سید علیرضا افشانی

سید علیرضا افشانی

مدرک تحصیلی: دانشیار جامعه شناسی دانشگاه یزد .
پست الکترونیکی: afshanialireza@yazd.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۱۶ مورد.
۴۱.

تسهیل کننده ها و پیامدهای زندگی شبکه ای جوانان: ارائه یک نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 1205 - 1235

کلید واژه ها: جوانان زندگی شبکه ای فضای مجازی نظریه زمینه ای یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۷ تعداد دانلود : ۲۰۷
پژوهش حاضر به مطالعه زمینه ها و پیامدهای شکل گیری زندگی شبکه ای در بین جوانان شهر یزد می پردازد. با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با نمونه گیری نظری و هدفمند، 20 نفر از جوانان شهر یزد انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه های عمیقی صورت گرفت. فرایند نمونه گیری نظری تا مرحله اشباع داده ها ادامه یافت. داده های گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، تحلیل و در قالب خط داستان (شامل 17 مقوله اصلی و یک مقوله هسته)، مدل پارادایمی و طرحواره نظری ارائه شدند. نتایج نشان داد زندگی شبکه ای جوانان مشارکت کننده، به طور عمده به دنبال عواملی نظیر ارتباطات و سرگرمی محوری، فعالیت های شبکه ای، وابستگی شغلی/درسی به فضای مجازی، وابستگی (عمدتاً روانی) به فضای مجازی و هم زمان با تأثیرپذیری از مجموعه ای از عوامل زمینه ای و مداخله گر برساخته می شود. جوانان در برابر زندگی شبکه ای برساخته خود، راهبردهای متفاوتی برمی گزینند. راهبردهای انسداد حساب، فرار از دشواره ای فیلترینگ و نمایش هویت واقعی از جمله این راهبردها است که در بین کاربران جوان فعال شده و در کنار آن، زندگی شبکه ای پیامدهایی مانند فروریختگی مناسبات قدرت خانواده، گسست روابط و تعلقات خانوادگی و سیالیته ارزش ها، رفتارها و نگرش ها را به همراه داشته است. این فرایند در قالب نظریه ای بسترمند ارائه شد که در آن برهم کنش برساخت دهندگان زندگی شبکه ای و جریان های بازاندیشانه نشان داده شده است.
۴۲.

عوامل اجتماعی مرتبط با مدیریت بدن در بین جوانان شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 97 - 119

کلید واژه ها: پذیرش اجتماعی بدن تصور از بدن جوانان سرمایه جنسی مدیریت بدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۲۳
در سال های اخیر پرداختن به بدن و چگونگی مدیریت آن در جامعه مصرفی مدرن به یکی از موضوعات اساسی مطالعات اجتماعی-فرهنگی تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر سنجش میزان مدیریت بدن و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در بین جوانان شهر یزد بوده است. جمعیت آماری پیمایش، جوانان 35-18 ساله شهر یزد بودند که ۳۸۴ نفر از آن ها با روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته های تحقیق نشان داد که میانگین نمرات مدیریت بدن پاسخگویان (56/2) در سطح کمتر از متوسط است و رابطه مثبت و معناداری بین مدیریت بدن و پذیرش اجتماعی بدن، سرمایه جنسی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، جنسیت و رابطه منفی و معناداری بین مدیریت بدن و تصور از بدن وجود دارد. تحلیل رگرسیون نیز نشانگر آن است که متغیرهای مستقل 1/36 درصد از مدیریت بدن را تبیین نموده و بیشترین تأثیر مربوط به متغیر پذیرش اجتماعی بدن است.
۴۳.

عوامل اجتماعی_فرهنگی مرتبط با گرایش به خرافات در بین زنان ساکن در مناطق حاشیه ای شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره نوزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۷) 51 - 92

کلید واژه ها: خرافات نوگرایی ازخودبیگانگی حاشیه نشینی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۱۸۱
خرافه و باورهای خرافی از مسائل مهم دنیای امروز است به طوری که می توان آن را به عنوان یک مسئله ی اجتماعی و فرهنگی به حساب آورد، مسئله ای که می تواند نقش مهمی در زندگی اجتماعی انسان داشته باشد. پژوهش حاضر به بررسی عوامل اجتماعی_فرهنگی مرتبط با گرایش به خرافات در بین زنان ساکن مناطق حاشیه ای شهر یزد پرداخته است. روش مورد استفاده در این تحقیق از نوع پیمایشی است؛ داده ها با ابزار پرسش نامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای از 246 نفر از زنان ساکن در مناطق حاشیه نشین شهر یزد گردآوری شده است. اعتبار ابزار با روش محتوایی و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ محرز شد. یافته های تحقیق نشان داد که متغیرهای وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال و احساس امنیت اجتماعی رابطه معناداری با میزان گرایش زنان به خرافات نداشتند؛ درحالی که متغیرهای سن، پایگاه اجتماعی_اقتصادی، نوگرایی، ازخودبیگانگی، رضایت از زندگی، یادگیری اجتماعی، محرومیت اجتماعی و استفاده از وسایل ارتباط جمعی دارای رابطه معنادار با میزان گرایش زنان به خرافات اند. نتایج رگرسیون چندگانه نقش معنادار چهار متغیر رضایت از زندگی، یادگیری اجتماعی، نوگرایی و استفاده از وسایل ارتباط جمعی در میزان گرایش به خرافات را تایید می کند که در این میان وسایل ارتباط جمعی بیشترین نقش را در کاهش گرایش به خرافات ایفا می نماید.
۴۴.

پدیدارشناسی خودسانسوری در روابط عمومی های سازمان های دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت سازمان های دولتی سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۸) 11 - 28

کلید واژه ها: خودسانسوری روابط عمومی سازمان های دولتی جریان آزاد اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۱۸۰
انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات سازمان های دولتی توأم با مواظبت دائم و رفع موانع از مسیر آن ها، ضامن سلامت جامعه و سازمان است. ازاین رو، پدیده خودسانسوری در روابط عمومی های سازمان های دولتی را باید یکی از موانع عمده در این مسیر قلمداد کرد که شناخت و واکاوی عوامل و زمینه های بروز این پدیده می تواند گامی ضروری و مهم در رفع این موانع محسوب شود. این پژوهش با هدف مطالعه عمیق تجارب مدیران روابط عمومی های سازمان های دولتی شهر یزد، به دنبال کشف و شناسایی عوامل و انگیزه های آنان در مبادرت به خودسانسوری است. این پژوهش در چارچوب مطالعات کیفی به روش پدیدارشناختی انجام گرفته و اعتمادپذیری داده های پژوهش نیز با استفاده از معیارهای چهارگانه اعتبارپذیری؛ انتقال پذیری؛ تأییدپذیری؛ و اطمینان پذیری تأیید شده است. یافته های پژوهش در 15 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی نمایانگر تأثیر عوامل چهارگانه ناامنی و نیازمندی،  دستورمحوری، تبعیت از گفتمان حاکم و مصلحت اندیشی در سطوح فردی، سازمانی، فراسازمانی است. با توجه به سایه سنگین عوامل یاد شده بر دیدگاه های مدیران روابط عمومی های سازمان های دولتی در مبادرت به خودسانسوری، می توان نتیجه گرفت که تسهیل جریان اطلاعات به عنوان یکی از ضرورت های توسعه جوامع، نیازمند توجّه جدّی مسئولان و سیاست گذاران کشور به جایگاه و نقش روابط عمومی ها در این زمینه است.
۴۵.

رابطه نگرش عقلانی و بهزیستی اجتماعی اعضای هیأت علمی (مورد مطالعه: دانشگاه یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش عالی ایران سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ ۱۰۰-۸۵

کلید واژه ها: نگرش عقلانی بهزیستی اجتماعی پذیرش اجتماعی اعضای هیأت علمی دانشگاه یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۲۸
مقاله حاضر به بررسی رابطه نگرش عقلانی با بهزیستی اجتماعی در بین اعضای هیأت علمی دانشگاه یزد پرداخته است. پژوهش به روش پیمایش انجام شده، داده ها با تکنیک پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی از 213 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه یزد جمع آوری شده است. نگرش عقلانی در سه بعد کثرت گرایی، ابزاری بودن و نیت مندی و بهزیستی اجتماعی در پنج بعد مشارکت اجتماعی، پذیرش اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، انسجام اجتماعی و همبستگی اجتماعی سنجیده شده است. اعتبار این پژوهش از نوع محتوایی است و برای سنجش پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که دارای مقادیر مطلوب بوده است. داده های پژوهش پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و SmartPLS تحلیل شده اند. یافته های پژوهش نشان داد با توجه به میانگین بدست آمده از دو متغیر مورد مطالعه، عقلانیت ابزاری در بین اعضای هیأت علمی دانشگاه یزد در حد پایین قرار دارد، این در صورتی است که میزان بهزیستی اجتماعی در حد بالا قرار گرفته است. بر اساس داده های حاصل از ماتریس همبستگی پیرسون، بین ابعاد بهزیستی اجتماعی (به غیر از بعد انسجام اجتماعی و بعد همبستگی اجتماعی) با ابعاد نگرش عقلانی با تأکید ویژه بر بعد پذیرش اجتماعی رابطه معکوس و معنی داری وجود دارد؛ بدین معنا که هرچقدر میزان ابعاد مورد نظر بهزیستی اجتماعی افزایش پیدا کند به تبع آن عقلانیت ابزاری در بین اعضای هیأت علمی دانشگاه یزد کاهش پیدا می کند. همچنین، بررسی بدست آمده از آزمون تی مستقل در زمینه رابطه متغیر زمینه ای جنسیت با نگرش عقلانی نشان داد که اختلاف نگرش عقلانی در بین اعضای هیأت علمی در مردان کمتر از زنان است، در نتیجه بین اختلاف نگرش عقلانی اعضای هیأت علمی برحسب جنسیت آنها رابطه وجود دارد. درنهایت، متغیر بهزیستی اجتماعی 18/19 درصد از تغییرات متغیر نگرش عقلانی را تبیین می کند
۴۶.

در تقلای خوشبختی: پرتره نگاری سه زن سرپرست خانوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 82 - 108

کلید واژه ها: زنان سرپرست خانوار خوشبختی اصالت پژوهش کیفی روش پرتره نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۲۰
زنان سرپرست خانوار فقیر با انواع دشواری ها و مسائل فراوان در مسیر خوشبختی مواجه اند. در این مقاله ما با هدف فهم چگونگی تجربه زنان سرپرست خانوار فقیر از خوشبختی و موانع و چالش های مرتبط با آن با روش کیفی پرتره نگاری به مطالعه میان رشته ای سه زن سرپرست خانوار در یکی از محله های محروم شهر خرم آباد پرداخته ایم. داده ها با استفاده از استراتژی های نمونه گیری هدف مند و نظری و از طریق مصاحبه های عمیق و یادداشت های میدانی در دو مرکز بهداشت گردآوری شد. سپس داده ها را در جهت شناسایی مضمون های اصلی و خلق پرتره های نهایی مشارکت کنندگان تجزیه و تحلیل کردیم. بر اساس یافته ها، انواع منابع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روان شناختی مشارکت کنندگان زمینه را برای تحقق و یا عدم تحقق دستاوردهایی همچون افزایش رضایت از زندگی، کاهش بار اضافی نقش، و افزایش رضایت مندی فرزندان فراهم می کند و در این زمینه است که چگونگی خوشبختی مشارکت کنندگان برساخته می شود و تعیّن می یابد. در نتیجه، هر یک از مشارکت کنندگان با وجود اشتراکاتی که با هم دارند، تعریف و تجربه متفاوتی از جست وجوی خوشبختی را ابراز می کنند. آن ها در تقلای خوشبختی از استراتژی های گوناگونی استفاده می کنند و برای رسیدن به این هدف دارای سطوح متفاوتی از منابع درونی و بیرونی اند. هر زن به عنوان یک انسان اجتماعی تجربه منحصربه فرد خود را دارد که بر گزینه ها و استراتژی هایش در رفع موانع خوشبختی تأثیر می گذارد.
۴۷.

نقش فنّاوری های ارتباطی دیجیتال در برقراری صله رحم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم بهار ۱۴۰۰شماره ۵۳ 115 - 137

کلید واژه ها: فنّاوریهای اطلاعاتی و ارتباطی دیجیتال فضای مجازی صله رحم فناوری ارتباطی و اطلاعاتی روابط بین فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۳۵۳
نتایج برخی تحقیقات، نشان دهنده تأثیر فنّاوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در روابط خانوادگی اند. هدف این تحقیق، بررسی نقش فنّاوریهای ارتباطی و اطلاعاتی در برقراری صله رحم بین جوانان و اعضای خانواده است. به بیان دیگر، این پژوهش می کوشد نقش استفاده از فنّاوری های ارتباطی دیجیتال مانند رایانه، تلفن همراه، اینترنت و نظایر آنها را در برقراری صله رحم فیزیکی (برقراری ارتباطات رودررو) و صله رحم دیجیتالی (برقراری ارتباط با خویشاوندان از طریق فنّاوریهای ارتباطی) مطالعه کند. روش تحقیق از نوع پیمایش است و از پرسش نامه محقق ساخته برای گردآوری داده ها استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل جوانان 15 تا 29 ساله شهر یاسوج بود که با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر از آنان از طریق نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل داده ها به وسیله نرم افزار SPSS21 اجرا شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، هرچه میزان استفاده از فنّاوریهای ارتباطی و اطلاعاتی افزایش یابد، میزان صله رحم از طریق ابزارهای ارتباطی دیجیتال هم تقویت می شود. بین استفاده از فنّاوریهای ارتباطی و اطلاعاتی و کمرنگ ترکردن صله رحم فیزیکی، رابطه معناداری وجود ندارد. به بیان دیگر، نتایج این پژوهش نه تنها نشان می دهند که این ابزارها به برقراری نوع جدیدی از صله رحم یعنی صله رحم دیجیتالی کمک می کنند، بلکه مدعی اند که استفاده از این فنّاوریها نقشی در کم کردن صله رحم فیزیکی ندارد.
۴۸.

تحلیل ثانویه رابطه شاخص های اقتصادی با نشاط اجتماعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هجدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 27 - 1

کلید واژه ها: شاخص های اقتصادی نشاط اجتماعی اشتغال بیکاری استان های ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۳۷
هدف از انجام دادن پژوهش حاضر، بررسی رابطه شاخص های اقتصادی با نشاط اجتماعی در مقیاس کشوری به تفکیک استانی (30 استان) بود که به روش تحلیل ثانویه انجام شد. داده های مربوط به نشاط اجتماعی از مطالعه منتظری و همکاران (1391) و داده های مربوط به شاخص های اقتصادی از نتایج آمارگیری کارگاه های صنعتی ۱۰ نفر کارکن و بیشتر مرکز آمار ایران (1391) اخذ شده بود. به منظور تحلیل داده ها از تحلیل توصیفی (میانگین، انحراف معیار، حداقل نمره، حداکثر نمره) و تحلیل استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون) استفاده شد. یافته ها نشان داد که میانگین شاخص کلی شادکامی 43/3 است و در سطح متوسطی قرار دارد. بیشترین میانگین نشاط اجتماعی با 69/3 به استان زنجان متعلق است و کمترین مقدار این متغیر 12/3 است که به استان یزد تعلق دارد؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ استان زنجان، شادترین استان کشور محسوب می شود. علاوه بر این، بر طبق نتایج مشخص شد که بین شاخص های اقتصادی مختلف نظیر ضریب جینی، نرخ مشارکت، ارزش افزوده، نرخ اشتغال ناقص، نرخ بیکاری، سرانه تولید، سرانه ارزش افزوده و سهم اشتغال صنعت از کل اشتغال با نشاط اجتماعی رابطه معنا دار وجود نداشت؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ به رغم تصور عمومی، میزان اثرگذاری شاخص های اقتصادی بر نشاط اجتماعی شهروندان ضعیف است و سهم ضعیف آن را در تبیین نشاط اجتماعی می توان چنین تشریح کرد که شاخص هایی چون اشتغال کامل، نرخ بیکاری پایین، ضریب جینی بالا و مواردی از این دست به تنهایی نمی توانند در شادکامی افراد اثر داشته باشند.
۴۹.

کاوش فرایندهای همانندسازانه نوجوانان مهاجر افغانستانی، یک مطالعه کیفی در شهر یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 59 - 94
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۲
مهاجرت بین المللی پدیده ای است کهن که به اشکال و با اهداف گوناگون انجام گرفته است و به دلایل مختلف همچنان ادامه دارد. به دلیل گستردگی مهاجرت در دنیای امروز، همه جوامع بشری به گونه ای با چالش های مربوط به مهاجرت رو به رو هستند. پیامدهای مربوط با مسئله مهاجرت، نوجوانان نسل دوم مهاجر افغانستانی را در ایران با چالش هایی روبه رو کرده است. مواجهه نوجوانان با فرهنگ و ارزش های جامعه میزبان و انتخاب نوعی از فرهنگ پذیری (همانندگردی، جدایی، یکپارچگی و حاشیه نشینی) برای سازگاری و ایفای نقش در عرصه اجتماعی، پژوهشگران را نیازمند به مطالعه در این حوزه کرده است؛ از این رو مقاله حاضر تلاش کرده است به مطالعه فرایندهای همانندسازی نوجوانان افغانستانی ساکن شهر یزد بپردازد. این پژوهش با روش شناسی کیفی و رویکرد نظریه زمینه ای، با نمونه گیری از 17 نفر از مهاجرین نوجوان افغانستانی صورت گرفته است. در این فرایند داده ها از طریق روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و بررسی شده اند. مقوله های اصلی کشف شده شامل دل زدگی از برچسب دیگران نزدیک، فشارهای هنجاری سلطه جویانه خانواده های اقتدارطلب، رنجش از دیگران نزدیک، واسازی فرهنگی خانواده و...است. نتایج پژوهش نشان داد نوجوانان با جنبه هایی از فرهنگ افغانستان احساس بیگانگی دارند و تمایل به پذیرش جنبه های محدودیت زا را ندارند. در مقابل بخش هایی از فرهنگ و سنت جامعه ایران که احساس آزادی عمل و انتخاب را در نوجوان ایجاد می کند، مورد پذیرش این نوجوانان قرار گرفته است.
۵۰.

برساخت اجتماعی ایده الیسم توسعه ای غربی کاوشی زمینه مند از فرآیندهای اجتماعی تکثر ارزش های غربی در میان جوانان شهر یزد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۲) 24 - 1

کلید واژه ها: تکثر ارزش های غربی فضای مجازی ایده الیسم توسعه ای غربی اینستاگرام اپوخه غرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۳۲
پژوهش حاضر سعی دارد فرایندهای اجتماعی تکثر ارزش های غربی در میان جوانان شهر یزد را بررسی کند. یکی از مسائل مهمی که در بحث ورود رسانه و شبکه های اجتماعی مجازی مطرح است اثرات ورود ارزش های غربی به زندگی روزمره است. پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و از طریق نمونه گیری نظری، 22 نفر از جوانان فعال در فضای مجازی (میکرواینفلوئنسر) در شهر یزد انتخاب و مطالعه شدند. فرآیند نمونه گیری نظری تا اشباع داده ها ادامه یافت. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی مورد تحلیل قرارگرفتند و یافته ها در قالب خط داستان (شامل 14 مقوله اصلی و یک مقوله هسته) و مدل پارادایمی ارائه شدند. نتایج پژوهش نشان دهنده این واقعیت است که ارزش های غربی ذائقه های جدیدی برای جوانان برساخت کرده اند. به گونه ای که تمایلات فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی آنان تحت تاثیر قرار می گیرد. در چنین وضعیتی جهان ذهنی و عینی مشارکت کنندگان به طور مداوم درگیر بازاندیشی های فراگیر در ارزش های جدیدی می شود که دریافت کرده اند و مواجهه آنان با این ارزش ها استراتژی ها و پیامدهای متفاوتی همانند اپوخه غرب، مدپایی زیبایی شناختی، کولاژ دوستی های فراملیتی، محدودیت های اجرای مد، جاذبه و دافعه مهاجرت را برای آن ها به ارمغان آورده است.
۵۱.

پژوهشی کیفی در شناسایی چالشهای بهزیستی زناشویی (از خلاء مهارت های زندگی و خلاء کیفیت زندگی تا چالش های بهزیستی زناشویی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 39 - 64

کلید واژه ها: بهزیستی زناشویی مهارت های زناشویی مهارت های زندگی کیفیت زناشویی و زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۵۴۶
پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های بهزیستی زناشویی در جهت رسیدن به نظریه ای درباره عوامل مؤثر بر بهزیستی زناشویی، با روش کیفی از نوع روش نظریه زمینه ای (گراندد تئوری) انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی زوجین شهر شیراز در سال 1397 بود که افراد نمونه به تعداد 22 نفر، به روش نمونه گیری هدفمند (تا رسیدن به اشباع نظری در مصاحبه) انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری و به روش کدبندی هفت مرحله ای کلایزی تحلیل شد. پس از تحلیل داده ها نه مقوله اصلی شامل خلاء مهارت های ارتباطی، خلاء مهارت های بین فردی و همدلی، خلاء مهارت های تفکر انتقادی و تفکر خلاق، خلاء مهارت های مقابله ای و بهزیستی عمومی، خلاء مهارت های تصمیم گیری و حل مسئله، خلاء مهارت های خودآگاهی، مشکلات مرتبط با الگوهای عملکردی و کیفیت روابط، مشکلات سلامت جسمی، روانی و  خلاء بهزیستی ذهنی و معنوی زوجین و مشکلات مالی و شغلی زوجین و دو مقوله هسته شامل خلاء مهارت های زندگی فردی و زوجی و خلاء کیفیت زندگی فردی، زوجی و خانواده ها در شناسایی چالش های بهزیستی زناشویی استخراج شد. مطابق نتایج به دست آمده، خلأ مهارت های زندگی فردی و زوجی و خلاء کیفیت زندگی فردی و زوجی که  نشان دهنده عدم مهارت های ارتباطی، بی تفاوتی ها، عدم شناخت و عدم وجود همدلی در بین زوجین است منجر به نوعی ناکارآمدی، نارضایتی و بی کیفیتی زندگی زوجین شده است. بنابراین، خلأ مهارتهای زندگی و خلاء کیفیت زندگی فردی و زوجی از چالش های مهم بهزیستی زناشویی شناسایی شد.
۵۲.

تسهیل گران رنج: کندوکاوی کیفی از برهمکنش زنان نابارور با دیده بانان مشرف به صحنه

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۴ 19-35

کلید واژه ها: ناباروری زنان دیده بانان مشرف به صحنه تسهیل گران رنج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۳۲۸
هدف پژوهش حاضر مطالعه رابطه زنان نابارور با اطرافیان شان حول محور مسائل ناباروری شان بود. جامعه آماری زنان نابارور مراجعه کننده به مراکز نا باروری شهر یزد است که با استفاده از نمونه گیری نظری و هدفمند تعداد 21 نفر از زنان انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع کیفی و روش نظریه زمینه ای و فرایند نمونه گیری نظری تا اشباع داده ها ادامه یافت .اطلاعات جمع آوری و تحلیل داده ها به شیوه کدگذاری باز ومحوری انجام شد. یافته های به دست آمده از پژوهش شامل13 مقوله اصلی و یک مقوله هسته تحت عنوان تسهیلگران رنج شد. بر همین اساس جداول مفهومی، مدل پارادایمی و طرح واره نظری پژوهش ارائه شد. با توجه به داده های ارائه شده می توان نتیجه گرفت، زنان نابارور وضعیت نامساعدی را در ارتباط با دیگران تجربه می کنند.
۵۳.

کاربست تجربی نظریه رفتار برنامه ریزی شده در تبیین رفتار چشم و هم چشمانه زنان متأهل شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 315 - 342

کلید واژه ها: چشم و هم چشمی زنان قصد رفتار چشم و هم چشمانه کنترل رفتاری درک شده نظریه رفتار برنامه ریزی شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۸۸
پژوهش حاضر با تکیه بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده، چرایی وقوع رفتار چشم و هم چشمانه را در میان زنان متأهل شهر یزد بررسی کرده است. روش پژوهش، پیمایش و ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. درمجموع، 245 نفر از زنان متأهل شهر یزد در سال 1398 به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان می دهد میانگین رفتار چشم و هم چشمانه زنان متأهل شهر یزد کمتر از متوسط است. همچنین یافته ها بیان می کند متغیرهای نظریه رفتار برنامه ریزی شده به خوبی رفتار چشم و هم چشمانه را در میان زنان متأهل تبیین می کند. نتایج تحلیل های رگرسیونی نشان می دهد متغیرهای این پژوهش، 1/25 درصد از تغییرات رفتار چشم و هم چشمانه را در میان زنان متأهل تبیین می کند و دو متغیر کنترل رفتاری درک شده و قصد رفتار چشم و هم چشمانه تأثیر معناداری در وقوع این رفتار دارد. در حالت کلی، نتایج به دست آمده، گزاره های نظریه رفتار برنامه ریزی شده را تأیید می کنند و نشان می دهند همان گونه که نظریه رفتار برنامه ریزی شده مطرح می کند، قصد رفتار چشم و هم چشمانه و کنترل رفتاری درک شده به وقوع رفتارهای چشم و هم چشمانه منجر می شوند.
۵۴.

رابطه سبک زندگی سلامت محور با خشونت خانگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 47 - 84

کلید واژه ها: خشونت سبک زندگی سلامت زنان یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۲۳۱
خشونت از مباحث جهانی بوده که همواره مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سبک زندگی سلامت محور با خشونت خانگی است. در این پیمایش از پرسشنامه پوررحیمیان (1393) و از پرسشنامه سبک زندگی لعلی، عابدی و کجباف (1391) برای سنجش متغیر سبک زندگی سلامت محور استفاده شده است. بدین منظور و جهت پی بردن به رابطه سبک زندگی سلامت محور با خشونت خانگی بر اساس فرمول کوکران تعداد384 نفر از زنان متاهل شهر یزد را به روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای و با ابزار پرسشنامه مورد پیمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین سبک زندگی سلامت محور و خشونت خانگی رابطه معکوس و معنی داری وجود دارد. همچنین بین تمامی ابعاد سبک زندگی سلامت محور (سلامت جسمانی، ورزش و تندرستی، کنترل وزن و تغذیه، پیشگیری از بیماری ها، سلامت روانی، سلامت معنوی، سلامت اجتماعی، اجتناب از داروها و مواد، پیشگیری از حوادث وسلامت محیطی) با خشونت خانگی علیه زنان رابطه معکوس و معنی داری وجود داشت. مدل معادله ساختاری نیز حکایت از تأثیر معکوس سبک زندگی سلامت محور بر خشونت خانگی داشت و شاخصهای برازش مدل نیز بیانگر مطلوبیت حمایت داده ها از مدل بود. نتایج پژوهش نشانگر اهمیت دو بعد از ابعاد سبک زندگی سلامت محور است: یکی کنترل وزن و تغذیه و دیگری ورزش و تندرستی. اساساً زنانی که ورزش می کنند حتی اگر مورد خشونت هم واقع شوند بهتر می توانند روحیه خود را حفظ کرده و همچنان برای جلوگیری از اعمال خشونت به دنبال راه حل های جدید باشند.
۵۵.

سالمندان، مغفول ماندگان فضای فرهنگی شهر ، نیازسنجی فرهنگی سالمندان در مناطق 22 گانه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲۵ 1 - 29

کلید واژه ها: نیازسنجی نیازهای فرهنگی سالمندان فضای شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۰۱
سالمندان قشری از جامعه هستند که به عنوان جمعیت رو به رشد و همچنین به دلیل ویژگی های جسمی و سنی خود نیازهای فرهنگی ویژه دارند که نیازمند برنامه و فضای شهری خاصی است. از این رو تحقیق حاضر به دنبال بررسی نیازهای فرهنگی این اقشار می باشد. جهت دستیابی به این اطلاعات از پیمایش و پرسشنامه محقق ساخته بین سالمندان شهر تهران استفاده شد. نمونه گیری مبتنی بر مناطق 22 گانه شهر تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای صورت گرفت. به این منظور ابتدا در مناطق 22گانه تهران با توجه به حجم 800 نفری (حدود 36 پرسشنامه برای هر منطقه)، تعدادی محله انتخاب و به طور تصادفی با مراجعه به درب منازل، اماکن تجمع سالمندان مثل: پارک ها، میادین تره بار، فروشگاه شهروند و مترو پرسشنامه ها پر شد. در نهایت این بررسی نشان داد که اولویت نیازهای این اقشار به ترتیب ذیل می باشد:1- نیاز به آموزش مهارت ها و ارتقاء دانش 2- نیازهای تسهیلاتی همایشی3- نیازهای گردشی فراغتی4- نیاز به آموزش های فرهنگی و هنری 5- نیازهای تفریحی ورزشی 6- نیازهای مذهبی فرهنگی7- نیاز به فضاهای عمومی. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده مهمترین دلایل عدم استقبال سالمندان از مراکز و تسهیلات ایجاد شده فرهنگی به دست شهرداری به ترتیب زیر است:1- عدم اطلاع 2- بی انگیزگی و گرفتاری شخصی3- عدم وجود مراکز فرهنگی در محل سکونت و عدم دسترسی 4- عدم علاقه 5- پایین بودن کیفیت امکانات.
۵۶.

شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت و افت تحصیلی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشگاه یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۳ بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 7 - 35

کلید واژه ها: تحصیل دانشگاهی موفقیت تحصیلی افت تحصیلی دانشجو نظام آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۵
پژوهش حاضر، با هدف شناسایی عوامل موفقیت و افت تحصیلی دانشجویان به روش توصیفی-پیمایشی اجرا شد. از جامعه دانشجویان سال آخر رشته های علوم انسانی دانشگاه یزد (616 نفر)، مطابق جدول مورگان، تعداد 242 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن را شش استاد دانشگاه یزد تأیید کردند. پایایی آن نیز با ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 7/0 به دست آمد که نشانگر پایایی مناسب ابزار بود. داده ها با آزمون های تی تک نمونه ای و فریدمن تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که عوامل موفقیت تحصیلی شامل علاقه به رشته تحصیلی، درک صحیح والدین، انگیزه فردی، تسلط استادان، جذاب بودن مطالب درسی، ارتباط محتوا با نیازهای واقعی، آشنایی با بازار کار و توانایی برقراری ارتباط علمی است. همچنین عوامل افت تحصیلی شامل حضور بدون مطالعه قبلی در کلاس، نداشتن برنامه منظم برای مطالعه، مشغله های ذهنی، تمرکز نداشتن در مطالعه، دشواری آزمون های درسی، پیچیدگی مطالب کتاب های درسی، جذاب نبودن مطالب درسی، ضعف ارتباط درس ها با نیازهای واقعی، آشنا نبودن با بازار کار و ناتوانی در برقراری ارتباط علمی است. در مجموع، پژوهش حاضر بیانگر اهمیت راهکارهای آشناسازی دانشجویان با شیوه های مطالعه اثربخش، معرفی رشته های تحصیلی کارآمد و همچنین ارتباط مؤثرتر مراکز مشاوره دانشگاهی با دانشجویان است.
۵۷.

شبکه اجتماعی زنان و سلامت اجتماعی در خانواده

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵ 47 - 68

کلید واژه ها: خانواده شبکه اجتماعی زنان سلامت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۹ تعداد دانلود : ۵۰۰
هدف: خانواده به عنوان کوچکترین نهاد اجتماعی نقش بسزایی در ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی کشور دارد و زنان به عنوان پایه های اصلی خانواده و محور اساسی سلامت و پویایی جامعه تلقی می گردند از این رو لازم است نگاهی ویژه به سلامت اجتماعی این قشر داشته باشیم. یکی از عوامل ارتقا دهنده سلامت اجتماعی زنان و خانواده، شبکه اجتماعی است و پژوهش حاضر قصد دارد به بررسی رابطه شبکه اجتماعی و سلامت اجتماعی در بین زنان بپردازد. روش: این پژوهش، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و نمونه گیری خوشه ای متناسب، بر روی 288 نفر از زنان 18 تا 60 ساله شهر یزد انجام گرفته است. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد سلامت اجتماعی کییز (1998) و پرسشنامه محقق ساخته شبکه اجتماعی جمع آوری شد و تجزیه و تحلیل داده-ها به کمک نرم افزارSPSS نسخه 24 و تبیین ارتباط بین دو متغیر، به کمک نرم افزار Amos و استفاده از الگوسازی معادلات ساختاری انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بین شبکه اجتماعی زنان و ابعاد آن با سلامت اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: شبکه اجتماعی به منزله یکی از منابع در دسترس خانواده ها و زنان می تواند سلامت اجتماعی زنان را افزایش دهد.
۵۸.

حسرتِ سفر؛ کاوشی کیفی از پویایی های اجتماعی و فرهنگی سفر در میان زنان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۷) 1-33

کلید واژه ها: سفردوستی حسرت سفر بازنمایی چشم و همچشمانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۲۵۱
در چند دهه اخیر، توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی سفر و گردشگری بیشتر گشته است. به همین دلیل در پژوهش حاضر سعی شده است سفر از زاویه ای اجتماعی و فرهنگی بررسی و پویایی های آن نشان داده شود. بنابراین، فهم و رفتار زنان طبقه متوسط و متوسط رو به بالای شهر مشهد در زمینه سفر با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری و هدفمند، مورد مطالعه قرارگرفت. مصاحبه های عمیقی با 21 نفر از زنان شهر مشهد صورت گرفت که برای تحلیل آنها از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. یافته ها شامل 20 مقوله اصلی و مقوله هسته ی «حسرتِ سفر» شد. یافته های پژوهش به وسیله خط داستان، مدل پارادایمی و نظریه کوچک مقیاس ارائه شدند. به طور کلی ننایج حاکی از آن است که مشارکت کنندگان تمایل به سفرهای متعدد و با کیفیت دارند زیرا کیفیت سفر حاکی از توانایی اقتصادی افراد در گذراندن اوقات فراغت شان است. از طرفی نیز انواع بازنمایی های سفر (بازنمایی روایتی و مجازی) باعث می شود افراد تمایل به تجربه سفر لاکچری داشته باشند اما به علت وجود بستری از محدودیت های ساختاری شناخته شده در این پژوهش، دچار حسرتِ سفر می شوند.
۵۹.

واگرایی منافع و ناکارآمدی فردی: برساخت فرسایش اجتماعی در مراودات اقتصادی زندگی روزمره جوانان یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 7-32

کلید واژه ها: مراوده های اقتصادی زندگی روزمره برساخت اجتماعی فرسایش اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۲۹۰
پژوهش حاضر به بررسی روابط و مناسبات اقتصادی افراد در عرصه خُرد زندگی روزمره در فضای اجتماعی شهر یزد پرداخته و در پی پاسخ به این سوال است که تعریف مصاحبه شوندگان از دلایل بی تفاوتی و عدم همبستگی در میدان تبادلات اقتصادی در این جامعه چیست؟ جامعه هدف، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفر از آنان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه عمیق، اطلاعات مورد نیاز اخذ شد. روش شناسی نیز بر اساس رویکرد تفسیری پیکربندی و روایت ها بر اساس نظریه زمینه ای با رویکرد عینی گرایی اشتراوس و کوربین، تحلیل شد. در نهایت "واگرایی مقاصد و منافع و ناکارآمدی فردی" پدیده مرکزی پژوهش شناخته شد که از طرفی حاصل فضای بی تفاوتی و عدم همبستگی افراد در مشکلات و موانع اقتصادی و از سمت دیگر فقدان ناکارامدی فردی در این عرصه بوده است؛ به عبارتی، کلیه مشارکت کنندگان فضای اقتصادی را نابسامان و نامساعد می دانستند؛ اما اکثریت آنها فاقد عملکرد و نگرش مشارکتی جهت بهبود وضعیت بودند. ضمن آنکه غالب آنها نیز خود را فاقد توان و فاعلیت در راستای بهبود شرایط ارزیابی می کردند.
۶۰.

سنجش و ارزیابی ابعاد مؤثر بر ارتقاء تاب آوری جوامع روستایی در مواجهه با خشکسالی (موردمطالعه: شهرستان سبزوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 630 - 645

کلید واژه ها: تاب آوری جوامع روستایی خشکسالی کشاورزان سیستم های اجتماعی-زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۴۴۹
افزایش تاب آوری مهم ترین عامل جهت حفظ انعطاف پذیری سیستم های اجتماعی-زیست محیطی و مقابله با خشکسالی است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل شاخص های مبتنی بر تاب آوری جوامع روستایی در مواجهه با خشکسالی در سه روستا با شدت های متفاوت خشکسالی است. در این راستا ابتدا با استفاده از نقشه های پهنه بندی خشکسالی بر اساس شاخص SPEI در دوره زمانی ده ساله روستاهای موجود در سه زون خشکسالی بسیار شدید، شدید و متوسط شناسایی و از هر زون یک روستا به صورت تصادفی انتخاب گردید. سپس با استفاده از رویکرد پیمایشی، روش مشاهده مستقیم و بازدید میدانی، کشاورزان به عنوان جامعه هدف شناسایی گردیده و موردبررسی قرار گرفتند. با توجه مجموع تعداد کشاورزان در سه روستا، طبق فرمول کوکران، حجم نمونه به تعداد 105 نفر برآورد گردید. بر اساس پرسشنامه های تاب آوری و آزمون های آماری به ارزیابی ابعاد و شاخص های مؤثر بر تاب آوری پرداخته شد. نتایج مدل اندازه گیری لیزرل بر اساس متغیرهای سطح اول ابعاد سنجش تاب آوری نشان داد بیشترین اثرگذاری و اهمیت ابعاد در میزان تاب آوری متعلق به بعد زیرساختی و فیزیکی و بعد طبیعی است. ابعاد اقتصادی و مالی، اجتماعی و فرهنگی، حکمرانی و مدیریت، انسانی و فردی به ترتیب در رتبه بعدی اهمیت قرار دارند. سنجش میزان ابعاد تاب آوری در روستاهای موردمطالعه نشان داد بعد اجتماعی و فرهنگی دارای بیشترین میزان و بعد طبیعی دارای کمترین میزان در روستاهای موردمطالعه در این منطقه هستند. ﺗﻘﻮیﺖ ابعاد تأثیرگذار ﻣی ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻄح ﺗﺎب آوری و انطباق پذیری ﺑﺎ ﺷﺮایط را اﻓﺰایﺶ دﻫﺪ و نقش مؤثری در به حداقل رساندن ضررهای احتمالی در شرایط بحرانی، ایفا نماید. در این راستا، لازم است به تصمیم گیری و تخصیص منابع به کشاورزان منطقه در مواجهه ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺮات، توجه ویژه ای معطوف شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان