده توسط مراکز، توصیه می شود در استقرار مدیریت دانش در مراکز درمانی به ابعاد ساختاری و فرهنگی سازمان توجه لازم و همه جانبه صورت گیرد و تاحد امکان با دادن آزادی عمل به کارکنان و عدم اعمال محدودیت های بیش از حد، فضا را برای ارتباطات همه جانبه و تبادل اطلاعات بصورت مداوم فراهم نموده و فرهنگ اعتماد را تقویت و حمایت کنند.

مقدمه: امروزه سیستم های اطلاعات بیمارستانی(HIS: Hospital Information System) دربهبود عملکرد مدیریت و کادردرمانی نقشی مهم و انکار ناپذیر دارند و کاربران این سیستم یکی از عوامل مؤثر دراین زمینه می باشند، الگوی انتشار نوآوری راجرزیکی ازالگوهای نظری برای درک ارتباط میان افراد و فن آوری همچون سیستم اطلاعات بیمارستانی، می باشد. استفاده ازاین الگو به منظور بررسی چگونگی تمایل کاربران برای استفاده ازاین سیستم، می تواند مفید باشد. این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با تمایل کاربران نسبت به استفاده ازسیستم اطلاعات بیمارستان براساس مدل اشاعه نوآوری در بیمارستان رازی اهوازانجام شده است. روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بود، که جامعه آماری آن را50 نفرازکاربران سیستم اطلاعات بیمارستانی شاغل در بیمارستان رازی اهواز تشکیل می دادند، که به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه بوده که به منظور تعیین اعتبارآن نسبت اعتبارمحتوا، شاخص اعتبار محتواواعتبار صوری تعیین گردید، وجهت تعیین پایایی آن ازروش آزمون مجدد(84.0 R= ) و همسانی درونی (90.0 α= )استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده هااز آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، اسپیرمن، رگرسیون، میانگین استفاده گردید که توسط نرم افزاراس پی اس اس 17 انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد بین سن و مزیت نسبی(56.0- =r و 05.0> P (، بین نوع شغل و مزیت نسبی(32.0- =r و05.0> P (، بین سن وسازگاری سیستم (28.0- =r و 05.0> P )، بین نوع شغل و سازگاری سیستم (29.0- =r و05.0> P)همبستگی منفی وبین مدرک تحصیلی و پیچیدگی (29.0 =r و05.0> P) همبستگی مثبت وجودداشت. بین سابقه آموزش رایانه و آزمون پذیری (28.0 =r و05.0> P ( همبستگی مثبت، بین نوع شغل وقابلیت رؤیت (30.0- =r و05.0> P (همبستگی منفی، بین حمایت های مادی مدیریت بیمارستان ومزیت نسبی(31.0=r و05.0> (P و بین حمایت های معنوی مدیریت بیمارستان ومزیت نسبی(36.0 =r و 05.0>P ( همبستگی مثبت وجوددارد، همچنین بین حمایت های معنوی وسازگاری با این سیستم (27.0 =r و05.0> (P همبستگی مثبت مشاهده گردید. بحث: نتایج این پژوهش نشان دهنده تأثیر ویژگی های الگوی انتشار نوآوری بر تمایل به استفاده از سیستم اطلاعات بیمارستانی بود. چنانچه یافته های این پژوهش درمطالعات مشابه تکرار شود، می توان ازآن برای افزایش پذیرش وسازگاری با فنآوری های جدیدازجمله سیستم اطلاعات بیمارستانی درمیان کاربران استفاده نمود.

مقدمه: سازمان بیمه خدمات درمانی یکی از مهم ترین منابع تأمین مالی حوزه درمان کشور است که با دریافت حق سرانه، برای افراد تحت پوشش خود خرید هوشمند خدمات را انجام می دهد؛ تضمین استفاده بهینه از این منابع، سنجش کارایی این سازمان را ضروری ساخته است. تحلیل پوششی داده ها روش مناسبی در این زمینه محسوب می گردد. محاسبه کارایی و رتبه بندی ادارات کل سازمان بیمه خدمات درمانی با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها هدف پژوهش حاضر بود. روش کار: مطالعه حاضر توصیفی، از نظر زمانی به صورت مقطعی و اهداف آن کاربردی بود. ادارات کل بیمه خدمات درمانی مستقر در استان های کشور جامعه آماری این پژوهش بودند(31 اداره کل). نهادهای پژوهش حاضر شامل نیروی انسانی، هزینه های بالاسری، متراژ ساختمان و زمین و ستاده ها شامل نسبت جمعیت بیمه شده به کل جمعیت هدف، نسبت مؤسسات طرف قرارداد به کل مؤسسات فعال، نسبت بار مراجعات به هزینه های درمانی بود. به منظورتعیین کارایی با روش تحلیل پوشش داده ها، اطلاعات مربوط به نهاده ها و ستاده ها در سال 1388 از دفتر آمار و اطلاعات سازمان بیمه خدمات درمانی بوسیله فرم های طراحی شده توسط پژوهشگر گردآوری شد. سپس در نرم افزار EMS کارایی نسبی ادارات کل سازمان بیمه خدمات درمانی کشور با استفاده از مدل AP مبتنی بر مدلCCR و BCC ورودی محور محاسبه گردید و در نهایت رتبه بندی کامل صورت پذیرفت. یافته ها: میانگین کارایی فنی 31 اداره کل سازمان بیمه خدمات درمانی کشور 0.5093، کارایی مدیریتی 0.5851 و میانگین کارایی مقیاس 0.8292 بود. به عبارت دیگر با تکیه بر نتایج مدل APتحلیل پوششی داده ها با فرض متغیر به مقیاس (DEA-VRS) ظرفیت ارتقای کارایی در ادارات کل سازمان بیمه خدمات درمانی کشور بدون هیچ گونه افزایشی در هزینه ها و به کارگیری همان میزان از نهاده ها در حدود 17 درصد می باشد. از کل ادارات مورد مطالعه 9.7 درصد دارای حداکثر کارایی فنی یک و بالاتر، 32.3درصد دارای کارایی فنی 0.5 تا 1 و کارایی 58 درصد ادارات کل کمتر از 0.5 بود. بحث: یافته ها نشان داد استفاده از مدل AP-DEA مناسب تر از مدل های پایه ای تحلیل پوششی داده ها است. ادارات کل بیمه خدمات درمانی استان هایی که دارای کارایی کمتر از یک می باشند از نظر مقادیر اولیه و بهینه نهاده متراژ فضای فیزیکی، نیروی انسانی و هزینه های بالاسری متفاوت هستند و دارای مازاد نیروی انسانی، فضای فیزیکی و هزینه های بالاسری می باشند لذا برای به حداکثر رسیدن کارایی این سازمان ها باید از میزان مازاد نهاده های مذکور در قالب یک برنامه جامع کم شود تا به سطح مطلوبی از کارایی دست یابند.

مقدمه: مدیریت کیفیت اقدامی است هوشمندانه، آرام و مستمرکه تأثیری هم نیروزا در تأمین اهداف سازمان دارد و در نهایت به رضایت مشتری، افزایش کارایی و بالابردن توانایی رقابت در بازار ختم می شود. مدیریت کیفیت، بهبودی در روش های سنتی انجام کار و تجارت و فنی اثبات شده برای تضمین بقا در جهان رقابتی کنونی به شمار می رود. تمام استانداردها در جهت رفاه بشر تدوین یافته اند. از این رو، هرچه استاندارد سازی توسعه یابد و تعهد به رعایت آن بیشتر شود، از پیشرفت و تعالی جامعه خبر می دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی بخش مدارک پزشکی بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران با معیارهای سیستم مدیریت کیفیت، انجام گرفت. روش کار: پژوهش از نوع توصیفی بود که به صورت مقطعی انجام شد. جامعه آماری پژوهش بخش مدارک پزشکی ده بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. ابزار گرد آوری داده ها پنج چک لیست بود که بر اساس معیارهای اصلی سیستم مدیریت کیفیت، استاندارد ایزو :20009001 تنظیم گردید. داده ها با استفاده از مصاحبه و مشاهده عینی گردآوری شدند و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در بخش مدارک پزشکی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی ایران، مدیریت منابع با 77درصد بیشترین امتیاز و اندازه گیری، تحلیل و بهبود با 47درصد کمترین امتیاز را داشت. امتیاز سیستم مدیریت کیفیت 57 درصد، مسئولیت مدیریت 56 درصد و پدیدآوری محصول/خدمت 61 درصد و میانگین کل معیارها در بیمارستان های دانشگاه ایران 60درصد بود. بحث: میزان تطابق نهایی سیستم مدارک پزشکی با معیارهای سیستم مدیریت کیفیت در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی ایران با 60 درصد در سطح قابل قبولی نمی باشد. بنابراین هماهنگ کردن بخش مدارک پزشکی با الزامات تعیین شده توسط سیستم مدیریت کیفیت می تواند به ارتقای آن کمک کند.

مقدمه: با توسعه ی اقتصادی و کاهش نابرابری درآمدی، درآمد قابل دسترس افراد و خانوارها افزایش و از این طریق سلامت افراد جامعه تأمین و ارتقا مییابد. از این رو هدف اصلی این پژوهش بررسی اثر توزیع نابرابر درآمد بر وضعیت سلامتی در منتخبی از کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بود و داده ها و اطلاعات از طریق سایت های اینترنتی، مقالات و کتب جمع آوری شد. الگوی مورد استفاده برای برآورد اثر توزیع نابرابر درآمد بر سلامتی (شامل متغیرهای سطح درآمد، نابرابری درآمدی، سطح پس انداز و سطح آموزش) بود. جامعه ی پژوهش شامل 18 کشور عضو سازمان کنفرانس اسلامی برای سال های1980 تا 2005 بود که از طریق مدل داده های تابلویی (Panel data) و مدل ضریب تصادفی (Random coefficient model) بررسی شدند. داده ها در نرم افزار Excel وارد شد و از نرم افزارهای Stata9.2 جهت مشخص کردن نوع تخمین، به وسیله ی روش داده های تلفیقی و داده های تابلویی با استفاده از آزمون FLeamer و از نرم افزار Eviews3 جهت نشان دادن اثرگذاری متفاوت متغیرها و تفاوت بین داده های مقطعی گردید. یافته ها: با در نظر گرفتن امید به زندگی به عنوان شاخص سلامت، از 18 کشور عضو، تنها در6 کشور با ثابت در نظر گرفتن درآمد سرانه، نابرابری درآمد (اندازه گیری شده به وسیله ی ضریب جینی) اثر معکوسی بر وضعیت سلامت دارد (مطابق فرضیه ی نابرابری درآمد). با توجه به اینکه امید به زندگی، تغییرات سلامت را در مناطقی با نابرابری درآمد بیشتر نشان نمی دهد، از شاخص حاصل ضرب امید به زندگی در درآمد سرانه استفاده گردید. همچنین با در نظر گرفتن سطوح درآمد، پس انداز و آموزش به عنوان متغیرهای کنترل، مشاهده شد که آموزش و درآمد اثر مثبت و معنی داری بر سلامت دارد. نتیجه گیری: برای بهبود سلامتی، نباید فقط متکی بر سیستم مراقبت های اولیه بود، بلکه باید بر فرض هایی همانند بهبود نابرابری درآمدی نیز تمرکز داشت. زیرا بهبود در توزیع درآمد، موجب بالارفتن سطح زندگی اقشار وسیعی از توده های مردم از طریق بهبود درامور بهداشت، تغذیه و آموزش آنان میشود.

مقدمه: کارایی یک مفهوم نسبی است و برای سنجش آن باید عملکرد واحد های اقتصادی صنعت در مقایسه با کارایی در شرایط بالقوه ی تولید قرار بگیرد تا مشخص گردد که کارایی واحد های تولیدی از مقدار مورد انتظار تا چه میزان فاصله دارد. بیمارستان به عنوان یک واحد اقتصادی، جهت استفاده ی بهینه از امکانات و منابع موجود، ناگزیر از به کارگیری تجزیه و تحلیل های کارایی میباشد. از این رو پژوهش حاضر به اندازه گیری کارایی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مقایسه با یکدیگر پرداخته است. روش بررسی: این مطالعه تحلیلی- کاربردی بود و چون از داده های واقعی با مراجعه به اسناد و مدارک و آمار های عملکردی بیمارستان ها استفاده گردید، بررسی روایی و پایایی موضوعیت نداشت. به منظور تحلیل داده ها در راستای اندازه گیری کارایی نسبی خدمات درمانی 16 بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و تعیین بیمارستان های کارا و ناکارا در سال های 1384 تا 1386، از مدل مضربیCCR (Charnels, Cooper & Rhodes) ورودی محور، یکی ازمد ل های رویکرد تحلیل پوششی داده ها یا DEA (Data envelopment analysis)، و از مدل (Anderson & Peterson) AP برای رتبه بندی بیمارستان های کارا استفاده گردید و جهت حل مدل، نرم افزار LINDO به کار گرفته شد. یافته ها: در سال 1384، 75/43 درصد، در سال1385، 25/31 درصد و در سال 1386، 5/37 درصد از بیمارستان ها کارا بودند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق منجر به پیشنهادهایی برای بهبود کارایی بیمارستان های ناکارا از طریق صرفه جوییهای بالقوه در منابع به میزان 44/62 در صد در زیربنا، 88/43 درصد در تعداد تخت فعال، 15/37 درصد در تعداد پزشک و 58/38 درصد در تعداد پیراپزشک گردید.

مقدمه: دسترسی به کیفیت در آموزش عالی، مستلزم بررسی و قضاوت درباره ی چهار حوزه ی اهداف و خط مشی ها، سیاست های اجرایی، فرآیندهای عملیاتی، محصول و برون دادها است. الگوی CIPP (Context, Input, Process, Product) با نگاهی جامع به تعیین کردن، به دست آوردن و فراهم ساختن، همواره تلاش می نماید اطلاعاتی را فراهم نماید که با استفاده از آن ها تصمیمات بخردانه در مورد حوزه های زمینه، درون داد، فرآیند و برون داد، اتخاذ گردد. این مطالعه با هدف ارزشیابی دوره ی کارشناسی ارشد آموزش مدارک پزشکی با استفاده از الگوی CIPP انجام گردیده است. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی و ارزشیابی بود که در سال 1389 در چهار دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. جامعه ی آماری از پنج زیر جامعه ی مدیران گروه، استادان، دانشجویان، دانش آموختگان و مسؤولان کتابخانه تشکیل شد که مشتمل بر 140 نفر بودند. ابزار گردآوری داده ها، پنج پرسش نامه ی محقق ساخته بر اساس مقیاس رتبه بندی لیکرت بود. سؤالات پرسش نامه بر اساس شاخص های عوامل مورد ارزیابی، طراحی شد و خصیصه ی مورد نظر را به طور دقیق اندازه گیری می نمود. بنابراین روایی ابزار بر اساس روش اعتبار صوری و محتوایی، حقایق و مفاهیم طرح شده در متون معتبر علمی و دریافت نظرات استادان راهنما و مشاور و برخی از صاحب نظران تعیین و تأیید شد. برای تعیین پایایی پرسش نامه های مدیران گروه، استادان، دانشجویان، مسؤولان کتابخانه و دانش آموختگان از ضریب Cronbach's alpha استفاده و مقدار آن به ترتیب 74/0، 93/0، 89/0، 95/0 و 80/0 برآورد شد. از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS برای تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها: بالاترین سطح مطلوبیت کل، مربوط به عامل اعضای هیأت علمی (84/4) در حوزه ی درون داد (قسمت منابع انسانی) و کمترین سطح مطلوبیت کل مربوط به عامل بودجه (50/2) در حوزه ی درون داد (قسمت منابع مالی) بود. نتیجه گیری: ارزشیابی مستمر برنامه های گروه های مدارک پزشکی و دوره ی کارشناسی ارشد آموزش مدارک پزشکی به بررسی نقاط ضعف و قوت برنامه ها و بالابردن سطح کیفی آن ها کمک می کند.

مقدمه: ارتباط مناسب بیمار و درمانگر همواره یکی از مهم ترین عوامل در جلب رضایت بیمار و درک مطلوبیت خدمات از دیدگاه بیمار تلقی می شود. در بخش سلامت علاوه بر اهمیت نتیجه ی نهایی اقدامات درمانی، سیستم سلامت نیز باید انتظارات جامعه را از جنبه ی غیر پزشکی خدمات برآورده سازد. این پژوهش با هدف بررسی پاسخ گویی و جنبه های غیر پزشکی خدمات در بیمارستان های منتخب شهر اصفهان انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه تحلیلی و از نوع مقطعی است که در سال 1389 در هشت بیمارستان منتخب دولتی و خصوصی شهر اصفهان انجام گردید. جامعه ی پژوهش را بیماران بستری و پرستاران تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 320 نمونه انتخاب شدند. ابزار مطالعه، پرسش نامه ی پاسخ گویی WHO بود. روایی پرسش نامه پس از ترجمه با استفاده از نظرات استادان و صاحب نظران مدیریت بیمارستان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن به روش Cronbach's alpha 89/0 به دست آمد. داده ها با استفاده از شاخص های توصیفی و استنباطی آماری در نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره ی پاسخ گویی بیمارستان ها از دیدگاه پرستاران 54/0 ± 32/2 و از نظر بیماران 58/0 ± 48/2 بود (از حداکثر 4 نمره). در بین جنبه های غیر پزشکی خدمات، پرستاران بعد محرمانگی اطلاعات بیمار را با میانگین 8/0 ± 41/2 بالاتر و بیماران، بعد دسترسی به حمایت های اجتماعی در دوره ی بستری و مراقبت را با میانگین 9/0 ± 62/2 بالاتر ارزیابی نموده اند. همچنین از منظر نقاط ضعف، بیماران، حق انتخاب درمانگر و پرستاران، امکانات فیزیکی مرکز درمانی را مهم ترین نقاط ضعف بیمارستان ها برآورد نموده اند. نتیجه گیری: ادراک بیماران و پرستاران از جنبه های غیر پزشکی خدمات به طور تقریبی یکسان بود، از این رو به نظر می رسد به منظور ارتقای سطح کیفی این خدمات، که مورد توجه سازمان جهانی بهداشت است، توجه بیشتر به مکانیزم های پاسخ گویی بهتر و ارایه ی خدمات باکیفیت تر ضروری می باشد.

 مقدمه: الگوبرداری به منظور شناسایی تجارب و دستاوردهای موفق کسب و کار جهت بهبود و توسعه عملکرد سازمان مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی الگوبرداری توسط مدیران و کارشناسان مسئول معاونت بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی کشور و ارتباط آن با عوامل فردی و سازمانی انجام گرفت. روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی در بهار 1389 انجام گرفت. جامعه پژوهش مدیران و کارشناسان مسئول حوزه ستادی معاونت بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی کشور بوده که 13 دانشگاه به صورت طبقه ای و تصادفی منظم انتخاب شدند. در دانشگاه های منتخب کلیه مدیران و کارشناسان مسئول در دسترس، بصورت سرشماری مورد مصاحبه و پرسشگری قرار گرفتند. پرسشنامه مورد استفاده شامل متغییرهای فردی و سازمانی بود که روایی و پایایی آن تأیید شد. یافته ها: از بین 293 مدیر و کارشناس مسئول مطالعه شده، 75 نفر(26.5 درصد) جهت بهبود و توسعه عملکرد سازمان خود، 167 مورد از تجارب و دستاوردهای موفق دیگر سازمان ها بهره مند شدند. بیشترین موارد الگوبرداری(46.7 درصد) از طریق بازدید از محل بوده، 86.2 درصد الگوبرداری از حوزه سلامت و 91 درصد الگوبرداری در داخل کشور انجام گرفت. از بین عوامل فردی و سازمانی فقط، مقطع تحصیلی افراد مورد مطالعه با میزان الگوبرداری رابطه معنی دار وجود داشت(0.045=P). بحث: سرانه الگوبرداری در بین مدیران و کارشناسان مسئول نازل بود که ضرورت دارد برای ترویج و توسعه آن، برنامه های مداخله ای طراحی و اجرا گردد. کلید واژه ها: الگوبرداری، بهینه کاوی، ترازیابی، محک زنی، دانشگاه علوم پزشکی این مقاله بخشی از رساله تحت عنوان ارزیابی عملکرد معاونت بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی کشور بر اساس مدل تعالی EFQM در مقطع دکتری مدیریت خدمات بهداشتی درمانی در سال 1389با کد 940 می باشد که با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی تهران و پشتیبانی مرکز سلامت جمعیت، خانواده و مدارس و مرکز مدیریت شبکه معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اجرا شده است.

مقدمه: سلامت سازمانی از عوامل بسیاری تأثیر می پذیرد که می تواند منجر به اثر بخشی سازمان گردد و در نهایت در سوددهی و بازدهی سازمان کارایی داشته باشد. در این مطالعه رابطه سلامت سازمانی و ابعاد هفت گانه آن با شاخص های عملکردی بیمارستان مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی و کاربردی بود که به صورت مقطعی در زمستان 1389 انجام گرفت. جامعه پژوهش کارکنان بیمارستان های آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. حجم نمونه با روش نمونه گیری تصادفی برابر 300 نفر تعیین شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد سلامت سازمانی که روایی این ابزار از طریق اخذ نظر 7 تن از صاحب نظران مورد تأیید قرار گرفت. پایایی این پرسشنامه نیز با آلفای کرونباخ برابر 88 درصد سنجیده شد. همچنین در این مطالعه داده ها از طریق چک لیست شاخص های عملکرد، جمع آوری وبه وسیله نرم افزار آماری SPSS و آماره های توصیفی شامل، آماره های فراوانی مطلق، فراوانی نسبی، میانگین و انحراف معیار وازمون همبستگی اسپیرمن تحلیل شد. یافته ها: بین ابعاد روحیه، تأکید علمی، ملاحظه گری و حمایت منابع با هیچکدام از شاخص های عملکرد رابطه ی معنادار آماری وجود نداشت (P≥0.05). همچنین یافته ها نشان داد بین بعد ساخت دهی سلامت سازمانی با شاخص های تعداد کل تخت روز اشغالی، تعداد کل بستری شدگان، فاصله چرخش یا عملکرد تخت و میزان مرگ و میر خام رابطه معنادار آماری وجود داشت (P≤0.05). 3درصد از پاسخ دهندگان سلامت سازمانی بیمارستان ها را در سطح خیلی بالا، 68درصد در سطح بالا و 28درصد در سطح معمولی ارزیابی کردند. بحث: بطور کلی بین سلامت سازمانی با هر یک از شاخص های عملکرد ارتباط معنا دار آماری وجود نداشت. به منظور بالا بردن سلامت سازمانی مدیران در سازمان باید پذیرای پیشنهادها و انتقادهای کارمندان و ارباب رجوع باشند، بتوانند به خوبی با رؤسایشان کار کنند و در کل در سازمان محیطی را فراهم آورند که از لحاظ یادگیری، منضبط و جدی باشد.

مقدمه: در دنیای امروزی بخش اعظمی از کارها و فعالیت های ما مبتنی بر اطلاعات است و زمان کمتری برای کسب تجربه و به دست آوردن دانش صرف می شود. در این شرایط، سازمان ها بر اساس میزان دانش خود با یکدیگر به رقابت میپردازند و در این میان، مدیریت دانش با در اختیار داشتن ابزارهای لازم، فرصت خوبی برای به سازی عملکرد منابع انسانی و نیز مزایای رقابتی ایجاد میکند. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه ی مؤلفه های مدیریت دانش و هوش سازمانی در دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به انجام رسید. روش بررسی: نوع پژوهش توصیفی- همبستگی است. جامعه ی آماری این مطالعه شامل کل کارکنان دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (380 نفر) در سال 89-1388 بود و یک نمونه ی 130 نفری با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شد. ابزار تحقیق شامل پرسش نامه ی محقق ساخته ی مدیریت دانش و پرسش نامه ی استاندارد هوش سازمانی Albrecht بود. جهت تعیین روایی پرسش نامه ها از روایی صوری و محتوایی استفاده شد و پایایی آن ها بر اساس Cronbach's alpha (86/0 = 1r و 92/0 = 2r) محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 16SPSS و در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. یافته ها: میزان مؤلفه های مدیریت دانش و نیز مؤلفه های هوش سازمانی، کمتر از سطح متوسط بود و همبستگی معنی دار بین نمرات مؤلفه های مدیریت دانش و مؤلفه های هوش سازمانی مشاهده شد. همچنین اختلاف میانگین مؤلفه های مدیریت دانش و هوش سازمانی بر حسب ویژگی های دموگرافیک در سطح 05/0 ≥ P معنی دار بود. نتیجه گیری: به کارگیری دانش به روز، توزیع، تبادل و به اشتراک گذاری دانش و آگاهی از عوامل محیطی و نیز حفظ بقا و حیات، زمینه ساز ایجاد هوش سازمانی در دانشگاه ها می باشد.

مقدمه: خدمات مشاوره و تست اختیاری (VCT یا Voluntary counseling and testing) برای تشخیص عفونت HIV (Human immunodeficiency virus)، ازجمله خدمات محرمانه ای است که در اختیار افراد جامعه قرار داده می شود. هدف این پژوهش، ارایه ی الگوی سیستم مدیریت اطلاعات منطقه ای برای خدمات فوق بود. روش بررسی: پژوهش حاضر کاربردی و از دسته ی مطالعات توصیفی بود. در این پژوهش ابتدا وضعیت موجود سیستم اطلاعات منطقه ای VCT در ایران در سال 1388 بررسی شد. سپس به بررسی سیستم مدیریت اطلاعات منطقه ای VCT در کشورهای منتخب پرداخته شد و بر اساس نیاز کشور، الگوی پیشنهادی برای ایران طراحی و با استفاده از تکنیک دلفی به نظرخواهی گذاشته شد. روایی ابزارهای مربوط بر اساس روش اعتبار محتوا و پایایی آن ها نیز از طریق آزمون مجدد اندازه گیری شد. تحلیل اطلاعات بر اساس مقایسه ی ویژگی های نظام های پیش گفت در کشورهای مورد مطالعه، به صورت تحلیل توصیفی- نظری صورت گرفت. یافته ها: در طی تحلیل وضعیت موجود در ایران و آگاهی بر فقدان یک نظام کامل، پژوهشگران الگوی نظام مدیریت اطلاعات منطقه ای VCT را بر اساس مطالعه ی پیشنهادهای WHO و با استفاده از تجارب آمریکا، استرالیا و بریتانیا بر اساس نیاز کشور، در چهار محور «جمع آوری و گزارش داده ها»، «شفاف سازی داده ها»، «آنالیز داده ها» و «توزیع اطلاعات» ارایه نمودند که بعد از اجرای تکنیک دلفی با 1/38 از 44 (6/86 درصد توافق)، مورد تأیید واقع شد. نتیجه گیری: چون بسیاری از داده ها در مورد شیوع HIV به وسیله ی مراکز VCT جمع آوری می شود و اطلاعات مرتبط با مراحل و نتایج خدمات VCT می تواند نقش با ارزشی در طراحی و بهبود استراتژی های مداخلات HIV/AIDS داشته باشد و با توجه به این که شیوع HIV/AIDS در استان ها و مناطق مختلف متفاوت است، لازم است داده های VCT مربوط به هر استان شفاف سازی و آنالیز شود و منتشر گردد.