سید حمیدرضا عریضی سامانی

هدف: هدف از این پژوهش مقایسه تأثیر درمان شناختی -رفتاری با درمان روانی-اجتماعی بر پاسخ های نشخواری و نگرشهای ناکارآمد مبتلایان به افسردگی مزمن بود. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با دوگروه آزمایش، بود. جامعه آماری پژوهش تمامی بیماران مبتلاء به افسردگی مزمن بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند از میان مراجع کنندگان به مراکز مشاوره و یا مطب روانپزشکان شهر اصفهان تعداد 30 نفر انتخاب شد و سپس براساس تخصیص تصادفی افراد به دو گروه آزمایش با درمان روانی-اجتماعی و شناختی-رفتاری، (هرگرو15نفر) گمارده شدند. آزمودنی ها به پرسشنامه های نگرشهای ناکارآمد (DAS) و پاسخ های نشخواری(RRS) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش تحلیل آزمون واریانس با اندازه گیری های مکرر مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان میدهند؛ میزان نشخوار فکری و نگرش های ناکارآمد با هر دو درمان کاهش یافته است. اما بین دو درمان در میزان نشخوار فکری تفاوت معنی داری وجود داشته و اثربخشی درمان روانی-اجتماعی به نسبت درمان شناختی-رفتاری بیشتر بوده است. اما بین دو درمان در نگرش های ناکارآمد تفاوت معنی داری وجود نداشته است. همچنین اثربخشی درمان روانی-اجتماعی در مردان در مقایسه با زنان بیشتر بوده است.

بیشتر ابزارهای موجود برای سنجش شخصیت در کشور به منظور قضاوت درباره افرادی به کار می روند که در محیط های بالینی ارزیابی می شوند. این ابزارها در محیط های سازمانی کاربرد چندانی ندارند؛ ازاین رو پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی نیم رخ ساز شخصیت (مؤسسه یادگیری کارلسون، 1994)، پرسش نامه شخصیت هوگان (هوگان و هوگان، 1995)، بررسی اعتبار ملاکی هم زمان این ابزارها با تیپ نمای مایرزبریگز (مایرز و بریگز، 1962) و HEXACO اشتون و لی، 2000) در دو مطالعه مستقل انجام شده است. نمونه مطالعه اول شامل 230 نفر و مطالعه دوم شامل سیصد نفر می شود که از میان کلیه کارکنان شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی اصفهان با روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. داده ها با استفاده از شاخص های رتبه درصدی، تحلیل عوامل تأییدی و ضریب هم بستگی پیرسون تحلیل شده اند. یافته ها از تأیید اعتبار ملاکی پرسش نامه های و حکایت می کند. در این پژوهش هنجارهای دو ابزار اصلی شخصیت در محیط سازمانی برای نخستین بار به دست آمده است. هنجارهای مذکور در فعالیت های مهم منابع انسانی، ازجمله گزینش کارکنان، طبقه بندی شغلی و نظام جانشینی، کاربرد دارند.

زمینه و هدف: سازمان هایی نظیر مراکز انتظامی و پلیس پیشگیری که مسئول امنیت مردم هستند، برای حفظ پایدار عملکرد افسران با توجه به فشار کاری آن ها ضرورت دارد به ابعاد سلامت و کامیابی شغلی آن ها توجه داشته باشند. پژوهش حاضر باهدف طراحی بسته آموزشی ارتقای سلامت کار و تأثیر ارزشیابی آن بر فرسودگی شغلی، تعارض کار خانواده و سلامت اجتماعی پلیس پیشگیری تهران انجام شد. روش:  پژوهش حاضر به لحاظ فرایند یک پژوهش اکتشافی دو مرحله ای کیفی و کمی است که مرحله اول روش کیفی در مرحله تدوین بسته آموزشی ارتقا سلامت در کار مبتنی بر تحلیل مضمون استقرایی نیازمحور بود و در مرحله کمی از نوع طرح های نیمه آزمایشی با مدل پیش آزمون پس آزمون و پیگیری همراه باگروه کنترل بود که 30 نفر از کارکنان پلیس پیشگیری دارای الگوی رفتار کار نوروتیک به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و فرسودگی شغلی آن ها مورد تأیید قرار گرفت. سپس با پرسش نامه های فرسودگی شغلی ماسلاچ (1981)، سلامت اجتماعی کیبز (1998) و تعارض کار خانواده کارلسون (2000) که روایی و پایایی آن تأیید گردیده است، موردآزمون قرار گرفتند. سپس بسته آموزشی تدوین شده ارتقاء سلامت کار برای گروه آزمایش اجرا شد و در مرحله نهایی پس آزمون انجام شد و دوماه بعد پیگیری صورت گرفت.    یافته ها: اعتبار بسته آموزشی طراحی شده با 7 گام و 13 هدف آموزشی با ضریب توافق مطلوب توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. همچنین بسته طراحی شده مبتنی بر ارتقای سلامت کار برتعارض کار خانواده، فرسودگی شغلی و سلامت اجتماعی افسران پلیس پیشگیری اثربخش ارزیابی شد.  نتیجه گیری: بسته آموزشی ارتقا سلامت کار مبتنی بر الگوهای رفتاری کار از اعتبار کافی برخوردار بوده و می تواند با کاهش تعارض کار خانواده به واسطه فرسودگی شغلی بر سلامت اجتماعی پلیس پیشگیری مؤثر باشد. 

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله واقعیت درمانی بر افزایش خودمراقبتی زنان مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل 618 نفر بیمار مبتلا به دیابت مراجعه کننده به درمانگاه خیریه دیابت جنان شهر نجف آباد در سال 1398 بودند که از میان آن ها 36 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت توبرت و گلاسگو را قبل و بعد از دوره درمان تکمیل کردند. برنامه گروهی به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای، هفته ای یک بار بر روی گروه آزمایش اجرا شد؛ اما گروه کنترل این مداخله را دریافت نکردند. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج نشان داد در پس آزمون، واقعیت درمانی باعث افزایش معنادار نمره های خودمراقبتی و خرده مقیاس های آن (ورزش، درمان پزشکی و مراقبت از پاها) به جز رژیم غذایی در زنان مبتلا به دیابت شده است. واقعیت درمانی می تواند به عنوان یک مداخله درمانی مفید برای افزایش میزان خودمراقبتی در زنان مبتلا به دیابت به کار رود.

این پژوهش با هدف تعیین اثر تعدیلی عدم قطعیت در محیط کار در رابطه بین ابهام نقش و پرخاشگری فیزیکی و روانشناختی در محیط کار انجام شد. پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی بوده و شرکت کنندگان در پژوهش شامل 279 نفر از کارکنان شرکت پلی اکریل ایران بودند که به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده شامل مقیاس عدم قطعیت در محیط کار، مقیاس ابهام نقش و پرسشنامه پرخاشگری فیزیکی و روانشناختی بود. داده ها توسط رگرسیون سلسله مراتبی و تحلیل تعدیلی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد زمانیکه عدم قطعیت در محیط کار بالا باشد، پرخاشگری فیزیکی و روانشناختی افزایش می یابد. همچنین اثر تعدیلی عدم قطعیت در محیط کار در رابطه بین ابهام نقش و پرخاشگری فیزیکی و روانشناختی در محیط کار، تأیید گردید.