پروانة اختراع را می توان بعنوان امتیازی انحصاری که دولت برای مدت معین در قبال افشای یک اختراع مفید اعطا می کند، تعریف کرد. پروانه به شخصی داده می شود که ثابت کند کالا، دستگاه، ترکیب و یا روند جدید و مفیدی ارائه داده یا اصلاح جدید و مفیدی بعمل آورده است. این امتیاز بطورکلی فقط در محدوده کشور اعطا کننده اعتبار دارد و شخص مخترع چنانچه مایل به داشتن چنین امتیازی در کشورهای دیگر باشد باید از هر یک از کشورها پروانه درخواست کند. مدت اعتبار پروانه در کشورهای مختلف تفاوت می کند و معمولاً بین 15 تا 20 سال است.
یادآوری: در شماره های (1 و 2 از دورة هفتم نشریه اطلاع رسانی)، مفهوم اطلاع را در پنج مبحث مورد بررسی قرار دادیم. اینک به بررسی قسمتی از مبحث ششم: مفهوم اطلاع در علوم و مهندسی ارتباطات می پردازیم. بقیه مطلب از مبحث 6 را در شمارة بعد ملاحظه خواهید کرد.
متخصصان علوم اقتصادی و سیاسی تقسیمبندیهای متفاوتی را برای کشورها قائل شده اند؛ مثل کشورهای پیشرفته، صنعتی و جهان اول، در مقابل کشورهای توسعه نیافته، در حال توسعه، جهان سوم و نظایر آن. در این مقاله هدف، تائید، تکذیب و یا بررسی درست و یا غلط بودن این عنوانها نیست؛ بلکه منظور، بررسی مسائل مربوط به انتقال اطلاعات به کشورهای گروه دوم است که از میان عنوانهای فوق، عنوان جهان سوم بمناسبت مصطلحتر بودن آن، برایشان انتخاب شده است.
آماده سازی اطلاعات مستلزم یک رشته عملیات پیچیده و متنوع از قبیل: ذخیره سازی، طبقه بندی، ارزشیابی، تجزیه و تحلیل و بازیابی اطلاعات است که باید مناسب با نیازهای خاص و متغیر استفادهکنندهگان باشد. نیازهای اطلاعاتی بر حسب موضوع، موقعیت فعلی دانش بشری، جامعه استفاده کننده و اهداف آنها متغیر است. ولی تحقق تمامی آنها مشروط به این است که اطلاعات دریافتی موثق، بهنگام و بلافاصله در دسترس باشد.
در سال 1945، هنگامی که جامعة عرب تاسیس می شد، موضوعی مانند دکومانتاسیون و اطلاعرسانی نه در کشورهای عرب و نه حتی در کشورهای دیگر جهان، مقام مهم امروز خود را نداشت. دکومانتاسیون و اطلاع رسانی در مفهوم کنونی خود و آن چنانکه امروز آن را در کشورهای توسعه یافته می بینیم، پدیده ای است که پس از جنگ دوم جهانی رفته رفته شکل گرفت. در این دوره، هدف عمومی بر بازسازی ویرانیهای ناشی از جنگ متمرکز شد و این هدف که به نوبة خود به آماده بودن راهها و امکانات انتقال و بهره برداری از پیشرفت حیرت آور تکنولوژیک که نخستین نشانه های آن در ایالات متحد آمریکا آغاز به شکل گرفتن می کرد. نیاز داشت، پی ریزی مراکز پژوهشی، و از پی آن مراکز اطلاع رسانی را امری ناگزیر می نمود. پیشرفت تکنولوژیک بعدها بر شیوه های ذخیره سازی و انتقال و اشاعه اطلاعات نیز اثر گذاشت، چنانکه از در آمیختن وسایل ذخیره و کنترل و بازیابی اطلاعات (کامپیوترها) و وسایل انتقال و اشاعه اطلاعات (دستگاههای ارتباطی) سرعت و دقت شگرفی را که امروز مورد استفاده مراکز دکومانتاسیون و اطلاع رسانی در زمینه های مختلف است، پدید آورد.
در شماره قبل پس از بیان مقدمات لازم، فرایند انتقال پیام را در اشکال ساده آن بررسی کردیم و عوامل یا واحدهای این فرآیند را توضیح دادیم و دربارة بعضی مفاهیم اطلاع که بر اساس این عوامل تشکیل یافته است (مفهوم کلی اطلاع، اطلاع برابر دانایی است، و مفهوم روانشناختی اطلاع) بحث کردیم. در این شماره، نخست یکی دیگر از مفاهیم اطلاع در فرآیند انتقال پیام را مورد بررسی قرار میدهیم. آنگاه گفتگو دربارة مفاهیم مربوط به فرآیند انتقال پیام را پایان داده و به بررسی مفهوم دیگری خارج از این فرآیند (اطلاع توانایی انتخاب است) می پردازیم.
مفاهیمی که دانشمندان رشته های مختلف علمی، متخصصان دانش اطلاع رسانی، متفکران و فیلسوفان برای اطلاع قائل شده اند زیاد و گوناگون است. گرنوت ورزیگ متخصص برجستة دانش اطلاع رسانی و استاد فعلی دانشگاه آزاد برلین (برلین غربی) در این مورد به طنز می گوید: به تعداد متخصصانی که در زمینة اطلاع به بحث پرداخته و راجع به آن اظهار نظر کرده اند مفهوم اطلاع وجود دارد. باید دید که اینهمه اختلاف نظر دربارة مفهوم اطلاع ناشی از چیست. مهمترین علل این امر را می توان به اختصار، بصورت زیر توضیح داد:
دستیابی به دانش بشری و استفاده از آن، از عوامل اساسی پیشرفت و توسعه است. اطلاعات، شکل قابل انتقال دانش، بویژه اطلاعات علمی و فنی، ناگزیر بعنوان یکی از لوازم عمده توسعه اقتصادی و اجتماعی شناخته شده است. برای استفاده اساسی و منطقی از منابع طبیعی، توسعه منابع انسانی، پیشرفتهای علمی و فنی، توسعه کشاورزی، صنعت و خدمات، شکوفایی فرهنگ و افزایش رفاه اجتماعی، اطلاعات عاملی ضروری محسوب میشود.
در این مقاله پیشرفت نظریه خدمات ارجاعی و اطلاعاتی از آغاز تا زمان حال تشریح می شود. اگر چه کتابخانه ها خدمات ارجاعی و اطلاعاتی خود را در اواخر قرن 19 آغاز کردند، ولی کار آنان مبنائی علمی نداشت. اولین گام واقعی به منظور ارائه نظریه ای (علمی) در این موضوع در سال 1930 برداشته شد که در آن هنگام ویر در ایالات متحده، طرز تلقی کتابداران را در قبال کمک به خوانندگان مورد بررسی قرار داد. از سلا 1930 تاکنون، اگر چه پیشرفت این موضوع چشمگیر بوده است، ولی در مورد نظریه خدمات ارجاعی و اطلاعاتی، در مقایسه، بخصوص در بریتانیا، یا ابداً تحقیق نشده و یا بطور کامل انجام نگرفته است. بهر حال، در چند سال اخیر، درباره موضوع فوق، مقالات نوشته شده بسیار است و تحقیقات انجام شده در سایر رشته ها نیز درباره آن بکار رفته است. با این هدف که تحقیقات جامع منظم بیشتری در موضوع خدمات ارجاعی و اطلاعاتی صورت گیرد. طرحی بنیادی فهرست وار ذکر گردیده است. این طرح بنیادی شامل اصطلاحات، طبیعت و هدف، دامنه و شاخه ارتباط موضوع فوق با سایر موضوعات است.
انتقال اطلاعات باید از دو جهت مورد توجه قرار گیرد: 1- بعنوان یک رشته کارهای ویژه که تمام جریان انتقال اطلاعات را در بر می گیرد. 2- بعنوان یک رشته خط مشی ها و وسائل و منابعی که تشکیل دهنده زیر بنای اطلاعاتی است. با توجه به این نظریه دو جانبه و بمنظور پیشرفت در زمینه انتقال اطلاعات باید اصولی را مورد توجه قرار داد و بر اساس همین اصول، طرحهائی برای گسترش انتقال اطلاعات ارائه نمود.
نشریه ادواری اثر چاپ شده ای است که در فواصل زمانی مرتب یا نامرتب در شماره های جداگانه ای منتشر می شود و اگر چه محتوای آنها با هم فرق دارد اما عنوانشان همواره یکی است و نیت ناشر آن است که بمدت نامحدودی همچنان بانتشار آنها بپردازد و همه شماره های آن معمولاً قطع یکسانی دارند. شکلهای معمول نشریات ادواری عبارتند از مجله و روزنامه . بیک معنی می توان نشریه های ادواری را شامل همه انتشارات پیوسته (مسلسل) ای دانست که حد واسط کتاب و مجله هستند.
ارائه تحقیقات با ارزش مستلزم آگاهی مستمر محقق از رویدادها و نوآورهائی است که در زمینه تخصصی وی در جریان هستند. خودداری از دوباره کاری و کاربرد نتایج تحقیقات انجام شده از جمله مزایای کوتاه مدت مبادله اطلاعات است. از آنجا که توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها دارای اهمیت اساسی است ارائه و تبادل اطلاعات علمی و فنی را باید عمدتا در زمینه این مسائل متمرکز نمود و در سطح ملی و یا در مقیاس جهانی مورد استفاده قرار داد. برای مثال: تحولات اجتماعی اخیر ایران و رشد سریع اقتصادی این کشور بخش دکومانتاسیون مرکز مدارک علمی را بر آن داشته است تا از بخشهای عمده اقتصادی اطلاعات لازم و اساسی را در بانک اطلاعاتی خود جمع آوری نماید و با کاربرد روشهای خاص نگهداری و بازیابی اطلاعات محققان ایرانی و خارجی را در مطالعات اقتصادی و اجتماعی ایران یاری کند.
" اکنون انستیتوی امریکائی دکومانتاسیون بر آن شده است تا نام خود را به انجمن امریکائی اطلاع رسانی بدل سازد بسیاری از ما کوشش میکنیم تا برای همکاران و دوستان خود توضیح دهیم که اطلاع رسانی چیست و کار پژوهشگران این رشته علمی چه بوده ارتباط آن با دانش کتابداری و دکومانتاسیون چگونه است.
آن دسته از ما که بدنبال دادن چنین توضیحی در این زمینه هستند میدانند که این کار وظیفه ای است دشوار؛ اینک بعنوان تمرین بر آن شدم تا با فراغ خاطر و نه تحت فشار پرس و جوی های مستقیم پاسخی برای این سوالات پیدا کنم. ولی از همین اول اجازه بدهید بگویم پاسخی معین و قطعی نیافته ام فقط امیدم آن است که این مقاله کانون بحثی را فراهم سازد که دست کم ذهن خود ما را روشن کند و به توضیح کاری که میکنیم تواناتر سازد. "
"وسعت کشور مجارستان 6/93031 کیلومتر مربع و جمعیت آن بر اساس سرشماری سال 1970, 10315597 نفر است. تعداد زنان نیم میلیون بیش از مردان است.
صنایع
سهم بخش صنایع در ترکیب درآمد ملی 44% و بزرگترین سهم از این مجموعه میباشد.60/37% از کل سرمایهگذاری در این کشور در سال 1970 متعلق به بخش صنایع بوده که اکثراً به صنایع ماشینی اختصاص داشته است.
آموزش و پرورش
تا سال 1970, 8/1 درصد از جمعیت از ده ساله به بالا به مدرسه نرفته بودند 70/51 درصد از جمعیت تا پانزده ساله لااقل تحصیلات هشت ساله ابتدایی و 60/51 درصد از جمعیت از هیجده ساله به بالا دبیرستان را به پایان رسانده بودند. (لازم به تذکر است که تحصیلات ابتدایی هشت سال, دوره راهنمایی چهار سال و دبیرستان 3 سال است) و امکانات ادامه تحصیل در پایان دوره راهنمایی عبارتست از 1. دبیرستان 2. دانشگاه 3. دورههای تخصصی و 4/4 درصد جمعیت بیست و پنج ساله یا بالاتر از دانشگاه یا کالج فارغالتحصیل شده بودند). در سراسر کشور بر اساس آمار سال 1970 تعداد 80536 محصل و 9791 معلم در سطوح تخصصی و عالی مشغول فعالیت بودهاند. ترکیب جامعه محصلین به نسبت 7/44 درصد دختر و 3/55 درصد پسر بوده است."
چکیده هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه ها ی مؤثر در بکارگیری فناوریهای ارتباطات و اطلاعات (ICT) در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران بود. برای این منظور و باتوجه به مبانی نظری و پیشینه تحقیق هشت سوال در رابطه با وضعیت هر یک از مؤلفه های مورد مطالعه مطرح شد. برای پاسخ به این سوالها نمونه ای به حجم 357 نفر به شیوه تصادفی از بین اعضای هیات علمی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران انتخاب و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، داده های لازم جمع آوری شد. داده ها با استفاده از شیوه های آمار توصیفی ( ازقبیل فراوانی، درصد،میانگین، انحراف استاندارد و...) و آزمونهای استنباطی (چون آزمون t تک نمونه ای، تحلیل واریانس، t برای دوگروه مستقل و آزمون تعقیبی توکی ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل ها نشان داد که ازنظر اعضاء هیأت علمی در زمینه بکارگیری ICT در دانشگاه های آزاد اسلامی هشت دسته مؤلفه وجود دارد که عدم وجود آنها هرکدام عاملی موثر در بکارگیری فناوری ارتباطات و اطلاعات در دانشگاه آزاد محسوب خواهد شد.این مؤلفه ها عبارتند از:مؤلفه سازمانی، مؤلفه خلاقیت و نوآوری، مؤلفه آموزش و اطلاع رسانی، مؤلفه سبک مدیریت مشارکتی، مؤلفه فرایند جذب و نگهداری نیروی انسانی، مؤلفه فرهنگ سازمانی، مؤلفه نیروی انسانی و مؤلفه فنی.