تورج هاشمی

براساس مطالعات قبلی عوامل مختلفی بر هیجان های تحصیلی مؤثر هستند که آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس از جمله آنهاست. این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر هیجان های تحصیلی مثبت و منفی دانش آموزان انجام شد. پژوهش حاضر یک مطالعه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. کلیه دانش آموزان متوسطه دوره اول شهر ارومیه جامعه آماری را تشکیل می داد، که از آن 30 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شد و در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه هیجان های تحصیلی پکران و همکاران (2005) استفاده شد. آزمودنی های گروه آزمایش طی 8 جلسه آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس را دریافت نمود ولی گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیره به کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس موجب افزایش هیجان های تحصیلی مثبت و کاهش هیجان های تحصیلی منفی دانش آموزان می شود (01/0p < ). اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر هیجان های تحصیلی مثبت و منفی دانش آموزان در مرحله پیگیری تداوم داشته است. بنابراین، آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس یک روش مؤثر در هیجان های تحصیلی مثبت و منفی دانش آموزان است.

هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثربخشی بسته ی آموزشی کارکردهای اجرایی سرد بر عملکرد تحصیلی علوم و ریاضی در دانش آموزان عادی بود. روش پژوهش، یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بودند. 60 نفر با روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش 15 جلسه ی آموزش کارکردهای اجرایی سرد را گذراندند. برای گردآوری داده ها از آزمون محقق ساخته عملکرد تحصیلی ریاضی و علوم استفاده شد. داده های پژوهش با روش تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل از تحلیل داده های پژوهش نشان داد که بسته آموزشی کارکردهای اجرایی سرد باعث افزایش معنادار نمرات علوم و ریاضی دانش آموزان در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شد (001/0> p ). با توجه به نتایج پژوهش، می توان از بسته آموزشی کارکردهای اجرایی سرد برای بهبود عملکرد تحصیلی ریاضی و علوم در دانش آموزان عادی استفاده کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش متمرکز بر تعدیل جهت گیری یادگیری معلمان در خودکارآمدی معلمان و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان پایه چهارم اجرا شد جامعه آماری پژوهش،معلمان پایه چهارم ابتدایی شهرستان بیله سوار وکلیه دانش آموزان پایه چهارم در سال تحصیلی 97-96 که تعداد 60 معلم به شیوه غربالگری دردسترس انتخاب و در گروه آزمایش 30نفر و در گروه کنترل نیز 30نفره جایگزین شدند و 3نفر از دانش آموزان هر معلم به صورت تصادفی انتخاب شدند که در گروههای آزمایش و کنترل هرکدام 90نفر دانش آموز قرار گرفتند و به گروه آزمایش 6 جلسه آموزش متمرکز بر جهت گیری یادگیری معلمان بر گرفته از آمایش بین المللی یادگیری حرفه ای معلمان ارائه شد. از پرسشنامه خودکارآمدی معلمان و خودپنداره تحصیلی استفاده شد.تحلیل داده ها نشان داد که آموزش متمرکز بر تعدیل جهت گیری یادگیری معلمان بر خودکارآمدی معلمان و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان اثربخش بود . آموزش متمرکز بر تعدیل جهت گیری یادگیری معلمان منجر به تفاوت معنی دار بین گروه ها در خودکارآمدی معلمان به میزان 58 درصد شده است. و تفاوت معنی دار بین گروه ها در خودپنداره تحصیلی دانش آموزان به میزان 26 درصد شده است.مبتنی بر یافته ها می توان نتیجه گرفت که تغییر در جهت گیری یادگیری معلمان می تواند بر خودکارآمدی معلمان و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان موثر واقع شود.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی رابطه هوش هیجانی و نشخوار خشم با پرخاشگری انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر به صورت توصیفی- همبستگی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه تبریز بود که 377 نفر از دانشجویان با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های هوش هیجانی بار- اُن (1997)، پرخاشگری بأس و پری (1992) و نشخوار خشم سوکودولسکی و همکاران (2001) پاسخ دادند. یافته ها به روش رگرسیون چندگانه تحلیل گردید. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که هوش هیجانی و نشخوار خشم قادرند، بطور معنی دار تغییرات پرخاشگری را پیش بینی کنند که در این میان هوش هیجانی بطور منفی و نشخوار خشم بطور مثبت در تبیین پرخاشگری نقش داشتند. ضرایب بیانگر این بودند که هوش هیجانی با بالاترین مقدار (64/0-) سهم بیشتری در تبیین پرخاشگری دارد. نتیجه گیری: مبتنی بر یافته ها می توان استنباط کرد که پرخاشگری از عوامل شناختی و مدیریت و کنترل هیجانات تأثیر پذیرفته و برای کنترل آن لازم است بر مهارت های شناختی و هیجانی تأکید شود.

زمینه و هدف: احساس تعلق به مدرسه به عنوان دیدگاه افراد تعریف می شود که از طریق یادگیری اجتماعی-هیجانی بهبود می یابد و باعث افزایش پیوند آنها با محیط مدرسه می شود. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی کودکان قوی بر احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان ابتدایی مناطق محروم و برخوردار شهر همدان بود. روش: این پژوهش به روش نیمه آزمایشی و طرح مقایسه گروه های نابرابر انجام شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی مناطق محروم و برخوردار شهر همدان در سال تحصیلی 97-1396 بودند که از بین آنها 2 کلاس از مناطق محروم (51 دانش آموز) و 2 کلاس از مناطق برخوردار (45 دانش آموز) به صورت هدفمند انتخاب، و در هر منطقه یک کلاس درس در گروه آزمایش و یک کلاس درس در گروه گواه به صورت تصادفی جایدهی شد. آموزش برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی کودکان قوی در گروه های آزمایش طی 12 جلسه 60 دقیقه ای در طی 3 ماه اجرا شد. برای جمع آوری داده ها در مراحل پیش آزمون و پس آزمون از پرسشنامه احساس تعلق به مدرسه بری، بتی و وات (2004) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس عاملی نشان داد احساس تعلق به مدرسه و مؤلفه های حمایت معلم، مشارکت در اجتماع، رعایت عدالت و احترام در مدرسه، احساس مثبت نسبت به مدرسه، ارتباط فرد با مدرسه، و مشارکت علمی دانش آموزان گروه آزمایش بیشتر از احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان گروه گواه است (9/05= (81 و 6) F و 0/05> P ). همچنین نتایج نشان داد که تأثیر آموزش برنامه اجتماعی- هیجانی کودکان قوی بر احساس تعلق به مدرسه و مؤلفه های آن، در مناطق محروم و برخوردار، به یک میزان است (1/10= (87 و 6) F و P>0.05 ). نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه حاضر می توان چنین نتیجه گیری کرد در صورتی که شرایط لازم برای رشد هیجانی، اجتماعی، روانی، و تحصیلی دانش آموزان فراهم شود، باعث بهبود احساس تعلق به مدرسه در آنها خواهد شد همچنین دانش آموزان اگر مورد مراقبت و حمایت از طرف مدرسه قرار گیرند، پیشرفت تحصیلی بالاتر و رفتارهای پرخطر کمتری خواهند داشت.

بیان مسأله: ظرافت ازجمله مفاهیم پردامنه و جهان شمول است که در هنر و معماری اهمیت فراوانی دارد؛ بااین حال به لحاظ نظری، ماهیت و جنبه های وجودی آن چندان مورد واکاوی قرارنگرفته است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بازشناسی جایگاه ظرافت و مطالعه نحوه کاربست آن در طراحی آثار معماری، به عنوان یک دستمایه هنری صورت پذیرفته است. در این راستا با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی تلاش می کند ضمن بازشناسی مفهوم، به ردیابی و احصای انواع ظرافت به کاررفته در معماری ایرانی - اسلامی اقدام کند. روش تحقیق: در گام نخست نظرات اندیشمندان درباره چیستی ظرافت از دو منظر فلسفه هنر و طراحی مهندسی بررسی شده است. آنگاه به تدوین مدلی از ظرافت ادراکی با استفاده از مفهوم ماده (توده/ جرم) و مطالعه ویژگی های کالبدی و ادراکی پرداخته و در گام بعد با کاوش در امکان های مختلف اطلاق صفت ظرافت به معماری در متون مختلف و تطبیق با مدل تهیه شده، انواع آن شناسایی و در دو نمونه گنبد سلطانیه و مسجد شیخ لطف الله مورد تحلیل قرار گرفته است. نتیجه گیری: زمینه های مختلف نمودیابی ظرافت دست کم در سه سطح، قابل طبقه بندی است: در سطح کلان شامل ظرافت در شاکله هندسی بنا به معنی فرایند و نظام شکل گیری، آرایش فضایی، چیدمان و نحوه استقرار عناصر است؛ در سطح نیمه کلان شامل ظرافت سازه؛ و ظرافت شکل عناصر و ارگان ها؛ و در سطح خرد، شامل ظرافت مصالح پوسته ازنظر رنگ، جنس و بافت؛ و ظرافت جزئیات ازنظر اتصالات و مرزها می شود. لذا با توجه به گستردگی و تنوع کاربرد، می توان گفت جایگاه کیفیت ظرافت در معماری فراتر از بیانِ وابسته به یک سبک خاص است. شیوه کار معماران ایرانی برای دستیابی به ظرافتِ کالبدی در انواع معرفی شده، می تواند الگوی مناسبی برای فرایندهای طراحی و ساخت در معماری امروز ایران باشد.

هدف : هدف پژوهش حاضر، پیش بینی وقوع رفتارهای پرخطر بر اساس هم نشینی با همسالان بزهکار، افسردگی و حل مسئله بود. روش : روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. نمونه آماری، شامل 130 نفر (پسر) از دانش آموزان که در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ در شهر بروجن مشغول به تحصیل بودند که به شیوه خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. پرسش نامه های نسخه بازنگری شده رفتارهای پرخطر، هم نشینی با همسالان بزهکار و حل مسئله هپنر مورد استفاده قرار گرفتند. داده ها با نرم افزارهای اس پی اس اس و آموس و روش تحلیل معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها : یافته ها حاکی از آن بود که مؤلفه هم نشینی با همسالان بزهکار بر گرایش به مصرف سیگار، قلیان و مواد روان گردان ؛ مؤلفه اعتماد به حل مسئله بر خودکشی؛ مؤلفه گرایش-اجتناب حل مسئله بر گرایش به مصرف مواد روان گردان؛ مؤلفه کنترل شخصی حل مسئله بر درگیری، خودکشی و گرایش به مصرف مواد روان گردان و درنهایت افسردگی بر خودکشی، گرایش به مصرف سیگار و قلیان و مواد روان گردان تأثیر مستقیم دارد. نتیجه گیری : به طورکلی یافته های پژوهش حاضر از نقش هم نشینی با همسالان بزهکار، افسردگی و حل مسئله در پیش بینی رفتارهای پرخطر حمایت می کند.

هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای پرخاشگری واکنشی در رابطه بین حساسیت به قربانی شدن با احساس تنهایی در نوجوانان بود. 349 دانش آموز پسر مقطع راهنمائی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسشنامه حساسیت به عدالت، پرسشنامه پرخاشگری واکنشی کنشی و مقیاس احساس تنهایی بود. سپس سیاهه حساسیت به عدالت (بوندو و السنر، ۲۰۱۵)، پرسشنامه پرخاشگری کنشی واکنشی (رین و دیگران، ۲۰۰۶) و مقیاس احساس تنهایی(راسل، ۱۹۹۶) اجرا شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهشاز روش تحلیل مسیر و آزمون بوت استرپ استفاده شد. نتایج نشان داد که حساسیت به قربانی شدن و احساس تنهایی به ترتیب پیشایند و پیامد معنی دار پرخاشگری واکنشی هستند. به علاوه، نتایج نشان داد که پرخاشگری واکنشی در ارتباط بین حساسیت به قربانی شدن و احساس تنهایی نقش واسطه ای دارد. درنهایت، این یافته ها می تواند برای مشاوران مدارس، روانشناسان تربیتی و معلمان در کاهش مشکلات پرخاشگری نوجوانان کمک کننده باشد.

مقدمه: از آنجا که آموزش وپرورش امروزی به طور فزاینده ای دانش آموز محور شده، ویژگی های فردی و اجتماعی دانش آموزان، از جمله تاب آوری تحصیلی، خودپنداره تحصیلی و راهبردهای فراشناختی بیش از پیش در فرایند آموزش مورد توجه قرار گرفته است. هدف : پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش راهبردهای خودگردان فراشناختی بر تاب آوری تحصیلی (با نقش تعاملی خودپنداره تحصیلی) در دانش آموزان دوره متوسطه شهر تبریز انجام گرفت. روش: پژوهش به روش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. به همین منظورتعداد ۶۰ نفر از دانش آموزان دارای خود پنداره تحصیلی بالا و پایین که از طریق مطالعه مقدماتی و سرندکردن انتخاب شده بودند. در یک طرح نیمه آزمایشی به صورت جایگزینی هدفمند به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های خودپنداره تحصیلی (لیو وانگ،۲۰۰۵) و تاب آوری تحصیلی (ساموئلز و وو،۲۰۰۹) و برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس عاملی چند متغیره استفاده شد . یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش راهبردهای خودگردان فراشناختی موجب افزایش مؤلفه های تاب آوری تحصیلی شده است و خود پنداره تحصیلی نقش تعاملی در افزایش مؤلفه های تاب آوری داشته است. ( <۰/۰۱ p ). نتیجه گیری: بر اساس نتایج می توان گفت که با آموزش راهبردهای خودگردان فراشناختی و با در نظر گرفتن خود پنداره تحصیلی می توان برنامه هایی برای بهبود تاب آوری تحصیلی دانش آموزان تدارک دید، این پژوهش دارای تلویحاتی برای معلمان، مربیان و مشاوران مدرسه است که می توانند از نتایج آن برای بهبود پیشرفت دانش آموزان استفاده نمایند.

زمینه و هدف: قلدری مدرسه محور در مدارس سراسر دنیا به عنوان یک نگرانی جدی مطرح شده است؛ بنابراین استفاده از راهبردهای مداخله ای کارآمد به منظور مدیریت رفتارهای قلدری در مدارس برای پژوهشگران و روان شناسان، ضرورت دارد. مداخله در زمینه قلدری نیازمند اتخاذ روی آوردی مدرسه محور است که دانش آموزان قلدر، همسالان، و معلمان را در برگیرد؛ در نتیجه هدف پژوهش حاضر طراحی و ارزیابی اثربخشی مداخله رفتاری مدرسه محور بر رفتار قلدری و پیوند با مدرسه دانش آموزان قلدر بود. روش: در پژوهش حاضر، طرح شبه آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه مورد استفاده قرار گرفت. آزمودنی های پژوهش شامل 30 دانش آموز قلدر، 15 دانش آموز طرفدار قلدر، و 4 معلم پایه پنجم ابتدائی از مدارس دولتی شهر تبریز در سال تحصیلی 96-1395 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، خوشه ای تک مرحله ای، و روش غربالگری انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل فرم نام گذاری همسالان (پکاریک و همکاران، 1976)، فرم نام گذاری معلمان (ورتایمر-لارسون و همکاران، 1991)، فرم نام گذاری طرفداران قلدر (سالمیوالی و همکاران، 1996)، مقیاس قلدری ایلی نویز (اسپلج و هولت، 2001)، و مقیاس پیوند با مدرسه (سرنکویچ و جوردانو، 1992) بود. همچنین، مداخله رفتاری مدرسه محور در هشت جلسه یک ساعته و در طی 8 هفته به صورت گروهی اجرا شد. از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری برای تجزیه وتحلیل داده های پژوهش استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مداخله رفتاری مدرسه محور به طور معنی داری باعث کاهش قلدری و کتک کاری و همچنین، افزایش دلبستگی به معلم و مدرسه، و مشارکت تحصیلی دانش آموزان قلدر شده است (0/001 p˂ ، 9/78=F ). نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه حاضر مداخله رفتاری مدرسه محور از طریق آموزش مدیریت رفتار به قلدرها، معلمان، و طرفداران قلدر، بر کاهش مؤلفه های قلدری و بهبود پیوند با مدرسه، اثربخش است و می تواند به عنوان روش مداخله مناسب برای کودکان واجد رفتارهای قلدری جسمانی استفاده شود. به علاوه، یافته های این پژوهش می تواند برای مشاوران مدارس، روان شناسان تربیتی، و معلمان در بهبود پیوند با مدرسه کودکان،کمک کننده باشد .

مقدمه: کیفیت و طول خواب مناسب یک عامل تاثیر گذار مهم بر سلامت جسم و روان است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبک های دلبستگی ناایمن با مشکلات خواب با میانجی گری افسردگی و اضطراب انجام شد. روش: پژوهش حاضر با توجه به نحوه گرد آوری داده ها، جزء تحقیقات توصیفی- همبستگی بوده و با توجه به اهداف از نوع بنیادی است که در آن روابط متغیر ملاک و متغیرهای پیش بین بررسی شدند. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر، در دوره دوم متوسطه کلاس یازدهم از رشته های مختلف شهرستان تبریز بود. حجم جامعه مورد نظر که به تعداد 9426 نفر بود بر اساس آن حجم نمونه به وسیله جدول مورگان به تعداد 373 نفر انتخاب شد. ابزارهای پژوهش عبارتند از: پرسشنامه کیفیت خواب پترزبورگ (PSQI)، پرسشنامه سبک دلبستگی بزرگسالان هازن و شیور، پرسشنامه افسردگی بک (BDI-II)، پرسشنامه اضطراب بک (BAI)، به منظور جمع آوری اطلاعات استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (معادلات ساختاری SEM) استفاده شد. یافته ها: اثر دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا بر افسردگی و اضطراب و مشکلات خواب با ضرایب بتای بالای 0/03 معنی دار است. اثر افسردگی و اضطراب بر مشکلات خواب با ضرایب بتای بالای 0/47 معنی دار است. اثر غیرمستقیم دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا بر مشکلات خواب به واسطه افسردگی و اضطراب با ضرایب بتای بالای 0/15 معنی دار است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد بین سبک های دلبستگی ناایمن اجتنابی و دوسوگرا با افسردگی و اضطراب رابطه معنی داری وجود دارد. بین افسردگی و اضطراب با مشکلات خواب رابطه معنی داری وجود دارد. افسردگی و اضطراب رابطه بین سبک های دلبستگی ناایمن اجتنابی و اضطراب را با مشکلات خواب میانجی گری می کند.

هدف:پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی تعاملی آموزش راهبردهای یادگیری خودگردان-فراشناختی وخودپنداره تحصیلی برمولفه های  تاب آوری تحصیلی و هیجانات تحصیلی مثبت دانش آموزان انجام گرفت. روش: طرح این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه این پژوهش دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهر تبریز بودند. نمونه آماری این پژوهش شامل 60 نفر از دانش آموزان بودند که از طریق مطالعه مقدماتی و غربالگری با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و با استفاده از روش جایگزینی هدفمند در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس عاملی چندمتغیره استفاده شد. نتایج: آموزش راهبردهای خودگردان فراشناختی موجب افزایش و بهبود مؤلفه های تاب آوری تحصیلی و  هیجانات مثبت تحصیلی شده است و اثر تعاملی متغیرها در تمامی مولفه های تاب آوری و هیجانات مثبت تحصیلی معنی دار بود. نتیجه گیری: با آموزش راهبردهای خودگردانی فراشناختی و همچنین توجه به نقش تعاملی خودپنداره تحصیلی می توان تاب آوری تحصیلی و هیجانات مثبت تحصیلی را افزایش داد. این پژوهش دارای تلویحاتی برای مدیران، معلمان و مشاوران مدرسه است که می توانند از نتایج آن برای بهبود پیشرفت دانش آموزان استفاده نمایند

هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه آموزشی ضد قلدری تلفیقی و تعیین اثربخشی آن بر کاهش قربانی شدن دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر سنندج در سال تحصیلی 95-94 بود. روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه گواه بود. بدین منظور دو مدرسه با روش نمونه گیری هدفمند یکی به عنوان گروه آزمایشی و یکی به عنوان مدرسه گروه کنترل انتخاب شدند. سپس یک برنامه جامع ضد قلدری با جلسات مشخص برای هر کدام از گروه های عوامل اجرایی مدرسه، معلمان، دانش آموزان و والدین تدوین شد. بعد از آن فرم ایرانی پرسشنامه قربانی شدن (B.V.S) به عنوان پیش آزمون برای تمامی دانش آموزان دو مدرسه اجرا و سپس برنامه در مدرسه آزمایشی به صورت جداگانه برای هر کدام از گروه های مذکور آموزش داده شد و در پایان پس آزمون دوباره به اجرا در آمد. داده های بدست آمده با روش تحلیل کوواریانس و با نرم افزارSPSS  مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها حاکی از اثر بخشی برنامه ضد قلدری، بر کاهش قربانی شدن در هر سه بعد کلامی، عاطفی و جسمانی دانش آموزان مدرسه آزمایشی بود(05/0>P). هر چند این اثربخشی بر قربانی شدن کلامی و جسمانی اندکی بالاتر از قربانی شدن عاطفی بود. با توجه به این یافته پیشنهاد می شود که اجرای برنامه های ضد قلدری به صورت جامع در سطح مدارس کشور مدنظر مسئولان آموزش و پرورش قرار گیرد.

گزارش اندازه اثر در طرح های تک آزمودنی در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. روش های متنوعی برای محاسبه اندازه اثر در طرح های تک آزمودنی وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف توصیف محاسبه اندازه اثر با استفاده از روش های ناهمپوش که غیرپارامتریک و نابسته به توزیع هستند و همچنین بررسی نقاط قوت و ضعف هر یک از این روش ها را انجام شد. در یک پژوهش تک آزمودنی از نوع AB دوازده جلسه درمان نوروفیدبک برای بررسی اثربخشی آن بر بهبود توجه بینایی- فضایی در یک کودک 8 ساله مبتلا به اختلال خواندن انجام شد. برای    جمع آوری داده ها از آزمون پاسنر استفاده شد و برای تحلیل داده ها، اندازه اثر با استفاده از     روش های ناهمپوش PND<strong><em>، </em></strong>PAND<strong><em>، </em></strong>ECL<strong><em>، </em></strong>PEM<strong><em>، </em></strong>NAP و TAUnovlap محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر با استفاده از روش های ناهمپوش بین 69 تا 84 درصد به دست آمد که نشان دهنده اثربخشی مثبت نوروفیدبک در بهبود توجه بینایی- فضایی بود. پژوهش حاضر می تواند راهنمای پژوهشگران و درمانگران در نحوه استفاده از روش های ناهمپوش برای محاسبه اندازه اثر در طرح های تک آزمودنی و تصمیم گیری درباره اثرات درمان باشد.

مقدمه: ازآنجاکه نقص در کفایت اجتماعی در دانش آموزان قربانی قلدری یکی از عوامل تشدید و تداوم قربانی شدن این افراد است و از طرفی مطالعات انجام شده، حاکی از تأثیر یادگیری حل مسئله بر ارتقا کفایت اجتماعی است، در این راستا هدف ازپژوهش حاضرتعیین اثربخشی آموزش برنامه حل مسئله اجتماعی طراحی شده بر مؤلفه های کفایت اجتماعی در دانش آموزان قربانی قلدری بود. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری موردمطالعه شامل کلیه دانش آموزان دبیرستان های دخترانه دوره اول شهر تبریز در سال تحصیلی 96 95 بود ونمونه آماری شامل 30 دانش آموز قربانی قلدری بود که به روش خوشه ای در چند مرحله انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه گمارده شدند.گروه آزمایش طی 8 جلسه تحت آموزش برنامه حل مسئله اجتماعی قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از مقیاس قربانی قلدری کالیفرنیا و مقیاس کفایت اجتماعی فلنراستفاده شد.داده ها به وسیله SPSS-16 با روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد، آموزش برنامه حل مسئله اجتماعی طراحی شده بر کلیه مؤلفه های کفایت اجتماعی دانش آموزان قربانی قلدری، تأثیر معنی داری داشته است (001/0Pنتیجه گیری: ازآنجاکه نتایج، بیان گر اثربخشی برنامه طراحی شده در ارتقای کفایت اجتماعی دانش آموزان قربانی قلدری بود. پیشنهاد می شود برنامه آموزش حل مسئله اجتماعی به عنوان بخشی از دوره های آموزش ضمن خدمت متولیان درگیر بادانش آموزان، جهت ارتقای مهارت های مقابله ای دانش آموزان قربانی قلدری قرار گیرد.