زکیه ناطقی

هدف این پژوهش، تعیین رابطه دین داری با رفتارهای پرخطر در بین جوانان شهر مشهد بود. در این پژوهش، میزان بروز رفتارهای پرخطر و میزان دین داری در بین جوانان شهر مشهد و تأثیر دین داری بر رفتارهای پرخطر مورد سنجش قرار گرفت. این پژوهش در قالب یک پیمایش مقطعی صورت پذیرفت. جامعه آماری، جوانان 29-15 ساله شهر مشهد بودند که 384 نفر از آنها به عنوان نمونه و به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش رفتارهای پرخطر، از پرسشنامه خطرپذیری جوانان ایرانی استفاده شد؛ در این راستا، پایایی و اعتبار مقیاس از طریق آلفای کرونباخ و روایی محتوا تأیید شده است. آلفای کرونباخ، در همه سازه ها بیشتر از 7/0 بوده و داده ها به کمک نرم افزار آماری SPSS تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان داد که رفتارهای پرخطر در بین پسران بیش از دختران بوده اما تفاوت معناداری بین دین داری پسران و دختران در شهر مشهد وجود نداشته است. همچنین رابطه سن با رفتارهای پرخطر و دین داری معنادار نبود. میانگین رفتارهای پرخطر جوانان مجرد در ابعاد گرایش به الکل، گرایش به خشونت، گرایش به رفتارهای جنسی و گرایش به رانندگی پرخطر بیشتر از متأهلین و میانگین دین داری متأهلین در همه ابعاد (به جز بعد دانشی) بیشتر از مجردها بوده است. نتایج نشان داد بین دین داری و ابعاد آن با رفتارهای پرخطر و ابعاد آن رابطه معکوس و معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر با افزایش میزان دین داری، ارتکاب رفتارهای پرخطر کاهش می یابد. در بین ابعاد دینداری، بعد مناسکی و بعد پیامدی در مجموع بیشترین اثر را بر متغیر رفتارهای پرخطر داشته اند.

با توجه به افزایش بروز رفتارهای پرخطر در بین جوانان، در این پژوهش ضمن بررسی میزان بروز رفتارهای پرخطر و میزان بیگانگی اجتماعی در بین جوانان شهر مشهد، تأثیر بیگانگی اجتماعی به عنوان یکی از عوامل مؤثر در بروز رفتارهای پرخطر مورد سنجش قرار گرفته است. در پژوهش حاضر ازنظریه عمومی فشار اگینو، همنشینی افتراقی ساترلند، بازدارندگی اجتماعی هیرشی و گادفردسون و نظریه بیگانگی اجتماعی سیمن به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته شد. این پژوهش در قالب یک پیمایش و به صورت مقطعی انجام شد. داده های تحقیق از 384 نفر از جوانان شهر مشهد جمع آوری شد. روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای و ابزار سنجش رفتارهای پرخطر، پرسشنامه خطرپذیری جوانان ایرانی بوده است؛ در این راستا، پایایی و اعتبار مقیاس از طریق آلفای کرونباخ و روایی محتوا تأییدشده است. آلفای کرونباخ، در همه سازه ها بیشتر از 7/0 بوده و داده ها به کمک نرم افزارهای آماری SPSS و Amos تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان داد که رفتارهای پرخطر در بین پسران بیش از دختران بوده اما تفاوت معناداری بین بیگانگی اجتماعی پسران و دختران در شهر مشهد وجود نداشته است. همچنین رابطه سن با رفتارهای پرخطر و بیگانگی اجتماعی معنادار نبود. میانگین رفتارهای پرخطر جوانان مجرد در ابعاد گرایش به الکل، گرایش به خشونت، گرایش به رفتارهای جنسی و گرایش به رانندگی پرخطر بیشتر از متأهلین و میانگین میزان بیگانگی اجتماعی در ابعاد احساس انزوای اجتماعی و احساس تنفر از خود نیز بیشتر از متأهلین بوده است. نتایج نشان داد که بین بیگانگی اجتماعی و ابعاد آن با رفتارهای پرخطر و ابعاد آن رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد، به عبارت دیگر با افزایش میزان بیگانگی اجتماعی، ارتکاب رفتارهای پرخطر نیز افزایش می یابد.