درخت حوزه‌های تخصصی

فعالیت فرهنگی از جمله عرصه هایی است که از موقعیت زنان تأثیر می پذیرد، نتایج نشانگر فعالیت های فرهنگی کمتر زنان متأهل نسبت به دختران مجرد است...

به باور پژوهش گران، در ورای هر عمل خرید فرایند مهم تصمیم گیری نهفته است که باید بررسی شود. کاوش در رفتار مشتری به سازمان ها کمک می کند که استراتژی های بازاریابی شان را بهبود بخشند. بدین منظور در راستای طبقه بندی مشتریان، بر مبنای سبک های خرید، پژوهش های بسیاری انجام شده است که بینش عمیقی دربارة ذهن مصرف کننده در اختیار پژوهش گران و مدیران سازمان ها قرار داده اند و به تدوین استراتژی های کاربردی کسب و کار منتج شده اند. در این پژوهش مبتنی بر ادبیات پیشین و با در نظر گرفتن تفاوت های فرهنگی و سپس آزمون مدل با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، چهارده گونه سبک خرید مناسب با زنان تهرانی در سه بعد جانمایی شد. در مرحلة بعد، به منظور بررسی وضعیت عملکردی مدل از تحلیل آماری استفاده شد که به ترتیب سبک های کیفیت گرا، راحت گرا، جمع گرا، ارزش گرا، سلیقه گرا و قیمت گرا در حکم الگوهای رفتاری خرید زنان در صنعت پوشاک شهر تهران مشخص شدند.

در بسیاری از جوامع، عدم توازن رشد زن و مرد یکی از مباحث چالش برانگیز است که منشأ تغییر و تحولات زیادی در سطح جهان شده است. این ناهماهنگی، ناشی از آموزش‌های یکسویه به زنان، که نتیجه آن مقاومت عمومی و متهم کردن زنان به فمنیسم، افسردگی و ناامیدی بیشتر آنهاست و علت دوم، فعال نبودن مردان در مدیریت کلان جامعه در رابطه با مسایل زنان است که به این عدم توازن دامن می‌زند.تقریباً همه متفکران جهان به این نتیجه رسیده‌اند که راهکار عمده برای این مسایل، داشتن استراتژی کلان فرهنگی – ارزشی است. بهترین منابع برای تحقق چنین امری، استراتژی فرهنگی کلانی با توجه به منابع معنوی قرآن و سیره عترت (علیهم السلام) است .که دراین مقاله به کند و کاوی در متون اسلامی می پردازیم.

مسئله جنسیت همانند قومیت و ملیت قرنهاست که در تاریخ بشریت به سبب بی بصیرتی و جهالت تاریخی فرزند آدم، بحران ها و مصایبی را به ارمغان آورده است. زنان به دلیل تفاوتی که در عین تناسب بر اساس خلقت بدیع و حکیمانه خداوند با مردان داشته و به علت نقش اساسی که در طول تاریخ بر عهده گرفته اند، در تعارض دوسویه افراط و تفریط قرار داشته، گاه او را فوق انسان دانسته و در حد پرستش بالا برده اند و گاه او را از مقام انسانی فرود آورده و شیء انگاشته اند. نگاهی به تاریخ ادیان و فرهنگ های اقوام و ملل جهان نشان می دهد زن ـ جز در دین اسلام ـ مقام شایسته ای نداشته و شخصیت او به عنوان موجودی جدا از کاروان انسانیت مطرح شده است. اسلام به حمایت از حقوق و شخصیت انسانی زن وارد میدان شد و او را انسانی برابر و مساوی با مرد دانسته و تحولی بنیادین در تفکر بشری و فرهنگ جامعه جاهلی آن روز ایجاد کرد. پس از انقلاب عظیم اسلام و تحولات ناشی از این مکتب انسان ساز، تحولی شگرف در مسائل زنان رخ داد. اما، به سبب حوادث بعد از رحلت پیامبر (ص) و بیراهه رفتن مسیر خلافت پس از رسول الله (ص)، مقابله با حاکمیت تفکر علوی، اقداماتی چون تعطیلی صدساله نقل حدیث، مجال دادن به قصه پردازان در اشاعه اسرائیلیات در جامعه اسلامی، جعل حدیث، توطئه از سوی یهودیان و همدلی بنی اسرائیل و بنی امیه در توسعه اسرائیلیات، فقدان علم و معرفت لازم در پاسخ گویی به مسائل روز، زمینه سازی برای بازگشت جاهلیت و عصبیت عربی در مسائل مرتبط با زنان و عواملی از این دست، موانعی را بر سر راه تداوم حرکت بنیادین اسلام در تحول جایگاه حقوقی و انسانی زنان ایجاد کرد. بر همین اساس و به رغم تلاش امامان شیعی در تداوم سیره پیامبر (ص)، در بسیاری از متون دینی مطالبی درباره زنان به چشم می خورد که رد پای روشنی از فرهنگ جاهلی و یهود عنود و تحریف آفرین است که لزوم بازنگری دقیق و موشکافانه آن را ایجاب می نماید تا دیدگاه حقیقی دین در مورد جایگاه و نقش زن در نظام آفرینش از میان این ابهامات نمایان گردد.

دلفای، یکی از مهم ترین و درعین حال جدیدترین ابزار پژوهش کیفی است. کاربرد آن در دهه ی چهل مورد توجه قرار گرفت و در باب موضوع های کلان، به ویژه کیفی و ذهنی، بسیار کاربرد دارد. برای مثال، می توان با استفاده از آن، برای سنجش آرای متخصصان ایرانی، هم در حوزه ی آکادمیک و هم اجرائی، پرسش های زیر را طرح کرد: "بزرگترین تنگناها و مسائل ارزشی مانع ارتقای زنان ایرانی در برهه ی کنونی تاریخ چیست؟" یا "بزرگ ترین موانع یا تنگناهای هنجاری مانع برابری عملی زن و مرد کدام است؟" یا "بیش ترین جرائم زنان ایرانی کدام است؟ وعلل و عوامل آن چیست؟". همان طور که دیده می شود، این ابزار پژوهش برای تحقق چندین هدف کاربرد دارد: 1- شناخت نظرات و عقاید کارشناسان (در حد وصفی یا علی). 2- ایجاد زمینه های لازم برای هم آهنگی و قرابت اندیشه ها. 3- تولید اندیشه برای اجرا در واقعیت. با آن چه آمد، ملاحظه می شود که چند مرحله در اجرای این روش وجود دارد: آ - گزینش سرآمدان ب - پرسش نخستین پ - پردازش پاسخ ها به روش تحلیل محتوا. ت - بازگشت به اعضای نسل بدین سان، در چند مرحله، می توان به نزدیک سازی اندیشه ها دست یافت و راه اجرایی آن را فراهم آورد. چند اصل اساسی در پژوهش دلفائی بدین قرار است: - اصل غنا و تقویت - اصل مشاع بودن

این مطالعه با هدف بررسی سبک پوشش زنان و عوامل مرتبط با آن انجام شده است. پژوهش از نوع پیمایش و ابزار مورد استفاده در جمع آوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته می باشد. جامعه آماری، زنان 20 تا 50 ساله شهر مشهد و حجم نمونه 200 نفرمی باشد که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای با تخصیص مناسب انتخاب شده است.تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارspss صورت گرفت و از آزمون های همبستگی برای تحلیل داده ها استفاده شد. با استناد به مشاهدات و مصاحبه های اکتشافی و با ترکیب ابعاد پوشش زنان دراستفاده از البسه (پوشیدن/ نپوشیدن)، رنگ(تیره/ روشن)، نوع مدل، اندازه (بلند، متوسط، کوتاه)، ظرفیت (تنگ، متوسط، گشاد) و ضخامت (نازک، متوسط، ضخیم) و میزان پوشیدگی موی سر، چهار سبک پوشش در بین زنان– ""سنتی – مذهبی""، ""سنتی شبه مدرن""، ""غیر سنتی"" و ""مدگرا""- متمایز شد. نتایج نشان می دهند که سبک پوشش ""سنتی شبه مدرن"" در بین جامعه مورد مطالعه فراوانی بیش تری دارد. هم چنین، بین سلیقه، سرمایه اقتصادی و فرهنگی ، میزان مصرف و سبک پوشش زنان همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد.

این پژوهش به بررسی تفاوت بین سبک زندگی زنان شاغل و غیر شاغل اختصاص دارد. جامعه آماری این پژوهش را زنان شاغل و غیر شاغل متاهل 49-25 سال شهر ساری مرکز استان مازندران تشکیل می دهند که حجم نمونه با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تصادفی 450 نفر می باشد. روش پژوهش پیمایشی و از ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است. برحسب یافته های پژوهش اکثر زنان دارای سبک زندگی سنتی می باشند. و آزمون های مقایسه میانگین ها نشان می دهد بین سبک زندگی زنان شاغل و غیر شاغل تفاوت وجود دارد، این تفاوت در ابعاد سبک زندگی(روابط اجتماعی، مدیریت بدن، الگوی خرید) کاملا مشهود است. دیگر نتایج ناشی از تحلیل همبستگی پژوهش نشان می دهند بین سن، تحصیلات، درآمد خانواده با سبک زندگی، رابطه معناداری وجود دارد و منزلت شغلی زنان شاغل از عوامل تاثیر گذار بر نوع سبک زندگی آنان است. تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان می دهد به ترتیب سن افراد و سپس نوع فعالیت ودررتبه بعدی درآمد خانواده و تحصیلات به گونه نسبی قدرت تبیین نوع سبک زندگی را دارند. در نهایت، بر اساس نمودار تحلیل مسیر، تحصیلات زنان نقش اصلی را در نوع سبک زندگی دارا می باشد.

شوراى فرهنگى ـ اجتماعى زنان، نهادى است که به منظور سیاستگذارى و برنامه‏ریزى کلان در مسائل فرهنگى و اجتماعى زنان و ایجاد هماهنگى‏هاى لازم در این امور، براساس مصوبه یکصد و پانزدهمین جلسه مورخ 19/3/1366 شوراى‏عالى انقلاب فرهنگى تشکیل گردیده و از تیرماه سال 1367 کار خود را آغاز نموده است.اعضاى شورا عبارتند از: نمایندگان نهادهاى ریاست جمهورى، مجلس شوراى اسلامى، قوه قضاییه، شوراى عالى انقلاب فرهنگى، وزارت فرهنگ و آموزش عالى، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، وزارت امور خارجه، وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى، وزارت کار و امور اجتماعى، سازمان تبلیغات اسلامى، سازمان صدا و سیماى جمهورى اسلامى، سازمان تربیت بدنى، جامعة‏الزهرا ـ قم، دانشگاه آزاد اسلامى، نیروى مقاومت بسیج، دو نفر کارشناس از سوى شوراى عالى انقلاب فرهنگى، که با معرفى مقام عالى نهاد و تصویب شوراى عالى انقلاب فرهنگى تعیین مى‏گردند.این شورا همواره با توجه به رهنمودهاى مقام معظم رهبرى مدظله‏العالى در ترسیم خط مشى و تعیین وظایف خویش بدور از افراط و تفریط‏ها در محورهاى ذیل اقدام به تهیه طرح و برنامه نموده است.

هدف این پژوهش، واکاوی ژرف نگرانه دلالت ها و معانی پوشش زنانه در یک فضای اجتماعی/ فرهنگی خاص است. فضا این پژوهش شهر کرمانشاه است که تنوع قومی/ مذهبی و قشربندی اجتماعی پیچیده ای دارد. این پژوهش، در بخش رویکرد نظری، کوشیده است با کمک مجموعه ای از مفاهیم نظریِ بیان شده مرتبط با این موضوع از سوی برخی جامعه شناسان (گیدنز، زیمل، گافمن)، گونه ای صورت بندی مفهومی/ نظری از موضوع پوشش و بدن ارائه دهد. با اینکه این مفاهیم متعلق به سنت های نظری متفاوتند بنابراین درآمیختن آنها بدون دشواری و تناقض نیست؛ در نقش مجموعه سازه های نظریِ روشنگر می توانند در کنار هم بر جنبه های مختلف پدیده موضوع پژوهش پرتو افکنند. روش پژوهش به کاررفته، کیفی نظریه پردازی داده محور یا همان نظریه مبنایی است که در آن از فن مصاحبه عمیق فردی برای گردآوری داده ها استفاده شده است. نمونه پژوهش براساس تلفیقی از دو شیوه نمونه گیری هدفمند (با معیار حداکثر تنوع) و نظری (با معیار اشباع نظری) انتخاب شده است. براساس نتایج پژوهش پوشش از دیدگاه زنان مختلف، دلالت و معنای یکسان ندارد. درمجموع داده های تولیدشده در قالب 138 مفهوم، 31 موضوع عمده، 7 موضوع محوری (که مبنای خط سیر ما را در پژوهش است) و یک هسته مرکزی کدگذاری شده اند. موضوع های عمده عبارتند از: پوشش رفتاری فراتر از حجاب، پوشش میانجی هویت یابی و تمایزبخشی، پوشش به مثابه مدیریت بدن و نماد بازاندیشی، پوشش در نقش بخشی از فرآیند زیبایی شناختی بدن، پوشش در کشاکش الزام های ساختاری و انتخاب های فردی و پوشش در نقش حفاظ امنیتی. موضوع نهایی پژوهش نیز پروبلماتیک شدن پوشش است که موضوع های دیگر حول آن شکل گرفته اند و بیانگر دلالت های متفاوت پوشش از دیدگاه زنان نمونه پژوهش، در نقش کنشگران زمینه پژوهش هستند.

روش های پژوهش را می توان به اشکال مختلف طبقه بندی و تفکیک کرد، اما معمولاً به دو گروه عمدة روش کمی و روش کیفی تقسیم می شوند.پژوهشگران مطالعات زنان و خانواده، از جمله افرادی هستند که برای انجام پژوهش های خود افزون بر روش های کمی، از روشهای کیفی به ویژه مصاحبه ی عمیق استفاده می کنند. با گسترش فن آوری شبکه و اینترنت، این پژوهش گران در سال های اخیر به جمع آوری داده های کیفی به کمک اینترنت روی آورده اند. در این مقاله، ضمن بر شمردن روش های به کار گرفته شده در پژوهش کیفی، از جمله مصاحبه ی عمیق و مشاهده، به نقش اینترنت در گردآوری داده های پربار، گویا و مستند اشاره خواهد شد. در ادامه، دربارة چالش های موجود در استفاده از فن آوری اینترنت برای انجام پژوهش کیفی، نظیر مسائل اخلاقی، رازداری، مشکلات امنیتی و حقوقی کندوکاو خواهیم نمود. علاوه بر این، در مقاله ی حاضر، به چالش های نظری حاکم بر داده های گردآوری شده در یک محیط مجازی بررسی خواهیم پرداخت.

سنتِ دیرپای ستایش گری از آغاز ادب فارسی وجود داشت و مدیحه سرایی از جنبه رفتاری، عملی مردانه تلقی می شد و مردانِ شاعر یکه تاز میدان مدح بودند. در ادبیات زنان، به ندرت زنی شاعر در این حوزه دست به تجربه زده است. نخستین زنِ شاعری که شعری ستایشی در کارنامه خود دارد و برای نخستین بار ترکیب بند سروده، زن بی نامی است که شعرش در کتابی تاریخی ثبت شده است. او دخترِ حسام الدّینِ سالار مدیحه سرایی است که در آغازِ سده هفتم قمری ترکیب بند ستایشی در وصف عزالدین کیکاووس از سلاجقه روم سرود و به دربار پادشاه فرستاد و صله دریافت کرد. زنی که در ادبیات در بی نامی خود به فراموشی سپرده شد و در تاریخ سلجوقیان نام و شعرش به یادگار ماند. در این مقاله کوشش بر این است تا با روش نقدِ تاریخ نگر، فضای سیاسی ـ اجتماعی آن دوران بررسی شود و با رویکردی ادبی، نخستین شعر ستایشیِ زنانه و شیوه سرایش شعر او نقد شود و ضمن معرفی نخستین زنِ شاعر مدیحه سرا، شرایط شکل گیری اثر، هدف شاعر و تأثیر شعر او بر مخاطب از زاویه نگاه ممدوح مورد بررسی قرار گیرد

هدف از این پژوهش بررسی نگرش زنان نسبت به ره آوردهای آموزشی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون در مورد زنان شهر کازرون بوده است. این پژوهش مطالعه ی پیمایشی - توصیفی است که در آن داده ها به شکل مقطعی و از راه تکمیل پرسشنامه ی نگرش سنجی لیکرت در دو بعد آموزشی و فرهنگی گرد آوری شده است. نمونه ی پژوهش را 1677 نفر از زنــان و دختران شهر کازرون که بیش از 15 سال سن داشته اند، تشکیل داده است. نمونه ها به روش خوشه ای - تصادفی از میان زنان خانه دار، شاغل، دانشجویان و دانش آموزان دبیرستانی انتخاب شده است. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری مناسب برای تجزیه و تحلیل داده های کمی و کیفی (مربع کای، تست دو جمله ای، ضریب همبستگی و اندازه-گیری مکرر) تجزیه و تحلیل شده اند. یافته های این پژوهش نشان داد که نگرش زنان شهر کازرون نسبت به ره آوردهای آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی برای زنان بویژه از نظر افزایش تعداد دانشجویان دختر و ورود بیش تر دختران به مقاطع بالاتر تحصیلی و نسبت به ره آوردهای فرهنگی دانشگاه بویژه افزایش خودباوری و احساس شایستگی و افزایش حساسیت به مسایل روز مثبت بوده است و از نظر زنان، ره آوردهای آموزشی دانشگاه بیش از ره آوردهای فرهنگی آن بوده است

مقالة حاضر بر آن است به این پرسش پاسخ دهد که سفرنامه نویسان خارجی در نگاشته هایشان چگونه مؤلفه های اجتماعی و فرهنگی زنان بختیاری را تبیین کرده اند؟ پژوهش حاضر، که به شیوة تبیین تاریخی و با مراجعه به منابع و داده های سیاحان خارجی تنظیم شده، حاکی از آن است که سیاحان به وضعیت زنان بختیاری توجه خاصی معطوف داشته اند، به ویژه سفرنامه نویسان زن که با زنان بختیاری ارتباط تنگاتنگی داشته اند و با موشکافی و دقت نظر بیش تری دربارة طرز زندگی آنان بحث کرده اند. در میان سیاحان، توجه سفرنامه نویسان انگلیسی و اطلاعات آن ها دربارة زنان بختیاری، به نسبت سفرنامه های سیاحان کشورهای دیگر بارزتر و غنی تر است. این امر را می توان در راستای تلاش انگلیسی ها در این دوره برای توسعة نفوذ سیاسی و اقتصادی خود در ایل بختیاری دانست.

هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر مصرف رسانه های جمعی بر مدیریت بدن زنان می باشد. این پژوهش از نوع پیمایشی و داده های مورد نیاز از راه پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است. جامعه آماری زنان17 تا40 ساله شهر بانه که از این تعداد480 نفر با استفاده از فرمول کوکران و شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده اند.. داده ها پس از جمع آوری به وسیله نرم افزار SPSS در دو سطح توصیفی و استنباطی(همبستگی،تحلیل رگرسیونی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین مصرف رسانه های داخلی و خارجی به ترتیب همبستگی منفی و مثبتی با مدیریت بدن وجود دارد.تلویزیون(در میان رسانه های داخلی) و ماهواره (در میان رسانه های خارجی) قوی ترین رابطه را با مدیریت بدن دارند. هم چنین، نوع همبستگی رسانه های داخلی و خارجی با ابعاد و مؤلفه های مدیریت بدن تا حدودی متفاوت است. در میان متغیرهای جمعیتی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی و سن به ترتیب همبستگی مثبت و منفی با مدیریت بدن دارد. در مجموع، متغیرهای مذکور، حدود40 درصد از تغییرات مدیریت بدن زنان مورد بررسی را تبیین می کند.در بخش پایانی مقاله، دلالت های یافته ها و نتایج پژوهش در زمینه ی سیاست گذاری های اجتماعی و فرهنگی مورد بحث قرار گرفته است.