سید علیرضا افشانی

سید علیرضا افشانی

مدرک تحصیلی: دانشیار جامعه شناسی دانشگاه یزد .
پست الکترونیکی: afshanialireza@yazd.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۹۹ مورد.
۴۱.

سالمندان، مغفول ماندگان فضای فرهنگی شهر ، نیازسنجی فرهنگی سالمندان در مناطق 22 گانه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲۵ 1 - 29

کلید واژه ها: نیازسنجی نیازهای فرهنگی سالمندان فضای شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 961 تعداد دانلود : 196
سالمندان قشری از جامعه هستند که به عنوان جمعیت رو به رشد و همچنین به دلیل ویژگی های جسمی و سنی خود نیازهای فرهنگی ویژه دارند که نیازمند برنامه و فضای شهری خاصی است. از این رو تحقیق حاضر به دنبال بررسی نیازهای فرهنگی این اقشار می باشد. جهت دستیابی به این اطلاعات از پیمایش و پرسشنامه محقق ساخته بین سالمندان شهر تهران استفاده شد. نمونه گیری مبتنی بر مناطق 22 گانه شهر تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای صورت گرفت. به این منظور ابتدا در مناطق 22گانه تهران با توجه به حجم 800 نفری (حدود 36 پرسشنامه برای هر منطقه)، تعدادی محله انتخاب و به طور تصادفی با مراجعه به درب منازل، اماکن تجمع سالمندان مثل: پارک ها، میادین تره بار، فروشگاه شهروند و مترو پرسشنامه ها پر شد. در نهایت این بررسی نشان داد که اولویت نیازهای این اقشار به ترتیب ذیل می باشد:1- نیاز به آموزش مهارت ها و ارتقاء دانش 2- نیازهای تسهیلاتی همایشی3- نیازهای گردشی فراغتی4- نیاز به آموزش های فرهنگی و هنری 5- نیازهای تفریحی ورزشی 6- نیازهای مذهبی فرهنگی7- نیاز به فضاهای عمومی. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده مهمترین دلایل عدم استقبال سالمندان از مراکز و تسهیلات ایجاد شده فرهنگی به دست شهرداری به ترتیب زیر است:1- عدم اطلاع 2- بی انگیزگی و گرفتاری شخصی3- عدم وجود مراکز فرهنگی در محل سکونت و عدم دسترسی 4- عدم علاقه 5- پایین بودن کیفیت امکانات.
۴۲.

حسرتِ سفر؛ کاوشی کیفی از پویایی های اجتماعی و فرهنگی سفر در میان زنان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۷) 1-33

کلید واژه ها: سفردوستی حسرت سفر بازنمایی چشم و همچشمانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 112 تعداد دانلود : 390
در چند دهه اخیر، توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی سفر و گردشگری بیشتر گشته است. به همین دلیل در پژوهش حاضر سعی شده است سفر از زاویه ای اجتماعی و فرهنگی بررسی و پویایی های آن نشان داده شود. بنابراین، فهم و رفتار زنان طبقه متوسط و متوسط رو به بالای شهر مشهد در زمینه سفر با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری و هدفمند، مورد مطالعه قرارگرفت. مصاحبه های عمیقی با 21 نفر از زنان شهر مشهد صورت گرفت که برای تحلیل آنها از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. یافته ها شامل 20 مقوله اصلی و مقوله هسته ی «حسرتِ سفر» شد. یافته های پژوهش به وسیله خط داستان، مدل پارادایمی و نظریه کوچک مقیاس ارائه شدند. به طور کلی ننایج حاکی از آن است که مشارکت کنندگان تمایل به سفرهای متعدد و با کیفیت دارند زیرا کیفیت سفر حاکی از توانایی اقتصادی افراد در گذراندن اوقات فراغت شان است. از طرفی نیز انواع بازنمایی های سفر (بازنمایی روایتی و مجازی) باعث می شود افراد تمایل به تجربه سفر لاکچری داشته باشند اما به علت وجود بستری از محدودیت های ساختاری شناخته شده در این پژوهش، دچار حسرتِ سفر می شوند.
۴۳.

شبکه اجتماعی زنان و سلامت اجتماعی در خانواده

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵ 47 - 68

کلید واژه ها: خانواده شبکه اجتماعی زنان سلامت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 63 تعداد دانلود : 406
هدف: خانواده به عنوان کوچکترین نهاد اجتماعی نقش بسزایی در ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی کشور دارد و زنان به عنوان پایه های اصلی خانواده و محور اساسی سلامت و پویایی جامعه تلقی می گردند از این رو لازم است نگاهی ویژه به سلامت اجتماعی این قشر داشته باشیم. یکی از عوامل ارتقا دهنده سلامت اجتماعی زنان و خانواده، شبکه اجتماعی است و پژوهش حاضر قصد دارد به بررسی رابطه شبکه اجتماعی و سلامت اجتماعی در بین زنان بپردازد. روش: این پژوهش، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و نمونه گیری خوشه ای متناسب، بر روی 288 نفر از زنان 18 تا 60 ساله شهر یزد انجام گرفته است. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد سلامت اجتماعی کییز (1998) و پرسشنامه محقق ساخته شبکه اجتماعی جمع آوری شد و تجزیه و تحلیل داده-ها به کمک نرم افزارSPSS نسخه 24 و تبیین ارتباط بین دو متغیر، به کمک نرم افزار Amos و استفاده از الگوسازی معادلات ساختاری انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بین شبکه اجتماعی زنان و ابعاد آن با سلامت اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: شبکه اجتماعی به منزله یکی از منابع در دسترس خانواده ها و زنان می تواند سلامت اجتماعی زنان را افزایش دهد.
۴۴.

سنجش و ارزیابی ابعاد مؤثر بر ارتقاء تاب آوری جوامع روستایی در مواجهه با خشکسالی (موردمطالعه: شهرستان سبزوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 630 - 645

کلید واژه ها: تاب آوری جوامع روستایی خشکسالی کشاورزان سیستم های اجتماعی-زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 655 تعداد دانلود : 725
افزایش تاب آوری مهم ترین عامل جهت حفظ انعطاف پذیری سیستم های اجتماعی-زیست محیطی و مقابله با خشکسالی است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل شاخص های مبتنی بر تاب آوری جوامع روستایی در مواجهه با خشکسالی در سه روستا با شدت های متفاوت خشکسالی است. در این راستا ابتدا با استفاده از نقشه های پهنه بندی خشکسالی بر اساس شاخص SPEI در دوره زمانی ده ساله روستاهای موجود در سه زون خشکسالی بسیار شدید، شدید و متوسط شناسایی و از هر زون یک روستا به صورت تصادفی انتخاب گردید. سپس با استفاده از رویکرد پیمایشی، روش مشاهده مستقیم و بازدید میدانی، کشاورزان به عنوان جامعه هدف شناسایی گردیده و موردبررسی قرار گرفتند. با توجه مجموع تعداد کشاورزان در سه روستا، طبق فرمول کوکران، حجم نمونه به تعداد 105 نفر برآورد گردید. بر اساس پرسشنامه های تاب آوری و آزمون های آماری به ارزیابی ابعاد و شاخص های مؤثر بر تاب آوری پرداخته شد. نتایج مدل اندازه گیری لیزرل بر اساس متغیرهای سطح اول ابعاد سنجش تاب آوری نشان داد بیشترین اثرگذاری و اهمیت ابعاد در میزان تاب آوری متعلق به بعد زیرساختی و فیزیکی و بعد طبیعی است. ابعاد اقتصادی و مالی، اجتماعی و فرهنگی، حکمرانی و مدیریت، انسانی و فردی به ترتیب در رتبه بعدی اهمیت قرار دارند. سنجش میزان ابعاد تاب آوری در روستاهای موردمطالعه نشان داد بعد اجتماعی و فرهنگی دارای بیشترین میزان و بعد طبیعی دارای کمترین میزان در روستاهای موردمطالعه در این منطقه هستند. ﺗﻘﻮیﺖ ابعاد تأثیرگذار ﻣی ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻄح ﺗﺎب آوری و انطباق پذیری ﺑﺎ ﺷﺮایط را اﻓﺰایﺶ دﻫﺪ و نقش مؤثری در به حداقل رساندن ضررهای احتمالی در شرایط بحرانی، ایفا نماید. در این راستا، لازم است به تصمیم گیری و تخصیص منابع به کشاورزان منطقه در مواجهه ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺮات، توجه ویژه ای معطوف شود.
۴۵.

ناتوانی در زایش یا زایش ناتوانی: کاوشی کیفی از پیامدهای روان شناختی ناباروری در زنان نابارور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۱۹ بهار ۱۳۹۹ شماره ۷۳ 4-28

کلید واژه ها: پیامدهای ناباروری زایش ناتوانی درماندگی درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 124 تعداد دانلود : 665
هدف : هدف این پژوهش بررسی پیامدهای روان شناختی ناباروری بر زنان نابارور بود. روش : پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای انجام شد. نمونه در این مطالعه 21 نفر از زنان نابارور بودند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و مطالعه شدند. فرایند نمونه گیری نظری تا اشباع داده ها ادامه یافت. ابزار اصلی این مطالعه مصاحبه بود و اطلاعات جمع آوری و تحلیل داده ها به شیو ه کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. یافته ها : یافته های پژوهش حاضر نشان داد پیامدهای روان شناختی ناباروری به ترتیب عبارتند از: 1.درماندگی درمانی 2.احساس پوچی 3.خودسرزنشگری 4.برون ریزی هیجانات شدید منفی 5.اختلالات روان شناختی 6.مصرف داروی اعصاب 7.افکار خودکشی 8. انزواطلبی 9.مشاجره با همسر به خاطر احساس تنهایی 10.خانه های سوت و کور. به نظر می رسد زنان نابارور وضعیت روان شناختی نامساعدی را تجربه می کنند. نتیجه گیری : یافته ها شامل 6 مقوله اصلی و یک مقوله هسته تحت عنوان زایش ناتوانی شد. زایش ناتوانی اشاره به این مفهوم دارد که زنانی که تجربه ناباروری دارند به مرور زمان و به دلیل مواجهه با پیامدهای ناباروری ممکن است در بقیه جنبه های زندگی خود نیز احساس ناتوانی داشته باشند. تبیین نتایج به طورکلی نشان دهنده وجود «زایش ناتوانی» و احساس پوچی در جامعه هدف بوده است که نهایتاً منجر به اختلالات روان شناختی، مصرف داروهای روانپزشکی و خانه های سوت و کور می شود.
۴۶.

واگرایی منافع و ناکارآمدی فردی: برساخت فرسایش اجتماعی در مراودات اقتصادی زندگی روزمره جوانان یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 7-32

کلید واژه ها: مراوده های اقتصادی زندگی روزمره برساخت اجتماعی فرسایش اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 207 تعداد دانلود : 836
پژوهش حاضر به بررسی روابط و مناسبات اقتصادی افراد در عرصه خُرد زندگی روزمره در فضای اجتماعی شهر یزد پرداخته و در پی پاسخ به این سوال است که تعریف مصاحبه شوندگان از دلایل بی تفاوتی و عدم همبستگی در میدان تبادلات اقتصادی در این جامعه چیست؟ جامعه هدف، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفر از آنان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه عمیق، اطلاعات مورد نیاز اخذ شد. روش شناسی نیز بر اساس رویکرد تفسیری پیکربندی و روایت ها بر اساس نظریه زمینه ای با رویکرد عینی گرایی اشتراوس و کوربین، تحلیل شد. در نهایت "واگرایی مقاصد و منافع و ناکارآمدی فردی" پدیده مرکزی پژوهش شناخته شد که از طرفی حاصل فضای بی تفاوتی و عدم همبستگی افراد در مشکلات و موانع اقتصادی و از سمت دیگر فقدان ناکارامدی فردی در این عرصه بوده است؛ به عبارتی، کلیه مشارکت کنندگان فضای اقتصادی را نابسامان و نامساعد می دانستند؛ اما اکثریت آنها فاقد عملکرد و نگرش مشارکتی جهت بهبود وضعیت بودند. ضمن آنکه غالب آنها نیز خود را فاقد توان و فاعلیت در راستای بهبود شرایط ارزیابی می کردند.
۴۷.

بررسی رابطه بین برنامه ریزی توسعه محله ای و کیفیت زندگی در شهر مهریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 25 - 54

کلید واژه ها: توسعه توسعه ی محله ای شهروندان کیفیت زندگی مهریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 779 تعداد دانلود : 850
هر کشوری برای رسیدن به توسعه باید برای ارتقای زندگی ساکنانش برنامه ریزی نماید. یکی از زمینه هایی که می توان در برنامه ریزی ها به آن توجه نمود محلات است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ی برنامه ریزی توسعه محله ای و کیفیت زندگی در بین شهروندان است که برای رسیدن به اهداف پژوهش از تلفیق نظریه ی کنش متقابل نمادین وکارکردگرایی ساختاری استفاده شده است. روش مورد استفاده در این تحقیق از نوع پیمایشی است، داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از 385 نفر از شهروندان ساکن در شهر مهریز گردآوری شده است. اعتبار ابزار به روش اعتبار محتوا و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. داده ها به کمک نرم افزارهای SPSS و AMOS تحلیل شدند. یافته های تحقیق گویای آن است که بین میزان برنامه ریزی توسعه ی محله ای و کیفیت زندگی و ابعاد آن رابطه ی مستقیم و معنا داری وجود داشت. مدل معادله ی ساختاری نشان داد متغیر برنامه ریزی توسعه ی محله ای 24 درصد از واریانس متغیر کیفیت زندگی را تبیین می کند و شاخص های برازش نیز نشانگر مطلوبیت مدل بود.
۴۸.

رابطه مشارکت و اعتماد اجتماعی با خودسانسوری در بین شهروندان شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 6 - 32

کلید واژه ها: خودسانسوری اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی مشارکت مدنی شهروندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 797 تعداد دانلود : 690
این پژوهش با هدف بررسی میزان اعتماد اجتماعی و مشارکت و چگونگی رابطه آ نها با خودسانسوری شهروندان شهر یزد انجام شده است. منظور از خودسانسوری این است که افراد به علل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نظریاتشان را بیان نکنند. برای تدوین چارچوب نظری از نظریات گیدنز، بلاو، پارسونز و زیمل استفاده شد. روش پژوهش، پیمایش بوده و برای جم عآوری داد هها از پرس شنامه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، شهروندان 15 ساله و بیشتر شهر یزد در سال 1397 بودند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین گردید و برای انتخاب نمون هها از روش نمونه گیری خوشه ای چن دمرحل های استفاده شد. برای بررسی اعتبار و پایایی پرسش نامه از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. یافته ها نشان داد که خودسانسوری در بین شهروندان یزدی در حد متوسط بوده و رابطه آن با دو متغیر مشارکت و اعتماد اجتماعی، منفی و معنی دار بوده است. اعتماد اجتماعی با ضریب 0-، همبستگی معکوسی با خودسانسوری داشتند. / -0/417 و مشارکت با ضریب 235 بررسی مدل معادله ساختاری نشان داد 31 درصد از تغییرات خودسانسوری، با متغیرهای مستقل مشارکت و اعتماد اجتماعی تبیین م یشود. نتایج حاکی از تأثیرگذاربودن متغیرهای اعتماد اجتماعی و مشارکت ب هعنوان دو متغیر مهم در تبیین و پی شبینی خودسانسوری است و تقویت اعتماد اجتماعی و مشارکت شهروندان باعث کاهش خودسانسوری آن ها خواهد شد.
۴۹.

برساخت اجتماعی پروبلماتیک حضور داغدیده در گورستان، به سوی یک نظریۀ زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 7 - 30

کلید واژه ها: پروبلماتیک حضور داغدیدگان گورستان مرگ نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 598 تعداد دانلود : 224
مرگ همواره بخشی انفکاک ناپذیر از زندگی بشر بوده است. بشر برای قابل تحمل ساختن مرگ به مذهب، فلسفه، علم و هنر متوسل شده است. پژوهش های تاریخی و مردم شناختی، نقش فرهنگ بر واکنش انسان ها نسبت به مرگ را تأیید کرده اند. در همین راستا آیین های خاکسپاری و تدفین که تا حدودی تحت تأثیر فرهنگ و مذهب هستند، به عنوان نخستین جلوه اجتماعی ماتم در به هم پیوستگی شبکه حمایتی در کنار داغدیدگان و تسهیل پذیرش فقدان حائز اهمیت هستند. در مقاله حاضر برای دستیابی به فهمی عمیق از فرایند حضور و کنش های داغدیدگان در گورستان، به عنوان یکی از حوزه های اساسی تاثیرگذار در زندگی آنها و نقش آن در گذر از داغدیدگی، با طراحی نظریه زمینه ای به گردآوری داده ها از داغدیدگان درجه یک، در بستر شهر یزد اقدام شد. بنابراین مصاحبه هایی عمیق با داغدیدگان فقدان های غیر منتظره، که حداقل چهار ماه و حداکثر چهار سال از فوت عزیز یا عزیزانشان می گذشت، انجام شد. در این مسیر با تحلیل خط به خط گزاره ها در سه فرایند کدگذاری باز، محوری و گزینشی، 24 مقوله اصلی و یک مقوله هسته تحت عنوان برهم کنش واسازانه داغدیده/متوفی در گورستان برساخت شد. پدیده مرکزی این مقاله پروبلماتیک حضور در گورستان بود که داغدیدگان در واکنش به آن، استراتژی هایی متفاوتی را اتخاذ می کردند. برساخت زندگی در گورستان، مکانیسم جایگزینی مکانی خیرات، مدیریت حضور و غیره از جمله استراتژی های آنها در پاسخ به پدیده مرکزی بوده است. اتخاذ این استراتژی ها، پیامدهای منفی و مثبتی همانند تنظیم عواطف، تشدید بیماری ها و سازگاری با اپوخه گورستان را برای آنان به ارمغان آورده است.
۵۰.

عوامل پیشگویی کننده برانگیختگی روانی اجتماعی مردان به زندگی چندهمسری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشاوره و روان درمانی خانواده سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 233 - 254

کلید واژه ها: زندگی چندهمسری برانگیختگی روانی اجتماعی ازدواج مجدد مردان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 151 تعداد دانلود : 607
با توجه به نقش مسائل اجتماعی و فرهنگی در برانگیختگی روانی اجتماعی مردان به زندگی چندهمسری، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش متغیرهای ازدواج سنتی، غرایز جنسی، بسترهای آزاد تعاملی، دل بستگی، نمای مذهبی، مقصرانگاری همسر اول، تسهیلگری خانوادگی، نمایش اقتدار، توانایی مالی و دو اقامتگاهی در برانگیختگی روانی اجتماعی مردان به زندگی چندهمسری انجام شد. پژوهش حاضر، یک بررسی توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دربرگیرنده مردان دارای چند همسر ساکن شهرستان سراوان در سال 1397 بود که با به کارگیری فرمول کوکران 246 نفر به شکل نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده پرسشنامه های محقق ساختهِ عوامل پیشگویی کننده و برانگیختگی روانی اجتماعی مردان به زندگی چندهمسری (اسمعیلی و همکاران، 1398) بود. تحلیل داده های پژوهش با به کارگیری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون فریدمن، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر انجام گرفت. برآیندهای پژوهش نشان داد که بین متغیرهای ازدواج سنتی (236/0= r،01/0 > P)، غرایز جنسی (291/0=r، 01/0 > P)، بسترهای آزاد تعاملی (462/0=r، 01/0 > P)، دل بستگی (289/0=r، 01/0 > P)، نمای مذهبی (489/0=r، 01/0 > P)، مقصرانگاری همسر اول (268/0=،r 01/0 > P)، تسهیلگری خانوادگی (485/0=،r 01/0 > P)، نمایش اقتدار (507/0=،r 01/0 > P)، توانایی مالی (427/0=،r 01/0 > P) و دو اقامتگاهی (433/0=،r 01/0 > P) با برانگیختگی روانی- اجتماعی مردان به زندگی چندهمسری همبستگی معنی داری وجود دارد. متغیرهای بسترهای آزاد تعاملی، تسهیلگری خانوادگی، توانایی مالی و نمای مذهبی درمجموع بیشترین تأثیر را بر برانگیختگی روانی اجتماعی برای زندگی چندهمسری را داشته اند. روان شناسان و مشاوران خانواده می توانند با توجه به یافته های این تحقیق از علل گرایش مردان به زندگی چندهمسری آگاهی یافته و با توجه به آن نسبت به مشاوره خانواده ها اقدام نمایند.
۵۱.

بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت (مورد مطالعه: شهروندان سی سال و بالاتر شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 85 - 114

کلید واژه ها: سلامت رضایت از زندگی دینداری حمایت اجتماعی سرمایه ی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 565 تعداد دانلود : 993
تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت شهروندان سی سال و بالاتر شهر مشهد انجام گرفته است. در چارچوب نظری از نظریه های پارسونز، کییز، رویکرد شبکه، پاتنام، کاواچی و برکمن، هنس، کورکیلا، مک اینتوش و اسپیلکا برای گزینش متغیرهای مورد بررسی استفاده و تئوری ترکیبی ساخته شده است. در این پژوهش که به روش پیمایش انجام گرفته است، 384 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و با کمک ابزار پرسشنامه بررسی شدند. یافته های تحقیق نشان داد که میزان سلامت شهروندان در حد متوسط رو به بالا و  بالاترین مقدار میانگین مربوط به بعد جسمانی (فیزیکی) بوده است. همچنین بین متغیرهای سرمایه ی اجتماعی، رضایت از زندگی، حمایت اجتماعی و دینداری با سلامت رابطه ی مستقیم و معنادار و بین متغیر انزوای اجتماعی و سلامت نیز رابطه ی معکوس و معناداری وجود داشت. تحلیل مدل رگرسیونی نشان داد متغیرهای بررسی شده حدود 51 درصد از تغییرات سلامت را تبیین می کند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد متغیر سرمایه ی اجتماعی بیشترین اثر مستقیم و متغیر دینداری، بیشترین تأثیر غیرمستقیم و متغیر رضایت از زندگی بیشترین سهم را در تبیین متغیر سلامت داشته اند.
۵۲.

تحلیل ثانویه داده های طرح ارزش ها و نگرش های ایرانیان (موج سوم): استان یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال اول بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 61 - 82

کلید واژه ها: ارزش ها نگرش ها ایرانیان یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 956 تعداد دانلود : 187
تغییرات ارزش ها و نگرش ها در همه جوامع یکی از پدیده های اجتماعی مهمّی است که همواره مدّ نظر و رصد مدیران، برنامه ریزان، محقّقان و صاحب نظران مختلف بوده است. طرح ملّی ارزش ها و نگرش های ایرانیان که تاکنون سه «موج» این طرح اجرا و نتایج آن منتشر شده است، حاوی دستاوردهای مهمی است. نوشتار حاضر به تحلیل ثانویه یافته های موج سوم طرح های مزبور در مورد استان یزد پرداخته است، برای درک دقیق تر یافته ها و تغییرات ارزش ها و نگرش ها، در مواردی که اطّلاعات موجود بود با نتایج موج اوّل و دوم کشوری و استانی نیز مقایسه شده است. یافته ها نشان می دهد در حالی که نگرش های دینی مردم یزد تغییر چندانی نکرده است، بدبینی در حوزه اقتصادی و سیاسی افزایش یافته است. به نظر مردم استان یزد، فاصله طبقات فقیر و غنی افزایش یافته است و گردش نخبگان در مقایسه با گذشته مطلوب نیست و سرانجام اینکه هویّت ملّی در بین مردم همچنان پررنگ است.
۵۳.

پروبلماتیک خودرهابخشی در فضای مجازی؛ کاوشی کیفی از چگونگی ابراز خود در میان میکرواینفلوئنسرهای اینستاگرامی شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 115 - 143

کلید واژه ها: اینستاگرام ابراز خود خودرهابخشی شهر یزد میکرواینفلوئنسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 128 تعداد دانلود : 504
پژوهش حاضر به مطالعه چگونگی ابراز خود در میان میکرواینفلوئنسرهای اینستاگرامی شهر یزد پرداخته است. برای این منظور از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای، همچنین نمونه گیری نظری و هدفمند استفاده شد. فرایند نمونه گیری نظری تا اشباع داده ها ادامه یافت. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و یافته ها در قالب خط داستان (شامل 25 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته) و مدل پارادایمی ارائه شدند. به طورکلی روایت های میکرواینفلوئنسرها از ابراز خود نشان دهنده این واقعیت است که آن ها با استفاده از پایگاه مجازی و انگیزه های متعالی خود، همچنین در فضای آنومیک هنجاری جامعه، تجربه خودرهابخشی مجازی شان را با پویایی های متفاوتی همراه می کنند. چنین وضعیتی جهان ذهنی و عینی مشارکت کنندگان را درگیر می کند و دنیای آنان پروبلماتیک می شود. به عبارت دیگر خودرهابخشی آنان در مواجهه با مخاطبان چند هزار نفره آنان به طور مداوم دست کاری می شود و آن ها را وادار می کند تا راهبردهای خود را در مواجهه با این مخاطبان بازاندیشی کند.
۵۴.

رابطه بین مهارت های کاربران جوان و کاربردهای مثبت و منفی شبکه های اجتماعی موبایلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیستم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 7 - 36

کلید واژه ها: مهارت های کاربر کاربردهای منفی کاربردهای مثبت شبکه اجتماعی موبایلی جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 244 تعداد دانلود : 690
این مقاله به بررسی رابطه بین مهارت کاربران در استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی و کاربردهای مثبت و منفی آن می پردازد. برای این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 385 پرسشنامه محقق ساخته بین جوانان شهر یزد توزیع و جمع آوری شد. نتایج نشان داد که هر چه سطح مهارت کاربر افزایش یابد، میزان کاربردهای مثبت شبکه های اجتماعی موبایلی نیز افزایش یافته و هرچه سطح مهارت کاربر کاهش پیدا کند میزان کاربردهای منفی شبکه های اجتماعی موبایلی افزایش می یابد. همچنین مهارت های کاربر در استفاده از شبکه اجتماعی موبایلی 33 درصد واریانس کاربردهای مثبت و 14 درصد از کاربردهای منفی شبکه های اجتماعی موبایلی را تبیین می کند. علاوه بر این نتایج مدل یابی معادله ساختاری نشان داد که برازش داده ها به مدل برقرار است و شاخص های برازش دلالت بر مطلوبیت مدل معادله ساختاری دارند.
۵۵.

پژوهشی کیفی در شناسایی چالش های بهزیستی زناشویی (از خلأ کارآمدی و رضایتمندی زناشویی تا چالش های بهزیستی زناشویی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۷ 149 - 173

کلید واژه ها: بهزیستی زناشویی مهارت های زناشویی مهارت های زندگی کارآمدی و رضایتمندی زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 492 تعداد دانلود : 533
بهزیستی زناشویی، مجموعه مهارت های زناشویی زوجین است که خلأ آنها بوجود آورنده چالش های بهزیستی زناشویی زوجین می باشد. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های بهزیستی زناشویی و نحوه شکل گیری پدیده کارآمدی و رضایتمندی زناشویی انجام شد. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش نظریه زمینه ای انجام گرفت و داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری گردید. جامعه هدف پژوهش حاضر شامل تمامی متأهلین شهر شیراز در سال 1397 بود. نمونه های پژوهش به روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شد. برای تحلیل داده ها، اطلاعات جمع آوری شده کدبندی و موضوعات اصلی و مقولات هسته آنها شناسایی شد. یافته ها حاکی از شناسایی نه مقوله اصلی و دو مقوله هسته با عنوان خلأ مهارت های زندگی فردی و زوجی و خلأ رضایت زناشویی بود. نتایج نشان داد که خلأ مهارت های زندگی فردی و زوجی و خلأ رضایت زناشویی نشان دهنده کمبودمهارت ها، کمبود ها، کاستی ها، بی تفاوتی ها، عدم شناخت و عدم وجود همدلی در بین زوجین است که این موضوع خود منجر به نوعی ناکارآمدی و نارضایتی در زندگی زوجین شده و بنیان خانواده، استحکام خود را از دست می دهد و در نتیجه پدیده خلأ کارآمدی و رضایتمندی زناشویی را به عنوان یکی از چالش های مهم بهزیستی زناشویی به وجود می آورد.
۵۶.

کاوش بی قدرتی شغلی پرستاران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۶) 1 - 18

کلید واژه ها: بی قدرتی برساخت اجتماعی گفتار قدرت - مراقبت پرستاران یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 950 تعداد دانلود : 72
پژوهش حاضر درباره فرایند شکل گیری بی قدرتی شغلی بین پرستاران بیمارستان های دولتی شهر یزد بررسی می کند. با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با نمونه گیری نظری و هدفمند، 20 نفر از پرستاران بیمارستان های دولتی شهر یزد انتخاب شدند و با آنها مصاحبه های عمیقی انجام شد. فرایند نمونه گیری نظری تا مرحله اشباع داده ها ادامه یافت. داده های گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و در قالب خط داستان (شامل 20 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته)، الگوی پارادایمی و طرح واره نظری ارائه شدند. نتایج نشان دادند بی قدرتی شغلی پرستاران به طور عمده به دنبال عواملی چون گفتار قدرت - مراقبت پزشکان، برساخت نارضایتی های مالی و وضعیت سیال بیماران برساخته می شود. پرستاران در مقابل بی قدرتی شغلی راهبرد های متفاوتی را برمی گزینند. کار عاطفی، درمان پراگماتیسمی و گفتمان اعتماد ازجمله این راهبردهاست که بین پرستاران فعال شده و با خود پیامد هایی مانند بی تفاوتی آموخته شده، حل گفتمانی اختلافات، هژمونی عواطف منفی و سبک های مراقبتی ترکیبی را داشته است. طرح واره نظری این فرایند را ترسیم می کند.
۵۷.

کاوشی کیفی از علل و زمینه های شکل گیری چندهمسری مردان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره ۹ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 63 - 82

کلید واژه ها: چندهمسری برانگیختگی روانی اجتماعی ازدواج مجدد مردان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 831 تعداد دانلود : 569
مقدمه: یک مسئله اجتماعی در زمان واحد در جوامع مختلف، صورت های مختلف پیدا می کند، در جامعه و سرزمینی پذیرفته و پسندیده است و در جامعه ای دیگر رد و ناپسند می گردد. مسئله چندهمسری یا تعدد زوجات از مسائل اجتماعی و فرهنگی است که علل و زمینه های شکل گیری آن در جوامع مختلف، متفاوت خواهد بود. هدف مقاله حاضر، شناخت علل و زمینه های شکل گیری چندهمسری مردان در شهرستان سراوان بوده است. روش: تحقیق از نظر روش، کیفی از نوع نظریه زمینه ای بوده و مشارکت کنندگان با توجه به هدف مطالعه از میان جامعه در دسترس یعنی مردان دارای بیش از یک همسر در شهرستان سراوان به طور هدفمند انتخاب شدند و اطلاعات به وسیله مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری گردید. مصاحبه ها تا زمان رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته که پس از مصاحبه با چهارده نفر به اشباع نظری رسیده و جهت اطمینان بیشتر، مصاحبه ها را تا 17 نفر ادامه داده و متن مصاحبه ها روی کاغذ پیاده و کدگذاری انجام و اطلاعات تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که عوامل تشکیل دهنده چندهمسری شامل 10 مقوله اصلی و یک مقوله هسته با عنوان «برانگیختگی روانی اجتماعی» است که در قالب مدل پارادایمی و خط داستان ارائه شدند. نتایج تحقیق نشان داد که ازدواج سنتی و غرایز جنسی به عنوان شرایط علی، مقصرانگاری همسر اول، نمای مذهبی، دو اقامت گاهی و تسهیل گری خانوادگی به عنوان شرایط مداخله گر، نمایش اقتدار، بسترهای آزادتعاملی، دلبستگی و توانایی مالی به عنوان شرایط زمینه ای باعث بروز پدیده برانگیختگی روانی اجتماعی خواهد شد که در نهایت، استراتژی «گذار پُر گداز عینی و ذهنی از همسر اول» را بوجود می آورد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد نگرش های مذهبی در کنار مسایل مالی و بسترهای اجتماعی مطلوب، مهم ترین علل شکل گیری چندهمسری در بین مردان مورد مطالعه است.
۵۸.

از خودِ ناشکفته تا خودشکوفایی هنجاری هژمونیک، کاوشی بسترمند از فعالیت های هنری زنان طبقه متوسط شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 153 - 175

کلید واژه ها: تمایل به خودنمایی خودِ ناشکفته ذائقه های هژمونیک هنری شکفتگی هنجاری هژمونیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 139 تعداد دانلود : 893
در این پژوهش سعی شده است فهم زنان از انجام دادن فعالیت های هنری و اجتماعی از طریق اکتشاف میان ذهنیت آن ها به دست آید. برای این هدف، فعالیت های هنری و اجتماعی زنان طبقه متوسط و متوسط رو به بالای شهر مشهد مطالعه شد. با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری و هدفمند تعدادی از زنان شهر مشهد انتخاب شدند و مصاحبه های عمیقی با آن ها به عمل آمد. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند. یافته ها شامل 13 مقوله اصلی و یک مقوله هسته با عنوان «شکفتگی هنجاری هژمونیک» است که در قالب خط داستان، مدل پارادایمی و نظریه کوچک مقیاس ارائه شدند. به طور کلی، نتایج تحقیق نشان داد که زنان در مواجهه با دیگران خودشکوفا با خودِ ناشکفته شان روبه رو می شوند. بنابراین، با توجه به مالکیت سرمایه ای ویژه ای که دارند و همچنین تمایل به خودنمایی، در بستری چشم و همچشمانه و تحت تأثیر ذائقه های هژمونیک هنری به فعالیت های هنری می پردازند و دنیای اجتماعی و هنری خود را تولید و بازتولید می کنند.
۵۹.

برساخت اجتماعی اسطوره زن زیبا، کاوشی زمینه مند از بدن زیبا تا مخاطرات بدنی در میان زنان طبقه متوسط شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 311-339

کلید واژه ها: برساخت اجتماعی آفرودیت سودای آفرودیت زنان مالکیت سرمایه ای نارضایتی از بدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 437 تعداد دانلود : 394
پژوهش حاضر به مطالعه رفتارهای زیبایی شناختی زنان طبقه متوسط و متوسط به بالای شهر مشهد می پردازد. با نمونه گیری نظری و هدفمند، تعدادی از زنان شهر مشهد انتخاب، و با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای مطالعه شدند. فرایند نمونه گیری نظری تا اشباع داده ها ادامه یافت. تحلیل اطلاعات گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی صورت گرفت و یافته ها در قالب خط داستان (شامل 17 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته)، مدل پارادایمی و نظریه کوچک مقیاس ارائه شدند. نتایج نشان داد که زنان به دلیل نارضایتی از بدن، در سودای آفرودیت شدن هستند. این سودا علاوه بر نارضایتی از بدن، از رسانه ها، مالکیت سرمایه ای و... منتج می شود. در چنین شرایطی، راهبردهای تغییر بدن (خرید چهره/ بازخرید بدنی، بدن زایی/ بدن زدایی و...) در زنان فعال می شود، اما این راهبردها علاوه بر زیبایی، مخاطراتی نیز برای این زنان دارند. درواقع، سودای آفرودیت شدن این زنان، درنهایت به برساخت اجتماعی آفرودیت منجر شده و با وجود زیبایی، مخاطراتی نیز به همراه داشته است.
۶۰.

از مصرف پایی تا حسرت مصرف کاوشی زمینه مند از بسترهای اجتماعی شکل گیری چشم و همچشمی در خرید و مصرف بین زنان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۷۲) 123 - 146

کلید واژه ها: چشم وهمچشمی حسرت مصرف مصرف پایی مصرف تظاهری مصرف تجملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 76 تعداد دانلود : 851
امروزه مصرف فراتر از نیازهای اولیه برای تمایز، تفاخر، تنوع و... استفاده می شود. در ایران مصرف همگام و همراه با فرهنگ چشم و همچشمی پیش رفته است. این پژوهش تلاش کرده است پویایی های شکل گیری فرایند چشم وهمچشمی در خرید و مصرف را در نمونه هدف بررسی کند؛ بدین منظور، در قالب روش شناسی کیفی و با استفاده از نظریه زمینه ای، با تعدادی از زنان متأهل طبقه متوسط و متوسط روبه بالای شهر مشهد با استفاده از مصاحبه های عمیق و نمونه گیری هدفمند و نظری، مصاحبه شد. اطلاعات جمع آوری شد و تحلیل داده ها به شیوه کدگذاری باز و محوری و گزینشی انجام شد. یافته های پژوهش شامل سی ویک مقوله اصلی و یک مقوله هسته با عنوان حسرت مصرف شد. بر همین اساس جدول های مفهومی، الگوی پارادایمی و طرح واره نظری پژوهش ارائه شد. تبیین نتایج به طور کلی نشان دهنده «مصرف پایی» بالای جامعه هدف و قدرت خرید پایین آنهاست که نتیجه آن «حسرت مصرف» بیشتر بوده است؛ اما فرایند ارضای حسرت مصرف، فرایندی ناتمام و دوری باطل است و به همین دلیل پویایی های مصرف پایی و چشم وهمچشمی را به طور دورانی و هم افزا، فعال تر و قدرتمندتر می کند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان