سید جواد امام جمعه زاده

سید جواد امام جمعه زاده

مدرک تحصیلی: دانشیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۱۰۰ مورد.
۲۱.

تجزیه و تحلیل روابط ایران با بیگانگان در دوران کیانیان بر پایه شاهنامه فردوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب حماسی سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۸ 95-120

کلید واژه ها: جنگ صلح کیانیان ایران شهر بیگانگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۴۳۳
ایران سرزمینی کهن است که آغاز آن به دوران پیشاتاریخی باز می گردد. این آغاز پیدایش، در اساطیر ضبط شده و از راهِ متن شاهنامه، انتقال یافته است. شکل گرفتن یک سرزمین، در چارچوب کشوری با وجود یک پادشاهی، به ناچار منجر به رابطه با مردمان سرزمین های هم سایه و پادشاهان آن ها، به عنوان بیگانگان، می شود. این روابط، در دو گونه جنگ و صلح و زیرمجموعه های آن ها شکل گرفته و موجب غیریت بخشی به سرزمین و منافع خودی در قبال بیگانگانِ غیر می شود. بر این پایه، نویسنده در این مقاله می کوشد تا استواری سیاست شهریاری در برابر بیگانگان را بر پایه دال های برآمده از گفتمان سیاسی ایران شهری نشان داده و فرآیند تجربی این روابط میان ایران با بیگانگان را با واکای آن در دوره کیانیان (کی قباد، کی کاووس و کی خسرو)، بر اساس بخش حماسی شاهنامه، توصیف کند. روش انجام این مقاله، تحلیل گفتمان است و به عنوان نتیجه کلی، پیامد تمامی این روابط، پیدایی و نگه داشت کشوری به نام ایران، مرزبندی آن با بیگانگانِ غیر و امنیت آن، بر پایه اصل بقا است.
۲۲.

تحلیل گفتمان انقلاب اسلامی ایران از منظر هویت

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 133-157

کلید واژه ها: گفتمان جامعه شناسی سیاسی جدید چرخش پسامدرن انقلاب اسلامی ایران هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۱۶۲
هدف اصلی این مقاله حرکت بر ریل تحولات جامعه شناسی سیاسی جدید ، چرخش پسامدرن وسپس استفاده از مقولات هویت و نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، جهت تحلیل انقلاب اسلامی ایران می باشد.در این راستا ابتدابه نقصان نظریه های انقلاب درتببین دلایل پیروزی انقلاب های گوناگون و دلیل نقص آنها اشاره ای شده و سپس سعی گردیده است ، الگویی در زمینه نظریه های انقلاب ارائه گردد که دارای قابلیت توضیحی بالاتری برای پاسخگویی به سوالات و ابهامات مطرح در انقلاب باشد.در پژوهش حاضرجهت رسیدن به این الگو ، به ترکیب مباحث مربوط به هویت و گفتمان پرداخته شده و از این منظردلایل پیروزی انقلاب اسلامی ایران تحلیل گردیده است.ازآن جایی که درجامعه شناسی سیاسی جدید،گفتمانها آیینه ی تمام نمایی برای بازنمایی ستیزودگرگونی هویت ها می باشنددرآستانه سال 1357 گفتمان انقلاب اسلامی ایران توانست با برجسته سازی هویت اسلامی وافزودن دالهای انقلابی به آن ، موجبات به حاشیه رفتن گفتمان های رقیب و هویت های ناشی از آنها را پدیدآورد.
۲۳.

تجزیه و تحلیل واگرایی اعتقادی و اندیشه ای در جهان اسلام در پرتو نقش آفرینی جریان تکفیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۹ 145 - 166

کلید واژه ها: جریان تکفیری سلفی گری وهابیت هم گرایی واگرایی جهان اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۰ تعداد دانلود : ۵۵۴
مسئله تکفیر از دیرباز یکی از محورهای اساسی تعارض و خشونت در ادیان و ملل مختلف بوده است. این موضوع در دوره حساس کنونی به یکی از مسائل مبتلابه جهان اسلام تبدیل شده و توجه به آن بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است. مقاله حاضر درصدد پاسخ گویی به این پرسش اساسی است که جریان تکفیری در ایجاد واگرایی اعتقادی و اندیشه ای در جهان اسلام چه نقشی می تواند داشته باشد؟فرضیه عبارت است از اینکه جریان تکفیری با نگاه منفی به مذاهب اسلامی و به وجود آوردن مرزبندی های افراطی فرقه ای، به ایجاد و گسترش واگرایی در سطوح فکری و اعتقادی در جهان اسلام دامن می زند. آگاهی از این موضوع، امکان تبدیل این تهدید را به فرصتی برای شکل دهی به هم گرایی در جهان اسلام فراهم می آورد. بدین منظور، مقاله حاضر ضمن معرفی و تبیین جریان تکفیری (متغیر مستقل) و مسئله هم گرایی و واگرایی در جهان اسلام (متغیر وابسته) در سطح باورها و افکار، به تعارض مؤلفه ها و شاخص های جریان تکفیری با مؤلفه های هم گرایی در جهان اسلام که منجر به تأثیرگذاری و نقش آفرینی منفی این جریان در ایجاد هم گرایی جهان اسلام می شود، اشاره می نماید.یافته ها نشان داد در سطح باورها و افکار، مؤلفه های جریان تکفیری نظیر اجتهاد بی ضابطه، دوری از اندیشه ورزی نوآورانه و پویا، تکفیر مذاهب و دگراندیشان مذهبی، سطحی اندیشی و اصالت ظواهر، تعصبات کور و دگماتیسم، پیروی محض از گذشتگان و برداشت و تلقی افتراق انگیز از مفاهیم و اعتقادات دینی در تعارض با مؤلفه های فکری و اعتقادی هم گرایی در جهان اسلام نظیر اجتهاد ضابطه مند، خردگرایی، باور به تقریب مذاهب و تشکیل امت اسلامی، عمیق اندیشی و نگاه جامع به دین، انعطاف پذیری و مدارا، آینده نگری و تأکید بر اشتراکات اعتقادی و مذهبی قرار گرفته است و منجر به ایجاد واگرایی می شود.
۲۴.

بررسی پیامدهای اصلاحات ارضی در ایران بر زندگی کشاورزان در رمان های سیاسی و اجتماعی دهه های 1340 و 1350 شمسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۵ (پیاپی ۸۳) 115-144

کلید واژه ها: جامعه شناسی ادبیات ساختارگرایی تکوینی انقلاب سفید اصلاحات ارضی رمان اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۴ تعداد دانلود : ۷۲۹
هدف: «انقلاب سفید»یا«انقلاب شاه و مردم»نام مجموعه ای از برنامه های اصلاحی اجتماعی و اقتصادی بود که توسط رژیم محمدرضا پهلوی طی دهه های 40 و50شمسی،تحت فشار های فزاینده داخلی و خارجی برای انجام اصلاحات آغاز شد.برنامه ی اصلاحات اساساً شامل اصلاحات ارضی و پنج برنامه ی دیگر بود که در رفراندوم 6 بهمن 1341به تصویب رسید.برنامه ی اصلاحات ارضی بخش عمده و هسته ی انقلاب سفید بود.اجرای اصول شش گانه ی انقلاب و به طور خاص اصلاحات ارضی پیامدهای مختلف سیاسی،اجتماعی و اقتصادی در روستاها و شهرهای ایران برجای گذاشت و حتی عده ای از صاحب نظران این پیامدها را از دلایل اصلی براندازی سلطنت پهلوی می دانند.از جمله مطالعاتی که می تواند در بررسی اثرات مختلف اصلاحات ارضی مورد توجه و مطالعه قرار گیرد جامعه شناسی ادبیات با تأکید بر رمان های اجتماعی شاخصی است که در دوره ی زمانی 1340تا پایان دهه ی 1350شمسی نگارش و چاپ شده اند.جامعه شناسی ادبیات شاخه ای از علم جامعه شناسی است که ساخت و کارکرد اجتماعی ادبیات و رابطه میان جامعه و ادبیات و ساختارها و قوانین حاکم بر آنها را بررسی می کند.هدف از این پژوهش تبیین و تشریح و تحلیل پیامدهای اصلاحات ارضی بر کشاورزان و بازتاب آن در رمان های اجتماعی دهه های 40 و 50 شمسی است. روش تحقیق: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است.روش تحقیق اسنادی-کتابخانه ای است.گردآوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از فیش برداری اسناد و نشریات تخصصی و تحلیل رمان های سیاسی و اجتماعی این دوره با محوریت زندگی کشاورزان است. یافته ها و دستاوردها: نتایج پژوهش نشان می دهد که در این دوره نویسندگان در قالب رمان و شخصیت های آن به انتقاد از وضع موجود کشاورزان پرداخته و اصلاحات ارضی را عاملی در بدتر شدن شرایط کار و زندگی در روستاها می دانند.
۲۵.

تحلیل مفهوم قدرت و منابع تشکیل دهنده آن از دیدگاه جوزف نای ( سخت، نرم، هوشمند )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۸ 130 - 153

کلید واژه ها: جوزف نای قدرت قدرت سخت قدرت نرم قدرت هوشمند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶۰ تعداد دانلود : ۱۸۴۰
بررسی و تجزیه و تحلیل مفهوم قدرت یکی از موضوعات اساسی و مورد علاقه اندیشمندان حوزه علوم سیاسی بوده است. پژوهش حاضر در صدد تحلیل مفهوم قدرت و منابع تشکیل دهنده آن در حوزه علوم سیاسی و روابط بین الملل است. هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخگویی به این سئوال مهم است که قدرت چیست، دارای چه وجوهی است و هر کدام از این وجوه دارای چه منابعی هستند؟ یافته های این پژوهش نشان دهنده این واقعیت است که در نظر اندیشمندان مختلف و به خصوص نای ، قدرت دارای سه وجه سخت، نرم و هوشمند است. حرکت جریان قدرت از منابع سخت آن شامل اجبارکنندگی، تهدید و استفاده از ابزار الات نظامی به سمت اقناع، تولید جذابیت و استفاده از ابزارهای نرم مانند فرهنگ، ارزش های سیاسی و مطلوبیت های سیاست خارجی و در نهایت استفاده از راهبردی بهینه و مدیریتی مدبرانه از منابع قدرت که از آن به قدرت هوشمند تعبیر می شود بوده است. این سیالیت، از حالتی به حالت دیگر در آمدن و تغییرات دائمی قدرت ناشی از جوهر قدرت و تغیرات ایجاد شده در بازیگران و محیط پیرامونی آن است، به طوری که مفهوم قدرت در هر زمانی در حال تغییر شکل و بازسازی خود مطابق با شرایط محیطی و بازیگران آن است. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از شیوه مطالعه کتابخانه ای، کوشیده است تا با استفاده از منابع علمی و پژوهشی معتبر به این سئوال پاسخ دهد و به ارزیابی و تحلیل نظریه نای بپردازد.
۲۶.

بنیادهای امر سیاسی در یونان باستان و نقش پولیس (دولتشهر)در شکل گیری آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 27 - 56

کلید واژه ها: امر سیاسی اشمیت یونان باستان پولیس رویکرد گفتمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۲ تعداد دانلود : ۷۱۴
امر سیاسی تنها یک مفهوم نیست، بلکه اشاره ای هستی شناختی به ماهیت و چیستی روابط و فرآیندهای سیاسی در یک جامعه دارد. به طوری که با درکِ ماهیت و چیستی امر سیاسی در یک اجتماع سیاسی می توان به بنیادها و منطق سیاسی حاکم بر آن پی برد. در این میان پرداختن به امر سیاسی در اجتماع های سیاسی یونان باستان علاوه بر این که موجب درک ما از کیفیت و ساختار سیاست در یونان باستان می شود، می تواند بنیاد های تفکر سیاسی در یونان باستان را نیز آشکار سازد. در واقع امر سیاسی محصول تلاقی ساخت سیاسی یک جامعه با تفکر سیاسی حاکم بر آن می باشد. در همین راستا نگارندگان ابتدا به عنوان تمهیداتی نظری به آراء اندیشمندانی همچون کارل اشمیت، ژاک لاکان و شانتال موف در باب امر سیاسی می پردازند. سپس به ساخت و روابط سیاسی حاکم بر یونان باستان اشاره می شود؛ در اینجا پولیس به عنوان متعین ساخت سیاسی یونان باستان به مثابه یک گفتمان تشخیص داده می شود که امر سیاسی برساخته آن می باشد. در واقع رویکرد پژوهش حاضر به امر سیاسی گفتمانی می باشد و به امر سیاسی در بستر گفتمان اندیشیده می شود. بعد از نشان دادن پولیس به مثابه یک گفتمان که امر سیاسی را بر می سازد، به برآمد آن که ظهور امر سیاسی در یونان باستان است، پرداخته می شود.
۲۷.

نظم و امنیت اجتماعی در اندیشه فارابی و امام خمینی (ره)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۲ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴ 5 - 34

کلید واژه ها: امنیت فارابی امام خمینی (ره) مردم حاکم ابعاد نرمافزاری و سختافزاری امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۸
 نظم و امنیت اجتماعی اساس و مبنای اولیه زندگی اجتماعی می باشد که سامان و تحول در هر جامعه ای به آن وابسته است. فارابی، نخستین اندیشمند و فیلسوف سیاسی اسلام، باتوجه به عصر و زمان خود به بحث حاکم و نقش آن در قوام و نظم جامعه می پردازد. فارابی نقش حاکم یا رئیس مدینه فاضله مجهز به دانش و حکمت را در برقراری امنیت و نظم زیربنا می داند؛ هرچند او برای همکاری و هماهنگی بین اعضای مدینه اهمیت ویژه ای قائل است، ولی برای نهادینه شدن نظم و امنیت ساختار سلسله مراتبی اجتماعی و حفظ آن را برجسته می داند. امام خمینی (ره) نیز از متفکران اسلامی عصر جدید و به عنوان بنیان گذار انقلاب اسلامی به برقرای امنیت و نظم در جامعه اسلامی توجه ویژه ای داشته است. امام، مانند فارابی، در نگاه به ماهیت سیاست و به نوبه آن در برقراری امنیت و نظم اجتماعی، افزون بر ابعاد مادی، به بعد معنوی هم توجه ورزیده اند و غایت سیاست با اجزای بیرونی آن را مقدمه ای برای آرامش و امنیت حقیقی و سعادت اخروی قلمداد می کنند، ولی مقوله امنیت و نظم اجتماعی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) در مقایسه با فارابی وجوه انضمامی و عینی دارد. باتوجه به زمینه ها و تحولات سیاسی و اجتماعی در عصر امام خمینی(ره) در اندیشه سیاسی و امنیتی ایشان در کنار ویژگی های برجسته حاکم (ولی فقیه) و حکومت،  پایگاه مردمی دولت و همکاری آنان با یکدیگر و همچنین، مؤلفه های عدالت اجتماعی در سامان و تداوم نظم اجتماعی نقش مهمی را برعهده دارند.
۲۸.

ارزش های فرهنگی و تاثیرات آن بر نگرش اقتصادی و سیاسی شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

کلید واژه ها: نگرش سیاسی حفاظت نگرش اقتصادی آمادگی برای تغییر تعالی فردی خودافزایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی اقتصادی
تعداد بازدید : ۳۶۰۵ تعداد دانلود : ۱۹۹۶
هدف این پژوهش بررسی تاثیرات ارزش های فرهنگی بر نگرش سیاسی و اقتصادی شهروندان شهر اصفهان با استفاده از الگوی ارزش های بنیادین شوارتز می باشد. در این راستا به منظور تبیین اهمیت جایگاه ارزش های فرهنگی در توضیح نگرش های اقتصادی و سیاسی، سعی شد تا میزان واریانس تبیین شده نگرش سیاسی و اقتصادی توسط ارزش های فرهنگی با متغیرهای جمعیت شناختی مورد مقایسه قرار گیرد. در این راستا نتایج پژوهش که بر اساس حجم نمونه 346 بدست آمده است نشان می دهد که اولا ارزش های فرهنگی در مقایسه با متغیرهای جمعیت شناختی قدرت تبیین کنندگی بیشتری داشتند. ثانیا با تقسیم ارزش های فرهنگی به 4 بعد آمادگی برای تغییر، حفاظت، خودافزایی و تعالی بر اساس نظریات شوراتز، نتایج نشان می دهد که ارزش تعالی(شامل ارزش های جهان گرایی و خیرخواهی) باعث گرایش شهروندان به سمت تفکرات سوسیالیسم اقتصادی می شود و افرادی که از ارزش های تعالی ضعیف تری برخوردار هستند عمدتا به سمت بازار آزاد در حوزه های اقتصادی گرایش پیدا می کنند. از سوی دیگر یافته ها در مورد نگرش های سیاسی نشان می دهد درحالی که ارزش های آمادگی برای تغییر، خودافزایی و تعالی افراد را به سمت گروه های سیاسی دموکراتیک سوق می دهد، اما ارزش حفاظت باعث گرایش افراد به گروه های سیاسی محافظه کار می شود.
۲۹.

عوامل موثر بر ارتقا اثربخشی شیوه های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگی سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۵ و ۳۶ 53 - 70

کلید واژه ها: اثربخشی ایثار شهادت فرهنگ ایثار و شهادت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۹۱
مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل و مولفه های موثر بر اثربخشی شیوه های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت به روش ترکیبی (کیفی و کمی) انجام گرفت. روش پژوهش: جامعه پژوهش دربخش کیفی خبرگان بودند که تا حد اشباع 32 نفر از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته اطلاعات مورد نیاز جمع آوری و با استفاده از تجزیه و تحلیل موضوعی دسته بندی گردید. در بخش کمی جامعه آماری کارشناسان ومجریان حوزه فرهنگ ایثار و شهادت در شهر اصفهان حدود 500 نفر برآورد گردید که 200 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت هدفمند انتخاب و پرسشنامه توزیع شد. ابزار جمع آوری پژوهش در بخش کیفی مصاحبه و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر مرحله کیفی بود. روایی و پایایی بخش کیفی پس از ارائه هر مرحله به نخبگان به تایید رسید و در بخش کمی روایی ابزار با ارائه پرسشنامه تائید اساتید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 85 % تایید شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد کیفیت بخشی به آثار ترویجی فرهنگ ایثار و شهادت با (89/3 درصد) 4/3 بالاترین میانگین شدت تاثیر را درمیان مولفه های موثر داراست و واقع گرایی در تولیدات و توجه به آثارتولیدی برای کودکان و نوجوانان، بهره گیری از هنر و هم چنین تحول و خلاقیت در شیوه ها در رده های بعدی قرار دارند. نتیجه گیری: این پژوهش هم چنین نشان داد که عوامل فرهنگی با 77 درصد و 4/07 میانگین اثر در مجموع و در قیاس با سایر عوامل بیشترین تاثیر را درارتقا اثربخشی شیوه های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت دارد.
۳۰.

الگوی حکمرانی خوب؛ سرمایه ی اجتماعی و توسعه ی همه جانبه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال سوم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۲ 145 - 181

کلید واژه ها: الگوی حکمرانی خوب توسعه سرمایه ی اجتماعی دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۲ تعداد دانلود : ۵۷۳
تحولات اجتماعی در عرصه ی جهانی نگرش به توسعه و پیشرفت را در سطح جوامع دستخوش تغییر و تحول کرده است. امروزه برای رسیدن به توسعه ی همه جانبه، سازماندهی ساختار اجتماعی متفاوتی لازم است. به گونه ای که تمام نیروهای اجتماعی در این ساختار پیش بینی شود. الگوی حکمرانی خوب با چارچوب اجتماعی و سیاسی متفاوت هم جهت با این شرایط جدید است. بر این اساس سوال اصلی مقاله ی حاضر این است که الگوی حکمرانی خوب بر توسعه ی همه جانبه چگونه تأثیر گذار است؟ فرض ما در این پژوهش این است که در الگوی حکمرانی خوب با ایجاد سرمایه ی اجتماعی در ساختار سه گانه ، خود موجب توسعه در سطوح مدیریتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می شود. بدین سان در این رویکرد دولت با ماهیت و شخصیت متمایز و سازماندهی آن  بر پایه ای منطقی و تسهیل گر در شراکت و همکاری بخش های اجتماعی دیگر مانند جامعه ی مدنی و نهادهای عمومی غیردولتی و بخش خصوصی به ایفای نقش در توسعه می پردازد و اصلی ترین ویژگی عصر جدید و جهانی شدن که همان تمرکززدایی است در این ساختار پیش بینی می شود. لذا این پژوهش تلاش دارد با روش توصیفی – تحلیلی  و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی نشان دهد رویکرد  الگوی حکمرانی خوب به عنوان یک رویکرد جدید در مطالعات توسعه بر دولت با جنبه های نهادی-سازمانی (مدیریتی) و ماهیتی (سیاسی و حقوقی) و در کنار آن بر نیروهای گوناگون اجتماعی همکار و هماهنگ با یک چشم انداز و ساختار افقی و شبکه ای تأکید دارد.
۳۱.

تحلیل گفتمانی رابطه نظریه سیاسی و کنش سیاسی در یونان باستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۲

کلید واژه ها: نظریه سیاسی کنش سیاسی یونان باستان پولیس و تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۳ تعداد دانلود : ۴۹۸
رویکردهای رایج نظریه سیاسی را متهم به نادیده گرفتن واقعیت سیاسی، فاقد پروبلماتیک واقعی و بیشتر مشمول حیثیتی انتزاعی و متافیزیکی تفسیر می کنند. پژوهش حاضر مقابل این دیدگاه است و تلاش دارد نظریه سیاسی را درگیر و مشغول واقعیت سیاسی تفسیر کند. بدین منظور این پژوهش در نظر دارد درکی گفتمانی از نظریه سیاسی یونان باستان و رابطه آن با کنش سیاسی -به عنوان معیار و ملاک واقعیت سیاسی- ارائه دهد. نویسندگان بدین منظور ابتدا به تبارشناسی شرایط ظهور نظریه سیاسی در یونان باستان می پردازند. سپس با گزینش مفهوم پولیس به عنوان دال مرکزی نظریه سیاسی یونان باستان به تشریح چرایی مرکزیت و محوریت این مفهوم پرداخته می شود. در قسمت بعد تلاش می شود که رابطه گفتمانی پولیس با عناصر بنیادین نظریه سیاسی یونان باستان آشکار شود. در آخرین بحث به کیفیت و چگونگی رابطه نظریه سیاسی و کنش سیاسی در یونان باستان اشاره می شود. این پژوهش در فرآیند اثبات مدعای خود از مفروضات نظریه تحلیل گفتمان بهره می برد.
۳۲.

تصویر از خود: برساختی انتقادی ایده آلیستی از هویت ملی؛ مورد مطالعه: دانشجویان دکترای دانشگاه اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۷

کلید واژه ها: هویت ملی تئوری زمینه ای نظام معنایی خودخوانش انتقادی غشای ایده آلیسم خود آیینه گون

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : ۱۰۱۱ تعداد دانلود : ۶۹۴
پژوهش حاضر با هدف مطالعه و بازنمایی تجارب ذهنی دانشجویان از هویت ملی و عینی سازی آن صورت گرفته است. سؤال اصلی این است که نظم ساختاری و نظام معنایی مندرج در اذهان دانشجویان از هویت ملی چگونه است و مهم ترین مؤلفه های معنایی آن کدام است؟ روش این مطالعه کیفی و از سنخ استراتژی تئوری داده بنیاد انتخاب گردید. با استفاده از مصاحبه های عمدتاً باز و نیمه ساختاریافته، داده های تحقیق از میان 27 نفر از دانشجویان دکترای دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 93-94 و 94-95 انتخاب گردید. یافته های پژوهش و مقولات حاصل از فرآیند کدگذاری، حاکی از منظر و مدلی انتقادی ایده آلیستی از معنای هویت ملی در بین الاذهان دانشجویان است که آگاهی و احساس تعلق آنان به مؤلفه های ایران بودگی و تمایز و تفاوت از سایر ملت ها را بر می سازد. مفاهیم محوری در این پژوهش چهار مقوله «خودخوانش انتقادی»، «مؤلفه های ایران بودگی»، «غشای ایده آلیسم» و «خود آیینه گون» می باشد که از این میان تصویر دانشجویان از خودِملی بر دو مقوله «خودخوانش انتقادی» و «غشای ایده آلیسم» به عنوان مقولات هسته ای و پایه های نظام معنایی آنان قرار دارد، به نحوی که با وجود انتقادات فراوانی که از هویت ایرانی و منش ملی خود سراغ دارند، تلاش می کنند خود ملی را در پوشش و غشایی از ایده آلیسم به دیگران نشان دهند.
۳۳.

نقش و جایگاه گروه های شیعه در ساختار سیاسی عراق پس از فروپاشی (2015 2003)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴۸ 91-108

کلید واژه ها: اهل سنت کردها شیعیان عراق نوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۵۶۲
با سرنگونی رژیم بعث عراق در آوریل 2003 م، عراق به دوران جدیدی قدم نهاد و تحولات گسترده ای را پشت سر گذاشت. این تحولات، افزون بر تغییرات گسترده داخلی، تأثیرات منطقه ای بسیاری نیز با خود به همراه داشته است. در سطح داخلی، احزاب و گروه های مختلف سیاسی از قومیت های مختلف عراقی، اقدام به ایفای نقش سیاسی در صحنه سیاسی عراق نموده اند. شیعیان، اهل سنت و کُردها سه گروه اصلی قومی مذهبی با گرایش های متفاوت در عراق بودند که در مجادله قدرت و سیاست در صحنه عراق فعال شدند. شیعیان عراق و به خصوص گروه ها و جریان های اسلام گرای شیعی در عراق بعد از سقوط رژیم بعث وارد مرحله جدیدی از حیات سیاسی و سازمانی خود شده اند و جایگاه، نقش و رویکرد آنها در عراق به شدت متحول شده است و در مقایسه با سایر اقوام و مذاهب و همچنین گروه های غیرمذهبی از جایگاه مهم تر و برتری برخوردار شده اند. براین اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش و جایگاه گروه های شیعه در ساختار سیاسی عراق پس از فروپاشی (2015 2003) می باشد.
۳۴.

سناریوهای آینده جریان های سیاسی در ایران 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۸۳

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی ایران سناریو عدم قطعیت آینده پژوهی جریان های سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۹۹۹
جریان های سیاسی موجود در هر نظام سیاسی، پدیده ای بسیار مهم و نقش آفرین در تاریخ و تحولات جوامع به شمار می روند؛ بر این اساس شناخت وضعیت فعلی، آینده و عوامل تأثیرگذار بر آنان از اهمیت زیادی برخوردار است. آینده پژوهی دانش تحلیل، طراحی و شکل دادن به آینده است. با توج ه به گسترش آینده پژوهی و کاربرد همه جانبه آن در حوزه های گوناگون زندگی سیاسی- اجتماعی انسان ها، در این مقاله تلاش می شود به بررسی سناریوهای آینده جریان های سیاسی در ایران 1404 بپردازیم. به منظور نگارش سناریوها از روش ماتریس عدم قطعیت ها استفاده کرده ایم، بدین صورت که در ابتدا مهم ترین پیشران های تأثیرگذار بر جریان های سیاسی ایران در حوزه های مختلف مطرح شده و در ادامه با استفاده از نظرسنجی از افراد متخصص و صاحب نظر، پیشران هایی که از بیشترین میزان اهمیت و تأثیرگذاری برخوردارند، به عنوان پیشران های کلیدی جریان های سیاسی انتخاب شده و درنهایت بر اساس آنها به نگارش سناریوها پرداخته ایم. یافته های پژوهش حاکی از آن است. با توجه به دو عدم قطعیت مهم رهبری و مردم، چهار سناریو برای آینده جریان های سیاسی در ایران می توان در نظر گرفت که سناریوی نخست به عنوان مطلوب ترین آینده برای جریان های سیاسی ایران است. در این زمینه عدم توجه به عناصر وحدت بخش مردم در نظام سیاسی و بی توجهی به عوامل چالش زا و تهدید آفرین خارجی و داخلی می تواند حوزه جریان های سیاسی و آینده انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران را به چالش کشیده و آینده مطلوب در حوزه جریان های سیاسی را محقق نسازد.
۳۵.

تجزیه و تحلیل رویکرد عربستان سعودی نسبت به تحولات سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۵۰)

کلید واژه ها: عربستان سعودی بحران سوریه ژئوپلیتیک سازه انگاری محافظه کاری عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۰ تعداد دانلود : ۶۸۳
سوریه از جمله کشورهایی است که تحت تأثیر تحولات 2011 خاورمیانه و شمال آفریقا قرار گرفت. رویکرد عربستان سعودی به عنوان بازیگر مهم و تأثیرگذار منطقه ای، از جهات مختلف حائز اهمیت فراوان است. عربستان سعودی به دنبال گسترش نقش آفرینی و جلوگیری از نفوذ ژئوپلیتیکی و ایدئولوژیکی ایران در منطقه است. از نگاه ریاض، سرنگونی اسد در دمشق باعث تضعیف محور مقاومت و کاهش نفوذ منطقه ای ایران و مهار آن می شود. در این راستا، عربستان سعودی در تعریفی هویتی، حمایت و پشتیبانی از معارضین سوری را در جهت اهداف و منافع خود قلمداد می کند و در راستای تغییر و دگرگونی در نظام سیاسی سوریه مبادرت می ورزد. سؤال اصلی پژوهش این است که عربستان سعودی نسبت به تحولات سوریه چه رویکردی را دنبال می کند؟ فرضیه قابل طرح این است که عربستان درصدد است تا با حمایت از معارضان در مقابل رژیم سیاسی سوریه و براندازی نظام سیاسی این کشور، موازنه قدرت منطقه ای را به نفع خود تغییر داده و دایره نفوذ و بازیگری محور مقاومت و در رأس آن جمهوری اسلامی ایران را در منطقه تنگ تر کند. پژوهش موجود با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در چارچوب نظریه سازه انگاری به بررسی این موضوع می پردازد.
۳۶.

ژاک دریدا؛ شالوده شکنی و دموکراسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 151-170

کلید واژه ها: متافیریک حضور شالوده شکنی لیبرال دموکراسی دموکراسی آینده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۳ تعداد دانلود : ۷۷۶
شالوده شکنی راهبردی برای نشان دادن سهم فلسفه در رسیدن به معنای دموکراسی در جهان پسامدرن است. با نقد خودگرایی و دیگرستیزی سنت اندیشه فلسفی، شالوده شکنی در صدد بنیان نهادن اصول فلسفی متناسب با اصل دیگرپذیری و دموکراسی در دنیای پسادموکراسی است. از طرف دیگر مباحث دریدا در حوزه دموکراسی اجتماعی سیاسی، مانند دموکراسی آینده و چالش های پیش روی دموکراسی، نیز ریشه در اندیشه فلسفی او دارند. بدین ترتیب دموکراسی و شالوده شکنی دو روی یک سکه اند و فهم یکی بدون توجه به دیگری میسر نیست. این ارتباط، ناگسستنی و ضروری است، و تفکر دریدا در باب فلسفه و سیاست بر مدار آن شکل می گیرد. دموکراسی آینده نیز بعنوان نتیجه این ارتباط، آیینه فلسفه و سیاست دریدایی است . بررسی نحوه پیوند فلسفه شالوده شکنانه و دموکراسی و چگونگی تأثیر و تأثر متقابل این دو برسازنده خطوط اصلی این مقاله خواهد بود.
۳۷.

بررسی رابطه دین داری با دو نوع فرهنگ سیاسی مشارکتی و دموکراتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال نوزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۷۱

کلید واژه ها: مردم سالاری دینی فرهنگ سیاسی دموکراتیک فرهنگ سیاسی مشارکتی شهروندان اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۳ تعداد دانلود : ۶۸۸
نظریه پردازان با توجه به چارچوب نظری شان، نقش متفاوتی برای دین در فرآیند گذار به دموکراسی قائل شده اند. نظریات شکل گرفته الگوهای غربی، تحقق دموکراسی غربی در جوامع برخوردار از فرهنگ اسلامی را امری بعید می دانند؛ اما روشن است که هرچند دین مبین اسلام با دموکراسی غربی، سازگاری ندارد ولی اگر مقصود از توسعه سیاسی، مشارکت شهروندان در فرآیندهای سیاسی باشد، این دو مفهوم باهم سازگار هستند. مطالعه حاضر نیز در همین راستا، باهدف بررسی تأثیر دین داری بر روی فرهنگ سیاسی دموکراتیک (منطبق با ارزش های غربی) و فرهنگ سیاسی مشارکتی (منطبق با ارزش های اسلامی) انجام گرفته است. اطلاعات این تحقیق با استفاده از ابزار پرسش نامه در چارچوب روش پیمایشی در بین کلیه شهروندان شهر اصفهان در سال 1394 با نمونه تصادفی 339 نفر انجام شد. یافته ها نشان می دهد با افزایش دین داری از میزان فرهنگ سیاسی دموکراتیک در بین افراد، کاسته می شود؛ به عبارت دیگر، فرهنگ سیاسی دموکراتیک در بین افرادی بالاتر بود که از دین داری کمتری برخوردار بودند. از سوی دیگر، فرهنگ سیاسی مشارکتی در بین افرادی که از میزان دین داری بالاتری بودند، بیشتر بود و دین داری، تأثیر مثبتی بر روی فرهنگ مشارکتی در بین شهروندان دارد
۳۸.

راهبرد خاورمیانه ای اوباما؛ از واگذاری مسؤولیت تا همراهی محدود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هشتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۸ 95 - 118

کلید واژه ها: واقع گرایی نوکلاسیک راهبرد خاورمیانه ای اوباما تحولات بهار عربی موازنه از راه دور داعش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۵۷
از راهبرد خاورمیانه ای باراک اوباما انتقادهای فراوانی شده و به زعم برخی فاقد چشم انداز راهبردی عنوان شده است. بررسی راهبرد خاورمیانه ای ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری اوباما از منظر واقع گرایی نوکلاسیک نه تنها این دیدگاه را تأیید نمی کند؛ بلکه مبین این نکته است که اوباما از آغاز، راهبرد منسجم و روشنی را در قبال خاورمیانه درپیش گرفته  و بر همین اساس نیز توانسته است اقدامات درخور توجهی را در راستای ارتقای امنیت ملی امریکا انجام دهد. از این رو، پاسخ به این سؤال مهم است که اوباما در قبال خاورمیانه چه راهبردی را اتخاذ و بر اساس آن، چه روندی را طی کرده است؟ پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی، نشان می دهد راهبرد خاورمیانه ای ایالات متحده در دوره اوباما با واگذاری مسؤولیت به متحدان منطقه ای خود در قالب موازنه از راه دور آغاز شده و باگذشت زمان به سمت تقبل محدود مسؤولیت حرکت کرده است. با توجه به نزدیکی اصول سیاست خارجی دولت اوباما به نظریه واقع گرایی، ازنظر نویسندگان مقاله، این نظریه می تواند تبیین مناسب تری از سیاست خارجی ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما ارائه دهد.
۳۹.

تحلیل رویکرد دولت نهم و دهم نسبت به جهانی شدن فرهنگ با استفاده از نظریه آشوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال پنجم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۷ (پیاپی ۴۷)

کلید واژه ها: عدالت نظریه آشوب واگرایی جهانی شدن فرهنگ روزنا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۷ تعداد دانلود : ۴۴۷
جهانی شدن فرهنگ که ازسوی اندیشمندان و تحلیل گران علوم اجتماعی به عنوان پارادایم اصلی انتهای قرن بیستم و ابتدای قرن بیست ویکم مطرح است، از جنبه های گوناگون موردبررسی قرارگرفته است. دریکسوعده ای با خوش بینی محض به آن نگاهی پروسه محورانه دارند که از ابتدای زندگی بشریت مطرح بوده و امروزه به واسطه ی مطرح شدن انقلاب انفورماتیک بیش ازپیش مطرح شده است؛ ازاین رو سرانجام آن را گسترش رفاه، پیشرفت، صلح، دموکراسی برای همگان می دانند. اما عده ای دیگر با تاکید بر گسترش روزافزون فقر، درگیری ها، انواع تبعیض ها و رشد جریان های افراطی در دوران حاکم شدن عقل گرایی و دموکراسی محوری، نگرشی پروژه محور و بدبینی به این جریان دارند. سوال اصلی که در اینجا مطرح می گردد این است که رویکرد دولت احمدی نژاد نسبت به جهانی شدن فرهنگ چه بود و چه عواملی در بروز این رویکرد موثر بودند؟ برای این منظور از چارچوب نظری آشوب و روش توصیفی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد تفسیر دولت احمدی نژاد از نظام بین الملل، حرکت آن به سوی آشوب و بی نظمی است و این مساله بیش از هر چیز به جهانی شدن فرهنگ بازمی گردد. لذا باید این روند را متوقف ساخت.
۴۰.

بررسی تطبیقی کاربست پارادایم جهانی شدن فرهنگ و جهان بینی دینی بر ساماندهی زندگی بشریت با تأکید بر معارف رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال چهارم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۵ 193-228

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان جهانی شدن فرهنگ نظام سرمایه داری معارف رضوی اخلاق مداری بحران هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۴۶۹
متأثر از آموزه های رنسانس شاهد مبنا قرار گرفتن مؤلفه هایی چون اومانیسم، سکولاریسم و توجه صرف به عقلانیت در ساحت سیاسی اجتماعی بشر هستیم؛ که این امر مهم تحولات کمی و کیفی ساختاری را در پی داشته است. سیطره نگرش منافع محوری صرف، نسبیت انگاشتن مذهب و معنویت در سطح جهان، رشد روزافزون درگیری های نژادی قومی، استعمار و استثمار منابع انسانی طبیعی، از بین رفتن استقلال و اراده بشریت به تبع توجه صرف به عقلانیت ابزاری، از نتایج آموزه های فوق و مهم ترین مصداق آن، یعنی جهانی شدن فرهنگ است. مقاله حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که کدام یک از جهان بینی های لیبرال دموکراسی و معارف رضوی توان و قابلیت تأثیرگذاری بیشتری در جهان مادی گرا و ایدئولوژی زده امروزی را دارند؟ یافته های پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و ابزار تحلیل گفتمان به دست آمده حاکی از آن است که مشکلات روحی روانی، متزلزل شدن بنیادهای خانواده و سایر ناهنجاری های اجتماعی سیاسی از مهم ترین پیامدهای حاکم شدن گفتمان جهانی شدن فرهنگ و دال مرکزی آن یعنی اومانیسم است. همچنین نگرش هایی نظیر مارکسیسم، نئومارکسیسم و ... نتوانسته اند این خلأ اساسی را پر کنند. به همین منظور به دنبال تزلزل معنایی و حمایتی سایر گفتمان ها، معارف رضوی به عنوان فرهنگ فرابشری و دال های مرکزی آن چون: محبت، رأفت، اخلاق مداری، عدالت و آزادی به عنوان مؤلفه های فطری الهی که امروزه از گمشده ها و نواقص زندگی بشریت اند، می توانند راهگشای معضلات کنونی و تحقق بخش خواسته های مادی و معنوی افراد و شکوفایی قابلیت های وجودی آنان شوند

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان