محمدرضا بهرنگی

هدف از این پژوهش، شناسایی مشکلات موجود در تدریس کتاب تاریخ هنر جهان و ارزیابی توانمندی الگوی تدریس هفت گام برگرفته از نظریه مدیریت بر آموزش در رفع مشکلات تدریس آن از نظر هنرآموزان زن و مرد این درس بوده است. بخش اول پژوهش با روش کیفی و مصاحبه کتبی به کمک پرسشنامه ای یازده پرسشی و باز پاسخ و بخش دوم با استفاده از نظر سنجی از 32 هنرآموز از 32 هنرستان حرفه ای شهر تهران و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته ی 57 پرسشی برگرفته از آثار آموزشی و پرورشی الگوی تدریس مدیریت بر آموزش انجام شد. روایی پرسشنامه ها با نظر استاد راهنما و پایایی پرسشنامه 57 پرسشی با اجرای مطالعه جنبی بر روی 15 نفر از هنرآموزان و محاسبه ی آلفای کرونباخ برابر با 0.958 محاسبه شد. با 32 هنرآموز از استان های تهران، شهرستان های تهران، زنجان و کرمان مصاحبه کتبی انجام شد و با داده های حاصل از مصاحبه تحلیل و دسته بندی شد. برای بررسی داده های حاصل از پرسشنامه 57 پرسشی از آزمون کای اسکویر و آزمون تی مستقل استفاده شد. اجرای آزمون کولموگروف- اسمیرنوف توزیع نرمال نمرات مربوط به هنرآموزان زن و مرد شرکت کننده در نظر سنجی را تایید کرد. هم چنین به دلیل وجود داده های پرت، از آزمون ناپارامتری یومن – ویتنی برای مقایسه نمرات مربوط به هفت گام الگوی تدریس استفاده شد. یافته ها مهم ترین مشکلات تدریس را در هفت گویه ارائه نمود. هم چنین نشان داد هنرآموزان با الگوهای تدریس آشنایی ندارند و روش های تدریس آنها اغلب معلم محور است. نتایج حاصل از اجرای آزمون تی مستقل عدم وجود تفاوت بین میانگین نمرات هنرآموزان زن و مرد را از پرسشنامه 57 پرسشی تایید کرد. هم چنین اجرای آزمون ناپارامتری یو من- ویتنی بیانگر عدم وجود تفاوت بین نمرات هنرآموزان زن و مرد نسبت به هفت گام الگو بود و اجرای آزمون کای اسکویر، وجود اختلاف معنی دار بین نظر هنرآموزان زن و مرد را در مورد گام سوم الگو که به تأثیر تکلیف کلاسی در افزایش تسلط هنرجویان بر محتوای درس تأکید داشت، تایید نمود.

هدف از این مطالعه شناسایی عوامل مؤثر در تصمیم گیری دانش آموزان سال چهارم دبیرستان برای ادامه تحصیل در دانشگاه بود. برای انجام این پژوهش از روش پیمایشی استفاده و داده ها با بهره گیری از پرسشنامه ای محقق ساخته گردآوری شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه(6175N=) دانش آموزان دختر و پسر سال چهارم دبیرستان که در سال تحصیلی 90- 1389 در سه رشته ریاضی فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی در دبیرستان های دولتی شهر کرمانشاه مشغول به تحصیل بودند. از این میان 540 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و به طور تصادفی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از میانگین رتبه ای و آزمون فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از تجزیه و تحلیل داده ها این نتایج بدست آمد: در بین عوامل فردی- روانشناختی، علاقه ، خودپنداره تحصیلی بالا و کسب شناخت، در بین عوامل خانوادگی، انتظار والدین مبنی بر افتخارآفرینی فرزندشان، اهمیت بالای درس خواندن برای خانواده و تمایل والدین، در بین عوامل اجتماعی- فرهنگی، منزلت اجتماعی، تعاملات اجتماعی، اهمیت دانشجو بودن در میان خویشاوندان و تأثیر دوستان، در بین عوامل اقتصادی، یافتن شغل مناسب، کسب درآمد و تلقی کردن تحصیلات به عنوان سرمایه گذاری، و در بین عوامل آموزشگاهی، رشته تحصیلی، تشویق معلمان و رقابت با همکلاسی ها به ترتیب مهم ترین عوامل شناخته شدند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی بین متغیرهای مستقل کیفیت زندگی کاری و فرهنگ سازمانی با متغیر میانجی تعهد سازمانی با بیگانگی از کار در مدیران مقطع متوسطه ی شهر شیراز انجام شد. نمونه ی مورد بررسی ۴۱۲ مدیر بودند. که ۲۳۴ نفر از آنها به پرسشنامه های ارسالی جواب دادند. چهار پرسشنامه ی فرهنگ سازمانی دنیسون، تعهد سازمانی مایر و آلن، کیفیت زندگی کاری والتون و کاسیو و بیگانگی از کار محقق ساخته مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به مبانی نظری، نمونه یی ارایه شد که یافته های پژوهش، مدل را تأیید نمود و نتیجه ی تحلیل مسیر نشان داد که رابطه ی منفی و معنی داری بین متغیر فرهنگ سازمانی با بیگانگی از کار، بین متغیر فرهنگ سازمانی از طریق متغیر میانجی تعهد سازمانی، و بین کیفیت زندگی کاری و بیگانگی از کار با متغیر میانجی تعهد سازمانی وجود دارد. بین متغیر کیفیت و تعهد نیز رابطه ی مثبت و معنی داری به دست آمد. با انجام تحلیل مسیر، فرهنگ سازمانی پیش بینی کننده ی قوی تری برای کاهش بیگانگی از کار در سازمان های آموزشی شناخته شد. <br clear="all" />  

هدف از این پژوهش بررسی رابطه ی کار آفرینی با اثر بخشی مدیران دبیرستان های دخترانه ی شهر کرمان بوده است . در پی این فرضیه که بین ویژگی های کار آفرینی و اثر بخشی مدیران دبیرستان های دخترانه ی شهر کرمان رابطه ای وجود دارد، سه فرضیه ی فرعی رابطه ی بین ویژگی های شخصیتی، پیشینه و تجربی با اثر بخشی مدیران بررسی شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است. 57 نفر از مدیران دبیرستان های دخترانه ی شهر کرمان در سال تحصیلی 86 - 1385 جامعه ی آماری پژوهش بوده است و از شیوه ی سرشماری کامل برای جمع آوری داده ها استفاده شد. دو پرسشنامه ی محقق ساخته "" سنجش ویژگی های کار آفرینی"" و "" پرسشنامه ی سنجش اثربخشی"" که روایی صوری و محتوایی آنها با استفاده از منابع موجود ونظرات صاحب نظران بدست آمد و اعتبار آنها از راه اجرای آزمایشی و محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ (73/0) تعیین گردید، مورد استفاده قرار گرفت. داده های لازم از نمونه های پژوهش گردآوری و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و محاسبه ی ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین ویژگی های کارآفرینی و اثربخشی مدیران دبیرستان های دخترانه ی شهر کرمان رابطه ای معنی دار وجود ندارد. این در شرایط موجود است که نمی توان بر مبنای ویژگی های شخصیتی، پیشینه ای و تجربی کار آفرینی مدیران اثر بخشی آنان را پیشگویی کرد. این نتیجه نشان می دهد که هدف توسعه ی کارآفرینی در فهرست هدف های آموزش و پرورش مدارس نیست که تحقق آن بخشی از وظایف مدیریتی بشمار آید. بر این اساس تحول در تنظیمات موجود مدیریت بر مدارس برای ایجاد و توسعه ی آموزش کارآفرینی ضروری است.

هدف این پژوهش، بازنگری و «بازآفرینی» برنامه درس «اصول مدیریت آموزشی»، به عنوان یکی از دروس اصلی دوره کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی است. این مطالعه به دنبال یافتن پاسخ دو سؤال اساسی است: وضعیت موجود برنامه درسی «اصول مدیریت آموزشی» در دانشگاه های داخلی و خارجی چگونه است؟ و مفاهیم عمده این ماده درسی، متناسب با شرایط و نیازهای فعلی دانشجویان و مدیران آموزشی کدام است؟ بنابراین، در این راستا، وضعیت دو مقوله «ساخت» و «محتوای» برنامه درسی، در قالب هفت سؤال پیرامون «ساخت» و سه سؤال پیرامون «محتوا» برای درس مذکور مطرح شده است. به منظور پاسخگویی به سؤال های مورد بحث، نخست با استفاده از مطالعه نظری (مطالعه اسنادی و کاوش های الکترونیکی)، سرفصل های در حال تدریس درس «اصول مدیریت آموزشی»، در دانشگاه های ایران و برخی از دانشگاه های خارجی تعیین و سپس بر آن اساس، مطالعه میدانی در نمونه ای متشکل از 16 نفر از استادان (مطالعه به صورت سرشماری) و 181 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، به صورت تصادفی از 16 دانشگاه کشور از طریق دو نوع پرسشنامه مجزا، انجام و نتایجی نیز احصاء شد. یافته های این مطالعه نشان داد که وضعیت موجود «ساخت» و «محتوا» در برنامه درسی مورد مطالعه، پاسخگوی شرایط و نیازهای کنونی دانشجویان نیست و ایجاد تغییراتی در مفاهیم عمده درس «اصول مدیریت آموزشی»، مطابق با الگوی پیشنهادی حاصل از این پژوهش ضروری است.

رابطه کار آفرینی که از قماش هنر، نو آوری و خلاقیت است با اثر بخشی که از قماش اداره و مدیریت سازمان است نیاز به بررسی دارد. به دنبال مطالعات کتابخانه ای و توجه پژوهشگران به دو مفهوم کارآفرینی و اثر بخشی در مدارس کرمان فرضیه اصلی این پژوهش که بین ویژگیهای کار آفرینی و اثر بخشی مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر کرمان رابطه ای وجود دارد، مطرح شد و در عین حال سه فرضیه فرعی نیز برای آزمون رابطه بین نمودهای کارآفرینی که ویژگیهای شخصیتی، سابقه و پیشینه، و تجربه می باشند با اثر بخشی مدیران تدوین گردید. برای آزمون این فرضیه ها از کلیه 57 نفر مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر کرمان در سال تحصیلی 1385 - 86 به عنوان جامعه آماری پژوهش تمام پرسی شد. داده ها با دو پرسشنامه پژوهشگر ساخته «سنجش ویژگی های کار آفرینی» و «سنجش اثربخشی» گرد آوری شد. روایی صوری و محتوایی آنها با استفاده از منابع موجود و نظرات صاحب نظران بدست آمد. اعتبار آنها از طریق اجرای آزمایشی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (%73) تعیین گردید. داده ها با شاخص های آمار توصیفی و محاسبه ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. و سرانجام این نتیجه بدست آمد که بین ویژگیهای شخصیتی، سابقه ای و پیشینه ای، و تجربی کارآفرینی و اثربخشی مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر کرمان رابطه معنی داری وجود ندارد. بنابراین، لازم است هدف توسعه کارآفرینی و نمودهای آن در فهرست اهداف آموزش و پرورش و وظایف مدارس قرار گیرد تا اثربخشی مدیران افزایش یابد.

توسعه فرهنگ دانشگاه اسلامی مستلزم توجه به فرهنگ اسلامی و شناسایی نشانگر های مربوط به توسعه دانش است. از آنجا که ممکن است نکات برگرفته از مدیریت دانش و شناخت مربوط به تجارب علمی و عملی آن بتواند توجه را به حکمت اسلامی بودن دانشگاه و نکات معرفتی آن برای توسعه جلب کند و چون زمینه اسلامی دانشگاه خود میتواند بستری برای توجه به ظهور و استفاده از مقوله های نوینی چون: توسعه علوم و فناوری اطلاعات و ارتباطات، پدیده جهانی شدن، دگرگونیهای جمعیت شناختی، آموزش مداوم، انفجار دانش، بحرانهای اخلاقی، سازمان یادگیرنده و رشد فزاینده دانش باشد، این مقاله برآن است تا مفهوم فرهنگ دانشگاهی را واکاوی کند، نقش و اهمیت بهره گیری از الگوی مدیریت دانش در فرهنگ دانشگاه اسلامی در دوران معاصر را شناسایی نماید، بر روال توسعه آن بیندیشد و با تعریف نسخ جدید از اصطلاحات مرتبط با فرهنگ دانشگاهی و توسعه سلسله مراتب مدیریت دانش، بستری مناسب در جهت توسعه فرهنگ دانشگاه اسلامی فراهم سازد.

این پژوهش به منظور بررسی ارتباط سلامت سازمانی ادراک شده به وسیله دبیران با تعهد سازمانی آنان در دبیرستان های استان اردبیل اجرا شد. سلامت سازمانی در این پژوهش بر اساس مفهوم سازی هوی و همکاران (1991) به عنوان یک سازه شامل هفت بعد یگانگی نهادی، نفوذ مدیر، ملاحظه گری، ساخت دهی، پشتیبانی منابع، روحیه و تاکید علمی عملیاتی شد و برای سنجش تعهد سازمانی دبیران از مدل سه بعدی می یر و آلن (1990) استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمان رسمی و پیمانی مرد دبیرستان های دولتی استان اردبیل در سال تحصیلی 86ـ85 تشکیل می داد که تعداد آن ها در 359 دبیرستان 19 منطقه آموزشی، 1935 نفر بود. از میان این تعداد بر اساس فرمول کوکران و جدول کرجسی-مورگان نمونه ای به حجم 350 نفر به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شد. روش این پژوهش توصیفی-همبستگی است و به منظور گردآوری داده ها از دو پرسش نامه OHI-S و OCQ ویراست جدید استفاده شد. تحلیل داده های به دست آمده حاکی از آن است که میانگین سلامت سازمانی و تعهد سازمانی به گونه معنی داری بالاتر از متوسط مفهومی است. سلامت سازمانی و ابعاد هفت گانه آن با تعهد سازمانی و انواع سه گانه آن همبستگی مثبت دارد. دبیرستان هایی که سلامت سازمانی بالایی دارند، معلمان متعهدتری دارند. از میان ابعاد سلامت سازمانی، روحیه، تاکید علمی، نفوذ مدیر، پشتیبانی منابع و ساخت دهی قابلیت پیش بینی تعهد سازمانی را دارند و 40 درصد از واریانس تعهد سازمانی به وسیله تغییرات این پنج بعد قابل تبیین می باشد. از میان سطوح سه گانه سلامت سازمانی نیز سطح فنی و اداری قابلیت پیش بینی تعهد سازمانی را دارند (r2=0/03). از میان متغیرهای پیش بین سهم نفوذ مدیر، روحیه و پشتیبانی منابع از ابعاد سلامت سازمانی و سطح فنی از سطوح سلامت سازمانی در پیش بینی تعهد سازمانی بیشتر از دیگران است.

"الگوهای تدریس ابزار مهمی برای گشودن راه سازماندهی آموزش و پرورش در جهت استفاده از انواع هوش و افزایش یادگیری است. الگوهای تدریس مشارکتی رویکرد آموزشی مناسب برای استفاده از مسئله گشایی و تفکر و تحقیق با توجه به برنامه، اهداف و امکانات در اختیار می گذارد. الگوهای تدریس مشارکتی به لحاظ ساختاری زیر مجموعه خانواده الگوهای اجتماعی و برای آموزش همکاری است. در الگوهای تدریس مشارکتی دانش آموزان نقش اساسی بر عهده دارند. معلم به عنوان راهنما و هدایت کننده عمل می کند و وظیفه دارد شرایط یادگیری را فراهم نماید. الگوهای تدریس مشارکتی دانش آموزان را به گفتگو، جستجو، تفکر و آموزش یکدیگر فرا می خواند. الگوهای گوناگونی در یادگیری مشارکتی معرفی شده اند که الگوی جیگ ساو یکی از مهمترین آنها تلقی می شود. در آن دانش آموزان به منظور دستیابی به یک هدف مشخص و برای اجرای کامل وظیفه محوله با یکدیگر همکاری می کنند. معمولا، دانش آموزان به تیم هایی برای مطالعه فصلی از یک کتاب درسی گروه بندی می شوند. آنگاه هر کدام از اعضای تیم قسمتی از فصل را مطالعه نموده و مسئول آموزش آن به سایر اعضای تیم خود می شوند. کلاسهای جیگ ساو علاوه بر ایجاد امنیت، حس همکاری و صمیمیت و جو عاری از تقلب و رقابتهای خشونت بار و جلوگیری از جو عاطفی منفی و حس حسادت در دانش آموزان در محیط مدارس به انتقال علم و دانش با الگوی هدفمند و مناسب به دانش آموزان و گسترش مهارتهای آنان کمک می کند. در تحقیق شبه آزمایشی حاضر الگوی تدریس مشارکتی جیگ ساو متغیر مستقل و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متغیر وابسته است. در این پژوهش 111 نفر از بین 210 دانش آموز مشغول به تحصیل در سه کلاس از شش کلاس پنجم دبستان امید انقلاب ناحیه 2 رباط کریم به عنوان گروه آزمایشی و 99 نفر بقیه به عنوان گروه کنترل به طور تصادفی انتخاب شدند. گروه کنترل مطالب را – به شکل مرسوم و کاملا مبتنی بر تلاش معلمان و سخنرانیهای آنان درباره مطالب – یاد گرفتند در حالی که در گروه آزمایشی الگوی مشارکتی از نوع جیگ ساو به کار گرفته شد. اندازه اثر از طریق تقسیم تفاوت میان دو میانگین الگوی تدریس جیگ ساو (آزمایشی) 18.46 و میانگین الگوی تدریس سنتی (کنترل) 16.02 بر انحراف معیار گروه ""کنترل"" یا گروه ""کل کلاس"" (2.24) به دست می آمد که اندازه اثر در این مورد 1.08 انحراف معیار محاسبه شد. در این تحقیق نمره میانگین ""گروه آزمایشی"" در مقابل هشتادوششمین صدک توزیع فراوانی ""کل کلاس"" شاگردان قرار گرفت و نتیجه نشان دهنده تفاوت بارز در پیشرفت دانش آموزان دو گروه آزمایشی و کنترل و افزایش یادگیری دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنها در الگوی جیگ ساو می باشد. آنچه که به طور عددی نمایش داده می شود مبتنی بر تاثیرات آموزشی، مستقیم و حساب شده الگو بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. اما، تاثیرات پرورشی و غیرمستقیم استفاده از الگوی جیگ ساو بر مهارتهای اجتماعی، فردی، شناختی، رفتاری و خودآگاهی دانش آموزان که بسیار زیاد است محاسبه نشده است. نتایج این تحقیق تاثیر استفاده از این الگو در دروس دیگر و پایه ها و مقاطع مختلف را نوید می دهد. استفاده از فرمول اندازه اثر بررسی معلمان را برای نشان دادن تاثیر الگوهای جدید تدریس در تحقق اهداف آموزشی و مقایسه آن با روش تدریس سنتی آسان می سازد. "